CdR 118/2011 (ΕΝ) – ΔΣ/ΑΔ/ββ

EL

Βρυξέλλες, 18 Απριλίου 2011

89η ΣΥΝΟΔΟΣ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

– 31 ΜΑΡΤΙΟΥ – 1η ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2011 –

ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΡΕΥΝΑ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΦΤΩΧΕΙΑΣ ΚΑΙ

ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ

ΤΕΛΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

CdR 118/2011 (ΕΝ) – ΔΣ/ΑΔ/ββ

- 1 -

CdR 118/2011 (ΕΝ) – ΔΣ/ΑΔ/ββ .../...

Η μελέτη εκπονήθηκε από το Centre for Strategy & Evaluation Services (Κέντρο Στρατηγικής

και Υπηρεσιών Αξιολόγησης). Δεν απηχεί τις επίσημες απόψεις της Επιτροπής των

Περιφερειών

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Επιτροπή των

Περιφερειών, παρακαλείστε να επισκεφθείτε τους δικτυακούς τόπους http://www.europa.eu και

http://www.cor.europa.eu αντίστοιχα.

- 2 -

CdR 118/2011 (ΕΝ) – ΔΣ/ΑΔ/ββ .../...

Ανάλυση των συνεισφορών στη σύντομη έρευνα σχετικά με την ευρωπαϊκή πλατφόρμα για την

καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού

ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Η έκθεση που ακολουθεί περιέχει περίληψη και ανάλυση των απαντήσεων που δόθηκαν στη σύντομη

έρευνα σχετικά με την εμβληματική πρωτοβουλία της στρατηγικής "Ευρώπη 2020" με τίτλο "Ευρωπαϊκή

πλατφόρμα για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού". Η έρευνα απεστάλη

στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές (ΤΠΑ) και αφορούσε θέματα που περιλαμβάνονται στην

ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής "Ευρωπαϊκή πλατφόρμα για την καταπολέμηση της φτώχειας

και του κοινωνικού αποκλεισμού: ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο για κοινωνική και εδαφική συνοχή". Οι

πληροφορίες διαβιβάστηκαν στην κα Christine Chapman, Μέλος της ΕτΠ και εισηγήτρια της

γνωμοδότησης της ΕΤΠ για το θέμα αυτό (η οποία αναμένεται να υιοθετηθεί στις 31 Μαρτίου 2011) και

θα τροφοδοτήσουν την 2η έκθεση παρακολούθησης της ΕτΠ για τη στρατηγική "Ευρώπη 2020". Η

πλατφόρμα παρακολούθησης της στρατηγικής "Ευρώπη 2020" της ΕΤΠ

(www.cor.europa.eu/europe2020) ξεκίνησε αυτή την έρευνα τον Δεκέμβριο και έθεσε ως προθεσμία

υποβολής τις 2 Φεβρουαρίου. Συνολικά υποβλήθηκαν 44 ερωτηματολόγια από τις τοπικές και

περιφερειακές αρχές 22 κρατών μελών.

Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων απάντησε ότι η καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού

αποκλεισμού βρίσκεται στην κορυφή των προτεραιοτήτων τους. Εντόπισαν διάφορους τρόπους με

τους οποίους η Ευρωπαϊκή πλατφόρμα για την καταπολέμηση της φτώχειας θα μπορούσε να

συμβάλει θετικά στην ενίσχυση των υφιστάμενων μέτρων στις περιοχές τους και στη βελτίωση της

προβολής τους. Οι σημαντικότεροι τομείς στους οποίους η πλατφόρμα μπορεί να έχει θετικό

αντίκτυπο είναι οι εξής: αντιμετώπιση της παιδικής φτώχειας, προώθηση της κοινωνικής ένταξης των

Ρομά, καταπολέμηση της φτώχειας και του αποκλεισμού των μεταναστών, των μειονοτήτων και των

ατόμων με αναπηρίες, υποστήριξη των αστέγων και των εξαρτημένων από τα οινοπνευματώδη και τα

ναρκωτικά.

Οι ερωτηθέντες παρείχαν επίσης παραδείγματα πρωτοβουλιών σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο

για την αντιμετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Οι κύριες πρωτοβουλίες

περιλαμβάνουν μέτρα στους ακόλουθους τομείς: κοινωνική μέριμνα και φροντίδα, εκπαίδευση,

διευκόλυνση της πρόσβασης στην αγορά εργασίας, στέγαση, υγεία και αντιμετώπιση του

οικονομικού αποκλεισμού. Όπως διαπιστώθηκε, οι ΤΠΑ υποστηρίζονται σε αυτό τους το έργο από

ευρύ φάσμα φορέων: ΜΚΟ, οργανώσεις του ευρύτερου δημόσιου τομέα όπως γραφεία εργασίας και

τοπικά κέντρα υποδοχής, συνεταιρισμούς κατοικίας και ευρύτερους κοινωνικούς εταίρους.

Επετεύχθη ισχυρή συναίνεση μεταξύ των ερωτηθέντων ως προς το ότι η εξάλειψη της παιδικής

φτώχειας πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα σε επίπεδο ΕΕ, προκειμένου να αυξηθεί η

ευαισθητοποίηση στο θέμα αυτό σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένου αυτού

των ΤΠΑ. Εντούτοις, εκφράστηκαν διάφορες απόψεις σχετικά με το είδος των δράσεων που οι

ερωτηθέντες επιθυμούν να τεθούν σε εφαρμογή για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος.

- 3 -

CdR 118/2011 (ΕΝ) – ΔΣ/ΑΔ/ββ .../...

Προτάθηκαν ορθές πρακτικές σε αυτόν τον τομέα, όπως για παράδειγμα η θέσπιση περιφερειακών

εκπαιδευτικών δικτύων και η βελτίωση της οικονομικής εκπαίδευσης των νέων.

Γενικά, η έρευνα αποκάλυψε ότι πολλοί ερωτηθέντες κρίνουν την εισαγωγή υποχρεωτικών

προτεραιοτήτων σε μελλοντικά περιφερειακά προγράμματα ως θετική εξέλιξη που θα μπορούσε να

ενισχύσει την προβολή του προβλήματος της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού σε τοπικό,

περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Αν και εκφράστηκαν ανησυχίες όσον αφορά τον βαθμό στον οποίο

ο έλεγχος των προτεραιοτήτων κοινωνικής συνοχής πρέπει να παραμείνει στις εθνικές αρχές, οι

περισσότεροι ερωτηθέντες εξέφρασαν την επιθυμία τους η εξέταση αυτών των προτεραιοτήτων να

καταστεί υποχρεωτική στα μελλοντικά περιφερειακά προγράμματα.

Διαπιστώθηκε έλλειψη συναίνεσης μεταξύ των ερωτηθέντων σχετικά με το κατά πόσον η κοινωνική

ένταξη πρέπει να ενσωματωθεί στα Εθνικά Προγράμματα Μεταρρυθμίσεων. Οι κύριες απόψεις είναι

τρείς: αυτοί που υποστηρίζουν την ενσωμάτωση, αυτοί που έχουν ανάμικτες απόψεις και αυτοί που

πιστεύουν ότι η τρέχουσα προσέγγιση, δηλαδή αυτή της διατήρησης των εθνικών προγραμμάτων

δράσης για την κοινωνική ένταξη σε ένα ξεχωριστό έγγραφο στρατηγικής επιτρέπει τη μεγαλύτερη

εστίαση σε λεπτομερή ζητήματα σχετικά με την κοινωνική ένταξη και τη φτώχεια.

Αν και οι ερωτηθέντες αναγνωρίζουν ότι η ανακοίνωση αναφέρεται ήδη στο ρόλο που

διαδραματίζουν οι ΤΠΑ στην αντιμετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, πολλοί

από αυτούς πιστεύουν ότι ο ρόλος τους δεν αναγνωρίζεται επαρκώς.

- 4 -

CdR 118/2011 (ΕΝ) – ΔΣ/ΑΔ/ββ .../...

ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

Οι απόψεις των ΤΠΑ που παρουσιάζονται σε αυτή την ενότητα ακολουθούν τη μορφή και τη δομή

των ερωτήσεων της έρευνας. Τονίζονται τα βασικά θέματα και ζητήματα που ανακύπτουν σε σχέση

με τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό. Οι επτά ερωτήσεις της έρευνας εξετάζονται διαδοχικά

και σταθμίζονται ανάλογα με το επίπεδο λεπτομέρειας και τον αριθμό των απαντήσεων.

Ερώτηση 1: Πόσο σημαντική κρίνει η αρχή σας την αντιμετώπιση της φτώχειας και του

κοινωνικού αποκλεισμού; (π.χ. βρίσκεται στην κορυφή των προτεραιοτήτων σας). Πιστεύετε

ότι η εμβληματική πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την καταπολέμηση της

φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού πρόκειται να συμβάλει θετικά (καθ' οιονδήποτε

τρόπο) σε αυτό το έργο; Παρακαλείσθε να απαντήσετε λεπτομερώς.

Πολλές από τις Τοπικές και τις Περιφερειακές Αρχές (ΤΠΑ) που συμμετείχαν στην έρευνα

απάντησαν ότι η καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού βρίσκεται στην

κορυφή των προτεραιοτήτων τους. Επισημάνθηκε ότι αυτό αντικατοπτρίζεται στη μεγάλη προσοχή

που δίνεται στις τοπικές και τις περιφερειακές στρατηγικές για την καταπολέμηση της φτώχειας και

του κοινωνικού αποκλεισμού. Πολλές ΤΠΑ τόνισαν ότι αυτά τα θέματα αυτά είναι σημαντικά για την

οργάνωσή τους, καθώς αυτές έχουν την ευθύνη και τη νομική εξουσία για την εφαρμογή μέτρων,

μέσω της συνεργασίας με ιδρύματα κοινωνικής πρόνοιας.

Τα παρακάτω θέματα συγκαταλέγονται μεταξύ των κορυφαίων προτεραιοτήτων των ΤΠΑ για την

καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού:

Η αντιμετώπιση της παιδικής φτώχειας αναγνωρίστηκε ως βασικό μέλημα από πολλούς

ερωτηθέντες, λόγω του κινδύνου μετάδοσης της φτώχειας από γενιά σε γενιά και του κοινωνικού

αποκλεισμού των νέων.

Η προώθηση της ένταξης των Ρομά, όχι μόνο στην αγορά εργασίας, αλλά και στους τομείς της

υγείας, της στέγασης και της εκπαίδευσης. Οι απαντήσεις δείχνουν ότι ήδη βρίσκεται σε ισχύ

ευρύ φάσμα γενικών και ειδικών μέτρων για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού

αποκλεισμού των Ρομά στα κράτη μέλη με μεγάλους πληθυσμούς Ρομά.

Η καταπολέμηση της φτώχειας και του αποκλεισμού των μεταναστών και των ατόμων με

αναπηρίες θεωρήθηκε επίσης ως σημαντική προτεραιότητα, ιδιαίτερα στις αστικές περιοχές με

υψηλή ανεργία και επισφαλείς συνθήκες στέγασης. Όσον αφορά τα άτομα με αναπηρίες,

κεντρική σημασία έχει να εξασφαλιστεί η παροχή επαρκούς κινητικότητας και υπηρεσιών

κοινωνικής μέριμνας.

Η υποστήριξη των αστέγων και των εξαρτημένων από τα οινοπνευματώδη και τα

ναρκωτικά – πολλές ΤΠΑ δήλωσαν ότι το πλέον πιεστικό ζήτημα στο πλαίσιο της

καταπολέμησης του κοινωνικού αποκλεισμού είναι η αντιμετώπιση επειγόντων κοινωνικών

προβλημάτων, όπως η έλλειψη στέγασης και η ανάγκη βελτίωσης των υπηρεσιών που

απευθύνονται σε άτομα με προβλήματα εθισμού.

Ανάλογα με τις ιδιαίτερες κοινωνικοοικονομικές, χωροταξικές και δημογραφικές συνθήκες, οι

ερωτηθέντες έδωσαν προτεραιότητα σε διάφορα είδη μέτρων για την καταπολέμηση της φτώχειας και

- 5 -

CdR 118/2011 (ΕΝ) – ΔΣ/ΑΔ/ββ .../...

του κοινωνικού αποκλεισμού. Για παράδειγμα, στις χώρες με σημαντικές κοινότητες Ρομά

προτεραιότητα έχει η βελτίωση της υγείας και η παροχή ευκαιριών εκπαίδευσης στους Ρομά. Στις

χώρες της ΕΕ με σημαντικούς πληθυσμούς μεταναστών, υποστηρίζονται μέτρα για τους μετανάστες

τα οποία εστιάζουν στα προβλήματα που σχετίζονται με τη στέγαση και την ένταξη.

Όλοι οι ερωτηθέντες επικρότησαν τη δημιουργία της ευρωπαϊκής πλατφόρμας για την καταπολέμηση

της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού και θεωρούν ότι στο μέλλον έχει να διαδραματίσει

ζωτικό ρόλο στη διαμόρφωση νέων προσεγγίσεων για τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό σε

επίπεδο κράτους μέλους, καθώς και στη βελτίωση του συντονισμού μεταξύ των ΤΠΑ, των εθνικών

αρχών, των άλλων κοινωνικών εταίρων και του ιδιωτικού τομέα, ο οποίος διαδραματίζει σημαντικό

ρόλο στην παροχή κοινωνικών υπηρεσιών σε ορισμένα κράτη μέλη.

Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων ανέφεραν ότι το πλαίσιο της ευρωπαϊκής πλατφόρμας για την

καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού άρχισε να βοηθά τους φορείς που

συμμετέχουν στην προσπάθεια μείωσης της φτώχειας και κοινωνικής ανάπτυξης (όπως οι ΤΠΑ, οι

εθνικές αρχές, οι κοινωνικοί εταίροι, οι ΜΚΟ και οι ανεξάρτητοι εμπειρογνώμονες) να ιεραρχήσουν

τις δραστηριότητές τους. Οι ΤΠΑ αναγνώρισαν επίσης ότι η ευρωπαϊκή πλατφόρμα για την

καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού μπορεί να συμβάλει στην

ευαισθητοποίηση των πολιτών σχετικά με τη φτώχεια και να αυξήσει την προβολή του φαινομένου

αυτού στα μελλοντικά προγράμματα των διαρθρωτικών ταμείων (καθώς η κοινωνική ένταξη αποτελεί

ήδη προτεραιότητα σε αυτό το πλαίσιο).

Ερώτηση 2: Η αρχή σας συμμετέχει σε περιφερειακές ή εθνικές πρωτοβουλίες που

αποσκοπούν στην καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού;

Παρακαλείσθε να απαντήσετε λεπτομερώς.

Οι ερωτηθέντες έδωσαν πολλά διαφορετικά παραδείγματα τοπικών, περιφερειακών και εθνικών

πρωτοβουλιών, όπως σχέδια, προγράμματα και στρατηγικές που στοχεύουν στην αντιμετώπιση της

φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Στο Παράρτημα A παρέχεται συνοπτική επισκόπηση των

πρωτοβουλιών που υποστηρίζονται.

Όσον αφορά τα είδη πρωτοβουλιών που υποστηρίζονται, μια σειρά μέτρων εντοπίστηκαν στους

τομείς της εκπαίδευσης (π.χ. υποστήριξη για να αποτραπεί η πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου,

παροχή επιπλέον διδασκαλίας στους μαθητές που προέρχονται από μειονεκτικό περιβάλλον για να

επιτύχουν την είσοδό τους στο πανεπιστήμιο), της κοινωνικής πρόνοιας και μέριμνας (συμβουλές

και βοήθεια σχετικά με τις παροχές κοινωνικής ασφάλισης για τις ευάλωτες ομάδες ατόμων που

βρίσκονται σε κίνδυνο, κέντρα από τα οποία θα μπορούν να περνούν καθημερινά και ανωνύμως όσοι

πάσχουν από προβλήματα κατάχρησης ουσιών, υπηρεσίες κοινωνικής στήριξης και κέντρα που

παρέχουν υπηρεσίες υποστήριξης), της στέγασης (διαβουλεύσεις με ενώσεις κοινωνικής στέγασης

που εκπροσωπούν τους φτωχούς) και της υγείας (ανάπτυξη περιφερειακών προγραμμάτων για την

πρόληψη της χρήσης ναρκωτικών).

Πολλοί ενδιαφερόμενοι φορείς υποστήριξαν το έργο των ΤΠΑ για την καταπολέμηση της φτώχειας

και του κοινωνικού αποκλεισμού, εργαζόμενοι για την υλοποίηση αυτών των πρωτοβουλιών μέσω

- 6 -

CdR 118/2011 (ΕΝ) – ΔΣ/ΑΔ/ββ .../...

συνεργασίας και εταιρικών σχέσεων. Οι ΜΚΟ διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο σε πολλές

πρωτοβουλίες. Επιπλέον, σημαντική είναι η συμβολή οργανώσεων και κοινωνικών εταίρων του

ευρύτερου δημοσίου τομέα, όπως κέντρα εργασίας, κέντρα κοινωνικής πρόνοιας, κέντρα μέριμνας

για τους άστεγους και όσους πάσχουν από προβλήματα κατάχρησης οινοπνευματωδών και

ναρκωτικών, ενώσεις κοινωνικής κατοικίας, κοινοτικές ή εθελοντικές οργανώσεις και συνδικάτα.

Όσον αφορά τη στόχευση, ορισμένες πρωτοβουλίες επιδιώκουν να προωθήσουν την κοινωνική ένταξη

σε ευρύ φάσμα μειονεκτούντων ομάδων, ενώ άλλες στοχεύουν συγκεκριμένες ομάδες, όπως οι Ρομά,

οι μετανάστες, τα άτομα με αναπηρία, οι ενήλικες, τα άτομα που πάσχουν από προβλήματα

κατάχρησης οινοπνευματωδών ή/και ναρκωτικών και οι άστεγοι.

Κατωτέρω παρατίθενται ορισμένα παραδείγματα μέτρων κοινωνικής ένταξης. Το πρώτο παράδειγμα

αφορά στην ενίσχυση των δομών και συστημάτων παροχής κοινωνικών υπηρεσιών στη Φινλανδία:

Το Kaste είναι ένα εθνικό πρόγραμμα για την κοινωνική και υγειονομική ανάπτυξη στην

Φινλανδία, που έχει ως στόχο τη μείωση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού ορισμένων

ευάλωτων ομάδων. Το πρόγραμμα απευθύνεται κυρίως στα παιδιά που κινδυνεύουν από τη φτώχεια,

στους άστεγους για μεγάλο χρονικό διάστημα, τους χρήστες ναρκωτικών και τα άτομα με

προβλήματα ψυχικής υγείας, υποστηρίζοντας νέες δομές και συστήματα κοινωνικών υπηρεσιών.

Παρακάτω δίδεται ένα ακόμη παράδειγμα μέτρου κοινωνικής ένταξης, το οποίο στοχεύει στη μείωση

της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού της κοινότητας των Ρομά.

Στην Κύπρο υλοποιείται ένα έργο με τίτλο "Ευαισθητοποίηση του κοινού για την ένταξη των

Αθίγγανων στην Κυπριακή Κοινωνία". Το έργο έχει ως βασικό σκοπό την ενημέρωση και την

ευαισθητοποίηση των πολιτών σχετικά με την κοινότητα των Αθίγγανων (Ρομά), για την αποδοχή

τους από την κοινωνία, καθώς και το σεβασμό των ηθών και εθίμων τους. Το έργο αποβλέπει στην

μείωση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού της κοινότητας των Ρομά.

Το ακόλουθο παράδειγμα απεικονίζει τρόπους με τους οποίους οι ΤΠΑ εργάζονται για τη μείωση της

φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, διευκολύνοντας την εκ νέου πρόσβαση μειονεκτούντων

ομάδων στην αγορά εργασίας.

Στη Γερμανία, η πρωτοβουλία Hohenlohe αποσκοπεί στην επανένταξη στην αγορά εργασίας των

ατόμων που πλήττονται από μακροχρόνια ανεργία, μειώνοντας την εξάρτησή τους από

προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας. Οι δραστηριότητες του έργου περιλαμβάνουν αξιολογήσεις

των αναγκών επαγγελματικής κατάρτισης των ατόμων που διατρέχουν κίνδυνο αποκλεισμού,

πρακτική άσκηση, ευκαιρίες εργασίας και προγράμματα που απευθύνονται σε ηλικιωμένα άτομα. Η

πρωτοβουλία υποστηρίζει επίσης την ένταξη στην αγορά εργασίας ατόμων με αναπηρίες μέσω του

υπο-έργου ‘ZEBRA’.

Ακολουθεί το παράδειγμα μιας πρωτοβουλίας πληροφόρησης και ευαισθητοποίησης για την

καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.

- 7 -

CdR 118/2011 (ΕΝ) – ΔΣ/ΑΔ/ββ .../...

Στην Πορτογαλία, το Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης Faro δρομολόγησε εκστρατεία

πληροφόρησης και ευαισθητοποίησης για τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό στην τοπική

κοινότητα. Η πρωτοβουλία έδωσε τη δυνατότητα στις τοπικές αρχές να: δημοσιεύσουν το έργο

τοπικών φορέων σε αυτόν τον τομέα, να ενθαρρύνουν άμεσα την αύξηση των πληροφοριών που

διατίθενται και να διευκολύνουν έμμεσα την πρόσβαση στην κοινωνική πρόνοια και σε άλλες

μορφές βοήθειας. Βοήθησε επίσης στην παγίωση εταιρικών σχέσεων, στη δημιουργία νέων

διαύλων επικοινωνίας και στην ανάπτυξη κοινών στόχων μεταξύ των άμεσα ενδιαφερόμενων

φορέων του τομέα κοινωνικής μέριμνας.

Η πλειοψηφία των μέτρων που αναφέρονται στην έρευνα επικεντρώνονται μάλλον στην κοινωνική

ένταξη παρά στην φτώχεια, κάτι που αποτελεί έμμεσο στόχο των μέτρων των ΤΠΑ. Ωστόσο, οι

ερωτηθέντες εντόπισαν ορισμένα ενδιαφέροντα παραδείγματα άμεσων μέτρων για την καταπολέμηση

της φτώχειας, όπως την ακόλουθη πρωτοβουλία της Σκωτίας:

Η πρωτοβουλία "Αξιοποίηση των δυνατοτήτων μας" (Achieving Our Potential) είναι το πλαίσιο

για την αντιμετώπιση της φτώχειας και της εισοδηματικής ανισότητας στη Σκωτία, στο οποίο

περιγράφονται οι βασικές ενέργειες που απαιτούνται από την κυβέρνηση της Σκωτίας και τους

εταίρους της. Το πλαίσιο αναπτύχθηκε σε συνεργασία με την Ένωση Τοπικών Αρχών της Σκωτίας

και ορίζει τον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση της Σκωτίας μπορεί να συνεργαστεί με τις τοπικές

αρχές για την αντιμετώπιση της φτώχειας. Το συμβούλιο της περιφέρειας Scottish Borders

δεσμεύεται για την υλοποίηση της πρωτοβουλίας, η οποία επικεντρώνεται σε τρείς κύριους στόχους:

τη μείωση του αριθμού νοικοκυριών στην περιφέρεια Scottish Borders που είναι ήδη χρεωμένα ή

αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο χρέους, τη βελτίωση της πρόσβασης σε προσιτές και διαχειρίσιμες

χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες έτσι ώστε τα νοικοκυριά να μπορούν να διαχειριστούν

αποτελεσματικά τα χρήματά τους και τη βελτίωση της πρόσβασης σε πληροφορίες και συμβουλές

για τη μεγιστοποίηση των εσόδων.

Ερώτηση 3: Συμφωνείτε ότι η καταπολέμηση της παιδικής φτώχειας πρέπει να αποτελέσει

προτεραιότητα για την ΕΕ; Αν ναι, ποιες ενέργειες πιστεύετε ότι πρέπει να αναληφθούν για την

επίτευξη του σκοπού αυτού; Αντανακλώνται οι ενέργειες αυτές επαρκώς στην ανακοίνωση της

Επιτροπής; Θέλετε να δώσετε έμφαση σε κάποια παραδείγματα ή ορθές πρακτικές της αρχής

σας στον τομέα αυτό;

Η πλειονότητα των ερωτηθέντων είναι της άποψης ότι η καταπολέμηση της παιδικής φτώχειας

πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα σε επίπεδο ΕΕ προκειμένου να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση

στο θέμα αυτό σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένων των ΤΠΑ. Πολλοί

ερωτηθέντες τόνισαν ότι τα παιδιά είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στον κοινωνικό και οικονομικό

αποκλεισμό, λόγω της έλλειψης πρόσβασης στην εκπαίδευση και προβλημάτων όπως το φαινόμενο

της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου, το οποίο επηρεάζει δυσανάλογα τους νέους Ρομά και τα

άτομα από οικογένειες μεταναστών (συμπεριλαμβανομένων όσων ανήκουν στη 2η και την 3η γενιά).

Η μετάδοση της φτώχειας από γενιά σε γενιά αναγνωρίστηκε ως ιδιαίτερο πρόβλημα για τα παιδιά

των Ρομά.

- 8 -

CdR 118/2011 (ΕΝ) – ΔΣ/ΑΔ/ββ .../...

Αν και όλοι οι ερωτηθέντες συμφώνησαν με την ανάγκη να δοθεί προτεραιότητα στην παιδική

φτώχεια σε επίπεδο ΕΕ, οι απόψεις διίστανται όσον αφορά τη μορφή των δράσεων για την

αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος. Για παράδειγμα, ορισμένες ΤΠΑ επικεντρώνονται στη

βελτίωση της πρόσβασης των παιδιών σε εκπαιδευτικές εγκαταστάσεις υψηλής ποιότητας, ενώ άλλοι

δήμοι δίνουν περισσότερη έμφαση στην εξασφάλιση συνθηκών ασφαλούς και υγιεινής διαβίωσης για

τα παιδιά, μέσω της στενής συνεργασίας με τις οικογένειες και τις κοινωνικές υπηρεσίες.

Όσον αφορά το δεύτερο σκέλος της ερώτησης, δηλαδή το κατά πόσον η παιδική φτώχεια

αντικατοπτρίζεται επαρκώς στην ανακοίνωση της Επιτροπής, πολλοί από τους ερωτηθέντες

αναγνώρισαν μεν ότι το θέμα της παιδικής φτώχειας ρυθμίζεται από την ανακοίνωση, θεωρούν όμως

ότι μπορεί να προβληθεί καλύτερα αν τονιστεί η έλλειψη οικονομικής εκπαίδευσης στα σχολεία.

Ορισμένοι ερωτηθέντες δήλωσαν ότι θα υποστήριζαν την εισαγωγή δεσμευτικών εκ του νόμου

υποχρεώσεων για την αντιμετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.

Οι πληροφορίες τις οποίες παρείχαν οι ΤΠΑ και άλλοι φορείς περιέχουν πολλά παραδείγματα ορθών

πρακτικών για τη μείωση της παιδικής φτώχειας. Στη Σκωτία, για παράδειγμα, τα παιδιά που

προέρχονται από νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος έχουν πρόσβαση σε δωρεάν σχολικά γεύματα,

ενώ οι νέοι ενθαρρύνονται να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους μέσω της παροχής του Επιδόματος

για τη Συνέχιση των Σπουδών (Education Maintenance Allowance). Επί του παρόντος, 39.000 νέοι

από νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος λαμβάνουν αυτό το επίδομα.

Πρόσθετα παραδείγματα περιλαμβάνουν πρωτοβουλίες για τη δημιουργία περιφερειακών δικτύων

εκπαίδευσης που επιτρέπουν στα διάφορα σχολεία και τις τοπικές αρχές να ανταλλάσουν βέλτιστες

πρακτικές για την παροχή υποστήριξης στους βρεφονηπιακούς σταθμούς, μαζί με την προώθηση της

συνεργασίας με παιδικούς σταθμούς και ευρύτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Σε περιφέρειες με υψηλά

επίπεδα παιδικής φτώχειας, ορισμένες ΤΠΑ σημείωσαν ότι κατέβαλαν σημαντικές προσπάθειες για

να μη χρειάζεται οι κοινωνικές υπηρεσίες να απομακρύνουν τα παιδιά από τη γονική μέριμνα. Τα

μέτρα σε αυτόν τον τομέα περιλαμβάνουν τη βελτίωση των δεξιοτήτων των γονέων και την

ενθάρρυνση επαφών μεταξύ γονέων και παιδιών, παρουσία ενός παιδαγωγού (στην περίπτωση όπου

οι γονείς είναι στη φυλακή, σε αυτή της αγωγής διαζυγίου, της κοινής επιμέλειας και της φύλαξης

των παιδιών), για να μπορούν τα παιδιά να συμμετέχουν σε εξωσχολικές δραστηριότητες.

Ερώτηση 4: Πρέπει η αντιμετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού να

αποτελέσει υποχρεωτική προτεραιότητα στα μελλοντικά περιφερειακά προγράμματα, στο

πλαίσιο της μελλοντικής Πολιτικής για τη Συνοχή μετά το 2013;

Για αυτό το ζήτημα παρουσιάστηκε σειρά απόψεων, με την πλειοψηφία των ερωτηθέντων να

υποστηρίζει μια προσέγγιση που καθιστά υποχρεωτική σε μελλοντικά περιφερειακά προγράμματα

την αντιμετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Όσες ΤΠΑ τίθενται υπέρ αυτής της

προσέγγισης, προβάλλουν τους ακόλουθους λόγους:

- 9 -

CdR 118/2011 (ΕΝ) – ΔΣ/ΑΔ/ββ .../...

Ορισμένες χώρες της ΕΕ των 12 εκφράζουν την ανησυχία ότι οι εθνικές αρχές ενδέχεται να

είναι απρόθυμες να θέσουν την εξάλειψη της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού ως

συγκεκριμένη προτεραιότητα στα εθνικά σχέδια δράσης, αν δεν τους δοθούν σαφή κίνητρα

από την ΕΕ. Η αναγωγή της αντιμετώπισης της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού σε

υποχρεωτική προτεραιότητα μπορεί να ενθαρρύνει περαιτέρω δράση και συνεργασία μεταξύ

των ΤΠΑ και των εθνικών αρχών στη ρύθμιση αυτών των προβλημάτων.

Η οικονομική κρίση έχει ήδη εντείνει τις κοινωνικές ανισότητες και αυτό ενδέχεται να

οδηγήσει στην περαιτέρω επιδείνωση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού στην

περίοδο προγραμματισμού των διαρθρωτικών ταμείων μετά το 2013. Σε αυτό το πλαίσιο,

πολλοί ερωτηθέντες πιστεύουν ότι η ΕΕ πρέπει να υποστηρίξει την ανάπτυξη νέων

περιφερειακών και εθνικών προσεγγίσεων για την καταπολέμηση της φτώχειας και του

κοινωνικού αποκλεισμού.

Πολλές ΤΠΑ θεωρούν ότι η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός είναι αλληλένδετα

ζητήματα που απαιτούν συνολικές προσεγγίσεις για την υλοποίηση αποτελεσματικών

λύσεων. Υπ' αυτό το πρίσμα, το να καταστούν τα θέματα αυτά υποχρεωτικές προτεραιότητες

σε μελλοντικά περιφερειακά προγράμματα ανάπτυξης θα μπορούσε να έχει σημαντικό θετικό

αποτέλεσμα στα προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας, διασφαλίζοντας ότι αυτά

περιλαμβάνουν συγκεκριμένα μέτρα για την αντιμετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού

αποκλεισμού.

Η τρέχουσα πολιτική συνοχής επικεντρώνεται κυρίως στην οικονομική ανάπτυξη και τη

δημιουργία θέσεων απασχόλησης, αφήνοντας ευρύ πεδίο για την αντιμετώπιση κοινωνικών

ζητημάτων με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα. Ορισμένοι ερωτηθέντες υποστήριξαν την

αναγωγή της καταπολέμησης της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού σε υποχρεωτική

προτεραιότητα στη μελλοντική πολιτική συνοχής, ως τρόπο αποκατάστασης της ισορροπίας

μεταξύ της οικονομικής ανάπτυξης και της υποστήριξης μέτρων για τη μείωση της φτώχειας.

Επιπλέον, υπεβλήθησαν προτάσεις να γίνει χρήση των υποχρεωτικών προτεραιοτήτων για να

εστιάσουν τα κονδύλια του ΕΚΤ στους κοινωνικά μειονεκτούντες, όπως οι μακροχρόνια

άνεργοι.

Εντούτοις, ορισμένες από τις ΤΠΑ που απάντησαν σε αυτή την έρευνα εξέφρασαν την ανησυχία τους

ότι αυτή η σύσταση μπορεί να θέσει υπό αμφισβήτηση την αρχή της επικουρικότητας. Εκφράστηκαν

επίσης ανησυχίες ότι τα υποχρεωτικά μέτρα για την αντιμετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού

αποκλεισμού μπορεί να οδηγήσουν σε περιορισμούς στον καθορισμό των περιφερειακών

προτεραιοτήτων και στη μείωση της ευελιξίας των ΤΠΑ να προσαρμόζουν τις προτεραιότητές τους

στις μεταβαλλόμενες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες. Πολλές ΤΠΑ είναι της άποψης ότι η

εισαγωγή πρόσθετων υποχρεώσεων στην πολιτική συνοχής πρέπει να εξασφαλίσει ότι το πεδίο των

κοινωνικών μέτρων παραμένει ευρύ και ότι αυτά μπορούν να προσαρμοστούν για να καλύψουν

συγκεκριμένες περιφερειακές ανάγκες.

Συνολικά, πολλοί ερωτηθέντες θεωρούν το ενδεχόμενο εισαγωγής υποχρεωτικών προτεραιοτήτων

στα μελλοντικά περιφερειακά προγράμματα ως θετική εξέλιξη που μπορεί να προβάλει καλύτερα τη

φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Αν και

εκφράστηκαν ορισμένες ανησυχίες σχετικά με το βαθμό στον οποίο ο έλεγχος των προτεραιοτήτων

- 10 -

CdR 118/2011 (ΕΝ) – ΔΣ/ΑΔ/ββ .../...

κοινωνικής συνοχής πρέπει να παραμείνει στις εθνικές αρχές, είναι φανερή η επιθυμία της

πλειοψηφίας των ερωτηθέντων να καταστεί υποχρεωτική η εξέταση αυτών των προτεραιοτήτων σε

μελλοντικά περιφερειακά προγράμματα.

Ερώτηση 5: Υποστηρίζετε την ενσωμάτωση της κοινωνικής ένταξης στα εθνικά προγράμματα

μεταρρυθμίσεων της στρατηγικής "Ευρώπη 2020" ή πιστεύετε ότι πρέπει να διατηρηθεί η

παρούσα προσέγγιση, δηλαδή αυτή των εθνικών σχεδίων δράσης για την κοινωνική

ενσωμάτωση;

Δεν υπήρξε συναίνεση μεταξύ των ερωτηθέντων ως προς το αν πρέπει να υποστηριχθεί η

ενσωμάτωση της κοινωνικής ένταξης στα εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων, των οποίων ο ρόλος

είναι να συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής "Ευρώπη 2020". Για το θέμα αυτό

εκφράστηκαν ποικίλες απόψεις, ανάλογα με την αρχή και το κράτος μέλος. Οι απαντήσεις στην

έρευνα μπορούν να ταξινομηθούν σε τρεις κύριες κατηγορίες: αυτοί που υποστηρίζουν την

ενσωμάτωση, αυτοί που έχουν ανάμικτες απόψεις και αυτοί που υποστηρίζουν την τρέχουσα

προσέγγιση, δηλαδή αυτή της διατήρησης των εθνικών προγραμμάτων δράσης για την κοινωνική

ένταξη.

Οι ΤΠΑ που απάντησαν στην έρευνα και υποστήριξαν ότι η αντιμετώπιση της φτώχειας και του

κοινωνικού αποκλεισμού πρέπει να περιλαμβάνεται στα εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων

προέβαλλαν τις ακόλουθες απόψεις:

Η συμπερίληψη θα επιτρέψει να καθιερωθούν ευρωπαϊκές βέλτιστες πρακτικές που θα

εφοδιάσουν τα κράτη μέλη με παραδείγματα μελετών περιπτώσεων. Τούτο θα συμβάλει στην

ευαισθητοποίηση ως προς τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό. Ταυτόχρονα θα

μπορούσε να ενισχυθεί η Ανοικτή Μέθοδος Συντονισμού ώστε η Επιτροπή να μπορεί να

συνεργάζεται πιο αποτελεσματικά με τα κράτη μέλη στην επίτευξη των κοινών στόχων

κοινωνικής ένταξης.

Για να επιτευχθεί σημαντική πρόοδος στην αντιμετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού

αποκλεισμού, έχει ζωτική σημασία να συμμετάσχουν οι ευρωπαίοι πολίτες σε κάθε επίπεδο

της διαδικασίας μείωσης της φτώχειας, ιδίως μεταξύ των κρατών μελών και στο εσωτερικό

τους. Η συμπερίληψη θεωρείται σημαντικός τρόπος ενθάρρυνσης της διασυνοριακής

συνεργασίας σε θέματα φτώχειας.

Η συμπερίληψη θα επιτρέψει να ρυθμιστούν όλα αυτά τα ζητήματα σε ένα πιο στρατηγικό

επίπεδο. Ως αποτέλεσμα, η αντιμετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού θα

μπορούσε, μεσοπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα να αποτελέσει οριζόντια προτεραιότητα στις

οικονομικές πολιτικές των κρατών μελών, κάτι που θα μπορούσε να βοηθήσει να

εξασφαλιστούν περισσότεροι δημοσιονομικοί πόροι για τη δράση σε αυτό τον τομέα.

Θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει να προβληθεί καλύτερα η υλοποίηση, η συνέχεια, η

στενότερη παρακολούθηση και η τακτική αξιολόγηση της αποδοτικότητας και της

αποτελεσματικότητας των μέτρων για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού

αποκλεισμού.

- 11 -

CdR 118/2011 (ΕΝ) – ΔΣ/ΑΔ/ββ .../...

Όσοι έχουν ανάμικτες απόψεις προέβαλλαν τις ακόλουθες απόψεις:

Ορισμένοι ερωτηθέντες είναι της άποψης ότι για να εισαχθεί με αποτελεσματικό τρόπο η

συμερίληψη ως έννοια, πρέπει να εξασφαλιστεί η παρακολούθηση σε εθνικό και ευρωπαϊκό

επίπεδο. Ορισμένοι από τους ερωτηθέντες τάσσονται υπέρ της μεγαλύτερης διαβούλευσης

μεταξύ των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στην ανάπτυξη των εθνικών

προγραμμάτων μεταρρυθμίσεων.

Η τρέχουσα προσέγγιση, η οποία βασίζεται στα εθνικά προγράμματα δράσης για την

κοινωνική ένταξη, σέβεται την αρχή της επικουρικότητας και την αρχή της πολυεπίπεδης

διακυβέρνησης. Ωστόσο, εκφράζονται ανησυχίες ότι αυτή η συμπερίληψη θα μπορούσε να

έχει ως αποτέλεσμα τη μικρότερη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων και των φορέων του

ιδιωτικού τομέα. Παρ' όλα αυτά, πολλοί ερωτηθέντες θα υποστήριζαν την συμπερίληψη αν

αντιμετωπίζονταν αυτά τα ζητήματα.

Όσες ΤΠΑ τέθηκαν υπέρ της διατήρησης των εθνικών προγραμμάτων δράσης για την κοινωνική

ένταξη προέβαλλαν τους ακόλουθους λόγους:

Η τρέχουσα προσέγγιση αναγνωρίζει τις δυσκολίες που συνδέονται με μια ενιαία και

αδιαφοροποίητη προσέγγιση, δεδομένων των σημαντικών κοινωνικοοικονομικών διαφορών

μεταξύ των κρατών μελών που ενδέχεται να χρειαστούν ριζικά διαφορετικές προσεγγίσεις για

την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Για ορισμένους

ερωτηθέντες, οι ιστορικές και πολιτισμικές διαφορές μπορεί να καταστήσουν απρόσφορη τη

διαδικασία συμπερίληψης, ενώ τα εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων παρέχουν ένα πιο

χρήσιμο πλαίσιο για την αντιμετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.

Άλλοι ερωτηθέντες επεσήμαναν ότι τα αίτια και οι μορφές του κοινωνικού αποκλεισμού

αφορούσαν ειδικά συγκεκριμένα κράτη μέλη, περιφέρειες και τοποθεσίες (π.χ. το επίπεδο

ανεργίας, οικονομικής ανάπτυξης, εκπαίδευσης και άλλοι κοινωνικο-δημογραφικοί

παράγοντες) και ότι τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό ανάλογα

με τη φύση του προβλήματος προς ρύθμιση και άλλους παράγοντες, όπως το επίπεδο πόρων

και οι διαχειριστικές πρακτικές των ΤΠΑ στα κράτη μέλη.

Σε ορισμένους δήμους, τα εθνικά προγράμματα δράσης για την κοινωνική ένταξη

εφαρμόστηκαν σχετικά πρόσφατα και οι τοπικές αρχές θα χρειαστούν κάποιο χρόνο για να

προσαρμόσουν τους πόρους τους προκειμένου να ανταπεξέλθουν στις νέες προτεραιότητες.

Ορισμένοι ερωτηθέντες είναι της άποψης ότι θα ήταν πιο αποτελεσματικό να καταβληθούν

πιο εντατικές προσπάθειες για την υλοποίηση των εθνικών προγραμμάτων δράσης

προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός θα αποτελέσουν

προτεραιότητες σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.

Ερώτηση 6: Η ανακοίνωση αναγνωρίζει επαρκώς τον ρόλο που διαδραματίζουν οι τοπικές και

οι περιφερειακές αρχές σε αυτόν τον τομέα; Αν όχι, τι επιπλέον θα θέλατε να προστεθεί στην

ανακοίνωση της Επιτροπής;

Αν και η πλειοψηφία των ερωτηθέντων αναγνωρίζουν ότι η ανακοίνωση αναφέρεται ήδη στον ρόλο

των ΤΠΑ στον τομέα της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, πολλοί θεωρούν ότι ο ρόλος

τους δεν τονίζεται επαρκώς. Λόγω του ουσιαστικού ρόλου που διαδραματίζουν οι ΤΠΑ στην

- 12 -

CdR 118/2011 (ΕΝ) – ΔΣ/ΑΔ/ββ .../...

υλοποίηση των μέσων της πολιτικής για τη συνοχή, πολλοί ερωτηθέντες πιστεύουν ότι ο ρόλος τους

πρέπει να γίνει σαφέστερος και να ρυθμίζεται με μεγαλύτερη λεπτομέρεια μέσω εγγράφων

προγραμματισμού, διαβουλεύσεων σε όλα τα επίπεδα χάραξης πολιτικής της ΕΕ και ισχυρή

υποχρέωση διαβούλευσης με τις ΤΠΑ κατά την προετοιμασία των εθνικών προγραμμάτων

μεταρρυθμίσεων.

Οι ερωτηθέντες υπέβαλαν τις ακόλουθες προτάσεις και συστάσεις με σκοπό την βελτίωση της

παρούσας ανακοίνωσης, για να αντικατοπτρίζονται καλύτερα οι ανάγκες των ΤΠΑ που εργάζονται σε

θέματα κοινωνικά και ένταξης.

Οι ΤΠΑ πρέπει να διατηρούν προσωπικό για κοινωνικές υπηρεσίες "πρώτης γραμμής" και να

συνεργάζονται συχνά με μεγάλο αριθμό δημοσίων και ιδιωτικών οργανισμών, προκειμένου

να διασφαλιστεί η αποτελεσματική παροχή υπηρεσιών. Ορισμένοι ερωτηθέντες επιθυμούν να

προτείνει η Επιτροπή συγκεκριμένα παραδείγματα δραστηριοτήτων των ΤΠΑ για την

αντιμετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, ταυτόχρονα με τρόπους

βελτίωσης της χρηματοδότησης των δραστηριοτήτων.

Δεδομένου ότι πολλοί ερωτηθέντες επιθυμούν να συνεχίσουν οι ΤΠΑ να διαδραματίζουν

ουσιαστικό ρόλο στο σχεδιασμό και την υλοποίηση των πολιτικών κοινωνικής ανάπτυξης,

ορισμένοι πρότειναν να χρησιμοποιηθεί η ανακοίνωση ως πλαίσιο για τον

επαναπροσδιορισμό των αποκεντρωμένων εξουσιών και αρμοδιοτήτων των ΤΠΑ, ώστε να τις

βοηθήσουν να παρεμβαίνουν σε θέματα φτώχειας και κοινωνικής ένταξης.

Ορισμένοι ερωτηθέντες τόνισαν ότι η έλλειψη προσιτής στέγασης στις πόλεις προκαλεί

ανησυχία και ότι η ρύθμιση του προβλήματος αυτού θα διευκολυνθεί αν αναφερθεί στην

ανακοίνωση. Σύμφωνα με ορισμένους δήμους, η καταπολέμηση της φτώχειας και του

κοινωνικού αποκλεισμού πρέπει να πραγματοποιηθεί παράλληλα με την καταπολέμηση

της έλλειψης στέγασης, για να βελτιωθεί ο συντονισμός των πόρων και αν προωθηθεί η

ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών.

Επιπλέον, η έρευνα έδειξε ότι οι ΤΠΑ δεν πιστεύουν ότι η ανακοίνωση παρέχει επαρκώς

λεπτομερή περιγραφή των διαφόρων δραστηριοτήτων που διεξάγονται σε τοπικό,

περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Πολλοί ερωτηθέντες είναι της άποψης ότι η ανακοίνωση

πρέπει να παρέχει παραδείγματα για να τονίσει τις συγκεκριμένες προτεραιότητες και

οργανωτικές δομές των διαφορετικών περιφερειών της Ευρώπης των 27 κρατών μελών.

Κοινή άποψη των ερωτηθέντων ήταν ότι η ανακοίνωση δεν ήταν αρκετά σαφής ως προς τον ρόλο

των ΤΠΑ και την υποστήριξη που πρέπει να λάβουν. Επιπλέον, επέκριναν την ανακοίνωση διότι δεν

αναγνωρίζει τον ρόλο των ΤΠΑ στην χάραξη και τη διαχείριση πολιτικών και στρατηγικών, στην

υλοποίηση πρωτοβουλιών και υπηρεσιών διανομής με δυναμικό για αλλαγή στον τομέα της φτώχειας

και του κοινωνικού αποκλεισμού, ιδιαίτερα όσον αφορά τη διευκόλυνση της πρόσβασης των πολιτών

σε υπηρεσίες (συμπερίληψη).

Σύμφωνα με ορισμένους ερωτηθέντες, οι κοινωνικές πολιτικές τείνουν να είναι πιο αποκεντρωμένες

από άλλες πολιτικές της ΕΕ, πράγμα που επιτρέπει σε αποκεντρωμένους οργανισμούς (π.χ. αυτόνομες

περιφερειακές κυβερνήσεις, πολιτικές ή διοικητικές περιφέρειες) να διαδραματίσουν σημαντικότερο

ρόλο βοηθώντας στη χάραξη και στη βελτίωση των κοινωνικών πολιτικών, καθώς και στην

- 13 -

CdR 118/2011 (ΕΝ) – ΔΣ/ΑΔ/ββ .../...

προσαρμογή τους στις ειδικές τοπικές και περιφερειακές ανάγκες. Συνολικά, στην έρευνα εντοπίζεται

υψηλό επίπεδο υποστήριξης για τη βελτίωση της ανακοίνωσης.

Ερώτηση 7: Θέλετε να προσθέσετε σχόλια ή προτάσεις;

Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων τάσσεται σαφώς υπέρ της απόφασης της Επιτροπής να δημιουργήσει

την ευρωπαϊκή πλατφόρμα για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού και

εκφράζει τη σθεναρή υποστήριξή της για την επέκταση των μέτρων για την καταπολέμηση της

φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Πολλοί ερωτηθέντες επιθυμούν να δίνεται μεγαλύτερη

έμφαση, στα έγγραφα προγραμματισμού των χρηματοδοτήσεων της ΕΕ, στον ρόλο των ΤΠΑ σε

αυτόν τον τομέα. Επιπλέον, οι ερωτηθέντες εντόπισαν τους ακόλουθους τομείς στους οποίους

πιστεύουν ότι η ευρωπαϊκή πλατφόρμα για την καταπολέμηση της φτώχειας και οι τοπικές,

περιφερειακές και εθνικές αρχές πρέπει να δώσουν περισσότερη προσοχή.

Τα άτομα με αναπηρίες θεωρείται ότι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο φτώχειας από ότι άλλες

ομάδες. Η έρευνα υπογράμμισε ότι διαπιστώθηκε έλλειψη κοινών κανόνων και μέτρων ειδικά για τα

άτομα με αναπηρία στην Ευρώπη. Ορισμένοι ερωτηθέντες ανησυχούν ότι αυτή η κατάσταση

περιορίζει τη συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία στην κοινωνική ζωή, ιδιαίτερα στους τομείς της

εκπαίδευσης, της επαγγελματικής κατάρτισης και της απασχόλησης, της πρόσβασης σε

εγκαταστάσεις σε αγροτικές περιοχές, στις μεταφορές, την πληροφόρηση και τις επικοινωνίες (ΤΠΕ),

καθώς και στην ιατρική περίθαλψη και την κοινωνική πρόνοια.

Πολλοί ερωτηθέντες ανέφεραν ως αντικείμενο προβληματισμού τον τρόπο με τον οποίο η φτώχεια

και ο κοινωνικός αποκλεισμός έχουν αντίκτυπο στους Ρομά, τους μετανάστες και τις μειονότητες.

Αν και πολλοί ερωτηθέντες συμμερίζονται την άποψη ότι στην ανακοίνωση γίνεται επαρκώς

αναφορά στους Ρομά και τους μετανάστες, άλλοι είναι της άποψης ότι η ανακοίνωση πρέπει να

αναγνωρίσει και να συζητήσει θέματα που προκύπτουν για τους εσωτερικούς μετανάστες Ρομά,

ιδιαίτερα αυτούς που έρχονται από χώρες της ανατολικής και νότιας Ευρώπης, αλλά και γενικότερα

τις ανάγκες των μεταναστών.

Πολλές ΤΠΑ και δήμοι δήλωσαν ότι η παιδική φτώχεια είναι πρόβλημα του οποίου η σημασία

αυξάνεται συνεχώς, καθώς εντείνεται από την τρέχουσα οικονομική κρίση. Σύμφωνα με ορισμένους

ερωτηθέντες, η παιδική φτώχεια πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα για να εξασφαλιστεί ότι τα

κράτη μέλη κατανέμουν αρκετούς πόρους για την αντιμετώπιση του ζητήματος. Οι ερωτηθέντες

πρότειναν ορισμένα μέτρα για τη μείωση της παιδικής φτώχειας, όπως μέτρα για την επανένταξη των

γονέων στην αγορά εργασίας, τη βελτίωση της πρόσβασης σε υπηρεσίες στήριξης για τα νέα παιδιά

(δηλαδή παιδικοί σταθμοί και προσχολική φροντίδα), τη στέγαση και τη υγειονομική περίθαλψη,

αλλά και την πρόσβαση στην κοινωνική πρόνοια για τους γονείς νέων παιδιών που διατρέχουν τον

κίνδυνο φτώχειας.

Πολλοί ερωτηθέντες εξέφρασαν ανησυχίες σχετικά με το ότι η οικονομική κρίση όξυνε το πρόβλημα

της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού για τα άτομα που ήδη ζουν με πενιχρά εισοδήματα και

πλήττει και άτομα που προηγουμένως είχαν εξασφαλίσει ασφαλή ή σταθερή απασχόληση, αλλά τα

- 14 -

CdR 118/2011 (ΕΝ) – ΔΣ/ΑΔ/ββ .../...

οποία αντιμετωπίζουν πλέον αυξανόμενα προσωπικά χρέη. Ορισμένοι ερωτηθέντες δήλωσαν ότι η

περιστολή των δημόσιων δαπανών για κοινωνικές παροχές και υπηρεσίες πρώτης γραμμής θα

μπορούσε να εντείνει τα επίπεδα φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού.

Ορισμένοι εξέφρασαν το ενδιαφέρον τους να υιοθετηθεί ευρωπαϊκή προσέγγιση για την

αντιμετώπιση του αυξανόμενου αριθμού παράνομων οργανισμών δανεισμού. Τονίστηκε ότι η

ρύθμιση αυτού του προβλήματος θα μπορούσε να βοηθήσει στην αντιμετώπιση ορισμένων

ζητημάτων που συνδέονται με τον οικονομικό αποκλεισμό.

- 15 -

CdR 118/2011 (ΕΝ) – ΔΣ/ΑΔ/ββ .../...

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΩΝ (ΜΗ ΕΞΑΝΤΛΗΤΙΚΟΣ) ΤΩΝ ΕΡΩΤΗΘΕΝΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΦΤΩΧΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ

Αρχή Τίτλος Πρωτοβουλίας Περιγραφή της πρωτοβουλίαςΕπαρχία του Overijssel(ProvincieOverijssel)

Μη διαθέσιμος Οι τοπικές αρχές φέρουν την κύρια ευθύνη για τα προγράμματα που έχουν ως στόχο την πρόληψη της εγκατάλειψης του σχολείου, την αντιμετώπιση της μοναξιάς, την αντιμετώπιση των προβλημάτων του χρέους, τη συζήτηση σχετικά με τις διατροφικές διαταραχές, καθώς και την αντιμετώπιση των προβλημάτων που συνδέονται με τηνκατάχρηση αλκοόλ και ναρκωτικών.

Δήμος του Lingewaard(GemeenteLingewaard)

Μη διαθέσιμος Ο δήμος του Lingewaard συμμετέχει στον αγώνα για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού σε τοπικό επίπεδο μέσω της Ευρωπαϊκής πλατφόρμας για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμούκαι σε περιφερειακό επίπεδο μέσω της εφαρμογής νομοθεσίας για την αντιμετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.

Δήμος του Bilzen(Gemeente Bilzen)

Social House(Κοινωνική Κατοικία)

Η περιφερειακή αρχή ζητά τη γνώμη ενώσεων που εκπροσωπούν τους φτωχούς, όπως τα "CAWs" [Γενικά Κέντρα Πρόνοιας], οι ενώσεις κοινωνικής κατοικίας και τα γραφεία εξεύρεσης εργασίας. Οι τοπικές αρχές καλούνται επίσης να αναπτύξουν συστήματα αναφοράς στο πλαίσιο της κοινωνικής πολιτικής, υποστηρίζοντας τοπικές δραστηριότητες.

Δήμος Κάτω Πολεμιδιών

Ευαισθητοποίηση του κοινού για την ένταξη των Αθίγγανων στην Κυπριακή Κοινωνία

Το έργο έχει ως βασικό σκοπό την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με την αποδοχή της κοινότητας των Αθίγγανων από την κοινωνία, με σεβασμό στα ήθη και στα έθιμα τους. Το έργο αποβλέπει στην μείωση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού της κοινότητας των Ρομά.

Αυτόνομη περιφέρεια της Nitra

OPEN Cities(πρόγραμμα URBACTII)

Το έργο OPEN έχει αναπτύξει νομοθετικά, οργανωτικά, εννοιολογικά και πρακτικά μέτρα για την υποστήριξη της ένταξης των αλλοδαπών στη Σλοβακία. Οι τοπικές αρχές της περιφέρειας Nitra παρέχουν επίσης συμβουλές καθώς και κέντρα παραμονής για τους άστεγους.

Δημοτική αρχή του Dobrich

Home Care service(Υπηρεσία κατ' οίκον νοσηλείας)

Ο δήμος του Dobrich συνεργάζεται με τον Ερυθρό Σταυρό της Βουλγαρίας σε πολλές πρωτοβουλίες, συμπεριλαμβανομένης της υπηρεσίας κατ' οίκον νοσηλείας, η οποία χρηματοδοτείται από την UniCreditBulbank και παρέχει φροντίδα και ανακούφιση από την κοινωνική απομόνωση σε 52ηλικιωμένους των οποίων τα παιδιά ζουν στο εξωτερικό.

Συμβούλιο της Κομητείας του Calarasi

Επιτροπή Κοινωνικού Διαλόγου (CDS)

Η επιτροπή κοινωνικού διαλόγου διατηρεί σχέσεις με τους κοινωνικούς εταίρους - διοίκηση, εργοδότες και συνδικάτα –μέσω της ανταλλαγής πληροφοριών. Το Συμβούλιο της Κομητείας του Calarasi συμμετέχει ενεργά στην επιτροπή κοινωνικού διαλόγου.

Περιφέρεια Trnava(SK)

"Rukavice, šál, čapica"[Γάντια, κασκόλ και σκούφος]

Η πρωτοβουλία απευθύνεται στους άστεγους της περιφέρειας Trnava και συνίσταται στην διανομή ειδών ένδυσης μέσα σεπλαστικές σακούλες με το λογότυπο της περιφέρειας σεξενώνες και καταφύγια κατά την περίοδο των Χριστουγέννων.

Δήμος Καβάλας Φροντιστήριο Η πρωτοβουλία συνίσταται στην παροχή επιδοτήσεων στις οικογένειες με παιδιά που προετοιμάζονται για τις πανελλήνιες εξετάσεις και δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να απευθυνθούν σε φροντιστήρια. Το πρόγραμμα υλοποιείται σεσυνεργασία με τους δ/ντές των λυκείων του δήμου και εξαρτάται φυσικά από τις οικονομικές δυνατότητες του έτους.

- 16 -

CdR 118/2011 (ΕΝ) – ΔΣ/ΑΔ/ββ .../...

Αρχή Τίτλος Πρωτοβουλίας Περιγραφή της πρωτοβουλίαςΣυμβούλιο της περιφέρειας Scottish Borders

Achieving ourPotential: a Frameworkfor Tackling Povertyand Income Inequalityin Scotland(Αξιοποίηση των δυνατοτήτων μας: ένα πλαίσιο για την αντιμετώπιση της φτώχειας και της εισοδηματικής ανισότητας στη Σκωτία)

Η στρατηγική είναι μια προσέγγιση της περιφέρειας ScottishBorders για την αντιμετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Οι τρείς στόχοι της στρατηγικής είναι: μείωση του αριθμού των νοικοκυριών στην περιφέρεια Scottish Borders που είναι επί του παρόντος υπερχρεωμένα ή διατρέχουν τον κίνδυνο της υπερχρέωσης, βελτίωση της πρόσβασης σε οικονομικά προσιτές και λειτουργικές χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, έτσι ώστε τα νοικοκυριά να διαχειρίζονται με αποτελεσματικό τρόπο τα χρήματά τους και βελτίωση της πρόσβασης σε ενημέρωση και συμβουλές για την μεγιστοποίηση των πόρων.

Ελεύθερη Χανσεατική Πόλη της Βρέμης

Για μια ολοκληρωμένη και παραγωγική Βρέμη

Στόχος είναι η ένταξη όσων μπορούν να δουλέψουν αλλά αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην εξεύρεση εργασίας.

Δημοτικό συμβούλιο του Faro

Μη διαθέσιμος Ανάπτυξη προγραμμάτων από το δημοτικό συμβούλιο για την προώθηση μιας διαπολιτισμικής προσέγγισης (υπηρεσίες και μέτρα για τη διευκρίνιση και την προώθηση της κοινωνικής ένταξης, κυρίως για τους μετανάστες)

Περιφερειακή κυβέρνηση της Γαλικίας

Σχέδιο για την κοινωνική ένταξη

Το σχέδιο προβλέπει συγκεκριμένους πόρους για την υποστήριξη του συστήματος δημοσίων υπηρεσιών, για την προώθηση της κοινωνικής ένταξης.

Δήμος της Kerava Kaste Το Kaste είναι ένα εθνικό κοινωνικό και υγειονομικό αναπτυξιακό πρόγραμμα περίθαλψης. Σκοπός του είναι η πρόληψη του κοινωνικού αποκλεισμού των παιδιών και των νέων, η μείωση της παρατεταμένης έλλειψης στέγης, η ανάπτυξη υπηρεσιών για την κατάχρηση ναρκωτικών και την ψυχική υγεία, η μείωση των υγειονομικών ανισοτήτων και η προώθηση νέων δομών υπηρεσιών και συστημάτων.

Αυτόνομη περιφέρεια του Prešov

Μη διαθέσιμος Η αυτόνομη περιφέρεια αναπτύσσει μια πρωτοβουλία που αποσκοπεί στη δημιουργία ταμείου υποτροφιών για την υποστήριξη της ένταξης των Ρομά στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Αυτή η πρωτοβουλία θα καλύπτει επίσης επιπλέον πρόσθετα δίδακτρα για τους φοιτητές και θα παρέχει συμβουλές σε θέματα σταδιοδρομίας και βοήθεια, προκειμένου να ενθαρρύνει τους γονείς Ρομά να αλλάξουν στάση ως προς την εκπαίδευση.

Συμβούλιο της Κομητεία του Mureş

County Partnerships(Συνεργασίες μεταξύ Κομητειών)

Η εταιρική σχέση βρίσκει τις καλύτερες λύσεις σε εθνικό επίπεδο για προβλήματα όπως η επαγγελματική κατάρτιση, ηαπασχόληση και ο κοινωνικός αποκλεισμός.

Δημοτικό συμβούλιο του Preston

Μη διαθέσιμος Το συμβούλιο της Κομητείας του Lancashire, σε συνεργασία με το συμβούλιο του Chorley και το συμβούλιο του South Ribble, δρομολόγησε πρωτοβουλία για να υποστηρίξει τους νέους ηλικίας 18-24 ετών που είναι άνεργοι για περισσότερο από 2 έτη, παρέχοντάς τους εργασία για έξι μήνες.

Γραφείο διοικητή του βοϊβοδάτου Wielkopolskie(Πόζναν)

Περιφερειακό πρόγραμμα για την πρόληψη της κατάχρησης ναρκωτικών ουσιών, για την περιφέρεια Wielkopolskie την περίοδο 2010-2014

Το πρόγραμμα υλοποιείται ως μέρος του Εθνικού Προγράμματος Πρόληψης της Κατάχρησης Ναρκωτικών Ουσιών.

Τοπική κυβέρνηση της Βιέννης

Δευτεροβάθμιο δίκτυο κοινωνικής ασφάλισης

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει στεγαστικά επιδόματα, παροχές αναπηρίας, παροχές στους αστέγους, παροχές στα άτομα που εξαρτώνται από ναρκωτικές ή άλλες ουσίες και ψυχοκοινωνική βοήθεια.

- 17 -

CdR 118/2011 (ΕΝ) – ΔΣ/ΑΔ/ββ .../...

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ ΠΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΑΝ ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ

Χώρα ΑρχήAT Κάτω Αυστρία (Amt der NÖ Landesregierung)AT Δήμος της Βιέννης (Stadt Wien)BE Δήμος του Bilzen (Gemeente Bilzen)BE Βέλγικο δίκτυο για την καταπολέμηση της φτώχειας / Belgian Anti-Poverty Network (BAPN)BE Διοίκηση της Φλάνδρας, εξ ονόματος των τμημάτων υγείας και πρόνοιας (WVG) και των

γενικών υπηρεσιών κυβερνητικής πολιτικής (DAR)BG Δημοτική αρχή του Dobrich(Община град Добрич)CY Δήμαρχος Κάτω ΠολεμιδιώνCZ Περιφέρεια Vysočina (Kraj Vysočina)CZ Περιφέρεια Μοραβίας - Σιλεσίας (Moravskoslezský kraj)DE Υπουργείο Εργασίας, Οικογένειας, Πρόληψης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Αθλητισμού του

κρατιδίου SaarlandDE Δήμος του Arnsberg (Stadt Arnsberg)DE Ένωση Περιφερειών της Γερμανίας/Αγροτικό διοικητικό διαμέρισμα Hohenlohe (Deutscher

Landkreistag)DE Συμβούλιο Διαμερίσματος Saarpfalz (Saarpfalz-Kreis)DE Ελεύθερη Χανσεατική Πόλη της Βρέμης (Freie Hansestadt Bremen)EE Ένωση Δήμων της Εσθονίας (AME)EL Δήμος ΚαβάλαςES Αυτόνομη Κοινότητα της Περιφέρειας της Μούρθια (Comunidad Autónoma de la Región de

Murcia)ES Κυβέρνηση της Χώρας των Βάσκων (Gobierno Vasco)ES Περιφερειακή κυβέρνηση της Γαλικίας (Xunta de Galicia)FI Ένωση των Τοπικών και των Περιφερειακών Αρχών της Φινλανδίας (Suomen Kuntaliitto)FI Δημοτικό Συμβούλιο της Kerava (Keravan kaupunki)FR Τοπικά Σύμφωνα /P’ACTESHU Δημοτικό Συμβούλιο των Győr-Moson-Sopron (Győr-Moson-Sopron Megyei Önkormányzat)IE Δημοτικό Συμβούλιο του Δουβλίνου (Dublin City Council)NL Επαρχία του Overijssel (Provincie Overijssel)NL Δήμος του Lingewaard (GemeenteLingewaard)NL Χάγη (Den Haag)NL Δήμος του Delft (Gemeente Delft)PL Γραφείο διοικητή του βοϊβοδάτου Wielkopolskie (Πόζναν) (Urząd Marszałkowski

Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu)PL Συμβούλιο του βοϊβοδάτου Mazowieckie (Urząd Marszałkowski Województwa

Mazowieckiego)PL Γραφείο διοικητή της του βοϊβοδάτου Kujawsko-Pomorskiego (Urząd Marszałkowski

Województwa Kujawsko-Pomorskiego)PT Δημοτικό συμβούλιο του Faro (Câmara Municipal de Faro)RO Συμβούλιο της Κομητείας Calarasi (Consiliul Judetean Călăraşi)RO Συμβούλιο της Κομητείας Mureş (Consiliul Judeţean Mureş)SE ΣτοκχόλμηSE Malmö (Malmö stad)SI Δήμος του Ptuj (Mestna občina Ptuj)SK Περιφέρεια Trnava (Trnavský samosprávny kraj)SK Αυτόνομη περιφέρεια Košice (Úrad Košického samosprávneho kraja)SK Αυτόνομη περιφέρεια Nitra (Nitriansky samosprávny kraj)SK Αυτόνομη περιφέρεια Prešov (Prešovský samosprávny kraj)UK Δημοτικό συμβούλιο του PrestonUK Συμβούλιο της περιφέρειας Scottish BordersUK Κυβέρνηση της Σκωτίας