ॐ श्रधा - eSahity.com...Shani, Rahu, Ketu, may all these make my morning auspicious....
Transcript of ॐ श्रधा - eSahity.com...Shani, Rahu, Ketu, may all these make my morning auspicious....
ॐ
शरदधा - ससकार
सगराहक -
अरण गणश कळकणी
वडोदरा (बडोदा)
सगराहक व परकाशक ndash अरण गणश कळकणी
परकाशन सथळ ndash ८ गरीनपाकक सोसायटी
मकरपरा रोड
वडोदरा ndash ३९० ०१०
कॉपी राइट ndash कोणतही नाहीत ह शलोक अनादी कालच तर काही महरषक वयास कत शरीमदभगवदगीततील व पजय
आरद शरीशकराचायााच आहत त सगररहत कलल आहत हा सगरह पणकत रकवा अशत वापरयास रकवा
परकाशीत करयास परवानगीची जररी नाही
मलय ndash अमलय
पहीलया परती ndash २०००
परकाशन तारीख ndash १५ रडसबर २००९
या सगरहाचया परती साठी सपकक करा-
Email- kulkarnitechnique-barodacom
Tel- (0265) 2640909 (office) 2632118 (res)
ई परकाशक
ई साहितय परहिषठान
wwwesahitycom
esahitygmailcom
ई परकाशन २३ म २०१६
copyesahity Pratishthanreg2016
हिनामलय हििरणासाठी उपलबध
bull आपल िाचन झालयािर आपण ि फ़ॉरिरड कर शकिा
bull ि ई पसिक िबसाईटिर ठिणयापिी हकि िा िाचनावयहिररकत कोणिािी िापर करणयापिी ई-साहितय परहिषठानची लखी परिानगी घण
आिशयक आि
समरणारथ
नानाकाका जयाचयाकडन आयषय महणज जञानाजकन रवदयाथीदशा ह रशकलो तयाना
आबाकाका जयाचया दशभरि आरण अदयातमाचया सरस गोषटीनी भारन गलो तयाना
परमळ आपपाकाकाना
साहस आरण आतमरवशवास रजवणाऱया माझया वडीलाना
समाजसवचा रन षकाम कमकयोग दाखवणाऱया भाऊकाकाना
जयाचया घरी ससकारकषम मन तयार झाल तया भाई उरक शकराव घोलकरना
भरिपणक अपकण
समरणारथ
नानाकाका रजनस रसखा की जीवन का अथक जञानाजकन और रवदयाथीदशा ही ह
आबाकाका रजनकी दशभरि और अधयातम की बातोस अरभभत हआ
सनरहल आपपाकाका
मझम साहस और आतमरवशवास का रसचन करनवाल मर रपताजी
मझ समाजसवा क रनषकाम कमकयोग का दशकन करवानवाल भाऊकाका
रजनक सरननधय म ससकारकषम मन बना उन भाई घोलकर इनको भरिपणक अपकण
ऋण निरदश
शरी सरश चादोरकर जयाचयाकडन सगरहासाठी उततजन व मोलाच सहकायक रमळाल
डॉ मरली पडरबदरी व रशरमती सनदा भाव यानी रहदी भाषातराच बहमोल काम साभाळल
माझी बहीण कमाताई सबनीस जीन माझ मराठी शधदलखन तपासल
त रकतयक सनरह जयानी आपलया सदर आवाजानी शलोकाना नटरवल
रच सौ अलपना वमाक जीन हा उपकरम सवत चाच समजन मखपषट बनवल
व अगोदरच आपलया सवााचा ज आपलरकन हा सगरह वापरन तयातील चका मला कळरवयाचा परयास करणार आहत
या सवााचा शतष आभारी आह
मिोगत
ldquoरदव लागल चला शभकरोरत महणाldquo दररोज सधयाकाळी ही हाक आमहा सवक मलाना यायची सवकजण हातपाय धवन
दवघराकड धाव घयायच मग शभकरोरत गीताईचा एक अधयाय पाढ परवचा याचा कोरस सर वहायचा शरी भाई
घोलकर याचयाकड घातलला परघात आजही परकषाकन आठवतो क वहा क वहा इतर मलाबरोबर चढाओढ चाल तर
रकतयक वळी कटाळा दखील यई कारण अथक न समजता तयाची घोकपटटी चालायची ह एक तर दसर महणज हा दडक
लहानानाच का मोठयाना का नाही
पण नतर तयाचया पररणामाचा परतयय यत गला हळ हळ मोठ होत गलो रशकषण वयवसाय गहसथाशरम माग पडत गल
मल मग नातवड इगरजी माधयमात रशक लागली व हा हा महणता इगरजाळली दखील कठ तरी काहीतरी बोच लाग
लागली मन सभरमात पड लागल सदय परीरसथती बरोबर की आपल लहानपण बरोबर
साय पराथकनतन गीताई गीता आपलया धमाकच थोडरार जञान दत पढ तयाचा थोडा रार अभयास आपणहन करावा असही
घडत होत आता अशा पराथकनाच नाहीत धमक रि कोणतयाही रॉमकवर रलहीयापरता असावा अस रचतर रदसत ह सभरम
सवसथ बस दईनात हळ हळ सायपराथकना जररीची आह अस वाट लागल कमककाडावरचा पणक अरवशवास तर गीता
वदसतर उपरनरषदातील शलोक तयाच अथक तयातन घडणार मागकदशकन व मनावर होणार
ससकार हया वरची शरदधा वाढत गली रहद हा धमक आह हा रवचार मननतरचया वणक वयवसथवर आधारीत समजाला लाग
पडल तया पवीचया वरदक काळाला नाही वदातील रवचार सवक सषटी रनयमाच रवशलषण आह तया रवरदध वागलयान
सषटीत उलथापालथ होउन नाशाच कारण होत हा परतयय आज रकती परकषाकन जाणवतो
महणन रवचार बळावत गला
वाटल आपलयाच रमतर आपतषटामधय अस शलोक सगरहीत करन अथाकसरहत रदल तर सवक कटरबयानी एकतर बसन पराथकना
महणावी तयाच दरगामी परीणाम अनभवावत नसतच ldquoगवकस कहो हम रहद हrdquo महणया पकषा थोडरार तयाचया जवळ
जाव ही इचछा तयामळ हा शरदधा- ससकार सगरहीत कला
परतयकाच भरिसथान वगळ वगळ कोणी शकराच उपासक तर कोणी गणपती राम हनमान दगाक याच तयामळ रमळतील
तवढया पराथकना सगरहीत कलया सवचछा व भरि परमाण पराथकनचा उपयोग करावा ईश वदना मातर जरर करावी रनरवककार
रनराकार रनरवककलप साधन पयात जायाची ही परहली पायरी आह
या सगरहातन रनवडक शलोक घऊन आपण आपली अशी एक साय पराथकना तयार करता यईल व ती दररोज सायकाळी
एकतर महणता यईल
या सगरहात परतयक शलोका समोर अस एक रचनह आह एक रचनह असलल शलोक ५ त ७ वयोगटासाठी
दोन रचनह असलल शलोक ७ त ९ वयोगटा साठी व रचनह असलल शलोक सवाासाठी आहत
मलानी महणायची असल तर मोठयानीही महणावी कारण मल अनकरणरपरय असतात रि मलाना आगरह रकवा सिी
कली तर तयाना कटाळा यईल मोठयाचा सहभाग महणनच आवशयक आह
परतयक शलोकाचा अथक इगरजी रहदी व मराठी मधय रदला आह उचचारण वयवरसथत व सदर याव यासाठी Audio
Visual CD रदली आह जी काापटरवर रकवा टीवहीवर चाल शकत
सवानभव सागतो की याच खरोखर सदर परीणाम आपलयावर होतात कदारचत आपणही
अह निनवथकलपो निराकाररपो नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
या अवसथचा अनभव घऊ शकता महणन हा शरदधा-सगरह कला आह गोड मानन घयावा
आपला
अरण गणश कळकणी
रदगवळकर
गणपती वरदिा
गणपती रवघनहताक महणन तयाला परहल वदन असा मोठा समज आह गणपती लखनात अरतशय जलद महरषक वयास
महाभारत बोलत गल आरण गणपती रलहीत गल एकवळ तर गणपतीनी वयासा बरोबर चढाओढ लावली ही सदधा
आखयारयका आह
पण जस एखादया सत साधच आखयान रकतकन झालयावर कलला नमसकार वयासासाठी असतो वयाखयानाचया मचाला
वयासपीठ महणतात तसच कोणतही कायक ह महानच असलयामळ रकवा तया कामाला महानता व गती परापत वहावी
महणन गणपतीला समरण वदन करन पाचारण करयाचा परघात आह
गणपति तिघनहिता ह इसीतिय कतयतारभम सबस पहितिदन उनह ही करन की परथत ह गणपति की तिखनकी गिी अतयनि
िज थी महतषा वयतस बोिि गए और गणपति सतथ सतथ तिखि गए ऐसी भी आखयततयकत ह तक एक बतर िो गणपति
महतषा वयतस क सतथ सपरता पर उिर आए थ
जहत स कथत कत वयतखयतन बोित जतित ह उस मच को वयतसपीठ कहत जतित ह और कथत आखयतन की समतति पर उसक
ितचक सतर सि को तकयत गयत नमसकतर महतषा वयतस को पह चित ह तकसी भी कतया को महतनित और गति परदतन
करन क तिए गणपति कत समरण करन और उनह िदन करक उनकत आहितन करन की परथत रही ह
वकरतणड महाका स थकोटी सम परभः
निनवथघि करमरदव सवथकाष सवथरदा
O elephant headed and large bodied Lord radiant as a thousand Suns I ask for your grace so that
this task that I am starting may complete without any hindrances
हतती सारखया तोडाचया रवशववयापी शरीर व हजारो सयााच तज असललया ह गणपरत माझी सवक काय रवघनररहत कर
हतथी जसत मख तिशववयतपी शरीर और हजतरो सया समतन िजितित दि (गणपति) मर सभी शभ कतयो को तिघनरतहि कर
शकलामबररदर नवषण शनशवण ितभथजम
परसनिवरदि धात सवथ नवघिोपशानत
Lord Ganesh who wears a white garment who is all-pervading who has a bright complexion who
has four arms who has an ever smiling face upon that God I meditate for removal of all obstacles
शभर वसतर लयाललया सवक चरारात समावललया तजरसव कारतचया चार बाहवालया परसननवदन गणरायाच सवक सकटाचा
नाशवहावा महणन धयान करीत आह
शभर िसतर परररतन तकय सभीजगह पतय जतनिति चमकिी कततििति चतर भजतिति परसननिदन गणपति दिितकत सिा
तिघन नतश करनकतिय म धयतन करित ह
गरवरदिा
गरच सथान वरदक काळातच ससथारपत झालल आह गर रशवाय दवाची परारपत होऊ शकत नाही अस आजही आपण
ऐकतो गरची तलना दवा बरोबर कली आह गर ही वयरि नसन जञान दत जाणारी पररकरया आह परहला गर महणज
आई माया चालण बोलण गोषटी गाण कवढ काय काय रशकवत त जञान रमळवल तरच पढचा आयषय परवास दसर
गर वडील ज बालबोधातन खळण सहन करण धयक अस परषाथी जञान दतात पवी गरगही जञान जस पाठातर रलहीण
वाचण वगर साठी जात आता शाळत जातो पसतक गरथ रनसगक पवकत नदया वकष वली ज ज आपणास काही ना
काही रशकवत जातात अनभव रसदध करतात त सवक गरसथानी असतात जञानी होण महणजच ईशवर परारपत ती गर मळच
रमळत ना गरला उपवासी महटल आह याचा अथक जो दवाचया उपवासात (शजारी) आह आरण महणनच जञानपरारपत
व ईशवऱ परारपत साठी गर समरण वदन ह कतजञतच दयोतक आह
ितदक कति स गर को सिोचच सथतन तदयत ह गर क तबनत िो भगितन की भी परतति नही हो सकिी गर कोई वयति नही बतकक जञतन
परति करन की परतियत ह पहित गर िो मत होिी ह िही उस चिनत बोिनत गतनत सनह परम आतद की तशकषत दिी ह तपित उस खिनत
सहनत रीरज परषतथा आतद तसखति ह तिखनत पढनत जसी अधययन पररतन बति सीखन तशषय पिाकतिम गरगह जति थ आजकि
सकि म जति ह इसक अितित भी हम पसिको गरथो अनभिो और परकति स भी तसखि ह इन सभी कत सथतन गर समतन ही ह जञतन
परतति ईशवर परतति कत मतगा ह और जञतनपरतति गर क तबनत समभि नही गर उपितसी अथताि ईशवर क तनकट रहनिति ह इसीतिए जञतन परतति
और ईशवर परतति क तिय गरसमरण करनत परसगोपति एि किजञित दशाक भी ह
गररबथहमा गरनवथषणः गररदवो महशरवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
I prostrate to that Shri Guru Who is himself Bramha Vishnu and God maheshwara and who is
verily the Supreme Absolute itself
गर हच बरमहा रवषण आरण महश होत साकषात परबरमह अशा या गरसमोर मी नतमसतक होत आह
गरही बरमहत तिषण और शकर ह सतकषति परबरहम ऐस गरको म नमन करित ह
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बिधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
O Lord You are my mother and my father also You are my brother and friend You are
knowledge and wealth You are everything to me O God of all Gods
ह दवा आपणच माझ माय बाप भाऊ रमतर आहात माझ जञान व सपरतत आपणच आहात आपण माझ सवकसव आहात
ह भगितन आपही मर मतित और तपित हो आपही मर बर और तमतर हो आपही मर तिदयत और सपति हो आपही मरतिय
सबकछ हो
रदिनरदिी
वरदक शलोकातन कतजञता परकषाकन जाणवत आपण ज ज उपभोगतो वापरतो मग त रनसगकदतत असल तरी तयाच
ऋणी रहाव आरण महणनच परात काली दवाच नाव धरतीच ऋण मानन रदवस सर करावा ही वद कालीन परथा
रशसतरपरय रवनयशील वयरितव यातन तयार होत
ितदक शलोकोम किजञित कत भति मखय रप स दखन को तमिित ह हम तजस तकसी भी तनसगादि िसि कत उपयोग
उपभोग करि ह उसक परति हम किजञ होनत चततहए सबह उठकर सबस पहि भगितन और ररिी कत ऋण मतनकर ही
तदन क कतमकत आरमभ तकयत जतए यह िदकतिीन परथत ह इसस वयतिम तिनमरित और अनशतसन कत तिकतस होित
ह
परातः समरण
करागर वसत लकषमीः करमध सरसवती
करमल त गोनविरदः परभात कररदशथिम
My finger tips are ascribed to Laxmi The middle of the hands to Saraswati and the root to Govinda
Therefore I look at my hands every morning to do the honest work
परभाती दोनही हाताकड पहात हाताचया अगरभागी लकषमी मधयभागी सरसवती व मळभागी शरीकषण अस पररतक मानन दव समरण
कराव (पहीलि मगल समरण)
परतिःकतिम अपन हतथोको दतखय हतथोक अगरभतग िकषमीकत परिीक ह मधयभतग सरसििी कत परिीक ह और तनःशष भतग कषण
कत परिीक ह
समिवसि रदवी पवथतसतिमणडल
नवषणपनति िमसतभ पारदसपश कषमसव म
O mother earth Who has the ocean as clothes and mountain and forest as her body Who is wife of Lord
Vishnu I bow to you Please forgive me for touching you with my feet
समदराच वसतर लयालली पवकत व वनराजी रजच शरीर आह अशा रवषणपतनी पथवीमात माझया पायाचया सपशाक बददल मला कषमा कर
समदर तजसकत िसतर ह पिाि और िन तजसकत शरीर ह जो तिषणकी पततन ह ह पथिी दिी मर पर सपशाकतिय कषमतकर
(सकाळी उठलावर जमीिीवरमाभमीवर पा ठवावि लागतात महणि नतिी कषमा मागण ह हदय आह)
रबहमा मराररनिपरानतकारी भािः शशी भनमसतोबधशच
गरशच शकरः शनिराहकतवः कवथनत सव मम सपरभातम
Brahma Vishnu Shiva and the nine Grahas Sun MoonMangal Budha Bruhaspati Shukra
Shani Rahu Ketu may all these make my morning auspicious
मी माझी परभात मगलमय करयासाठी ह बरहमा रवषण महश और नवगरह सरय चदर बध गर शकर शरन राह
कत आपणास मी रवनरत करीत आह
(सवथ गरहाि कतजञतापवथक समरण)
ह बरहमत तिषण महश और निगरह सरज चदर बर गर शि शतन रतह कि आप मरी परभति समगि बनतए
आजीि बोल
सकाळी ऊठोनी दवासी भजाव
गरसी वदाव जीव भाव
वरडलाची आजञा घतलया वाचरन
कोठ घरातन जाऊ नय
खोट कधी बोल नय
चोरी कधी कर नय
कोणासग भाड नय
गोड रार खाऊ नय
पाहील त माग नय
ह रचरतत जो धरी बोल
तयाच कलयाण होईल
सयक नमसकार -आराधना
सवक सषटी सयोदयान जागत होउन कायकरत होत पहाट पासन सयोदया पयातचया काळाला अमतवळा महटल
आह सयक जीवनावशयक शरिदायी आह आपल जीवन शरिशाली व सतज राखया करीता हा वयायाम
व आराधना अतयत उपयोगी आह
समपणा सति सयोदय स जतगि होकर कतयारि होिी ह परतिःकति स सयोदय िक क समय को
अमिकति कहत जतित ह सया जीिनदतित ह अपन जीिन को तनरोगी और शतिशतिी बनतन क तिय
परतिःकतिीन वयतयतम और सयतारतरन अतयनि उपयोगी ह
१ ॐ नमतरा िमः २ ॐ रव िमः
३ ॐ साथ िमः ४ ॐ भािव िमः
५ ॐ खगा िमः ६ ॐ पषण िमः
७ ॐ नहरणगभाथ िमः ८ ॐ मरीि िमः
९ ॐ आनरदता िमः १० ॐ सनवतर िमः
११ ॐ अकाथ िमः १२ ॐ भासकरा िमः
Surya Namaskar consists of twelve yogasanas After learning the action perfectly it should be
done regularly at least twelve times or in multiples of it It keeps you fit throughout your life
Recite the one name at every action to worship Sun God
सयक नमसकार हा बारा योगासन घडवतो नमसकार रकरया रशकन रनयरमत कलयान सवाथय उततम राहात परततक
नमसकाराचया वळी एक नावाच उचचारण करीत सयक आराधना करावी
सया नमसकतर तियत अचछी िरहस सीख हररोज बतरह यत अतरक बतर नमसकतर करनस मनषय सिसथ रहित ह हर तियत क
समय एक एक सया नतम िक आरतरनत कर
सधारदीप
शभ करोनत कलाण आरोग धिसमपरदः
शतरबनि नविाशा रदीपजोनतिथमोsसतत
I bow to the evening Lamp lit before god in my home every day The lamp which brings
auspiciousness prosperity good health abundance of wealth and destruction of evil thoughts
ह साजवाती त जसा अधार दर करतस व परकाश पसरवतस तस माझया मनातील वाईट रवचाराचा नाश करन मला
आरोगय धनसपरतत द माझ शभ कर कलयाण कर मी तला मनोभाव नमसकार करीत आह
(रदीप समरण व शभनिति)
ह सधयत दीपजयोति आप जस अरःकतर दर करक परकतश फितिी ह उसीिरह मर मनस गिि तिचतरोकत नतश करक मझ
सिसथ आरोगय रनसपति द शभ कर ककयतण कर म आपको मनस शरण ह
सरदा सवथरदा ोग तझा घडावा
तझ कारणी रदह माझा पडावा
उपकष िको गणवता अिता
रघिाका मागण ह नि आता
ज ज रघवीर समरथ
नरदरवा नरदरवा रदीपोतकार
कािी कडल मोती हार
नरदरवाला पाहि िमसकार
नरदवा लावला तळशीपाशी
उजड पडतो नवषण पाशी
माझा िमसकार सवथ रदवासाठी
नवदयाभ ासारभः-
सरसवनत िमसतभ वररद कामरनपणी
नवदयारमभ कररषानम नसनिभथवत म सरदा
O Goddess Saraswati salutations to you the giver of boons the one who fulfills all desires I
begin my studies May there always be accomplishments for me
जञान व मनोकामना पणक करयाच वरदान दणारी सरसवतीदवी मी तला नतमसतक होऊन
रवदयाभयास सर करत आह मला माझया जञानाजकनात परीपणकता द
(नवदया रदवीि कतजञता पवथक आवाहि)
जञतनकत िरदतन दनितिी और मनोकतमनत पणा करनितिी सरसििीदिी म आपको नमसकतर करक तिदयतभयतस शर करित
ह मझ पणा यश द
सिािपरहरः-
गङग ि मि िव गोरदावरी सरसवती
िमथरद नसनध कावरी जलsनसमि सननिनध कर
In this water I invoke the presence of holy waters from the rivers Ganga Yamuna Godavari
Saraswati Narmada Sindhu and Kaveri
मी या सनाना साठी घतललया पायाला शदघ करया करीता गगा यमना सरसवती नमकदा रसध कावरी या सवक सररताना
पाचारण करतो
(शरीर पनवतर सवचछ करत वळी सवथ पनवतर िदयाि समरण ndashआरदरारी)
म इस सनतनतथा तिय ह य जिको पतितर करनक तिय गगत यमनत सरसििी नमादत तसर कतिरी नदीयोको आदरपिाक
बितित ह
नििापवथः-
करिरणकत वाक-काज कमथज वा
शरवणििज वा मािस वाSपराधम
नवनहतमनवनहत वा सवथमतत कषमसव
ज ज करणाबध शरीमहारदव शमभो
Oh Lord kindly forgive my wrong actions done knowingly or unknowingly either through my
organs of action (hand feet speech) or through my organs of perception (eyes ears) or by my
mind Glory unto Thee O Lord who is the ocean of kindness
आज माझया हात पाय कान डोळ रकवा मन यामळ कोणतही द षकतय घडल असल तर ह करणासागर रशवशकरा मला
कषमा कर
(रदवापढ पणथ शरणागती)
आज मर हतथ पर ितचत कतन आख यत मनस कोई अपरतर ह ए हो िो ह कषमतसतगर महतदि शभो मझ कषमत करो
भोजि मतरः-
ॐ सह िाववत सह िौ भिि सहवी थम करवावह
तजनसविावधीतमसत मा नवनिषावह
ॐ शानतः शानतः शानतः
Om May Lord protect us May He cause us to enjoy May we exert together May our studies be
thorough and faithful May we never quarrel with each other Om Peace Peace Peace
ह दवा आमहीसवक एकजटीन राहाव एकतर जवाव एकजटीन शौयकवान वहाव तजरसव व रवचारवत वहाव (मनात) दवष
भावना नाहीशी वहावी ही पराथकना सवकतर शारतच शारत होईल
(मतरी सहकार एकातम भाविा रजनवणासाठी तटा रहीत कौटनबक सवासा साठी)
ह भगितन हम सब एकसतथ रह एकसतथ भोजन कर शौया-िीरित एकसतथ तदखतय िजतसि और तिचतरिि बन आपसम
दवष न कर यही परतथानत सभी शतति होगी
मराठी परारथिा
वरदनि कवळ घता िाम घा शरीहरीि सहज हवि होत िाम घता फकाि
जीवि करी नजनवतवा अनि ह पणथ रबहम उरदर भरण िोह जानणज जञ कमथ
ज ज रघवीर समरथ
रशव पराथकना
कपथरगौर करणावतार ससारसार भजगनिहारम
सरदा वसनत हरदारनवनरद भव भवािीसनहत िमानम
He who is fair like camphor who is ever compassionate by whose being the entire universe
exists around whose neck there is a garland of serpents may he always live in my heart along
with Bhavani his consort I bow down to him
जयाचा कपरा सारखा गोरा वणक जो दया-कषमा याचा अवतार जो सषटीचा रवधाता जो माझया हदयात वसत बहररवत आह
अशा शीवशकराला भवारन मात सरहत नमसकार करतो
जो कपर जस गौर िणाकत ह जो करणतकत अिितर ह जो इस सिीकत सभीकछ ह तजसक गिम नतगोकत हतर ह ऐस तशि
जो मर हदय म बस ह उनह और भितनी मतितको म नमन करित ह
ॐ तरबक जामह सगिनधम पनिवधथिम
उवाथरकनमव बधिि मतोमथकषी मामतात
I worship the fragrant three-eyed one who nourishes all beings grant me liberation in the same
manner as a ripe cucumber naturally severs itself from the vine
जस वलीच खरबज रपकन सगरधत होत व (एक रदवशी) वलीचया दठा पासन अलगद वगळ होत तसच माझ जीवन
(द ख रवररहत) पणक वहाव व आतमयाला मोकषाचा अमत अनभव रमळावा महणन ह रतरनरतर शकरा मी तझी आराधना
करीत आह
म तरीनतरिति भगितन शकरजी कत धयतन करित ह जस बिकत फि पणा परीपकि होकर अपनी सगर फितित ह और
(एकतदन) बिस अिग होित ह िसही मझ इस जीिनस (यतिनतरतहि) मि कर और मोकषक अमिकत अनभि द
सरसवती परारथिा
ा कनरदनरद तषारहार धवला ा शभरविावता
ा वीणावररदणडमनणडतकरः ा शवतपदमासिा
ा रबहमाSचतशकरपरभनतनभरदवः सरदा वननरदता
सा मा पात सरसवती भगवती निःशषजाडा पहा
Fair as a jasmine flower the moon or a flake of snow dressed in white Her hands adorned by the
graceful veena staff seated on a white lotus Adored by Brahma Vishnu Shiva and the other
deitiesProtect me Oh Goddess Saraswati remover of ignorance inert
रजच चदरासारख तज व तसाचवणक आह शभर वसतर नसन हातात वीणा घउन जी शभर कमळावर बसली आह रजला बरहमा
रवषण व सवक दव आदरान वदन करतात तया अजञानचा अध कार दर करणाऱया
सरसवती दवी माझ रकषण कर
जो चदरमतक परकतश जसी गौर िणाकी तजसन शभर िसतर रतरण तकयत तजसक हतथोम िीणत ह जो शभर कमिपर बठी जो
बरहमत तिषण और अनय दिितओस ितदि िह अजञतनकी जडित नतश करनितिी सरसििी दिी मरी रकषत कर
शनिमाता परारथिा
सवथ मगल मागल नशव सवाथरथ सानधक
शरण तरमबक गौरी िाराणी िमोSसतत
Adorations to Goddess who is the auspiciousness of all that is auspicious who is the consort of
Lord Shiva who is the bestower of every desire of onersquos heart Adorations to You O Devi I
have taken refuge in you
सवााच कलयाण व मगल करणाऱया सवचछा परी करणाऱया ह रशवपरतन गौरी-नारायणी मी तला शरण यत आह माझा
नमसकार मानन घ
सभीपरकतरस मगिमय और ककयतणकतरी सभी ईचछतओको परत करनितिी तशि पतनी गौरी-नतरतयणी को म शरण ह
नमसकतर करित ह
ा रदवी सवथ भतष शनिरपण सनसरता
िमसतस िमसतस िमसतस िमो िमः
O mother Who is present everywhere who is embodiment of power and energy I bow to you I
bow to you I bow to you
जी दवी शरि रपात सवक परारणमातरात भरलली आह तया दवीला शतश नमसकार
जो दिी शतिक रपम सभी परततणयोम बसी ह उस दिीको मरत बतर बतर नमसकतर
नवषण परारथिा
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
सगराहक व परकाशक ndash अरण गणश कळकणी
परकाशन सथळ ndash ८ गरीनपाकक सोसायटी
मकरपरा रोड
वडोदरा ndash ३९० ०१०
कॉपी राइट ndash कोणतही नाहीत ह शलोक अनादी कालच तर काही महरषक वयास कत शरीमदभगवदगीततील व पजय
आरद शरीशकराचायााच आहत त सगररहत कलल आहत हा सगरह पणकत रकवा अशत वापरयास रकवा
परकाशीत करयास परवानगीची जररी नाही
मलय ndash अमलय
पहीलया परती ndash २०००
परकाशन तारीख ndash १५ रडसबर २००९
या सगरहाचया परती साठी सपकक करा-
Email- kulkarnitechnique-barodacom
Tel- (0265) 2640909 (office) 2632118 (res)
ई परकाशक
ई साहितय परहिषठान
wwwesahitycom
esahitygmailcom
ई परकाशन २३ म २०१६
copyesahity Pratishthanreg2016
हिनामलय हििरणासाठी उपलबध
bull आपल िाचन झालयािर आपण ि फ़ॉरिरड कर शकिा
bull ि ई पसिक िबसाईटिर ठिणयापिी हकि िा िाचनावयहिररकत कोणिािी िापर करणयापिी ई-साहितय परहिषठानची लखी परिानगी घण
आिशयक आि
समरणारथ
नानाकाका जयाचयाकडन आयषय महणज जञानाजकन रवदयाथीदशा ह रशकलो तयाना
आबाकाका जयाचया दशभरि आरण अदयातमाचया सरस गोषटीनी भारन गलो तयाना
परमळ आपपाकाकाना
साहस आरण आतमरवशवास रजवणाऱया माझया वडीलाना
समाजसवचा रन षकाम कमकयोग दाखवणाऱया भाऊकाकाना
जयाचया घरी ससकारकषम मन तयार झाल तया भाई उरक शकराव घोलकरना
भरिपणक अपकण
समरणारथ
नानाकाका रजनस रसखा की जीवन का अथक जञानाजकन और रवदयाथीदशा ही ह
आबाकाका रजनकी दशभरि और अधयातम की बातोस अरभभत हआ
सनरहल आपपाकाका
मझम साहस और आतमरवशवास का रसचन करनवाल मर रपताजी
मझ समाजसवा क रनषकाम कमकयोग का दशकन करवानवाल भाऊकाका
रजनक सरननधय म ससकारकषम मन बना उन भाई घोलकर इनको भरिपणक अपकण
ऋण निरदश
शरी सरश चादोरकर जयाचयाकडन सगरहासाठी उततजन व मोलाच सहकायक रमळाल
डॉ मरली पडरबदरी व रशरमती सनदा भाव यानी रहदी भाषातराच बहमोल काम साभाळल
माझी बहीण कमाताई सबनीस जीन माझ मराठी शधदलखन तपासल
त रकतयक सनरह जयानी आपलया सदर आवाजानी शलोकाना नटरवल
रच सौ अलपना वमाक जीन हा उपकरम सवत चाच समजन मखपषट बनवल
व अगोदरच आपलया सवााचा ज आपलरकन हा सगरह वापरन तयातील चका मला कळरवयाचा परयास करणार आहत
या सवााचा शतष आभारी आह
मिोगत
ldquoरदव लागल चला शभकरोरत महणाldquo दररोज सधयाकाळी ही हाक आमहा सवक मलाना यायची सवकजण हातपाय धवन
दवघराकड धाव घयायच मग शभकरोरत गीताईचा एक अधयाय पाढ परवचा याचा कोरस सर वहायचा शरी भाई
घोलकर याचयाकड घातलला परघात आजही परकषाकन आठवतो क वहा क वहा इतर मलाबरोबर चढाओढ चाल तर
रकतयक वळी कटाळा दखील यई कारण अथक न समजता तयाची घोकपटटी चालायची ह एक तर दसर महणज हा दडक
लहानानाच का मोठयाना का नाही
पण नतर तयाचया पररणामाचा परतयय यत गला हळ हळ मोठ होत गलो रशकषण वयवसाय गहसथाशरम माग पडत गल
मल मग नातवड इगरजी माधयमात रशक लागली व हा हा महणता इगरजाळली दखील कठ तरी काहीतरी बोच लाग
लागली मन सभरमात पड लागल सदय परीरसथती बरोबर की आपल लहानपण बरोबर
साय पराथकनतन गीताई गीता आपलया धमाकच थोडरार जञान दत पढ तयाचा थोडा रार अभयास आपणहन करावा असही
घडत होत आता अशा पराथकनाच नाहीत धमक रि कोणतयाही रॉमकवर रलहीयापरता असावा अस रचतर रदसत ह सभरम
सवसथ बस दईनात हळ हळ सायपराथकना जररीची आह अस वाट लागल कमककाडावरचा पणक अरवशवास तर गीता
वदसतर उपरनरषदातील शलोक तयाच अथक तयातन घडणार मागकदशकन व मनावर होणार
ससकार हया वरची शरदधा वाढत गली रहद हा धमक आह हा रवचार मननतरचया वणक वयवसथवर आधारीत समजाला लाग
पडल तया पवीचया वरदक काळाला नाही वदातील रवचार सवक सषटी रनयमाच रवशलषण आह तया रवरदध वागलयान
सषटीत उलथापालथ होउन नाशाच कारण होत हा परतयय आज रकती परकषाकन जाणवतो
महणन रवचार बळावत गला
वाटल आपलयाच रमतर आपतषटामधय अस शलोक सगरहीत करन अथाकसरहत रदल तर सवक कटरबयानी एकतर बसन पराथकना
महणावी तयाच दरगामी परीणाम अनभवावत नसतच ldquoगवकस कहो हम रहद हrdquo महणया पकषा थोडरार तयाचया जवळ
जाव ही इचछा तयामळ हा शरदधा- ससकार सगरहीत कला
परतयकाच भरिसथान वगळ वगळ कोणी शकराच उपासक तर कोणी गणपती राम हनमान दगाक याच तयामळ रमळतील
तवढया पराथकना सगरहीत कलया सवचछा व भरि परमाण पराथकनचा उपयोग करावा ईश वदना मातर जरर करावी रनरवककार
रनराकार रनरवककलप साधन पयात जायाची ही परहली पायरी आह
या सगरहातन रनवडक शलोक घऊन आपण आपली अशी एक साय पराथकना तयार करता यईल व ती दररोज सायकाळी
एकतर महणता यईल
या सगरहात परतयक शलोका समोर अस एक रचनह आह एक रचनह असलल शलोक ५ त ७ वयोगटासाठी
दोन रचनह असलल शलोक ७ त ९ वयोगटा साठी व रचनह असलल शलोक सवाासाठी आहत
मलानी महणायची असल तर मोठयानीही महणावी कारण मल अनकरणरपरय असतात रि मलाना आगरह रकवा सिी
कली तर तयाना कटाळा यईल मोठयाचा सहभाग महणनच आवशयक आह
परतयक शलोकाचा अथक इगरजी रहदी व मराठी मधय रदला आह उचचारण वयवरसथत व सदर याव यासाठी Audio
Visual CD रदली आह जी काापटरवर रकवा टीवहीवर चाल शकत
सवानभव सागतो की याच खरोखर सदर परीणाम आपलयावर होतात कदारचत आपणही
अह निनवथकलपो निराकाररपो नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
या अवसथचा अनभव घऊ शकता महणन हा शरदधा-सगरह कला आह गोड मानन घयावा
आपला
अरण गणश कळकणी
रदगवळकर
गणपती वरदिा
गणपती रवघनहताक महणन तयाला परहल वदन असा मोठा समज आह गणपती लखनात अरतशय जलद महरषक वयास
महाभारत बोलत गल आरण गणपती रलहीत गल एकवळ तर गणपतीनी वयासा बरोबर चढाओढ लावली ही सदधा
आखयारयका आह
पण जस एखादया सत साधच आखयान रकतकन झालयावर कलला नमसकार वयासासाठी असतो वयाखयानाचया मचाला
वयासपीठ महणतात तसच कोणतही कायक ह महानच असलयामळ रकवा तया कामाला महानता व गती परापत वहावी
महणन गणपतीला समरण वदन करन पाचारण करयाचा परघात आह
गणपति तिघनहिता ह इसीतिय कतयतारभम सबस पहितिदन उनह ही करन की परथत ह गणपति की तिखनकी गिी अतयनि
िज थी महतषा वयतस बोिि गए और गणपति सतथ सतथ तिखि गए ऐसी भी आखयततयकत ह तक एक बतर िो गणपति
महतषा वयतस क सतथ सपरता पर उिर आए थ
जहत स कथत कत वयतखयतन बोित जतित ह उस मच को वयतसपीठ कहत जतित ह और कथत आखयतन की समतति पर उसक
ितचक सतर सि को तकयत गयत नमसकतर महतषा वयतस को पह चित ह तकसी भी कतया को महतनित और गति परदतन
करन क तिए गणपति कत समरण करन और उनह िदन करक उनकत आहितन करन की परथत रही ह
वकरतणड महाका स थकोटी सम परभः
निनवथघि करमरदव सवथकाष सवथरदा
O elephant headed and large bodied Lord radiant as a thousand Suns I ask for your grace so that
this task that I am starting may complete without any hindrances
हतती सारखया तोडाचया रवशववयापी शरीर व हजारो सयााच तज असललया ह गणपरत माझी सवक काय रवघनररहत कर
हतथी जसत मख तिशववयतपी शरीर और हजतरो सया समतन िजितित दि (गणपति) मर सभी शभ कतयो को तिघनरतहि कर
शकलामबररदर नवषण शनशवण ितभथजम
परसनिवरदि धात सवथ नवघिोपशानत
Lord Ganesh who wears a white garment who is all-pervading who has a bright complexion who
has four arms who has an ever smiling face upon that God I meditate for removal of all obstacles
शभर वसतर लयाललया सवक चरारात समावललया तजरसव कारतचया चार बाहवालया परसननवदन गणरायाच सवक सकटाचा
नाशवहावा महणन धयान करीत आह
शभर िसतर परररतन तकय सभीजगह पतय जतनिति चमकिी कततििति चतर भजतिति परसननिदन गणपति दिितकत सिा
तिघन नतश करनकतिय म धयतन करित ह
गरवरदिा
गरच सथान वरदक काळातच ससथारपत झालल आह गर रशवाय दवाची परारपत होऊ शकत नाही अस आजही आपण
ऐकतो गरची तलना दवा बरोबर कली आह गर ही वयरि नसन जञान दत जाणारी पररकरया आह परहला गर महणज
आई माया चालण बोलण गोषटी गाण कवढ काय काय रशकवत त जञान रमळवल तरच पढचा आयषय परवास दसर
गर वडील ज बालबोधातन खळण सहन करण धयक अस परषाथी जञान दतात पवी गरगही जञान जस पाठातर रलहीण
वाचण वगर साठी जात आता शाळत जातो पसतक गरथ रनसगक पवकत नदया वकष वली ज ज आपणास काही ना
काही रशकवत जातात अनभव रसदध करतात त सवक गरसथानी असतात जञानी होण महणजच ईशवर परारपत ती गर मळच
रमळत ना गरला उपवासी महटल आह याचा अथक जो दवाचया उपवासात (शजारी) आह आरण महणनच जञानपरारपत
व ईशवऱ परारपत साठी गर समरण वदन ह कतजञतच दयोतक आह
ितदक कति स गर को सिोचच सथतन तदयत ह गर क तबनत िो भगितन की भी परतति नही हो सकिी गर कोई वयति नही बतकक जञतन
परति करन की परतियत ह पहित गर िो मत होिी ह िही उस चिनत बोिनत गतनत सनह परम आतद की तशकषत दिी ह तपित उस खिनत
सहनत रीरज परषतथा आतद तसखति ह तिखनत पढनत जसी अधययन पररतन बति सीखन तशषय पिाकतिम गरगह जति थ आजकि
सकि म जति ह इसक अितित भी हम पसिको गरथो अनभिो और परकति स भी तसखि ह इन सभी कत सथतन गर समतन ही ह जञतन
परतति ईशवर परतति कत मतगा ह और जञतनपरतति गर क तबनत समभि नही गर उपितसी अथताि ईशवर क तनकट रहनिति ह इसीतिए जञतन परतति
और ईशवर परतति क तिय गरसमरण करनत परसगोपति एि किजञित दशाक भी ह
गररबथहमा गरनवथषणः गररदवो महशरवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
I prostrate to that Shri Guru Who is himself Bramha Vishnu and God maheshwara and who is
verily the Supreme Absolute itself
गर हच बरमहा रवषण आरण महश होत साकषात परबरमह अशा या गरसमोर मी नतमसतक होत आह
गरही बरमहत तिषण और शकर ह सतकषति परबरहम ऐस गरको म नमन करित ह
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बिधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
O Lord You are my mother and my father also You are my brother and friend You are
knowledge and wealth You are everything to me O God of all Gods
ह दवा आपणच माझ माय बाप भाऊ रमतर आहात माझ जञान व सपरतत आपणच आहात आपण माझ सवकसव आहात
ह भगितन आपही मर मतित और तपित हो आपही मर बर और तमतर हो आपही मर तिदयत और सपति हो आपही मरतिय
सबकछ हो
रदिनरदिी
वरदक शलोकातन कतजञता परकषाकन जाणवत आपण ज ज उपभोगतो वापरतो मग त रनसगकदतत असल तरी तयाच
ऋणी रहाव आरण महणनच परात काली दवाच नाव धरतीच ऋण मानन रदवस सर करावा ही वद कालीन परथा
रशसतरपरय रवनयशील वयरितव यातन तयार होत
ितदक शलोकोम किजञित कत भति मखय रप स दखन को तमिित ह हम तजस तकसी भी तनसगादि िसि कत उपयोग
उपभोग करि ह उसक परति हम किजञ होनत चततहए सबह उठकर सबस पहि भगितन और ररिी कत ऋण मतनकर ही
तदन क कतमकत आरमभ तकयत जतए यह िदकतिीन परथत ह इसस वयतिम तिनमरित और अनशतसन कत तिकतस होित
ह
परातः समरण
करागर वसत लकषमीः करमध सरसवती
करमल त गोनविरदः परभात कररदशथिम
My finger tips are ascribed to Laxmi The middle of the hands to Saraswati and the root to Govinda
Therefore I look at my hands every morning to do the honest work
परभाती दोनही हाताकड पहात हाताचया अगरभागी लकषमी मधयभागी सरसवती व मळभागी शरीकषण अस पररतक मानन दव समरण
कराव (पहीलि मगल समरण)
परतिःकतिम अपन हतथोको दतखय हतथोक अगरभतग िकषमीकत परिीक ह मधयभतग सरसििी कत परिीक ह और तनःशष भतग कषण
कत परिीक ह
समिवसि रदवी पवथतसतिमणडल
नवषणपनति िमसतभ पारदसपश कषमसव म
O mother earth Who has the ocean as clothes and mountain and forest as her body Who is wife of Lord
Vishnu I bow to you Please forgive me for touching you with my feet
समदराच वसतर लयालली पवकत व वनराजी रजच शरीर आह अशा रवषणपतनी पथवीमात माझया पायाचया सपशाक बददल मला कषमा कर
समदर तजसकत िसतर ह पिाि और िन तजसकत शरीर ह जो तिषणकी पततन ह ह पथिी दिी मर पर सपशाकतिय कषमतकर
(सकाळी उठलावर जमीिीवरमाभमीवर पा ठवावि लागतात महणि नतिी कषमा मागण ह हदय आह)
रबहमा मराररनिपरानतकारी भािः शशी भनमसतोबधशच
गरशच शकरः शनिराहकतवः कवथनत सव मम सपरभातम
Brahma Vishnu Shiva and the nine Grahas Sun MoonMangal Budha Bruhaspati Shukra
Shani Rahu Ketu may all these make my morning auspicious
मी माझी परभात मगलमय करयासाठी ह बरहमा रवषण महश और नवगरह सरय चदर बध गर शकर शरन राह
कत आपणास मी रवनरत करीत आह
(सवथ गरहाि कतजञतापवथक समरण)
ह बरहमत तिषण महश और निगरह सरज चदर बर गर शि शतन रतह कि आप मरी परभति समगि बनतए
आजीि बोल
सकाळी ऊठोनी दवासी भजाव
गरसी वदाव जीव भाव
वरडलाची आजञा घतलया वाचरन
कोठ घरातन जाऊ नय
खोट कधी बोल नय
चोरी कधी कर नय
कोणासग भाड नय
गोड रार खाऊ नय
पाहील त माग नय
ह रचरतत जो धरी बोल
तयाच कलयाण होईल
सयक नमसकार -आराधना
सवक सषटी सयोदयान जागत होउन कायकरत होत पहाट पासन सयोदया पयातचया काळाला अमतवळा महटल
आह सयक जीवनावशयक शरिदायी आह आपल जीवन शरिशाली व सतज राखया करीता हा वयायाम
व आराधना अतयत उपयोगी आह
समपणा सति सयोदय स जतगि होकर कतयारि होिी ह परतिःकति स सयोदय िक क समय को
अमिकति कहत जतित ह सया जीिनदतित ह अपन जीिन को तनरोगी और शतिशतिी बनतन क तिय
परतिःकतिीन वयतयतम और सयतारतरन अतयनि उपयोगी ह
१ ॐ नमतरा िमः २ ॐ रव िमः
३ ॐ साथ िमः ४ ॐ भािव िमः
५ ॐ खगा िमः ६ ॐ पषण िमः
७ ॐ नहरणगभाथ िमः ८ ॐ मरीि िमः
९ ॐ आनरदता िमः १० ॐ सनवतर िमः
११ ॐ अकाथ िमः १२ ॐ भासकरा िमः
Surya Namaskar consists of twelve yogasanas After learning the action perfectly it should be
done regularly at least twelve times or in multiples of it It keeps you fit throughout your life
Recite the one name at every action to worship Sun God
सयक नमसकार हा बारा योगासन घडवतो नमसकार रकरया रशकन रनयरमत कलयान सवाथय उततम राहात परततक
नमसकाराचया वळी एक नावाच उचचारण करीत सयक आराधना करावी
सया नमसकतर तियत अचछी िरहस सीख हररोज बतरह यत अतरक बतर नमसकतर करनस मनषय सिसथ रहित ह हर तियत क
समय एक एक सया नतम िक आरतरनत कर
सधारदीप
शभ करोनत कलाण आरोग धिसमपरदः
शतरबनि नविाशा रदीपजोनतिथमोsसतत
I bow to the evening Lamp lit before god in my home every day The lamp which brings
auspiciousness prosperity good health abundance of wealth and destruction of evil thoughts
ह साजवाती त जसा अधार दर करतस व परकाश पसरवतस तस माझया मनातील वाईट रवचाराचा नाश करन मला
आरोगय धनसपरतत द माझ शभ कर कलयाण कर मी तला मनोभाव नमसकार करीत आह
(रदीप समरण व शभनिति)
ह सधयत दीपजयोति आप जस अरःकतर दर करक परकतश फितिी ह उसीिरह मर मनस गिि तिचतरोकत नतश करक मझ
सिसथ आरोगय रनसपति द शभ कर ककयतण कर म आपको मनस शरण ह
सरदा सवथरदा ोग तझा घडावा
तझ कारणी रदह माझा पडावा
उपकष िको गणवता अिता
रघिाका मागण ह नि आता
ज ज रघवीर समरथ
नरदरवा नरदरवा रदीपोतकार
कािी कडल मोती हार
नरदरवाला पाहि िमसकार
नरदवा लावला तळशीपाशी
उजड पडतो नवषण पाशी
माझा िमसकार सवथ रदवासाठी
नवदयाभ ासारभः-
सरसवनत िमसतभ वररद कामरनपणी
नवदयारमभ कररषानम नसनिभथवत म सरदा
O Goddess Saraswati salutations to you the giver of boons the one who fulfills all desires I
begin my studies May there always be accomplishments for me
जञान व मनोकामना पणक करयाच वरदान दणारी सरसवतीदवी मी तला नतमसतक होऊन
रवदयाभयास सर करत आह मला माझया जञानाजकनात परीपणकता द
(नवदया रदवीि कतजञता पवथक आवाहि)
जञतनकत िरदतन दनितिी और मनोकतमनत पणा करनितिी सरसििीदिी म आपको नमसकतर करक तिदयतभयतस शर करित
ह मझ पणा यश द
सिािपरहरः-
गङग ि मि िव गोरदावरी सरसवती
िमथरद नसनध कावरी जलsनसमि सननिनध कर
In this water I invoke the presence of holy waters from the rivers Ganga Yamuna Godavari
Saraswati Narmada Sindhu and Kaveri
मी या सनाना साठी घतललया पायाला शदघ करया करीता गगा यमना सरसवती नमकदा रसध कावरी या सवक सररताना
पाचारण करतो
(शरीर पनवतर सवचछ करत वळी सवथ पनवतर िदयाि समरण ndashआरदरारी)
म इस सनतनतथा तिय ह य जिको पतितर करनक तिय गगत यमनत सरसििी नमादत तसर कतिरी नदीयोको आदरपिाक
बितित ह
नििापवथः-
करिरणकत वाक-काज कमथज वा
शरवणििज वा मािस वाSपराधम
नवनहतमनवनहत वा सवथमतत कषमसव
ज ज करणाबध शरीमहारदव शमभो
Oh Lord kindly forgive my wrong actions done knowingly or unknowingly either through my
organs of action (hand feet speech) or through my organs of perception (eyes ears) or by my
mind Glory unto Thee O Lord who is the ocean of kindness
आज माझया हात पाय कान डोळ रकवा मन यामळ कोणतही द षकतय घडल असल तर ह करणासागर रशवशकरा मला
कषमा कर
(रदवापढ पणथ शरणागती)
आज मर हतथ पर ितचत कतन आख यत मनस कोई अपरतर ह ए हो िो ह कषमतसतगर महतदि शभो मझ कषमत करो
भोजि मतरः-
ॐ सह िाववत सह िौ भिि सहवी थम करवावह
तजनसविावधीतमसत मा नवनिषावह
ॐ शानतः शानतः शानतः
Om May Lord protect us May He cause us to enjoy May we exert together May our studies be
thorough and faithful May we never quarrel with each other Om Peace Peace Peace
ह दवा आमहीसवक एकजटीन राहाव एकतर जवाव एकजटीन शौयकवान वहाव तजरसव व रवचारवत वहाव (मनात) दवष
भावना नाहीशी वहावी ही पराथकना सवकतर शारतच शारत होईल
(मतरी सहकार एकातम भाविा रजनवणासाठी तटा रहीत कौटनबक सवासा साठी)
ह भगितन हम सब एकसतथ रह एकसतथ भोजन कर शौया-िीरित एकसतथ तदखतय िजतसि और तिचतरिि बन आपसम
दवष न कर यही परतथानत सभी शतति होगी
मराठी परारथिा
वरदनि कवळ घता िाम घा शरीहरीि सहज हवि होत िाम घता फकाि
जीवि करी नजनवतवा अनि ह पणथ रबहम उरदर भरण िोह जानणज जञ कमथ
ज ज रघवीर समरथ
रशव पराथकना
कपथरगौर करणावतार ससारसार भजगनिहारम
सरदा वसनत हरदारनवनरद भव भवािीसनहत िमानम
He who is fair like camphor who is ever compassionate by whose being the entire universe
exists around whose neck there is a garland of serpents may he always live in my heart along
with Bhavani his consort I bow down to him
जयाचा कपरा सारखा गोरा वणक जो दया-कषमा याचा अवतार जो सषटीचा रवधाता जो माझया हदयात वसत बहररवत आह
अशा शीवशकराला भवारन मात सरहत नमसकार करतो
जो कपर जस गौर िणाकत ह जो करणतकत अिितर ह जो इस सिीकत सभीकछ ह तजसक गिम नतगोकत हतर ह ऐस तशि
जो मर हदय म बस ह उनह और भितनी मतितको म नमन करित ह
ॐ तरबक जामह सगिनधम पनिवधथिम
उवाथरकनमव बधिि मतोमथकषी मामतात
I worship the fragrant three-eyed one who nourishes all beings grant me liberation in the same
manner as a ripe cucumber naturally severs itself from the vine
जस वलीच खरबज रपकन सगरधत होत व (एक रदवशी) वलीचया दठा पासन अलगद वगळ होत तसच माझ जीवन
(द ख रवररहत) पणक वहाव व आतमयाला मोकषाचा अमत अनभव रमळावा महणन ह रतरनरतर शकरा मी तझी आराधना
करीत आह
म तरीनतरिति भगितन शकरजी कत धयतन करित ह जस बिकत फि पणा परीपकि होकर अपनी सगर फितित ह और
(एकतदन) बिस अिग होित ह िसही मझ इस जीिनस (यतिनतरतहि) मि कर और मोकषक अमिकत अनभि द
सरसवती परारथिा
ा कनरदनरद तषारहार धवला ा शभरविावता
ा वीणावररदणडमनणडतकरः ा शवतपदमासिा
ा रबहमाSचतशकरपरभनतनभरदवः सरदा वननरदता
सा मा पात सरसवती भगवती निःशषजाडा पहा
Fair as a jasmine flower the moon or a flake of snow dressed in white Her hands adorned by the
graceful veena staff seated on a white lotus Adored by Brahma Vishnu Shiva and the other
deitiesProtect me Oh Goddess Saraswati remover of ignorance inert
रजच चदरासारख तज व तसाचवणक आह शभर वसतर नसन हातात वीणा घउन जी शभर कमळावर बसली आह रजला बरहमा
रवषण व सवक दव आदरान वदन करतात तया अजञानचा अध कार दर करणाऱया
सरसवती दवी माझ रकषण कर
जो चदरमतक परकतश जसी गौर िणाकी तजसन शभर िसतर रतरण तकयत तजसक हतथोम िीणत ह जो शभर कमिपर बठी जो
बरहमत तिषण और अनय दिितओस ितदि िह अजञतनकी जडित नतश करनितिी सरसििी दिी मरी रकषत कर
शनिमाता परारथिा
सवथ मगल मागल नशव सवाथरथ सानधक
शरण तरमबक गौरी िाराणी िमोSसतत
Adorations to Goddess who is the auspiciousness of all that is auspicious who is the consort of
Lord Shiva who is the bestower of every desire of onersquos heart Adorations to You O Devi I
have taken refuge in you
सवााच कलयाण व मगल करणाऱया सवचछा परी करणाऱया ह रशवपरतन गौरी-नारायणी मी तला शरण यत आह माझा
नमसकार मानन घ
सभीपरकतरस मगिमय और ककयतणकतरी सभी ईचछतओको परत करनितिी तशि पतनी गौरी-नतरतयणी को म शरण ह
नमसकतर करित ह
ा रदवी सवथ भतष शनिरपण सनसरता
िमसतस िमसतस िमसतस िमो िमः
O mother Who is present everywhere who is embodiment of power and energy I bow to you I
bow to you I bow to you
जी दवी शरि रपात सवक परारणमातरात भरलली आह तया दवीला शतश नमसकार
जो दिी शतिक रपम सभी परततणयोम बसी ह उस दिीको मरत बतर बतर नमसकतर
नवषण परारथिा
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
ई परकाशक
ई साहितय परहिषठान
wwwesahitycom
esahitygmailcom
ई परकाशन २३ म २०१६
copyesahity Pratishthanreg2016
हिनामलय हििरणासाठी उपलबध
bull आपल िाचन झालयािर आपण ि फ़ॉरिरड कर शकिा
bull ि ई पसिक िबसाईटिर ठिणयापिी हकि िा िाचनावयहिररकत कोणिािी िापर करणयापिी ई-साहितय परहिषठानची लखी परिानगी घण
आिशयक आि
समरणारथ
नानाकाका जयाचयाकडन आयषय महणज जञानाजकन रवदयाथीदशा ह रशकलो तयाना
आबाकाका जयाचया दशभरि आरण अदयातमाचया सरस गोषटीनी भारन गलो तयाना
परमळ आपपाकाकाना
साहस आरण आतमरवशवास रजवणाऱया माझया वडीलाना
समाजसवचा रन षकाम कमकयोग दाखवणाऱया भाऊकाकाना
जयाचया घरी ससकारकषम मन तयार झाल तया भाई उरक शकराव घोलकरना
भरिपणक अपकण
समरणारथ
नानाकाका रजनस रसखा की जीवन का अथक जञानाजकन और रवदयाथीदशा ही ह
आबाकाका रजनकी दशभरि और अधयातम की बातोस अरभभत हआ
सनरहल आपपाकाका
मझम साहस और आतमरवशवास का रसचन करनवाल मर रपताजी
मझ समाजसवा क रनषकाम कमकयोग का दशकन करवानवाल भाऊकाका
रजनक सरननधय म ससकारकषम मन बना उन भाई घोलकर इनको भरिपणक अपकण
ऋण निरदश
शरी सरश चादोरकर जयाचयाकडन सगरहासाठी उततजन व मोलाच सहकायक रमळाल
डॉ मरली पडरबदरी व रशरमती सनदा भाव यानी रहदी भाषातराच बहमोल काम साभाळल
माझी बहीण कमाताई सबनीस जीन माझ मराठी शधदलखन तपासल
त रकतयक सनरह जयानी आपलया सदर आवाजानी शलोकाना नटरवल
रच सौ अलपना वमाक जीन हा उपकरम सवत चाच समजन मखपषट बनवल
व अगोदरच आपलया सवााचा ज आपलरकन हा सगरह वापरन तयातील चका मला कळरवयाचा परयास करणार आहत
या सवााचा शतष आभारी आह
मिोगत
ldquoरदव लागल चला शभकरोरत महणाldquo दररोज सधयाकाळी ही हाक आमहा सवक मलाना यायची सवकजण हातपाय धवन
दवघराकड धाव घयायच मग शभकरोरत गीताईचा एक अधयाय पाढ परवचा याचा कोरस सर वहायचा शरी भाई
घोलकर याचयाकड घातलला परघात आजही परकषाकन आठवतो क वहा क वहा इतर मलाबरोबर चढाओढ चाल तर
रकतयक वळी कटाळा दखील यई कारण अथक न समजता तयाची घोकपटटी चालायची ह एक तर दसर महणज हा दडक
लहानानाच का मोठयाना का नाही
पण नतर तयाचया पररणामाचा परतयय यत गला हळ हळ मोठ होत गलो रशकषण वयवसाय गहसथाशरम माग पडत गल
मल मग नातवड इगरजी माधयमात रशक लागली व हा हा महणता इगरजाळली दखील कठ तरी काहीतरी बोच लाग
लागली मन सभरमात पड लागल सदय परीरसथती बरोबर की आपल लहानपण बरोबर
साय पराथकनतन गीताई गीता आपलया धमाकच थोडरार जञान दत पढ तयाचा थोडा रार अभयास आपणहन करावा असही
घडत होत आता अशा पराथकनाच नाहीत धमक रि कोणतयाही रॉमकवर रलहीयापरता असावा अस रचतर रदसत ह सभरम
सवसथ बस दईनात हळ हळ सायपराथकना जररीची आह अस वाट लागल कमककाडावरचा पणक अरवशवास तर गीता
वदसतर उपरनरषदातील शलोक तयाच अथक तयातन घडणार मागकदशकन व मनावर होणार
ससकार हया वरची शरदधा वाढत गली रहद हा धमक आह हा रवचार मननतरचया वणक वयवसथवर आधारीत समजाला लाग
पडल तया पवीचया वरदक काळाला नाही वदातील रवचार सवक सषटी रनयमाच रवशलषण आह तया रवरदध वागलयान
सषटीत उलथापालथ होउन नाशाच कारण होत हा परतयय आज रकती परकषाकन जाणवतो
महणन रवचार बळावत गला
वाटल आपलयाच रमतर आपतषटामधय अस शलोक सगरहीत करन अथाकसरहत रदल तर सवक कटरबयानी एकतर बसन पराथकना
महणावी तयाच दरगामी परीणाम अनभवावत नसतच ldquoगवकस कहो हम रहद हrdquo महणया पकषा थोडरार तयाचया जवळ
जाव ही इचछा तयामळ हा शरदधा- ससकार सगरहीत कला
परतयकाच भरिसथान वगळ वगळ कोणी शकराच उपासक तर कोणी गणपती राम हनमान दगाक याच तयामळ रमळतील
तवढया पराथकना सगरहीत कलया सवचछा व भरि परमाण पराथकनचा उपयोग करावा ईश वदना मातर जरर करावी रनरवककार
रनराकार रनरवककलप साधन पयात जायाची ही परहली पायरी आह
या सगरहातन रनवडक शलोक घऊन आपण आपली अशी एक साय पराथकना तयार करता यईल व ती दररोज सायकाळी
एकतर महणता यईल
या सगरहात परतयक शलोका समोर अस एक रचनह आह एक रचनह असलल शलोक ५ त ७ वयोगटासाठी
दोन रचनह असलल शलोक ७ त ९ वयोगटा साठी व रचनह असलल शलोक सवाासाठी आहत
मलानी महणायची असल तर मोठयानीही महणावी कारण मल अनकरणरपरय असतात रि मलाना आगरह रकवा सिी
कली तर तयाना कटाळा यईल मोठयाचा सहभाग महणनच आवशयक आह
परतयक शलोकाचा अथक इगरजी रहदी व मराठी मधय रदला आह उचचारण वयवरसथत व सदर याव यासाठी Audio
Visual CD रदली आह जी काापटरवर रकवा टीवहीवर चाल शकत
सवानभव सागतो की याच खरोखर सदर परीणाम आपलयावर होतात कदारचत आपणही
अह निनवथकलपो निराकाररपो नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
या अवसथचा अनभव घऊ शकता महणन हा शरदधा-सगरह कला आह गोड मानन घयावा
आपला
अरण गणश कळकणी
रदगवळकर
गणपती वरदिा
गणपती रवघनहताक महणन तयाला परहल वदन असा मोठा समज आह गणपती लखनात अरतशय जलद महरषक वयास
महाभारत बोलत गल आरण गणपती रलहीत गल एकवळ तर गणपतीनी वयासा बरोबर चढाओढ लावली ही सदधा
आखयारयका आह
पण जस एखादया सत साधच आखयान रकतकन झालयावर कलला नमसकार वयासासाठी असतो वयाखयानाचया मचाला
वयासपीठ महणतात तसच कोणतही कायक ह महानच असलयामळ रकवा तया कामाला महानता व गती परापत वहावी
महणन गणपतीला समरण वदन करन पाचारण करयाचा परघात आह
गणपति तिघनहिता ह इसीतिय कतयतारभम सबस पहितिदन उनह ही करन की परथत ह गणपति की तिखनकी गिी अतयनि
िज थी महतषा वयतस बोिि गए और गणपति सतथ सतथ तिखि गए ऐसी भी आखयततयकत ह तक एक बतर िो गणपति
महतषा वयतस क सतथ सपरता पर उिर आए थ
जहत स कथत कत वयतखयतन बोित जतित ह उस मच को वयतसपीठ कहत जतित ह और कथत आखयतन की समतति पर उसक
ितचक सतर सि को तकयत गयत नमसकतर महतषा वयतस को पह चित ह तकसी भी कतया को महतनित और गति परदतन
करन क तिए गणपति कत समरण करन और उनह िदन करक उनकत आहितन करन की परथत रही ह
वकरतणड महाका स थकोटी सम परभः
निनवथघि करमरदव सवथकाष सवथरदा
O elephant headed and large bodied Lord radiant as a thousand Suns I ask for your grace so that
this task that I am starting may complete without any hindrances
हतती सारखया तोडाचया रवशववयापी शरीर व हजारो सयााच तज असललया ह गणपरत माझी सवक काय रवघनररहत कर
हतथी जसत मख तिशववयतपी शरीर और हजतरो सया समतन िजितित दि (गणपति) मर सभी शभ कतयो को तिघनरतहि कर
शकलामबररदर नवषण शनशवण ितभथजम
परसनिवरदि धात सवथ नवघिोपशानत
Lord Ganesh who wears a white garment who is all-pervading who has a bright complexion who
has four arms who has an ever smiling face upon that God I meditate for removal of all obstacles
शभर वसतर लयाललया सवक चरारात समावललया तजरसव कारतचया चार बाहवालया परसननवदन गणरायाच सवक सकटाचा
नाशवहावा महणन धयान करीत आह
शभर िसतर परररतन तकय सभीजगह पतय जतनिति चमकिी कततििति चतर भजतिति परसननिदन गणपति दिितकत सिा
तिघन नतश करनकतिय म धयतन करित ह
गरवरदिा
गरच सथान वरदक काळातच ससथारपत झालल आह गर रशवाय दवाची परारपत होऊ शकत नाही अस आजही आपण
ऐकतो गरची तलना दवा बरोबर कली आह गर ही वयरि नसन जञान दत जाणारी पररकरया आह परहला गर महणज
आई माया चालण बोलण गोषटी गाण कवढ काय काय रशकवत त जञान रमळवल तरच पढचा आयषय परवास दसर
गर वडील ज बालबोधातन खळण सहन करण धयक अस परषाथी जञान दतात पवी गरगही जञान जस पाठातर रलहीण
वाचण वगर साठी जात आता शाळत जातो पसतक गरथ रनसगक पवकत नदया वकष वली ज ज आपणास काही ना
काही रशकवत जातात अनभव रसदध करतात त सवक गरसथानी असतात जञानी होण महणजच ईशवर परारपत ती गर मळच
रमळत ना गरला उपवासी महटल आह याचा अथक जो दवाचया उपवासात (शजारी) आह आरण महणनच जञानपरारपत
व ईशवऱ परारपत साठी गर समरण वदन ह कतजञतच दयोतक आह
ितदक कति स गर को सिोचच सथतन तदयत ह गर क तबनत िो भगितन की भी परतति नही हो सकिी गर कोई वयति नही बतकक जञतन
परति करन की परतियत ह पहित गर िो मत होिी ह िही उस चिनत बोिनत गतनत सनह परम आतद की तशकषत दिी ह तपित उस खिनत
सहनत रीरज परषतथा आतद तसखति ह तिखनत पढनत जसी अधययन पररतन बति सीखन तशषय पिाकतिम गरगह जति थ आजकि
सकि म जति ह इसक अितित भी हम पसिको गरथो अनभिो और परकति स भी तसखि ह इन सभी कत सथतन गर समतन ही ह जञतन
परतति ईशवर परतति कत मतगा ह और जञतनपरतति गर क तबनत समभि नही गर उपितसी अथताि ईशवर क तनकट रहनिति ह इसीतिए जञतन परतति
और ईशवर परतति क तिय गरसमरण करनत परसगोपति एि किजञित दशाक भी ह
गररबथहमा गरनवथषणः गररदवो महशरवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
I prostrate to that Shri Guru Who is himself Bramha Vishnu and God maheshwara and who is
verily the Supreme Absolute itself
गर हच बरमहा रवषण आरण महश होत साकषात परबरमह अशा या गरसमोर मी नतमसतक होत आह
गरही बरमहत तिषण और शकर ह सतकषति परबरहम ऐस गरको म नमन करित ह
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बिधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
O Lord You are my mother and my father also You are my brother and friend You are
knowledge and wealth You are everything to me O God of all Gods
ह दवा आपणच माझ माय बाप भाऊ रमतर आहात माझ जञान व सपरतत आपणच आहात आपण माझ सवकसव आहात
ह भगितन आपही मर मतित और तपित हो आपही मर बर और तमतर हो आपही मर तिदयत और सपति हो आपही मरतिय
सबकछ हो
रदिनरदिी
वरदक शलोकातन कतजञता परकषाकन जाणवत आपण ज ज उपभोगतो वापरतो मग त रनसगकदतत असल तरी तयाच
ऋणी रहाव आरण महणनच परात काली दवाच नाव धरतीच ऋण मानन रदवस सर करावा ही वद कालीन परथा
रशसतरपरय रवनयशील वयरितव यातन तयार होत
ितदक शलोकोम किजञित कत भति मखय रप स दखन को तमिित ह हम तजस तकसी भी तनसगादि िसि कत उपयोग
उपभोग करि ह उसक परति हम किजञ होनत चततहए सबह उठकर सबस पहि भगितन और ररिी कत ऋण मतनकर ही
तदन क कतमकत आरमभ तकयत जतए यह िदकतिीन परथत ह इसस वयतिम तिनमरित और अनशतसन कत तिकतस होित
ह
परातः समरण
करागर वसत लकषमीः करमध सरसवती
करमल त गोनविरदः परभात कररदशथिम
My finger tips are ascribed to Laxmi The middle of the hands to Saraswati and the root to Govinda
Therefore I look at my hands every morning to do the honest work
परभाती दोनही हाताकड पहात हाताचया अगरभागी लकषमी मधयभागी सरसवती व मळभागी शरीकषण अस पररतक मानन दव समरण
कराव (पहीलि मगल समरण)
परतिःकतिम अपन हतथोको दतखय हतथोक अगरभतग िकषमीकत परिीक ह मधयभतग सरसििी कत परिीक ह और तनःशष भतग कषण
कत परिीक ह
समिवसि रदवी पवथतसतिमणडल
नवषणपनति िमसतभ पारदसपश कषमसव म
O mother earth Who has the ocean as clothes and mountain and forest as her body Who is wife of Lord
Vishnu I bow to you Please forgive me for touching you with my feet
समदराच वसतर लयालली पवकत व वनराजी रजच शरीर आह अशा रवषणपतनी पथवीमात माझया पायाचया सपशाक बददल मला कषमा कर
समदर तजसकत िसतर ह पिाि और िन तजसकत शरीर ह जो तिषणकी पततन ह ह पथिी दिी मर पर सपशाकतिय कषमतकर
(सकाळी उठलावर जमीिीवरमाभमीवर पा ठवावि लागतात महणि नतिी कषमा मागण ह हदय आह)
रबहमा मराररनिपरानतकारी भािः शशी भनमसतोबधशच
गरशच शकरः शनिराहकतवः कवथनत सव मम सपरभातम
Brahma Vishnu Shiva and the nine Grahas Sun MoonMangal Budha Bruhaspati Shukra
Shani Rahu Ketu may all these make my morning auspicious
मी माझी परभात मगलमय करयासाठी ह बरहमा रवषण महश और नवगरह सरय चदर बध गर शकर शरन राह
कत आपणास मी रवनरत करीत आह
(सवथ गरहाि कतजञतापवथक समरण)
ह बरहमत तिषण महश और निगरह सरज चदर बर गर शि शतन रतह कि आप मरी परभति समगि बनतए
आजीि बोल
सकाळी ऊठोनी दवासी भजाव
गरसी वदाव जीव भाव
वरडलाची आजञा घतलया वाचरन
कोठ घरातन जाऊ नय
खोट कधी बोल नय
चोरी कधी कर नय
कोणासग भाड नय
गोड रार खाऊ नय
पाहील त माग नय
ह रचरतत जो धरी बोल
तयाच कलयाण होईल
सयक नमसकार -आराधना
सवक सषटी सयोदयान जागत होउन कायकरत होत पहाट पासन सयोदया पयातचया काळाला अमतवळा महटल
आह सयक जीवनावशयक शरिदायी आह आपल जीवन शरिशाली व सतज राखया करीता हा वयायाम
व आराधना अतयत उपयोगी आह
समपणा सति सयोदय स जतगि होकर कतयारि होिी ह परतिःकति स सयोदय िक क समय को
अमिकति कहत जतित ह सया जीिनदतित ह अपन जीिन को तनरोगी और शतिशतिी बनतन क तिय
परतिःकतिीन वयतयतम और सयतारतरन अतयनि उपयोगी ह
१ ॐ नमतरा िमः २ ॐ रव िमः
३ ॐ साथ िमः ४ ॐ भािव िमः
५ ॐ खगा िमः ६ ॐ पषण िमः
७ ॐ नहरणगभाथ िमः ८ ॐ मरीि िमः
९ ॐ आनरदता िमः १० ॐ सनवतर िमः
११ ॐ अकाथ िमः १२ ॐ भासकरा िमः
Surya Namaskar consists of twelve yogasanas After learning the action perfectly it should be
done regularly at least twelve times or in multiples of it It keeps you fit throughout your life
Recite the one name at every action to worship Sun God
सयक नमसकार हा बारा योगासन घडवतो नमसकार रकरया रशकन रनयरमत कलयान सवाथय उततम राहात परततक
नमसकाराचया वळी एक नावाच उचचारण करीत सयक आराधना करावी
सया नमसकतर तियत अचछी िरहस सीख हररोज बतरह यत अतरक बतर नमसकतर करनस मनषय सिसथ रहित ह हर तियत क
समय एक एक सया नतम िक आरतरनत कर
सधारदीप
शभ करोनत कलाण आरोग धिसमपरदः
शतरबनि नविाशा रदीपजोनतिथमोsसतत
I bow to the evening Lamp lit before god in my home every day The lamp which brings
auspiciousness prosperity good health abundance of wealth and destruction of evil thoughts
ह साजवाती त जसा अधार दर करतस व परकाश पसरवतस तस माझया मनातील वाईट रवचाराचा नाश करन मला
आरोगय धनसपरतत द माझ शभ कर कलयाण कर मी तला मनोभाव नमसकार करीत आह
(रदीप समरण व शभनिति)
ह सधयत दीपजयोति आप जस अरःकतर दर करक परकतश फितिी ह उसीिरह मर मनस गिि तिचतरोकत नतश करक मझ
सिसथ आरोगय रनसपति द शभ कर ककयतण कर म आपको मनस शरण ह
सरदा सवथरदा ोग तझा घडावा
तझ कारणी रदह माझा पडावा
उपकष िको गणवता अिता
रघिाका मागण ह नि आता
ज ज रघवीर समरथ
नरदरवा नरदरवा रदीपोतकार
कािी कडल मोती हार
नरदरवाला पाहि िमसकार
नरदवा लावला तळशीपाशी
उजड पडतो नवषण पाशी
माझा िमसकार सवथ रदवासाठी
नवदयाभ ासारभः-
सरसवनत िमसतभ वररद कामरनपणी
नवदयारमभ कररषानम नसनिभथवत म सरदा
O Goddess Saraswati salutations to you the giver of boons the one who fulfills all desires I
begin my studies May there always be accomplishments for me
जञान व मनोकामना पणक करयाच वरदान दणारी सरसवतीदवी मी तला नतमसतक होऊन
रवदयाभयास सर करत आह मला माझया जञानाजकनात परीपणकता द
(नवदया रदवीि कतजञता पवथक आवाहि)
जञतनकत िरदतन दनितिी और मनोकतमनत पणा करनितिी सरसििीदिी म आपको नमसकतर करक तिदयतभयतस शर करित
ह मझ पणा यश द
सिािपरहरः-
गङग ि मि िव गोरदावरी सरसवती
िमथरद नसनध कावरी जलsनसमि सननिनध कर
In this water I invoke the presence of holy waters from the rivers Ganga Yamuna Godavari
Saraswati Narmada Sindhu and Kaveri
मी या सनाना साठी घतललया पायाला शदघ करया करीता गगा यमना सरसवती नमकदा रसध कावरी या सवक सररताना
पाचारण करतो
(शरीर पनवतर सवचछ करत वळी सवथ पनवतर िदयाि समरण ndashआरदरारी)
म इस सनतनतथा तिय ह य जिको पतितर करनक तिय गगत यमनत सरसििी नमादत तसर कतिरी नदीयोको आदरपिाक
बितित ह
नििापवथः-
करिरणकत वाक-काज कमथज वा
शरवणििज वा मािस वाSपराधम
नवनहतमनवनहत वा सवथमतत कषमसव
ज ज करणाबध शरीमहारदव शमभो
Oh Lord kindly forgive my wrong actions done knowingly or unknowingly either through my
organs of action (hand feet speech) or through my organs of perception (eyes ears) or by my
mind Glory unto Thee O Lord who is the ocean of kindness
आज माझया हात पाय कान डोळ रकवा मन यामळ कोणतही द षकतय घडल असल तर ह करणासागर रशवशकरा मला
कषमा कर
(रदवापढ पणथ शरणागती)
आज मर हतथ पर ितचत कतन आख यत मनस कोई अपरतर ह ए हो िो ह कषमतसतगर महतदि शभो मझ कषमत करो
भोजि मतरः-
ॐ सह िाववत सह िौ भिि सहवी थम करवावह
तजनसविावधीतमसत मा नवनिषावह
ॐ शानतः शानतः शानतः
Om May Lord protect us May He cause us to enjoy May we exert together May our studies be
thorough and faithful May we never quarrel with each other Om Peace Peace Peace
ह दवा आमहीसवक एकजटीन राहाव एकतर जवाव एकजटीन शौयकवान वहाव तजरसव व रवचारवत वहाव (मनात) दवष
भावना नाहीशी वहावी ही पराथकना सवकतर शारतच शारत होईल
(मतरी सहकार एकातम भाविा रजनवणासाठी तटा रहीत कौटनबक सवासा साठी)
ह भगितन हम सब एकसतथ रह एकसतथ भोजन कर शौया-िीरित एकसतथ तदखतय िजतसि और तिचतरिि बन आपसम
दवष न कर यही परतथानत सभी शतति होगी
मराठी परारथिा
वरदनि कवळ घता िाम घा शरीहरीि सहज हवि होत िाम घता फकाि
जीवि करी नजनवतवा अनि ह पणथ रबहम उरदर भरण िोह जानणज जञ कमथ
ज ज रघवीर समरथ
रशव पराथकना
कपथरगौर करणावतार ससारसार भजगनिहारम
सरदा वसनत हरदारनवनरद भव भवािीसनहत िमानम
He who is fair like camphor who is ever compassionate by whose being the entire universe
exists around whose neck there is a garland of serpents may he always live in my heart along
with Bhavani his consort I bow down to him
जयाचा कपरा सारखा गोरा वणक जो दया-कषमा याचा अवतार जो सषटीचा रवधाता जो माझया हदयात वसत बहररवत आह
अशा शीवशकराला भवारन मात सरहत नमसकार करतो
जो कपर जस गौर िणाकत ह जो करणतकत अिितर ह जो इस सिीकत सभीकछ ह तजसक गिम नतगोकत हतर ह ऐस तशि
जो मर हदय म बस ह उनह और भितनी मतितको म नमन करित ह
ॐ तरबक जामह सगिनधम पनिवधथिम
उवाथरकनमव बधिि मतोमथकषी मामतात
I worship the fragrant three-eyed one who nourishes all beings grant me liberation in the same
manner as a ripe cucumber naturally severs itself from the vine
जस वलीच खरबज रपकन सगरधत होत व (एक रदवशी) वलीचया दठा पासन अलगद वगळ होत तसच माझ जीवन
(द ख रवररहत) पणक वहाव व आतमयाला मोकषाचा अमत अनभव रमळावा महणन ह रतरनरतर शकरा मी तझी आराधना
करीत आह
म तरीनतरिति भगितन शकरजी कत धयतन करित ह जस बिकत फि पणा परीपकि होकर अपनी सगर फितित ह और
(एकतदन) बिस अिग होित ह िसही मझ इस जीिनस (यतिनतरतहि) मि कर और मोकषक अमिकत अनभि द
सरसवती परारथिा
ा कनरदनरद तषारहार धवला ा शभरविावता
ा वीणावररदणडमनणडतकरः ा शवतपदमासिा
ा रबहमाSचतशकरपरभनतनभरदवः सरदा वननरदता
सा मा पात सरसवती भगवती निःशषजाडा पहा
Fair as a jasmine flower the moon or a flake of snow dressed in white Her hands adorned by the
graceful veena staff seated on a white lotus Adored by Brahma Vishnu Shiva and the other
deitiesProtect me Oh Goddess Saraswati remover of ignorance inert
रजच चदरासारख तज व तसाचवणक आह शभर वसतर नसन हातात वीणा घउन जी शभर कमळावर बसली आह रजला बरहमा
रवषण व सवक दव आदरान वदन करतात तया अजञानचा अध कार दर करणाऱया
सरसवती दवी माझ रकषण कर
जो चदरमतक परकतश जसी गौर िणाकी तजसन शभर िसतर रतरण तकयत तजसक हतथोम िीणत ह जो शभर कमिपर बठी जो
बरहमत तिषण और अनय दिितओस ितदि िह अजञतनकी जडित नतश करनितिी सरसििी दिी मरी रकषत कर
शनिमाता परारथिा
सवथ मगल मागल नशव सवाथरथ सानधक
शरण तरमबक गौरी िाराणी िमोSसतत
Adorations to Goddess who is the auspiciousness of all that is auspicious who is the consort of
Lord Shiva who is the bestower of every desire of onersquos heart Adorations to You O Devi I
have taken refuge in you
सवााच कलयाण व मगल करणाऱया सवचछा परी करणाऱया ह रशवपरतन गौरी-नारायणी मी तला शरण यत आह माझा
नमसकार मानन घ
सभीपरकतरस मगिमय और ककयतणकतरी सभी ईचछतओको परत करनितिी तशि पतनी गौरी-नतरतयणी को म शरण ह
नमसकतर करित ह
ा रदवी सवथ भतष शनिरपण सनसरता
िमसतस िमसतस िमसतस िमो िमः
O mother Who is present everywhere who is embodiment of power and energy I bow to you I
bow to you I bow to you
जी दवी शरि रपात सवक परारणमातरात भरलली आह तया दवीला शतश नमसकार
जो दिी शतिक रपम सभी परततणयोम बसी ह उस दिीको मरत बतर बतर नमसकतर
नवषण परारथिा
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
समरणारथ
नानाकाका जयाचयाकडन आयषय महणज जञानाजकन रवदयाथीदशा ह रशकलो तयाना
आबाकाका जयाचया दशभरि आरण अदयातमाचया सरस गोषटीनी भारन गलो तयाना
परमळ आपपाकाकाना
साहस आरण आतमरवशवास रजवणाऱया माझया वडीलाना
समाजसवचा रन षकाम कमकयोग दाखवणाऱया भाऊकाकाना
जयाचया घरी ससकारकषम मन तयार झाल तया भाई उरक शकराव घोलकरना
भरिपणक अपकण
समरणारथ
नानाकाका रजनस रसखा की जीवन का अथक जञानाजकन और रवदयाथीदशा ही ह
आबाकाका रजनकी दशभरि और अधयातम की बातोस अरभभत हआ
सनरहल आपपाकाका
मझम साहस और आतमरवशवास का रसचन करनवाल मर रपताजी
मझ समाजसवा क रनषकाम कमकयोग का दशकन करवानवाल भाऊकाका
रजनक सरननधय म ससकारकषम मन बना उन भाई घोलकर इनको भरिपणक अपकण
ऋण निरदश
शरी सरश चादोरकर जयाचयाकडन सगरहासाठी उततजन व मोलाच सहकायक रमळाल
डॉ मरली पडरबदरी व रशरमती सनदा भाव यानी रहदी भाषातराच बहमोल काम साभाळल
माझी बहीण कमाताई सबनीस जीन माझ मराठी शधदलखन तपासल
त रकतयक सनरह जयानी आपलया सदर आवाजानी शलोकाना नटरवल
रच सौ अलपना वमाक जीन हा उपकरम सवत चाच समजन मखपषट बनवल
व अगोदरच आपलया सवााचा ज आपलरकन हा सगरह वापरन तयातील चका मला कळरवयाचा परयास करणार आहत
या सवााचा शतष आभारी आह
मिोगत
ldquoरदव लागल चला शभकरोरत महणाldquo दररोज सधयाकाळी ही हाक आमहा सवक मलाना यायची सवकजण हातपाय धवन
दवघराकड धाव घयायच मग शभकरोरत गीताईचा एक अधयाय पाढ परवचा याचा कोरस सर वहायचा शरी भाई
घोलकर याचयाकड घातलला परघात आजही परकषाकन आठवतो क वहा क वहा इतर मलाबरोबर चढाओढ चाल तर
रकतयक वळी कटाळा दखील यई कारण अथक न समजता तयाची घोकपटटी चालायची ह एक तर दसर महणज हा दडक
लहानानाच का मोठयाना का नाही
पण नतर तयाचया पररणामाचा परतयय यत गला हळ हळ मोठ होत गलो रशकषण वयवसाय गहसथाशरम माग पडत गल
मल मग नातवड इगरजी माधयमात रशक लागली व हा हा महणता इगरजाळली दखील कठ तरी काहीतरी बोच लाग
लागली मन सभरमात पड लागल सदय परीरसथती बरोबर की आपल लहानपण बरोबर
साय पराथकनतन गीताई गीता आपलया धमाकच थोडरार जञान दत पढ तयाचा थोडा रार अभयास आपणहन करावा असही
घडत होत आता अशा पराथकनाच नाहीत धमक रि कोणतयाही रॉमकवर रलहीयापरता असावा अस रचतर रदसत ह सभरम
सवसथ बस दईनात हळ हळ सायपराथकना जररीची आह अस वाट लागल कमककाडावरचा पणक अरवशवास तर गीता
वदसतर उपरनरषदातील शलोक तयाच अथक तयातन घडणार मागकदशकन व मनावर होणार
ससकार हया वरची शरदधा वाढत गली रहद हा धमक आह हा रवचार मननतरचया वणक वयवसथवर आधारीत समजाला लाग
पडल तया पवीचया वरदक काळाला नाही वदातील रवचार सवक सषटी रनयमाच रवशलषण आह तया रवरदध वागलयान
सषटीत उलथापालथ होउन नाशाच कारण होत हा परतयय आज रकती परकषाकन जाणवतो
महणन रवचार बळावत गला
वाटल आपलयाच रमतर आपतषटामधय अस शलोक सगरहीत करन अथाकसरहत रदल तर सवक कटरबयानी एकतर बसन पराथकना
महणावी तयाच दरगामी परीणाम अनभवावत नसतच ldquoगवकस कहो हम रहद हrdquo महणया पकषा थोडरार तयाचया जवळ
जाव ही इचछा तयामळ हा शरदधा- ससकार सगरहीत कला
परतयकाच भरिसथान वगळ वगळ कोणी शकराच उपासक तर कोणी गणपती राम हनमान दगाक याच तयामळ रमळतील
तवढया पराथकना सगरहीत कलया सवचछा व भरि परमाण पराथकनचा उपयोग करावा ईश वदना मातर जरर करावी रनरवककार
रनराकार रनरवककलप साधन पयात जायाची ही परहली पायरी आह
या सगरहातन रनवडक शलोक घऊन आपण आपली अशी एक साय पराथकना तयार करता यईल व ती दररोज सायकाळी
एकतर महणता यईल
या सगरहात परतयक शलोका समोर अस एक रचनह आह एक रचनह असलल शलोक ५ त ७ वयोगटासाठी
दोन रचनह असलल शलोक ७ त ९ वयोगटा साठी व रचनह असलल शलोक सवाासाठी आहत
मलानी महणायची असल तर मोठयानीही महणावी कारण मल अनकरणरपरय असतात रि मलाना आगरह रकवा सिी
कली तर तयाना कटाळा यईल मोठयाचा सहभाग महणनच आवशयक आह
परतयक शलोकाचा अथक इगरजी रहदी व मराठी मधय रदला आह उचचारण वयवरसथत व सदर याव यासाठी Audio
Visual CD रदली आह जी काापटरवर रकवा टीवहीवर चाल शकत
सवानभव सागतो की याच खरोखर सदर परीणाम आपलयावर होतात कदारचत आपणही
अह निनवथकलपो निराकाररपो नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
या अवसथचा अनभव घऊ शकता महणन हा शरदधा-सगरह कला आह गोड मानन घयावा
आपला
अरण गणश कळकणी
रदगवळकर
गणपती वरदिा
गणपती रवघनहताक महणन तयाला परहल वदन असा मोठा समज आह गणपती लखनात अरतशय जलद महरषक वयास
महाभारत बोलत गल आरण गणपती रलहीत गल एकवळ तर गणपतीनी वयासा बरोबर चढाओढ लावली ही सदधा
आखयारयका आह
पण जस एखादया सत साधच आखयान रकतकन झालयावर कलला नमसकार वयासासाठी असतो वयाखयानाचया मचाला
वयासपीठ महणतात तसच कोणतही कायक ह महानच असलयामळ रकवा तया कामाला महानता व गती परापत वहावी
महणन गणपतीला समरण वदन करन पाचारण करयाचा परघात आह
गणपति तिघनहिता ह इसीतिय कतयतारभम सबस पहितिदन उनह ही करन की परथत ह गणपति की तिखनकी गिी अतयनि
िज थी महतषा वयतस बोिि गए और गणपति सतथ सतथ तिखि गए ऐसी भी आखयततयकत ह तक एक बतर िो गणपति
महतषा वयतस क सतथ सपरता पर उिर आए थ
जहत स कथत कत वयतखयतन बोित जतित ह उस मच को वयतसपीठ कहत जतित ह और कथत आखयतन की समतति पर उसक
ितचक सतर सि को तकयत गयत नमसकतर महतषा वयतस को पह चित ह तकसी भी कतया को महतनित और गति परदतन
करन क तिए गणपति कत समरण करन और उनह िदन करक उनकत आहितन करन की परथत रही ह
वकरतणड महाका स थकोटी सम परभः
निनवथघि करमरदव सवथकाष सवथरदा
O elephant headed and large bodied Lord radiant as a thousand Suns I ask for your grace so that
this task that I am starting may complete without any hindrances
हतती सारखया तोडाचया रवशववयापी शरीर व हजारो सयााच तज असललया ह गणपरत माझी सवक काय रवघनररहत कर
हतथी जसत मख तिशववयतपी शरीर और हजतरो सया समतन िजितित दि (गणपति) मर सभी शभ कतयो को तिघनरतहि कर
शकलामबररदर नवषण शनशवण ितभथजम
परसनिवरदि धात सवथ नवघिोपशानत
Lord Ganesh who wears a white garment who is all-pervading who has a bright complexion who
has four arms who has an ever smiling face upon that God I meditate for removal of all obstacles
शभर वसतर लयाललया सवक चरारात समावललया तजरसव कारतचया चार बाहवालया परसननवदन गणरायाच सवक सकटाचा
नाशवहावा महणन धयान करीत आह
शभर िसतर परररतन तकय सभीजगह पतय जतनिति चमकिी कततििति चतर भजतिति परसननिदन गणपति दिितकत सिा
तिघन नतश करनकतिय म धयतन करित ह
गरवरदिा
गरच सथान वरदक काळातच ससथारपत झालल आह गर रशवाय दवाची परारपत होऊ शकत नाही अस आजही आपण
ऐकतो गरची तलना दवा बरोबर कली आह गर ही वयरि नसन जञान दत जाणारी पररकरया आह परहला गर महणज
आई माया चालण बोलण गोषटी गाण कवढ काय काय रशकवत त जञान रमळवल तरच पढचा आयषय परवास दसर
गर वडील ज बालबोधातन खळण सहन करण धयक अस परषाथी जञान दतात पवी गरगही जञान जस पाठातर रलहीण
वाचण वगर साठी जात आता शाळत जातो पसतक गरथ रनसगक पवकत नदया वकष वली ज ज आपणास काही ना
काही रशकवत जातात अनभव रसदध करतात त सवक गरसथानी असतात जञानी होण महणजच ईशवर परारपत ती गर मळच
रमळत ना गरला उपवासी महटल आह याचा अथक जो दवाचया उपवासात (शजारी) आह आरण महणनच जञानपरारपत
व ईशवऱ परारपत साठी गर समरण वदन ह कतजञतच दयोतक आह
ितदक कति स गर को सिोचच सथतन तदयत ह गर क तबनत िो भगितन की भी परतति नही हो सकिी गर कोई वयति नही बतकक जञतन
परति करन की परतियत ह पहित गर िो मत होिी ह िही उस चिनत बोिनत गतनत सनह परम आतद की तशकषत दिी ह तपित उस खिनत
सहनत रीरज परषतथा आतद तसखति ह तिखनत पढनत जसी अधययन पररतन बति सीखन तशषय पिाकतिम गरगह जति थ आजकि
सकि म जति ह इसक अितित भी हम पसिको गरथो अनभिो और परकति स भी तसखि ह इन सभी कत सथतन गर समतन ही ह जञतन
परतति ईशवर परतति कत मतगा ह और जञतनपरतति गर क तबनत समभि नही गर उपितसी अथताि ईशवर क तनकट रहनिति ह इसीतिए जञतन परतति
और ईशवर परतति क तिय गरसमरण करनत परसगोपति एि किजञित दशाक भी ह
गररबथहमा गरनवथषणः गररदवो महशरवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
I prostrate to that Shri Guru Who is himself Bramha Vishnu and God maheshwara and who is
verily the Supreme Absolute itself
गर हच बरमहा रवषण आरण महश होत साकषात परबरमह अशा या गरसमोर मी नतमसतक होत आह
गरही बरमहत तिषण और शकर ह सतकषति परबरहम ऐस गरको म नमन करित ह
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बिधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
O Lord You are my mother and my father also You are my brother and friend You are
knowledge and wealth You are everything to me O God of all Gods
ह दवा आपणच माझ माय बाप भाऊ रमतर आहात माझ जञान व सपरतत आपणच आहात आपण माझ सवकसव आहात
ह भगितन आपही मर मतित और तपित हो आपही मर बर और तमतर हो आपही मर तिदयत और सपति हो आपही मरतिय
सबकछ हो
रदिनरदिी
वरदक शलोकातन कतजञता परकषाकन जाणवत आपण ज ज उपभोगतो वापरतो मग त रनसगकदतत असल तरी तयाच
ऋणी रहाव आरण महणनच परात काली दवाच नाव धरतीच ऋण मानन रदवस सर करावा ही वद कालीन परथा
रशसतरपरय रवनयशील वयरितव यातन तयार होत
ितदक शलोकोम किजञित कत भति मखय रप स दखन को तमिित ह हम तजस तकसी भी तनसगादि िसि कत उपयोग
उपभोग करि ह उसक परति हम किजञ होनत चततहए सबह उठकर सबस पहि भगितन और ररिी कत ऋण मतनकर ही
तदन क कतमकत आरमभ तकयत जतए यह िदकतिीन परथत ह इसस वयतिम तिनमरित और अनशतसन कत तिकतस होित
ह
परातः समरण
करागर वसत लकषमीः करमध सरसवती
करमल त गोनविरदः परभात कररदशथिम
My finger tips are ascribed to Laxmi The middle of the hands to Saraswati and the root to Govinda
Therefore I look at my hands every morning to do the honest work
परभाती दोनही हाताकड पहात हाताचया अगरभागी लकषमी मधयभागी सरसवती व मळभागी शरीकषण अस पररतक मानन दव समरण
कराव (पहीलि मगल समरण)
परतिःकतिम अपन हतथोको दतखय हतथोक अगरभतग िकषमीकत परिीक ह मधयभतग सरसििी कत परिीक ह और तनःशष भतग कषण
कत परिीक ह
समिवसि रदवी पवथतसतिमणडल
नवषणपनति िमसतभ पारदसपश कषमसव म
O mother earth Who has the ocean as clothes and mountain and forest as her body Who is wife of Lord
Vishnu I bow to you Please forgive me for touching you with my feet
समदराच वसतर लयालली पवकत व वनराजी रजच शरीर आह अशा रवषणपतनी पथवीमात माझया पायाचया सपशाक बददल मला कषमा कर
समदर तजसकत िसतर ह पिाि और िन तजसकत शरीर ह जो तिषणकी पततन ह ह पथिी दिी मर पर सपशाकतिय कषमतकर
(सकाळी उठलावर जमीिीवरमाभमीवर पा ठवावि लागतात महणि नतिी कषमा मागण ह हदय आह)
रबहमा मराररनिपरानतकारी भािः शशी भनमसतोबधशच
गरशच शकरः शनिराहकतवः कवथनत सव मम सपरभातम
Brahma Vishnu Shiva and the nine Grahas Sun MoonMangal Budha Bruhaspati Shukra
Shani Rahu Ketu may all these make my morning auspicious
मी माझी परभात मगलमय करयासाठी ह बरहमा रवषण महश और नवगरह सरय चदर बध गर शकर शरन राह
कत आपणास मी रवनरत करीत आह
(सवथ गरहाि कतजञतापवथक समरण)
ह बरहमत तिषण महश और निगरह सरज चदर बर गर शि शतन रतह कि आप मरी परभति समगि बनतए
आजीि बोल
सकाळी ऊठोनी दवासी भजाव
गरसी वदाव जीव भाव
वरडलाची आजञा घतलया वाचरन
कोठ घरातन जाऊ नय
खोट कधी बोल नय
चोरी कधी कर नय
कोणासग भाड नय
गोड रार खाऊ नय
पाहील त माग नय
ह रचरतत जो धरी बोल
तयाच कलयाण होईल
सयक नमसकार -आराधना
सवक सषटी सयोदयान जागत होउन कायकरत होत पहाट पासन सयोदया पयातचया काळाला अमतवळा महटल
आह सयक जीवनावशयक शरिदायी आह आपल जीवन शरिशाली व सतज राखया करीता हा वयायाम
व आराधना अतयत उपयोगी आह
समपणा सति सयोदय स जतगि होकर कतयारि होिी ह परतिःकति स सयोदय िक क समय को
अमिकति कहत जतित ह सया जीिनदतित ह अपन जीिन को तनरोगी और शतिशतिी बनतन क तिय
परतिःकतिीन वयतयतम और सयतारतरन अतयनि उपयोगी ह
१ ॐ नमतरा िमः २ ॐ रव िमः
३ ॐ साथ िमः ४ ॐ भािव िमः
५ ॐ खगा िमः ६ ॐ पषण िमः
७ ॐ नहरणगभाथ िमः ८ ॐ मरीि िमः
९ ॐ आनरदता िमः १० ॐ सनवतर िमः
११ ॐ अकाथ िमः १२ ॐ भासकरा िमः
Surya Namaskar consists of twelve yogasanas After learning the action perfectly it should be
done regularly at least twelve times or in multiples of it It keeps you fit throughout your life
Recite the one name at every action to worship Sun God
सयक नमसकार हा बारा योगासन घडवतो नमसकार रकरया रशकन रनयरमत कलयान सवाथय उततम राहात परततक
नमसकाराचया वळी एक नावाच उचचारण करीत सयक आराधना करावी
सया नमसकतर तियत अचछी िरहस सीख हररोज बतरह यत अतरक बतर नमसकतर करनस मनषय सिसथ रहित ह हर तियत क
समय एक एक सया नतम िक आरतरनत कर
सधारदीप
शभ करोनत कलाण आरोग धिसमपरदः
शतरबनि नविाशा रदीपजोनतिथमोsसतत
I bow to the evening Lamp lit before god in my home every day The lamp which brings
auspiciousness prosperity good health abundance of wealth and destruction of evil thoughts
ह साजवाती त जसा अधार दर करतस व परकाश पसरवतस तस माझया मनातील वाईट रवचाराचा नाश करन मला
आरोगय धनसपरतत द माझ शभ कर कलयाण कर मी तला मनोभाव नमसकार करीत आह
(रदीप समरण व शभनिति)
ह सधयत दीपजयोति आप जस अरःकतर दर करक परकतश फितिी ह उसीिरह मर मनस गिि तिचतरोकत नतश करक मझ
सिसथ आरोगय रनसपति द शभ कर ककयतण कर म आपको मनस शरण ह
सरदा सवथरदा ोग तझा घडावा
तझ कारणी रदह माझा पडावा
उपकष िको गणवता अिता
रघिाका मागण ह नि आता
ज ज रघवीर समरथ
नरदरवा नरदरवा रदीपोतकार
कािी कडल मोती हार
नरदरवाला पाहि िमसकार
नरदवा लावला तळशीपाशी
उजड पडतो नवषण पाशी
माझा िमसकार सवथ रदवासाठी
नवदयाभ ासारभः-
सरसवनत िमसतभ वररद कामरनपणी
नवदयारमभ कररषानम नसनिभथवत म सरदा
O Goddess Saraswati salutations to you the giver of boons the one who fulfills all desires I
begin my studies May there always be accomplishments for me
जञान व मनोकामना पणक करयाच वरदान दणारी सरसवतीदवी मी तला नतमसतक होऊन
रवदयाभयास सर करत आह मला माझया जञानाजकनात परीपणकता द
(नवदया रदवीि कतजञता पवथक आवाहि)
जञतनकत िरदतन दनितिी और मनोकतमनत पणा करनितिी सरसििीदिी म आपको नमसकतर करक तिदयतभयतस शर करित
ह मझ पणा यश द
सिािपरहरः-
गङग ि मि िव गोरदावरी सरसवती
िमथरद नसनध कावरी जलsनसमि सननिनध कर
In this water I invoke the presence of holy waters from the rivers Ganga Yamuna Godavari
Saraswati Narmada Sindhu and Kaveri
मी या सनाना साठी घतललया पायाला शदघ करया करीता गगा यमना सरसवती नमकदा रसध कावरी या सवक सररताना
पाचारण करतो
(शरीर पनवतर सवचछ करत वळी सवथ पनवतर िदयाि समरण ndashआरदरारी)
म इस सनतनतथा तिय ह य जिको पतितर करनक तिय गगत यमनत सरसििी नमादत तसर कतिरी नदीयोको आदरपिाक
बितित ह
नििापवथः-
करिरणकत वाक-काज कमथज वा
शरवणििज वा मािस वाSपराधम
नवनहतमनवनहत वा सवथमतत कषमसव
ज ज करणाबध शरीमहारदव शमभो
Oh Lord kindly forgive my wrong actions done knowingly or unknowingly either through my
organs of action (hand feet speech) or through my organs of perception (eyes ears) or by my
mind Glory unto Thee O Lord who is the ocean of kindness
आज माझया हात पाय कान डोळ रकवा मन यामळ कोणतही द षकतय घडल असल तर ह करणासागर रशवशकरा मला
कषमा कर
(रदवापढ पणथ शरणागती)
आज मर हतथ पर ितचत कतन आख यत मनस कोई अपरतर ह ए हो िो ह कषमतसतगर महतदि शभो मझ कषमत करो
भोजि मतरः-
ॐ सह िाववत सह िौ भिि सहवी थम करवावह
तजनसविावधीतमसत मा नवनिषावह
ॐ शानतः शानतः शानतः
Om May Lord protect us May He cause us to enjoy May we exert together May our studies be
thorough and faithful May we never quarrel with each other Om Peace Peace Peace
ह दवा आमहीसवक एकजटीन राहाव एकतर जवाव एकजटीन शौयकवान वहाव तजरसव व रवचारवत वहाव (मनात) दवष
भावना नाहीशी वहावी ही पराथकना सवकतर शारतच शारत होईल
(मतरी सहकार एकातम भाविा रजनवणासाठी तटा रहीत कौटनबक सवासा साठी)
ह भगितन हम सब एकसतथ रह एकसतथ भोजन कर शौया-िीरित एकसतथ तदखतय िजतसि और तिचतरिि बन आपसम
दवष न कर यही परतथानत सभी शतति होगी
मराठी परारथिा
वरदनि कवळ घता िाम घा शरीहरीि सहज हवि होत िाम घता फकाि
जीवि करी नजनवतवा अनि ह पणथ रबहम उरदर भरण िोह जानणज जञ कमथ
ज ज रघवीर समरथ
रशव पराथकना
कपथरगौर करणावतार ससारसार भजगनिहारम
सरदा वसनत हरदारनवनरद भव भवािीसनहत िमानम
He who is fair like camphor who is ever compassionate by whose being the entire universe
exists around whose neck there is a garland of serpents may he always live in my heart along
with Bhavani his consort I bow down to him
जयाचा कपरा सारखा गोरा वणक जो दया-कषमा याचा अवतार जो सषटीचा रवधाता जो माझया हदयात वसत बहररवत आह
अशा शीवशकराला भवारन मात सरहत नमसकार करतो
जो कपर जस गौर िणाकत ह जो करणतकत अिितर ह जो इस सिीकत सभीकछ ह तजसक गिम नतगोकत हतर ह ऐस तशि
जो मर हदय म बस ह उनह और भितनी मतितको म नमन करित ह
ॐ तरबक जामह सगिनधम पनिवधथिम
उवाथरकनमव बधिि मतोमथकषी मामतात
I worship the fragrant three-eyed one who nourishes all beings grant me liberation in the same
manner as a ripe cucumber naturally severs itself from the vine
जस वलीच खरबज रपकन सगरधत होत व (एक रदवशी) वलीचया दठा पासन अलगद वगळ होत तसच माझ जीवन
(द ख रवररहत) पणक वहाव व आतमयाला मोकषाचा अमत अनभव रमळावा महणन ह रतरनरतर शकरा मी तझी आराधना
करीत आह
म तरीनतरिति भगितन शकरजी कत धयतन करित ह जस बिकत फि पणा परीपकि होकर अपनी सगर फितित ह और
(एकतदन) बिस अिग होित ह िसही मझ इस जीिनस (यतिनतरतहि) मि कर और मोकषक अमिकत अनभि द
सरसवती परारथिा
ा कनरदनरद तषारहार धवला ा शभरविावता
ा वीणावररदणडमनणडतकरः ा शवतपदमासिा
ा रबहमाSचतशकरपरभनतनभरदवः सरदा वननरदता
सा मा पात सरसवती भगवती निःशषजाडा पहा
Fair as a jasmine flower the moon or a flake of snow dressed in white Her hands adorned by the
graceful veena staff seated on a white lotus Adored by Brahma Vishnu Shiva and the other
deitiesProtect me Oh Goddess Saraswati remover of ignorance inert
रजच चदरासारख तज व तसाचवणक आह शभर वसतर नसन हातात वीणा घउन जी शभर कमळावर बसली आह रजला बरहमा
रवषण व सवक दव आदरान वदन करतात तया अजञानचा अध कार दर करणाऱया
सरसवती दवी माझ रकषण कर
जो चदरमतक परकतश जसी गौर िणाकी तजसन शभर िसतर रतरण तकयत तजसक हतथोम िीणत ह जो शभर कमिपर बठी जो
बरहमत तिषण और अनय दिितओस ितदि िह अजञतनकी जडित नतश करनितिी सरसििी दिी मरी रकषत कर
शनिमाता परारथिा
सवथ मगल मागल नशव सवाथरथ सानधक
शरण तरमबक गौरी िाराणी िमोSसतत
Adorations to Goddess who is the auspiciousness of all that is auspicious who is the consort of
Lord Shiva who is the bestower of every desire of onersquos heart Adorations to You O Devi I
have taken refuge in you
सवााच कलयाण व मगल करणाऱया सवचछा परी करणाऱया ह रशवपरतन गौरी-नारायणी मी तला शरण यत आह माझा
नमसकार मानन घ
सभीपरकतरस मगिमय और ककयतणकतरी सभी ईचछतओको परत करनितिी तशि पतनी गौरी-नतरतयणी को म शरण ह
नमसकतर करित ह
ा रदवी सवथ भतष शनिरपण सनसरता
िमसतस िमसतस िमसतस िमो िमः
O mother Who is present everywhere who is embodiment of power and energy I bow to you I
bow to you I bow to you
जी दवी शरि रपात सवक परारणमातरात भरलली आह तया दवीला शतश नमसकार
जो दिी शतिक रपम सभी परततणयोम बसी ह उस दिीको मरत बतर बतर नमसकतर
नवषण परारथिा
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
ऋण निरदश
शरी सरश चादोरकर जयाचयाकडन सगरहासाठी उततजन व मोलाच सहकायक रमळाल
डॉ मरली पडरबदरी व रशरमती सनदा भाव यानी रहदी भाषातराच बहमोल काम साभाळल
माझी बहीण कमाताई सबनीस जीन माझ मराठी शधदलखन तपासल
त रकतयक सनरह जयानी आपलया सदर आवाजानी शलोकाना नटरवल
रच सौ अलपना वमाक जीन हा उपकरम सवत चाच समजन मखपषट बनवल
व अगोदरच आपलया सवााचा ज आपलरकन हा सगरह वापरन तयातील चका मला कळरवयाचा परयास करणार आहत
या सवााचा शतष आभारी आह
मिोगत
ldquoरदव लागल चला शभकरोरत महणाldquo दररोज सधयाकाळी ही हाक आमहा सवक मलाना यायची सवकजण हातपाय धवन
दवघराकड धाव घयायच मग शभकरोरत गीताईचा एक अधयाय पाढ परवचा याचा कोरस सर वहायचा शरी भाई
घोलकर याचयाकड घातलला परघात आजही परकषाकन आठवतो क वहा क वहा इतर मलाबरोबर चढाओढ चाल तर
रकतयक वळी कटाळा दखील यई कारण अथक न समजता तयाची घोकपटटी चालायची ह एक तर दसर महणज हा दडक
लहानानाच का मोठयाना का नाही
पण नतर तयाचया पररणामाचा परतयय यत गला हळ हळ मोठ होत गलो रशकषण वयवसाय गहसथाशरम माग पडत गल
मल मग नातवड इगरजी माधयमात रशक लागली व हा हा महणता इगरजाळली दखील कठ तरी काहीतरी बोच लाग
लागली मन सभरमात पड लागल सदय परीरसथती बरोबर की आपल लहानपण बरोबर
साय पराथकनतन गीताई गीता आपलया धमाकच थोडरार जञान दत पढ तयाचा थोडा रार अभयास आपणहन करावा असही
घडत होत आता अशा पराथकनाच नाहीत धमक रि कोणतयाही रॉमकवर रलहीयापरता असावा अस रचतर रदसत ह सभरम
सवसथ बस दईनात हळ हळ सायपराथकना जररीची आह अस वाट लागल कमककाडावरचा पणक अरवशवास तर गीता
वदसतर उपरनरषदातील शलोक तयाच अथक तयातन घडणार मागकदशकन व मनावर होणार
ससकार हया वरची शरदधा वाढत गली रहद हा धमक आह हा रवचार मननतरचया वणक वयवसथवर आधारीत समजाला लाग
पडल तया पवीचया वरदक काळाला नाही वदातील रवचार सवक सषटी रनयमाच रवशलषण आह तया रवरदध वागलयान
सषटीत उलथापालथ होउन नाशाच कारण होत हा परतयय आज रकती परकषाकन जाणवतो
महणन रवचार बळावत गला
वाटल आपलयाच रमतर आपतषटामधय अस शलोक सगरहीत करन अथाकसरहत रदल तर सवक कटरबयानी एकतर बसन पराथकना
महणावी तयाच दरगामी परीणाम अनभवावत नसतच ldquoगवकस कहो हम रहद हrdquo महणया पकषा थोडरार तयाचया जवळ
जाव ही इचछा तयामळ हा शरदधा- ससकार सगरहीत कला
परतयकाच भरिसथान वगळ वगळ कोणी शकराच उपासक तर कोणी गणपती राम हनमान दगाक याच तयामळ रमळतील
तवढया पराथकना सगरहीत कलया सवचछा व भरि परमाण पराथकनचा उपयोग करावा ईश वदना मातर जरर करावी रनरवककार
रनराकार रनरवककलप साधन पयात जायाची ही परहली पायरी आह
या सगरहातन रनवडक शलोक घऊन आपण आपली अशी एक साय पराथकना तयार करता यईल व ती दररोज सायकाळी
एकतर महणता यईल
या सगरहात परतयक शलोका समोर अस एक रचनह आह एक रचनह असलल शलोक ५ त ७ वयोगटासाठी
दोन रचनह असलल शलोक ७ त ९ वयोगटा साठी व रचनह असलल शलोक सवाासाठी आहत
मलानी महणायची असल तर मोठयानीही महणावी कारण मल अनकरणरपरय असतात रि मलाना आगरह रकवा सिी
कली तर तयाना कटाळा यईल मोठयाचा सहभाग महणनच आवशयक आह
परतयक शलोकाचा अथक इगरजी रहदी व मराठी मधय रदला आह उचचारण वयवरसथत व सदर याव यासाठी Audio
Visual CD रदली आह जी काापटरवर रकवा टीवहीवर चाल शकत
सवानभव सागतो की याच खरोखर सदर परीणाम आपलयावर होतात कदारचत आपणही
अह निनवथकलपो निराकाररपो नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
या अवसथचा अनभव घऊ शकता महणन हा शरदधा-सगरह कला आह गोड मानन घयावा
आपला
अरण गणश कळकणी
रदगवळकर
गणपती वरदिा
गणपती रवघनहताक महणन तयाला परहल वदन असा मोठा समज आह गणपती लखनात अरतशय जलद महरषक वयास
महाभारत बोलत गल आरण गणपती रलहीत गल एकवळ तर गणपतीनी वयासा बरोबर चढाओढ लावली ही सदधा
आखयारयका आह
पण जस एखादया सत साधच आखयान रकतकन झालयावर कलला नमसकार वयासासाठी असतो वयाखयानाचया मचाला
वयासपीठ महणतात तसच कोणतही कायक ह महानच असलयामळ रकवा तया कामाला महानता व गती परापत वहावी
महणन गणपतीला समरण वदन करन पाचारण करयाचा परघात आह
गणपति तिघनहिता ह इसीतिय कतयतारभम सबस पहितिदन उनह ही करन की परथत ह गणपति की तिखनकी गिी अतयनि
िज थी महतषा वयतस बोिि गए और गणपति सतथ सतथ तिखि गए ऐसी भी आखयततयकत ह तक एक बतर िो गणपति
महतषा वयतस क सतथ सपरता पर उिर आए थ
जहत स कथत कत वयतखयतन बोित जतित ह उस मच को वयतसपीठ कहत जतित ह और कथत आखयतन की समतति पर उसक
ितचक सतर सि को तकयत गयत नमसकतर महतषा वयतस को पह चित ह तकसी भी कतया को महतनित और गति परदतन
करन क तिए गणपति कत समरण करन और उनह िदन करक उनकत आहितन करन की परथत रही ह
वकरतणड महाका स थकोटी सम परभः
निनवथघि करमरदव सवथकाष सवथरदा
O elephant headed and large bodied Lord radiant as a thousand Suns I ask for your grace so that
this task that I am starting may complete without any hindrances
हतती सारखया तोडाचया रवशववयापी शरीर व हजारो सयााच तज असललया ह गणपरत माझी सवक काय रवघनररहत कर
हतथी जसत मख तिशववयतपी शरीर और हजतरो सया समतन िजितित दि (गणपति) मर सभी शभ कतयो को तिघनरतहि कर
शकलामबररदर नवषण शनशवण ितभथजम
परसनिवरदि धात सवथ नवघिोपशानत
Lord Ganesh who wears a white garment who is all-pervading who has a bright complexion who
has four arms who has an ever smiling face upon that God I meditate for removal of all obstacles
शभर वसतर लयाललया सवक चरारात समावललया तजरसव कारतचया चार बाहवालया परसननवदन गणरायाच सवक सकटाचा
नाशवहावा महणन धयान करीत आह
शभर िसतर परररतन तकय सभीजगह पतय जतनिति चमकिी कततििति चतर भजतिति परसननिदन गणपति दिितकत सिा
तिघन नतश करनकतिय म धयतन करित ह
गरवरदिा
गरच सथान वरदक काळातच ससथारपत झालल आह गर रशवाय दवाची परारपत होऊ शकत नाही अस आजही आपण
ऐकतो गरची तलना दवा बरोबर कली आह गर ही वयरि नसन जञान दत जाणारी पररकरया आह परहला गर महणज
आई माया चालण बोलण गोषटी गाण कवढ काय काय रशकवत त जञान रमळवल तरच पढचा आयषय परवास दसर
गर वडील ज बालबोधातन खळण सहन करण धयक अस परषाथी जञान दतात पवी गरगही जञान जस पाठातर रलहीण
वाचण वगर साठी जात आता शाळत जातो पसतक गरथ रनसगक पवकत नदया वकष वली ज ज आपणास काही ना
काही रशकवत जातात अनभव रसदध करतात त सवक गरसथानी असतात जञानी होण महणजच ईशवर परारपत ती गर मळच
रमळत ना गरला उपवासी महटल आह याचा अथक जो दवाचया उपवासात (शजारी) आह आरण महणनच जञानपरारपत
व ईशवऱ परारपत साठी गर समरण वदन ह कतजञतच दयोतक आह
ितदक कति स गर को सिोचच सथतन तदयत ह गर क तबनत िो भगितन की भी परतति नही हो सकिी गर कोई वयति नही बतकक जञतन
परति करन की परतियत ह पहित गर िो मत होिी ह िही उस चिनत बोिनत गतनत सनह परम आतद की तशकषत दिी ह तपित उस खिनत
सहनत रीरज परषतथा आतद तसखति ह तिखनत पढनत जसी अधययन पररतन बति सीखन तशषय पिाकतिम गरगह जति थ आजकि
सकि म जति ह इसक अितित भी हम पसिको गरथो अनभिो और परकति स भी तसखि ह इन सभी कत सथतन गर समतन ही ह जञतन
परतति ईशवर परतति कत मतगा ह और जञतनपरतति गर क तबनत समभि नही गर उपितसी अथताि ईशवर क तनकट रहनिति ह इसीतिए जञतन परतति
और ईशवर परतति क तिय गरसमरण करनत परसगोपति एि किजञित दशाक भी ह
गररबथहमा गरनवथषणः गररदवो महशरवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
I prostrate to that Shri Guru Who is himself Bramha Vishnu and God maheshwara and who is
verily the Supreme Absolute itself
गर हच बरमहा रवषण आरण महश होत साकषात परबरमह अशा या गरसमोर मी नतमसतक होत आह
गरही बरमहत तिषण और शकर ह सतकषति परबरहम ऐस गरको म नमन करित ह
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बिधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
O Lord You are my mother and my father also You are my brother and friend You are
knowledge and wealth You are everything to me O God of all Gods
ह दवा आपणच माझ माय बाप भाऊ रमतर आहात माझ जञान व सपरतत आपणच आहात आपण माझ सवकसव आहात
ह भगितन आपही मर मतित और तपित हो आपही मर बर और तमतर हो आपही मर तिदयत और सपति हो आपही मरतिय
सबकछ हो
रदिनरदिी
वरदक शलोकातन कतजञता परकषाकन जाणवत आपण ज ज उपभोगतो वापरतो मग त रनसगकदतत असल तरी तयाच
ऋणी रहाव आरण महणनच परात काली दवाच नाव धरतीच ऋण मानन रदवस सर करावा ही वद कालीन परथा
रशसतरपरय रवनयशील वयरितव यातन तयार होत
ितदक शलोकोम किजञित कत भति मखय रप स दखन को तमिित ह हम तजस तकसी भी तनसगादि िसि कत उपयोग
उपभोग करि ह उसक परति हम किजञ होनत चततहए सबह उठकर सबस पहि भगितन और ररिी कत ऋण मतनकर ही
तदन क कतमकत आरमभ तकयत जतए यह िदकतिीन परथत ह इसस वयतिम तिनमरित और अनशतसन कत तिकतस होित
ह
परातः समरण
करागर वसत लकषमीः करमध सरसवती
करमल त गोनविरदः परभात कररदशथिम
My finger tips are ascribed to Laxmi The middle of the hands to Saraswati and the root to Govinda
Therefore I look at my hands every morning to do the honest work
परभाती दोनही हाताकड पहात हाताचया अगरभागी लकषमी मधयभागी सरसवती व मळभागी शरीकषण अस पररतक मानन दव समरण
कराव (पहीलि मगल समरण)
परतिःकतिम अपन हतथोको दतखय हतथोक अगरभतग िकषमीकत परिीक ह मधयभतग सरसििी कत परिीक ह और तनःशष भतग कषण
कत परिीक ह
समिवसि रदवी पवथतसतिमणडल
नवषणपनति िमसतभ पारदसपश कषमसव म
O mother earth Who has the ocean as clothes and mountain and forest as her body Who is wife of Lord
Vishnu I bow to you Please forgive me for touching you with my feet
समदराच वसतर लयालली पवकत व वनराजी रजच शरीर आह अशा रवषणपतनी पथवीमात माझया पायाचया सपशाक बददल मला कषमा कर
समदर तजसकत िसतर ह पिाि और िन तजसकत शरीर ह जो तिषणकी पततन ह ह पथिी दिी मर पर सपशाकतिय कषमतकर
(सकाळी उठलावर जमीिीवरमाभमीवर पा ठवावि लागतात महणि नतिी कषमा मागण ह हदय आह)
रबहमा मराररनिपरानतकारी भािः शशी भनमसतोबधशच
गरशच शकरः शनिराहकतवः कवथनत सव मम सपरभातम
Brahma Vishnu Shiva and the nine Grahas Sun MoonMangal Budha Bruhaspati Shukra
Shani Rahu Ketu may all these make my morning auspicious
मी माझी परभात मगलमय करयासाठी ह बरहमा रवषण महश और नवगरह सरय चदर बध गर शकर शरन राह
कत आपणास मी रवनरत करीत आह
(सवथ गरहाि कतजञतापवथक समरण)
ह बरहमत तिषण महश और निगरह सरज चदर बर गर शि शतन रतह कि आप मरी परभति समगि बनतए
आजीि बोल
सकाळी ऊठोनी दवासी भजाव
गरसी वदाव जीव भाव
वरडलाची आजञा घतलया वाचरन
कोठ घरातन जाऊ नय
खोट कधी बोल नय
चोरी कधी कर नय
कोणासग भाड नय
गोड रार खाऊ नय
पाहील त माग नय
ह रचरतत जो धरी बोल
तयाच कलयाण होईल
सयक नमसकार -आराधना
सवक सषटी सयोदयान जागत होउन कायकरत होत पहाट पासन सयोदया पयातचया काळाला अमतवळा महटल
आह सयक जीवनावशयक शरिदायी आह आपल जीवन शरिशाली व सतज राखया करीता हा वयायाम
व आराधना अतयत उपयोगी आह
समपणा सति सयोदय स जतगि होकर कतयारि होिी ह परतिःकति स सयोदय िक क समय को
अमिकति कहत जतित ह सया जीिनदतित ह अपन जीिन को तनरोगी और शतिशतिी बनतन क तिय
परतिःकतिीन वयतयतम और सयतारतरन अतयनि उपयोगी ह
१ ॐ नमतरा िमः २ ॐ रव िमः
३ ॐ साथ िमः ४ ॐ भािव िमः
५ ॐ खगा िमः ६ ॐ पषण िमः
७ ॐ नहरणगभाथ िमः ८ ॐ मरीि िमः
९ ॐ आनरदता िमः १० ॐ सनवतर िमः
११ ॐ अकाथ िमः १२ ॐ भासकरा िमः
Surya Namaskar consists of twelve yogasanas After learning the action perfectly it should be
done regularly at least twelve times or in multiples of it It keeps you fit throughout your life
Recite the one name at every action to worship Sun God
सयक नमसकार हा बारा योगासन घडवतो नमसकार रकरया रशकन रनयरमत कलयान सवाथय उततम राहात परततक
नमसकाराचया वळी एक नावाच उचचारण करीत सयक आराधना करावी
सया नमसकतर तियत अचछी िरहस सीख हररोज बतरह यत अतरक बतर नमसकतर करनस मनषय सिसथ रहित ह हर तियत क
समय एक एक सया नतम िक आरतरनत कर
सधारदीप
शभ करोनत कलाण आरोग धिसमपरदः
शतरबनि नविाशा रदीपजोनतिथमोsसतत
I bow to the evening Lamp lit before god in my home every day The lamp which brings
auspiciousness prosperity good health abundance of wealth and destruction of evil thoughts
ह साजवाती त जसा अधार दर करतस व परकाश पसरवतस तस माझया मनातील वाईट रवचाराचा नाश करन मला
आरोगय धनसपरतत द माझ शभ कर कलयाण कर मी तला मनोभाव नमसकार करीत आह
(रदीप समरण व शभनिति)
ह सधयत दीपजयोति आप जस अरःकतर दर करक परकतश फितिी ह उसीिरह मर मनस गिि तिचतरोकत नतश करक मझ
सिसथ आरोगय रनसपति द शभ कर ककयतण कर म आपको मनस शरण ह
सरदा सवथरदा ोग तझा घडावा
तझ कारणी रदह माझा पडावा
उपकष िको गणवता अिता
रघिाका मागण ह नि आता
ज ज रघवीर समरथ
नरदरवा नरदरवा रदीपोतकार
कािी कडल मोती हार
नरदरवाला पाहि िमसकार
नरदवा लावला तळशीपाशी
उजड पडतो नवषण पाशी
माझा िमसकार सवथ रदवासाठी
नवदयाभ ासारभः-
सरसवनत िमसतभ वररद कामरनपणी
नवदयारमभ कररषानम नसनिभथवत म सरदा
O Goddess Saraswati salutations to you the giver of boons the one who fulfills all desires I
begin my studies May there always be accomplishments for me
जञान व मनोकामना पणक करयाच वरदान दणारी सरसवतीदवी मी तला नतमसतक होऊन
रवदयाभयास सर करत आह मला माझया जञानाजकनात परीपणकता द
(नवदया रदवीि कतजञता पवथक आवाहि)
जञतनकत िरदतन दनितिी और मनोकतमनत पणा करनितिी सरसििीदिी म आपको नमसकतर करक तिदयतभयतस शर करित
ह मझ पणा यश द
सिािपरहरः-
गङग ि मि िव गोरदावरी सरसवती
िमथरद नसनध कावरी जलsनसमि सननिनध कर
In this water I invoke the presence of holy waters from the rivers Ganga Yamuna Godavari
Saraswati Narmada Sindhu and Kaveri
मी या सनाना साठी घतललया पायाला शदघ करया करीता गगा यमना सरसवती नमकदा रसध कावरी या सवक सररताना
पाचारण करतो
(शरीर पनवतर सवचछ करत वळी सवथ पनवतर िदयाि समरण ndashआरदरारी)
म इस सनतनतथा तिय ह य जिको पतितर करनक तिय गगत यमनत सरसििी नमादत तसर कतिरी नदीयोको आदरपिाक
बितित ह
नििापवथः-
करिरणकत वाक-काज कमथज वा
शरवणििज वा मािस वाSपराधम
नवनहतमनवनहत वा सवथमतत कषमसव
ज ज करणाबध शरीमहारदव शमभो
Oh Lord kindly forgive my wrong actions done knowingly or unknowingly either through my
organs of action (hand feet speech) or through my organs of perception (eyes ears) or by my
mind Glory unto Thee O Lord who is the ocean of kindness
आज माझया हात पाय कान डोळ रकवा मन यामळ कोणतही द षकतय घडल असल तर ह करणासागर रशवशकरा मला
कषमा कर
(रदवापढ पणथ शरणागती)
आज मर हतथ पर ितचत कतन आख यत मनस कोई अपरतर ह ए हो िो ह कषमतसतगर महतदि शभो मझ कषमत करो
भोजि मतरः-
ॐ सह िाववत सह िौ भिि सहवी थम करवावह
तजनसविावधीतमसत मा नवनिषावह
ॐ शानतः शानतः शानतः
Om May Lord protect us May He cause us to enjoy May we exert together May our studies be
thorough and faithful May we never quarrel with each other Om Peace Peace Peace
ह दवा आमहीसवक एकजटीन राहाव एकतर जवाव एकजटीन शौयकवान वहाव तजरसव व रवचारवत वहाव (मनात) दवष
भावना नाहीशी वहावी ही पराथकना सवकतर शारतच शारत होईल
(मतरी सहकार एकातम भाविा रजनवणासाठी तटा रहीत कौटनबक सवासा साठी)
ह भगितन हम सब एकसतथ रह एकसतथ भोजन कर शौया-िीरित एकसतथ तदखतय िजतसि और तिचतरिि बन आपसम
दवष न कर यही परतथानत सभी शतति होगी
मराठी परारथिा
वरदनि कवळ घता िाम घा शरीहरीि सहज हवि होत िाम घता फकाि
जीवि करी नजनवतवा अनि ह पणथ रबहम उरदर भरण िोह जानणज जञ कमथ
ज ज रघवीर समरथ
रशव पराथकना
कपथरगौर करणावतार ससारसार भजगनिहारम
सरदा वसनत हरदारनवनरद भव भवािीसनहत िमानम
He who is fair like camphor who is ever compassionate by whose being the entire universe
exists around whose neck there is a garland of serpents may he always live in my heart along
with Bhavani his consort I bow down to him
जयाचा कपरा सारखा गोरा वणक जो दया-कषमा याचा अवतार जो सषटीचा रवधाता जो माझया हदयात वसत बहररवत आह
अशा शीवशकराला भवारन मात सरहत नमसकार करतो
जो कपर जस गौर िणाकत ह जो करणतकत अिितर ह जो इस सिीकत सभीकछ ह तजसक गिम नतगोकत हतर ह ऐस तशि
जो मर हदय म बस ह उनह और भितनी मतितको म नमन करित ह
ॐ तरबक जामह सगिनधम पनिवधथिम
उवाथरकनमव बधिि मतोमथकषी मामतात
I worship the fragrant three-eyed one who nourishes all beings grant me liberation in the same
manner as a ripe cucumber naturally severs itself from the vine
जस वलीच खरबज रपकन सगरधत होत व (एक रदवशी) वलीचया दठा पासन अलगद वगळ होत तसच माझ जीवन
(द ख रवररहत) पणक वहाव व आतमयाला मोकषाचा अमत अनभव रमळावा महणन ह रतरनरतर शकरा मी तझी आराधना
करीत आह
म तरीनतरिति भगितन शकरजी कत धयतन करित ह जस बिकत फि पणा परीपकि होकर अपनी सगर फितित ह और
(एकतदन) बिस अिग होित ह िसही मझ इस जीिनस (यतिनतरतहि) मि कर और मोकषक अमिकत अनभि द
सरसवती परारथिा
ा कनरदनरद तषारहार धवला ा शभरविावता
ा वीणावररदणडमनणडतकरः ा शवतपदमासिा
ा रबहमाSचतशकरपरभनतनभरदवः सरदा वननरदता
सा मा पात सरसवती भगवती निःशषजाडा पहा
Fair as a jasmine flower the moon or a flake of snow dressed in white Her hands adorned by the
graceful veena staff seated on a white lotus Adored by Brahma Vishnu Shiva and the other
deitiesProtect me Oh Goddess Saraswati remover of ignorance inert
रजच चदरासारख तज व तसाचवणक आह शभर वसतर नसन हातात वीणा घउन जी शभर कमळावर बसली आह रजला बरहमा
रवषण व सवक दव आदरान वदन करतात तया अजञानचा अध कार दर करणाऱया
सरसवती दवी माझ रकषण कर
जो चदरमतक परकतश जसी गौर िणाकी तजसन शभर िसतर रतरण तकयत तजसक हतथोम िीणत ह जो शभर कमिपर बठी जो
बरहमत तिषण और अनय दिितओस ितदि िह अजञतनकी जडित नतश करनितिी सरसििी दिी मरी रकषत कर
शनिमाता परारथिा
सवथ मगल मागल नशव सवाथरथ सानधक
शरण तरमबक गौरी िाराणी िमोSसतत
Adorations to Goddess who is the auspiciousness of all that is auspicious who is the consort of
Lord Shiva who is the bestower of every desire of onersquos heart Adorations to You O Devi I
have taken refuge in you
सवााच कलयाण व मगल करणाऱया सवचछा परी करणाऱया ह रशवपरतन गौरी-नारायणी मी तला शरण यत आह माझा
नमसकार मानन घ
सभीपरकतरस मगिमय और ककयतणकतरी सभी ईचछतओको परत करनितिी तशि पतनी गौरी-नतरतयणी को म शरण ह
नमसकतर करित ह
ा रदवी सवथ भतष शनिरपण सनसरता
िमसतस िमसतस िमसतस िमो िमः
O mother Who is present everywhere who is embodiment of power and energy I bow to you I
bow to you I bow to you
जी दवी शरि रपात सवक परारणमातरात भरलली आह तया दवीला शतश नमसकार
जो दिी शतिक रपम सभी परततणयोम बसी ह उस दिीको मरत बतर बतर नमसकतर
नवषण परारथिा
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
मिोगत
ldquoरदव लागल चला शभकरोरत महणाldquo दररोज सधयाकाळी ही हाक आमहा सवक मलाना यायची सवकजण हातपाय धवन
दवघराकड धाव घयायच मग शभकरोरत गीताईचा एक अधयाय पाढ परवचा याचा कोरस सर वहायचा शरी भाई
घोलकर याचयाकड घातलला परघात आजही परकषाकन आठवतो क वहा क वहा इतर मलाबरोबर चढाओढ चाल तर
रकतयक वळी कटाळा दखील यई कारण अथक न समजता तयाची घोकपटटी चालायची ह एक तर दसर महणज हा दडक
लहानानाच का मोठयाना का नाही
पण नतर तयाचया पररणामाचा परतयय यत गला हळ हळ मोठ होत गलो रशकषण वयवसाय गहसथाशरम माग पडत गल
मल मग नातवड इगरजी माधयमात रशक लागली व हा हा महणता इगरजाळली दखील कठ तरी काहीतरी बोच लाग
लागली मन सभरमात पड लागल सदय परीरसथती बरोबर की आपल लहानपण बरोबर
साय पराथकनतन गीताई गीता आपलया धमाकच थोडरार जञान दत पढ तयाचा थोडा रार अभयास आपणहन करावा असही
घडत होत आता अशा पराथकनाच नाहीत धमक रि कोणतयाही रॉमकवर रलहीयापरता असावा अस रचतर रदसत ह सभरम
सवसथ बस दईनात हळ हळ सायपराथकना जररीची आह अस वाट लागल कमककाडावरचा पणक अरवशवास तर गीता
वदसतर उपरनरषदातील शलोक तयाच अथक तयातन घडणार मागकदशकन व मनावर होणार
ससकार हया वरची शरदधा वाढत गली रहद हा धमक आह हा रवचार मननतरचया वणक वयवसथवर आधारीत समजाला लाग
पडल तया पवीचया वरदक काळाला नाही वदातील रवचार सवक सषटी रनयमाच रवशलषण आह तया रवरदध वागलयान
सषटीत उलथापालथ होउन नाशाच कारण होत हा परतयय आज रकती परकषाकन जाणवतो
महणन रवचार बळावत गला
वाटल आपलयाच रमतर आपतषटामधय अस शलोक सगरहीत करन अथाकसरहत रदल तर सवक कटरबयानी एकतर बसन पराथकना
महणावी तयाच दरगामी परीणाम अनभवावत नसतच ldquoगवकस कहो हम रहद हrdquo महणया पकषा थोडरार तयाचया जवळ
जाव ही इचछा तयामळ हा शरदधा- ससकार सगरहीत कला
परतयकाच भरिसथान वगळ वगळ कोणी शकराच उपासक तर कोणी गणपती राम हनमान दगाक याच तयामळ रमळतील
तवढया पराथकना सगरहीत कलया सवचछा व भरि परमाण पराथकनचा उपयोग करावा ईश वदना मातर जरर करावी रनरवककार
रनराकार रनरवककलप साधन पयात जायाची ही परहली पायरी आह
या सगरहातन रनवडक शलोक घऊन आपण आपली अशी एक साय पराथकना तयार करता यईल व ती दररोज सायकाळी
एकतर महणता यईल
या सगरहात परतयक शलोका समोर अस एक रचनह आह एक रचनह असलल शलोक ५ त ७ वयोगटासाठी
दोन रचनह असलल शलोक ७ त ९ वयोगटा साठी व रचनह असलल शलोक सवाासाठी आहत
मलानी महणायची असल तर मोठयानीही महणावी कारण मल अनकरणरपरय असतात रि मलाना आगरह रकवा सिी
कली तर तयाना कटाळा यईल मोठयाचा सहभाग महणनच आवशयक आह
परतयक शलोकाचा अथक इगरजी रहदी व मराठी मधय रदला आह उचचारण वयवरसथत व सदर याव यासाठी Audio
Visual CD रदली आह जी काापटरवर रकवा टीवहीवर चाल शकत
सवानभव सागतो की याच खरोखर सदर परीणाम आपलयावर होतात कदारचत आपणही
अह निनवथकलपो निराकाररपो नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
या अवसथचा अनभव घऊ शकता महणन हा शरदधा-सगरह कला आह गोड मानन घयावा
आपला
अरण गणश कळकणी
रदगवळकर
गणपती वरदिा
गणपती रवघनहताक महणन तयाला परहल वदन असा मोठा समज आह गणपती लखनात अरतशय जलद महरषक वयास
महाभारत बोलत गल आरण गणपती रलहीत गल एकवळ तर गणपतीनी वयासा बरोबर चढाओढ लावली ही सदधा
आखयारयका आह
पण जस एखादया सत साधच आखयान रकतकन झालयावर कलला नमसकार वयासासाठी असतो वयाखयानाचया मचाला
वयासपीठ महणतात तसच कोणतही कायक ह महानच असलयामळ रकवा तया कामाला महानता व गती परापत वहावी
महणन गणपतीला समरण वदन करन पाचारण करयाचा परघात आह
गणपति तिघनहिता ह इसीतिय कतयतारभम सबस पहितिदन उनह ही करन की परथत ह गणपति की तिखनकी गिी अतयनि
िज थी महतषा वयतस बोिि गए और गणपति सतथ सतथ तिखि गए ऐसी भी आखयततयकत ह तक एक बतर िो गणपति
महतषा वयतस क सतथ सपरता पर उिर आए थ
जहत स कथत कत वयतखयतन बोित जतित ह उस मच को वयतसपीठ कहत जतित ह और कथत आखयतन की समतति पर उसक
ितचक सतर सि को तकयत गयत नमसकतर महतषा वयतस को पह चित ह तकसी भी कतया को महतनित और गति परदतन
करन क तिए गणपति कत समरण करन और उनह िदन करक उनकत आहितन करन की परथत रही ह
वकरतणड महाका स थकोटी सम परभः
निनवथघि करमरदव सवथकाष सवथरदा
O elephant headed and large bodied Lord radiant as a thousand Suns I ask for your grace so that
this task that I am starting may complete without any hindrances
हतती सारखया तोडाचया रवशववयापी शरीर व हजारो सयााच तज असललया ह गणपरत माझी सवक काय रवघनररहत कर
हतथी जसत मख तिशववयतपी शरीर और हजतरो सया समतन िजितित दि (गणपति) मर सभी शभ कतयो को तिघनरतहि कर
शकलामबररदर नवषण शनशवण ितभथजम
परसनिवरदि धात सवथ नवघिोपशानत
Lord Ganesh who wears a white garment who is all-pervading who has a bright complexion who
has four arms who has an ever smiling face upon that God I meditate for removal of all obstacles
शभर वसतर लयाललया सवक चरारात समावललया तजरसव कारतचया चार बाहवालया परसननवदन गणरायाच सवक सकटाचा
नाशवहावा महणन धयान करीत आह
शभर िसतर परररतन तकय सभीजगह पतय जतनिति चमकिी कततििति चतर भजतिति परसननिदन गणपति दिितकत सिा
तिघन नतश करनकतिय म धयतन करित ह
गरवरदिा
गरच सथान वरदक काळातच ससथारपत झालल आह गर रशवाय दवाची परारपत होऊ शकत नाही अस आजही आपण
ऐकतो गरची तलना दवा बरोबर कली आह गर ही वयरि नसन जञान दत जाणारी पररकरया आह परहला गर महणज
आई माया चालण बोलण गोषटी गाण कवढ काय काय रशकवत त जञान रमळवल तरच पढचा आयषय परवास दसर
गर वडील ज बालबोधातन खळण सहन करण धयक अस परषाथी जञान दतात पवी गरगही जञान जस पाठातर रलहीण
वाचण वगर साठी जात आता शाळत जातो पसतक गरथ रनसगक पवकत नदया वकष वली ज ज आपणास काही ना
काही रशकवत जातात अनभव रसदध करतात त सवक गरसथानी असतात जञानी होण महणजच ईशवर परारपत ती गर मळच
रमळत ना गरला उपवासी महटल आह याचा अथक जो दवाचया उपवासात (शजारी) आह आरण महणनच जञानपरारपत
व ईशवऱ परारपत साठी गर समरण वदन ह कतजञतच दयोतक आह
ितदक कति स गर को सिोचच सथतन तदयत ह गर क तबनत िो भगितन की भी परतति नही हो सकिी गर कोई वयति नही बतकक जञतन
परति करन की परतियत ह पहित गर िो मत होिी ह िही उस चिनत बोिनत गतनत सनह परम आतद की तशकषत दिी ह तपित उस खिनत
सहनत रीरज परषतथा आतद तसखति ह तिखनत पढनत जसी अधययन पररतन बति सीखन तशषय पिाकतिम गरगह जति थ आजकि
सकि म जति ह इसक अितित भी हम पसिको गरथो अनभिो और परकति स भी तसखि ह इन सभी कत सथतन गर समतन ही ह जञतन
परतति ईशवर परतति कत मतगा ह और जञतनपरतति गर क तबनत समभि नही गर उपितसी अथताि ईशवर क तनकट रहनिति ह इसीतिए जञतन परतति
और ईशवर परतति क तिय गरसमरण करनत परसगोपति एि किजञित दशाक भी ह
गररबथहमा गरनवथषणः गररदवो महशरवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
I prostrate to that Shri Guru Who is himself Bramha Vishnu and God maheshwara and who is
verily the Supreme Absolute itself
गर हच बरमहा रवषण आरण महश होत साकषात परबरमह अशा या गरसमोर मी नतमसतक होत आह
गरही बरमहत तिषण और शकर ह सतकषति परबरहम ऐस गरको म नमन करित ह
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बिधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
O Lord You are my mother and my father also You are my brother and friend You are
knowledge and wealth You are everything to me O God of all Gods
ह दवा आपणच माझ माय बाप भाऊ रमतर आहात माझ जञान व सपरतत आपणच आहात आपण माझ सवकसव आहात
ह भगितन आपही मर मतित और तपित हो आपही मर बर और तमतर हो आपही मर तिदयत और सपति हो आपही मरतिय
सबकछ हो
रदिनरदिी
वरदक शलोकातन कतजञता परकषाकन जाणवत आपण ज ज उपभोगतो वापरतो मग त रनसगकदतत असल तरी तयाच
ऋणी रहाव आरण महणनच परात काली दवाच नाव धरतीच ऋण मानन रदवस सर करावा ही वद कालीन परथा
रशसतरपरय रवनयशील वयरितव यातन तयार होत
ितदक शलोकोम किजञित कत भति मखय रप स दखन को तमिित ह हम तजस तकसी भी तनसगादि िसि कत उपयोग
उपभोग करि ह उसक परति हम किजञ होनत चततहए सबह उठकर सबस पहि भगितन और ररिी कत ऋण मतनकर ही
तदन क कतमकत आरमभ तकयत जतए यह िदकतिीन परथत ह इसस वयतिम तिनमरित और अनशतसन कत तिकतस होित
ह
परातः समरण
करागर वसत लकषमीः करमध सरसवती
करमल त गोनविरदः परभात कररदशथिम
My finger tips are ascribed to Laxmi The middle of the hands to Saraswati and the root to Govinda
Therefore I look at my hands every morning to do the honest work
परभाती दोनही हाताकड पहात हाताचया अगरभागी लकषमी मधयभागी सरसवती व मळभागी शरीकषण अस पररतक मानन दव समरण
कराव (पहीलि मगल समरण)
परतिःकतिम अपन हतथोको दतखय हतथोक अगरभतग िकषमीकत परिीक ह मधयभतग सरसििी कत परिीक ह और तनःशष भतग कषण
कत परिीक ह
समिवसि रदवी पवथतसतिमणडल
नवषणपनति िमसतभ पारदसपश कषमसव म
O mother earth Who has the ocean as clothes and mountain and forest as her body Who is wife of Lord
Vishnu I bow to you Please forgive me for touching you with my feet
समदराच वसतर लयालली पवकत व वनराजी रजच शरीर आह अशा रवषणपतनी पथवीमात माझया पायाचया सपशाक बददल मला कषमा कर
समदर तजसकत िसतर ह पिाि और िन तजसकत शरीर ह जो तिषणकी पततन ह ह पथिी दिी मर पर सपशाकतिय कषमतकर
(सकाळी उठलावर जमीिीवरमाभमीवर पा ठवावि लागतात महणि नतिी कषमा मागण ह हदय आह)
रबहमा मराररनिपरानतकारी भािः शशी भनमसतोबधशच
गरशच शकरः शनिराहकतवः कवथनत सव मम सपरभातम
Brahma Vishnu Shiva and the nine Grahas Sun MoonMangal Budha Bruhaspati Shukra
Shani Rahu Ketu may all these make my morning auspicious
मी माझी परभात मगलमय करयासाठी ह बरहमा रवषण महश और नवगरह सरय चदर बध गर शकर शरन राह
कत आपणास मी रवनरत करीत आह
(सवथ गरहाि कतजञतापवथक समरण)
ह बरहमत तिषण महश और निगरह सरज चदर बर गर शि शतन रतह कि आप मरी परभति समगि बनतए
आजीि बोल
सकाळी ऊठोनी दवासी भजाव
गरसी वदाव जीव भाव
वरडलाची आजञा घतलया वाचरन
कोठ घरातन जाऊ नय
खोट कधी बोल नय
चोरी कधी कर नय
कोणासग भाड नय
गोड रार खाऊ नय
पाहील त माग नय
ह रचरतत जो धरी बोल
तयाच कलयाण होईल
सयक नमसकार -आराधना
सवक सषटी सयोदयान जागत होउन कायकरत होत पहाट पासन सयोदया पयातचया काळाला अमतवळा महटल
आह सयक जीवनावशयक शरिदायी आह आपल जीवन शरिशाली व सतज राखया करीता हा वयायाम
व आराधना अतयत उपयोगी आह
समपणा सति सयोदय स जतगि होकर कतयारि होिी ह परतिःकति स सयोदय िक क समय को
अमिकति कहत जतित ह सया जीिनदतित ह अपन जीिन को तनरोगी और शतिशतिी बनतन क तिय
परतिःकतिीन वयतयतम और सयतारतरन अतयनि उपयोगी ह
१ ॐ नमतरा िमः २ ॐ रव िमः
३ ॐ साथ िमः ४ ॐ भािव िमः
५ ॐ खगा िमः ६ ॐ पषण िमः
७ ॐ नहरणगभाथ िमः ८ ॐ मरीि िमः
९ ॐ आनरदता िमः १० ॐ सनवतर िमः
११ ॐ अकाथ िमः १२ ॐ भासकरा िमः
Surya Namaskar consists of twelve yogasanas After learning the action perfectly it should be
done regularly at least twelve times or in multiples of it It keeps you fit throughout your life
Recite the one name at every action to worship Sun God
सयक नमसकार हा बारा योगासन घडवतो नमसकार रकरया रशकन रनयरमत कलयान सवाथय उततम राहात परततक
नमसकाराचया वळी एक नावाच उचचारण करीत सयक आराधना करावी
सया नमसकतर तियत अचछी िरहस सीख हररोज बतरह यत अतरक बतर नमसकतर करनस मनषय सिसथ रहित ह हर तियत क
समय एक एक सया नतम िक आरतरनत कर
सधारदीप
शभ करोनत कलाण आरोग धिसमपरदः
शतरबनि नविाशा रदीपजोनतिथमोsसतत
I bow to the evening Lamp lit before god in my home every day The lamp which brings
auspiciousness prosperity good health abundance of wealth and destruction of evil thoughts
ह साजवाती त जसा अधार दर करतस व परकाश पसरवतस तस माझया मनातील वाईट रवचाराचा नाश करन मला
आरोगय धनसपरतत द माझ शभ कर कलयाण कर मी तला मनोभाव नमसकार करीत आह
(रदीप समरण व शभनिति)
ह सधयत दीपजयोति आप जस अरःकतर दर करक परकतश फितिी ह उसीिरह मर मनस गिि तिचतरोकत नतश करक मझ
सिसथ आरोगय रनसपति द शभ कर ककयतण कर म आपको मनस शरण ह
सरदा सवथरदा ोग तझा घडावा
तझ कारणी रदह माझा पडावा
उपकष िको गणवता अिता
रघिाका मागण ह नि आता
ज ज रघवीर समरथ
नरदरवा नरदरवा रदीपोतकार
कािी कडल मोती हार
नरदरवाला पाहि िमसकार
नरदवा लावला तळशीपाशी
उजड पडतो नवषण पाशी
माझा िमसकार सवथ रदवासाठी
नवदयाभ ासारभः-
सरसवनत िमसतभ वररद कामरनपणी
नवदयारमभ कररषानम नसनिभथवत म सरदा
O Goddess Saraswati salutations to you the giver of boons the one who fulfills all desires I
begin my studies May there always be accomplishments for me
जञान व मनोकामना पणक करयाच वरदान दणारी सरसवतीदवी मी तला नतमसतक होऊन
रवदयाभयास सर करत आह मला माझया जञानाजकनात परीपणकता द
(नवदया रदवीि कतजञता पवथक आवाहि)
जञतनकत िरदतन दनितिी और मनोकतमनत पणा करनितिी सरसििीदिी म आपको नमसकतर करक तिदयतभयतस शर करित
ह मझ पणा यश द
सिािपरहरः-
गङग ि मि िव गोरदावरी सरसवती
िमथरद नसनध कावरी जलsनसमि सननिनध कर
In this water I invoke the presence of holy waters from the rivers Ganga Yamuna Godavari
Saraswati Narmada Sindhu and Kaveri
मी या सनाना साठी घतललया पायाला शदघ करया करीता गगा यमना सरसवती नमकदा रसध कावरी या सवक सररताना
पाचारण करतो
(शरीर पनवतर सवचछ करत वळी सवथ पनवतर िदयाि समरण ndashआरदरारी)
म इस सनतनतथा तिय ह य जिको पतितर करनक तिय गगत यमनत सरसििी नमादत तसर कतिरी नदीयोको आदरपिाक
बितित ह
नििापवथः-
करिरणकत वाक-काज कमथज वा
शरवणििज वा मािस वाSपराधम
नवनहतमनवनहत वा सवथमतत कषमसव
ज ज करणाबध शरीमहारदव शमभो
Oh Lord kindly forgive my wrong actions done knowingly or unknowingly either through my
organs of action (hand feet speech) or through my organs of perception (eyes ears) or by my
mind Glory unto Thee O Lord who is the ocean of kindness
आज माझया हात पाय कान डोळ रकवा मन यामळ कोणतही द षकतय घडल असल तर ह करणासागर रशवशकरा मला
कषमा कर
(रदवापढ पणथ शरणागती)
आज मर हतथ पर ितचत कतन आख यत मनस कोई अपरतर ह ए हो िो ह कषमतसतगर महतदि शभो मझ कषमत करो
भोजि मतरः-
ॐ सह िाववत सह िौ भिि सहवी थम करवावह
तजनसविावधीतमसत मा नवनिषावह
ॐ शानतः शानतः शानतः
Om May Lord protect us May He cause us to enjoy May we exert together May our studies be
thorough and faithful May we never quarrel with each other Om Peace Peace Peace
ह दवा आमहीसवक एकजटीन राहाव एकतर जवाव एकजटीन शौयकवान वहाव तजरसव व रवचारवत वहाव (मनात) दवष
भावना नाहीशी वहावी ही पराथकना सवकतर शारतच शारत होईल
(मतरी सहकार एकातम भाविा रजनवणासाठी तटा रहीत कौटनबक सवासा साठी)
ह भगितन हम सब एकसतथ रह एकसतथ भोजन कर शौया-िीरित एकसतथ तदखतय िजतसि और तिचतरिि बन आपसम
दवष न कर यही परतथानत सभी शतति होगी
मराठी परारथिा
वरदनि कवळ घता िाम घा शरीहरीि सहज हवि होत िाम घता फकाि
जीवि करी नजनवतवा अनि ह पणथ रबहम उरदर भरण िोह जानणज जञ कमथ
ज ज रघवीर समरथ
रशव पराथकना
कपथरगौर करणावतार ससारसार भजगनिहारम
सरदा वसनत हरदारनवनरद भव भवािीसनहत िमानम
He who is fair like camphor who is ever compassionate by whose being the entire universe
exists around whose neck there is a garland of serpents may he always live in my heart along
with Bhavani his consort I bow down to him
जयाचा कपरा सारखा गोरा वणक जो दया-कषमा याचा अवतार जो सषटीचा रवधाता जो माझया हदयात वसत बहररवत आह
अशा शीवशकराला भवारन मात सरहत नमसकार करतो
जो कपर जस गौर िणाकत ह जो करणतकत अिितर ह जो इस सिीकत सभीकछ ह तजसक गिम नतगोकत हतर ह ऐस तशि
जो मर हदय म बस ह उनह और भितनी मतितको म नमन करित ह
ॐ तरबक जामह सगिनधम पनिवधथिम
उवाथरकनमव बधिि मतोमथकषी मामतात
I worship the fragrant three-eyed one who nourishes all beings grant me liberation in the same
manner as a ripe cucumber naturally severs itself from the vine
जस वलीच खरबज रपकन सगरधत होत व (एक रदवशी) वलीचया दठा पासन अलगद वगळ होत तसच माझ जीवन
(द ख रवररहत) पणक वहाव व आतमयाला मोकषाचा अमत अनभव रमळावा महणन ह रतरनरतर शकरा मी तझी आराधना
करीत आह
म तरीनतरिति भगितन शकरजी कत धयतन करित ह जस बिकत फि पणा परीपकि होकर अपनी सगर फितित ह और
(एकतदन) बिस अिग होित ह िसही मझ इस जीिनस (यतिनतरतहि) मि कर और मोकषक अमिकत अनभि द
सरसवती परारथिा
ा कनरदनरद तषारहार धवला ा शभरविावता
ा वीणावररदणडमनणडतकरः ा शवतपदमासिा
ा रबहमाSचतशकरपरभनतनभरदवः सरदा वननरदता
सा मा पात सरसवती भगवती निःशषजाडा पहा
Fair as a jasmine flower the moon or a flake of snow dressed in white Her hands adorned by the
graceful veena staff seated on a white lotus Adored by Brahma Vishnu Shiva and the other
deitiesProtect me Oh Goddess Saraswati remover of ignorance inert
रजच चदरासारख तज व तसाचवणक आह शभर वसतर नसन हातात वीणा घउन जी शभर कमळावर बसली आह रजला बरहमा
रवषण व सवक दव आदरान वदन करतात तया अजञानचा अध कार दर करणाऱया
सरसवती दवी माझ रकषण कर
जो चदरमतक परकतश जसी गौर िणाकी तजसन शभर िसतर रतरण तकयत तजसक हतथोम िीणत ह जो शभर कमिपर बठी जो
बरहमत तिषण और अनय दिितओस ितदि िह अजञतनकी जडित नतश करनितिी सरसििी दिी मरी रकषत कर
शनिमाता परारथिा
सवथ मगल मागल नशव सवाथरथ सानधक
शरण तरमबक गौरी िाराणी िमोSसतत
Adorations to Goddess who is the auspiciousness of all that is auspicious who is the consort of
Lord Shiva who is the bestower of every desire of onersquos heart Adorations to You O Devi I
have taken refuge in you
सवााच कलयाण व मगल करणाऱया सवचछा परी करणाऱया ह रशवपरतन गौरी-नारायणी मी तला शरण यत आह माझा
नमसकार मानन घ
सभीपरकतरस मगिमय और ककयतणकतरी सभी ईचछतओको परत करनितिी तशि पतनी गौरी-नतरतयणी को म शरण ह
नमसकतर करित ह
ा रदवी सवथ भतष शनिरपण सनसरता
िमसतस िमसतस िमसतस िमो िमः
O mother Who is present everywhere who is embodiment of power and energy I bow to you I
bow to you I bow to you
जी दवी शरि रपात सवक परारणमातरात भरलली आह तया दवीला शतश नमसकार
जो दिी शतिक रपम सभी परततणयोम बसी ह उस दिीको मरत बतर बतर नमसकतर
नवषण परारथिा
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
ससकार हया वरची शरदधा वाढत गली रहद हा धमक आह हा रवचार मननतरचया वणक वयवसथवर आधारीत समजाला लाग
पडल तया पवीचया वरदक काळाला नाही वदातील रवचार सवक सषटी रनयमाच रवशलषण आह तया रवरदध वागलयान
सषटीत उलथापालथ होउन नाशाच कारण होत हा परतयय आज रकती परकषाकन जाणवतो
महणन रवचार बळावत गला
वाटल आपलयाच रमतर आपतषटामधय अस शलोक सगरहीत करन अथाकसरहत रदल तर सवक कटरबयानी एकतर बसन पराथकना
महणावी तयाच दरगामी परीणाम अनभवावत नसतच ldquoगवकस कहो हम रहद हrdquo महणया पकषा थोडरार तयाचया जवळ
जाव ही इचछा तयामळ हा शरदधा- ससकार सगरहीत कला
परतयकाच भरिसथान वगळ वगळ कोणी शकराच उपासक तर कोणी गणपती राम हनमान दगाक याच तयामळ रमळतील
तवढया पराथकना सगरहीत कलया सवचछा व भरि परमाण पराथकनचा उपयोग करावा ईश वदना मातर जरर करावी रनरवककार
रनराकार रनरवककलप साधन पयात जायाची ही परहली पायरी आह
या सगरहातन रनवडक शलोक घऊन आपण आपली अशी एक साय पराथकना तयार करता यईल व ती दररोज सायकाळी
एकतर महणता यईल
या सगरहात परतयक शलोका समोर अस एक रचनह आह एक रचनह असलल शलोक ५ त ७ वयोगटासाठी
दोन रचनह असलल शलोक ७ त ९ वयोगटा साठी व रचनह असलल शलोक सवाासाठी आहत
मलानी महणायची असल तर मोठयानीही महणावी कारण मल अनकरणरपरय असतात रि मलाना आगरह रकवा सिी
कली तर तयाना कटाळा यईल मोठयाचा सहभाग महणनच आवशयक आह
परतयक शलोकाचा अथक इगरजी रहदी व मराठी मधय रदला आह उचचारण वयवरसथत व सदर याव यासाठी Audio
Visual CD रदली आह जी काापटरवर रकवा टीवहीवर चाल शकत
सवानभव सागतो की याच खरोखर सदर परीणाम आपलयावर होतात कदारचत आपणही
अह निनवथकलपो निराकाररपो नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
या अवसथचा अनभव घऊ शकता महणन हा शरदधा-सगरह कला आह गोड मानन घयावा
आपला
अरण गणश कळकणी
रदगवळकर
गणपती वरदिा
गणपती रवघनहताक महणन तयाला परहल वदन असा मोठा समज आह गणपती लखनात अरतशय जलद महरषक वयास
महाभारत बोलत गल आरण गणपती रलहीत गल एकवळ तर गणपतीनी वयासा बरोबर चढाओढ लावली ही सदधा
आखयारयका आह
पण जस एखादया सत साधच आखयान रकतकन झालयावर कलला नमसकार वयासासाठी असतो वयाखयानाचया मचाला
वयासपीठ महणतात तसच कोणतही कायक ह महानच असलयामळ रकवा तया कामाला महानता व गती परापत वहावी
महणन गणपतीला समरण वदन करन पाचारण करयाचा परघात आह
गणपति तिघनहिता ह इसीतिय कतयतारभम सबस पहितिदन उनह ही करन की परथत ह गणपति की तिखनकी गिी अतयनि
िज थी महतषा वयतस बोिि गए और गणपति सतथ सतथ तिखि गए ऐसी भी आखयततयकत ह तक एक बतर िो गणपति
महतषा वयतस क सतथ सपरता पर उिर आए थ
जहत स कथत कत वयतखयतन बोित जतित ह उस मच को वयतसपीठ कहत जतित ह और कथत आखयतन की समतति पर उसक
ितचक सतर सि को तकयत गयत नमसकतर महतषा वयतस को पह चित ह तकसी भी कतया को महतनित और गति परदतन
करन क तिए गणपति कत समरण करन और उनह िदन करक उनकत आहितन करन की परथत रही ह
वकरतणड महाका स थकोटी सम परभः
निनवथघि करमरदव सवथकाष सवथरदा
O elephant headed and large bodied Lord radiant as a thousand Suns I ask for your grace so that
this task that I am starting may complete without any hindrances
हतती सारखया तोडाचया रवशववयापी शरीर व हजारो सयााच तज असललया ह गणपरत माझी सवक काय रवघनररहत कर
हतथी जसत मख तिशववयतपी शरीर और हजतरो सया समतन िजितित दि (गणपति) मर सभी शभ कतयो को तिघनरतहि कर
शकलामबररदर नवषण शनशवण ितभथजम
परसनिवरदि धात सवथ नवघिोपशानत
Lord Ganesh who wears a white garment who is all-pervading who has a bright complexion who
has four arms who has an ever smiling face upon that God I meditate for removal of all obstacles
शभर वसतर लयाललया सवक चरारात समावललया तजरसव कारतचया चार बाहवालया परसननवदन गणरायाच सवक सकटाचा
नाशवहावा महणन धयान करीत आह
शभर िसतर परररतन तकय सभीजगह पतय जतनिति चमकिी कततििति चतर भजतिति परसननिदन गणपति दिितकत सिा
तिघन नतश करनकतिय म धयतन करित ह
गरवरदिा
गरच सथान वरदक काळातच ससथारपत झालल आह गर रशवाय दवाची परारपत होऊ शकत नाही अस आजही आपण
ऐकतो गरची तलना दवा बरोबर कली आह गर ही वयरि नसन जञान दत जाणारी पररकरया आह परहला गर महणज
आई माया चालण बोलण गोषटी गाण कवढ काय काय रशकवत त जञान रमळवल तरच पढचा आयषय परवास दसर
गर वडील ज बालबोधातन खळण सहन करण धयक अस परषाथी जञान दतात पवी गरगही जञान जस पाठातर रलहीण
वाचण वगर साठी जात आता शाळत जातो पसतक गरथ रनसगक पवकत नदया वकष वली ज ज आपणास काही ना
काही रशकवत जातात अनभव रसदध करतात त सवक गरसथानी असतात जञानी होण महणजच ईशवर परारपत ती गर मळच
रमळत ना गरला उपवासी महटल आह याचा अथक जो दवाचया उपवासात (शजारी) आह आरण महणनच जञानपरारपत
व ईशवऱ परारपत साठी गर समरण वदन ह कतजञतच दयोतक आह
ितदक कति स गर को सिोचच सथतन तदयत ह गर क तबनत िो भगितन की भी परतति नही हो सकिी गर कोई वयति नही बतकक जञतन
परति करन की परतियत ह पहित गर िो मत होिी ह िही उस चिनत बोिनत गतनत सनह परम आतद की तशकषत दिी ह तपित उस खिनत
सहनत रीरज परषतथा आतद तसखति ह तिखनत पढनत जसी अधययन पररतन बति सीखन तशषय पिाकतिम गरगह जति थ आजकि
सकि म जति ह इसक अितित भी हम पसिको गरथो अनभिो और परकति स भी तसखि ह इन सभी कत सथतन गर समतन ही ह जञतन
परतति ईशवर परतति कत मतगा ह और जञतनपरतति गर क तबनत समभि नही गर उपितसी अथताि ईशवर क तनकट रहनिति ह इसीतिए जञतन परतति
और ईशवर परतति क तिय गरसमरण करनत परसगोपति एि किजञित दशाक भी ह
गररबथहमा गरनवथषणः गररदवो महशरवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
I prostrate to that Shri Guru Who is himself Bramha Vishnu and God maheshwara and who is
verily the Supreme Absolute itself
गर हच बरमहा रवषण आरण महश होत साकषात परबरमह अशा या गरसमोर मी नतमसतक होत आह
गरही बरमहत तिषण और शकर ह सतकषति परबरहम ऐस गरको म नमन करित ह
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बिधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
O Lord You are my mother and my father also You are my brother and friend You are
knowledge and wealth You are everything to me O God of all Gods
ह दवा आपणच माझ माय बाप भाऊ रमतर आहात माझ जञान व सपरतत आपणच आहात आपण माझ सवकसव आहात
ह भगितन आपही मर मतित और तपित हो आपही मर बर और तमतर हो आपही मर तिदयत और सपति हो आपही मरतिय
सबकछ हो
रदिनरदिी
वरदक शलोकातन कतजञता परकषाकन जाणवत आपण ज ज उपभोगतो वापरतो मग त रनसगकदतत असल तरी तयाच
ऋणी रहाव आरण महणनच परात काली दवाच नाव धरतीच ऋण मानन रदवस सर करावा ही वद कालीन परथा
रशसतरपरय रवनयशील वयरितव यातन तयार होत
ितदक शलोकोम किजञित कत भति मखय रप स दखन को तमिित ह हम तजस तकसी भी तनसगादि िसि कत उपयोग
उपभोग करि ह उसक परति हम किजञ होनत चततहए सबह उठकर सबस पहि भगितन और ररिी कत ऋण मतनकर ही
तदन क कतमकत आरमभ तकयत जतए यह िदकतिीन परथत ह इसस वयतिम तिनमरित और अनशतसन कत तिकतस होित
ह
परातः समरण
करागर वसत लकषमीः करमध सरसवती
करमल त गोनविरदः परभात कररदशथिम
My finger tips are ascribed to Laxmi The middle of the hands to Saraswati and the root to Govinda
Therefore I look at my hands every morning to do the honest work
परभाती दोनही हाताकड पहात हाताचया अगरभागी लकषमी मधयभागी सरसवती व मळभागी शरीकषण अस पररतक मानन दव समरण
कराव (पहीलि मगल समरण)
परतिःकतिम अपन हतथोको दतखय हतथोक अगरभतग िकषमीकत परिीक ह मधयभतग सरसििी कत परिीक ह और तनःशष भतग कषण
कत परिीक ह
समिवसि रदवी पवथतसतिमणडल
नवषणपनति िमसतभ पारदसपश कषमसव म
O mother earth Who has the ocean as clothes and mountain and forest as her body Who is wife of Lord
Vishnu I bow to you Please forgive me for touching you with my feet
समदराच वसतर लयालली पवकत व वनराजी रजच शरीर आह अशा रवषणपतनी पथवीमात माझया पायाचया सपशाक बददल मला कषमा कर
समदर तजसकत िसतर ह पिाि और िन तजसकत शरीर ह जो तिषणकी पततन ह ह पथिी दिी मर पर सपशाकतिय कषमतकर
(सकाळी उठलावर जमीिीवरमाभमीवर पा ठवावि लागतात महणि नतिी कषमा मागण ह हदय आह)
रबहमा मराररनिपरानतकारी भािः शशी भनमसतोबधशच
गरशच शकरः शनिराहकतवः कवथनत सव मम सपरभातम
Brahma Vishnu Shiva and the nine Grahas Sun MoonMangal Budha Bruhaspati Shukra
Shani Rahu Ketu may all these make my morning auspicious
मी माझी परभात मगलमय करयासाठी ह बरहमा रवषण महश और नवगरह सरय चदर बध गर शकर शरन राह
कत आपणास मी रवनरत करीत आह
(सवथ गरहाि कतजञतापवथक समरण)
ह बरहमत तिषण महश और निगरह सरज चदर बर गर शि शतन रतह कि आप मरी परभति समगि बनतए
आजीि बोल
सकाळी ऊठोनी दवासी भजाव
गरसी वदाव जीव भाव
वरडलाची आजञा घतलया वाचरन
कोठ घरातन जाऊ नय
खोट कधी बोल नय
चोरी कधी कर नय
कोणासग भाड नय
गोड रार खाऊ नय
पाहील त माग नय
ह रचरतत जो धरी बोल
तयाच कलयाण होईल
सयक नमसकार -आराधना
सवक सषटी सयोदयान जागत होउन कायकरत होत पहाट पासन सयोदया पयातचया काळाला अमतवळा महटल
आह सयक जीवनावशयक शरिदायी आह आपल जीवन शरिशाली व सतज राखया करीता हा वयायाम
व आराधना अतयत उपयोगी आह
समपणा सति सयोदय स जतगि होकर कतयारि होिी ह परतिःकति स सयोदय िक क समय को
अमिकति कहत जतित ह सया जीिनदतित ह अपन जीिन को तनरोगी और शतिशतिी बनतन क तिय
परतिःकतिीन वयतयतम और सयतारतरन अतयनि उपयोगी ह
१ ॐ नमतरा िमः २ ॐ रव िमः
३ ॐ साथ िमः ४ ॐ भािव िमः
५ ॐ खगा िमः ६ ॐ पषण िमः
७ ॐ नहरणगभाथ िमः ८ ॐ मरीि िमः
९ ॐ आनरदता िमः १० ॐ सनवतर िमः
११ ॐ अकाथ िमः १२ ॐ भासकरा िमः
Surya Namaskar consists of twelve yogasanas After learning the action perfectly it should be
done regularly at least twelve times or in multiples of it It keeps you fit throughout your life
Recite the one name at every action to worship Sun God
सयक नमसकार हा बारा योगासन घडवतो नमसकार रकरया रशकन रनयरमत कलयान सवाथय उततम राहात परततक
नमसकाराचया वळी एक नावाच उचचारण करीत सयक आराधना करावी
सया नमसकतर तियत अचछी िरहस सीख हररोज बतरह यत अतरक बतर नमसकतर करनस मनषय सिसथ रहित ह हर तियत क
समय एक एक सया नतम िक आरतरनत कर
सधारदीप
शभ करोनत कलाण आरोग धिसमपरदः
शतरबनि नविाशा रदीपजोनतिथमोsसतत
I bow to the evening Lamp lit before god in my home every day The lamp which brings
auspiciousness prosperity good health abundance of wealth and destruction of evil thoughts
ह साजवाती त जसा अधार दर करतस व परकाश पसरवतस तस माझया मनातील वाईट रवचाराचा नाश करन मला
आरोगय धनसपरतत द माझ शभ कर कलयाण कर मी तला मनोभाव नमसकार करीत आह
(रदीप समरण व शभनिति)
ह सधयत दीपजयोति आप जस अरःकतर दर करक परकतश फितिी ह उसीिरह मर मनस गिि तिचतरोकत नतश करक मझ
सिसथ आरोगय रनसपति द शभ कर ककयतण कर म आपको मनस शरण ह
सरदा सवथरदा ोग तझा घडावा
तझ कारणी रदह माझा पडावा
उपकष िको गणवता अिता
रघिाका मागण ह नि आता
ज ज रघवीर समरथ
नरदरवा नरदरवा रदीपोतकार
कािी कडल मोती हार
नरदरवाला पाहि िमसकार
नरदवा लावला तळशीपाशी
उजड पडतो नवषण पाशी
माझा िमसकार सवथ रदवासाठी
नवदयाभ ासारभः-
सरसवनत िमसतभ वररद कामरनपणी
नवदयारमभ कररषानम नसनिभथवत म सरदा
O Goddess Saraswati salutations to you the giver of boons the one who fulfills all desires I
begin my studies May there always be accomplishments for me
जञान व मनोकामना पणक करयाच वरदान दणारी सरसवतीदवी मी तला नतमसतक होऊन
रवदयाभयास सर करत आह मला माझया जञानाजकनात परीपणकता द
(नवदया रदवीि कतजञता पवथक आवाहि)
जञतनकत िरदतन दनितिी और मनोकतमनत पणा करनितिी सरसििीदिी म आपको नमसकतर करक तिदयतभयतस शर करित
ह मझ पणा यश द
सिािपरहरः-
गङग ि मि िव गोरदावरी सरसवती
िमथरद नसनध कावरी जलsनसमि सननिनध कर
In this water I invoke the presence of holy waters from the rivers Ganga Yamuna Godavari
Saraswati Narmada Sindhu and Kaveri
मी या सनाना साठी घतललया पायाला शदघ करया करीता गगा यमना सरसवती नमकदा रसध कावरी या सवक सररताना
पाचारण करतो
(शरीर पनवतर सवचछ करत वळी सवथ पनवतर िदयाि समरण ndashआरदरारी)
म इस सनतनतथा तिय ह य जिको पतितर करनक तिय गगत यमनत सरसििी नमादत तसर कतिरी नदीयोको आदरपिाक
बितित ह
नििापवथः-
करिरणकत वाक-काज कमथज वा
शरवणििज वा मािस वाSपराधम
नवनहतमनवनहत वा सवथमतत कषमसव
ज ज करणाबध शरीमहारदव शमभो
Oh Lord kindly forgive my wrong actions done knowingly or unknowingly either through my
organs of action (hand feet speech) or through my organs of perception (eyes ears) or by my
mind Glory unto Thee O Lord who is the ocean of kindness
आज माझया हात पाय कान डोळ रकवा मन यामळ कोणतही द षकतय घडल असल तर ह करणासागर रशवशकरा मला
कषमा कर
(रदवापढ पणथ शरणागती)
आज मर हतथ पर ितचत कतन आख यत मनस कोई अपरतर ह ए हो िो ह कषमतसतगर महतदि शभो मझ कषमत करो
भोजि मतरः-
ॐ सह िाववत सह िौ भिि सहवी थम करवावह
तजनसविावधीतमसत मा नवनिषावह
ॐ शानतः शानतः शानतः
Om May Lord protect us May He cause us to enjoy May we exert together May our studies be
thorough and faithful May we never quarrel with each other Om Peace Peace Peace
ह दवा आमहीसवक एकजटीन राहाव एकतर जवाव एकजटीन शौयकवान वहाव तजरसव व रवचारवत वहाव (मनात) दवष
भावना नाहीशी वहावी ही पराथकना सवकतर शारतच शारत होईल
(मतरी सहकार एकातम भाविा रजनवणासाठी तटा रहीत कौटनबक सवासा साठी)
ह भगितन हम सब एकसतथ रह एकसतथ भोजन कर शौया-िीरित एकसतथ तदखतय िजतसि और तिचतरिि बन आपसम
दवष न कर यही परतथानत सभी शतति होगी
मराठी परारथिा
वरदनि कवळ घता िाम घा शरीहरीि सहज हवि होत िाम घता फकाि
जीवि करी नजनवतवा अनि ह पणथ रबहम उरदर भरण िोह जानणज जञ कमथ
ज ज रघवीर समरथ
रशव पराथकना
कपथरगौर करणावतार ससारसार भजगनिहारम
सरदा वसनत हरदारनवनरद भव भवािीसनहत िमानम
He who is fair like camphor who is ever compassionate by whose being the entire universe
exists around whose neck there is a garland of serpents may he always live in my heart along
with Bhavani his consort I bow down to him
जयाचा कपरा सारखा गोरा वणक जो दया-कषमा याचा अवतार जो सषटीचा रवधाता जो माझया हदयात वसत बहररवत आह
अशा शीवशकराला भवारन मात सरहत नमसकार करतो
जो कपर जस गौर िणाकत ह जो करणतकत अिितर ह जो इस सिीकत सभीकछ ह तजसक गिम नतगोकत हतर ह ऐस तशि
जो मर हदय म बस ह उनह और भितनी मतितको म नमन करित ह
ॐ तरबक जामह सगिनधम पनिवधथिम
उवाथरकनमव बधिि मतोमथकषी मामतात
I worship the fragrant three-eyed one who nourishes all beings grant me liberation in the same
manner as a ripe cucumber naturally severs itself from the vine
जस वलीच खरबज रपकन सगरधत होत व (एक रदवशी) वलीचया दठा पासन अलगद वगळ होत तसच माझ जीवन
(द ख रवररहत) पणक वहाव व आतमयाला मोकषाचा अमत अनभव रमळावा महणन ह रतरनरतर शकरा मी तझी आराधना
करीत आह
म तरीनतरिति भगितन शकरजी कत धयतन करित ह जस बिकत फि पणा परीपकि होकर अपनी सगर फितित ह और
(एकतदन) बिस अिग होित ह िसही मझ इस जीिनस (यतिनतरतहि) मि कर और मोकषक अमिकत अनभि द
सरसवती परारथिा
ा कनरदनरद तषारहार धवला ा शभरविावता
ा वीणावररदणडमनणडतकरः ा शवतपदमासिा
ा रबहमाSचतशकरपरभनतनभरदवः सरदा वननरदता
सा मा पात सरसवती भगवती निःशषजाडा पहा
Fair as a jasmine flower the moon or a flake of snow dressed in white Her hands adorned by the
graceful veena staff seated on a white lotus Adored by Brahma Vishnu Shiva and the other
deitiesProtect me Oh Goddess Saraswati remover of ignorance inert
रजच चदरासारख तज व तसाचवणक आह शभर वसतर नसन हातात वीणा घउन जी शभर कमळावर बसली आह रजला बरहमा
रवषण व सवक दव आदरान वदन करतात तया अजञानचा अध कार दर करणाऱया
सरसवती दवी माझ रकषण कर
जो चदरमतक परकतश जसी गौर िणाकी तजसन शभर िसतर रतरण तकयत तजसक हतथोम िीणत ह जो शभर कमिपर बठी जो
बरहमत तिषण और अनय दिितओस ितदि िह अजञतनकी जडित नतश करनितिी सरसििी दिी मरी रकषत कर
शनिमाता परारथिा
सवथ मगल मागल नशव सवाथरथ सानधक
शरण तरमबक गौरी िाराणी िमोSसतत
Adorations to Goddess who is the auspiciousness of all that is auspicious who is the consort of
Lord Shiva who is the bestower of every desire of onersquos heart Adorations to You O Devi I
have taken refuge in you
सवााच कलयाण व मगल करणाऱया सवचछा परी करणाऱया ह रशवपरतन गौरी-नारायणी मी तला शरण यत आह माझा
नमसकार मानन घ
सभीपरकतरस मगिमय और ककयतणकतरी सभी ईचछतओको परत करनितिी तशि पतनी गौरी-नतरतयणी को म शरण ह
नमसकतर करित ह
ा रदवी सवथ भतष शनिरपण सनसरता
िमसतस िमसतस िमसतस िमो िमः
O mother Who is present everywhere who is embodiment of power and energy I bow to you I
bow to you I bow to you
जी दवी शरि रपात सवक परारणमातरात भरलली आह तया दवीला शतश नमसकार
जो दिी शतिक रपम सभी परततणयोम बसी ह उस दिीको मरत बतर बतर नमसकतर
नवषण परारथिा
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
या सगरहात परतयक शलोका समोर अस एक रचनह आह एक रचनह असलल शलोक ५ त ७ वयोगटासाठी
दोन रचनह असलल शलोक ७ त ९ वयोगटा साठी व रचनह असलल शलोक सवाासाठी आहत
मलानी महणायची असल तर मोठयानीही महणावी कारण मल अनकरणरपरय असतात रि मलाना आगरह रकवा सिी
कली तर तयाना कटाळा यईल मोठयाचा सहभाग महणनच आवशयक आह
परतयक शलोकाचा अथक इगरजी रहदी व मराठी मधय रदला आह उचचारण वयवरसथत व सदर याव यासाठी Audio
Visual CD रदली आह जी काापटरवर रकवा टीवहीवर चाल शकत
सवानभव सागतो की याच खरोखर सदर परीणाम आपलयावर होतात कदारचत आपणही
अह निनवथकलपो निराकाररपो नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
या अवसथचा अनभव घऊ शकता महणन हा शरदधा-सगरह कला आह गोड मानन घयावा
आपला
अरण गणश कळकणी
रदगवळकर
गणपती वरदिा
गणपती रवघनहताक महणन तयाला परहल वदन असा मोठा समज आह गणपती लखनात अरतशय जलद महरषक वयास
महाभारत बोलत गल आरण गणपती रलहीत गल एकवळ तर गणपतीनी वयासा बरोबर चढाओढ लावली ही सदधा
आखयारयका आह
पण जस एखादया सत साधच आखयान रकतकन झालयावर कलला नमसकार वयासासाठी असतो वयाखयानाचया मचाला
वयासपीठ महणतात तसच कोणतही कायक ह महानच असलयामळ रकवा तया कामाला महानता व गती परापत वहावी
महणन गणपतीला समरण वदन करन पाचारण करयाचा परघात आह
गणपति तिघनहिता ह इसीतिय कतयतारभम सबस पहितिदन उनह ही करन की परथत ह गणपति की तिखनकी गिी अतयनि
िज थी महतषा वयतस बोिि गए और गणपति सतथ सतथ तिखि गए ऐसी भी आखयततयकत ह तक एक बतर िो गणपति
महतषा वयतस क सतथ सपरता पर उिर आए थ
जहत स कथत कत वयतखयतन बोित जतित ह उस मच को वयतसपीठ कहत जतित ह और कथत आखयतन की समतति पर उसक
ितचक सतर सि को तकयत गयत नमसकतर महतषा वयतस को पह चित ह तकसी भी कतया को महतनित और गति परदतन
करन क तिए गणपति कत समरण करन और उनह िदन करक उनकत आहितन करन की परथत रही ह
वकरतणड महाका स थकोटी सम परभः
निनवथघि करमरदव सवथकाष सवथरदा
O elephant headed and large bodied Lord radiant as a thousand Suns I ask for your grace so that
this task that I am starting may complete without any hindrances
हतती सारखया तोडाचया रवशववयापी शरीर व हजारो सयााच तज असललया ह गणपरत माझी सवक काय रवघनररहत कर
हतथी जसत मख तिशववयतपी शरीर और हजतरो सया समतन िजितित दि (गणपति) मर सभी शभ कतयो को तिघनरतहि कर
शकलामबररदर नवषण शनशवण ितभथजम
परसनिवरदि धात सवथ नवघिोपशानत
Lord Ganesh who wears a white garment who is all-pervading who has a bright complexion who
has four arms who has an ever smiling face upon that God I meditate for removal of all obstacles
शभर वसतर लयाललया सवक चरारात समावललया तजरसव कारतचया चार बाहवालया परसननवदन गणरायाच सवक सकटाचा
नाशवहावा महणन धयान करीत आह
शभर िसतर परररतन तकय सभीजगह पतय जतनिति चमकिी कततििति चतर भजतिति परसननिदन गणपति दिितकत सिा
तिघन नतश करनकतिय म धयतन करित ह
गरवरदिा
गरच सथान वरदक काळातच ससथारपत झालल आह गर रशवाय दवाची परारपत होऊ शकत नाही अस आजही आपण
ऐकतो गरची तलना दवा बरोबर कली आह गर ही वयरि नसन जञान दत जाणारी पररकरया आह परहला गर महणज
आई माया चालण बोलण गोषटी गाण कवढ काय काय रशकवत त जञान रमळवल तरच पढचा आयषय परवास दसर
गर वडील ज बालबोधातन खळण सहन करण धयक अस परषाथी जञान दतात पवी गरगही जञान जस पाठातर रलहीण
वाचण वगर साठी जात आता शाळत जातो पसतक गरथ रनसगक पवकत नदया वकष वली ज ज आपणास काही ना
काही रशकवत जातात अनभव रसदध करतात त सवक गरसथानी असतात जञानी होण महणजच ईशवर परारपत ती गर मळच
रमळत ना गरला उपवासी महटल आह याचा अथक जो दवाचया उपवासात (शजारी) आह आरण महणनच जञानपरारपत
व ईशवऱ परारपत साठी गर समरण वदन ह कतजञतच दयोतक आह
ितदक कति स गर को सिोचच सथतन तदयत ह गर क तबनत िो भगितन की भी परतति नही हो सकिी गर कोई वयति नही बतकक जञतन
परति करन की परतियत ह पहित गर िो मत होिी ह िही उस चिनत बोिनत गतनत सनह परम आतद की तशकषत दिी ह तपित उस खिनत
सहनत रीरज परषतथा आतद तसखति ह तिखनत पढनत जसी अधययन पररतन बति सीखन तशषय पिाकतिम गरगह जति थ आजकि
सकि म जति ह इसक अितित भी हम पसिको गरथो अनभिो और परकति स भी तसखि ह इन सभी कत सथतन गर समतन ही ह जञतन
परतति ईशवर परतति कत मतगा ह और जञतनपरतति गर क तबनत समभि नही गर उपितसी अथताि ईशवर क तनकट रहनिति ह इसीतिए जञतन परतति
और ईशवर परतति क तिय गरसमरण करनत परसगोपति एि किजञित दशाक भी ह
गररबथहमा गरनवथषणः गररदवो महशरवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
I prostrate to that Shri Guru Who is himself Bramha Vishnu and God maheshwara and who is
verily the Supreme Absolute itself
गर हच बरमहा रवषण आरण महश होत साकषात परबरमह अशा या गरसमोर मी नतमसतक होत आह
गरही बरमहत तिषण और शकर ह सतकषति परबरहम ऐस गरको म नमन करित ह
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बिधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
O Lord You are my mother and my father also You are my brother and friend You are
knowledge and wealth You are everything to me O God of all Gods
ह दवा आपणच माझ माय बाप भाऊ रमतर आहात माझ जञान व सपरतत आपणच आहात आपण माझ सवकसव आहात
ह भगितन आपही मर मतित और तपित हो आपही मर बर और तमतर हो आपही मर तिदयत और सपति हो आपही मरतिय
सबकछ हो
रदिनरदिी
वरदक शलोकातन कतजञता परकषाकन जाणवत आपण ज ज उपभोगतो वापरतो मग त रनसगकदतत असल तरी तयाच
ऋणी रहाव आरण महणनच परात काली दवाच नाव धरतीच ऋण मानन रदवस सर करावा ही वद कालीन परथा
रशसतरपरय रवनयशील वयरितव यातन तयार होत
ितदक शलोकोम किजञित कत भति मखय रप स दखन को तमिित ह हम तजस तकसी भी तनसगादि िसि कत उपयोग
उपभोग करि ह उसक परति हम किजञ होनत चततहए सबह उठकर सबस पहि भगितन और ररिी कत ऋण मतनकर ही
तदन क कतमकत आरमभ तकयत जतए यह िदकतिीन परथत ह इसस वयतिम तिनमरित और अनशतसन कत तिकतस होित
ह
परातः समरण
करागर वसत लकषमीः करमध सरसवती
करमल त गोनविरदः परभात कररदशथिम
My finger tips are ascribed to Laxmi The middle of the hands to Saraswati and the root to Govinda
Therefore I look at my hands every morning to do the honest work
परभाती दोनही हाताकड पहात हाताचया अगरभागी लकषमी मधयभागी सरसवती व मळभागी शरीकषण अस पररतक मानन दव समरण
कराव (पहीलि मगल समरण)
परतिःकतिम अपन हतथोको दतखय हतथोक अगरभतग िकषमीकत परिीक ह मधयभतग सरसििी कत परिीक ह और तनःशष भतग कषण
कत परिीक ह
समिवसि रदवी पवथतसतिमणडल
नवषणपनति िमसतभ पारदसपश कषमसव म
O mother earth Who has the ocean as clothes and mountain and forest as her body Who is wife of Lord
Vishnu I bow to you Please forgive me for touching you with my feet
समदराच वसतर लयालली पवकत व वनराजी रजच शरीर आह अशा रवषणपतनी पथवीमात माझया पायाचया सपशाक बददल मला कषमा कर
समदर तजसकत िसतर ह पिाि और िन तजसकत शरीर ह जो तिषणकी पततन ह ह पथिी दिी मर पर सपशाकतिय कषमतकर
(सकाळी उठलावर जमीिीवरमाभमीवर पा ठवावि लागतात महणि नतिी कषमा मागण ह हदय आह)
रबहमा मराररनिपरानतकारी भािः शशी भनमसतोबधशच
गरशच शकरः शनिराहकतवः कवथनत सव मम सपरभातम
Brahma Vishnu Shiva and the nine Grahas Sun MoonMangal Budha Bruhaspati Shukra
Shani Rahu Ketu may all these make my morning auspicious
मी माझी परभात मगलमय करयासाठी ह बरहमा रवषण महश और नवगरह सरय चदर बध गर शकर शरन राह
कत आपणास मी रवनरत करीत आह
(सवथ गरहाि कतजञतापवथक समरण)
ह बरहमत तिषण महश और निगरह सरज चदर बर गर शि शतन रतह कि आप मरी परभति समगि बनतए
आजीि बोल
सकाळी ऊठोनी दवासी भजाव
गरसी वदाव जीव भाव
वरडलाची आजञा घतलया वाचरन
कोठ घरातन जाऊ नय
खोट कधी बोल नय
चोरी कधी कर नय
कोणासग भाड नय
गोड रार खाऊ नय
पाहील त माग नय
ह रचरतत जो धरी बोल
तयाच कलयाण होईल
सयक नमसकार -आराधना
सवक सषटी सयोदयान जागत होउन कायकरत होत पहाट पासन सयोदया पयातचया काळाला अमतवळा महटल
आह सयक जीवनावशयक शरिदायी आह आपल जीवन शरिशाली व सतज राखया करीता हा वयायाम
व आराधना अतयत उपयोगी आह
समपणा सति सयोदय स जतगि होकर कतयारि होिी ह परतिःकति स सयोदय िक क समय को
अमिकति कहत जतित ह सया जीिनदतित ह अपन जीिन को तनरोगी और शतिशतिी बनतन क तिय
परतिःकतिीन वयतयतम और सयतारतरन अतयनि उपयोगी ह
१ ॐ नमतरा िमः २ ॐ रव िमः
३ ॐ साथ िमः ४ ॐ भािव िमः
५ ॐ खगा िमः ६ ॐ पषण िमः
७ ॐ नहरणगभाथ िमः ८ ॐ मरीि िमः
९ ॐ आनरदता िमः १० ॐ सनवतर िमः
११ ॐ अकाथ िमः १२ ॐ भासकरा िमः
Surya Namaskar consists of twelve yogasanas After learning the action perfectly it should be
done regularly at least twelve times or in multiples of it It keeps you fit throughout your life
Recite the one name at every action to worship Sun God
सयक नमसकार हा बारा योगासन घडवतो नमसकार रकरया रशकन रनयरमत कलयान सवाथय उततम राहात परततक
नमसकाराचया वळी एक नावाच उचचारण करीत सयक आराधना करावी
सया नमसकतर तियत अचछी िरहस सीख हररोज बतरह यत अतरक बतर नमसकतर करनस मनषय सिसथ रहित ह हर तियत क
समय एक एक सया नतम िक आरतरनत कर
सधारदीप
शभ करोनत कलाण आरोग धिसमपरदः
शतरबनि नविाशा रदीपजोनतिथमोsसतत
I bow to the evening Lamp lit before god in my home every day The lamp which brings
auspiciousness prosperity good health abundance of wealth and destruction of evil thoughts
ह साजवाती त जसा अधार दर करतस व परकाश पसरवतस तस माझया मनातील वाईट रवचाराचा नाश करन मला
आरोगय धनसपरतत द माझ शभ कर कलयाण कर मी तला मनोभाव नमसकार करीत आह
(रदीप समरण व शभनिति)
ह सधयत दीपजयोति आप जस अरःकतर दर करक परकतश फितिी ह उसीिरह मर मनस गिि तिचतरोकत नतश करक मझ
सिसथ आरोगय रनसपति द शभ कर ककयतण कर म आपको मनस शरण ह
सरदा सवथरदा ोग तझा घडावा
तझ कारणी रदह माझा पडावा
उपकष िको गणवता अिता
रघिाका मागण ह नि आता
ज ज रघवीर समरथ
नरदरवा नरदरवा रदीपोतकार
कािी कडल मोती हार
नरदरवाला पाहि िमसकार
नरदवा लावला तळशीपाशी
उजड पडतो नवषण पाशी
माझा िमसकार सवथ रदवासाठी
नवदयाभ ासारभः-
सरसवनत िमसतभ वररद कामरनपणी
नवदयारमभ कररषानम नसनिभथवत म सरदा
O Goddess Saraswati salutations to you the giver of boons the one who fulfills all desires I
begin my studies May there always be accomplishments for me
जञान व मनोकामना पणक करयाच वरदान दणारी सरसवतीदवी मी तला नतमसतक होऊन
रवदयाभयास सर करत आह मला माझया जञानाजकनात परीपणकता द
(नवदया रदवीि कतजञता पवथक आवाहि)
जञतनकत िरदतन दनितिी और मनोकतमनत पणा करनितिी सरसििीदिी म आपको नमसकतर करक तिदयतभयतस शर करित
ह मझ पणा यश द
सिािपरहरः-
गङग ि मि िव गोरदावरी सरसवती
िमथरद नसनध कावरी जलsनसमि सननिनध कर
In this water I invoke the presence of holy waters from the rivers Ganga Yamuna Godavari
Saraswati Narmada Sindhu and Kaveri
मी या सनाना साठी घतललया पायाला शदघ करया करीता गगा यमना सरसवती नमकदा रसध कावरी या सवक सररताना
पाचारण करतो
(शरीर पनवतर सवचछ करत वळी सवथ पनवतर िदयाि समरण ndashआरदरारी)
म इस सनतनतथा तिय ह य जिको पतितर करनक तिय गगत यमनत सरसििी नमादत तसर कतिरी नदीयोको आदरपिाक
बितित ह
नििापवथः-
करिरणकत वाक-काज कमथज वा
शरवणििज वा मािस वाSपराधम
नवनहतमनवनहत वा सवथमतत कषमसव
ज ज करणाबध शरीमहारदव शमभो
Oh Lord kindly forgive my wrong actions done knowingly or unknowingly either through my
organs of action (hand feet speech) or through my organs of perception (eyes ears) or by my
mind Glory unto Thee O Lord who is the ocean of kindness
आज माझया हात पाय कान डोळ रकवा मन यामळ कोणतही द षकतय घडल असल तर ह करणासागर रशवशकरा मला
कषमा कर
(रदवापढ पणथ शरणागती)
आज मर हतथ पर ितचत कतन आख यत मनस कोई अपरतर ह ए हो िो ह कषमतसतगर महतदि शभो मझ कषमत करो
भोजि मतरः-
ॐ सह िाववत सह िौ भिि सहवी थम करवावह
तजनसविावधीतमसत मा नवनिषावह
ॐ शानतः शानतः शानतः
Om May Lord protect us May He cause us to enjoy May we exert together May our studies be
thorough and faithful May we never quarrel with each other Om Peace Peace Peace
ह दवा आमहीसवक एकजटीन राहाव एकतर जवाव एकजटीन शौयकवान वहाव तजरसव व रवचारवत वहाव (मनात) दवष
भावना नाहीशी वहावी ही पराथकना सवकतर शारतच शारत होईल
(मतरी सहकार एकातम भाविा रजनवणासाठी तटा रहीत कौटनबक सवासा साठी)
ह भगितन हम सब एकसतथ रह एकसतथ भोजन कर शौया-िीरित एकसतथ तदखतय िजतसि और तिचतरिि बन आपसम
दवष न कर यही परतथानत सभी शतति होगी
मराठी परारथिा
वरदनि कवळ घता िाम घा शरीहरीि सहज हवि होत िाम घता फकाि
जीवि करी नजनवतवा अनि ह पणथ रबहम उरदर भरण िोह जानणज जञ कमथ
ज ज रघवीर समरथ
रशव पराथकना
कपथरगौर करणावतार ससारसार भजगनिहारम
सरदा वसनत हरदारनवनरद भव भवािीसनहत िमानम
He who is fair like camphor who is ever compassionate by whose being the entire universe
exists around whose neck there is a garland of serpents may he always live in my heart along
with Bhavani his consort I bow down to him
जयाचा कपरा सारखा गोरा वणक जो दया-कषमा याचा अवतार जो सषटीचा रवधाता जो माझया हदयात वसत बहररवत आह
अशा शीवशकराला भवारन मात सरहत नमसकार करतो
जो कपर जस गौर िणाकत ह जो करणतकत अिितर ह जो इस सिीकत सभीकछ ह तजसक गिम नतगोकत हतर ह ऐस तशि
जो मर हदय म बस ह उनह और भितनी मतितको म नमन करित ह
ॐ तरबक जामह सगिनधम पनिवधथिम
उवाथरकनमव बधिि मतोमथकषी मामतात
I worship the fragrant three-eyed one who nourishes all beings grant me liberation in the same
manner as a ripe cucumber naturally severs itself from the vine
जस वलीच खरबज रपकन सगरधत होत व (एक रदवशी) वलीचया दठा पासन अलगद वगळ होत तसच माझ जीवन
(द ख रवररहत) पणक वहाव व आतमयाला मोकषाचा अमत अनभव रमळावा महणन ह रतरनरतर शकरा मी तझी आराधना
करीत आह
म तरीनतरिति भगितन शकरजी कत धयतन करित ह जस बिकत फि पणा परीपकि होकर अपनी सगर फितित ह और
(एकतदन) बिस अिग होित ह िसही मझ इस जीिनस (यतिनतरतहि) मि कर और मोकषक अमिकत अनभि द
सरसवती परारथिा
ा कनरदनरद तषारहार धवला ा शभरविावता
ा वीणावररदणडमनणडतकरः ा शवतपदमासिा
ा रबहमाSचतशकरपरभनतनभरदवः सरदा वननरदता
सा मा पात सरसवती भगवती निःशषजाडा पहा
Fair as a jasmine flower the moon or a flake of snow dressed in white Her hands adorned by the
graceful veena staff seated on a white lotus Adored by Brahma Vishnu Shiva and the other
deitiesProtect me Oh Goddess Saraswati remover of ignorance inert
रजच चदरासारख तज व तसाचवणक आह शभर वसतर नसन हातात वीणा घउन जी शभर कमळावर बसली आह रजला बरहमा
रवषण व सवक दव आदरान वदन करतात तया अजञानचा अध कार दर करणाऱया
सरसवती दवी माझ रकषण कर
जो चदरमतक परकतश जसी गौर िणाकी तजसन शभर िसतर रतरण तकयत तजसक हतथोम िीणत ह जो शभर कमिपर बठी जो
बरहमत तिषण और अनय दिितओस ितदि िह अजञतनकी जडित नतश करनितिी सरसििी दिी मरी रकषत कर
शनिमाता परारथिा
सवथ मगल मागल नशव सवाथरथ सानधक
शरण तरमबक गौरी िाराणी िमोSसतत
Adorations to Goddess who is the auspiciousness of all that is auspicious who is the consort of
Lord Shiva who is the bestower of every desire of onersquos heart Adorations to You O Devi I
have taken refuge in you
सवााच कलयाण व मगल करणाऱया सवचछा परी करणाऱया ह रशवपरतन गौरी-नारायणी मी तला शरण यत आह माझा
नमसकार मानन घ
सभीपरकतरस मगिमय और ककयतणकतरी सभी ईचछतओको परत करनितिी तशि पतनी गौरी-नतरतयणी को म शरण ह
नमसकतर करित ह
ा रदवी सवथ भतष शनिरपण सनसरता
िमसतस िमसतस िमसतस िमो िमः
O mother Who is present everywhere who is embodiment of power and energy I bow to you I
bow to you I bow to you
जी दवी शरि रपात सवक परारणमातरात भरलली आह तया दवीला शतश नमसकार
जो दिी शतिक रपम सभी परततणयोम बसी ह उस दिीको मरत बतर बतर नमसकतर
नवषण परारथिा
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
गणपती वरदिा
गणपती रवघनहताक महणन तयाला परहल वदन असा मोठा समज आह गणपती लखनात अरतशय जलद महरषक वयास
महाभारत बोलत गल आरण गणपती रलहीत गल एकवळ तर गणपतीनी वयासा बरोबर चढाओढ लावली ही सदधा
आखयारयका आह
पण जस एखादया सत साधच आखयान रकतकन झालयावर कलला नमसकार वयासासाठी असतो वयाखयानाचया मचाला
वयासपीठ महणतात तसच कोणतही कायक ह महानच असलयामळ रकवा तया कामाला महानता व गती परापत वहावी
महणन गणपतीला समरण वदन करन पाचारण करयाचा परघात आह
गणपति तिघनहिता ह इसीतिय कतयतारभम सबस पहितिदन उनह ही करन की परथत ह गणपति की तिखनकी गिी अतयनि
िज थी महतषा वयतस बोिि गए और गणपति सतथ सतथ तिखि गए ऐसी भी आखयततयकत ह तक एक बतर िो गणपति
महतषा वयतस क सतथ सपरता पर उिर आए थ
जहत स कथत कत वयतखयतन बोित जतित ह उस मच को वयतसपीठ कहत जतित ह और कथत आखयतन की समतति पर उसक
ितचक सतर सि को तकयत गयत नमसकतर महतषा वयतस को पह चित ह तकसी भी कतया को महतनित और गति परदतन
करन क तिए गणपति कत समरण करन और उनह िदन करक उनकत आहितन करन की परथत रही ह
वकरतणड महाका स थकोटी सम परभः
निनवथघि करमरदव सवथकाष सवथरदा
O elephant headed and large bodied Lord radiant as a thousand Suns I ask for your grace so that
this task that I am starting may complete without any hindrances
हतती सारखया तोडाचया रवशववयापी शरीर व हजारो सयााच तज असललया ह गणपरत माझी सवक काय रवघनररहत कर
हतथी जसत मख तिशववयतपी शरीर और हजतरो सया समतन िजितित दि (गणपति) मर सभी शभ कतयो को तिघनरतहि कर
शकलामबररदर नवषण शनशवण ितभथजम
परसनिवरदि धात सवथ नवघिोपशानत
Lord Ganesh who wears a white garment who is all-pervading who has a bright complexion who
has four arms who has an ever smiling face upon that God I meditate for removal of all obstacles
शभर वसतर लयाललया सवक चरारात समावललया तजरसव कारतचया चार बाहवालया परसननवदन गणरायाच सवक सकटाचा
नाशवहावा महणन धयान करीत आह
शभर िसतर परररतन तकय सभीजगह पतय जतनिति चमकिी कततििति चतर भजतिति परसननिदन गणपति दिितकत सिा
तिघन नतश करनकतिय म धयतन करित ह
गरवरदिा
गरच सथान वरदक काळातच ससथारपत झालल आह गर रशवाय दवाची परारपत होऊ शकत नाही अस आजही आपण
ऐकतो गरची तलना दवा बरोबर कली आह गर ही वयरि नसन जञान दत जाणारी पररकरया आह परहला गर महणज
आई माया चालण बोलण गोषटी गाण कवढ काय काय रशकवत त जञान रमळवल तरच पढचा आयषय परवास दसर
गर वडील ज बालबोधातन खळण सहन करण धयक अस परषाथी जञान दतात पवी गरगही जञान जस पाठातर रलहीण
वाचण वगर साठी जात आता शाळत जातो पसतक गरथ रनसगक पवकत नदया वकष वली ज ज आपणास काही ना
काही रशकवत जातात अनभव रसदध करतात त सवक गरसथानी असतात जञानी होण महणजच ईशवर परारपत ती गर मळच
रमळत ना गरला उपवासी महटल आह याचा अथक जो दवाचया उपवासात (शजारी) आह आरण महणनच जञानपरारपत
व ईशवऱ परारपत साठी गर समरण वदन ह कतजञतच दयोतक आह
ितदक कति स गर को सिोचच सथतन तदयत ह गर क तबनत िो भगितन की भी परतति नही हो सकिी गर कोई वयति नही बतकक जञतन
परति करन की परतियत ह पहित गर िो मत होिी ह िही उस चिनत बोिनत गतनत सनह परम आतद की तशकषत दिी ह तपित उस खिनत
सहनत रीरज परषतथा आतद तसखति ह तिखनत पढनत जसी अधययन पररतन बति सीखन तशषय पिाकतिम गरगह जति थ आजकि
सकि म जति ह इसक अितित भी हम पसिको गरथो अनभिो और परकति स भी तसखि ह इन सभी कत सथतन गर समतन ही ह जञतन
परतति ईशवर परतति कत मतगा ह और जञतनपरतति गर क तबनत समभि नही गर उपितसी अथताि ईशवर क तनकट रहनिति ह इसीतिए जञतन परतति
और ईशवर परतति क तिय गरसमरण करनत परसगोपति एि किजञित दशाक भी ह
गररबथहमा गरनवथषणः गररदवो महशरवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
I prostrate to that Shri Guru Who is himself Bramha Vishnu and God maheshwara and who is
verily the Supreme Absolute itself
गर हच बरमहा रवषण आरण महश होत साकषात परबरमह अशा या गरसमोर मी नतमसतक होत आह
गरही बरमहत तिषण और शकर ह सतकषति परबरहम ऐस गरको म नमन करित ह
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बिधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
O Lord You are my mother and my father also You are my brother and friend You are
knowledge and wealth You are everything to me O God of all Gods
ह दवा आपणच माझ माय बाप भाऊ रमतर आहात माझ जञान व सपरतत आपणच आहात आपण माझ सवकसव आहात
ह भगितन आपही मर मतित और तपित हो आपही मर बर और तमतर हो आपही मर तिदयत और सपति हो आपही मरतिय
सबकछ हो
रदिनरदिी
वरदक शलोकातन कतजञता परकषाकन जाणवत आपण ज ज उपभोगतो वापरतो मग त रनसगकदतत असल तरी तयाच
ऋणी रहाव आरण महणनच परात काली दवाच नाव धरतीच ऋण मानन रदवस सर करावा ही वद कालीन परथा
रशसतरपरय रवनयशील वयरितव यातन तयार होत
ितदक शलोकोम किजञित कत भति मखय रप स दखन को तमिित ह हम तजस तकसी भी तनसगादि िसि कत उपयोग
उपभोग करि ह उसक परति हम किजञ होनत चततहए सबह उठकर सबस पहि भगितन और ररिी कत ऋण मतनकर ही
तदन क कतमकत आरमभ तकयत जतए यह िदकतिीन परथत ह इसस वयतिम तिनमरित और अनशतसन कत तिकतस होित
ह
परातः समरण
करागर वसत लकषमीः करमध सरसवती
करमल त गोनविरदः परभात कररदशथिम
My finger tips are ascribed to Laxmi The middle of the hands to Saraswati and the root to Govinda
Therefore I look at my hands every morning to do the honest work
परभाती दोनही हाताकड पहात हाताचया अगरभागी लकषमी मधयभागी सरसवती व मळभागी शरीकषण अस पररतक मानन दव समरण
कराव (पहीलि मगल समरण)
परतिःकतिम अपन हतथोको दतखय हतथोक अगरभतग िकषमीकत परिीक ह मधयभतग सरसििी कत परिीक ह और तनःशष भतग कषण
कत परिीक ह
समिवसि रदवी पवथतसतिमणडल
नवषणपनति िमसतभ पारदसपश कषमसव म
O mother earth Who has the ocean as clothes and mountain and forest as her body Who is wife of Lord
Vishnu I bow to you Please forgive me for touching you with my feet
समदराच वसतर लयालली पवकत व वनराजी रजच शरीर आह अशा रवषणपतनी पथवीमात माझया पायाचया सपशाक बददल मला कषमा कर
समदर तजसकत िसतर ह पिाि और िन तजसकत शरीर ह जो तिषणकी पततन ह ह पथिी दिी मर पर सपशाकतिय कषमतकर
(सकाळी उठलावर जमीिीवरमाभमीवर पा ठवावि लागतात महणि नतिी कषमा मागण ह हदय आह)
रबहमा मराररनिपरानतकारी भािः शशी भनमसतोबधशच
गरशच शकरः शनिराहकतवः कवथनत सव मम सपरभातम
Brahma Vishnu Shiva and the nine Grahas Sun MoonMangal Budha Bruhaspati Shukra
Shani Rahu Ketu may all these make my morning auspicious
मी माझी परभात मगलमय करयासाठी ह बरहमा रवषण महश और नवगरह सरय चदर बध गर शकर शरन राह
कत आपणास मी रवनरत करीत आह
(सवथ गरहाि कतजञतापवथक समरण)
ह बरहमत तिषण महश और निगरह सरज चदर बर गर शि शतन रतह कि आप मरी परभति समगि बनतए
आजीि बोल
सकाळी ऊठोनी दवासी भजाव
गरसी वदाव जीव भाव
वरडलाची आजञा घतलया वाचरन
कोठ घरातन जाऊ नय
खोट कधी बोल नय
चोरी कधी कर नय
कोणासग भाड नय
गोड रार खाऊ नय
पाहील त माग नय
ह रचरतत जो धरी बोल
तयाच कलयाण होईल
सयक नमसकार -आराधना
सवक सषटी सयोदयान जागत होउन कायकरत होत पहाट पासन सयोदया पयातचया काळाला अमतवळा महटल
आह सयक जीवनावशयक शरिदायी आह आपल जीवन शरिशाली व सतज राखया करीता हा वयायाम
व आराधना अतयत उपयोगी आह
समपणा सति सयोदय स जतगि होकर कतयारि होिी ह परतिःकति स सयोदय िक क समय को
अमिकति कहत जतित ह सया जीिनदतित ह अपन जीिन को तनरोगी और शतिशतिी बनतन क तिय
परतिःकतिीन वयतयतम और सयतारतरन अतयनि उपयोगी ह
१ ॐ नमतरा िमः २ ॐ रव िमः
३ ॐ साथ िमः ४ ॐ भािव िमः
५ ॐ खगा िमः ६ ॐ पषण िमः
७ ॐ नहरणगभाथ िमः ८ ॐ मरीि िमः
९ ॐ आनरदता िमः १० ॐ सनवतर िमः
११ ॐ अकाथ िमः १२ ॐ भासकरा िमः
Surya Namaskar consists of twelve yogasanas After learning the action perfectly it should be
done regularly at least twelve times or in multiples of it It keeps you fit throughout your life
Recite the one name at every action to worship Sun God
सयक नमसकार हा बारा योगासन घडवतो नमसकार रकरया रशकन रनयरमत कलयान सवाथय उततम राहात परततक
नमसकाराचया वळी एक नावाच उचचारण करीत सयक आराधना करावी
सया नमसकतर तियत अचछी िरहस सीख हररोज बतरह यत अतरक बतर नमसकतर करनस मनषय सिसथ रहित ह हर तियत क
समय एक एक सया नतम िक आरतरनत कर
सधारदीप
शभ करोनत कलाण आरोग धिसमपरदः
शतरबनि नविाशा रदीपजोनतिथमोsसतत
I bow to the evening Lamp lit before god in my home every day The lamp which brings
auspiciousness prosperity good health abundance of wealth and destruction of evil thoughts
ह साजवाती त जसा अधार दर करतस व परकाश पसरवतस तस माझया मनातील वाईट रवचाराचा नाश करन मला
आरोगय धनसपरतत द माझ शभ कर कलयाण कर मी तला मनोभाव नमसकार करीत आह
(रदीप समरण व शभनिति)
ह सधयत दीपजयोति आप जस अरःकतर दर करक परकतश फितिी ह उसीिरह मर मनस गिि तिचतरोकत नतश करक मझ
सिसथ आरोगय रनसपति द शभ कर ककयतण कर म आपको मनस शरण ह
सरदा सवथरदा ोग तझा घडावा
तझ कारणी रदह माझा पडावा
उपकष िको गणवता अिता
रघिाका मागण ह नि आता
ज ज रघवीर समरथ
नरदरवा नरदरवा रदीपोतकार
कािी कडल मोती हार
नरदरवाला पाहि िमसकार
नरदवा लावला तळशीपाशी
उजड पडतो नवषण पाशी
माझा िमसकार सवथ रदवासाठी
नवदयाभ ासारभः-
सरसवनत िमसतभ वररद कामरनपणी
नवदयारमभ कररषानम नसनिभथवत म सरदा
O Goddess Saraswati salutations to you the giver of boons the one who fulfills all desires I
begin my studies May there always be accomplishments for me
जञान व मनोकामना पणक करयाच वरदान दणारी सरसवतीदवी मी तला नतमसतक होऊन
रवदयाभयास सर करत आह मला माझया जञानाजकनात परीपणकता द
(नवदया रदवीि कतजञता पवथक आवाहि)
जञतनकत िरदतन दनितिी और मनोकतमनत पणा करनितिी सरसििीदिी म आपको नमसकतर करक तिदयतभयतस शर करित
ह मझ पणा यश द
सिािपरहरः-
गङग ि मि िव गोरदावरी सरसवती
िमथरद नसनध कावरी जलsनसमि सननिनध कर
In this water I invoke the presence of holy waters from the rivers Ganga Yamuna Godavari
Saraswati Narmada Sindhu and Kaveri
मी या सनाना साठी घतललया पायाला शदघ करया करीता गगा यमना सरसवती नमकदा रसध कावरी या सवक सररताना
पाचारण करतो
(शरीर पनवतर सवचछ करत वळी सवथ पनवतर िदयाि समरण ndashआरदरारी)
म इस सनतनतथा तिय ह य जिको पतितर करनक तिय गगत यमनत सरसििी नमादत तसर कतिरी नदीयोको आदरपिाक
बितित ह
नििापवथः-
करिरणकत वाक-काज कमथज वा
शरवणििज वा मािस वाSपराधम
नवनहतमनवनहत वा सवथमतत कषमसव
ज ज करणाबध शरीमहारदव शमभो
Oh Lord kindly forgive my wrong actions done knowingly or unknowingly either through my
organs of action (hand feet speech) or through my organs of perception (eyes ears) or by my
mind Glory unto Thee O Lord who is the ocean of kindness
आज माझया हात पाय कान डोळ रकवा मन यामळ कोणतही द षकतय घडल असल तर ह करणासागर रशवशकरा मला
कषमा कर
(रदवापढ पणथ शरणागती)
आज मर हतथ पर ितचत कतन आख यत मनस कोई अपरतर ह ए हो िो ह कषमतसतगर महतदि शभो मझ कषमत करो
भोजि मतरः-
ॐ सह िाववत सह िौ भिि सहवी थम करवावह
तजनसविावधीतमसत मा नवनिषावह
ॐ शानतः शानतः शानतः
Om May Lord protect us May He cause us to enjoy May we exert together May our studies be
thorough and faithful May we never quarrel with each other Om Peace Peace Peace
ह दवा आमहीसवक एकजटीन राहाव एकतर जवाव एकजटीन शौयकवान वहाव तजरसव व रवचारवत वहाव (मनात) दवष
भावना नाहीशी वहावी ही पराथकना सवकतर शारतच शारत होईल
(मतरी सहकार एकातम भाविा रजनवणासाठी तटा रहीत कौटनबक सवासा साठी)
ह भगितन हम सब एकसतथ रह एकसतथ भोजन कर शौया-िीरित एकसतथ तदखतय िजतसि और तिचतरिि बन आपसम
दवष न कर यही परतथानत सभी शतति होगी
मराठी परारथिा
वरदनि कवळ घता िाम घा शरीहरीि सहज हवि होत िाम घता फकाि
जीवि करी नजनवतवा अनि ह पणथ रबहम उरदर भरण िोह जानणज जञ कमथ
ज ज रघवीर समरथ
रशव पराथकना
कपथरगौर करणावतार ससारसार भजगनिहारम
सरदा वसनत हरदारनवनरद भव भवािीसनहत िमानम
He who is fair like camphor who is ever compassionate by whose being the entire universe
exists around whose neck there is a garland of serpents may he always live in my heart along
with Bhavani his consort I bow down to him
जयाचा कपरा सारखा गोरा वणक जो दया-कषमा याचा अवतार जो सषटीचा रवधाता जो माझया हदयात वसत बहररवत आह
अशा शीवशकराला भवारन मात सरहत नमसकार करतो
जो कपर जस गौर िणाकत ह जो करणतकत अिितर ह जो इस सिीकत सभीकछ ह तजसक गिम नतगोकत हतर ह ऐस तशि
जो मर हदय म बस ह उनह और भितनी मतितको म नमन करित ह
ॐ तरबक जामह सगिनधम पनिवधथिम
उवाथरकनमव बधिि मतोमथकषी मामतात
I worship the fragrant three-eyed one who nourishes all beings grant me liberation in the same
manner as a ripe cucumber naturally severs itself from the vine
जस वलीच खरबज रपकन सगरधत होत व (एक रदवशी) वलीचया दठा पासन अलगद वगळ होत तसच माझ जीवन
(द ख रवररहत) पणक वहाव व आतमयाला मोकषाचा अमत अनभव रमळावा महणन ह रतरनरतर शकरा मी तझी आराधना
करीत आह
म तरीनतरिति भगितन शकरजी कत धयतन करित ह जस बिकत फि पणा परीपकि होकर अपनी सगर फितित ह और
(एकतदन) बिस अिग होित ह िसही मझ इस जीिनस (यतिनतरतहि) मि कर और मोकषक अमिकत अनभि द
सरसवती परारथिा
ा कनरदनरद तषारहार धवला ा शभरविावता
ा वीणावररदणडमनणडतकरः ा शवतपदमासिा
ा रबहमाSचतशकरपरभनतनभरदवः सरदा वननरदता
सा मा पात सरसवती भगवती निःशषजाडा पहा
Fair as a jasmine flower the moon or a flake of snow dressed in white Her hands adorned by the
graceful veena staff seated on a white lotus Adored by Brahma Vishnu Shiva and the other
deitiesProtect me Oh Goddess Saraswati remover of ignorance inert
रजच चदरासारख तज व तसाचवणक आह शभर वसतर नसन हातात वीणा घउन जी शभर कमळावर बसली आह रजला बरहमा
रवषण व सवक दव आदरान वदन करतात तया अजञानचा अध कार दर करणाऱया
सरसवती दवी माझ रकषण कर
जो चदरमतक परकतश जसी गौर िणाकी तजसन शभर िसतर रतरण तकयत तजसक हतथोम िीणत ह जो शभर कमिपर बठी जो
बरहमत तिषण और अनय दिितओस ितदि िह अजञतनकी जडित नतश करनितिी सरसििी दिी मरी रकषत कर
शनिमाता परारथिा
सवथ मगल मागल नशव सवाथरथ सानधक
शरण तरमबक गौरी िाराणी िमोSसतत
Adorations to Goddess who is the auspiciousness of all that is auspicious who is the consort of
Lord Shiva who is the bestower of every desire of onersquos heart Adorations to You O Devi I
have taken refuge in you
सवााच कलयाण व मगल करणाऱया सवचछा परी करणाऱया ह रशवपरतन गौरी-नारायणी मी तला शरण यत आह माझा
नमसकार मानन घ
सभीपरकतरस मगिमय और ककयतणकतरी सभी ईचछतओको परत करनितिी तशि पतनी गौरी-नतरतयणी को म शरण ह
नमसकतर करित ह
ा रदवी सवथ भतष शनिरपण सनसरता
िमसतस िमसतस िमसतस िमो िमः
O mother Who is present everywhere who is embodiment of power and energy I bow to you I
bow to you I bow to you
जी दवी शरि रपात सवक परारणमातरात भरलली आह तया दवीला शतश नमसकार
जो दिी शतिक रपम सभी परततणयोम बसी ह उस दिीको मरत बतर बतर नमसकतर
नवषण परारथिा
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
वकरतणड महाका स थकोटी सम परभः
निनवथघि करमरदव सवथकाष सवथरदा
O elephant headed and large bodied Lord radiant as a thousand Suns I ask for your grace so that
this task that I am starting may complete without any hindrances
हतती सारखया तोडाचया रवशववयापी शरीर व हजारो सयााच तज असललया ह गणपरत माझी सवक काय रवघनररहत कर
हतथी जसत मख तिशववयतपी शरीर और हजतरो सया समतन िजितित दि (गणपति) मर सभी शभ कतयो को तिघनरतहि कर
शकलामबररदर नवषण शनशवण ितभथजम
परसनिवरदि धात सवथ नवघिोपशानत
Lord Ganesh who wears a white garment who is all-pervading who has a bright complexion who
has four arms who has an ever smiling face upon that God I meditate for removal of all obstacles
शभर वसतर लयाललया सवक चरारात समावललया तजरसव कारतचया चार बाहवालया परसननवदन गणरायाच सवक सकटाचा
नाशवहावा महणन धयान करीत आह
शभर िसतर परररतन तकय सभीजगह पतय जतनिति चमकिी कततििति चतर भजतिति परसननिदन गणपति दिितकत सिा
तिघन नतश करनकतिय म धयतन करित ह
गरवरदिा
गरच सथान वरदक काळातच ससथारपत झालल आह गर रशवाय दवाची परारपत होऊ शकत नाही अस आजही आपण
ऐकतो गरची तलना दवा बरोबर कली आह गर ही वयरि नसन जञान दत जाणारी पररकरया आह परहला गर महणज
आई माया चालण बोलण गोषटी गाण कवढ काय काय रशकवत त जञान रमळवल तरच पढचा आयषय परवास दसर
गर वडील ज बालबोधातन खळण सहन करण धयक अस परषाथी जञान दतात पवी गरगही जञान जस पाठातर रलहीण
वाचण वगर साठी जात आता शाळत जातो पसतक गरथ रनसगक पवकत नदया वकष वली ज ज आपणास काही ना
काही रशकवत जातात अनभव रसदध करतात त सवक गरसथानी असतात जञानी होण महणजच ईशवर परारपत ती गर मळच
रमळत ना गरला उपवासी महटल आह याचा अथक जो दवाचया उपवासात (शजारी) आह आरण महणनच जञानपरारपत
व ईशवऱ परारपत साठी गर समरण वदन ह कतजञतच दयोतक आह
ितदक कति स गर को सिोचच सथतन तदयत ह गर क तबनत िो भगितन की भी परतति नही हो सकिी गर कोई वयति नही बतकक जञतन
परति करन की परतियत ह पहित गर िो मत होिी ह िही उस चिनत बोिनत गतनत सनह परम आतद की तशकषत दिी ह तपित उस खिनत
सहनत रीरज परषतथा आतद तसखति ह तिखनत पढनत जसी अधययन पररतन बति सीखन तशषय पिाकतिम गरगह जति थ आजकि
सकि म जति ह इसक अितित भी हम पसिको गरथो अनभिो और परकति स भी तसखि ह इन सभी कत सथतन गर समतन ही ह जञतन
परतति ईशवर परतति कत मतगा ह और जञतनपरतति गर क तबनत समभि नही गर उपितसी अथताि ईशवर क तनकट रहनिति ह इसीतिए जञतन परतति
और ईशवर परतति क तिय गरसमरण करनत परसगोपति एि किजञित दशाक भी ह
गररबथहमा गरनवथषणः गररदवो महशरवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
I prostrate to that Shri Guru Who is himself Bramha Vishnu and God maheshwara and who is
verily the Supreme Absolute itself
गर हच बरमहा रवषण आरण महश होत साकषात परबरमह अशा या गरसमोर मी नतमसतक होत आह
गरही बरमहत तिषण और शकर ह सतकषति परबरहम ऐस गरको म नमन करित ह
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बिधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
O Lord You are my mother and my father also You are my brother and friend You are
knowledge and wealth You are everything to me O God of all Gods
ह दवा आपणच माझ माय बाप भाऊ रमतर आहात माझ जञान व सपरतत आपणच आहात आपण माझ सवकसव आहात
ह भगितन आपही मर मतित और तपित हो आपही मर बर और तमतर हो आपही मर तिदयत और सपति हो आपही मरतिय
सबकछ हो
रदिनरदिी
वरदक शलोकातन कतजञता परकषाकन जाणवत आपण ज ज उपभोगतो वापरतो मग त रनसगकदतत असल तरी तयाच
ऋणी रहाव आरण महणनच परात काली दवाच नाव धरतीच ऋण मानन रदवस सर करावा ही वद कालीन परथा
रशसतरपरय रवनयशील वयरितव यातन तयार होत
ितदक शलोकोम किजञित कत भति मखय रप स दखन को तमिित ह हम तजस तकसी भी तनसगादि िसि कत उपयोग
उपभोग करि ह उसक परति हम किजञ होनत चततहए सबह उठकर सबस पहि भगितन और ररिी कत ऋण मतनकर ही
तदन क कतमकत आरमभ तकयत जतए यह िदकतिीन परथत ह इसस वयतिम तिनमरित और अनशतसन कत तिकतस होित
ह
परातः समरण
करागर वसत लकषमीः करमध सरसवती
करमल त गोनविरदः परभात कररदशथिम
My finger tips are ascribed to Laxmi The middle of the hands to Saraswati and the root to Govinda
Therefore I look at my hands every morning to do the honest work
परभाती दोनही हाताकड पहात हाताचया अगरभागी लकषमी मधयभागी सरसवती व मळभागी शरीकषण अस पररतक मानन दव समरण
कराव (पहीलि मगल समरण)
परतिःकतिम अपन हतथोको दतखय हतथोक अगरभतग िकषमीकत परिीक ह मधयभतग सरसििी कत परिीक ह और तनःशष भतग कषण
कत परिीक ह
समिवसि रदवी पवथतसतिमणडल
नवषणपनति िमसतभ पारदसपश कषमसव म
O mother earth Who has the ocean as clothes and mountain and forest as her body Who is wife of Lord
Vishnu I bow to you Please forgive me for touching you with my feet
समदराच वसतर लयालली पवकत व वनराजी रजच शरीर आह अशा रवषणपतनी पथवीमात माझया पायाचया सपशाक बददल मला कषमा कर
समदर तजसकत िसतर ह पिाि और िन तजसकत शरीर ह जो तिषणकी पततन ह ह पथिी दिी मर पर सपशाकतिय कषमतकर
(सकाळी उठलावर जमीिीवरमाभमीवर पा ठवावि लागतात महणि नतिी कषमा मागण ह हदय आह)
रबहमा मराररनिपरानतकारी भािः शशी भनमसतोबधशच
गरशच शकरः शनिराहकतवः कवथनत सव मम सपरभातम
Brahma Vishnu Shiva and the nine Grahas Sun MoonMangal Budha Bruhaspati Shukra
Shani Rahu Ketu may all these make my morning auspicious
मी माझी परभात मगलमय करयासाठी ह बरहमा रवषण महश और नवगरह सरय चदर बध गर शकर शरन राह
कत आपणास मी रवनरत करीत आह
(सवथ गरहाि कतजञतापवथक समरण)
ह बरहमत तिषण महश और निगरह सरज चदर बर गर शि शतन रतह कि आप मरी परभति समगि बनतए
आजीि बोल
सकाळी ऊठोनी दवासी भजाव
गरसी वदाव जीव भाव
वरडलाची आजञा घतलया वाचरन
कोठ घरातन जाऊ नय
खोट कधी बोल नय
चोरी कधी कर नय
कोणासग भाड नय
गोड रार खाऊ नय
पाहील त माग नय
ह रचरतत जो धरी बोल
तयाच कलयाण होईल
सयक नमसकार -आराधना
सवक सषटी सयोदयान जागत होउन कायकरत होत पहाट पासन सयोदया पयातचया काळाला अमतवळा महटल
आह सयक जीवनावशयक शरिदायी आह आपल जीवन शरिशाली व सतज राखया करीता हा वयायाम
व आराधना अतयत उपयोगी आह
समपणा सति सयोदय स जतगि होकर कतयारि होिी ह परतिःकति स सयोदय िक क समय को
अमिकति कहत जतित ह सया जीिनदतित ह अपन जीिन को तनरोगी और शतिशतिी बनतन क तिय
परतिःकतिीन वयतयतम और सयतारतरन अतयनि उपयोगी ह
१ ॐ नमतरा िमः २ ॐ रव िमः
३ ॐ साथ िमः ४ ॐ भािव िमः
५ ॐ खगा िमः ६ ॐ पषण िमः
७ ॐ नहरणगभाथ िमः ८ ॐ मरीि िमः
९ ॐ आनरदता िमः १० ॐ सनवतर िमः
११ ॐ अकाथ िमः १२ ॐ भासकरा िमः
Surya Namaskar consists of twelve yogasanas After learning the action perfectly it should be
done regularly at least twelve times or in multiples of it It keeps you fit throughout your life
Recite the one name at every action to worship Sun God
सयक नमसकार हा बारा योगासन घडवतो नमसकार रकरया रशकन रनयरमत कलयान सवाथय उततम राहात परततक
नमसकाराचया वळी एक नावाच उचचारण करीत सयक आराधना करावी
सया नमसकतर तियत अचछी िरहस सीख हररोज बतरह यत अतरक बतर नमसकतर करनस मनषय सिसथ रहित ह हर तियत क
समय एक एक सया नतम िक आरतरनत कर
सधारदीप
शभ करोनत कलाण आरोग धिसमपरदः
शतरबनि नविाशा रदीपजोनतिथमोsसतत
I bow to the evening Lamp lit before god in my home every day The lamp which brings
auspiciousness prosperity good health abundance of wealth and destruction of evil thoughts
ह साजवाती त जसा अधार दर करतस व परकाश पसरवतस तस माझया मनातील वाईट रवचाराचा नाश करन मला
आरोगय धनसपरतत द माझ शभ कर कलयाण कर मी तला मनोभाव नमसकार करीत आह
(रदीप समरण व शभनिति)
ह सधयत दीपजयोति आप जस अरःकतर दर करक परकतश फितिी ह उसीिरह मर मनस गिि तिचतरोकत नतश करक मझ
सिसथ आरोगय रनसपति द शभ कर ककयतण कर म आपको मनस शरण ह
सरदा सवथरदा ोग तझा घडावा
तझ कारणी रदह माझा पडावा
उपकष िको गणवता अिता
रघिाका मागण ह नि आता
ज ज रघवीर समरथ
नरदरवा नरदरवा रदीपोतकार
कािी कडल मोती हार
नरदरवाला पाहि िमसकार
नरदवा लावला तळशीपाशी
उजड पडतो नवषण पाशी
माझा िमसकार सवथ रदवासाठी
नवदयाभ ासारभः-
सरसवनत िमसतभ वररद कामरनपणी
नवदयारमभ कररषानम नसनिभथवत म सरदा
O Goddess Saraswati salutations to you the giver of boons the one who fulfills all desires I
begin my studies May there always be accomplishments for me
जञान व मनोकामना पणक करयाच वरदान दणारी सरसवतीदवी मी तला नतमसतक होऊन
रवदयाभयास सर करत आह मला माझया जञानाजकनात परीपणकता द
(नवदया रदवीि कतजञता पवथक आवाहि)
जञतनकत िरदतन दनितिी और मनोकतमनत पणा करनितिी सरसििीदिी म आपको नमसकतर करक तिदयतभयतस शर करित
ह मझ पणा यश द
सिािपरहरः-
गङग ि मि िव गोरदावरी सरसवती
िमथरद नसनध कावरी जलsनसमि सननिनध कर
In this water I invoke the presence of holy waters from the rivers Ganga Yamuna Godavari
Saraswati Narmada Sindhu and Kaveri
मी या सनाना साठी घतललया पायाला शदघ करया करीता गगा यमना सरसवती नमकदा रसध कावरी या सवक सररताना
पाचारण करतो
(शरीर पनवतर सवचछ करत वळी सवथ पनवतर िदयाि समरण ndashआरदरारी)
म इस सनतनतथा तिय ह य जिको पतितर करनक तिय गगत यमनत सरसििी नमादत तसर कतिरी नदीयोको आदरपिाक
बितित ह
नििापवथः-
करिरणकत वाक-काज कमथज वा
शरवणििज वा मािस वाSपराधम
नवनहतमनवनहत वा सवथमतत कषमसव
ज ज करणाबध शरीमहारदव शमभो
Oh Lord kindly forgive my wrong actions done knowingly or unknowingly either through my
organs of action (hand feet speech) or through my organs of perception (eyes ears) or by my
mind Glory unto Thee O Lord who is the ocean of kindness
आज माझया हात पाय कान डोळ रकवा मन यामळ कोणतही द षकतय घडल असल तर ह करणासागर रशवशकरा मला
कषमा कर
(रदवापढ पणथ शरणागती)
आज मर हतथ पर ितचत कतन आख यत मनस कोई अपरतर ह ए हो िो ह कषमतसतगर महतदि शभो मझ कषमत करो
भोजि मतरः-
ॐ सह िाववत सह िौ भिि सहवी थम करवावह
तजनसविावधीतमसत मा नवनिषावह
ॐ शानतः शानतः शानतः
Om May Lord protect us May He cause us to enjoy May we exert together May our studies be
thorough and faithful May we never quarrel with each other Om Peace Peace Peace
ह दवा आमहीसवक एकजटीन राहाव एकतर जवाव एकजटीन शौयकवान वहाव तजरसव व रवचारवत वहाव (मनात) दवष
भावना नाहीशी वहावी ही पराथकना सवकतर शारतच शारत होईल
(मतरी सहकार एकातम भाविा रजनवणासाठी तटा रहीत कौटनबक सवासा साठी)
ह भगितन हम सब एकसतथ रह एकसतथ भोजन कर शौया-िीरित एकसतथ तदखतय िजतसि और तिचतरिि बन आपसम
दवष न कर यही परतथानत सभी शतति होगी
मराठी परारथिा
वरदनि कवळ घता िाम घा शरीहरीि सहज हवि होत िाम घता फकाि
जीवि करी नजनवतवा अनि ह पणथ रबहम उरदर भरण िोह जानणज जञ कमथ
ज ज रघवीर समरथ
रशव पराथकना
कपथरगौर करणावतार ससारसार भजगनिहारम
सरदा वसनत हरदारनवनरद भव भवािीसनहत िमानम
He who is fair like camphor who is ever compassionate by whose being the entire universe
exists around whose neck there is a garland of serpents may he always live in my heart along
with Bhavani his consort I bow down to him
जयाचा कपरा सारखा गोरा वणक जो दया-कषमा याचा अवतार जो सषटीचा रवधाता जो माझया हदयात वसत बहररवत आह
अशा शीवशकराला भवारन मात सरहत नमसकार करतो
जो कपर जस गौर िणाकत ह जो करणतकत अिितर ह जो इस सिीकत सभीकछ ह तजसक गिम नतगोकत हतर ह ऐस तशि
जो मर हदय म बस ह उनह और भितनी मतितको म नमन करित ह
ॐ तरबक जामह सगिनधम पनिवधथिम
उवाथरकनमव बधिि मतोमथकषी मामतात
I worship the fragrant three-eyed one who nourishes all beings grant me liberation in the same
manner as a ripe cucumber naturally severs itself from the vine
जस वलीच खरबज रपकन सगरधत होत व (एक रदवशी) वलीचया दठा पासन अलगद वगळ होत तसच माझ जीवन
(द ख रवररहत) पणक वहाव व आतमयाला मोकषाचा अमत अनभव रमळावा महणन ह रतरनरतर शकरा मी तझी आराधना
करीत आह
म तरीनतरिति भगितन शकरजी कत धयतन करित ह जस बिकत फि पणा परीपकि होकर अपनी सगर फितित ह और
(एकतदन) बिस अिग होित ह िसही मझ इस जीिनस (यतिनतरतहि) मि कर और मोकषक अमिकत अनभि द
सरसवती परारथिा
ा कनरदनरद तषारहार धवला ा शभरविावता
ा वीणावररदणडमनणडतकरः ा शवतपदमासिा
ा रबहमाSचतशकरपरभनतनभरदवः सरदा वननरदता
सा मा पात सरसवती भगवती निःशषजाडा पहा
Fair as a jasmine flower the moon or a flake of snow dressed in white Her hands adorned by the
graceful veena staff seated on a white lotus Adored by Brahma Vishnu Shiva and the other
deitiesProtect me Oh Goddess Saraswati remover of ignorance inert
रजच चदरासारख तज व तसाचवणक आह शभर वसतर नसन हातात वीणा घउन जी शभर कमळावर बसली आह रजला बरहमा
रवषण व सवक दव आदरान वदन करतात तया अजञानचा अध कार दर करणाऱया
सरसवती दवी माझ रकषण कर
जो चदरमतक परकतश जसी गौर िणाकी तजसन शभर िसतर रतरण तकयत तजसक हतथोम िीणत ह जो शभर कमिपर बठी जो
बरहमत तिषण और अनय दिितओस ितदि िह अजञतनकी जडित नतश करनितिी सरसििी दिी मरी रकषत कर
शनिमाता परारथिा
सवथ मगल मागल नशव सवाथरथ सानधक
शरण तरमबक गौरी िाराणी िमोSसतत
Adorations to Goddess who is the auspiciousness of all that is auspicious who is the consort of
Lord Shiva who is the bestower of every desire of onersquos heart Adorations to You O Devi I
have taken refuge in you
सवााच कलयाण व मगल करणाऱया सवचछा परी करणाऱया ह रशवपरतन गौरी-नारायणी मी तला शरण यत आह माझा
नमसकार मानन घ
सभीपरकतरस मगिमय और ककयतणकतरी सभी ईचछतओको परत करनितिी तशि पतनी गौरी-नतरतयणी को म शरण ह
नमसकतर करित ह
ा रदवी सवथ भतष शनिरपण सनसरता
िमसतस िमसतस िमसतस िमो िमः
O mother Who is present everywhere who is embodiment of power and energy I bow to you I
bow to you I bow to you
जी दवी शरि रपात सवक परारणमातरात भरलली आह तया दवीला शतश नमसकार
जो दिी शतिक रपम सभी परततणयोम बसी ह उस दिीको मरत बतर बतर नमसकतर
नवषण परारथिा
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
गरवरदिा
गरच सथान वरदक काळातच ससथारपत झालल आह गर रशवाय दवाची परारपत होऊ शकत नाही अस आजही आपण
ऐकतो गरची तलना दवा बरोबर कली आह गर ही वयरि नसन जञान दत जाणारी पररकरया आह परहला गर महणज
आई माया चालण बोलण गोषटी गाण कवढ काय काय रशकवत त जञान रमळवल तरच पढचा आयषय परवास दसर
गर वडील ज बालबोधातन खळण सहन करण धयक अस परषाथी जञान दतात पवी गरगही जञान जस पाठातर रलहीण
वाचण वगर साठी जात आता शाळत जातो पसतक गरथ रनसगक पवकत नदया वकष वली ज ज आपणास काही ना
काही रशकवत जातात अनभव रसदध करतात त सवक गरसथानी असतात जञानी होण महणजच ईशवर परारपत ती गर मळच
रमळत ना गरला उपवासी महटल आह याचा अथक जो दवाचया उपवासात (शजारी) आह आरण महणनच जञानपरारपत
व ईशवऱ परारपत साठी गर समरण वदन ह कतजञतच दयोतक आह
ितदक कति स गर को सिोचच सथतन तदयत ह गर क तबनत िो भगितन की भी परतति नही हो सकिी गर कोई वयति नही बतकक जञतन
परति करन की परतियत ह पहित गर िो मत होिी ह िही उस चिनत बोिनत गतनत सनह परम आतद की तशकषत दिी ह तपित उस खिनत
सहनत रीरज परषतथा आतद तसखति ह तिखनत पढनत जसी अधययन पररतन बति सीखन तशषय पिाकतिम गरगह जति थ आजकि
सकि म जति ह इसक अितित भी हम पसिको गरथो अनभिो और परकति स भी तसखि ह इन सभी कत सथतन गर समतन ही ह जञतन
परतति ईशवर परतति कत मतगा ह और जञतनपरतति गर क तबनत समभि नही गर उपितसी अथताि ईशवर क तनकट रहनिति ह इसीतिए जञतन परतति
और ईशवर परतति क तिय गरसमरण करनत परसगोपति एि किजञित दशाक भी ह
गररबथहमा गरनवथषणः गररदवो महशरवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
I prostrate to that Shri Guru Who is himself Bramha Vishnu and God maheshwara and who is
verily the Supreme Absolute itself
गर हच बरमहा रवषण आरण महश होत साकषात परबरमह अशा या गरसमोर मी नतमसतक होत आह
गरही बरमहत तिषण और शकर ह सतकषति परबरहम ऐस गरको म नमन करित ह
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बिधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
O Lord You are my mother and my father also You are my brother and friend You are
knowledge and wealth You are everything to me O God of all Gods
ह दवा आपणच माझ माय बाप भाऊ रमतर आहात माझ जञान व सपरतत आपणच आहात आपण माझ सवकसव आहात
ह भगितन आपही मर मतित और तपित हो आपही मर बर और तमतर हो आपही मर तिदयत और सपति हो आपही मरतिय
सबकछ हो
रदिनरदिी
वरदक शलोकातन कतजञता परकषाकन जाणवत आपण ज ज उपभोगतो वापरतो मग त रनसगकदतत असल तरी तयाच
ऋणी रहाव आरण महणनच परात काली दवाच नाव धरतीच ऋण मानन रदवस सर करावा ही वद कालीन परथा
रशसतरपरय रवनयशील वयरितव यातन तयार होत
ितदक शलोकोम किजञित कत भति मखय रप स दखन को तमिित ह हम तजस तकसी भी तनसगादि िसि कत उपयोग
उपभोग करि ह उसक परति हम किजञ होनत चततहए सबह उठकर सबस पहि भगितन और ररिी कत ऋण मतनकर ही
तदन क कतमकत आरमभ तकयत जतए यह िदकतिीन परथत ह इसस वयतिम तिनमरित और अनशतसन कत तिकतस होित
ह
परातः समरण
करागर वसत लकषमीः करमध सरसवती
करमल त गोनविरदः परभात कररदशथिम
My finger tips are ascribed to Laxmi The middle of the hands to Saraswati and the root to Govinda
Therefore I look at my hands every morning to do the honest work
परभाती दोनही हाताकड पहात हाताचया अगरभागी लकषमी मधयभागी सरसवती व मळभागी शरीकषण अस पररतक मानन दव समरण
कराव (पहीलि मगल समरण)
परतिःकतिम अपन हतथोको दतखय हतथोक अगरभतग िकषमीकत परिीक ह मधयभतग सरसििी कत परिीक ह और तनःशष भतग कषण
कत परिीक ह
समिवसि रदवी पवथतसतिमणडल
नवषणपनति िमसतभ पारदसपश कषमसव म
O mother earth Who has the ocean as clothes and mountain and forest as her body Who is wife of Lord
Vishnu I bow to you Please forgive me for touching you with my feet
समदराच वसतर लयालली पवकत व वनराजी रजच शरीर आह अशा रवषणपतनी पथवीमात माझया पायाचया सपशाक बददल मला कषमा कर
समदर तजसकत िसतर ह पिाि और िन तजसकत शरीर ह जो तिषणकी पततन ह ह पथिी दिी मर पर सपशाकतिय कषमतकर
(सकाळी उठलावर जमीिीवरमाभमीवर पा ठवावि लागतात महणि नतिी कषमा मागण ह हदय आह)
रबहमा मराररनिपरानतकारी भािः शशी भनमसतोबधशच
गरशच शकरः शनिराहकतवः कवथनत सव मम सपरभातम
Brahma Vishnu Shiva and the nine Grahas Sun MoonMangal Budha Bruhaspati Shukra
Shani Rahu Ketu may all these make my morning auspicious
मी माझी परभात मगलमय करयासाठी ह बरहमा रवषण महश और नवगरह सरय चदर बध गर शकर शरन राह
कत आपणास मी रवनरत करीत आह
(सवथ गरहाि कतजञतापवथक समरण)
ह बरहमत तिषण महश और निगरह सरज चदर बर गर शि शतन रतह कि आप मरी परभति समगि बनतए
आजीि बोल
सकाळी ऊठोनी दवासी भजाव
गरसी वदाव जीव भाव
वरडलाची आजञा घतलया वाचरन
कोठ घरातन जाऊ नय
खोट कधी बोल नय
चोरी कधी कर नय
कोणासग भाड नय
गोड रार खाऊ नय
पाहील त माग नय
ह रचरतत जो धरी बोल
तयाच कलयाण होईल
सयक नमसकार -आराधना
सवक सषटी सयोदयान जागत होउन कायकरत होत पहाट पासन सयोदया पयातचया काळाला अमतवळा महटल
आह सयक जीवनावशयक शरिदायी आह आपल जीवन शरिशाली व सतज राखया करीता हा वयायाम
व आराधना अतयत उपयोगी आह
समपणा सति सयोदय स जतगि होकर कतयारि होिी ह परतिःकति स सयोदय िक क समय को
अमिकति कहत जतित ह सया जीिनदतित ह अपन जीिन को तनरोगी और शतिशतिी बनतन क तिय
परतिःकतिीन वयतयतम और सयतारतरन अतयनि उपयोगी ह
१ ॐ नमतरा िमः २ ॐ रव िमः
३ ॐ साथ िमः ४ ॐ भािव िमः
५ ॐ खगा िमः ६ ॐ पषण िमः
७ ॐ नहरणगभाथ िमः ८ ॐ मरीि िमः
९ ॐ आनरदता िमः १० ॐ सनवतर िमः
११ ॐ अकाथ िमः १२ ॐ भासकरा िमः
Surya Namaskar consists of twelve yogasanas After learning the action perfectly it should be
done regularly at least twelve times or in multiples of it It keeps you fit throughout your life
Recite the one name at every action to worship Sun God
सयक नमसकार हा बारा योगासन घडवतो नमसकार रकरया रशकन रनयरमत कलयान सवाथय उततम राहात परततक
नमसकाराचया वळी एक नावाच उचचारण करीत सयक आराधना करावी
सया नमसकतर तियत अचछी िरहस सीख हररोज बतरह यत अतरक बतर नमसकतर करनस मनषय सिसथ रहित ह हर तियत क
समय एक एक सया नतम िक आरतरनत कर
सधारदीप
शभ करोनत कलाण आरोग धिसमपरदः
शतरबनि नविाशा रदीपजोनतिथमोsसतत
I bow to the evening Lamp lit before god in my home every day The lamp which brings
auspiciousness prosperity good health abundance of wealth and destruction of evil thoughts
ह साजवाती त जसा अधार दर करतस व परकाश पसरवतस तस माझया मनातील वाईट रवचाराचा नाश करन मला
आरोगय धनसपरतत द माझ शभ कर कलयाण कर मी तला मनोभाव नमसकार करीत आह
(रदीप समरण व शभनिति)
ह सधयत दीपजयोति आप जस अरःकतर दर करक परकतश फितिी ह उसीिरह मर मनस गिि तिचतरोकत नतश करक मझ
सिसथ आरोगय रनसपति द शभ कर ककयतण कर म आपको मनस शरण ह
सरदा सवथरदा ोग तझा घडावा
तझ कारणी रदह माझा पडावा
उपकष िको गणवता अिता
रघिाका मागण ह नि आता
ज ज रघवीर समरथ
नरदरवा नरदरवा रदीपोतकार
कािी कडल मोती हार
नरदरवाला पाहि िमसकार
नरदवा लावला तळशीपाशी
उजड पडतो नवषण पाशी
माझा िमसकार सवथ रदवासाठी
नवदयाभ ासारभः-
सरसवनत िमसतभ वररद कामरनपणी
नवदयारमभ कररषानम नसनिभथवत म सरदा
O Goddess Saraswati salutations to you the giver of boons the one who fulfills all desires I
begin my studies May there always be accomplishments for me
जञान व मनोकामना पणक करयाच वरदान दणारी सरसवतीदवी मी तला नतमसतक होऊन
रवदयाभयास सर करत आह मला माझया जञानाजकनात परीपणकता द
(नवदया रदवीि कतजञता पवथक आवाहि)
जञतनकत िरदतन दनितिी और मनोकतमनत पणा करनितिी सरसििीदिी म आपको नमसकतर करक तिदयतभयतस शर करित
ह मझ पणा यश द
सिािपरहरः-
गङग ि मि िव गोरदावरी सरसवती
िमथरद नसनध कावरी जलsनसमि सननिनध कर
In this water I invoke the presence of holy waters from the rivers Ganga Yamuna Godavari
Saraswati Narmada Sindhu and Kaveri
मी या सनाना साठी घतललया पायाला शदघ करया करीता गगा यमना सरसवती नमकदा रसध कावरी या सवक सररताना
पाचारण करतो
(शरीर पनवतर सवचछ करत वळी सवथ पनवतर िदयाि समरण ndashआरदरारी)
म इस सनतनतथा तिय ह य जिको पतितर करनक तिय गगत यमनत सरसििी नमादत तसर कतिरी नदीयोको आदरपिाक
बितित ह
नििापवथः-
करिरणकत वाक-काज कमथज वा
शरवणििज वा मािस वाSपराधम
नवनहतमनवनहत वा सवथमतत कषमसव
ज ज करणाबध शरीमहारदव शमभो
Oh Lord kindly forgive my wrong actions done knowingly or unknowingly either through my
organs of action (hand feet speech) or through my organs of perception (eyes ears) or by my
mind Glory unto Thee O Lord who is the ocean of kindness
आज माझया हात पाय कान डोळ रकवा मन यामळ कोणतही द षकतय घडल असल तर ह करणासागर रशवशकरा मला
कषमा कर
(रदवापढ पणथ शरणागती)
आज मर हतथ पर ितचत कतन आख यत मनस कोई अपरतर ह ए हो िो ह कषमतसतगर महतदि शभो मझ कषमत करो
भोजि मतरः-
ॐ सह िाववत सह िौ भिि सहवी थम करवावह
तजनसविावधीतमसत मा नवनिषावह
ॐ शानतः शानतः शानतः
Om May Lord protect us May He cause us to enjoy May we exert together May our studies be
thorough and faithful May we never quarrel with each other Om Peace Peace Peace
ह दवा आमहीसवक एकजटीन राहाव एकतर जवाव एकजटीन शौयकवान वहाव तजरसव व रवचारवत वहाव (मनात) दवष
भावना नाहीशी वहावी ही पराथकना सवकतर शारतच शारत होईल
(मतरी सहकार एकातम भाविा रजनवणासाठी तटा रहीत कौटनबक सवासा साठी)
ह भगितन हम सब एकसतथ रह एकसतथ भोजन कर शौया-िीरित एकसतथ तदखतय िजतसि और तिचतरिि बन आपसम
दवष न कर यही परतथानत सभी शतति होगी
मराठी परारथिा
वरदनि कवळ घता िाम घा शरीहरीि सहज हवि होत िाम घता फकाि
जीवि करी नजनवतवा अनि ह पणथ रबहम उरदर भरण िोह जानणज जञ कमथ
ज ज रघवीर समरथ
रशव पराथकना
कपथरगौर करणावतार ससारसार भजगनिहारम
सरदा वसनत हरदारनवनरद भव भवािीसनहत िमानम
He who is fair like camphor who is ever compassionate by whose being the entire universe
exists around whose neck there is a garland of serpents may he always live in my heart along
with Bhavani his consort I bow down to him
जयाचा कपरा सारखा गोरा वणक जो दया-कषमा याचा अवतार जो सषटीचा रवधाता जो माझया हदयात वसत बहररवत आह
अशा शीवशकराला भवारन मात सरहत नमसकार करतो
जो कपर जस गौर िणाकत ह जो करणतकत अिितर ह जो इस सिीकत सभीकछ ह तजसक गिम नतगोकत हतर ह ऐस तशि
जो मर हदय म बस ह उनह और भितनी मतितको म नमन करित ह
ॐ तरबक जामह सगिनधम पनिवधथिम
उवाथरकनमव बधिि मतोमथकषी मामतात
I worship the fragrant three-eyed one who nourishes all beings grant me liberation in the same
manner as a ripe cucumber naturally severs itself from the vine
जस वलीच खरबज रपकन सगरधत होत व (एक रदवशी) वलीचया दठा पासन अलगद वगळ होत तसच माझ जीवन
(द ख रवररहत) पणक वहाव व आतमयाला मोकषाचा अमत अनभव रमळावा महणन ह रतरनरतर शकरा मी तझी आराधना
करीत आह
म तरीनतरिति भगितन शकरजी कत धयतन करित ह जस बिकत फि पणा परीपकि होकर अपनी सगर फितित ह और
(एकतदन) बिस अिग होित ह िसही मझ इस जीिनस (यतिनतरतहि) मि कर और मोकषक अमिकत अनभि द
सरसवती परारथिा
ा कनरदनरद तषारहार धवला ा शभरविावता
ा वीणावररदणडमनणडतकरः ा शवतपदमासिा
ा रबहमाSचतशकरपरभनतनभरदवः सरदा वननरदता
सा मा पात सरसवती भगवती निःशषजाडा पहा
Fair as a jasmine flower the moon or a flake of snow dressed in white Her hands adorned by the
graceful veena staff seated on a white lotus Adored by Brahma Vishnu Shiva and the other
deitiesProtect me Oh Goddess Saraswati remover of ignorance inert
रजच चदरासारख तज व तसाचवणक आह शभर वसतर नसन हातात वीणा घउन जी शभर कमळावर बसली आह रजला बरहमा
रवषण व सवक दव आदरान वदन करतात तया अजञानचा अध कार दर करणाऱया
सरसवती दवी माझ रकषण कर
जो चदरमतक परकतश जसी गौर िणाकी तजसन शभर िसतर रतरण तकयत तजसक हतथोम िीणत ह जो शभर कमिपर बठी जो
बरहमत तिषण और अनय दिितओस ितदि िह अजञतनकी जडित नतश करनितिी सरसििी दिी मरी रकषत कर
शनिमाता परारथिा
सवथ मगल मागल नशव सवाथरथ सानधक
शरण तरमबक गौरी िाराणी िमोSसतत
Adorations to Goddess who is the auspiciousness of all that is auspicious who is the consort of
Lord Shiva who is the bestower of every desire of onersquos heart Adorations to You O Devi I
have taken refuge in you
सवााच कलयाण व मगल करणाऱया सवचछा परी करणाऱया ह रशवपरतन गौरी-नारायणी मी तला शरण यत आह माझा
नमसकार मानन घ
सभीपरकतरस मगिमय और ककयतणकतरी सभी ईचछतओको परत करनितिी तशि पतनी गौरी-नतरतयणी को म शरण ह
नमसकतर करित ह
ा रदवी सवथ भतष शनिरपण सनसरता
िमसतस िमसतस िमसतस िमो िमः
O mother Who is present everywhere who is embodiment of power and energy I bow to you I
bow to you I bow to you
जी दवी शरि रपात सवक परारणमातरात भरलली आह तया दवीला शतश नमसकार
जो दिी शतिक रपम सभी परततणयोम बसी ह उस दिीको मरत बतर बतर नमसकतर
नवषण परारथिा
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
गररबथहमा गरनवथषणः गररदवो महशरवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
I prostrate to that Shri Guru Who is himself Bramha Vishnu and God maheshwara and who is
verily the Supreme Absolute itself
गर हच बरमहा रवषण आरण महश होत साकषात परबरमह अशा या गरसमोर मी नतमसतक होत आह
गरही बरमहत तिषण और शकर ह सतकषति परबरहम ऐस गरको म नमन करित ह
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बिधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
O Lord You are my mother and my father also You are my brother and friend You are
knowledge and wealth You are everything to me O God of all Gods
ह दवा आपणच माझ माय बाप भाऊ रमतर आहात माझ जञान व सपरतत आपणच आहात आपण माझ सवकसव आहात
ह भगितन आपही मर मतित और तपित हो आपही मर बर और तमतर हो आपही मर तिदयत और सपति हो आपही मरतिय
सबकछ हो
रदिनरदिी
वरदक शलोकातन कतजञता परकषाकन जाणवत आपण ज ज उपभोगतो वापरतो मग त रनसगकदतत असल तरी तयाच
ऋणी रहाव आरण महणनच परात काली दवाच नाव धरतीच ऋण मानन रदवस सर करावा ही वद कालीन परथा
रशसतरपरय रवनयशील वयरितव यातन तयार होत
ितदक शलोकोम किजञित कत भति मखय रप स दखन को तमिित ह हम तजस तकसी भी तनसगादि िसि कत उपयोग
उपभोग करि ह उसक परति हम किजञ होनत चततहए सबह उठकर सबस पहि भगितन और ररिी कत ऋण मतनकर ही
तदन क कतमकत आरमभ तकयत जतए यह िदकतिीन परथत ह इसस वयतिम तिनमरित और अनशतसन कत तिकतस होित
ह
परातः समरण
करागर वसत लकषमीः करमध सरसवती
करमल त गोनविरदः परभात कररदशथिम
My finger tips are ascribed to Laxmi The middle of the hands to Saraswati and the root to Govinda
Therefore I look at my hands every morning to do the honest work
परभाती दोनही हाताकड पहात हाताचया अगरभागी लकषमी मधयभागी सरसवती व मळभागी शरीकषण अस पररतक मानन दव समरण
कराव (पहीलि मगल समरण)
परतिःकतिम अपन हतथोको दतखय हतथोक अगरभतग िकषमीकत परिीक ह मधयभतग सरसििी कत परिीक ह और तनःशष भतग कषण
कत परिीक ह
समिवसि रदवी पवथतसतिमणडल
नवषणपनति िमसतभ पारदसपश कषमसव म
O mother earth Who has the ocean as clothes and mountain and forest as her body Who is wife of Lord
Vishnu I bow to you Please forgive me for touching you with my feet
समदराच वसतर लयालली पवकत व वनराजी रजच शरीर आह अशा रवषणपतनी पथवीमात माझया पायाचया सपशाक बददल मला कषमा कर
समदर तजसकत िसतर ह पिाि और िन तजसकत शरीर ह जो तिषणकी पततन ह ह पथिी दिी मर पर सपशाकतिय कषमतकर
(सकाळी उठलावर जमीिीवरमाभमीवर पा ठवावि लागतात महणि नतिी कषमा मागण ह हदय आह)
रबहमा मराररनिपरानतकारी भािः शशी भनमसतोबधशच
गरशच शकरः शनिराहकतवः कवथनत सव मम सपरभातम
Brahma Vishnu Shiva and the nine Grahas Sun MoonMangal Budha Bruhaspati Shukra
Shani Rahu Ketu may all these make my morning auspicious
मी माझी परभात मगलमय करयासाठी ह बरहमा रवषण महश और नवगरह सरय चदर बध गर शकर शरन राह
कत आपणास मी रवनरत करीत आह
(सवथ गरहाि कतजञतापवथक समरण)
ह बरहमत तिषण महश और निगरह सरज चदर बर गर शि शतन रतह कि आप मरी परभति समगि बनतए
आजीि बोल
सकाळी ऊठोनी दवासी भजाव
गरसी वदाव जीव भाव
वरडलाची आजञा घतलया वाचरन
कोठ घरातन जाऊ नय
खोट कधी बोल नय
चोरी कधी कर नय
कोणासग भाड नय
गोड रार खाऊ नय
पाहील त माग नय
ह रचरतत जो धरी बोल
तयाच कलयाण होईल
सयक नमसकार -आराधना
सवक सषटी सयोदयान जागत होउन कायकरत होत पहाट पासन सयोदया पयातचया काळाला अमतवळा महटल
आह सयक जीवनावशयक शरिदायी आह आपल जीवन शरिशाली व सतज राखया करीता हा वयायाम
व आराधना अतयत उपयोगी आह
समपणा सति सयोदय स जतगि होकर कतयारि होिी ह परतिःकति स सयोदय िक क समय को
अमिकति कहत जतित ह सया जीिनदतित ह अपन जीिन को तनरोगी और शतिशतिी बनतन क तिय
परतिःकतिीन वयतयतम और सयतारतरन अतयनि उपयोगी ह
१ ॐ नमतरा िमः २ ॐ रव िमः
३ ॐ साथ िमः ४ ॐ भािव िमः
५ ॐ खगा िमः ६ ॐ पषण िमः
७ ॐ नहरणगभाथ िमः ८ ॐ मरीि िमः
९ ॐ आनरदता िमः १० ॐ सनवतर िमः
११ ॐ अकाथ िमः १२ ॐ भासकरा िमः
Surya Namaskar consists of twelve yogasanas After learning the action perfectly it should be
done regularly at least twelve times or in multiples of it It keeps you fit throughout your life
Recite the one name at every action to worship Sun God
सयक नमसकार हा बारा योगासन घडवतो नमसकार रकरया रशकन रनयरमत कलयान सवाथय उततम राहात परततक
नमसकाराचया वळी एक नावाच उचचारण करीत सयक आराधना करावी
सया नमसकतर तियत अचछी िरहस सीख हररोज बतरह यत अतरक बतर नमसकतर करनस मनषय सिसथ रहित ह हर तियत क
समय एक एक सया नतम िक आरतरनत कर
सधारदीप
शभ करोनत कलाण आरोग धिसमपरदः
शतरबनि नविाशा रदीपजोनतिथमोsसतत
I bow to the evening Lamp lit before god in my home every day The lamp which brings
auspiciousness prosperity good health abundance of wealth and destruction of evil thoughts
ह साजवाती त जसा अधार दर करतस व परकाश पसरवतस तस माझया मनातील वाईट रवचाराचा नाश करन मला
आरोगय धनसपरतत द माझ शभ कर कलयाण कर मी तला मनोभाव नमसकार करीत आह
(रदीप समरण व शभनिति)
ह सधयत दीपजयोति आप जस अरःकतर दर करक परकतश फितिी ह उसीिरह मर मनस गिि तिचतरोकत नतश करक मझ
सिसथ आरोगय रनसपति द शभ कर ककयतण कर म आपको मनस शरण ह
सरदा सवथरदा ोग तझा घडावा
तझ कारणी रदह माझा पडावा
उपकष िको गणवता अिता
रघिाका मागण ह नि आता
ज ज रघवीर समरथ
नरदरवा नरदरवा रदीपोतकार
कािी कडल मोती हार
नरदरवाला पाहि िमसकार
नरदवा लावला तळशीपाशी
उजड पडतो नवषण पाशी
माझा िमसकार सवथ रदवासाठी
नवदयाभ ासारभः-
सरसवनत िमसतभ वररद कामरनपणी
नवदयारमभ कररषानम नसनिभथवत म सरदा
O Goddess Saraswati salutations to you the giver of boons the one who fulfills all desires I
begin my studies May there always be accomplishments for me
जञान व मनोकामना पणक करयाच वरदान दणारी सरसवतीदवी मी तला नतमसतक होऊन
रवदयाभयास सर करत आह मला माझया जञानाजकनात परीपणकता द
(नवदया रदवीि कतजञता पवथक आवाहि)
जञतनकत िरदतन दनितिी और मनोकतमनत पणा करनितिी सरसििीदिी म आपको नमसकतर करक तिदयतभयतस शर करित
ह मझ पणा यश द
सिािपरहरः-
गङग ि मि िव गोरदावरी सरसवती
िमथरद नसनध कावरी जलsनसमि सननिनध कर
In this water I invoke the presence of holy waters from the rivers Ganga Yamuna Godavari
Saraswati Narmada Sindhu and Kaveri
मी या सनाना साठी घतललया पायाला शदघ करया करीता गगा यमना सरसवती नमकदा रसध कावरी या सवक सररताना
पाचारण करतो
(शरीर पनवतर सवचछ करत वळी सवथ पनवतर िदयाि समरण ndashआरदरारी)
म इस सनतनतथा तिय ह य जिको पतितर करनक तिय गगत यमनत सरसििी नमादत तसर कतिरी नदीयोको आदरपिाक
बितित ह
नििापवथः-
करिरणकत वाक-काज कमथज वा
शरवणििज वा मािस वाSपराधम
नवनहतमनवनहत वा सवथमतत कषमसव
ज ज करणाबध शरीमहारदव शमभो
Oh Lord kindly forgive my wrong actions done knowingly or unknowingly either through my
organs of action (hand feet speech) or through my organs of perception (eyes ears) or by my
mind Glory unto Thee O Lord who is the ocean of kindness
आज माझया हात पाय कान डोळ रकवा मन यामळ कोणतही द षकतय घडल असल तर ह करणासागर रशवशकरा मला
कषमा कर
(रदवापढ पणथ शरणागती)
आज मर हतथ पर ितचत कतन आख यत मनस कोई अपरतर ह ए हो िो ह कषमतसतगर महतदि शभो मझ कषमत करो
भोजि मतरः-
ॐ सह िाववत सह िौ भिि सहवी थम करवावह
तजनसविावधीतमसत मा नवनिषावह
ॐ शानतः शानतः शानतः
Om May Lord protect us May He cause us to enjoy May we exert together May our studies be
thorough and faithful May we never quarrel with each other Om Peace Peace Peace
ह दवा आमहीसवक एकजटीन राहाव एकतर जवाव एकजटीन शौयकवान वहाव तजरसव व रवचारवत वहाव (मनात) दवष
भावना नाहीशी वहावी ही पराथकना सवकतर शारतच शारत होईल
(मतरी सहकार एकातम भाविा रजनवणासाठी तटा रहीत कौटनबक सवासा साठी)
ह भगितन हम सब एकसतथ रह एकसतथ भोजन कर शौया-िीरित एकसतथ तदखतय िजतसि और तिचतरिि बन आपसम
दवष न कर यही परतथानत सभी शतति होगी
मराठी परारथिा
वरदनि कवळ घता िाम घा शरीहरीि सहज हवि होत िाम घता फकाि
जीवि करी नजनवतवा अनि ह पणथ रबहम उरदर भरण िोह जानणज जञ कमथ
ज ज रघवीर समरथ
रशव पराथकना
कपथरगौर करणावतार ससारसार भजगनिहारम
सरदा वसनत हरदारनवनरद भव भवािीसनहत िमानम
He who is fair like camphor who is ever compassionate by whose being the entire universe
exists around whose neck there is a garland of serpents may he always live in my heart along
with Bhavani his consort I bow down to him
जयाचा कपरा सारखा गोरा वणक जो दया-कषमा याचा अवतार जो सषटीचा रवधाता जो माझया हदयात वसत बहररवत आह
अशा शीवशकराला भवारन मात सरहत नमसकार करतो
जो कपर जस गौर िणाकत ह जो करणतकत अिितर ह जो इस सिीकत सभीकछ ह तजसक गिम नतगोकत हतर ह ऐस तशि
जो मर हदय म बस ह उनह और भितनी मतितको म नमन करित ह
ॐ तरबक जामह सगिनधम पनिवधथिम
उवाथरकनमव बधिि मतोमथकषी मामतात
I worship the fragrant three-eyed one who nourishes all beings grant me liberation in the same
manner as a ripe cucumber naturally severs itself from the vine
जस वलीच खरबज रपकन सगरधत होत व (एक रदवशी) वलीचया दठा पासन अलगद वगळ होत तसच माझ जीवन
(द ख रवररहत) पणक वहाव व आतमयाला मोकषाचा अमत अनभव रमळावा महणन ह रतरनरतर शकरा मी तझी आराधना
करीत आह
म तरीनतरिति भगितन शकरजी कत धयतन करित ह जस बिकत फि पणा परीपकि होकर अपनी सगर फितित ह और
(एकतदन) बिस अिग होित ह िसही मझ इस जीिनस (यतिनतरतहि) मि कर और मोकषक अमिकत अनभि द
सरसवती परारथिा
ा कनरदनरद तषारहार धवला ा शभरविावता
ा वीणावररदणडमनणडतकरः ा शवतपदमासिा
ा रबहमाSचतशकरपरभनतनभरदवः सरदा वननरदता
सा मा पात सरसवती भगवती निःशषजाडा पहा
Fair as a jasmine flower the moon or a flake of snow dressed in white Her hands adorned by the
graceful veena staff seated on a white lotus Adored by Brahma Vishnu Shiva and the other
deitiesProtect me Oh Goddess Saraswati remover of ignorance inert
रजच चदरासारख तज व तसाचवणक आह शभर वसतर नसन हातात वीणा घउन जी शभर कमळावर बसली आह रजला बरहमा
रवषण व सवक दव आदरान वदन करतात तया अजञानचा अध कार दर करणाऱया
सरसवती दवी माझ रकषण कर
जो चदरमतक परकतश जसी गौर िणाकी तजसन शभर िसतर रतरण तकयत तजसक हतथोम िीणत ह जो शभर कमिपर बठी जो
बरहमत तिषण और अनय दिितओस ितदि िह अजञतनकी जडित नतश करनितिी सरसििी दिी मरी रकषत कर
शनिमाता परारथिा
सवथ मगल मागल नशव सवाथरथ सानधक
शरण तरमबक गौरी िाराणी िमोSसतत
Adorations to Goddess who is the auspiciousness of all that is auspicious who is the consort of
Lord Shiva who is the bestower of every desire of onersquos heart Adorations to You O Devi I
have taken refuge in you
सवााच कलयाण व मगल करणाऱया सवचछा परी करणाऱया ह रशवपरतन गौरी-नारायणी मी तला शरण यत आह माझा
नमसकार मानन घ
सभीपरकतरस मगिमय और ककयतणकतरी सभी ईचछतओको परत करनितिी तशि पतनी गौरी-नतरतयणी को म शरण ह
नमसकतर करित ह
ा रदवी सवथ भतष शनिरपण सनसरता
िमसतस िमसतस िमसतस िमो िमः
O mother Who is present everywhere who is embodiment of power and energy I bow to you I
bow to you I bow to you
जी दवी शरि रपात सवक परारणमातरात भरलली आह तया दवीला शतश नमसकार
जो दिी शतिक रपम सभी परततणयोम बसी ह उस दिीको मरत बतर बतर नमसकतर
नवषण परारथिा
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
रदिनरदिी
वरदक शलोकातन कतजञता परकषाकन जाणवत आपण ज ज उपभोगतो वापरतो मग त रनसगकदतत असल तरी तयाच
ऋणी रहाव आरण महणनच परात काली दवाच नाव धरतीच ऋण मानन रदवस सर करावा ही वद कालीन परथा
रशसतरपरय रवनयशील वयरितव यातन तयार होत
ितदक शलोकोम किजञित कत भति मखय रप स दखन को तमिित ह हम तजस तकसी भी तनसगादि िसि कत उपयोग
उपभोग करि ह उसक परति हम किजञ होनत चततहए सबह उठकर सबस पहि भगितन और ररिी कत ऋण मतनकर ही
तदन क कतमकत आरमभ तकयत जतए यह िदकतिीन परथत ह इसस वयतिम तिनमरित और अनशतसन कत तिकतस होित
ह
परातः समरण
करागर वसत लकषमीः करमध सरसवती
करमल त गोनविरदः परभात कररदशथिम
My finger tips are ascribed to Laxmi The middle of the hands to Saraswati and the root to Govinda
Therefore I look at my hands every morning to do the honest work
परभाती दोनही हाताकड पहात हाताचया अगरभागी लकषमी मधयभागी सरसवती व मळभागी शरीकषण अस पररतक मानन दव समरण
कराव (पहीलि मगल समरण)
परतिःकतिम अपन हतथोको दतखय हतथोक अगरभतग िकषमीकत परिीक ह मधयभतग सरसििी कत परिीक ह और तनःशष भतग कषण
कत परिीक ह
समिवसि रदवी पवथतसतिमणडल
नवषणपनति िमसतभ पारदसपश कषमसव म
O mother earth Who has the ocean as clothes and mountain and forest as her body Who is wife of Lord
Vishnu I bow to you Please forgive me for touching you with my feet
समदराच वसतर लयालली पवकत व वनराजी रजच शरीर आह अशा रवषणपतनी पथवीमात माझया पायाचया सपशाक बददल मला कषमा कर
समदर तजसकत िसतर ह पिाि और िन तजसकत शरीर ह जो तिषणकी पततन ह ह पथिी दिी मर पर सपशाकतिय कषमतकर
(सकाळी उठलावर जमीिीवरमाभमीवर पा ठवावि लागतात महणि नतिी कषमा मागण ह हदय आह)
रबहमा मराररनिपरानतकारी भािः शशी भनमसतोबधशच
गरशच शकरः शनिराहकतवः कवथनत सव मम सपरभातम
Brahma Vishnu Shiva and the nine Grahas Sun MoonMangal Budha Bruhaspati Shukra
Shani Rahu Ketu may all these make my morning auspicious
मी माझी परभात मगलमय करयासाठी ह बरहमा रवषण महश और नवगरह सरय चदर बध गर शकर शरन राह
कत आपणास मी रवनरत करीत आह
(सवथ गरहाि कतजञतापवथक समरण)
ह बरहमत तिषण महश और निगरह सरज चदर बर गर शि शतन रतह कि आप मरी परभति समगि बनतए
आजीि बोल
सकाळी ऊठोनी दवासी भजाव
गरसी वदाव जीव भाव
वरडलाची आजञा घतलया वाचरन
कोठ घरातन जाऊ नय
खोट कधी बोल नय
चोरी कधी कर नय
कोणासग भाड नय
गोड रार खाऊ नय
पाहील त माग नय
ह रचरतत जो धरी बोल
तयाच कलयाण होईल
सयक नमसकार -आराधना
सवक सषटी सयोदयान जागत होउन कायकरत होत पहाट पासन सयोदया पयातचया काळाला अमतवळा महटल
आह सयक जीवनावशयक शरिदायी आह आपल जीवन शरिशाली व सतज राखया करीता हा वयायाम
व आराधना अतयत उपयोगी आह
समपणा सति सयोदय स जतगि होकर कतयारि होिी ह परतिःकति स सयोदय िक क समय को
अमिकति कहत जतित ह सया जीिनदतित ह अपन जीिन को तनरोगी और शतिशतिी बनतन क तिय
परतिःकतिीन वयतयतम और सयतारतरन अतयनि उपयोगी ह
१ ॐ नमतरा िमः २ ॐ रव िमः
३ ॐ साथ िमः ४ ॐ भािव िमः
५ ॐ खगा िमः ६ ॐ पषण िमः
७ ॐ नहरणगभाथ िमः ८ ॐ मरीि िमः
९ ॐ आनरदता िमः १० ॐ सनवतर िमः
११ ॐ अकाथ िमः १२ ॐ भासकरा िमः
Surya Namaskar consists of twelve yogasanas After learning the action perfectly it should be
done regularly at least twelve times or in multiples of it It keeps you fit throughout your life
Recite the one name at every action to worship Sun God
सयक नमसकार हा बारा योगासन घडवतो नमसकार रकरया रशकन रनयरमत कलयान सवाथय उततम राहात परततक
नमसकाराचया वळी एक नावाच उचचारण करीत सयक आराधना करावी
सया नमसकतर तियत अचछी िरहस सीख हररोज बतरह यत अतरक बतर नमसकतर करनस मनषय सिसथ रहित ह हर तियत क
समय एक एक सया नतम िक आरतरनत कर
सधारदीप
शभ करोनत कलाण आरोग धिसमपरदः
शतरबनि नविाशा रदीपजोनतिथमोsसतत
I bow to the evening Lamp lit before god in my home every day The lamp which brings
auspiciousness prosperity good health abundance of wealth and destruction of evil thoughts
ह साजवाती त जसा अधार दर करतस व परकाश पसरवतस तस माझया मनातील वाईट रवचाराचा नाश करन मला
आरोगय धनसपरतत द माझ शभ कर कलयाण कर मी तला मनोभाव नमसकार करीत आह
(रदीप समरण व शभनिति)
ह सधयत दीपजयोति आप जस अरःकतर दर करक परकतश फितिी ह उसीिरह मर मनस गिि तिचतरोकत नतश करक मझ
सिसथ आरोगय रनसपति द शभ कर ककयतण कर म आपको मनस शरण ह
सरदा सवथरदा ोग तझा घडावा
तझ कारणी रदह माझा पडावा
उपकष िको गणवता अिता
रघिाका मागण ह नि आता
ज ज रघवीर समरथ
नरदरवा नरदरवा रदीपोतकार
कािी कडल मोती हार
नरदरवाला पाहि िमसकार
नरदवा लावला तळशीपाशी
उजड पडतो नवषण पाशी
माझा िमसकार सवथ रदवासाठी
नवदयाभ ासारभः-
सरसवनत िमसतभ वररद कामरनपणी
नवदयारमभ कररषानम नसनिभथवत म सरदा
O Goddess Saraswati salutations to you the giver of boons the one who fulfills all desires I
begin my studies May there always be accomplishments for me
जञान व मनोकामना पणक करयाच वरदान दणारी सरसवतीदवी मी तला नतमसतक होऊन
रवदयाभयास सर करत आह मला माझया जञानाजकनात परीपणकता द
(नवदया रदवीि कतजञता पवथक आवाहि)
जञतनकत िरदतन दनितिी और मनोकतमनत पणा करनितिी सरसििीदिी म आपको नमसकतर करक तिदयतभयतस शर करित
ह मझ पणा यश द
सिािपरहरः-
गङग ि मि िव गोरदावरी सरसवती
िमथरद नसनध कावरी जलsनसमि सननिनध कर
In this water I invoke the presence of holy waters from the rivers Ganga Yamuna Godavari
Saraswati Narmada Sindhu and Kaveri
मी या सनाना साठी घतललया पायाला शदघ करया करीता गगा यमना सरसवती नमकदा रसध कावरी या सवक सररताना
पाचारण करतो
(शरीर पनवतर सवचछ करत वळी सवथ पनवतर िदयाि समरण ndashआरदरारी)
म इस सनतनतथा तिय ह य जिको पतितर करनक तिय गगत यमनत सरसििी नमादत तसर कतिरी नदीयोको आदरपिाक
बितित ह
नििापवथः-
करिरणकत वाक-काज कमथज वा
शरवणििज वा मािस वाSपराधम
नवनहतमनवनहत वा सवथमतत कषमसव
ज ज करणाबध शरीमहारदव शमभो
Oh Lord kindly forgive my wrong actions done knowingly or unknowingly either through my
organs of action (hand feet speech) or through my organs of perception (eyes ears) or by my
mind Glory unto Thee O Lord who is the ocean of kindness
आज माझया हात पाय कान डोळ रकवा मन यामळ कोणतही द षकतय घडल असल तर ह करणासागर रशवशकरा मला
कषमा कर
(रदवापढ पणथ शरणागती)
आज मर हतथ पर ितचत कतन आख यत मनस कोई अपरतर ह ए हो िो ह कषमतसतगर महतदि शभो मझ कषमत करो
भोजि मतरः-
ॐ सह िाववत सह िौ भिि सहवी थम करवावह
तजनसविावधीतमसत मा नवनिषावह
ॐ शानतः शानतः शानतः
Om May Lord protect us May He cause us to enjoy May we exert together May our studies be
thorough and faithful May we never quarrel with each other Om Peace Peace Peace
ह दवा आमहीसवक एकजटीन राहाव एकतर जवाव एकजटीन शौयकवान वहाव तजरसव व रवचारवत वहाव (मनात) दवष
भावना नाहीशी वहावी ही पराथकना सवकतर शारतच शारत होईल
(मतरी सहकार एकातम भाविा रजनवणासाठी तटा रहीत कौटनबक सवासा साठी)
ह भगितन हम सब एकसतथ रह एकसतथ भोजन कर शौया-िीरित एकसतथ तदखतय िजतसि और तिचतरिि बन आपसम
दवष न कर यही परतथानत सभी शतति होगी
मराठी परारथिा
वरदनि कवळ घता िाम घा शरीहरीि सहज हवि होत िाम घता फकाि
जीवि करी नजनवतवा अनि ह पणथ रबहम उरदर भरण िोह जानणज जञ कमथ
ज ज रघवीर समरथ
रशव पराथकना
कपथरगौर करणावतार ससारसार भजगनिहारम
सरदा वसनत हरदारनवनरद भव भवािीसनहत िमानम
He who is fair like camphor who is ever compassionate by whose being the entire universe
exists around whose neck there is a garland of serpents may he always live in my heart along
with Bhavani his consort I bow down to him
जयाचा कपरा सारखा गोरा वणक जो दया-कषमा याचा अवतार जो सषटीचा रवधाता जो माझया हदयात वसत बहररवत आह
अशा शीवशकराला भवारन मात सरहत नमसकार करतो
जो कपर जस गौर िणाकत ह जो करणतकत अिितर ह जो इस सिीकत सभीकछ ह तजसक गिम नतगोकत हतर ह ऐस तशि
जो मर हदय म बस ह उनह और भितनी मतितको म नमन करित ह
ॐ तरबक जामह सगिनधम पनिवधथिम
उवाथरकनमव बधिि मतोमथकषी मामतात
I worship the fragrant three-eyed one who nourishes all beings grant me liberation in the same
manner as a ripe cucumber naturally severs itself from the vine
जस वलीच खरबज रपकन सगरधत होत व (एक रदवशी) वलीचया दठा पासन अलगद वगळ होत तसच माझ जीवन
(द ख रवररहत) पणक वहाव व आतमयाला मोकषाचा अमत अनभव रमळावा महणन ह रतरनरतर शकरा मी तझी आराधना
करीत आह
म तरीनतरिति भगितन शकरजी कत धयतन करित ह जस बिकत फि पणा परीपकि होकर अपनी सगर फितित ह और
(एकतदन) बिस अिग होित ह िसही मझ इस जीिनस (यतिनतरतहि) मि कर और मोकषक अमिकत अनभि द
सरसवती परारथिा
ा कनरदनरद तषारहार धवला ा शभरविावता
ा वीणावररदणडमनणडतकरः ा शवतपदमासिा
ा रबहमाSचतशकरपरभनतनभरदवः सरदा वननरदता
सा मा पात सरसवती भगवती निःशषजाडा पहा
Fair as a jasmine flower the moon or a flake of snow dressed in white Her hands adorned by the
graceful veena staff seated on a white lotus Adored by Brahma Vishnu Shiva and the other
deitiesProtect me Oh Goddess Saraswati remover of ignorance inert
रजच चदरासारख तज व तसाचवणक आह शभर वसतर नसन हातात वीणा घउन जी शभर कमळावर बसली आह रजला बरहमा
रवषण व सवक दव आदरान वदन करतात तया अजञानचा अध कार दर करणाऱया
सरसवती दवी माझ रकषण कर
जो चदरमतक परकतश जसी गौर िणाकी तजसन शभर िसतर रतरण तकयत तजसक हतथोम िीणत ह जो शभर कमिपर बठी जो
बरहमत तिषण और अनय दिितओस ितदि िह अजञतनकी जडित नतश करनितिी सरसििी दिी मरी रकषत कर
शनिमाता परारथिा
सवथ मगल मागल नशव सवाथरथ सानधक
शरण तरमबक गौरी िाराणी िमोSसतत
Adorations to Goddess who is the auspiciousness of all that is auspicious who is the consort of
Lord Shiva who is the bestower of every desire of onersquos heart Adorations to You O Devi I
have taken refuge in you
सवााच कलयाण व मगल करणाऱया सवचछा परी करणाऱया ह रशवपरतन गौरी-नारायणी मी तला शरण यत आह माझा
नमसकार मानन घ
सभीपरकतरस मगिमय और ककयतणकतरी सभी ईचछतओको परत करनितिी तशि पतनी गौरी-नतरतयणी को म शरण ह
नमसकतर करित ह
ा रदवी सवथ भतष शनिरपण सनसरता
िमसतस िमसतस िमसतस िमो िमः
O mother Who is present everywhere who is embodiment of power and energy I bow to you I
bow to you I bow to you
जी दवी शरि रपात सवक परारणमातरात भरलली आह तया दवीला शतश नमसकार
जो दिी शतिक रपम सभी परततणयोम बसी ह उस दिीको मरत बतर बतर नमसकतर
नवषण परारथिा
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
परातः समरण
करागर वसत लकषमीः करमध सरसवती
करमल त गोनविरदः परभात कररदशथिम
My finger tips are ascribed to Laxmi The middle of the hands to Saraswati and the root to Govinda
Therefore I look at my hands every morning to do the honest work
परभाती दोनही हाताकड पहात हाताचया अगरभागी लकषमी मधयभागी सरसवती व मळभागी शरीकषण अस पररतक मानन दव समरण
कराव (पहीलि मगल समरण)
परतिःकतिम अपन हतथोको दतखय हतथोक अगरभतग िकषमीकत परिीक ह मधयभतग सरसििी कत परिीक ह और तनःशष भतग कषण
कत परिीक ह
समिवसि रदवी पवथतसतिमणडल
नवषणपनति िमसतभ पारदसपश कषमसव म
O mother earth Who has the ocean as clothes and mountain and forest as her body Who is wife of Lord
Vishnu I bow to you Please forgive me for touching you with my feet
समदराच वसतर लयालली पवकत व वनराजी रजच शरीर आह अशा रवषणपतनी पथवीमात माझया पायाचया सपशाक बददल मला कषमा कर
समदर तजसकत िसतर ह पिाि और िन तजसकत शरीर ह जो तिषणकी पततन ह ह पथिी दिी मर पर सपशाकतिय कषमतकर
(सकाळी उठलावर जमीिीवरमाभमीवर पा ठवावि लागतात महणि नतिी कषमा मागण ह हदय आह)
रबहमा मराररनिपरानतकारी भािः शशी भनमसतोबधशच
गरशच शकरः शनिराहकतवः कवथनत सव मम सपरभातम
Brahma Vishnu Shiva and the nine Grahas Sun MoonMangal Budha Bruhaspati Shukra
Shani Rahu Ketu may all these make my morning auspicious
मी माझी परभात मगलमय करयासाठी ह बरहमा रवषण महश और नवगरह सरय चदर बध गर शकर शरन राह
कत आपणास मी रवनरत करीत आह
(सवथ गरहाि कतजञतापवथक समरण)
ह बरहमत तिषण महश और निगरह सरज चदर बर गर शि शतन रतह कि आप मरी परभति समगि बनतए
आजीि बोल
सकाळी ऊठोनी दवासी भजाव
गरसी वदाव जीव भाव
वरडलाची आजञा घतलया वाचरन
कोठ घरातन जाऊ नय
खोट कधी बोल नय
चोरी कधी कर नय
कोणासग भाड नय
गोड रार खाऊ नय
पाहील त माग नय
ह रचरतत जो धरी बोल
तयाच कलयाण होईल
सयक नमसकार -आराधना
सवक सषटी सयोदयान जागत होउन कायकरत होत पहाट पासन सयोदया पयातचया काळाला अमतवळा महटल
आह सयक जीवनावशयक शरिदायी आह आपल जीवन शरिशाली व सतज राखया करीता हा वयायाम
व आराधना अतयत उपयोगी आह
समपणा सति सयोदय स जतगि होकर कतयारि होिी ह परतिःकति स सयोदय िक क समय को
अमिकति कहत जतित ह सया जीिनदतित ह अपन जीिन को तनरोगी और शतिशतिी बनतन क तिय
परतिःकतिीन वयतयतम और सयतारतरन अतयनि उपयोगी ह
१ ॐ नमतरा िमः २ ॐ रव िमः
३ ॐ साथ िमः ४ ॐ भािव िमः
५ ॐ खगा िमः ६ ॐ पषण िमः
७ ॐ नहरणगभाथ िमः ८ ॐ मरीि िमः
९ ॐ आनरदता िमः १० ॐ सनवतर िमः
११ ॐ अकाथ िमः १२ ॐ भासकरा िमः
Surya Namaskar consists of twelve yogasanas After learning the action perfectly it should be
done regularly at least twelve times or in multiples of it It keeps you fit throughout your life
Recite the one name at every action to worship Sun God
सयक नमसकार हा बारा योगासन घडवतो नमसकार रकरया रशकन रनयरमत कलयान सवाथय उततम राहात परततक
नमसकाराचया वळी एक नावाच उचचारण करीत सयक आराधना करावी
सया नमसकतर तियत अचछी िरहस सीख हररोज बतरह यत अतरक बतर नमसकतर करनस मनषय सिसथ रहित ह हर तियत क
समय एक एक सया नतम िक आरतरनत कर
सधारदीप
शभ करोनत कलाण आरोग धिसमपरदः
शतरबनि नविाशा रदीपजोनतिथमोsसतत
I bow to the evening Lamp lit before god in my home every day The lamp which brings
auspiciousness prosperity good health abundance of wealth and destruction of evil thoughts
ह साजवाती त जसा अधार दर करतस व परकाश पसरवतस तस माझया मनातील वाईट रवचाराचा नाश करन मला
आरोगय धनसपरतत द माझ शभ कर कलयाण कर मी तला मनोभाव नमसकार करीत आह
(रदीप समरण व शभनिति)
ह सधयत दीपजयोति आप जस अरःकतर दर करक परकतश फितिी ह उसीिरह मर मनस गिि तिचतरोकत नतश करक मझ
सिसथ आरोगय रनसपति द शभ कर ककयतण कर म आपको मनस शरण ह
सरदा सवथरदा ोग तझा घडावा
तझ कारणी रदह माझा पडावा
उपकष िको गणवता अिता
रघिाका मागण ह नि आता
ज ज रघवीर समरथ
नरदरवा नरदरवा रदीपोतकार
कािी कडल मोती हार
नरदरवाला पाहि िमसकार
नरदवा लावला तळशीपाशी
उजड पडतो नवषण पाशी
माझा िमसकार सवथ रदवासाठी
नवदयाभ ासारभः-
सरसवनत िमसतभ वररद कामरनपणी
नवदयारमभ कररषानम नसनिभथवत म सरदा
O Goddess Saraswati salutations to you the giver of boons the one who fulfills all desires I
begin my studies May there always be accomplishments for me
जञान व मनोकामना पणक करयाच वरदान दणारी सरसवतीदवी मी तला नतमसतक होऊन
रवदयाभयास सर करत आह मला माझया जञानाजकनात परीपणकता द
(नवदया रदवीि कतजञता पवथक आवाहि)
जञतनकत िरदतन दनितिी और मनोकतमनत पणा करनितिी सरसििीदिी म आपको नमसकतर करक तिदयतभयतस शर करित
ह मझ पणा यश द
सिािपरहरः-
गङग ि मि िव गोरदावरी सरसवती
िमथरद नसनध कावरी जलsनसमि सननिनध कर
In this water I invoke the presence of holy waters from the rivers Ganga Yamuna Godavari
Saraswati Narmada Sindhu and Kaveri
मी या सनाना साठी घतललया पायाला शदघ करया करीता गगा यमना सरसवती नमकदा रसध कावरी या सवक सररताना
पाचारण करतो
(शरीर पनवतर सवचछ करत वळी सवथ पनवतर िदयाि समरण ndashआरदरारी)
म इस सनतनतथा तिय ह य जिको पतितर करनक तिय गगत यमनत सरसििी नमादत तसर कतिरी नदीयोको आदरपिाक
बितित ह
नििापवथः-
करिरणकत वाक-काज कमथज वा
शरवणििज वा मािस वाSपराधम
नवनहतमनवनहत वा सवथमतत कषमसव
ज ज करणाबध शरीमहारदव शमभो
Oh Lord kindly forgive my wrong actions done knowingly or unknowingly either through my
organs of action (hand feet speech) or through my organs of perception (eyes ears) or by my
mind Glory unto Thee O Lord who is the ocean of kindness
आज माझया हात पाय कान डोळ रकवा मन यामळ कोणतही द षकतय घडल असल तर ह करणासागर रशवशकरा मला
कषमा कर
(रदवापढ पणथ शरणागती)
आज मर हतथ पर ितचत कतन आख यत मनस कोई अपरतर ह ए हो िो ह कषमतसतगर महतदि शभो मझ कषमत करो
भोजि मतरः-
ॐ सह िाववत सह िौ भिि सहवी थम करवावह
तजनसविावधीतमसत मा नवनिषावह
ॐ शानतः शानतः शानतः
Om May Lord protect us May He cause us to enjoy May we exert together May our studies be
thorough and faithful May we never quarrel with each other Om Peace Peace Peace
ह दवा आमहीसवक एकजटीन राहाव एकतर जवाव एकजटीन शौयकवान वहाव तजरसव व रवचारवत वहाव (मनात) दवष
भावना नाहीशी वहावी ही पराथकना सवकतर शारतच शारत होईल
(मतरी सहकार एकातम भाविा रजनवणासाठी तटा रहीत कौटनबक सवासा साठी)
ह भगितन हम सब एकसतथ रह एकसतथ भोजन कर शौया-िीरित एकसतथ तदखतय िजतसि और तिचतरिि बन आपसम
दवष न कर यही परतथानत सभी शतति होगी
मराठी परारथिा
वरदनि कवळ घता िाम घा शरीहरीि सहज हवि होत िाम घता फकाि
जीवि करी नजनवतवा अनि ह पणथ रबहम उरदर भरण िोह जानणज जञ कमथ
ज ज रघवीर समरथ
रशव पराथकना
कपथरगौर करणावतार ससारसार भजगनिहारम
सरदा वसनत हरदारनवनरद भव भवािीसनहत िमानम
He who is fair like camphor who is ever compassionate by whose being the entire universe
exists around whose neck there is a garland of serpents may he always live in my heart along
with Bhavani his consort I bow down to him
जयाचा कपरा सारखा गोरा वणक जो दया-कषमा याचा अवतार जो सषटीचा रवधाता जो माझया हदयात वसत बहररवत आह
अशा शीवशकराला भवारन मात सरहत नमसकार करतो
जो कपर जस गौर िणाकत ह जो करणतकत अिितर ह जो इस सिीकत सभीकछ ह तजसक गिम नतगोकत हतर ह ऐस तशि
जो मर हदय म बस ह उनह और भितनी मतितको म नमन करित ह
ॐ तरबक जामह सगिनधम पनिवधथिम
उवाथरकनमव बधिि मतोमथकषी मामतात
I worship the fragrant three-eyed one who nourishes all beings grant me liberation in the same
manner as a ripe cucumber naturally severs itself from the vine
जस वलीच खरबज रपकन सगरधत होत व (एक रदवशी) वलीचया दठा पासन अलगद वगळ होत तसच माझ जीवन
(द ख रवररहत) पणक वहाव व आतमयाला मोकषाचा अमत अनभव रमळावा महणन ह रतरनरतर शकरा मी तझी आराधना
करीत आह
म तरीनतरिति भगितन शकरजी कत धयतन करित ह जस बिकत फि पणा परीपकि होकर अपनी सगर फितित ह और
(एकतदन) बिस अिग होित ह िसही मझ इस जीिनस (यतिनतरतहि) मि कर और मोकषक अमिकत अनभि द
सरसवती परारथिा
ा कनरदनरद तषारहार धवला ा शभरविावता
ा वीणावररदणडमनणडतकरः ा शवतपदमासिा
ा रबहमाSचतशकरपरभनतनभरदवः सरदा वननरदता
सा मा पात सरसवती भगवती निःशषजाडा पहा
Fair as a jasmine flower the moon or a flake of snow dressed in white Her hands adorned by the
graceful veena staff seated on a white lotus Adored by Brahma Vishnu Shiva and the other
deitiesProtect me Oh Goddess Saraswati remover of ignorance inert
रजच चदरासारख तज व तसाचवणक आह शभर वसतर नसन हातात वीणा घउन जी शभर कमळावर बसली आह रजला बरहमा
रवषण व सवक दव आदरान वदन करतात तया अजञानचा अध कार दर करणाऱया
सरसवती दवी माझ रकषण कर
जो चदरमतक परकतश जसी गौर िणाकी तजसन शभर िसतर रतरण तकयत तजसक हतथोम िीणत ह जो शभर कमिपर बठी जो
बरहमत तिषण और अनय दिितओस ितदि िह अजञतनकी जडित नतश करनितिी सरसििी दिी मरी रकषत कर
शनिमाता परारथिा
सवथ मगल मागल नशव सवाथरथ सानधक
शरण तरमबक गौरी िाराणी िमोSसतत
Adorations to Goddess who is the auspiciousness of all that is auspicious who is the consort of
Lord Shiva who is the bestower of every desire of onersquos heart Adorations to You O Devi I
have taken refuge in you
सवााच कलयाण व मगल करणाऱया सवचछा परी करणाऱया ह रशवपरतन गौरी-नारायणी मी तला शरण यत आह माझा
नमसकार मानन घ
सभीपरकतरस मगिमय और ककयतणकतरी सभी ईचछतओको परत करनितिी तशि पतनी गौरी-नतरतयणी को म शरण ह
नमसकतर करित ह
ा रदवी सवथ भतष शनिरपण सनसरता
िमसतस िमसतस िमसतस िमो िमः
O mother Who is present everywhere who is embodiment of power and energy I bow to you I
bow to you I bow to you
जी दवी शरि रपात सवक परारणमातरात भरलली आह तया दवीला शतश नमसकार
जो दिी शतिक रपम सभी परततणयोम बसी ह उस दिीको मरत बतर बतर नमसकतर
नवषण परारथिा
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
रबहमा मराररनिपरानतकारी भािः शशी भनमसतोबधशच
गरशच शकरः शनिराहकतवः कवथनत सव मम सपरभातम
Brahma Vishnu Shiva and the nine Grahas Sun MoonMangal Budha Bruhaspati Shukra
Shani Rahu Ketu may all these make my morning auspicious
मी माझी परभात मगलमय करयासाठी ह बरहमा रवषण महश और नवगरह सरय चदर बध गर शकर शरन राह
कत आपणास मी रवनरत करीत आह
(सवथ गरहाि कतजञतापवथक समरण)
ह बरहमत तिषण महश और निगरह सरज चदर बर गर शि शतन रतह कि आप मरी परभति समगि बनतए
आजीि बोल
सकाळी ऊठोनी दवासी भजाव
गरसी वदाव जीव भाव
वरडलाची आजञा घतलया वाचरन
कोठ घरातन जाऊ नय
खोट कधी बोल नय
चोरी कधी कर नय
कोणासग भाड नय
गोड रार खाऊ नय
पाहील त माग नय
ह रचरतत जो धरी बोल
तयाच कलयाण होईल
सयक नमसकार -आराधना
सवक सषटी सयोदयान जागत होउन कायकरत होत पहाट पासन सयोदया पयातचया काळाला अमतवळा महटल
आह सयक जीवनावशयक शरिदायी आह आपल जीवन शरिशाली व सतज राखया करीता हा वयायाम
व आराधना अतयत उपयोगी आह
समपणा सति सयोदय स जतगि होकर कतयारि होिी ह परतिःकति स सयोदय िक क समय को
अमिकति कहत जतित ह सया जीिनदतित ह अपन जीिन को तनरोगी और शतिशतिी बनतन क तिय
परतिःकतिीन वयतयतम और सयतारतरन अतयनि उपयोगी ह
१ ॐ नमतरा िमः २ ॐ रव िमः
३ ॐ साथ िमः ४ ॐ भािव िमः
५ ॐ खगा िमः ६ ॐ पषण िमः
७ ॐ नहरणगभाथ िमः ८ ॐ मरीि िमः
९ ॐ आनरदता िमः १० ॐ सनवतर िमः
११ ॐ अकाथ िमः १२ ॐ भासकरा िमः
Surya Namaskar consists of twelve yogasanas After learning the action perfectly it should be
done regularly at least twelve times or in multiples of it It keeps you fit throughout your life
Recite the one name at every action to worship Sun God
सयक नमसकार हा बारा योगासन घडवतो नमसकार रकरया रशकन रनयरमत कलयान सवाथय उततम राहात परततक
नमसकाराचया वळी एक नावाच उचचारण करीत सयक आराधना करावी
सया नमसकतर तियत अचछी िरहस सीख हररोज बतरह यत अतरक बतर नमसकतर करनस मनषय सिसथ रहित ह हर तियत क
समय एक एक सया नतम िक आरतरनत कर
सधारदीप
शभ करोनत कलाण आरोग धिसमपरदः
शतरबनि नविाशा रदीपजोनतिथमोsसतत
I bow to the evening Lamp lit before god in my home every day The lamp which brings
auspiciousness prosperity good health abundance of wealth and destruction of evil thoughts
ह साजवाती त जसा अधार दर करतस व परकाश पसरवतस तस माझया मनातील वाईट रवचाराचा नाश करन मला
आरोगय धनसपरतत द माझ शभ कर कलयाण कर मी तला मनोभाव नमसकार करीत आह
(रदीप समरण व शभनिति)
ह सधयत दीपजयोति आप जस अरःकतर दर करक परकतश फितिी ह उसीिरह मर मनस गिि तिचतरोकत नतश करक मझ
सिसथ आरोगय रनसपति द शभ कर ककयतण कर म आपको मनस शरण ह
सरदा सवथरदा ोग तझा घडावा
तझ कारणी रदह माझा पडावा
उपकष िको गणवता अिता
रघिाका मागण ह नि आता
ज ज रघवीर समरथ
नरदरवा नरदरवा रदीपोतकार
कािी कडल मोती हार
नरदरवाला पाहि िमसकार
नरदवा लावला तळशीपाशी
उजड पडतो नवषण पाशी
माझा िमसकार सवथ रदवासाठी
नवदयाभ ासारभः-
सरसवनत िमसतभ वररद कामरनपणी
नवदयारमभ कररषानम नसनिभथवत म सरदा
O Goddess Saraswati salutations to you the giver of boons the one who fulfills all desires I
begin my studies May there always be accomplishments for me
जञान व मनोकामना पणक करयाच वरदान दणारी सरसवतीदवी मी तला नतमसतक होऊन
रवदयाभयास सर करत आह मला माझया जञानाजकनात परीपणकता द
(नवदया रदवीि कतजञता पवथक आवाहि)
जञतनकत िरदतन दनितिी और मनोकतमनत पणा करनितिी सरसििीदिी म आपको नमसकतर करक तिदयतभयतस शर करित
ह मझ पणा यश द
सिािपरहरः-
गङग ि मि िव गोरदावरी सरसवती
िमथरद नसनध कावरी जलsनसमि सननिनध कर
In this water I invoke the presence of holy waters from the rivers Ganga Yamuna Godavari
Saraswati Narmada Sindhu and Kaveri
मी या सनाना साठी घतललया पायाला शदघ करया करीता गगा यमना सरसवती नमकदा रसध कावरी या सवक सररताना
पाचारण करतो
(शरीर पनवतर सवचछ करत वळी सवथ पनवतर िदयाि समरण ndashआरदरारी)
म इस सनतनतथा तिय ह य जिको पतितर करनक तिय गगत यमनत सरसििी नमादत तसर कतिरी नदीयोको आदरपिाक
बितित ह
नििापवथः-
करिरणकत वाक-काज कमथज वा
शरवणििज वा मािस वाSपराधम
नवनहतमनवनहत वा सवथमतत कषमसव
ज ज करणाबध शरीमहारदव शमभो
Oh Lord kindly forgive my wrong actions done knowingly or unknowingly either through my
organs of action (hand feet speech) or through my organs of perception (eyes ears) or by my
mind Glory unto Thee O Lord who is the ocean of kindness
आज माझया हात पाय कान डोळ रकवा मन यामळ कोणतही द षकतय घडल असल तर ह करणासागर रशवशकरा मला
कषमा कर
(रदवापढ पणथ शरणागती)
आज मर हतथ पर ितचत कतन आख यत मनस कोई अपरतर ह ए हो िो ह कषमतसतगर महतदि शभो मझ कषमत करो
भोजि मतरः-
ॐ सह िाववत सह िौ भिि सहवी थम करवावह
तजनसविावधीतमसत मा नवनिषावह
ॐ शानतः शानतः शानतः
Om May Lord protect us May He cause us to enjoy May we exert together May our studies be
thorough and faithful May we never quarrel with each other Om Peace Peace Peace
ह दवा आमहीसवक एकजटीन राहाव एकतर जवाव एकजटीन शौयकवान वहाव तजरसव व रवचारवत वहाव (मनात) दवष
भावना नाहीशी वहावी ही पराथकना सवकतर शारतच शारत होईल
(मतरी सहकार एकातम भाविा रजनवणासाठी तटा रहीत कौटनबक सवासा साठी)
ह भगितन हम सब एकसतथ रह एकसतथ भोजन कर शौया-िीरित एकसतथ तदखतय िजतसि और तिचतरिि बन आपसम
दवष न कर यही परतथानत सभी शतति होगी
मराठी परारथिा
वरदनि कवळ घता िाम घा शरीहरीि सहज हवि होत िाम घता फकाि
जीवि करी नजनवतवा अनि ह पणथ रबहम उरदर भरण िोह जानणज जञ कमथ
ज ज रघवीर समरथ
रशव पराथकना
कपथरगौर करणावतार ससारसार भजगनिहारम
सरदा वसनत हरदारनवनरद भव भवािीसनहत िमानम
He who is fair like camphor who is ever compassionate by whose being the entire universe
exists around whose neck there is a garland of serpents may he always live in my heart along
with Bhavani his consort I bow down to him
जयाचा कपरा सारखा गोरा वणक जो दया-कषमा याचा अवतार जो सषटीचा रवधाता जो माझया हदयात वसत बहररवत आह
अशा शीवशकराला भवारन मात सरहत नमसकार करतो
जो कपर जस गौर िणाकत ह जो करणतकत अिितर ह जो इस सिीकत सभीकछ ह तजसक गिम नतगोकत हतर ह ऐस तशि
जो मर हदय म बस ह उनह और भितनी मतितको म नमन करित ह
ॐ तरबक जामह सगिनधम पनिवधथिम
उवाथरकनमव बधिि मतोमथकषी मामतात
I worship the fragrant three-eyed one who nourishes all beings grant me liberation in the same
manner as a ripe cucumber naturally severs itself from the vine
जस वलीच खरबज रपकन सगरधत होत व (एक रदवशी) वलीचया दठा पासन अलगद वगळ होत तसच माझ जीवन
(द ख रवररहत) पणक वहाव व आतमयाला मोकषाचा अमत अनभव रमळावा महणन ह रतरनरतर शकरा मी तझी आराधना
करीत आह
म तरीनतरिति भगितन शकरजी कत धयतन करित ह जस बिकत फि पणा परीपकि होकर अपनी सगर फितित ह और
(एकतदन) बिस अिग होित ह िसही मझ इस जीिनस (यतिनतरतहि) मि कर और मोकषक अमिकत अनभि द
सरसवती परारथिा
ा कनरदनरद तषारहार धवला ा शभरविावता
ा वीणावररदणडमनणडतकरः ा शवतपदमासिा
ा रबहमाSचतशकरपरभनतनभरदवः सरदा वननरदता
सा मा पात सरसवती भगवती निःशषजाडा पहा
Fair as a jasmine flower the moon or a flake of snow dressed in white Her hands adorned by the
graceful veena staff seated on a white lotus Adored by Brahma Vishnu Shiva and the other
deitiesProtect me Oh Goddess Saraswati remover of ignorance inert
रजच चदरासारख तज व तसाचवणक आह शभर वसतर नसन हातात वीणा घउन जी शभर कमळावर बसली आह रजला बरहमा
रवषण व सवक दव आदरान वदन करतात तया अजञानचा अध कार दर करणाऱया
सरसवती दवी माझ रकषण कर
जो चदरमतक परकतश जसी गौर िणाकी तजसन शभर िसतर रतरण तकयत तजसक हतथोम िीणत ह जो शभर कमिपर बठी जो
बरहमत तिषण और अनय दिितओस ितदि िह अजञतनकी जडित नतश करनितिी सरसििी दिी मरी रकषत कर
शनिमाता परारथिा
सवथ मगल मागल नशव सवाथरथ सानधक
शरण तरमबक गौरी िाराणी िमोSसतत
Adorations to Goddess who is the auspiciousness of all that is auspicious who is the consort of
Lord Shiva who is the bestower of every desire of onersquos heart Adorations to You O Devi I
have taken refuge in you
सवााच कलयाण व मगल करणाऱया सवचछा परी करणाऱया ह रशवपरतन गौरी-नारायणी मी तला शरण यत आह माझा
नमसकार मानन घ
सभीपरकतरस मगिमय और ककयतणकतरी सभी ईचछतओको परत करनितिी तशि पतनी गौरी-नतरतयणी को म शरण ह
नमसकतर करित ह
ा रदवी सवथ भतष शनिरपण सनसरता
िमसतस िमसतस िमसतस िमो िमः
O mother Who is present everywhere who is embodiment of power and energy I bow to you I
bow to you I bow to you
जी दवी शरि रपात सवक परारणमातरात भरलली आह तया दवीला शतश नमसकार
जो दिी शतिक रपम सभी परततणयोम बसी ह उस दिीको मरत बतर बतर नमसकतर
नवषण परारथिा
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
आजीि बोल
सकाळी ऊठोनी दवासी भजाव
गरसी वदाव जीव भाव
वरडलाची आजञा घतलया वाचरन
कोठ घरातन जाऊ नय
खोट कधी बोल नय
चोरी कधी कर नय
कोणासग भाड नय
गोड रार खाऊ नय
पाहील त माग नय
ह रचरतत जो धरी बोल
तयाच कलयाण होईल
सयक नमसकार -आराधना
सवक सषटी सयोदयान जागत होउन कायकरत होत पहाट पासन सयोदया पयातचया काळाला अमतवळा महटल
आह सयक जीवनावशयक शरिदायी आह आपल जीवन शरिशाली व सतज राखया करीता हा वयायाम
व आराधना अतयत उपयोगी आह
समपणा सति सयोदय स जतगि होकर कतयारि होिी ह परतिःकति स सयोदय िक क समय को
अमिकति कहत जतित ह सया जीिनदतित ह अपन जीिन को तनरोगी और शतिशतिी बनतन क तिय
परतिःकतिीन वयतयतम और सयतारतरन अतयनि उपयोगी ह
१ ॐ नमतरा िमः २ ॐ रव िमः
३ ॐ साथ िमः ४ ॐ भािव िमः
५ ॐ खगा िमः ६ ॐ पषण िमः
७ ॐ नहरणगभाथ िमः ८ ॐ मरीि िमः
९ ॐ आनरदता िमः १० ॐ सनवतर िमः
११ ॐ अकाथ िमः १२ ॐ भासकरा िमः
Surya Namaskar consists of twelve yogasanas After learning the action perfectly it should be
done regularly at least twelve times or in multiples of it It keeps you fit throughout your life
Recite the one name at every action to worship Sun God
सयक नमसकार हा बारा योगासन घडवतो नमसकार रकरया रशकन रनयरमत कलयान सवाथय उततम राहात परततक
नमसकाराचया वळी एक नावाच उचचारण करीत सयक आराधना करावी
सया नमसकतर तियत अचछी िरहस सीख हररोज बतरह यत अतरक बतर नमसकतर करनस मनषय सिसथ रहित ह हर तियत क
समय एक एक सया नतम िक आरतरनत कर
सधारदीप
शभ करोनत कलाण आरोग धिसमपरदः
शतरबनि नविाशा रदीपजोनतिथमोsसतत
I bow to the evening Lamp lit before god in my home every day The lamp which brings
auspiciousness prosperity good health abundance of wealth and destruction of evil thoughts
ह साजवाती त जसा अधार दर करतस व परकाश पसरवतस तस माझया मनातील वाईट रवचाराचा नाश करन मला
आरोगय धनसपरतत द माझ शभ कर कलयाण कर मी तला मनोभाव नमसकार करीत आह
(रदीप समरण व शभनिति)
ह सधयत दीपजयोति आप जस अरःकतर दर करक परकतश फितिी ह उसीिरह मर मनस गिि तिचतरोकत नतश करक मझ
सिसथ आरोगय रनसपति द शभ कर ककयतण कर म आपको मनस शरण ह
सरदा सवथरदा ोग तझा घडावा
तझ कारणी रदह माझा पडावा
उपकष िको गणवता अिता
रघिाका मागण ह नि आता
ज ज रघवीर समरथ
नरदरवा नरदरवा रदीपोतकार
कािी कडल मोती हार
नरदरवाला पाहि िमसकार
नरदवा लावला तळशीपाशी
उजड पडतो नवषण पाशी
माझा िमसकार सवथ रदवासाठी
नवदयाभ ासारभः-
सरसवनत िमसतभ वररद कामरनपणी
नवदयारमभ कररषानम नसनिभथवत म सरदा
O Goddess Saraswati salutations to you the giver of boons the one who fulfills all desires I
begin my studies May there always be accomplishments for me
जञान व मनोकामना पणक करयाच वरदान दणारी सरसवतीदवी मी तला नतमसतक होऊन
रवदयाभयास सर करत आह मला माझया जञानाजकनात परीपणकता द
(नवदया रदवीि कतजञता पवथक आवाहि)
जञतनकत िरदतन दनितिी और मनोकतमनत पणा करनितिी सरसििीदिी म आपको नमसकतर करक तिदयतभयतस शर करित
ह मझ पणा यश द
सिािपरहरः-
गङग ि मि िव गोरदावरी सरसवती
िमथरद नसनध कावरी जलsनसमि सननिनध कर
In this water I invoke the presence of holy waters from the rivers Ganga Yamuna Godavari
Saraswati Narmada Sindhu and Kaveri
मी या सनाना साठी घतललया पायाला शदघ करया करीता गगा यमना सरसवती नमकदा रसध कावरी या सवक सररताना
पाचारण करतो
(शरीर पनवतर सवचछ करत वळी सवथ पनवतर िदयाि समरण ndashआरदरारी)
म इस सनतनतथा तिय ह य जिको पतितर करनक तिय गगत यमनत सरसििी नमादत तसर कतिरी नदीयोको आदरपिाक
बितित ह
नििापवथः-
करिरणकत वाक-काज कमथज वा
शरवणििज वा मािस वाSपराधम
नवनहतमनवनहत वा सवथमतत कषमसव
ज ज करणाबध शरीमहारदव शमभो
Oh Lord kindly forgive my wrong actions done knowingly or unknowingly either through my
organs of action (hand feet speech) or through my organs of perception (eyes ears) or by my
mind Glory unto Thee O Lord who is the ocean of kindness
आज माझया हात पाय कान डोळ रकवा मन यामळ कोणतही द षकतय घडल असल तर ह करणासागर रशवशकरा मला
कषमा कर
(रदवापढ पणथ शरणागती)
आज मर हतथ पर ितचत कतन आख यत मनस कोई अपरतर ह ए हो िो ह कषमतसतगर महतदि शभो मझ कषमत करो
भोजि मतरः-
ॐ सह िाववत सह िौ भिि सहवी थम करवावह
तजनसविावधीतमसत मा नवनिषावह
ॐ शानतः शानतः शानतः
Om May Lord protect us May He cause us to enjoy May we exert together May our studies be
thorough and faithful May we never quarrel with each other Om Peace Peace Peace
ह दवा आमहीसवक एकजटीन राहाव एकतर जवाव एकजटीन शौयकवान वहाव तजरसव व रवचारवत वहाव (मनात) दवष
भावना नाहीशी वहावी ही पराथकना सवकतर शारतच शारत होईल
(मतरी सहकार एकातम भाविा रजनवणासाठी तटा रहीत कौटनबक सवासा साठी)
ह भगितन हम सब एकसतथ रह एकसतथ भोजन कर शौया-िीरित एकसतथ तदखतय िजतसि और तिचतरिि बन आपसम
दवष न कर यही परतथानत सभी शतति होगी
मराठी परारथिा
वरदनि कवळ घता िाम घा शरीहरीि सहज हवि होत िाम घता फकाि
जीवि करी नजनवतवा अनि ह पणथ रबहम उरदर भरण िोह जानणज जञ कमथ
ज ज रघवीर समरथ
रशव पराथकना
कपथरगौर करणावतार ससारसार भजगनिहारम
सरदा वसनत हरदारनवनरद भव भवािीसनहत िमानम
He who is fair like camphor who is ever compassionate by whose being the entire universe
exists around whose neck there is a garland of serpents may he always live in my heart along
with Bhavani his consort I bow down to him
जयाचा कपरा सारखा गोरा वणक जो दया-कषमा याचा अवतार जो सषटीचा रवधाता जो माझया हदयात वसत बहररवत आह
अशा शीवशकराला भवारन मात सरहत नमसकार करतो
जो कपर जस गौर िणाकत ह जो करणतकत अिितर ह जो इस सिीकत सभीकछ ह तजसक गिम नतगोकत हतर ह ऐस तशि
जो मर हदय म बस ह उनह और भितनी मतितको म नमन करित ह
ॐ तरबक जामह सगिनधम पनिवधथिम
उवाथरकनमव बधिि मतोमथकषी मामतात
I worship the fragrant three-eyed one who nourishes all beings grant me liberation in the same
manner as a ripe cucumber naturally severs itself from the vine
जस वलीच खरबज रपकन सगरधत होत व (एक रदवशी) वलीचया दठा पासन अलगद वगळ होत तसच माझ जीवन
(द ख रवररहत) पणक वहाव व आतमयाला मोकषाचा अमत अनभव रमळावा महणन ह रतरनरतर शकरा मी तझी आराधना
करीत आह
म तरीनतरिति भगितन शकरजी कत धयतन करित ह जस बिकत फि पणा परीपकि होकर अपनी सगर फितित ह और
(एकतदन) बिस अिग होित ह िसही मझ इस जीिनस (यतिनतरतहि) मि कर और मोकषक अमिकत अनभि द
सरसवती परारथिा
ा कनरदनरद तषारहार धवला ा शभरविावता
ा वीणावररदणडमनणडतकरः ा शवतपदमासिा
ा रबहमाSचतशकरपरभनतनभरदवः सरदा वननरदता
सा मा पात सरसवती भगवती निःशषजाडा पहा
Fair as a jasmine flower the moon or a flake of snow dressed in white Her hands adorned by the
graceful veena staff seated on a white lotus Adored by Brahma Vishnu Shiva and the other
deitiesProtect me Oh Goddess Saraswati remover of ignorance inert
रजच चदरासारख तज व तसाचवणक आह शभर वसतर नसन हातात वीणा घउन जी शभर कमळावर बसली आह रजला बरहमा
रवषण व सवक दव आदरान वदन करतात तया अजञानचा अध कार दर करणाऱया
सरसवती दवी माझ रकषण कर
जो चदरमतक परकतश जसी गौर िणाकी तजसन शभर िसतर रतरण तकयत तजसक हतथोम िीणत ह जो शभर कमिपर बठी जो
बरहमत तिषण और अनय दिितओस ितदि िह अजञतनकी जडित नतश करनितिी सरसििी दिी मरी रकषत कर
शनिमाता परारथिा
सवथ मगल मागल नशव सवाथरथ सानधक
शरण तरमबक गौरी िाराणी िमोSसतत
Adorations to Goddess who is the auspiciousness of all that is auspicious who is the consort of
Lord Shiva who is the bestower of every desire of onersquos heart Adorations to You O Devi I
have taken refuge in you
सवााच कलयाण व मगल करणाऱया सवचछा परी करणाऱया ह रशवपरतन गौरी-नारायणी मी तला शरण यत आह माझा
नमसकार मानन घ
सभीपरकतरस मगिमय और ककयतणकतरी सभी ईचछतओको परत करनितिी तशि पतनी गौरी-नतरतयणी को म शरण ह
नमसकतर करित ह
ा रदवी सवथ भतष शनिरपण सनसरता
िमसतस िमसतस िमसतस िमो िमः
O mother Who is present everywhere who is embodiment of power and energy I bow to you I
bow to you I bow to you
जी दवी शरि रपात सवक परारणमातरात भरलली आह तया दवीला शतश नमसकार
जो दिी शतिक रपम सभी परततणयोम बसी ह उस दिीको मरत बतर बतर नमसकतर
नवषण परारथिा
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
सकाळी ऊठोनी दवासी भजाव
गरसी वदाव जीव भाव
वरडलाची आजञा घतलया वाचरन
कोठ घरातन जाऊ नय
खोट कधी बोल नय
चोरी कधी कर नय
कोणासग भाड नय
गोड रार खाऊ नय
पाहील त माग नय
ह रचरतत जो धरी बोल
तयाच कलयाण होईल
सयक नमसकार -आराधना
सवक सषटी सयोदयान जागत होउन कायकरत होत पहाट पासन सयोदया पयातचया काळाला अमतवळा महटल
आह सयक जीवनावशयक शरिदायी आह आपल जीवन शरिशाली व सतज राखया करीता हा वयायाम
व आराधना अतयत उपयोगी आह
समपणा सति सयोदय स जतगि होकर कतयारि होिी ह परतिःकति स सयोदय िक क समय को
अमिकति कहत जतित ह सया जीिनदतित ह अपन जीिन को तनरोगी और शतिशतिी बनतन क तिय
परतिःकतिीन वयतयतम और सयतारतरन अतयनि उपयोगी ह
१ ॐ नमतरा िमः २ ॐ रव िमः
३ ॐ साथ िमः ४ ॐ भािव िमः
५ ॐ खगा िमः ६ ॐ पषण िमः
७ ॐ नहरणगभाथ िमः ८ ॐ मरीि िमः
९ ॐ आनरदता िमः १० ॐ सनवतर िमः
११ ॐ अकाथ िमः १२ ॐ भासकरा िमः
Surya Namaskar consists of twelve yogasanas After learning the action perfectly it should be
done regularly at least twelve times or in multiples of it It keeps you fit throughout your life
Recite the one name at every action to worship Sun God
सयक नमसकार हा बारा योगासन घडवतो नमसकार रकरया रशकन रनयरमत कलयान सवाथय उततम राहात परततक
नमसकाराचया वळी एक नावाच उचचारण करीत सयक आराधना करावी
सया नमसकतर तियत अचछी िरहस सीख हररोज बतरह यत अतरक बतर नमसकतर करनस मनषय सिसथ रहित ह हर तियत क
समय एक एक सया नतम िक आरतरनत कर
सधारदीप
शभ करोनत कलाण आरोग धिसमपरदः
शतरबनि नविाशा रदीपजोनतिथमोsसतत
I bow to the evening Lamp lit before god in my home every day The lamp which brings
auspiciousness prosperity good health abundance of wealth and destruction of evil thoughts
ह साजवाती त जसा अधार दर करतस व परकाश पसरवतस तस माझया मनातील वाईट रवचाराचा नाश करन मला
आरोगय धनसपरतत द माझ शभ कर कलयाण कर मी तला मनोभाव नमसकार करीत आह
(रदीप समरण व शभनिति)
ह सधयत दीपजयोति आप जस अरःकतर दर करक परकतश फितिी ह उसीिरह मर मनस गिि तिचतरोकत नतश करक मझ
सिसथ आरोगय रनसपति द शभ कर ककयतण कर म आपको मनस शरण ह
सरदा सवथरदा ोग तझा घडावा
तझ कारणी रदह माझा पडावा
उपकष िको गणवता अिता
रघिाका मागण ह नि आता
ज ज रघवीर समरथ
नरदरवा नरदरवा रदीपोतकार
कािी कडल मोती हार
नरदरवाला पाहि िमसकार
नरदवा लावला तळशीपाशी
उजड पडतो नवषण पाशी
माझा िमसकार सवथ रदवासाठी
नवदयाभ ासारभः-
सरसवनत िमसतभ वररद कामरनपणी
नवदयारमभ कररषानम नसनिभथवत म सरदा
O Goddess Saraswati salutations to you the giver of boons the one who fulfills all desires I
begin my studies May there always be accomplishments for me
जञान व मनोकामना पणक करयाच वरदान दणारी सरसवतीदवी मी तला नतमसतक होऊन
रवदयाभयास सर करत आह मला माझया जञानाजकनात परीपणकता द
(नवदया रदवीि कतजञता पवथक आवाहि)
जञतनकत िरदतन दनितिी और मनोकतमनत पणा करनितिी सरसििीदिी म आपको नमसकतर करक तिदयतभयतस शर करित
ह मझ पणा यश द
सिािपरहरः-
गङग ि मि िव गोरदावरी सरसवती
िमथरद नसनध कावरी जलsनसमि सननिनध कर
In this water I invoke the presence of holy waters from the rivers Ganga Yamuna Godavari
Saraswati Narmada Sindhu and Kaveri
मी या सनाना साठी घतललया पायाला शदघ करया करीता गगा यमना सरसवती नमकदा रसध कावरी या सवक सररताना
पाचारण करतो
(शरीर पनवतर सवचछ करत वळी सवथ पनवतर िदयाि समरण ndashआरदरारी)
म इस सनतनतथा तिय ह य जिको पतितर करनक तिय गगत यमनत सरसििी नमादत तसर कतिरी नदीयोको आदरपिाक
बितित ह
नििापवथः-
करिरणकत वाक-काज कमथज वा
शरवणििज वा मािस वाSपराधम
नवनहतमनवनहत वा सवथमतत कषमसव
ज ज करणाबध शरीमहारदव शमभो
Oh Lord kindly forgive my wrong actions done knowingly or unknowingly either through my
organs of action (hand feet speech) or through my organs of perception (eyes ears) or by my
mind Glory unto Thee O Lord who is the ocean of kindness
आज माझया हात पाय कान डोळ रकवा मन यामळ कोणतही द षकतय घडल असल तर ह करणासागर रशवशकरा मला
कषमा कर
(रदवापढ पणथ शरणागती)
आज मर हतथ पर ितचत कतन आख यत मनस कोई अपरतर ह ए हो िो ह कषमतसतगर महतदि शभो मझ कषमत करो
भोजि मतरः-
ॐ सह िाववत सह िौ भिि सहवी थम करवावह
तजनसविावधीतमसत मा नवनिषावह
ॐ शानतः शानतः शानतः
Om May Lord protect us May He cause us to enjoy May we exert together May our studies be
thorough and faithful May we never quarrel with each other Om Peace Peace Peace
ह दवा आमहीसवक एकजटीन राहाव एकतर जवाव एकजटीन शौयकवान वहाव तजरसव व रवचारवत वहाव (मनात) दवष
भावना नाहीशी वहावी ही पराथकना सवकतर शारतच शारत होईल
(मतरी सहकार एकातम भाविा रजनवणासाठी तटा रहीत कौटनबक सवासा साठी)
ह भगितन हम सब एकसतथ रह एकसतथ भोजन कर शौया-िीरित एकसतथ तदखतय िजतसि और तिचतरिि बन आपसम
दवष न कर यही परतथानत सभी शतति होगी
मराठी परारथिा
वरदनि कवळ घता िाम घा शरीहरीि सहज हवि होत िाम घता फकाि
जीवि करी नजनवतवा अनि ह पणथ रबहम उरदर भरण िोह जानणज जञ कमथ
ज ज रघवीर समरथ
रशव पराथकना
कपथरगौर करणावतार ससारसार भजगनिहारम
सरदा वसनत हरदारनवनरद भव भवािीसनहत िमानम
He who is fair like camphor who is ever compassionate by whose being the entire universe
exists around whose neck there is a garland of serpents may he always live in my heart along
with Bhavani his consort I bow down to him
जयाचा कपरा सारखा गोरा वणक जो दया-कषमा याचा अवतार जो सषटीचा रवधाता जो माझया हदयात वसत बहररवत आह
अशा शीवशकराला भवारन मात सरहत नमसकार करतो
जो कपर जस गौर िणाकत ह जो करणतकत अिितर ह जो इस सिीकत सभीकछ ह तजसक गिम नतगोकत हतर ह ऐस तशि
जो मर हदय म बस ह उनह और भितनी मतितको म नमन करित ह
ॐ तरबक जामह सगिनधम पनिवधथिम
उवाथरकनमव बधिि मतोमथकषी मामतात
I worship the fragrant three-eyed one who nourishes all beings grant me liberation in the same
manner as a ripe cucumber naturally severs itself from the vine
जस वलीच खरबज रपकन सगरधत होत व (एक रदवशी) वलीचया दठा पासन अलगद वगळ होत तसच माझ जीवन
(द ख रवररहत) पणक वहाव व आतमयाला मोकषाचा अमत अनभव रमळावा महणन ह रतरनरतर शकरा मी तझी आराधना
करीत आह
म तरीनतरिति भगितन शकरजी कत धयतन करित ह जस बिकत फि पणा परीपकि होकर अपनी सगर फितित ह और
(एकतदन) बिस अिग होित ह िसही मझ इस जीिनस (यतिनतरतहि) मि कर और मोकषक अमिकत अनभि द
सरसवती परारथिा
ा कनरदनरद तषारहार धवला ा शभरविावता
ा वीणावररदणडमनणडतकरः ा शवतपदमासिा
ा रबहमाSचतशकरपरभनतनभरदवः सरदा वननरदता
सा मा पात सरसवती भगवती निःशषजाडा पहा
Fair as a jasmine flower the moon or a flake of snow dressed in white Her hands adorned by the
graceful veena staff seated on a white lotus Adored by Brahma Vishnu Shiva and the other
deitiesProtect me Oh Goddess Saraswati remover of ignorance inert
रजच चदरासारख तज व तसाचवणक आह शभर वसतर नसन हातात वीणा घउन जी शभर कमळावर बसली आह रजला बरहमा
रवषण व सवक दव आदरान वदन करतात तया अजञानचा अध कार दर करणाऱया
सरसवती दवी माझ रकषण कर
जो चदरमतक परकतश जसी गौर िणाकी तजसन शभर िसतर रतरण तकयत तजसक हतथोम िीणत ह जो शभर कमिपर बठी जो
बरहमत तिषण और अनय दिितओस ितदि िह अजञतनकी जडित नतश करनितिी सरसििी दिी मरी रकषत कर
शनिमाता परारथिा
सवथ मगल मागल नशव सवाथरथ सानधक
शरण तरमबक गौरी िाराणी िमोSसतत
Adorations to Goddess who is the auspiciousness of all that is auspicious who is the consort of
Lord Shiva who is the bestower of every desire of onersquos heart Adorations to You O Devi I
have taken refuge in you
सवााच कलयाण व मगल करणाऱया सवचछा परी करणाऱया ह रशवपरतन गौरी-नारायणी मी तला शरण यत आह माझा
नमसकार मानन घ
सभीपरकतरस मगिमय और ककयतणकतरी सभी ईचछतओको परत करनितिी तशि पतनी गौरी-नतरतयणी को म शरण ह
नमसकतर करित ह
ा रदवी सवथ भतष शनिरपण सनसरता
िमसतस िमसतस िमसतस िमो िमः
O mother Who is present everywhere who is embodiment of power and energy I bow to you I
bow to you I bow to you
जी दवी शरि रपात सवक परारणमातरात भरलली आह तया दवीला शतश नमसकार
जो दिी शतिक रपम सभी परततणयोम बसी ह उस दिीको मरत बतर बतर नमसकतर
नवषण परारथिा
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
सयक नमसकार -आराधना
सवक सषटी सयोदयान जागत होउन कायकरत होत पहाट पासन सयोदया पयातचया काळाला अमतवळा महटल
आह सयक जीवनावशयक शरिदायी आह आपल जीवन शरिशाली व सतज राखया करीता हा वयायाम
व आराधना अतयत उपयोगी आह
समपणा सति सयोदय स जतगि होकर कतयारि होिी ह परतिःकति स सयोदय िक क समय को
अमिकति कहत जतित ह सया जीिनदतित ह अपन जीिन को तनरोगी और शतिशतिी बनतन क तिय
परतिःकतिीन वयतयतम और सयतारतरन अतयनि उपयोगी ह
१ ॐ नमतरा िमः २ ॐ रव िमः
३ ॐ साथ िमः ४ ॐ भािव िमः
५ ॐ खगा िमः ६ ॐ पषण िमः
७ ॐ नहरणगभाथ िमः ८ ॐ मरीि िमः
९ ॐ आनरदता िमः १० ॐ सनवतर िमः
११ ॐ अकाथ िमः १२ ॐ भासकरा िमः
Surya Namaskar consists of twelve yogasanas After learning the action perfectly it should be
done regularly at least twelve times or in multiples of it It keeps you fit throughout your life
Recite the one name at every action to worship Sun God
सयक नमसकार हा बारा योगासन घडवतो नमसकार रकरया रशकन रनयरमत कलयान सवाथय उततम राहात परततक
नमसकाराचया वळी एक नावाच उचचारण करीत सयक आराधना करावी
सया नमसकतर तियत अचछी िरहस सीख हररोज बतरह यत अतरक बतर नमसकतर करनस मनषय सिसथ रहित ह हर तियत क
समय एक एक सया नतम िक आरतरनत कर
सधारदीप
शभ करोनत कलाण आरोग धिसमपरदः
शतरबनि नविाशा रदीपजोनतिथमोsसतत
I bow to the evening Lamp lit before god in my home every day The lamp which brings
auspiciousness prosperity good health abundance of wealth and destruction of evil thoughts
ह साजवाती त जसा अधार दर करतस व परकाश पसरवतस तस माझया मनातील वाईट रवचाराचा नाश करन मला
आरोगय धनसपरतत द माझ शभ कर कलयाण कर मी तला मनोभाव नमसकार करीत आह
(रदीप समरण व शभनिति)
ह सधयत दीपजयोति आप जस अरःकतर दर करक परकतश फितिी ह उसीिरह मर मनस गिि तिचतरोकत नतश करक मझ
सिसथ आरोगय रनसपति द शभ कर ककयतण कर म आपको मनस शरण ह
सरदा सवथरदा ोग तझा घडावा
तझ कारणी रदह माझा पडावा
उपकष िको गणवता अिता
रघिाका मागण ह नि आता
ज ज रघवीर समरथ
नरदरवा नरदरवा रदीपोतकार
कािी कडल मोती हार
नरदरवाला पाहि िमसकार
नरदवा लावला तळशीपाशी
उजड पडतो नवषण पाशी
माझा िमसकार सवथ रदवासाठी
नवदयाभ ासारभः-
सरसवनत िमसतभ वररद कामरनपणी
नवदयारमभ कररषानम नसनिभथवत म सरदा
O Goddess Saraswati salutations to you the giver of boons the one who fulfills all desires I
begin my studies May there always be accomplishments for me
जञान व मनोकामना पणक करयाच वरदान दणारी सरसवतीदवी मी तला नतमसतक होऊन
रवदयाभयास सर करत आह मला माझया जञानाजकनात परीपणकता द
(नवदया रदवीि कतजञता पवथक आवाहि)
जञतनकत िरदतन दनितिी और मनोकतमनत पणा करनितिी सरसििीदिी म आपको नमसकतर करक तिदयतभयतस शर करित
ह मझ पणा यश द
सिािपरहरः-
गङग ि मि िव गोरदावरी सरसवती
िमथरद नसनध कावरी जलsनसमि सननिनध कर
In this water I invoke the presence of holy waters from the rivers Ganga Yamuna Godavari
Saraswati Narmada Sindhu and Kaveri
मी या सनाना साठी घतललया पायाला शदघ करया करीता गगा यमना सरसवती नमकदा रसध कावरी या सवक सररताना
पाचारण करतो
(शरीर पनवतर सवचछ करत वळी सवथ पनवतर िदयाि समरण ndashआरदरारी)
म इस सनतनतथा तिय ह य जिको पतितर करनक तिय गगत यमनत सरसििी नमादत तसर कतिरी नदीयोको आदरपिाक
बितित ह
नििापवथः-
करिरणकत वाक-काज कमथज वा
शरवणििज वा मािस वाSपराधम
नवनहतमनवनहत वा सवथमतत कषमसव
ज ज करणाबध शरीमहारदव शमभो
Oh Lord kindly forgive my wrong actions done knowingly or unknowingly either through my
organs of action (hand feet speech) or through my organs of perception (eyes ears) or by my
mind Glory unto Thee O Lord who is the ocean of kindness
आज माझया हात पाय कान डोळ रकवा मन यामळ कोणतही द षकतय घडल असल तर ह करणासागर रशवशकरा मला
कषमा कर
(रदवापढ पणथ शरणागती)
आज मर हतथ पर ितचत कतन आख यत मनस कोई अपरतर ह ए हो िो ह कषमतसतगर महतदि शभो मझ कषमत करो
भोजि मतरः-
ॐ सह िाववत सह िौ भिि सहवी थम करवावह
तजनसविावधीतमसत मा नवनिषावह
ॐ शानतः शानतः शानतः
Om May Lord protect us May He cause us to enjoy May we exert together May our studies be
thorough and faithful May we never quarrel with each other Om Peace Peace Peace
ह दवा आमहीसवक एकजटीन राहाव एकतर जवाव एकजटीन शौयकवान वहाव तजरसव व रवचारवत वहाव (मनात) दवष
भावना नाहीशी वहावी ही पराथकना सवकतर शारतच शारत होईल
(मतरी सहकार एकातम भाविा रजनवणासाठी तटा रहीत कौटनबक सवासा साठी)
ह भगितन हम सब एकसतथ रह एकसतथ भोजन कर शौया-िीरित एकसतथ तदखतय िजतसि और तिचतरिि बन आपसम
दवष न कर यही परतथानत सभी शतति होगी
मराठी परारथिा
वरदनि कवळ घता िाम घा शरीहरीि सहज हवि होत िाम घता फकाि
जीवि करी नजनवतवा अनि ह पणथ रबहम उरदर भरण िोह जानणज जञ कमथ
ज ज रघवीर समरथ
रशव पराथकना
कपथरगौर करणावतार ससारसार भजगनिहारम
सरदा वसनत हरदारनवनरद भव भवािीसनहत िमानम
He who is fair like camphor who is ever compassionate by whose being the entire universe
exists around whose neck there is a garland of serpents may he always live in my heart along
with Bhavani his consort I bow down to him
जयाचा कपरा सारखा गोरा वणक जो दया-कषमा याचा अवतार जो सषटीचा रवधाता जो माझया हदयात वसत बहररवत आह
अशा शीवशकराला भवारन मात सरहत नमसकार करतो
जो कपर जस गौर िणाकत ह जो करणतकत अिितर ह जो इस सिीकत सभीकछ ह तजसक गिम नतगोकत हतर ह ऐस तशि
जो मर हदय म बस ह उनह और भितनी मतितको म नमन करित ह
ॐ तरबक जामह सगिनधम पनिवधथिम
उवाथरकनमव बधिि मतोमथकषी मामतात
I worship the fragrant three-eyed one who nourishes all beings grant me liberation in the same
manner as a ripe cucumber naturally severs itself from the vine
जस वलीच खरबज रपकन सगरधत होत व (एक रदवशी) वलीचया दठा पासन अलगद वगळ होत तसच माझ जीवन
(द ख रवररहत) पणक वहाव व आतमयाला मोकषाचा अमत अनभव रमळावा महणन ह रतरनरतर शकरा मी तझी आराधना
करीत आह
म तरीनतरिति भगितन शकरजी कत धयतन करित ह जस बिकत फि पणा परीपकि होकर अपनी सगर फितित ह और
(एकतदन) बिस अिग होित ह िसही मझ इस जीिनस (यतिनतरतहि) मि कर और मोकषक अमिकत अनभि द
सरसवती परारथिा
ा कनरदनरद तषारहार धवला ा शभरविावता
ा वीणावररदणडमनणडतकरः ा शवतपदमासिा
ा रबहमाSचतशकरपरभनतनभरदवः सरदा वननरदता
सा मा पात सरसवती भगवती निःशषजाडा पहा
Fair as a jasmine flower the moon or a flake of snow dressed in white Her hands adorned by the
graceful veena staff seated on a white lotus Adored by Brahma Vishnu Shiva and the other
deitiesProtect me Oh Goddess Saraswati remover of ignorance inert
रजच चदरासारख तज व तसाचवणक आह शभर वसतर नसन हातात वीणा घउन जी शभर कमळावर बसली आह रजला बरहमा
रवषण व सवक दव आदरान वदन करतात तया अजञानचा अध कार दर करणाऱया
सरसवती दवी माझ रकषण कर
जो चदरमतक परकतश जसी गौर िणाकी तजसन शभर िसतर रतरण तकयत तजसक हतथोम िीणत ह जो शभर कमिपर बठी जो
बरहमत तिषण और अनय दिितओस ितदि िह अजञतनकी जडित नतश करनितिी सरसििी दिी मरी रकषत कर
शनिमाता परारथिा
सवथ मगल मागल नशव सवाथरथ सानधक
शरण तरमबक गौरी िाराणी िमोSसतत
Adorations to Goddess who is the auspiciousness of all that is auspicious who is the consort of
Lord Shiva who is the bestower of every desire of onersquos heart Adorations to You O Devi I
have taken refuge in you
सवााच कलयाण व मगल करणाऱया सवचछा परी करणाऱया ह रशवपरतन गौरी-नारायणी मी तला शरण यत आह माझा
नमसकार मानन घ
सभीपरकतरस मगिमय और ककयतणकतरी सभी ईचछतओको परत करनितिी तशि पतनी गौरी-नतरतयणी को म शरण ह
नमसकतर करित ह
ा रदवी सवथ भतष शनिरपण सनसरता
िमसतस िमसतस िमसतस िमो िमः
O mother Who is present everywhere who is embodiment of power and energy I bow to you I
bow to you I bow to you
जी दवी शरि रपात सवक परारणमातरात भरलली आह तया दवीला शतश नमसकार
जो दिी शतिक रपम सभी परततणयोम बसी ह उस दिीको मरत बतर बतर नमसकतर
नवषण परारथिा
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
१ ॐ नमतरा िमः २ ॐ रव िमः
३ ॐ साथ िमः ४ ॐ भािव िमः
५ ॐ खगा िमः ६ ॐ पषण िमः
७ ॐ नहरणगभाथ िमः ८ ॐ मरीि िमः
९ ॐ आनरदता िमः १० ॐ सनवतर िमः
११ ॐ अकाथ िमः १२ ॐ भासकरा िमः
Surya Namaskar consists of twelve yogasanas After learning the action perfectly it should be
done regularly at least twelve times or in multiples of it It keeps you fit throughout your life
Recite the one name at every action to worship Sun God
सयक नमसकार हा बारा योगासन घडवतो नमसकार रकरया रशकन रनयरमत कलयान सवाथय उततम राहात परततक
नमसकाराचया वळी एक नावाच उचचारण करीत सयक आराधना करावी
सया नमसकतर तियत अचछी िरहस सीख हररोज बतरह यत अतरक बतर नमसकतर करनस मनषय सिसथ रहित ह हर तियत क
समय एक एक सया नतम िक आरतरनत कर
सधारदीप
शभ करोनत कलाण आरोग धिसमपरदः
शतरबनि नविाशा रदीपजोनतिथमोsसतत
I bow to the evening Lamp lit before god in my home every day The lamp which brings
auspiciousness prosperity good health abundance of wealth and destruction of evil thoughts
ह साजवाती त जसा अधार दर करतस व परकाश पसरवतस तस माझया मनातील वाईट रवचाराचा नाश करन मला
आरोगय धनसपरतत द माझ शभ कर कलयाण कर मी तला मनोभाव नमसकार करीत आह
(रदीप समरण व शभनिति)
ह सधयत दीपजयोति आप जस अरःकतर दर करक परकतश फितिी ह उसीिरह मर मनस गिि तिचतरोकत नतश करक मझ
सिसथ आरोगय रनसपति द शभ कर ककयतण कर म आपको मनस शरण ह
सरदा सवथरदा ोग तझा घडावा
तझ कारणी रदह माझा पडावा
उपकष िको गणवता अिता
रघिाका मागण ह नि आता
ज ज रघवीर समरथ
नरदरवा नरदरवा रदीपोतकार
कािी कडल मोती हार
नरदरवाला पाहि िमसकार
नरदवा लावला तळशीपाशी
उजड पडतो नवषण पाशी
माझा िमसकार सवथ रदवासाठी
नवदयाभ ासारभः-
सरसवनत िमसतभ वररद कामरनपणी
नवदयारमभ कररषानम नसनिभथवत म सरदा
O Goddess Saraswati salutations to you the giver of boons the one who fulfills all desires I
begin my studies May there always be accomplishments for me
जञान व मनोकामना पणक करयाच वरदान दणारी सरसवतीदवी मी तला नतमसतक होऊन
रवदयाभयास सर करत आह मला माझया जञानाजकनात परीपणकता द
(नवदया रदवीि कतजञता पवथक आवाहि)
जञतनकत िरदतन दनितिी और मनोकतमनत पणा करनितिी सरसििीदिी म आपको नमसकतर करक तिदयतभयतस शर करित
ह मझ पणा यश द
सिािपरहरः-
गङग ि मि िव गोरदावरी सरसवती
िमथरद नसनध कावरी जलsनसमि सननिनध कर
In this water I invoke the presence of holy waters from the rivers Ganga Yamuna Godavari
Saraswati Narmada Sindhu and Kaveri
मी या सनाना साठी घतललया पायाला शदघ करया करीता गगा यमना सरसवती नमकदा रसध कावरी या सवक सररताना
पाचारण करतो
(शरीर पनवतर सवचछ करत वळी सवथ पनवतर िदयाि समरण ndashआरदरारी)
म इस सनतनतथा तिय ह य जिको पतितर करनक तिय गगत यमनत सरसििी नमादत तसर कतिरी नदीयोको आदरपिाक
बितित ह
नििापवथः-
करिरणकत वाक-काज कमथज वा
शरवणििज वा मािस वाSपराधम
नवनहतमनवनहत वा सवथमतत कषमसव
ज ज करणाबध शरीमहारदव शमभो
Oh Lord kindly forgive my wrong actions done knowingly or unknowingly either through my
organs of action (hand feet speech) or through my organs of perception (eyes ears) or by my
mind Glory unto Thee O Lord who is the ocean of kindness
आज माझया हात पाय कान डोळ रकवा मन यामळ कोणतही द षकतय घडल असल तर ह करणासागर रशवशकरा मला
कषमा कर
(रदवापढ पणथ शरणागती)
आज मर हतथ पर ितचत कतन आख यत मनस कोई अपरतर ह ए हो िो ह कषमतसतगर महतदि शभो मझ कषमत करो
भोजि मतरः-
ॐ सह िाववत सह िौ भिि सहवी थम करवावह
तजनसविावधीतमसत मा नवनिषावह
ॐ शानतः शानतः शानतः
Om May Lord protect us May He cause us to enjoy May we exert together May our studies be
thorough and faithful May we never quarrel with each other Om Peace Peace Peace
ह दवा आमहीसवक एकजटीन राहाव एकतर जवाव एकजटीन शौयकवान वहाव तजरसव व रवचारवत वहाव (मनात) दवष
भावना नाहीशी वहावी ही पराथकना सवकतर शारतच शारत होईल
(मतरी सहकार एकातम भाविा रजनवणासाठी तटा रहीत कौटनबक सवासा साठी)
ह भगितन हम सब एकसतथ रह एकसतथ भोजन कर शौया-िीरित एकसतथ तदखतय िजतसि और तिचतरिि बन आपसम
दवष न कर यही परतथानत सभी शतति होगी
मराठी परारथिा
वरदनि कवळ घता िाम घा शरीहरीि सहज हवि होत िाम घता फकाि
जीवि करी नजनवतवा अनि ह पणथ रबहम उरदर भरण िोह जानणज जञ कमथ
ज ज रघवीर समरथ
रशव पराथकना
कपथरगौर करणावतार ससारसार भजगनिहारम
सरदा वसनत हरदारनवनरद भव भवािीसनहत िमानम
He who is fair like camphor who is ever compassionate by whose being the entire universe
exists around whose neck there is a garland of serpents may he always live in my heart along
with Bhavani his consort I bow down to him
जयाचा कपरा सारखा गोरा वणक जो दया-कषमा याचा अवतार जो सषटीचा रवधाता जो माझया हदयात वसत बहररवत आह
अशा शीवशकराला भवारन मात सरहत नमसकार करतो
जो कपर जस गौर िणाकत ह जो करणतकत अिितर ह जो इस सिीकत सभीकछ ह तजसक गिम नतगोकत हतर ह ऐस तशि
जो मर हदय म बस ह उनह और भितनी मतितको म नमन करित ह
ॐ तरबक जामह सगिनधम पनिवधथिम
उवाथरकनमव बधिि मतोमथकषी मामतात
I worship the fragrant three-eyed one who nourishes all beings grant me liberation in the same
manner as a ripe cucumber naturally severs itself from the vine
जस वलीच खरबज रपकन सगरधत होत व (एक रदवशी) वलीचया दठा पासन अलगद वगळ होत तसच माझ जीवन
(द ख रवररहत) पणक वहाव व आतमयाला मोकषाचा अमत अनभव रमळावा महणन ह रतरनरतर शकरा मी तझी आराधना
करीत आह
म तरीनतरिति भगितन शकरजी कत धयतन करित ह जस बिकत फि पणा परीपकि होकर अपनी सगर फितित ह और
(एकतदन) बिस अिग होित ह िसही मझ इस जीिनस (यतिनतरतहि) मि कर और मोकषक अमिकत अनभि द
सरसवती परारथिा
ा कनरदनरद तषारहार धवला ा शभरविावता
ा वीणावररदणडमनणडतकरः ा शवतपदमासिा
ा रबहमाSचतशकरपरभनतनभरदवः सरदा वननरदता
सा मा पात सरसवती भगवती निःशषजाडा पहा
Fair as a jasmine flower the moon or a flake of snow dressed in white Her hands adorned by the
graceful veena staff seated on a white lotus Adored by Brahma Vishnu Shiva and the other
deitiesProtect me Oh Goddess Saraswati remover of ignorance inert
रजच चदरासारख तज व तसाचवणक आह शभर वसतर नसन हातात वीणा घउन जी शभर कमळावर बसली आह रजला बरहमा
रवषण व सवक दव आदरान वदन करतात तया अजञानचा अध कार दर करणाऱया
सरसवती दवी माझ रकषण कर
जो चदरमतक परकतश जसी गौर िणाकी तजसन शभर िसतर रतरण तकयत तजसक हतथोम िीणत ह जो शभर कमिपर बठी जो
बरहमत तिषण और अनय दिितओस ितदि िह अजञतनकी जडित नतश करनितिी सरसििी दिी मरी रकषत कर
शनिमाता परारथिा
सवथ मगल मागल नशव सवाथरथ सानधक
शरण तरमबक गौरी िाराणी िमोSसतत
Adorations to Goddess who is the auspiciousness of all that is auspicious who is the consort of
Lord Shiva who is the bestower of every desire of onersquos heart Adorations to You O Devi I
have taken refuge in you
सवााच कलयाण व मगल करणाऱया सवचछा परी करणाऱया ह रशवपरतन गौरी-नारायणी मी तला शरण यत आह माझा
नमसकार मानन घ
सभीपरकतरस मगिमय और ककयतणकतरी सभी ईचछतओको परत करनितिी तशि पतनी गौरी-नतरतयणी को म शरण ह
नमसकतर करित ह
ा रदवी सवथ भतष शनिरपण सनसरता
िमसतस िमसतस िमसतस िमो िमः
O mother Who is present everywhere who is embodiment of power and energy I bow to you I
bow to you I bow to you
जी दवी शरि रपात सवक परारणमातरात भरलली आह तया दवीला शतश नमसकार
जो दिी शतिक रपम सभी परततणयोम बसी ह उस दिीको मरत बतर बतर नमसकतर
नवषण परारथिा
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
सधारदीप
शभ करोनत कलाण आरोग धिसमपरदः
शतरबनि नविाशा रदीपजोनतिथमोsसतत
I bow to the evening Lamp lit before god in my home every day The lamp which brings
auspiciousness prosperity good health abundance of wealth and destruction of evil thoughts
ह साजवाती त जसा अधार दर करतस व परकाश पसरवतस तस माझया मनातील वाईट रवचाराचा नाश करन मला
आरोगय धनसपरतत द माझ शभ कर कलयाण कर मी तला मनोभाव नमसकार करीत आह
(रदीप समरण व शभनिति)
ह सधयत दीपजयोति आप जस अरःकतर दर करक परकतश फितिी ह उसीिरह मर मनस गिि तिचतरोकत नतश करक मझ
सिसथ आरोगय रनसपति द शभ कर ककयतण कर म आपको मनस शरण ह
सरदा सवथरदा ोग तझा घडावा
तझ कारणी रदह माझा पडावा
उपकष िको गणवता अिता
रघिाका मागण ह नि आता
ज ज रघवीर समरथ
नरदरवा नरदरवा रदीपोतकार
कािी कडल मोती हार
नरदरवाला पाहि िमसकार
नरदवा लावला तळशीपाशी
उजड पडतो नवषण पाशी
माझा िमसकार सवथ रदवासाठी
नवदयाभ ासारभः-
सरसवनत िमसतभ वररद कामरनपणी
नवदयारमभ कररषानम नसनिभथवत म सरदा
O Goddess Saraswati salutations to you the giver of boons the one who fulfills all desires I
begin my studies May there always be accomplishments for me
जञान व मनोकामना पणक करयाच वरदान दणारी सरसवतीदवी मी तला नतमसतक होऊन
रवदयाभयास सर करत आह मला माझया जञानाजकनात परीपणकता द
(नवदया रदवीि कतजञता पवथक आवाहि)
जञतनकत िरदतन दनितिी और मनोकतमनत पणा करनितिी सरसििीदिी म आपको नमसकतर करक तिदयतभयतस शर करित
ह मझ पणा यश द
सिािपरहरः-
गङग ि मि िव गोरदावरी सरसवती
िमथरद नसनध कावरी जलsनसमि सननिनध कर
In this water I invoke the presence of holy waters from the rivers Ganga Yamuna Godavari
Saraswati Narmada Sindhu and Kaveri
मी या सनाना साठी घतललया पायाला शदघ करया करीता गगा यमना सरसवती नमकदा रसध कावरी या सवक सररताना
पाचारण करतो
(शरीर पनवतर सवचछ करत वळी सवथ पनवतर िदयाि समरण ndashआरदरारी)
म इस सनतनतथा तिय ह य जिको पतितर करनक तिय गगत यमनत सरसििी नमादत तसर कतिरी नदीयोको आदरपिाक
बितित ह
नििापवथः-
करिरणकत वाक-काज कमथज वा
शरवणििज वा मािस वाSपराधम
नवनहतमनवनहत वा सवथमतत कषमसव
ज ज करणाबध शरीमहारदव शमभो
Oh Lord kindly forgive my wrong actions done knowingly or unknowingly either through my
organs of action (hand feet speech) or through my organs of perception (eyes ears) or by my
mind Glory unto Thee O Lord who is the ocean of kindness
आज माझया हात पाय कान डोळ रकवा मन यामळ कोणतही द षकतय घडल असल तर ह करणासागर रशवशकरा मला
कषमा कर
(रदवापढ पणथ शरणागती)
आज मर हतथ पर ितचत कतन आख यत मनस कोई अपरतर ह ए हो िो ह कषमतसतगर महतदि शभो मझ कषमत करो
भोजि मतरः-
ॐ सह िाववत सह िौ भिि सहवी थम करवावह
तजनसविावधीतमसत मा नवनिषावह
ॐ शानतः शानतः शानतः
Om May Lord protect us May He cause us to enjoy May we exert together May our studies be
thorough and faithful May we never quarrel with each other Om Peace Peace Peace
ह दवा आमहीसवक एकजटीन राहाव एकतर जवाव एकजटीन शौयकवान वहाव तजरसव व रवचारवत वहाव (मनात) दवष
भावना नाहीशी वहावी ही पराथकना सवकतर शारतच शारत होईल
(मतरी सहकार एकातम भाविा रजनवणासाठी तटा रहीत कौटनबक सवासा साठी)
ह भगितन हम सब एकसतथ रह एकसतथ भोजन कर शौया-िीरित एकसतथ तदखतय िजतसि और तिचतरिि बन आपसम
दवष न कर यही परतथानत सभी शतति होगी
मराठी परारथिा
वरदनि कवळ घता िाम घा शरीहरीि सहज हवि होत िाम घता फकाि
जीवि करी नजनवतवा अनि ह पणथ रबहम उरदर भरण िोह जानणज जञ कमथ
ज ज रघवीर समरथ
रशव पराथकना
कपथरगौर करणावतार ससारसार भजगनिहारम
सरदा वसनत हरदारनवनरद भव भवािीसनहत िमानम
He who is fair like camphor who is ever compassionate by whose being the entire universe
exists around whose neck there is a garland of serpents may he always live in my heart along
with Bhavani his consort I bow down to him
जयाचा कपरा सारखा गोरा वणक जो दया-कषमा याचा अवतार जो सषटीचा रवधाता जो माझया हदयात वसत बहररवत आह
अशा शीवशकराला भवारन मात सरहत नमसकार करतो
जो कपर जस गौर िणाकत ह जो करणतकत अिितर ह जो इस सिीकत सभीकछ ह तजसक गिम नतगोकत हतर ह ऐस तशि
जो मर हदय म बस ह उनह और भितनी मतितको म नमन करित ह
ॐ तरबक जामह सगिनधम पनिवधथिम
उवाथरकनमव बधिि मतोमथकषी मामतात
I worship the fragrant three-eyed one who nourishes all beings grant me liberation in the same
manner as a ripe cucumber naturally severs itself from the vine
जस वलीच खरबज रपकन सगरधत होत व (एक रदवशी) वलीचया दठा पासन अलगद वगळ होत तसच माझ जीवन
(द ख रवररहत) पणक वहाव व आतमयाला मोकषाचा अमत अनभव रमळावा महणन ह रतरनरतर शकरा मी तझी आराधना
करीत आह
म तरीनतरिति भगितन शकरजी कत धयतन करित ह जस बिकत फि पणा परीपकि होकर अपनी सगर फितित ह और
(एकतदन) बिस अिग होित ह िसही मझ इस जीिनस (यतिनतरतहि) मि कर और मोकषक अमिकत अनभि द
सरसवती परारथिा
ा कनरदनरद तषारहार धवला ा शभरविावता
ा वीणावररदणडमनणडतकरः ा शवतपदमासिा
ा रबहमाSचतशकरपरभनतनभरदवः सरदा वननरदता
सा मा पात सरसवती भगवती निःशषजाडा पहा
Fair as a jasmine flower the moon or a flake of snow dressed in white Her hands adorned by the
graceful veena staff seated on a white lotus Adored by Brahma Vishnu Shiva and the other
deitiesProtect me Oh Goddess Saraswati remover of ignorance inert
रजच चदरासारख तज व तसाचवणक आह शभर वसतर नसन हातात वीणा घउन जी शभर कमळावर बसली आह रजला बरहमा
रवषण व सवक दव आदरान वदन करतात तया अजञानचा अध कार दर करणाऱया
सरसवती दवी माझ रकषण कर
जो चदरमतक परकतश जसी गौर िणाकी तजसन शभर िसतर रतरण तकयत तजसक हतथोम िीणत ह जो शभर कमिपर बठी जो
बरहमत तिषण और अनय दिितओस ितदि िह अजञतनकी जडित नतश करनितिी सरसििी दिी मरी रकषत कर
शनिमाता परारथिा
सवथ मगल मागल नशव सवाथरथ सानधक
शरण तरमबक गौरी िाराणी िमोSसतत
Adorations to Goddess who is the auspiciousness of all that is auspicious who is the consort of
Lord Shiva who is the bestower of every desire of onersquos heart Adorations to You O Devi I
have taken refuge in you
सवााच कलयाण व मगल करणाऱया सवचछा परी करणाऱया ह रशवपरतन गौरी-नारायणी मी तला शरण यत आह माझा
नमसकार मानन घ
सभीपरकतरस मगिमय और ककयतणकतरी सभी ईचछतओको परत करनितिी तशि पतनी गौरी-नतरतयणी को म शरण ह
नमसकतर करित ह
ा रदवी सवथ भतष शनिरपण सनसरता
िमसतस िमसतस िमसतस िमो िमः
O mother Who is present everywhere who is embodiment of power and energy I bow to you I
bow to you I bow to you
जी दवी शरि रपात सवक परारणमातरात भरलली आह तया दवीला शतश नमसकार
जो दिी शतिक रपम सभी परततणयोम बसी ह उस दिीको मरत बतर बतर नमसकतर
नवषण परारथिा
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
सरदा सवथरदा ोग तझा घडावा
तझ कारणी रदह माझा पडावा
उपकष िको गणवता अिता
रघिाका मागण ह नि आता
ज ज रघवीर समरथ
नरदरवा नरदरवा रदीपोतकार
कािी कडल मोती हार
नरदरवाला पाहि िमसकार
नरदवा लावला तळशीपाशी
उजड पडतो नवषण पाशी
माझा िमसकार सवथ रदवासाठी
नवदयाभ ासारभः-
सरसवनत िमसतभ वररद कामरनपणी
नवदयारमभ कररषानम नसनिभथवत म सरदा
O Goddess Saraswati salutations to you the giver of boons the one who fulfills all desires I
begin my studies May there always be accomplishments for me
जञान व मनोकामना पणक करयाच वरदान दणारी सरसवतीदवी मी तला नतमसतक होऊन
रवदयाभयास सर करत आह मला माझया जञानाजकनात परीपणकता द
(नवदया रदवीि कतजञता पवथक आवाहि)
जञतनकत िरदतन दनितिी और मनोकतमनत पणा करनितिी सरसििीदिी म आपको नमसकतर करक तिदयतभयतस शर करित
ह मझ पणा यश द
सिािपरहरः-
गङग ि मि िव गोरदावरी सरसवती
िमथरद नसनध कावरी जलsनसमि सननिनध कर
In this water I invoke the presence of holy waters from the rivers Ganga Yamuna Godavari
Saraswati Narmada Sindhu and Kaveri
मी या सनाना साठी घतललया पायाला शदघ करया करीता गगा यमना सरसवती नमकदा रसध कावरी या सवक सररताना
पाचारण करतो
(शरीर पनवतर सवचछ करत वळी सवथ पनवतर िदयाि समरण ndashआरदरारी)
म इस सनतनतथा तिय ह य जिको पतितर करनक तिय गगत यमनत सरसििी नमादत तसर कतिरी नदीयोको आदरपिाक
बितित ह
नििापवथः-
करिरणकत वाक-काज कमथज वा
शरवणििज वा मािस वाSपराधम
नवनहतमनवनहत वा सवथमतत कषमसव
ज ज करणाबध शरीमहारदव शमभो
Oh Lord kindly forgive my wrong actions done knowingly or unknowingly either through my
organs of action (hand feet speech) or through my organs of perception (eyes ears) or by my
mind Glory unto Thee O Lord who is the ocean of kindness
आज माझया हात पाय कान डोळ रकवा मन यामळ कोणतही द षकतय घडल असल तर ह करणासागर रशवशकरा मला
कषमा कर
(रदवापढ पणथ शरणागती)
आज मर हतथ पर ितचत कतन आख यत मनस कोई अपरतर ह ए हो िो ह कषमतसतगर महतदि शभो मझ कषमत करो
भोजि मतरः-
ॐ सह िाववत सह िौ भिि सहवी थम करवावह
तजनसविावधीतमसत मा नवनिषावह
ॐ शानतः शानतः शानतः
Om May Lord protect us May He cause us to enjoy May we exert together May our studies be
thorough and faithful May we never quarrel with each other Om Peace Peace Peace
ह दवा आमहीसवक एकजटीन राहाव एकतर जवाव एकजटीन शौयकवान वहाव तजरसव व रवचारवत वहाव (मनात) दवष
भावना नाहीशी वहावी ही पराथकना सवकतर शारतच शारत होईल
(मतरी सहकार एकातम भाविा रजनवणासाठी तटा रहीत कौटनबक सवासा साठी)
ह भगितन हम सब एकसतथ रह एकसतथ भोजन कर शौया-िीरित एकसतथ तदखतय िजतसि और तिचतरिि बन आपसम
दवष न कर यही परतथानत सभी शतति होगी
मराठी परारथिा
वरदनि कवळ घता िाम घा शरीहरीि सहज हवि होत िाम घता फकाि
जीवि करी नजनवतवा अनि ह पणथ रबहम उरदर भरण िोह जानणज जञ कमथ
ज ज रघवीर समरथ
रशव पराथकना
कपथरगौर करणावतार ससारसार भजगनिहारम
सरदा वसनत हरदारनवनरद भव भवािीसनहत िमानम
He who is fair like camphor who is ever compassionate by whose being the entire universe
exists around whose neck there is a garland of serpents may he always live in my heart along
with Bhavani his consort I bow down to him
जयाचा कपरा सारखा गोरा वणक जो दया-कषमा याचा अवतार जो सषटीचा रवधाता जो माझया हदयात वसत बहररवत आह
अशा शीवशकराला भवारन मात सरहत नमसकार करतो
जो कपर जस गौर िणाकत ह जो करणतकत अिितर ह जो इस सिीकत सभीकछ ह तजसक गिम नतगोकत हतर ह ऐस तशि
जो मर हदय म बस ह उनह और भितनी मतितको म नमन करित ह
ॐ तरबक जामह सगिनधम पनिवधथिम
उवाथरकनमव बधिि मतोमथकषी मामतात
I worship the fragrant three-eyed one who nourishes all beings grant me liberation in the same
manner as a ripe cucumber naturally severs itself from the vine
जस वलीच खरबज रपकन सगरधत होत व (एक रदवशी) वलीचया दठा पासन अलगद वगळ होत तसच माझ जीवन
(द ख रवररहत) पणक वहाव व आतमयाला मोकषाचा अमत अनभव रमळावा महणन ह रतरनरतर शकरा मी तझी आराधना
करीत आह
म तरीनतरिति भगितन शकरजी कत धयतन करित ह जस बिकत फि पणा परीपकि होकर अपनी सगर फितित ह और
(एकतदन) बिस अिग होित ह िसही मझ इस जीिनस (यतिनतरतहि) मि कर और मोकषक अमिकत अनभि द
सरसवती परारथिा
ा कनरदनरद तषारहार धवला ा शभरविावता
ा वीणावररदणडमनणडतकरः ा शवतपदमासिा
ा रबहमाSचतशकरपरभनतनभरदवः सरदा वननरदता
सा मा पात सरसवती भगवती निःशषजाडा पहा
Fair as a jasmine flower the moon or a flake of snow dressed in white Her hands adorned by the
graceful veena staff seated on a white lotus Adored by Brahma Vishnu Shiva and the other
deitiesProtect me Oh Goddess Saraswati remover of ignorance inert
रजच चदरासारख तज व तसाचवणक आह शभर वसतर नसन हातात वीणा घउन जी शभर कमळावर बसली आह रजला बरहमा
रवषण व सवक दव आदरान वदन करतात तया अजञानचा अध कार दर करणाऱया
सरसवती दवी माझ रकषण कर
जो चदरमतक परकतश जसी गौर िणाकी तजसन शभर िसतर रतरण तकयत तजसक हतथोम िीणत ह जो शभर कमिपर बठी जो
बरहमत तिषण और अनय दिितओस ितदि िह अजञतनकी जडित नतश करनितिी सरसििी दिी मरी रकषत कर
शनिमाता परारथिा
सवथ मगल मागल नशव सवाथरथ सानधक
शरण तरमबक गौरी िाराणी िमोSसतत
Adorations to Goddess who is the auspiciousness of all that is auspicious who is the consort of
Lord Shiva who is the bestower of every desire of onersquos heart Adorations to You O Devi I
have taken refuge in you
सवााच कलयाण व मगल करणाऱया सवचछा परी करणाऱया ह रशवपरतन गौरी-नारायणी मी तला शरण यत आह माझा
नमसकार मानन घ
सभीपरकतरस मगिमय और ककयतणकतरी सभी ईचछतओको परत करनितिी तशि पतनी गौरी-नतरतयणी को म शरण ह
नमसकतर करित ह
ा रदवी सवथ भतष शनिरपण सनसरता
िमसतस िमसतस िमसतस िमो िमः
O mother Who is present everywhere who is embodiment of power and energy I bow to you I
bow to you I bow to you
जी दवी शरि रपात सवक परारणमातरात भरलली आह तया दवीला शतश नमसकार
जो दिी शतिक रपम सभी परततणयोम बसी ह उस दिीको मरत बतर बतर नमसकतर
नवषण परारथिा
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
नवदयाभ ासारभः-
सरसवनत िमसतभ वररद कामरनपणी
नवदयारमभ कररषानम नसनिभथवत म सरदा
O Goddess Saraswati salutations to you the giver of boons the one who fulfills all desires I
begin my studies May there always be accomplishments for me
जञान व मनोकामना पणक करयाच वरदान दणारी सरसवतीदवी मी तला नतमसतक होऊन
रवदयाभयास सर करत आह मला माझया जञानाजकनात परीपणकता द
(नवदया रदवीि कतजञता पवथक आवाहि)
जञतनकत िरदतन दनितिी और मनोकतमनत पणा करनितिी सरसििीदिी म आपको नमसकतर करक तिदयतभयतस शर करित
ह मझ पणा यश द
सिािपरहरः-
गङग ि मि िव गोरदावरी सरसवती
िमथरद नसनध कावरी जलsनसमि सननिनध कर
In this water I invoke the presence of holy waters from the rivers Ganga Yamuna Godavari
Saraswati Narmada Sindhu and Kaveri
मी या सनाना साठी घतललया पायाला शदघ करया करीता गगा यमना सरसवती नमकदा रसध कावरी या सवक सररताना
पाचारण करतो
(शरीर पनवतर सवचछ करत वळी सवथ पनवतर िदयाि समरण ndashआरदरारी)
म इस सनतनतथा तिय ह य जिको पतितर करनक तिय गगत यमनत सरसििी नमादत तसर कतिरी नदीयोको आदरपिाक
बितित ह
नििापवथः-
करिरणकत वाक-काज कमथज वा
शरवणििज वा मािस वाSपराधम
नवनहतमनवनहत वा सवथमतत कषमसव
ज ज करणाबध शरीमहारदव शमभो
Oh Lord kindly forgive my wrong actions done knowingly or unknowingly either through my
organs of action (hand feet speech) or through my organs of perception (eyes ears) or by my
mind Glory unto Thee O Lord who is the ocean of kindness
आज माझया हात पाय कान डोळ रकवा मन यामळ कोणतही द षकतय घडल असल तर ह करणासागर रशवशकरा मला
कषमा कर
(रदवापढ पणथ शरणागती)
आज मर हतथ पर ितचत कतन आख यत मनस कोई अपरतर ह ए हो िो ह कषमतसतगर महतदि शभो मझ कषमत करो
भोजि मतरः-
ॐ सह िाववत सह िौ भिि सहवी थम करवावह
तजनसविावधीतमसत मा नवनिषावह
ॐ शानतः शानतः शानतः
Om May Lord protect us May He cause us to enjoy May we exert together May our studies be
thorough and faithful May we never quarrel with each other Om Peace Peace Peace
ह दवा आमहीसवक एकजटीन राहाव एकतर जवाव एकजटीन शौयकवान वहाव तजरसव व रवचारवत वहाव (मनात) दवष
भावना नाहीशी वहावी ही पराथकना सवकतर शारतच शारत होईल
(मतरी सहकार एकातम भाविा रजनवणासाठी तटा रहीत कौटनबक सवासा साठी)
ह भगितन हम सब एकसतथ रह एकसतथ भोजन कर शौया-िीरित एकसतथ तदखतय िजतसि और तिचतरिि बन आपसम
दवष न कर यही परतथानत सभी शतति होगी
मराठी परारथिा
वरदनि कवळ घता िाम घा शरीहरीि सहज हवि होत िाम घता फकाि
जीवि करी नजनवतवा अनि ह पणथ रबहम उरदर भरण िोह जानणज जञ कमथ
ज ज रघवीर समरथ
रशव पराथकना
कपथरगौर करणावतार ससारसार भजगनिहारम
सरदा वसनत हरदारनवनरद भव भवािीसनहत िमानम
He who is fair like camphor who is ever compassionate by whose being the entire universe
exists around whose neck there is a garland of serpents may he always live in my heart along
with Bhavani his consort I bow down to him
जयाचा कपरा सारखा गोरा वणक जो दया-कषमा याचा अवतार जो सषटीचा रवधाता जो माझया हदयात वसत बहररवत आह
अशा शीवशकराला भवारन मात सरहत नमसकार करतो
जो कपर जस गौर िणाकत ह जो करणतकत अिितर ह जो इस सिीकत सभीकछ ह तजसक गिम नतगोकत हतर ह ऐस तशि
जो मर हदय म बस ह उनह और भितनी मतितको म नमन करित ह
ॐ तरबक जामह सगिनधम पनिवधथिम
उवाथरकनमव बधिि मतोमथकषी मामतात
I worship the fragrant three-eyed one who nourishes all beings grant me liberation in the same
manner as a ripe cucumber naturally severs itself from the vine
जस वलीच खरबज रपकन सगरधत होत व (एक रदवशी) वलीचया दठा पासन अलगद वगळ होत तसच माझ जीवन
(द ख रवररहत) पणक वहाव व आतमयाला मोकषाचा अमत अनभव रमळावा महणन ह रतरनरतर शकरा मी तझी आराधना
करीत आह
म तरीनतरिति भगितन शकरजी कत धयतन करित ह जस बिकत फि पणा परीपकि होकर अपनी सगर फितित ह और
(एकतदन) बिस अिग होित ह िसही मझ इस जीिनस (यतिनतरतहि) मि कर और मोकषक अमिकत अनभि द
सरसवती परारथिा
ा कनरदनरद तषारहार धवला ा शभरविावता
ा वीणावररदणडमनणडतकरः ा शवतपदमासिा
ा रबहमाSचतशकरपरभनतनभरदवः सरदा वननरदता
सा मा पात सरसवती भगवती निःशषजाडा पहा
Fair as a jasmine flower the moon or a flake of snow dressed in white Her hands adorned by the
graceful veena staff seated on a white lotus Adored by Brahma Vishnu Shiva and the other
deitiesProtect me Oh Goddess Saraswati remover of ignorance inert
रजच चदरासारख तज व तसाचवणक आह शभर वसतर नसन हातात वीणा घउन जी शभर कमळावर बसली आह रजला बरहमा
रवषण व सवक दव आदरान वदन करतात तया अजञानचा अध कार दर करणाऱया
सरसवती दवी माझ रकषण कर
जो चदरमतक परकतश जसी गौर िणाकी तजसन शभर िसतर रतरण तकयत तजसक हतथोम िीणत ह जो शभर कमिपर बठी जो
बरहमत तिषण और अनय दिितओस ितदि िह अजञतनकी जडित नतश करनितिी सरसििी दिी मरी रकषत कर
शनिमाता परारथिा
सवथ मगल मागल नशव सवाथरथ सानधक
शरण तरमबक गौरी िाराणी िमोSसतत
Adorations to Goddess who is the auspiciousness of all that is auspicious who is the consort of
Lord Shiva who is the bestower of every desire of onersquos heart Adorations to You O Devi I
have taken refuge in you
सवााच कलयाण व मगल करणाऱया सवचछा परी करणाऱया ह रशवपरतन गौरी-नारायणी मी तला शरण यत आह माझा
नमसकार मानन घ
सभीपरकतरस मगिमय और ककयतणकतरी सभी ईचछतओको परत करनितिी तशि पतनी गौरी-नतरतयणी को म शरण ह
नमसकतर करित ह
ा रदवी सवथ भतष शनिरपण सनसरता
िमसतस िमसतस िमसतस िमो िमः
O mother Who is present everywhere who is embodiment of power and energy I bow to you I
bow to you I bow to you
जी दवी शरि रपात सवक परारणमातरात भरलली आह तया दवीला शतश नमसकार
जो दिी शतिक रपम सभी परततणयोम बसी ह उस दिीको मरत बतर बतर नमसकतर
नवषण परारथिा
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
सिािपरहरः-
गङग ि मि िव गोरदावरी सरसवती
िमथरद नसनध कावरी जलsनसमि सननिनध कर
In this water I invoke the presence of holy waters from the rivers Ganga Yamuna Godavari
Saraswati Narmada Sindhu and Kaveri
मी या सनाना साठी घतललया पायाला शदघ करया करीता गगा यमना सरसवती नमकदा रसध कावरी या सवक सररताना
पाचारण करतो
(शरीर पनवतर सवचछ करत वळी सवथ पनवतर िदयाि समरण ndashआरदरारी)
म इस सनतनतथा तिय ह य जिको पतितर करनक तिय गगत यमनत सरसििी नमादत तसर कतिरी नदीयोको आदरपिाक
बितित ह
नििापवथः-
करिरणकत वाक-काज कमथज वा
शरवणििज वा मािस वाSपराधम
नवनहतमनवनहत वा सवथमतत कषमसव
ज ज करणाबध शरीमहारदव शमभो
Oh Lord kindly forgive my wrong actions done knowingly or unknowingly either through my
organs of action (hand feet speech) or through my organs of perception (eyes ears) or by my
mind Glory unto Thee O Lord who is the ocean of kindness
आज माझया हात पाय कान डोळ रकवा मन यामळ कोणतही द षकतय घडल असल तर ह करणासागर रशवशकरा मला
कषमा कर
(रदवापढ पणथ शरणागती)
आज मर हतथ पर ितचत कतन आख यत मनस कोई अपरतर ह ए हो िो ह कषमतसतगर महतदि शभो मझ कषमत करो
भोजि मतरः-
ॐ सह िाववत सह िौ भिि सहवी थम करवावह
तजनसविावधीतमसत मा नवनिषावह
ॐ शानतः शानतः शानतः
Om May Lord protect us May He cause us to enjoy May we exert together May our studies be
thorough and faithful May we never quarrel with each other Om Peace Peace Peace
ह दवा आमहीसवक एकजटीन राहाव एकतर जवाव एकजटीन शौयकवान वहाव तजरसव व रवचारवत वहाव (मनात) दवष
भावना नाहीशी वहावी ही पराथकना सवकतर शारतच शारत होईल
(मतरी सहकार एकातम भाविा रजनवणासाठी तटा रहीत कौटनबक सवासा साठी)
ह भगितन हम सब एकसतथ रह एकसतथ भोजन कर शौया-िीरित एकसतथ तदखतय िजतसि और तिचतरिि बन आपसम
दवष न कर यही परतथानत सभी शतति होगी
मराठी परारथिा
वरदनि कवळ घता िाम घा शरीहरीि सहज हवि होत िाम घता फकाि
जीवि करी नजनवतवा अनि ह पणथ रबहम उरदर भरण िोह जानणज जञ कमथ
ज ज रघवीर समरथ
रशव पराथकना
कपथरगौर करणावतार ससारसार भजगनिहारम
सरदा वसनत हरदारनवनरद भव भवािीसनहत िमानम
He who is fair like camphor who is ever compassionate by whose being the entire universe
exists around whose neck there is a garland of serpents may he always live in my heart along
with Bhavani his consort I bow down to him
जयाचा कपरा सारखा गोरा वणक जो दया-कषमा याचा अवतार जो सषटीचा रवधाता जो माझया हदयात वसत बहररवत आह
अशा शीवशकराला भवारन मात सरहत नमसकार करतो
जो कपर जस गौर िणाकत ह जो करणतकत अिितर ह जो इस सिीकत सभीकछ ह तजसक गिम नतगोकत हतर ह ऐस तशि
जो मर हदय म बस ह उनह और भितनी मतितको म नमन करित ह
ॐ तरबक जामह सगिनधम पनिवधथिम
उवाथरकनमव बधिि मतोमथकषी मामतात
I worship the fragrant three-eyed one who nourishes all beings grant me liberation in the same
manner as a ripe cucumber naturally severs itself from the vine
जस वलीच खरबज रपकन सगरधत होत व (एक रदवशी) वलीचया दठा पासन अलगद वगळ होत तसच माझ जीवन
(द ख रवररहत) पणक वहाव व आतमयाला मोकषाचा अमत अनभव रमळावा महणन ह रतरनरतर शकरा मी तझी आराधना
करीत आह
म तरीनतरिति भगितन शकरजी कत धयतन करित ह जस बिकत फि पणा परीपकि होकर अपनी सगर फितित ह और
(एकतदन) बिस अिग होित ह िसही मझ इस जीिनस (यतिनतरतहि) मि कर और मोकषक अमिकत अनभि द
सरसवती परारथिा
ा कनरदनरद तषारहार धवला ा शभरविावता
ा वीणावररदणडमनणडतकरः ा शवतपदमासिा
ा रबहमाSचतशकरपरभनतनभरदवः सरदा वननरदता
सा मा पात सरसवती भगवती निःशषजाडा पहा
Fair as a jasmine flower the moon or a flake of snow dressed in white Her hands adorned by the
graceful veena staff seated on a white lotus Adored by Brahma Vishnu Shiva and the other
deitiesProtect me Oh Goddess Saraswati remover of ignorance inert
रजच चदरासारख तज व तसाचवणक आह शभर वसतर नसन हातात वीणा घउन जी शभर कमळावर बसली आह रजला बरहमा
रवषण व सवक दव आदरान वदन करतात तया अजञानचा अध कार दर करणाऱया
सरसवती दवी माझ रकषण कर
जो चदरमतक परकतश जसी गौर िणाकी तजसन शभर िसतर रतरण तकयत तजसक हतथोम िीणत ह जो शभर कमिपर बठी जो
बरहमत तिषण और अनय दिितओस ितदि िह अजञतनकी जडित नतश करनितिी सरसििी दिी मरी रकषत कर
शनिमाता परारथिा
सवथ मगल मागल नशव सवाथरथ सानधक
शरण तरमबक गौरी िाराणी िमोSसतत
Adorations to Goddess who is the auspiciousness of all that is auspicious who is the consort of
Lord Shiva who is the bestower of every desire of onersquos heart Adorations to You O Devi I
have taken refuge in you
सवााच कलयाण व मगल करणाऱया सवचछा परी करणाऱया ह रशवपरतन गौरी-नारायणी मी तला शरण यत आह माझा
नमसकार मानन घ
सभीपरकतरस मगिमय और ककयतणकतरी सभी ईचछतओको परत करनितिी तशि पतनी गौरी-नतरतयणी को म शरण ह
नमसकतर करित ह
ा रदवी सवथ भतष शनिरपण सनसरता
िमसतस िमसतस िमसतस िमो िमः
O mother Who is present everywhere who is embodiment of power and energy I bow to you I
bow to you I bow to you
जी दवी शरि रपात सवक परारणमातरात भरलली आह तया दवीला शतश नमसकार
जो दिी शतिक रपम सभी परततणयोम बसी ह उस दिीको मरत बतर बतर नमसकतर
नवषण परारथिा
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
नििापवथः-
करिरणकत वाक-काज कमथज वा
शरवणििज वा मािस वाSपराधम
नवनहतमनवनहत वा सवथमतत कषमसव
ज ज करणाबध शरीमहारदव शमभो
Oh Lord kindly forgive my wrong actions done knowingly or unknowingly either through my
organs of action (hand feet speech) or through my organs of perception (eyes ears) or by my
mind Glory unto Thee O Lord who is the ocean of kindness
आज माझया हात पाय कान डोळ रकवा मन यामळ कोणतही द षकतय घडल असल तर ह करणासागर रशवशकरा मला
कषमा कर
(रदवापढ पणथ शरणागती)
आज मर हतथ पर ितचत कतन आख यत मनस कोई अपरतर ह ए हो िो ह कषमतसतगर महतदि शभो मझ कषमत करो
भोजि मतरः-
ॐ सह िाववत सह िौ भिि सहवी थम करवावह
तजनसविावधीतमसत मा नवनिषावह
ॐ शानतः शानतः शानतः
Om May Lord protect us May He cause us to enjoy May we exert together May our studies be
thorough and faithful May we never quarrel with each other Om Peace Peace Peace
ह दवा आमहीसवक एकजटीन राहाव एकतर जवाव एकजटीन शौयकवान वहाव तजरसव व रवचारवत वहाव (मनात) दवष
भावना नाहीशी वहावी ही पराथकना सवकतर शारतच शारत होईल
(मतरी सहकार एकातम भाविा रजनवणासाठी तटा रहीत कौटनबक सवासा साठी)
ह भगितन हम सब एकसतथ रह एकसतथ भोजन कर शौया-िीरित एकसतथ तदखतय िजतसि और तिचतरिि बन आपसम
दवष न कर यही परतथानत सभी शतति होगी
मराठी परारथिा
वरदनि कवळ घता िाम घा शरीहरीि सहज हवि होत िाम घता फकाि
जीवि करी नजनवतवा अनि ह पणथ रबहम उरदर भरण िोह जानणज जञ कमथ
ज ज रघवीर समरथ
रशव पराथकना
कपथरगौर करणावतार ससारसार भजगनिहारम
सरदा वसनत हरदारनवनरद भव भवािीसनहत िमानम
He who is fair like camphor who is ever compassionate by whose being the entire universe
exists around whose neck there is a garland of serpents may he always live in my heart along
with Bhavani his consort I bow down to him
जयाचा कपरा सारखा गोरा वणक जो दया-कषमा याचा अवतार जो सषटीचा रवधाता जो माझया हदयात वसत बहररवत आह
अशा शीवशकराला भवारन मात सरहत नमसकार करतो
जो कपर जस गौर िणाकत ह जो करणतकत अिितर ह जो इस सिीकत सभीकछ ह तजसक गिम नतगोकत हतर ह ऐस तशि
जो मर हदय म बस ह उनह और भितनी मतितको म नमन करित ह
ॐ तरबक जामह सगिनधम पनिवधथिम
उवाथरकनमव बधिि मतोमथकषी मामतात
I worship the fragrant three-eyed one who nourishes all beings grant me liberation in the same
manner as a ripe cucumber naturally severs itself from the vine
जस वलीच खरबज रपकन सगरधत होत व (एक रदवशी) वलीचया दठा पासन अलगद वगळ होत तसच माझ जीवन
(द ख रवररहत) पणक वहाव व आतमयाला मोकषाचा अमत अनभव रमळावा महणन ह रतरनरतर शकरा मी तझी आराधना
करीत आह
म तरीनतरिति भगितन शकरजी कत धयतन करित ह जस बिकत फि पणा परीपकि होकर अपनी सगर फितित ह और
(एकतदन) बिस अिग होित ह िसही मझ इस जीिनस (यतिनतरतहि) मि कर और मोकषक अमिकत अनभि द
सरसवती परारथिा
ा कनरदनरद तषारहार धवला ा शभरविावता
ा वीणावररदणडमनणडतकरः ा शवतपदमासिा
ा रबहमाSचतशकरपरभनतनभरदवः सरदा वननरदता
सा मा पात सरसवती भगवती निःशषजाडा पहा
Fair as a jasmine flower the moon or a flake of snow dressed in white Her hands adorned by the
graceful veena staff seated on a white lotus Adored by Brahma Vishnu Shiva and the other
deitiesProtect me Oh Goddess Saraswati remover of ignorance inert
रजच चदरासारख तज व तसाचवणक आह शभर वसतर नसन हातात वीणा घउन जी शभर कमळावर बसली आह रजला बरहमा
रवषण व सवक दव आदरान वदन करतात तया अजञानचा अध कार दर करणाऱया
सरसवती दवी माझ रकषण कर
जो चदरमतक परकतश जसी गौर िणाकी तजसन शभर िसतर रतरण तकयत तजसक हतथोम िीणत ह जो शभर कमिपर बठी जो
बरहमत तिषण और अनय दिितओस ितदि िह अजञतनकी जडित नतश करनितिी सरसििी दिी मरी रकषत कर
शनिमाता परारथिा
सवथ मगल मागल नशव सवाथरथ सानधक
शरण तरमबक गौरी िाराणी िमोSसतत
Adorations to Goddess who is the auspiciousness of all that is auspicious who is the consort of
Lord Shiva who is the bestower of every desire of onersquos heart Adorations to You O Devi I
have taken refuge in you
सवााच कलयाण व मगल करणाऱया सवचछा परी करणाऱया ह रशवपरतन गौरी-नारायणी मी तला शरण यत आह माझा
नमसकार मानन घ
सभीपरकतरस मगिमय और ककयतणकतरी सभी ईचछतओको परत करनितिी तशि पतनी गौरी-नतरतयणी को म शरण ह
नमसकतर करित ह
ा रदवी सवथ भतष शनिरपण सनसरता
िमसतस िमसतस िमसतस िमो िमः
O mother Who is present everywhere who is embodiment of power and energy I bow to you I
bow to you I bow to you
जी दवी शरि रपात सवक परारणमातरात भरलली आह तया दवीला शतश नमसकार
जो दिी शतिक रपम सभी परततणयोम बसी ह उस दिीको मरत बतर बतर नमसकतर
नवषण परारथिा
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
भोजि मतरः-
ॐ सह िाववत सह िौ भिि सहवी थम करवावह
तजनसविावधीतमसत मा नवनिषावह
ॐ शानतः शानतः शानतः
Om May Lord protect us May He cause us to enjoy May we exert together May our studies be
thorough and faithful May we never quarrel with each other Om Peace Peace Peace
ह दवा आमहीसवक एकजटीन राहाव एकतर जवाव एकजटीन शौयकवान वहाव तजरसव व रवचारवत वहाव (मनात) दवष
भावना नाहीशी वहावी ही पराथकना सवकतर शारतच शारत होईल
(मतरी सहकार एकातम भाविा रजनवणासाठी तटा रहीत कौटनबक सवासा साठी)
ह भगितन हम सब एकसतथ रह एकसतथ भोजन कर शौया-िीरित एकसतथ तदखतय िजतसि और तिचतरिि बन आपसम
दवष न कर यही परतथानत सभी शतति होगी
मराठी परारथिा
वरदनि कवळ घता िाम घा शरीहरीि सहज हवि होत िाम घता फकाि
जीवि करी नजनवतवा अनि ह पणथ रबहम उरदर भरण िोह जानणज जञ कमथ
ज ज रघवीर समरथ
रशव पराथकना
कपथरगौर करणावतार ससारसार भजगनिहारम
सरदा वसनत हरदारनवनरद भव भवािीसनहत िमानम
He who is fair like camphor who is ever compassionate by whose being the entire universe
exists around whose neck there is a garland of serpents may he always live in my heart along
with Bhavani his consort I bow down to him
जयाचा कपरा सारखा गोरा वणक जो दया-कषमा याचा अवतार जो सषटीचा रवधाता जो माझया हदयात वसत बहररवत आह
अशा शीवशकराला भवारन मात सरहत नमसकार करतो
जो कपर जस गौर िणाकत ह जो करणतकत अिितर ह जो इस सिीकत सभीकछ ह तजसक गिम नतगोकत हतर ह ऐस तशि
जो मर हदय म बस ह उनह और भितनी मतितको म नमन करित ह
ॐ तरबक जामह सगिनधम पनिवधथिम
उवाथरकनमव बधिि मतोमथकषी मामतात
I worship the fragrant three-eyed one who nourishes all beings grant me liberation in the same
manner as a ripe cucumber naturally severs itself from the vine
जस वलीच खरबज रपकन सगरधत होत व (एक रदवशी) वलीचया दठा पासन अलगद वगळ होत तसच माझ जीवन
(द ख रवररहत) पणक वहाव व आतमयाला मोकषाचा अमत अनभव रमळावा महणन ह रतरनरतर शकरा मी तझी आराधना
करीत आह
म तरीनतरिति भगितन शकरजी कत धयतन करित ह जस बिकत फि पणा परीपकि होकर अपनी सगर फितित ह और
(एकतदन) बिस अिग होित ह िसही मझ इस जीिनस (यतिनतरतहि) मि कर और मोकषक अमिकत अनभि द
सरसवती परारथिा
ा कनरदनरद तषारहार धवला ा शभरविावता
ा वीणावररदणडमनणडतकरः ा शवतपदमासिा
ा रबहमाSचतशकरपरभनतनभरदवः सरदा वननरदता
सा मा पात सरसवती भगवती निःशषजाडा पहा
Fair as a jasmine flower the moon or a flake of snow dressed in white Her hands adorned by the
graceful veena staff seated on a white lotus Adored by Brahma Vishnu Shiva and the other
deitiesProtect me Oh Goddess Saraswati remover of ignorance inert
रजच चदरासारख तज व तसाचवणक आह शभर वसतर नसन हातात वीणा घउन जी शभर कमळावर बसली आह रजला बरहमा
रवषण व सवक दव आदरान वदन करतात तया अजञानचा अध कार दर करणाऱया
सरसवती दवी माझ रकषण कर
जो चदरमतक परकतश जसी गौर िणाकी तजसन शभर िसतर रतरण तकयत तजसक हतथोम िीणत ह जो शभर कमिपर बठी जो
बरहमत तिषण और अनय दिितओस ितदि िह अजञतनकी जडित नतश करनितिी सरसििी दिी मरी रकषत कर
शनिमाता परारथिा
सवथ मगल मागल नशव सवाथरथ सानधक
शरण तरमबक गौरी िाराणी िमोSसतत
Adorations to Goddess who is the auspiciousness of all that is auspicious who is the consort of
Lord Shiva who is the bestower of every desire of onersquos heart Adorations to You O Devi I
have taken refuge in you
सवााच कलयाण व मगल करणाऱया सवचछा परी करणाऱया ह रशवपरतन गौरी-नारायणी मी तला शरण यत आह माझा
नमसकार मानन घ
सभीपरकतरस मगिमय और ककयतणकतरी सभी ईचछतओको परत करनितिी तशि पतनी गौरी-नतरतयणी को म शरण ह
नमसकतर करित ह
ा रदवी सवथ भतष शनिरपण सनसरता
िमसतस िमसतस िमसतस िमो िमः
O mother Who is present everywhere who is embodiment of power and energy I bow to you I
bow to you I bow to you
जी दवी शरि रपात सवक परारणमातरात भरलली आह तया दवीला शतश नमसकार
जो दिी शतिक रपम सभी परततणयोम बसी ह उस दिीको मरत बतर बतर नमसकतर
नवषण परारथिा
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
रशव पराथकना
कपथरगौर करणावतार ससारसार भजगनिहारम
सरदा वसनत हरदारनवनरद भव भवािीसनहत िमानम
He who is fair like camphor who is ever compassionate by whose being the entire universe
exists around whose neck there is a garland of serpents may he always live in my heart along
with Bhavani his consort I bow down to him
जयाचा कपरा सारखा गोरा वणक जो दया-कषमा याचा अवतार जो सषटीचा रवधाता जो माझया हदयात वसत बहररवत आह
अशा शीवशकराला भवारन मात सरहत नमसकार करतो
जो कपर जस गौर िणाकत ह जो करणतकत अिितर ह जो इस सिीकत सभीकछ ह तजसक गिम नतगोकत हतर ह ऐस तशि
जो मर हदय म बस ह उनह और भितनी मतितको म नमन करित ह
ॐ तरबक जामह सगिनधम पनिवधथिम
उवाथरकनमव बधिि मतोमथकषी मामतात
I worship the fragrant three-eyed one who nourishes all beings grant me liberation in the same
manner as a ripe cucumber naturally severs itself from the vine
जस वलीच खरबज रपकन सगरधत होत व (एक रदवशी) वलीचया दठा पासन अलगद वगळ होत तसच माझ जीवन
(द ख रवररहत) पणक वहाव व आतमयाला मोकषाचा अमत अनभव रमळावा महणन ह रतरनरतर शकरा मी तझी आराधना
करीत आह
म तरीनतरिति भगितन शकरजी कत धयतन करित ह जस बिकत फि पणा परीपकि होकर अपनी सगर फितित ह और
(एकतदन) बिस अिग होित ह िसही मझ इस जीिनस (यतिनतरतहि) मि कर और मोकषक अमिकत अनभि द
सरसवती परारथिा
ा कनरदनरद तषारहार धवला ा शभरविावता
ा वीणावररदणडमनणडतकरः ा शवतपदमासिा
ा रबहमाSचतशकरपरभनतनभरदवः सरदा वननरदता
सा मा पात सरसवती भगवती निःशषजाडा पहा
Fair as a jasmine flower the moon or a flake of snow dressed in white Her hands adorned by the
graceful veena staff seated on a white lotus Adored by Brahma Vishnu Shiva and the other
deitiesProtect me Oh Goddess Saraswati remover of ignorance inert
रजच चदरासारख तज व तसाचवणक आह शभर वसतर नसन हातात वीणा घउन जी शभर कमळावर बसली आह रजला बरहमा
रवषण व सवक दव आदरान वदन करतात तया अजञानचा अध कार दर करणाऱया
सरसवती दवी माझ रकषण कर
जो चदरमतक परकतश जसी गौर िणाकी तजसन शभर िसतर रतरण तकयत तजसक हतथोम िीणत ह जो शभर कमिपर बठी जो
बरहमत तिषण और अनय दिितओस ितदि िह अजञतनकी जडित नतश करनितिी सरसििी दिी मरी रकषत कर
शनिमाता परारथिा
सवथ मगल मागल नशव सवाथरथ सानधक
शरण तरमबक गौरी िाराणी िमोSसतत
Adorations to Goddess who is the auspiciousness of all that is auspicious who is the consort of
Lord Shiva who is the bestower of every desire of onersquos heart Adorations to You O Devi I
have taken refuge in you
सवााच कलयाण व मगल करणाऱया सवचछा परी करणाऱया ह रशवपरतन गौरी-नारायणी मी तला शरण यत आह माझा
नमसकार मानन घ
सभीपरकतरस मगिमय और ककयतणकतरी सभी ईचछतओको परत करनितिी तशि पतनी गौरी-नतरतयणी को म शरण ह
नमसकतर करित ह
ा रदवी सवथ भतष शनिरपण सनसरता
िमसतस िमसतस िमसतस िमो िमः
O mother Who is present everywhere who is embodiment of power and energy I bow to you I
bow to you I bow to you
जी दवी शरि रपात सवक परारणमातरात भरलली आह तया दवीला शतश नमसकार
जो दिी शतिक रपम सभी परततणयोम बसी ह उस दिीको मरत बतर बतर नमसकतर
नवषण परारथिा
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
कपथरगौर करणावतार ससारसार भजगनिहारम
सरदा वसनत हरदारनवनरद भव भवािीसनहत िमानम
He who is fair like camphor who is ever compassionate by whose being the entire universe
exists around whose neck there is a garland of serpents may he always live in my heart along
with Bhavani his consort I bow down to him
जयाचा कपरा सारखा गोरा वणक जो दया-कषमा याचा अवतार जो सषटीचा रवधाता जो माझया हदयात वसत बहररवत आह
अशा शीवशकराला भवारन मात सरहत नमसकार करतो
जो कपर जस गौर िणाकत ह जो करणतकत अिितर ह जो इस सिीकत सभीकछ ह तजसक गिम नतगोकत हतर ह ऐस तशि
जो मर हदय म बस ह उनह और भितनी मतितको म नमन करित ह
ॐ तरबक जामह सगिनधम पनिवधथिम
उवाथरकनमव बधिि मतोमथकषी मामतात
I worship the fragrant three-eyed one who nourishes all beings grant me liberation in the same
manner as a ripe cucumber naturally severs itself from the vine
जस वलीच खरबज रपकन सगरधत होत व (एक रदवशी) वलीचया दठा पासन अलगद वगळ होत तसच माझ जीवन
(द ख रवररहत) पणक वहाव व आतमयाला मोकषाचा अमत अनभव रमळावा महणन ह रतरनरतर शकरा मी तझी आराधना
करीत आह
म तरीनतरिति भगितन शकरजी कत धयतन करित ह जस बिकत फि पणा परीपकि होकर अपनी सगर फितित ह और
(एकतदन) बिस अिग होित ह िसही मझ इस जीिनस (यतिनतरतहि) मि कर और मोकषक अमिकत अनभि द
सरसवती परारथिा
ा कनरदनरद तषारहार धवला ा शभरविावता
ा वीणावररदणडमनणडतकरः ा शवतपदमासिा
ा रबहमाSचतशकरपरभनतनभरदवः सरदा वननरदता
सा मा पात सरसवती भगवती निःशषजाडा पहा
Fair as a jasmine flower the moon or a flake of snow dressed in white Her hands adorned by the
graceful veena staff seated on a white lotus Adored by Brahma Vishnu Shiva and the other
deitiesProtect me Oh Goddess Saraswati remover of ignorance inert
रजच चदरासारख तज व तसाचवणक आह शभर वसतर नसन हातात वीणा घउन जी शभर कमळावर बसली आह रजला बरहमा
रवषण व सवक दव आदरान वदन करतात तया अजञानचा अध कार दर करणाऱया
सरसवती दवी माझ रकषण कर
जो चदरमतक परकतश जसी गौर िणाकी तजसन शभर िसतर रतरण तकयत तजसक हतथोम िीणत ह जो शभर कमिपर बठी जो
बरहमत तिषण और अनय दिितओस ितदि िह अजञतनकी जडित नतश करनितिी सरसििी दिी मरी रकषत कर
शनिमाता परारथिा
सवथ मगल मागल नशव सवाथरथ सानधक
शरण तरमबक गौरी िाराणी िमोSसतत
Adorations to Goddess who is the auspiciousness of all that is auspicious who is the consort of
Lord Shiva who is the bestower of every desire of onersquos heart Adorations to You O Devi I
have taken refuge in you
सवााच कलयाण व मगल करणाऱया सवचछा परी करणाऱया ह रशवपरतन गौरी-नारायणी मी तला शरण यत आह माझा
नमसकार मानन घ
सभीपरकतरस मगिमय और ककयतणकतरी सभी ईचछतओको परत करनितिी तशि पतनी गौरी-नतरतयणी को म शरण ह
नमसकतर करित ह
ा रदवी सवथ भतष शनिरपण सनसरता
िमसतस िमसतस िमसतस िमो िमः
O mother Who is present everywhere who is embodiment of power and energy I bow to you I
bow to you I bow to you
जी दवी शरि रपात सवक परारणमातरात भरलली आह तया दवीला शतश नमसकार
जो दिी शतिक रपम सभी परततणयोम बसी ह उस दिीको मरत बतर बतर नमसकतर
नवषण परारथिा
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
ॐ तरबक जामह सगिनधम पनिवधथिम
उवाथरकनमव बधिि मतोमथकषी मामतात
I worship the fragrant three-eyed one who nourishes all beings grant me liberation in the same
manner as a ripe cucumber naturally severs itself from the vine
जस वलीच खरबज रपकन सगरधत होत व (एक रदवशी) वलीचया दठा पासन अलगद वगळ होत तसच माझ जीवन
(द ख रवररहत) पणक वहाव व आतमयाला मोकषाचा अमत अनभव रमळावा महणन ह रतरनरतर शकरा मी तझी आराधना
करीत आह
म तरीनतरिति भगितन शकरजी कत धयतन करित ह जस बिकत फि पणा परीपकि होकर अपनी सगर फितित ह और
(एकतदन) बिस अिग होित ह िसही मझ इस जीिनस (यतिनतरतहि) मि कर और मोकषक अमिकत अनभि द
सरसवती परारथिा
ा कनरदनरद तषारहार धवला ा शभरविावता
ा वीणावररदणडमनणडतकरः ा शवतपदमासिा
ा रबहमाSचतशकरपरभनतनभरदवः सरदा वननरदता
सा मा पात सरसवती भगवती निःशषजाडा पहा
Fair as a jasmine flower the moon or a flake of snow dressed in white Her hands adorned by the
graceful veena staff seated on a white lotus Adored by Brahma Vishnu Shiva and the other
deitiesProtect me Oh Goddess Saraswati remover of ignorance inert
रजच चदरासारख तज व तसाचवणक आह शभर वसतर नसन हातात वीणा घउन जी शभर कमळावर बसली आह रजला बरहमा
रवषण व सवक दव आदरान वदन करतात तया अजञानचा अध कार दर करणाऱया
सरसवती दवी माझ रकषण कर
जो चदरमतक परकतश जसी गौर िणाकी तजसन शभर िसतर रतरण तकयत तजसक हतथोम िीणत ह जो शभर कमिपर बठी जो
बरहमत तिषण और अनय दिितओस ितदि िह अजञतनकी जडित नतश करनितिी सरसििी दिी मरी रकषत कर
शनिमाता परारथिा
सवथ मगल मागल नशव सवाथरथ सानधक
शरण तरमबक गौरी िाराणी िमोSसतत
Adorations to Goddess who is the auspiciousness of all that is auspicious who is the consort of
Lord Shiva who is the bestower of every desire of onersquos heart Adorations to You O Devi I
have taken refuge in you
सवााच कलयाण व मगल करणाऱया सवचछा परी करणाऱया ह रशवपरतन गौरी-नारायणी मी तला शरण यत आह माझा
नमसकार मानन घ
सभीपरकतरस मगिमय और ककयतणकतरी सभी ईचछतओको परत करनितिी तशि पतनी गौरी-नतरतयणी को म शरण ह
नमसकतर करित ह
ा रदवी सवथ भतष शनिरपण सनसरता
िमसतस िमसतस िमसतस िमो िमः
O mother Who is present everywhere who is embodiment of power and energy I bow to you I
bow to you I bow to you
जी दवी शरि रपात सवक परारणमातरात भरलली आह तया दवीला शतश नमसकार
जो दिी शतिक रपम सभी परततणयोम बसी ह उस दिीको मरत बतर बतर नमसकतर
नवषण परारथिा
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
सरसवती परारथिा
ा कनरदनरद तषारहार धवला ा शभरविावता
ा वीणावररदणडमनणडतकरः ा शवतपदमासिा
ा रबहमाSचतशकरपरभनतनभरदवः सरदा वननरदता
सा मा पात सरसवती भगवती निःशषजाडा पहा
Fair as a jasmine flower the moon or a flake of snow dressed in white Her hands adorned by the
graceful veena staff seated on a white lotus Adored by Brahma Vishnu Shiva and the other
deitiesProtect me Oh Goddess Saraswati remover of ignorance inert
रजच चदरासारख तज व तसाचवणक आह शभर वसतर नसन हातात वीणा घउन जी शभर कमळावर बसली आह रजला बरहमा
रवषण व सवक दव आदरान वदन करतात तया अजञानचा अध कार दर करणाऱया
सरसवती दवी माझ रकषण कर
जो चदरमतक परकतश जसी गौर िणाकी तजसन शभर िसतर रतरण तकयत तजसक हतथोम िीणत ह जो शभर कमिपर बठी जो
बरहमत तिषण और अनय दिितओस ितदि िह अजञतनकी जडित नतश करनितिी सरसििी दिी मरी रकषत कर
शनिमाता परारथिा
सवथ मगल मागल नशव सवाथरथ सानधक
शरण तरमबक गौरी िाराणी िमोSसतत
Adorations to Goddess who is the auspiciousness of all that is auspicious who is the consort of
Lord Shiva who is the bestower of every desire of onersquos heart Adorations to You O Devi I
have taken refuge in you
सवााच कलयाण व मगल करणाऱया सवचछा परी करणाऱया ह रशवपरतन गौरी-नारायणी मी तला शरण यत आह माझा
नमसकार मानन घ
सभीपरकतरस मगिमय और ककयतणकतरी सभी ईचछतओको परत करनितिी तशि पतनी गौरी-नतरतयणी को म शरण ह
नमसकतर करित ह
ा रदवी सवथ भतष शनिरपण सनसरता
िमसतस िमसतस िमसतस िमो िमः
O mother Who is present everywhere who is embodiment of power and energy I bow to you I
bow to you I bow to you
जी दवी शरि रपात सवक परारणमातरात भरलली आह तया दवीला शतश नमसकार
जो दिी शतिक रपम सभी परततणयोम बसी ह उस दिीको मरत बतर बतर नमसकतर
नवषण परारथिा
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
ा कनरदनरद तषारहार धवला ा शभरविावता
ा वीणावररदणडमनणडतकरः ा शवतपदमासिा
ा रबहमाSचतशकरपरभनतनभरदवः सरदा वननरदता
सा मा पात सरसवती भगवती निःशषजाडा पहा
Fair as a jasmine flower the moon or a flake of snow dressed in white Her hands adorned by the
graceful veena staff seated on a white lotus Adored by Brahma Vishnu Shiva and the other
deitiesProtect me Oh Goddess Saraswati remover of ignorance inert
रजच चदरासारख तज व तसाचवणक आह शभर वसतर नसन हातात वीणा घउन जी शभर कमळावर बसली आह रजला बरहमा
रवषण व सवक दव आदरान वदन करतात तया अजञानचा अध कार दर करणाऱया
सरसवती दवी माझ रकषण कर
जो चदरमतक परकतश जसी गौर िणाकी तजसन शभर िसतर रतरण तकयत तजसक हतथोम िीणत ह जो शभर कमिपर बठी जो
बरहमत तिषण और अनय दिितओस ितदि िह अजञतनकी जडित नतश करनितिी सरसििी दिी मरी रकषत कर
शनिमाता परारथिा
सवथ मगल मागल नशव सवाथरथ सानधक
शरण तरमबक गौरी िाराणी िमोSसतत
Adorations to Goddess who is the auspiciousness of all that is auspicious who is the consort of
Lord Shiva who is the bestower of every desire of onersquos heart Adorations to You O Devi I
have taken refuge in you
सवााच कलयाण व मगल करणाऱया सवचछा परी करणाऱया ह रशवपरतन गौरी-नारायणी मी तला शरण यत आह माझा
नमसकार मानन घ
सभीपरकतरस मगिमय और ककयतणकतरी सभी ईचछतओको परत करनितिी तशि पतनी गौरी-नतरतयणी को म शरण ह
नमसकतर करित ह
ा रदवी सवथ भतष शनिरपण सनसरता
िमसतस िमसतस िमसतस िमो िमः
O mother Who is present everywhere who is embodiment of power and energy I bow to you I
bow to you I bow to you
जी दवी शरि रपात सवक परारणमातरात भरलली आह तया दवीला शतश नमसकार
जो दिी शतिक रपम सभी परततणयोम बसी ह उस दिीको मरत बतर बतर नमसकतर
नवषण परारथिा
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
शनिमाता परारथिा
सवथ मगल मागल नशव सवाथरथ सानधक
शरण तरमबक गौरी िाराणी िमोSसतत
Adorations to Goddess who is the auspiciousness of all that is auspicious who is the consort of
Lord Shiva who is the bestower of every desire of onersquos heart Adorations to You O Devi I
have taken refuge in you
सवााच कलयाण व मगल करणाऱया सवचछा परी करणाऱया ह रशवपरतन गौरी-नारायणी मी तला शरण यत आह माझा
नमसकार मानन घ
सभीपरकतरस मगिमय और ककयतणकतरी सभी ईचछतओको परत करनितिी तशि पतनी गौरी-नतरतयणी को म शरण ह
नमसकतर करित ह
ा रदवी सवथ भतष शनिरपण सनसरता
िमसतस िमसतस िमसतस िमो िमः
O mother Who is present everywhere who is embodiment of power and energy I bow to you I
bow to you I bow to you
जी दवी शरि रपात सवक परारणमातरात भरलली आह तया दवीला शतश नमसकार
जो दिी शतिक रपम सभी परततणयोम बसी ह उस दिीको मरत बतर बतर नमसकतर
नवषण परारथिा
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
सवथ मगल मागल नशव सवाथरथ सानधक
शरण तरमबक गौरी िाराणी िमोSसतत
Adorations to Goddess who is the auspiciousness of all that is auspicious who is the consort of
Lord Shiva who is the bestower of every desire of onersquos heart Adorations to You O Devi I
have taken refuge in you
सवााच कलयाण व मगल करणाऱया सवचछा परी करणाऱया ह रशवपरतन गौरी-नारायणी मी तला शरण यत आह माझा
नमसकार मानन घ
सभीपरकतरस मगिमय और ककयतणकतरी सभी ईचछतओको परत करनितिी तशि पतनी गौरी-नतरतयणी को म शरण ह
नमसकतर करित ह
ा रदवी सवथ भतष शनिरपण सनसरता
िमसतस िमसतस िमसतस िमो िमः
O mother Who is present everywhere who is embodiment of power and energy I bow to you I
bow to you I bow to you
जी दवी शरि रपात सवक परारणमातरात भरलली आह तया दवीला शतश नमसकार
जो दिी शतिक रपम सभी परततणयोम बसी ह उस दिीको मरत बतर बतर नमसकतर
नवषण परारथिा
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
नवषण परारथिा
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
शाताकार भजगशि पदमिाभ सरश
नवशवाधार गगि सदश मघवण शभागङम
लकषमीकानत कमलिि ोनगनभधाथिगमम
वनरद नवषण भवभहर सवथलोककिारम
I adore Lord Vishnu who is the embodiment of peace who lies on the Shesha serpent whose
navel is the source of the Lotus whose complexion is swarthy like the clouds whose body
shines with heavenly beauty who is the beloved of Goddess Lakshmi whose eyes are like lotus
who is meditated upon by the yogis who is the remover of the fear of the world-process
ह शारतसवरप शषनागावर पहडलला नाभीमधय कमळ उगवलला सषटीचा भार सावरणारा जो आकाशा परमाणच
रवशाल सावळया कारतचा योगी जयाच रनतय समरण करतात या भवसागरातल भय घालवणारा सवक रतरलोकाचा
अरधपरत ndash लकषमीपरत रवषण तला पररणपात
जो शततिकत सिरप ह जो शष नतगपर िटत ह तजसकी नतभीस कमि तनकित ह तजसन सतिकत भतर सभतित ह जो
आकतशक समतन तिशति ह तजसकत िणा बतदिो जसत (सतिित) ह िकषमीपति तजसक नतर कमि जस ह योगी तजसकत
धयतन करि ह जो तिशवस भय हटतित ह जो सिा िोककत सितमी ह उस म िदन करित ह
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
काि वािा मिसननिवाथ बधरदातमिा वा परकत सवभावात
करोनम दयत सकल परसम िाराणानत समपथानम
I dedicate everything to that supreme Lord Narayana whatever I perform with my body speech
mind limbs intellect or my inner self either intentionally or unintentionally
मी शरीर मन वाणी बरदधन जाणता अजाणता कलली माझी सवक कम नारायणाला अपकण करतो
म िन मन ितणी बति स जतन अनजतनम तकय सभी कमा नतरतयणको समतपाि करित ह
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
कषण परारथिा
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
वसरदवसत रदव कसिाणरमरदथिम
रदवकीपरमािनरद कषण वनरद जगरद-गरम
I bow to you O Krishna the Supreme Guru Son of Devaki and Vasudeva the remover of Kamsa
and Chanur
वसदवाचा पतर कस व चाणराचा वध करणारा दवकीचा शरषठ आनद अशा जगदगर कषणाला नमसकार
िसदिक पतर कस और चतणरकत िर करनिति दिकी क शरषठ आनद जगद गर कषण को िदन
आकाशात पनतत तो रा गचछनत सागरम
सवथरदव िमसकार कशव परनतगचछनत
Just as every rain drop that falls from the sky flows into the Oean in the same way every prayer
offered to any Deity flows to Lord Krishna
जस पावसाच पाणी शवटी समदराला रमळत तयाच परमाण कोणतयाही दवाची कलली पराथकना शवटी शरीकषणालाच
पोहोचत
जस आकतशस बरसित (बतरीशकत) पतनी अिम समदरको तमिित ह िसही तकसीभी दिितकी की गयी परतथानत शरीकषणको
ही जतिी ह
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
शरीराम परारथिा
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
रामा रामभिा रामिििा वरदस
रघिारा िारा सीतााः पत िमः
My salutations to Lord Sri Ram the protector of all one who knows all the descendent of the
Raghu dynasty the husband of Sita and the Lord of the entire universe
सवकजञानी सवााचा रकषणकताक रघकलाचा सपतर सीतचा परत अशा रामाला नमसकार करतो
सबक रकषक सब जतननिति (सिाजञततन) रतमको रघकिक नतथको सीित क पति को मरत नमसकतर
शरी रामििििरणौ मिसा समरानम
शरी रामििििरणौ विसा गणानम
शरी रामििििरणौ नशरसा िमानम
शरी रामििििरणौ शरणपरपदय
I worship the feet of Sri Ramchandra ji in my mind I worship his feet with my speech I bow my
head to his feet with great reverence I surrender myself to his presence
मी शरीरामाची मनात समरन पजा करतो मी शरीरामाला वाचतन पजतो मी शरीरामाचया पावलावर डोक ठवन पजा करतो
मी शरीरामाला पणक शरणागत आह
म शरीरतमजीक चरणकी मनम पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणकी ितणीस पजत करित ह म शरीरतमजीक चरणम सीर
झकतकर पजत करित ह म रतमजीक चरणम शरण िित ह
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
हिमाि परारथिा
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
मिोजव मारततलवग नजतननि बनिमता वररषठम
वातातमज वािररमख शरीरामरदत शरणपरपदय
I salute Hanumaan who travels as fast as the mind and the wind who has mastered his sense
organs who is the best among the intelligent who is the son of the wind God who is the
commander-in-chief of the army of vaanaras and who is the messenger of Sri Ram
जयाचा वग मन आरण वाऱया सारखा आह जयान आपली इरदरय वश कली आहत जो शरषठ बरदधवान आह वायपतर वानर
सनचा परमख रामाचा दत अशा शरी हनमानला मी रशरसाषटाग नमसकार करतो
तजसकी गति मन और ितय जसी िज ह तजसन अपनी इतदरयोको िशम रखतह जो बतिस महतन ह पिन पतर ितनर सनतक
परमख शरीरतमक दि हनमतनको म तसरस नमसकतर करित ह
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
ईश वरदिा
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
ईषावासनमरद सव नतकि जगताम जगत
ति तिि भञजीराः मा गधः कसनसवरद धिम
All this whatsoever moves in this universe including the universe itself moving is indwelt or
pervaded or enveloped or clothed by the Lord That renounced thou shouldst enjoy Covet not
any bodyrsquos wealth
ह रवशवात ज काही चालत आह रररत आह छोटया अथवा मोठया घटना सवत रवशवचकर ह ईशवरान आचछादलल
आह ईशवरान लय़ालल आह रवशवात (छोटया कणातसदधा) ईशवर आह (या चकरात) ज तयागतोस तयाचा आनद मान
कोणाचयाही सपरततची हाव कर नकोस
इस तिशव म छोटस बड िक जो कछ हो रहत ह चि रहत ह यह पणा तिशव चितयमतन ह िह ईशवरदवतरत आचछततदि ह
तिशवही ईशवरन पहनत ह उसीम ईशवर ह (इसतिय) तयतगि हो उसकत आननद मतनो तकसीकी सपतिकी ईषता मि करो
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
रबहमा वरणनि रि मरतः सतवननत नरदरव सतवः
वरदः साङगपरदकरमोपनिषरद गाननत सामगाः
धािावनसरत तगरदति मिसा पशननत ोनगिो
सानत ि नवरदः सरः सरगणाः रदवा तसम िमः
Salutations to that God whom Brahma Varuna Indra Rudra and Marut praise with divine
hymns whom the singers of Sama Veda invoke by the Vedas And the related branch of
Knowledge the Upanishads whom the Yogis see with their minds focused on Him in
meditation whose limit the Devas and Asuras do not know
बरहमा रवषण ईनदर रदर आरण वाय जयाची सतरत करतात सामवदी आरण उपरनषद गायक जयाच गणगान करतात जयाला
योगी धयानावसथत पहातात जयाची सीमा सर आरण असराना गवसली नाही तया शरषठ दवाला मी नमसकार करतो
तजसकी बरहमत तिषण ईनदर रदर और ितय सिति करि ह तजसकत सतमिदी और उपतनषद गतयक गतयन करि ह तजसको
योगी धयतनतिसथतम दखि ह तजसकी सीमत सर और असर नही जतनि उस दिित को मरत नमसकतर
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
मक करोनत वािाल पङगमलघत नगररम
तकपा तमह वनरद परमािनरद माधवम
By your blessings a mute becomes talkative and a lame climbs a mountain O Eternally Blissful
Madhava I offer my salutations
जयाचया कपन मका बोल लागतो अपग लगडा पवकत पार कर शकतो अशा परम आनददायी माधवाला माझा नमसकार
(ा परारथिा आपला भनि सरािापरमाण वापररवात रवनितव नविारवत व नितिशील होत ईश वरदिा ही
जरर करावी ती वनरदक कालिी आह निसगाथला महतव रदणारी आह)
तजसकी कपतस मक बति करन िगित ह अपग पिाि पतर कर सकित ह ऐस परम आनददतयी मतरिको म िदन करित ह
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
मतर
ा ितरचा मतराचा अराथवरि समजति- परसनि रवनितव कतजञता भनि आरदर सहजीवि
जञािलालसा अस नवनवध गण मतरामळ आतमसात करता तात शात व परसनि जीवि व
आरोगासाठी फार उपोगी आहत
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
गानतर मतर
ॐ भभथवः सवः ततसनवतवथरण
भगोरदवस धीमनह नधो ो िः परिोरदात
Let us meditate upon the glory of Ishwar who has created this universe who is fit to be
worshipped who is the remover of all sins and ignorance May He enlighten our intellect
या तजोमय ईशवराची आपण भरि करया जयान ही सदर रवशवसरषट रनरमकली आह जो धयान करया सारखा आह तो
आमचया बरदधला पररणा दवो
हम इस िजसिी ईशवरकत धयतन करि ह तजसन इस तिशवसति कत तनमताण तकयत ह(इसतिय) धयतन करन योगय ह िह हमतर
बतिको पररणत द
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
शाती मतर
ॐ सवषा सवनसतभथवत सवषा शािनतभथवत
सवषा पण भवत सवषा मगल भवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May all be auspicious may all attain peace let there be fullness and contentment all over may all
be blessed Om peace peace peace
सवक पराणी आनदी होवोत सवाकना शारत लाभो सवााचया इचछा पणक होवोत (पररणाम) सवकतर परम शारत होवो
सभी परतणीमततर सिसथ बन सभीको शतति तमि सबकी ईचछतय परी हो सभीकत ककयतण हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ सव भवनत सनखिः सव सनत निरामाः
सव भिानण पशनत मा कनशचत रदखभागभवत
ॐ शानतः शानतः शानतः
May everybody be happy May everybody be free from disease May everybody have good luck
May none fall on evil days
सवक पराणीमातर सखी होवोत सवक रोगमि राहोत सवाकना सदर भरवषय रदसो कठही कधीही द ख नसो सवकतर परम शारत हो
सभी परतणी सखी बन सभी रोगरतहि हो सभी सदर भतििवय दख कतहभी कतभभी दःख नत हो सिातर शततितह शतति हो
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
ॐ पणथमरदः पणथनमरद पणाथत पणथमरदचत
पणथस पणथमारदा पणथमवावनशषत
ॐ शानतः शानतः शानतः
That is perfect This is perfect Out of perfect only perfect comes Even after taking perfect out of
perfect that is perfect which remains
त पणक आह ह पणक आह पणाकत पणक गल तर पणकच होत पणाकतन पणक काढल तरी पणकच राहात
िह पणा ह यह पणा ह पणा पणाम जतय (डति) िो पणाही होित ह पणास पणा तनकतिो िो पणाही रहित ह
ॐ असतो मा सरद गम तमसो मा जोनतगथम
मतोमाथSमतम गम ॐ शानतः शानतः शानतः
Lead me from the unreal to the real from darkness (ignorance) to light (knowledge) and from
death to immortality
ओम (ह रवशवरप परमातमा) वाईट मागाक पासन चागलया मागाकवर न (अजञानरपी) अधारापासन (जञानरपी) परकाशाकड न
मतय नतर मोकषाचया अमतात जाऊ द
ओम (ह तिशवसिरप परमततमन) बरतईस अचछतईकी िरफ जतय अरःकतरस परकतशकी िरफ जतय मतय स मति कत अमि
पतय (तचरतजिी हो जतय)
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
ॐ श िो नमतरः श वरणः श िो भवतव थमा श ि इनिो बहसपनतः
श िो नवषणररकरमः िमो रबहमण िमसत वाो
तवमव परतकष रबहमानस तवमव परतकष रबहम वनरदषानम ऋत वनरदषानम
सत वनरदषानम तनमामवत तििारमवत अवत माम अवत विारम
ॐ शाननतः शाननतः शाननतः
May the Sun God give us auspiciousness May the Ocean God give us auspiciousness May the Lord of Manes
give us auspiciousness May the King of Gods give us auspiciousness May the all pervasive sustainer of
creation Lord Vamana give us auspiciousness Salutations to the creator Salutations to you O Wind God You
indeed are the perceptible truth I declare you to be the right understanding I understand you to be truthfulness
in speech May He protect me May He protect the teacher Om peace peace peace
सवाासाठी सयक वरण रपतरलोकाच सवारम (सयक मडळाच सवारम) ईनदर बहसपरत आरण रवषण ह सखकारी कलयाणकारी होवोत
रहरयगभाकतन सरषट रनमाकतया बरहमा तला नमसकार वायदवत तला नमसकार मी तलाच साकषात बरहम महणन तलाच साकषात सतय महणन
(ह वायदवत) माझ व माझया आचायााच कायककळात व रळकाळात रकषण कर
हमाररलय सरजदवता ऋत दवता रपतलोक क सवामी इदर बहसपरत और रवषण सखकारी कलयाणकारी हो ह (रहरयगभक) बरहम तझ
नमसकार ह वाय तझ नमसकार आप तो परतयकष बरहम हो आपको ही (म) साकषात बरहम कहा आपकोही सतय कहा (ह बरहमरपी वाय) आप मरा
और आचायक का (साधनकालम और रलकालम) रकषण कर
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
काल वषथत पजथनः पनववी ससशानलिी
रदशोS कषोभरनहतः रबाहमणाः सनत निभथाः
May the clouds rain at the proper time May the earth produce grains May this country be free from
famine May men of contemplation be fearless
पाउस वळवर पडो जरमन धानय उपजावो ही धरती द षकाळ मि हो साध सत भयमि हो
बतदि समयसर बरस भतम अनन पदत कर य दश अकति रतहि हो सतर सि भयमि हो
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
रदीकषा
सत वरद धम िर सवाधाानमा परमरदः
सतानि परमनरदतरवम धमाथनि परमनरदतरवम
कशलानि परमनरदतरवम भत ि परमनरदतरवम
सवाधापरवििाभा ि परमनरदतरवम
Speak what is true Do your duties Continue without neglect the daily study of the Veda Do
not swerve from Truth and Dharma and do something useful in the social economy Achieve
greatness and do not fail to refresh your memory in respect of what you have learnt
सतय बोला धमक पाळा सतत कतकवयरत रहा सतय व धमाकपासन दर होऊ नका कौशलयपरारपत (जञानपरारपत) पासन दर होऊ
नका सवाभावा पासन दर जाऊ नका जञानाजकनाचया परवचना पासन दर जाऊ नका
सतय बोिो रमाकत आचरण करो सिि (िद अभयतस) सितधयतय करो सतय और रमास न भटको कौशकयस (परति
करनस) दर न जतओ सित करनस दर न रहो अभयतस परिचनस दर न रहो
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
रदवनपतकााथभा ि परमनरदतरवम
मातरदवो भव नपतरदवो भव
आिा थरदवो भव अनतनररदवो भव
ानिवदयानि कमाथनण
तानि सनवतरवानि िो इतरानण
ानसमाक सिररतानि
तानि तवोपासानि िो इतरानण
क िासमछचासो रबाहमणाः
तषा तवाSसिि परशवनसतरवम
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
Remember the Gods and your ancestors Look upon your mother as God Look upon your father
as God Honor your teacher as God Honor your guest as if God came to receive your attention
May you ever exercise your understanding and distinguishing the good from the blame-worthy
avoid the latter and ever do what is good Follow all that was good in your teacherrsquos life not any
other You will meet with better men and women than even the teachers with whom you have
lived Show them due respect
दव व वडीलमडळी बददलच कतकवय रवसर नका आई दव समान आह वडील दव समान आहत गरजी दव समान
आहत दारी आलला पाहणा दव समान आह रववक बाळगन चागल व वाईट काय त ठरवन चागलच कायक करा
आपलया गरजीच सदगण आतमसात करा कोणीही चागली (सत जञानी) वयरि भटली तर रतचा यथोरचत सनमान करा
दवताओ और रपतरो क पररत कतकवय को ना भलो माता भगवानका रप ह रपता भगवानका रप ह आचायक (रशकषक)
भगवानका रप ह अरतरथ भगवानका रप ह रववकपणक अचछ कमक करो बर नही अपन आचायकक सदगण अपनाओ
अचछ वयरि रमल तो उनका यथारचत सममान करो
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
नवशव शानत परारथिा
सवथ मागलाम रदनवम सवाथरथ सानधकाम
शरणाम सवथभताम िमामो भनममातरम
We bow to the Goddess Mother Earth who is the abode of bounteous blessings the fulfiller of all
needs and the ultimate refuge of all beings
आमही पथवी मातच गणगान करतो जी सवााच कलयाण करत जी सवााचया इचछा पणक करत सवक परायाना रनवारा दत
हम भतम मतित कत नमन करि ह जो सबकत मगि करिी ह सबकी इचछतओकी पतिा करिी ह और सभी परतणीयोको शरण
दिी ह
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
सनचिरदािनरद रपा नवशवमगल हतव
नवशवधमथ एकमला िमोसत परमातमि
Our obeisance to the Almighty who is the manifestation of truth consciousness and bliss
andthe only source of all universal (Vishva) well-being and Dharma
जो रवशवाचा कलयाणकताक आह (इथ कलयाणकतयाकचा अथक जो सतय जञान परमसौखय व परमआनद दणारा असा) जो
चालतया रवशव रनयमाचा मलभत आधार आह तया सत रचत आनदरपी परमातमयाला माझा पररणपात
जो तिशव ककयतणकतरी ह (जो सतय जञतन परमसौखय परमआनद दित ह) जो तिशव चितनिति तनयमोकत एकमि
आरतर ह उस सि तचि आनद रपी परमततमत को नमसकतर ह
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
ॐ नवशवम शािनतमसत ॐ नवशवम शािनतमसत
Almighty God let there be long lasting peace in the universe
ह परम रवधाता सवक रवशव शात सवसथ होऊ द सवकतर शारत पसर द
ह परम तिरतित पणा तिशव शति सिसथ होन दो तिशवम शततितह शतति हो
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
पणथ गरसतोतर
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
अखणडमडलाकार रवापत ि िरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
अजञािनतनमरानधस जञािाञजिशलाका
िकषरनमीनलत ि तसम शरी गरव िमः
गररबथहमा गरनवथषणगथररदवो महशवरः
गरः साकषात पररबहम तसम शरी गरव िमः
सरावर जङगम रवापत नतकनञितसिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरीगरव िमः
निनम रवानपतसव तरलोक सिरािरम
ततपरद रदनशथत ि तसम शरी गरव िमः
सवथशरनतनशरोरतिनवरानजतपरदामबजः
वरदानतामबजसो ः तसम शरी गरव िमः
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
ितनः शाशवतः शानतो रवोमातीतो निरञजिः
नबनरदिारदकलातीतः तसम शरी गरव िमः
जञािशनिसमारढः ततवमालानवभनषतः
भनिमनिपररदाता ि तसम शरी गरव िमः
अिकजनमसमपरापतकमथबनधनवरदानहि
आतमजञािपररदािि तसम शरी गरव िमः
शोषण भवनसनधोशच जञापि सारसमपरदः
गरोः पारदोरदक समक तसम शरी गरव िमः
ि गरोरनधक ततव ि गरोरनधक तपः
ततवजञािातपर िानसत तसम शरीगरव िमः
मनिारः शरीजगनिारो मरद गरः शरीजगदगरः
मरदातमा सवथभतातमा तसम शरी गरव िमः
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
गररानरदरिानरदशच गरः परमरदवतम
गरोः परतर िानसत तसम शरीगरव िमः
तवमव माता ि नपता तवमव
तवमव बधशच सखा तवमव
तवमव नवदया िनवण तवमव
तवमव सव मम रदव रदव
रबहमािनरद परमसखरद कवल जञािमनत
िनिातीत गगिसदश ततवमसानरदलकषम
एक नित नवमलमिल सवथधीसानकषभत
भावातीत नतरगणरनहत सदगर त िमानम
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
गीततील महतवाि शलोक
मराठी गीताई शलोक व गदय अथक
(आपला धमथगररािी ओळख महणि)
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
-धतराषर-
धमथकषतर करकषतर समवता तसवः
मामकाः पाणडवाशचव नकमकवथत सञज ११
तया परवतर करकषरतर पाडच आरण आमच
यदधाथक जमल तवहा वतकल काय सजया १
-शरीकषण-
एि वनि हनतार शचि मनत हतम
उभौ तौ ि नवजािीतो िा हननत ि हनत
जो महण मारीतो आतमा आरण जो मरतो महण
दोघ न जाणती काही न मारी न मर रच हा१९२
धतराषटर सजयला विचारतात- तया पवितर करकषतरािर पाडि आणि माझ पतर कौरि याच यदध ठाकल आह तथ काय चालल आह
काही लोक या आतयाला मारिारा समजतात ककिा काही तयाला मरिारा समजतात दोनही अजञानीच होत कारि आतमा कधधही मारत नाही की मरत नाही
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
ि जात नित वा करदानिनिा
भतवा भनवता वा ि भः
अजो नितः शाशवतोS पराणो
ि हनत हनमाि शरीर
न जनम पाव न कदारप मतय होऊरन माग पढ न होय
आला न गला रसथर हा पराण मारोत दहास परी मर ना२०२
वासानस जीणाथनि रा नवहा
िवानि गहणानत िरोपSरानण
तरा शरीरानण नवहा
जीणाथननानि स ानत िवानि रदही
साडरनया जजकर जीणक वसतर मनषय घतो दसरी नरवन
तशी रच टाकरन जनी शरीर आतमा रह घतो दसरी रनराळी२२२
आतयाला जनम नाही मतयहह नाही जो झाला आह तो परत उतपनन होिारा नाही हा फार पराि काळापासन आह शरीर जरी मारल (मल) तरी हा मारला जात नाही
जस जनी िसततर टाकन मनषटय दसरी निीन िसततर घालतो तयाच परमाि आतमा जन शरीर सोडन निीन शरीरात जातो
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
िि नछनरदननत शिानण िि रदहनत पावकः
ि िि कलरदनतापो ि शोषनत मारतः
शसतर न रचररती हयास हयास अरगन न जारळतो
पाणी न रभजवी हयास हयास वारा न वाळवी२३२
कमथणवानधकारसत मा फलष करदािि
मा कमथफलहतभथमाथ त सङगोSसतवकमथनण
कमाात रच तझा भाग तो रळात नसो कधी
नको कमक-रळी हत अकमी वासना नको४७२
कमथज बनििा नह फल तकतवा मिीनषणः
जनमबनधनवनिमथिाः परद गचछनतिामम
जञानी समतव बरदधन कमाकच रळ सोडनी
जनमाच तोरडती बध पावती पद अचयत५१२
आतयाला शसततर काप शकत नाहीत अगनन जाळ शकत नाही पािी भिजि शकत नाही की िारा िाळि शकत नाही
तला कमम करयाचाच अधधकार आह तयाया फळाचा कधीच नाही त फळाची आशा धर नको की कमम न करयाचा विचारहह कर नको
समबवदधन जञानी कमम फळाचा विचार करीत नाहीत तयामळ त पनजमनमाच बध कायमच तोडन मकत होउन परमपदाला पोहोचतात
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
िानसत बनिरिस ि िािस भाविा
ि िाभावतः शाननतरशानतस कतः सखम
आयिास नस बरदध तयामळ भावना नस
महणरन न रमळ शारत शातीरवण कस सख६६२
ा निशा सवथभतािा तसा जागनतथ स मी
सा जागरनत भतानि सा निशा पशतो मिः
सवक भतास जी रातर जागतो सयमी रतथ
सवक भत रजथ जागी जञानी योगयास रातर ती६९२
सहजञाः परजाः सिवा परोवाि परजापनतः
अिि परसनवषधवमष वोSनसतविकामधक
पवी परजसव बरहमा यजञ रनमकरन बोलला
पावा उतकषक यजञान हा तमहा काम-धन रच१०३
अयकत हिज मन ि इहिय न गजकिाऱयापाशी ननशचय नसतो मनात आगसततक िाि नसतो हिन तयाला शानत भमळत नाही शानत न भमळिाऱयाला सख कठन भमळिार
सिम परािीमातरास जी रातर(ननराशा) िाटत अशा िळी सयमी योगी ननतय जञान परमानदाया परकाशात असतो पि सिम परािी (पापाया मोहाया) हदिसात दग असतात ती सयमी योगीची रातर असत
कलपारिी हहरयगिामतन सषटटी ि परजा ननमामि करन बरहमदिान तयाना सागीतल की तही या (कममयोगरपी) यजञाया मागी आपला उतकरम करा हा यजञ तमच इगित पर करिारी कामधनच आह
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
रदवानभावतािि त रदवा भावनत वः
परसपर भावनतः शरः परमवापससर
रकषा दवास यजञान तमहा रकषोत दव त
एकमकास रकषरन पावा कलयाण सवक रह११३
ि म पाराथनसत कतथरव नतरष लोकष नकञिि
िािवापतमवापतरव वतथ एव ि कमथनण शरीकषणािा सवकमथोग-
कराव-रमळवावस नस काही जरी मज
रतनही लोकी तरी पाथाक कमी मी वागतो रच की२२३
नरद हयह ि वत जात कमथणतननितः
मम वतमाथिवतथनत मिषाः पारथ सवथशः
मी रच कमी न वागन जरी आळस झाडनी
सवकथा लोक घतील माझ वतकन त मग२३३
या यजञान तही दिाना बलशाली करा दि तहालाही बलशाली करतील या परमाि एकमकास सहाययित होऊन परमकलयाि परापत करा
ह अजमना या नतनही लोकात मला कोितही कतमवय नाही भमळियाजोगही काही नाही तरीही मी माझ काम करीत आह मी जर आळस झाडन काम कल नाही तर तच ितमन सिम मनषटयपरािी करतील मी माझ काम कल नाही तर सिम लोक नषटट होतील आणि मी या सकराच आणि सिम घाताच कारि होईन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
उतसीरदररम लोका ि का कमथ िरदहम
सङकरस ि कताथ सामपहनानममाः परजाः
सोडीन मी जरी कमक नषट होतील लोक ह
होईन सकर-दवारा मी रच घातास कारण२४३
अजोSनप सनिरवातमा भतािामीशवरोSनप सि
परकनत सवामनधषठा समभवामातममामा
असरन रह अजनमा मी रनरवककार जगत-परभ
माझी परकरत वढरन मायन जनमतो जण६४
रदा रदा नह धमथस गलानिभथवनत भारत
अभतरािमधमथस तरदातमाि सजामहम
गळरन जातस धमक जया जया वळस अजकना
अधमक उठतो भारी तवहा मी जनम घतस७४
मी जनमरहहत आणि अविनाशी असनही तसच सिम परायाचा ननराकार ईशिर असनही आपलया परकनतला सतिधीन करन आपलया योगमायन परगट होत असतो
जवहा जवहा धमामचा ऱहास ि अधमामची िाढ होत असत तवहा तवहाच मी आपल रप रचतो आकार घतो आणि लोकासमोर परकटतो
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
पररतराणा साधिा नविाशा ि रदषकताम
धमथससरापिाराथ समभवानम ग ग
राखावया जगी सता दषटा दर करावया
सथापावया पनहा धमक जनमतो मी यगी यगी८४
ि नह जञािि सदश पनवतरनमह नवदयत
ततसव ोगसनसिः कालिातमनि नवनरदनत
जञानासम नस काही परवतर दसर जगी
योग-यि यथा-काळी त पाव अतरी सवय३८४
बनिजञाथिमसममोहः कषमा सत रदमः शमः
सख रदःख भवोSभावो भ िाभमव ि
बरदध रनमोहता जञान सतयता शम रनगरह
जनम नाश सख द ख लाभालाभ भयाभय४१०
सजजनाया उदधारासाठी दजमनाया विनाशासाठी धमामची उततम परकार सतथापना करयासाठी मी यगायगात परगट होतो
जञाना सारख पवितर करिार दसर काहीही नाही त जञान कालािधीन कममयोगान अतःकरि शदघ झालला मािस आपोआपच आपलया आतयात परापत करन घतो
ननिमयशगकत यथाथम जञान असमढता कषमा सतय इहियननगरह मनोननगरह सख-दःख उतपनत परलय िय-अिय अहहसा समता सतोर तप दान कीती-अपकीती अस ह परायाच अनक परकारच िाि माझयापासनच होतात
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
अनहसा समता तनिसतपो रदाि शोSशः
भवननत भावा भतािा मि एव परनगवधाः
तप दाततव सतोष अरहसा समता कषमा
माझया रच पासनी भती भाव ह वगवगळ५१०
वरदािा सामवरदोSनसम रदवािामनसम वासवः
इननिाणा मिशचानसम भतािामनसम ितिा
मी सामवद वदात अस दवात ईनदर मी
चतना मी रच भतात मन त इरदरयात मी२२१०
पश म पारथ रपानण शतशोSर सहसरशः
िािानवधानि नरदरवानि िािावणाथकतीनि ि
पहा रदवय तशी माझी रप शत-सहसर त
नाना परकार आकार वणक जयात रवरचतर रच५११
िदात सामिद मी (कषटििगिान) आह दिात इि आह इहियामधय मन आह आणि सिम परायातील चतना-जीिनशगकत मी आह
ह पाथाम त माझी शकडो-हजारो विविध परकारची विविध रगाची नाना आकाराची अलौककक रप पहा
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
उधवथमलमघःशाखमशवतर पराहररवम
छरदानस स पणाथनि सत वरद स वरदनवत
खाली शाखा वरी मळ रनतय अशवतथ बोरलला
जयाचया पानामध वद जाण तो वद जाणतो११५
समातकषरमतीतोSहमकषरारदनप िोिमः
अतोSनसम लोक वरद ि परनरतः परषोिमः
मी कषरा-अकषराहरन वगळा उततम
वद लोक महण मात महणरन परषोततम१८१५
तजः कषमा धनतः शौिमिोहो िानतमानिता
भवननत समपरद रदवीमनभजातस भारत
परवतरता कषमा तज धर अदरोह नमरता
ह जयाच गण जो आला दवी सपरतत घउनी३१६
आहदपरर परमशिररपी मळ असललया बरहमदिरप मखय फादी असललया जया ससाररप अशितथिकषाला अविनाशी हितात तसच िद ही जयाची पान आहत तया िकषाला जो परर मळासहहत तततितः जाितो तो िदाच तातपयम जाििारा आह
मी नाभशित जडापासन पिम पलीकडचा आह आणि अविनाशी गजिातयापकषाही उततम आह हिन लोकात ि िदातही मी पररोततम नािान परभसदध आह
तज कषमा धयम बाहयशदधी मनात शतरति िािना नसि सतितः बददल अभिमान-अहकार नसि ही दिी सपगतत घऊन जनमललयाची लकषि आहत
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
ईशवरः सवथभतािा हददशSजथि नतषठनत
भरामनसवथभतानि नतरारढानि माा
रारहला सवक भताचया हदयी परमशवर
मायन चाळवी तयास जण यतरात घालनी६११८
-सज-
राजनससमत ससमत सवारदनमममदभतम
कशवाजथिोः पण हषानम ि महमथहः
हा कषणाजकन-सवाद राया अदभत पावन
आठवरन मनी रार हषकतो हषकतो रच मी७६१८
तर ोगशवरः कषणो तर पारो धिधथरः
ततर शरीनवथजो भनतरधथवा िीनतमथनतमथम
योगशवर रजथ कषण रजथ पाथक धनधकर
रतथ मी पाहतो रनतय धमक शरी जय वभव७८१८
ह अजमना अतयाममी परमशिर आपलया मायन सिम परायाया शरीररप यतरािर आरढ होऊन तयाया कमाम परमाि कफरिीत तयाया हदयात राहहला आह
सजय हितो- महाराज िगिान शरीकषटि आणि अजमनाचा हा रहसतयमय कलयािकारी आणि अदभत सिाद पनःपनहा आठिन मी िारिार आनहदत होत आह
जथ योगशिर िगिान शरीकषटि ि जथ गाडीि धारी अजमन आह तथच शरी विजय वििनत आणि अचल नीती आह असच मला िाटत
हा गीततील पहहलाच शलोक ि ह शिटच दोन फार महतिाच कारिसजय एक सारथीचातिमिाात एक शिपि तयाला वयासदतत हदवय दषटटी आह जी नरशरषटठ अजमनाला सतितःच महाकाय रप पहाया साठी कषटिाला दयािी लागली सिम पाहहलयािर आनदीत होउन धतराषटराया समोर यदधाचा अत काय ह ननिमयपि सागिारा सजय सदधा नरशरषटठ नाही का
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
निवाथणािकम
मोकष नजवतपणी अस शकतो काआपली सवथ कतथरव सरदर रीतीि पार पाडला ितर आपण जर ा ितरचा
शलोकातील मिनसरती परदोपरदी अिभवत असाल तर निनशचत समजाव की आपण मनि परापत कली जीवि
सारथ कल
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
मिो बिहकारनििानि िाहम
िि शरोतरनजरवह ि ि घराणितर
ि ि रवोम भनमिथ तजो ि वाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Mind Intellect Ego I am not Neither have I ears tongue nor nostrils nor eyes I am not the five
great elements I am pure consciousness Bliss the Self I am Aucpiciousness Auspiciousness
alone
मी मन रवदवतता सवतव याचया पर कान जीभ नासीका डोळ सपशक या पचरदरयाचया पलीकडला आप वाय तज
परथव आकाश या पचमहाभता रशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म मन बति अहकतर नही शरिण सितद गर सपशा नतर मझ नही पतनी िज ितय पतथि आकतशमस भी नही म सि
तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
ि ि पराण सजञो ि व पञिवाः
ि वा सपत धातिथ वा पञिकोषः
ि वाक पानणपारदौ ि िोपसरपाः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
The vital air I am not Nor have I anything to do with the physiological functions in my body
Nor am I the seven-fold material that goes into the building up of the body Nor am I in any way
attached to the five sheaths of my personality have nothing to do with the five organs of action
I am auspiciousness Auspiciousness alone
मी पराणवाय नाही की पचपराणही नाही सपत धातनी बनलल शरीर नाही की शारीरीक रकरया नाही मी वयरितवातलया पाच
कोषात नाही तसाच पचरदरयातही नाही मी सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
म परतणितय नही पचपरतण भी नही सि रतिस बनत य शरीर भी म नही म शतरीरीक तियत म भी नही वयतितिक पतच
पहिम भी नही और पचतदरयोम भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
ि म िष रागौ ि म लोभमोहौ
मरदो िव म िव मातस थभावः
ि धमो ि िारो ि कामो ि मोकषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशsवोहम
I have neither likes nor dislikes nor have I covetousness or greed nor have I any arrogant
vanity nor any competition with anyone I have not even a need for the four main ldquopurposes of
liferdquo I am Auspiciousness Auspiciousness alone
दवष राग हाव मोह मद मतसर ह भावच नसलला धमक काम आकाकषा मोकष याचीही जरर नसलला मी सत रचत
आनदरप परवतर परवतर आह
म दवष रतग िोभ मोह गिा ईषता स पर ह और रमा कतम आकतकषत और मोकष की तजस आिशयकित ही नही हो ऐसत
सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
ि पण ि पाप ि सौख ि रदःख
ि मतरो ि तीर ि वरदाः ि जञाः
अह भोजि िव भोज ि भोिा
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Sin or merit can never touch me joy or sorrow cannot contaminate me I know no mantra I have
no sacred pilgrimage to make I know no scripture nor have I anything to gain through rituals I
am neither the experiencer (subject) nor the experienced (object) nor the experiencing I am
auspiciousness Auspiciousness alone
प य पाप सख द ख ह मला सपशकत नाहीत की मला चततही नाहीत मतर परवतर सथळ वद पारायण रकवा यजञकमक ह
दखील मला सपशकत नाहीत आता कोणतीही अनभती घणारा अनभतीत रमणारा रकवा अनभवरसदध मी नाही मी सत
रचत आनदरप परवतर परवतर आह
पणय पतप सख दःख य मझ सपशाि नही और उदयतपि भी करि नही मतर िीथासथतन िदितचन यत यजञस मझ कछ
तमिनतही नही अब कछ सीखनत नही तशकषतम रहनत यत तसखतनत भी नही म सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
ि म मतशङका ि म जानतभरदः
नपता िव म िव माता ि जनमः
ि बनधिथ नमतर गरि व नशषः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
I have no death nor have I any caste or creed distinction I have neither father nor mother why
I am never born I have no kith or kin I know no Guru nor am I a disciple I am Auspiciousness
Auspiciousness alone
मला मतय नाही मी जाती वशभदानीही ओळखला जात नाही मी माताही नाही रपताही नाही मी गर नाही रशषयही
नाही कोणतयाही नातयारशवायचा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मझ मतय नही मझ जतति िश नही न म तपित ह न मतित न गर ह न तशषय न बर ह न तमतर म सि तचि आनद रपम
पतितर हो गयत ह
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
अह निनवथकलपो निराकाररपो
नवभरवाथपत सवथतर सवनिाणाम
सरदा म समतव ि मनििथ बनधः
निरदािनरदरपः नशवोsहम नशवोsहम
Thought-free am I formlessness my only form I am the vitality behind all sense organs of
everyone ne other have I attachment to anything nor am I free from everything I am all-
inclusive I am Auspiciousness Auspiciousness alone
मी रवचारी शोधक नाही मला आकारही नाही मी सवााचया ईरदरया मागची अरलपत शरि आह सवकथा समभाव
बाळगणारा मरि रकवा बधन नसणारा सत रचत आनदरप परवतर परवतर आह
मरत कोई तिककप नही म तनरतकतर ह सभी जीतिि ईतदरयो क तपछ की सि शति ह सिाथत समभतिम रहित मति यत
बरन तबनतक सि तचि आनद रपम पतितर हो गयत ह
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
सभानषत
ही सभानषत वारवार परसगािरप वापरावीत
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
आलसस कतो नवदया अनवदयस कतो धिम
अधिस कतो नमतर अनमतरस कतो सखम १
There is no knowledge for the lethargic no wealth for the ignorant no friends without wealth
and no happiness without friends
आळशाला रवदया अजञानीला सपरतत दररदरी माणसाला रमतर व रमतर नसललयाला सख कठ रमळत
आिसीको तिदयत अजञतनी को रन दररदर को तमतर और तबनत तमतरितिको सख कहत तमिित ह
आलसनह मिषाणाम शरीरसरो महाररपः २
Laziness is the greatest enemy in human
आळस हाच मनषयाचया शरीरातील सवाकत मोठा शतर आह
मनषयक शरीरम आिस यही मनषयकत बडत दषमन ह
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
िानसत नवदयासम िकषिाथनसत सतसम तपः
िानसत रागसम रदःख िानसत तागसम सखम ३
There are no greater eyes than Knowledge no greater principle to strive for than truth no greater
misery than attachment and no greater happiness than sacrifice for others
रवदय सारख डोळ नाहीत सतया सारखी तप चयाक नाही मोह रागा सारख द ख नाही आरण तयागा सारख सख नाही
तिदयत जसी आख नही सतयस बढकर िप नही गसस मोह जसत दःख नही और तयतग जसत सख नही
नवदया रदरदानत नवि नविारद ानत पातरताम
पातरतवारद धिमापसिोनत धिारद धमथसततः सखम ४
True Knowledge gives rise to humility
जञानान मनषय रवनयशील होतो रवनयान पातरता परापत करतो जयामळ धनपरारपत करतो धनाचया सदपयोगान सधमाकच
पालन करतो आरण तयाला सखपरारपत होत
तिदयतस मनषय तिनयशीि होित ह तिनयस पततरित पतित ह तजसस उस रनपरतति होिी ह रनक सदपयोगस सतरमा कत
पतिन होित ह और उसस सख परतति होिी ह
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
िरसाभरणम रपम रपसाभरणम गणः
गणसाभरणम जञािम जञािसाभरणम कषमा ५
The essence of a being is the physical form the essence of the form is guna (virtue) the essence of
virtue is knowledge the essence of knowledge is forgiveness
मनषयाचया अरसततवाचा अथक भौरतक शरीर आह शरीराला सद गणानी अथक यतो सद गणानी जञान परापत होत जञानान कषमाभाव
यतो
मनषय क अतसिति कत अथा भौतिक शरीर ह शरीरकत अतसिति उसक गण ह गणोकत अतसिति जञतन ह और जञतन कत अतसिति
कषमत ह
कोनकलािाम सवरो रपम िीणाम रपम पनवतरता
नवदयारपम करपाणाम साधणाम ि तरा कषमा ६
The beauty of Nightingale lies in its voice the beauty of a woman lies in her purity the beauty of a
person lies in their learning and knowledge and the beauty of Wise persons in their forgiving nature
कोकीळच सौदयक महणज रतचा आवाज पारतवरतय ह सतरीच सौदयक जञान रवदया ह करप माणसाच सौदयक तर कषमाभाव ह साधच
(सजजनाच) सौदयक
कोयलकी सदरता उसक सवर ह नारीकी सदरता पारवतरताम ह करपोकी सदरता उनकी रवदयाम ह साधकी सदरता कषमा म ह
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
िानभषको ि ससकारः नसहस नकरत वि
नवकरमानजथत सतवस सवमव मगनिता ७
There is no crowning ceremony for the lion in the forest he is declared the king of all animals by
virtue of his own strength
जगलात रसहाचा कोणी राजयारभषक करीत नाही सवबळावर सवसामथयाकवर तो सवक परयाचा राजा बनतो
िनम रहनिति तसहकत अतभषक कोई नही करित िो िो अपन बिपर परतिमस सभी परततणयोकत रतजत बनत ह
सतम रबात नपरम रबात ि रबात सतमनपरम
नपरञििाितम रबात एषः धमथः सिाति ८
Truth should be spoken What is pleasant should be spoken Unpleasant truth should not be
spoken Pleasant lies are also not to be spoken This is the ancient Dharma
सतय बोलाव रपरय वाटल अस बोलाव अरपरय सतय बोल नय रपरय वाटणार असतय बोल नय हा रचरतर काळापासन
चालणारा धमक आह
सतय बोि मीठत बोि अचछत नत िग ऐसत सतय न बोि अचछत िग ऐसत असतय न बोि यह रमा यही सनतिन रमा ह
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
नपरवाक पररदािि सव तषननत जनतवः
तसमात तरदव विरवम विि का रदररिता ९
By offering of sweet words everyone can be pleased Therefore offer sweet words Why be
mean in speech
गोड बोलयान सवकच परसनन होतात महणन गोडच बोलाव तयात कजसपणा कशाला
मीठत बोिनस सभी आनतदि होि ह िो मीठतही बोि बोिनम कसी कजसी
नवदयानवहीिः पशः १०
Devoid of learning and knowledge you are verily an animal
रवदयरवणा मनषय पशच होतो
जञतन तिनत मनषय पशसमतन होित ह
उदयोनगि परषनसहमपनत लकषमीः ११
Lakshmi graces only the industrious
पररशरम करणाऱयावर लकषमीची कपा होत
पररशरम करनिति पर ही िकषमी की कपत होिी ह
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
अनत सवथतर वजथत १२
Avoid excess of anything
कठरह अरत कर नय
कहीभी अति नही करनी चततहय
सवरदश पजत राजा नविाि सवथतर पजत १३
A king is regarded only within a country a learned person is worshipped everywhere
राजाला तयाचया राजयातच मान असतो रवदवानाला सवक जगात मान रमळतो
रतजतकत सममतन उसीक रतजयम होित ह तिदवतनकत सममतन सब जगह होित ह
रा बीज तरा निषपनिः १४
As is the seed so are the leaves of that tree
जस बी तस पीक
जस बोओग िसत ही पतओग
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन
लोभ पापस कारणम १५
Greed is the root cause of all vices
लोभ हच पापाच मळ कारण
िोभ पतपकत मि कतरण ह
परोपकारः पणा पापा परपीडिम १६
Kindness to others is the greatest virtue inflicting pain is the greatest sin
परोपकारान प य रमळत परपीडन पाप रमळत
परोपकतरस पणय परतति िो दसरोको पीडत दनस पतप तमिित ह
लोििाभा नवहीिस रदपथणः नक कररषनत १७
If the eyes do not have sight what can the mirror do
आधळयाला आरसा काय कामाचा
दिीहीन को आईनत कयत कतमकत
सरदभथ
१ शरीमदभगवदगीता- जयदयाल गोयका गीता परस गोरखपर
२ गीताई- रवनोबा भाव परधाम परकाशन पवनार आशरम
३ वदीक शाती मतर- ततवरतथक अधयातम मरदर
४ सतोतर भजन गीत- रववकानद क दर परकाशन