gazeta@top-news.kz Основана в августе 1990 г.

Вторник, 10 ноября 2015 г. №89 (2789) Распространяется в г. Костанае и Костанайской области. Выходит два раза в неделю: во вторник и четверг.

2 3

Өзгеге еліктеудің де жөні бар.

8

Өмірдің мәні – сыйластықта.

9

«Ислам бақытқа апаратын баспалдақ».

7

Қостанай көріктеніп келеді.

5

ЦЕНТР ВНИМАНИЯ

В Казахстане пока не отменены чартерные рейсы на Египет.

Между тем Президент Рос-сийской Федерации Владимир Путин поддержал предложе-ние директора ФСБ России Александра Бортникова прио-становить полеты российской авиации в Египет до выясне-ния точных причин крушения самолета А321 на полуострове Синай.

Это, в свою очередь, от-разится на туристах север-ного региона Казахстана, в том числе костанайцах, ко-торым было удобно летать в страну фараонов из Челя-бинска и Екатеринбурга.

При этом, по словам директора костанайской туристической фирмы «Magic tour» Юлии Ан, из-за последних трагических событий местные туристы переориентируют свой от-

дых на другие страны, пред-почитая взамен Египту Тур-цию и Таиланд.

Как пояснила «НК» за-меститель директора Ка-захстанской туристской ассоциации Шакира Адиль-бекова, у казахстанцев все же есть вариант улететь в Египет.

- В нашей стране на такие направления, как Египет, Гоа, Таиланд, действуют чартерные рейсы. Самоле-

ты вылетают из Алматы по данным направлениям каж-дые 10 дней. Один из таких чартерных рейсов на Еги-пет был осуществлен 7 ноя-бря, - говорит Адильбекова. - Конечно, жителям север-ного региона Казахстана было удобнее и выгоднее летать из Челябинска и Екатеринбурга, меньше времени уходило на доро-гу, меньше затрат. Будет ли закрыт чартерный рейс

на Египет в связи с траге-дией в России - покажет время, пока же авиарейсы осуществляются в прежнем режиме. А вообще в связи с экономическим кризисом потребительский спрос в сфере туризма упал на 60-70%. Да и Египет в нынеш-нее время не самая топовая по посещаемости страна среди казахстанских тури-стов.

(Окончание на 2-й стр.)

Авиастоп для страны фараонов

Знай наших. Костанаец в киноэпопее.

4

Валютный рынок. Колебания доллара.

Подробности. Микрорайону «Кунай» быть.

КОСТАНАЙНАШ2Вторник, 10 ноября 2015 г.

СОБЫТИЯ. ФАКТЫ

СИТУАЦИЯ

Зарплата в «конвертах»Почти половина работодателей в Костанайской области скрывает реальную зарплату своих работников.

По информации Депар-тамента государственных доходов, 42% работодателей отражают в ведомостях ми-нимальную заработную пла-ту, или зарплату менее 30 тысяч тенге. В то же время, по данным налоговой отчет-

ности, в среднем ежемесяч-ный заработок костанайцев должен составлять не менее 55 тысяч тенге.

- Конечно, можно сослать-ся на сезонность работы в аграрном секторе, но тот факт, что свыше 60% работо-дателей зарегистрированы в городах Костанае и Рудном и по ним показатели намного ниже среднестатистических, свидетельствует о заниже-нии реальной заработной платы. Другими словами, в бизнесе продолжается устой-

чивая практика выплаты зарплаты в «конвертах», - по-яснил руководитель Департа-мента госдоходов Костанай-ской области Айбек Паяев.

В основном реальную зарплату своих работников занижают руководители предприятий, которые за-нимаются торговлей. К при-меру, обороты ТОО «Мерку-рий-2030», ТОО «ТС ТОТ», ТОО «РЭВ-1», ТОО «Плане-та-59» за шесть месяцев со-ставляют от 500 млн до трех млрд тенге, а ежемесячные

доходы сотрудников не превышают 28 тысяч тен-ге. В результате сокрытия реальной заработной платы потери бюджета оценивают-ся почти в 500 млн тенге за полугодие.

Кроме того, зачастую, чтобы не платить налоги, ра-ботодатели не оформляют трудовые отношения с ра-ботниками. В Костанайской области без договоров рабо-тают 16% населения, или 141 тысяча человек.

Валентина МЕЛЕХОВА

ХОРОШАЯ НОВОСТЬ

Нуждающимся помогут

В случае нового повышения цены на хлеб количество полу-чателей адресной соцпомощи увеличится.

Напомним, в конце октября булка социального хлеба в Ко-станайской области подорожала на пять тенге. Стоимость в 51 тенге должна продержаться до нового года. С 1 января 2016 года в Казахстане будет введена рыночная цена на хлеб. Ожи-дается, что к тому времени буханка подорожает в среднем на 10 тенге. В связи с этим граждане, уровень жизни которых снизится из-за подорожания продукта первой необходимости, могут рассчитывать на получение адресной соцпомощи.

- В Казахстане в случае повышения цены на хлеб будет изменена величина прожиточного минимума, что позволит увеличить количество получателей адресной социальной по-мощи, - сообщает пресс-служба Министерства здравоохране-ния и социального развития РК.

В сообщении ведомства также говорится, что с 1 января 2018 года в Казахстане будет внедрен новый порядок оказания адресной соцпомощи. Предполагается выделение компенса-ции семьям, доходы которых ниже 50% прожиточного мини-мума (сейчас - 40%) на каждого члена семьи, с условием обя-зательного участия трудоспособных членов семьи в активных мерах содействия занятости, которая будет предоставляться взамен ныне действующих: специальных государственных по-собий (СГП) многодетным семьям; государственных детских пособий до 18 лет для малообеспеченных семей; адресной социальной помощи, предоставляемой малообеспеченным домохозяйствам.

Наталья МАРУЩЕНКО

(Окончание. Начало на 1-й стр.)К слову, общее горе сплотило не только туристов, но и все

постсоветское пространство, где 8 ноября поминали жертв авиакатастрофы. В Костанае акцию памяти организовали Карина Мишарина и Диана Раскопова.

Акция памяти жертв авиакатастрофы над Египтом состоя-лась 8 ноября в 12.00 на территории Константино-Еленинского собора. К намеченному времени возле храма собралось более 50 человек, все они принесли воздушные шары белого, синего и красного цвета – в тон российского триколора, гвоздики, а также мягкие игрушки.

- 8 ноября исполнилось девять дней с момента авиаката-строфы в Египте. Мы скорбим вместе с Россией, - сказала одна из инициаторов акции Карина Мишарина. По словам Дианы Раскоповой, ни она, ни ее подруга не ожидали, что их предложение о проведении данной акции, распространенное в социальной сети, найдет такой отклик.

Поминальная акция прошла без громких речей и лозунгов. Как пояснили «НК» в Константино-Еленинском соборе, после завершения панихиды свечи, иконки и цветы были занесены в храм, а мягкие игрушки собраны. Служители церкви пере-дадут их в самое ближайшее время в детские дома Костаная.

Валерия ВАХНЕНКОФото Александра ОТКИНА

Авиастоп для страны фараонов

ЦЕНТР ВНИМАНИЯ

БУКВА ЗАКОНА

СИМВОЛичное безобразие

Костанайские чиновники неуважительно относятся к государственным символам РК.

Изучив ситуацию в трех городах и десяти районах, специальная областная ко-миссия выявила 442 нару-шения законодательства. В

ходе мониторинга выясни-лось, что на вывесках 242 государственных органов не был размещен государствен-ный герб в объемном виде. Множество нарушений до-пущено при использовании изображений госсимволики. На фирменных бланках 54 госорганизаций цветовая гамма графического изо-

бражения герба не соот-ветствовала утвержденным стандартам. Кроме того, в 49 учреждениях госсимволы не соответствовали утвержден-ным стандартам, а в 27 орга-низациях государственный флаг и герб РК и вовсе от-сутствовали.

- Вопиющим нарушением является установление го-сударственного флага РК снизу вверх в кабинете ру-ководителя отдела сельско-го хозяйства Мендыкарин-ского района. Данный факт является недопустимым не только с правовой точки зрения, но и с позиции ува-жительного отношения к государственным символам Республики Казахстан, - от-метил руководитель управ-ления внутренней политики Жандильда Маканов.

Анализ также показал, что систематические нару-шения выявлены в общеоб-разовательных учреждени-ях области. Так, в 23 школах региона изображения госу-дарственных символов на стендах не соответствовали

стандартам, а в 13 школах вообще отсутствовали стен-ды в кабинетах истории и начальной военной подго-товки.

Кроме того, с 28 сентя-бря по 2 октября в Коста-найской области работала уже инспекционная группа республиканской комиссии по государственным симво-лам, которая промонитори-ла 67 госучреждений. Сре-ди прочих нарушений было установлено, что на зданиях Костанайского областного суда, а также департамента Комитета технического ре-гулирования и метрологии Костанайской области фла-ги оказались порванными. Также в замене нуждались государственные гербы в кабинетах должностных лиц Инспекции транспорт-ного контроля и Инспекции информатизации и связи.

Как отметил Маканов, все нарушения, выявленные в ходе республиканской про-верки, устранены в установ-ленные сроки.

Валентина МЕЛЕХОВА

ФИНАНСЫ

И это все не миражиКурс доллара демонстрирует неустойчивость на валютном рынке РК.

В понедельник, 9 ноября, американская валюта снача-ла подорожала более чем на 2 тенге, а потом подешевела на пять тенге относительно результатов пятницы. По итогам утренней сессии на Казахстанской фондовой бирже нацвалюта РК вновь достигла своего историче-ского минимума - 312, 65 тенге за доллар. В последний раз рекорд был установлен вечером 6 ноября, когда курс американской валюты со-ставил 310,85 тенге, показав рост сразу почти на 12 тенге по сравнению с результатами четверга. В целом за прошед-шую неделю национальная валюта Казахстана ослабла на 10%. Однако уже к вечеру

понедельника курс доллара стал падать. На дневной сес-сии он торговался по 307,12 тенге.

Напомним, в минувший четверг Нацбанк объявил о сокращении своего при-сутствия на валютном рын-ке в целях экономии золо-товалютных резервов. Это заявление способствовало изменению обменного кур-са тенге к доллару сразу на 5%. Меж тем руководство костанайского филиала финансового регулятора воздерживается от каких-либо комментариев до официального выступления главы Нацбанка. Ожидает-ся, что в грядущую среду новый председатель регу-лятора во время рассмо-трения законопроекта «О республиканском бюджете на 2016-18 гг.» даст оценку сложившейся ситуации на валютном рынке РК.

Тем временем в обменных пунктах Костаная, несмотря на резкие колебания долла-ра, ажиотажа среди населе-ния не наблюдается. В то же время если раньше коста-найцы покупали в основном рубли, то сейчас спрос на российскую и американскую валюту уравнялся.

- Я не скажу, что появился огромный спрос на долла-ры. В принципе, ситуация стабильна. Единственное, увеличился оборот купли-продажи где-то на треть, - пояснила кассир ТОО «Азия» Ирина Лозовская.

Валентина АНАТОЛЬЕВАФото Александра ОТКИНА

НА КОНТРОЛЕ

16 со знаком «плюс»

Прокуратура области выступила с инициативой блокиро-вать 26 интернет-групп в социальной сети «ВКонтакте».

Эти интернет-сообщества пропагандируют порнографию, педофилию и сексуальное насилие. В ходе мониторинга со-трудники надзорного ведомства выявили, что в них состоят 32 000 казахстанцев, из них 2900 детей в возрасте от 14 до 18 лет.

- Зачастую в такие сообщества вступают дети из неблаго-получных семей, а подобные интернет-ресурсы - поле де-ятельности для потенциальных преступников, педофилов, которые напрямую находят контакт со своими будущими жертвами, - подчеркивает старший помощник прокурора Ко-станайской области Ринат Каримов. – Сейчас по республике наметился рост преступлений против половой неприкосно-венности в отношении несовершеннолетних. И мы начали профилактическую работу с блокировки интернет-ресурсов. Совсем недавно в РГУ «Центр информатизации при област-ном акимате» был принят специалист, который отслеживает и мониторит интернет-пространства по выявлению потенци-ально опасных групп, представляющих угрозу обществу. Он будет напрямую сотрудничать с управлением образования и передавать туда выявленную информацию.

Мадина РАМАЗАНОВА

КОСТАНАЙНАШ 3Вторник, 10 ноября 2015 г.

СОБЫТИЯ. ФАКТЫ

НА СТРАЖЕ

Будьте здоровы!

Услугами службы неотложной помощи при поликлинике №2 г.Костаная воспользовались около 600 человек.

Работать данная служба при медицинском учреждении начала с мая этого года.

- Сделано это в соответствии с приказом министра здра-воохранения о разделении полномочий среди служб скорой медицинской помощи и медучреждениями, - говорит заме-ститель главного врача поликлиники Гульнара Махмутова. - На дому неотложная помощь оказывается прикрепленному населению при острых заболеваниях, пищевых отравлениях, требующих экстренной медицинской помощи.

Специалист-медик, прибыв по месту вызова, окажет необ-ходимую помощь самостоятельно, госпитализирует пациента или сообщит о причинах недомогания участковому врачу для дальнейшего лечения или наблюдения.

Служба НПМ работает в часы работы поликлиники с 8.00 до 17.00. При возникновении экстренных ситуаций костанай-цы могут вызвать врача для взрослых по тел. 50-28-80, а для детей - по номеру 50-18-20. Ни один горожанин, позвонив по этим телефонным номерам, без внимания медиков не останется.

Александр КУЗЬМИЧЕВ

УГОЛОК ПОТРЕБИТЕЛЯ

Опасная еда и родниковая водаВ Костанае за текущий год утилизировано 35 тонн пищевой продукции.

Управление по защите прав потребителей Коста-ная на постоянной основе проводит санитарно-эпиде-миологические эксперти-зы и контрольные закупы реализуемой в областном центре продукции.

- Совсем недавно наши специалисты провели семь таких закупов, - пояснил ру-ководитель управления по защите прав потребителей Костаная Руслан Абдыка-лыков. – Мы сделали 123

пробы пищевой продукции и игрушек на соответствие требованиям технических регламентов Таможенного союза. Из них в 32 пробах обнаружены несоответ-ствия: в семи образцах на-рушена маркировка, в 10 выявлено несоответствие по бактериологическим показателям, а в 15 пробах обнаружено превышение нитратов в плодоовощной продукции. В результате наши специалисты сняли с реализации 29 кг пищевой продукции, выдали 16 пред-писаний для устранения нарушений. Один предпри-ниматель был привлечен к

административной ответ-ственности, оштрафован на 100 МРП с приостановкой деятельности.

Всего же, как отметил Абдыкалыков, с начала года управлением было изъято и утилизировано 35 тонн пи-щевой продукции, которая представляла опасность здоровью потребителей.

Кроме того, санитарные врачи проверили воду в родниках, бьющих вдоль реки Тобол. Исследования показали, что вода из этих источников непригодна для питья и ее употребление может привести к возник-новению инфекционных

заболеваний. - По-прежнему одной из

важных проблем остается санитарно-техническое со-стояние школьных пище-блоков, которые требуют капитального ремонта, - продолжил Абдыкалы-ков. - Чтобы не допустить пищевых отравлений, пяти организациям, оказываю-щим услуги по питанию в школах, рекомендовано ежеквартально обращаться в управление для проведе-ния контроля выполнения санитарных требований. Сейчас проводится обсле-дование всех школ города.

Ольга ГОРАЙ

ПРОБЛЕМА

Автомобили все вокруг заполонилиЗагруженные парковки в Костанае мешают коммунальным службам вести уборку улиц.

Подрядные организации областного центра, убираю-щие улицы, стали жаловать-ся на загруженные в ночное время парковки вдоль дорог, около гостиниц, кафе, госу-дарственных учреждений. Жители бросают свой транс-порт, что мешает произво-дить качественную очистку снега на дорогах.

- За нашей подрядной организацией закреплена южная часть города, - гово-рит главный инженер ТОО «АБЗ+» Валерий Марьенко. - В зимний период очистку улиц мы проводим в ночное время. Нам необходимо уби-рать снег вдоль бордюрного камня и на парковках около гостиниц, предприятий, ма-

газинов и других обществен-ных мест, но уборке мешают автомобили. Люди бросают их ночью там без присмотра. В результате наша техника не может подъехать, снег убирается только вокруг

транспорта и запечатывает его. Мы пытались преду-преждать водителей, но около каждой машины не напишешь же объявление.

На этот вопрос обратил внимание глава города Ба-

зыл Жакупов. - Для парковок есть специ-

альные места и дворы, где люди могут оставлять свой транспорт, - отметил на ап-паратном совещании аким Костаная. - Управлению вну-тренних дел по Костанаю необходимо проинспекти-ровать общественные места и парковки в городе. По воз-можности установить знаки, которые бы указывали на то, что стоянка на опреде-ленных парковках в ночное время запрещена.

Подрядчики отмечают, что если появятся соответствую-щие знаки, то у полицейских будут основания, чтобы при-влечь нарушителей к ответ-ственности, следовательно, это позволит разгрузить улицы и парковки в ночное время.

Ольга ГОРАЙФото

Александра ОТКИНА

ГОРОДСКИЕ ПОДРОБНОСТИ

Ждут по новому адресу

Поликлиника №1 с 9 ноября принимает пациентов в ка-питально отремонтированном корпусе областной больницы.

В новое здание поликлиника №1 Костаная переехала 7-8 ноября. А уже с 9 ноября стала принимать всех пациентов в корпусе областной больницы по адресу: ул. 1 Мая, 151.

Напомним, это самая большая поликлиника в Костанае, в ней обслуживаются более 70 тысяч человек. Старое здание уже не соответствовало нормам и стандартам, не вмещала в себя большое количество пациентов. Чтобы улучшить си-туацию, для капитального ремонта корпуса, где располага-лось хирургическое отделение облбольницы, из местного бюджета было выделено 934 млн тенге. С нынешней недели поликлиника работает в обновленном здании и с новым обо-рудованием.

Ольга ГОРАЙ Фото Александра ОТКИНА

На снимке: поликлиника №1 ведет прием по адресу: ул. 1 Мая, 151.

ЗНАЙ НАШИХ

Сам себе каскадер

Актер из Костаная снимается в экранизации трилогии «Кочевники» Ильяса Есенберлина.

Грандиозный историче-ский проект, основанный на романе «Заговоренный меч», называется «Казах-

ское ханство» и реализу-ется при поддержке Мини-стерства культуры и спорта Казахстана. Автором идеи фильма о становлении ве-ликого кочевого государ-ства стал Президент РК Нурсултан Назарбаев.

Костанаец Нияз Шайсул-танов, выпускник команды КВН сборной Костанай-ской области, исполняет роль Шах-Мухаммеда.

- Мой персонаж многое пережил в жизни: гибель отца и матери, предатель-ство друзей и близких, - рас-сказывает актер. - Все эти события повлияли на его характер, сердце его ста-ло жестоким, поэтому он становится безжалостным убийцей. Трюки в фильме я выполняю сам, без помо-щи каскадеров. Конечно, к этому мне пришлось гото-виться почти три месяца. Я обучался верховой езде, фехтованию, стрельбе из

лука. Очень много съемок проходит на природе: в сте-пи и в горах. Порой бывает довольно прохладно, но это терпимо, ведь легкой рабо-ты не бывает.

Команда «Казахфильма» еще в начале сентября приступила к киносъем-кам первого сезона теле-сериала под руководством режиссера-постановщика Рустема Абдрашова, закон-чить планируют в декабре. После выхода телеверсии будет создана и киноверсия для демонстрации в кино-театрах нашей страны и за ее пределами. Средства для этого было решено собрать при помощи краудфандин-га – методом народных вло-жений.

Помочь можно на офи-циальном сайте проекта - http://qazaqeli550.kz/. Стоимость одного денеж-ного перевода - 200 тенге.

Дарья ЩЕРБАКОВА

ЧС

По тонкому льду

Костанайские спасатели ищут тело утонувшего рыбака.В пятницу, 6 ноября, рано утром во время рыбной ловли на

озере Кунай-Жарколь в Костанайском районе утонул 54-лет-ний мужчина. Через пять часов после происшествия группа спасателей выехала на место, однако почти семичасовые поиски завершились безрезультатно, найти тело погибшего так и не удалось.

С наступлением холодов сотрудники спасательного отряда ГУ «СРАОСО» проводят рейды на водных объектах. В ми-нувшую субботу рыбакам Костаная, Аркалыка, Лисаковска и Житикары были вручены памятки, а также разъяснены меры безопасности пребывания на тонком льду.

Валентина МЕЛЕХОВА

КОСТАНАЙНАШ4Вторник, 10 ноября 2015 г.

ПЕРСПЕКТИВЫ

Нежелательное соседствоДачников ПК «Юбилейный» не радуют перспективы строительства нового микрорайона рядом с их обществом.

Садовое общество «Юби-лейное» - небольшое, в нем всего 311 участков, на кото-рых за последние годы по-явилось несколько десятков жилых домов. Естественно, узнав о том, что готов план детальной планировки ново-го микрорайона, люди забес-покоились. Они боятся, что их дома снесут, а за землю выплатят небольшие деньги, на которые новое жилье не купишь.

- У нас не просто дачное общество, - говорит пред-седатель ПК «Юбилейный» Наталья Пидронова. – К при-меру, два года назад тут зи-мовали 15 семей, в прошлом году 40, сейчас вот будут зимовать 56. А если бы до-строились все, то обоснова-лись бы 70 семей. Мы сами живем на даче 6 лет. Тут простор, природа, нет суеты и шума. Большинство людей приезжают из деревень, вы-купают дачные участки и начинают строиться. В дач-

ных обществах люди видят выход, спасение, начало новой жизни. Поэтому мы переживаем, чтобы наше дачное общество не тронули.

Конечно, ПК «Юбилей-ный» - это не комфортабель-ный микрорайон со всеми нормами благоустройства. Из всех благ там есть только электричество. Все осталь-ное дачники и жители об-устроили самостоятельно: выкопали скважины, постро-или печки. Летом пользуют-ся городским водопроводом, который идет от «Костанай-Су», но он в таком состо-янии, что из-за порывов поливы бывают с частыми перебоями. Да и весной, чтобы запустить этот во-допровод, председателю приходится обивать пороги коммунального предприятия и городского акимата. Но, несмотря ни на что, людям нравится там жить. Участки в «Юбилейном» покупают и пенсионеры, и молодые се-мьи с детьми.

- Мы переехали из Алтын-саринского района, купили два дачных участка, по-строили дом и живем уже здесь три года, - отметил Александр Сачава. - У нас двое маленьких детей. Нам

нравится тут жить: детям простор, свой огород. Ко-нечно, если начнут сносить наше жилье, хотелось бы по-лучить что-то равноценное. А то мы тут дом построили, а нам заплатят только за землю, и что я на эти деньги смогу купить? Перспективы пугают. Нам ничего опреде-ленного не говорят.

Любовь Сивкова с мужем переселились на дачу 12 лет назад. У них добротный дом, свой участок и даже ма-ленькое хозяйство: семейная пара разводит коз.

- Дачным участком мы с мужем занимаемся уже 40 лет, он достался нам от родителей, - говорит Сивко-ва. - Сначала мы в кварти-ре жили, но потом решили перебраться на дачу. Мы просим власть не трогать наш район. Для кого-то дача – единственное недвижимое имущество. Участки здесь сейчас стоят порядка 7-8 тысяч долларов. Люди при-езжают сюда из деревень, скоро у нас тут будет насто-ящий поселок. Так зачем его трогать, много же свободной земли, там и надо возводить новое жилье.

Согласно плану детальной планировки, новый микро-

район пройдет вдоль границ дачного общества, и власти Костаная пока заверяют, что дачные строения под снос не попадут. Главный архитек-тор областного центра Гуль-сара Касыбаева отметила, что план детальной плани-ровки захватывает только свободную землю. При этом, как удалось выяснить корре-спондентам «НК», в случае выкупа участков владельцам заплатят не только за землю.

- Согласно кадастровой стоимости будут оцени-ваться и жилые строения в случае выкупа земельного участка в госсобственность, - уточнила Касыбаева.

Но дачники понимают, что даже при таком раскладе они останутся в минусе, так как кадастровая стоимость значительно ниже рыноч-ной. Да и дом на даче - это все же не коттедж. Поэтому люди уже сейчас задумыва-ются о том, что делать даль-ше, ведь о точных перспек-тивах пока никто ничего сказать не может.

Фото Александра ОТКИНА

На снимке: Любовь Сив-кова живет на даче уже 12 лет.

Ведущая полосы Ольга ГОРАЙТел. 54-05-75

Первая очередь уже на подходеГрадостроительный совет утвердил проект плана детальной планировки микрорайона «Кунай».

В перспективе Костанай будет развиваться в двух на-правлениях — в сторону ПК «Юбилейный» и п. Кунай. Если в «Юбилейном» запла-нирована многоэтажная за-стройка, то в микрорайоне «Кунай» участки планируют выделять по ИЖС. Уже готов план детальной планировки для первой очереди, который на заседании градострои-тельного совета представил проектировщик ТОО «Пром-стройпроект».

В целом разбить новый

микрорайон планируют на территории около 1 300 га. Для первой очереди отве-ден участок 480 га. Там на-режут 2 300 участков по 8-10 соток. С учетом существу-ющей застройки в микро-районе разместятся более 6 тысяч жителей, но все социальные, культурные и общественные объекты рас-считаны с перспективой на 9 тысяч жителей. Специально предусмотрены участки для инвалидов и их семей.

- Микрорайон будет раз-бит на четыре зоны: обще-ственно-деловую, жилую, производственную и транс-портную, - рассказала проек-тировщик Татьяна Мухина. - На территории существу-

ющей застройки имеются участки, находящиеся в частной собственности и предназначенные под сель-скохозяйственные нужды. Мы предложили рассмо-треть вариант изъятия их для государственных нужд и запроектировать под при-усадебные участки. Также на территории Куная име-ется недействующая ферма. Предлагаем ее изъять и на данном участке разместить социальные объекты.

Въезд в поселок проек-тировщики оставили суще-ствующий, запланировав еще один дополнительный. Разра-ботали схему для движения общественного транспорта, запроектировали остановки.

- В новом микрорайоне будут две школы на 804 ме-ста каждая и пять садиков. Из них два на 280 мест и три на 140 мест, - пояснила Му-хина. - Согласно письму из министерства, мы оставили 2,5 га под кинозал. Там раз-местятся выставочный зал, конференц-зал, кинозал. Но полного и точного списка, что будет включать это зда-ние, пока нет. Согласно нор-мативам, предусмотрены со-циальные объекты, бытовые здания, магазины, аптеки, зеленые зоны.

Прежде чем утвердить проект, члены градострои-тельного совета задали ряд вопросов проектировщикам и внесли свои предложения.

- Где все население будет работать? - поинтересова-лись члены совета. - Мы вы-деляем места под ИЖС для людей, которые приезжают из сел, не учитывая, что они должны быть трудоустрое-ны. А ведь весь этот поток хлынет в Костанай в поис-ках работы.

- В микрорайоне предусмо-трено 60 участков для пред-принимательской деятель-ности, - ответила Мухина. - И многие люди, стоящие в очереди на получение жи-лья, - это горожане.

Членов совета интересо-вало, предусмотрено ли ве-дение подсобного хозяйства, ведь в этом случае необходи-мо учесть наличие пастбищ и специальных площадок. Но, как оказалось, в проекте со-держание домашнего хозяй-ства не предполагается.

- В п.Кунай есть старая ферма, на месте которой вы планируете разместить соци-альные объекты. А заложена ли в проекте рекультивация

земли? Запланирована ли вертикальная планировка? - продолжили задавать вопро-сы члены совета.

- Вся территория будет подвержена вертикальной планировке, для этого раз-работают отдельный проект, - пояснила Мухина. - Причем сначала проведут вертикаль-ную планировку, реализуют проект по проведению инже-нерных коммуникаций, а за-тем будут нарезать участки.

В качестве предложений, члены градостроительного совета отметили, что хорошо бы вдоль трассы Костанай-Рудный выстроить одина-ковые дома, ведь они будут лицом всего микрорайона. Но главный архитектор Ко-станая Гульсара Касыбаева пояснила, что участки будут отданы под застройку людям и государство не вправе дик-товать им, какой дом постро-ить, и может дать лишь свои рекомендации, когда дело дойдет до застройки.

Высказали члены градо-строительного совета и не-согласие с расположением улиц, домов и главного въез-да в поселок.

- Еще на прошлом заседа-нии мы говорили о том, что в проекте должны выделяться главные и второстепенные улицы, - подчеркнул член градостроительного совета Юрий Шишкин. - Рекомендо-вали убрать существующий въезд в поселок и сделать новый въезд, который бы со-

единял центр микрорайона и был сквозным к Тоболу.

Но проектировщики оста-вили все как есть, по их мне-нию, основные дороги соеди-няют все, что необходимо, а к Тоболу они не выходят потому, что именно в том месте часть реки находится в аренде у частников.

В результате после долгих споров проект все же приня-ли. Теперь он будет передан на экспертизу и до 30 ноя-бря должен быть полностью сдан. После чего встанет во-прос о разработке проекта для проведения инженерных коммуникаций.

Напомним, у микрорайона «Кунай» есть вторая очередь. Под нее предполагается раз-работать ПДП на строитель-ство индивидуального жилья на площади 800 га, что при-мерно составит еще 4 800 участков. Пока средств на разработку ПДП для второй очереди не выделяли, но даже когда проект будет ре-ализован полностью, он по-зволит покрыть потребность лишь части нуждающихся. Ведь в очереди на выделе-ние земельных участков в областном центре стоят по-рядка 16 тысяч человек.

Фото Нуржана СМАИЛОВА

На снимке: по первой очереди будет распределе-но 2 300 участков по 8-10 соток.

Бүгінгі нөмірде:

* Тәртіп бар жерде

* Әлем дертіне тосқауыл қоялық

* Әсем әндерімен жүрек-терді жаулаған

Сейсенбі, 10 қараша 2015 жыл

Тұрғын үй құрылысы ин-дустриясын жаңғыртуда біздің өңір айтарлықтай табыстарға қол жеткізуде. Олар «Өңірлерді дамыту – 2020» бағдарламасы мен «Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» сияқты қаржы институт-тары арқылы жүзеге асырылуда.

Қазіргі таңда еліміздің эко-номикалық-әлеуметтік өмірінде аталмыш мәселе ешқашан күн тәртібінен түскен емес. Тұрғын үй құрылысын дамытудың мем-лекеттік бағдарламасын жүзеге асыру жолында ағымдағы жылы қаламызда 18889,74 шаршы мет-рлі 326 пәтер беру межеленген болатын. Осы жобаларды іске асыру үшін 1 млрд 872 млн 638,2 мың теңге қаржы бөлініп отыр.

Қостанай қаласы әкімдігінің құрылыс бөлімінің бас маманы Валентина Каменецкаяның біз-

ге берген деректеріне сүйенетін болсақ, бүгінде құрылыс жинақ банкінің Қостанай қалалық фи-лиалы арқылы шаһарымызда 4 көпқабатты тұрғын үйлер са-лынуда. Жалпы айта кетер бір жай, тұрғын үй құрылыс жинақ банкінің қолдауымен 15019 шаршы метрлі 245 пәтер салы-нып жатыр.

Сондай-ақ, Красносельская көшесі №126 тұрғын ауданында 35 пәтерлі баспана тұрғызылуда. Бас жобалаушысы «Дом» сәулет ательесі. Ал, «В» блок-секциясын-да 108 пәтерлі үйді «Астана сапа орталығы» жобалауда. Аталмыш баспаналардың мердігері «Ерлан и К» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі болып табылады.

Сонымен қатар облыс орта-лығындағы Қайырбеков 351/1 үйде 30, Текстильщиков 4-а

көшесінде 81 пәтерлі тұрғын үйлер салынып жатыр. Олардың мердігерлері «Сарыбай» құры-лыс монтаж басқармасы мен шаһардағы «Ирина и К» ұйымы болса, авторлық қадағалаушысы «ПНВ и К» жауапкершілігі шек-теулі серіктестігі.

Мәселен, біз Қайырбеков көшесіндегі 351/1 тұрғын үй құрылысын жүргізіп жатқан ме-кеменің бригадирі Юрий Урба-новпен арнайы жүздесіп, олар-дың жұмыс барысымен танысқан едік. Ол өз сөзінде:

- Аталмыш баспана мемле-кеттік тапсырыс бойынша жүзеге асырылып жатыр. Алдымен сапа-лы да аса қажетті құрылыс мате-риалдарын қолданғалы отырмыз. Бізде 80 жұмысшы және 2 ше-бер қызмет атқарады. Желтоқсан айында үйді толығымен аяқтап,

тапсырмақпыз, - деді.Осы аталғандармен қатар,

9-шы шағын ауданда 3279,40 шаршы метрлі 72 пәтерлі көпқа-батты үй қолға алынып, келесі жылы қолданысқа берілетін бо-лады. Оның бас жобалаушысы «SANCтройСервис» жауапкер-шілігі шектеулі серіктестігі.

Ерекше тоқтала кетер жай, «Қолжетімді баспана – 2020» бағдарламасы арқылы Гагарин көшесіндегі 207, 209 және 211-ші үйлердегі пәтерлер де үстіміздегі жылы пайдалануға берілді.

Жаңа үйге қоныстанған 207-ші үйдің 4 қабатындағы 90-шы пәтердің тұрғыны Айгүл Сүндет-баеваның шаңырағында болып, оның қуанышына ортақтастық.

- Өзім Жітіқара қаласын-да тұрдым. Облыс орталығына көшіп келгеніме көп уақыт бола

қойған жоқ. Қазіргі таңда 2 бөл-мелі үлкен пәтерде ұлымыз екеу-міз тұрып жатырмыз. Мен пәтер-ді ауасы таза екінші Қостанай аумағынан алғаныма қуанамын.

Себебі, қазіргі таңда бұл шағын аудан өркендеп, көркей-іп келеді, - деді ол бізбен болған әңгімеде.

Шаһарымыздың Мирошни-ченко 72, Чкалова 4/1 – үйлерін-де 70 пәтердің құрылысының жо-басы да жасалды. Олар кезекте тұрушыларға арналған үйлер бағыты бойынша қолға алынуда. Мердігерлері «Сарыбай„ құры-лыс монтаж басқармасы мен «Сыл» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі, бас жобалаушы-лары «Арх-Лэнд» АПК және «Дом» сәулет ательесі.

Айзат АСЫЛБЕК.

ҚОЛЖЕТІМДІ БАСПАНА - 2020

немесе көпқабатты тұрғын үйлер облыс орталығының сәнін келтіруде

Азық-түлік бағасы тұрақты

бақылаудаДоллар бағасының күрт

шарықтап кетуіне байланысты жұртшылыққа қажетті тауарлар-дың бағасы да өсуде. Ол бірқа-тар азық-түлік түрлеріне кері әсерін тигізбей қоймады. Атап айтқанда, жұмыртқа және күн-бағыс майының бағалары 16-18 пайызға өсті. Ал, қанттың құны шарықтап, 20 пайызға жетті.

Өйткені, кейбір тауарлар өзге жақтан әкелінгендіктен арада жүрген дегдалдар оған өздерінің үстеме бағасын қоса-ды. Ал, өзімізде дайындалатын өнімдердің құны сол бұрынғы күйінде қалды. Қазіргі таңда қалалық әкімдік бұл маңызды мәселені басты назарда ұстап отыр.

Жұртышылық күнделікті тұтынатын макарон, картоп, ұн, ет және сүт өнімдерінің бағасы апта сайын тиісті орындар та-рапынан тексеріліп отырыла-ды. Себебі, бұлардың барлығы өңірімізде шығарылады. Соны-мен қатар, «Садовод», «Тэрра», «Аққұдық», «Садчиков» тауар өндірушілері жеміс-жидек пен көкөністі қамтамасыз ететін болады.

Қаламызда супермаркеттер мен дүкендерді аралап, ондағы бағалардың тұрақты болуын қадағалайтын арнайы штаб құрылған. Алдағы уақытта да сауда сөрелеріндегі азық-түлік бағалары қатаң бақылауда ұста-лады.

Маңызды мәселе

талқыландыҚостанай қаласы әкімдігі

ішкі саясат бөлімінің қолдауы-мен шаһарымыздағы №2 орта мектепте діни теріс ағымдарға байланысты семинар болып өтті. Бұл басқосуда осы са-ланы жетік білетін мамандар діни экстремизмнің алдын-алу жайлы ойларын ортаға салды.

Баршаға мәлім, қазіргі таңда жастарымыздың жоға-ры саналылық танытып, өзге теріс ағымдарға түсіп кетпеуі аса маңызды. Олардың діни сауатын көтеру өзекті екендігі де белгілі. Сондықтан да білім ордасындағы жүздесудің қаты-сушыларға берері мол екендігі даусыз.

Аталмыш тақырып аясын-да нақты мысалдар келтіріліп, ешқандай пайдасы жоқ діни ұйымдардан аса сақ болу қа-жеттігі де жан-жақты айтыл-ды. Өз саласын жетік білетін психологтар теріс пиғылды діндерге қарсы әрекет жасау-дың әдіс-тәсілдері жөнінде де баяндады.

Сондай-ақ, осы жиында қатысушылар өздерінің көптен мазалаған нақты сауалдарға жауап алды. Жүздесу мұндай басқосудың аса пайдалы екен-дігін көрсетті.

Қостанай көріктеніп келеді

Сейсенбі, 10 қараша 2015 ж. ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ6 МАҢЫЗДЫ МӘСЕЛЕ

Қаламыздағы №3 бө-бекжай-балабақшасында «Алтын күз» мерекесі қар-саңында «Екі күз» деп ата-латын ертеңгілік өткізілді.

Бұл мерекелік шараны топ тәрбиешілері Салтанат Мырзабекова мен Дина Ер-мұханбетова ұйымдастыр-ды.Сөйтіп, кештің қызықты да көңілді өтуіне өздерінің қомақты үлестерін қосты.

Сондай-ақ ортаңғы «Жидек» тобының тәрби-ешілері де белсенділік та-нытты.

Шараның мақсаты ба-лаларға көтеріңкі көңіл-күй сыйлап, олардың қы-зығушылықтарын арттыру болатын. Сол деңгейден

көріне білді.«Алтын күз» мерекесі

барысында балалар алдын – ала дайындалған сцена-рий бойынша өнер көрсетіп, кештің мазмұны мен тақы-

рыбы жан-жақты ашылды. Басқосуда тәрбиешілерінің

басшылығымен балдырғандар асқақтата ән салып, би биледі.

О й ы н д а р о й н а л ы п , тақпақтар айтылды. Сөйтіп, олар үлкен қуанышқа кенелді. Балалардың жүздерінен ерек-ше ризашылықты байқау қиын болған жоқ.

Міне, осылайша бүгін әңгіме арқауына айналған №3 балабақшаның қызметкерлері барша тәрбиеленушілердің та-ным көкжиегін кеңейту мақ-сатында осындай игі істерді атқарып келе жатқаны өте құптарлық.

Ұжым қызметкерлеріне ал-дағы уақытта да жас ұрпақты тәрбиелеуде табыстан-табысқа жете беріңіздер деген ең ізгі тілегімізді білдіреміз.

Жуырда Елубай Өмірзақов атындағы Қостанай облы-стық филормониясында қа-зақ эстрадасының белді өкілі, әнші-сазгер Гауһар Әлімбеко-ваның «Махаббат ордасы» атты ән кеші өтті. Өнерде жүргеніне 27 жыл толған қа-зақ қызы, кешті «Әлдилесін махаббат ән бесігін» деген жаңа әнімен ашты.

Талғампаз қауым әншіні жылы қабылдап, өздерінің талантты бауырымыздың жүректі қозғар әндерін сағы-нып қалғандығын көрсетті. Сахнадағы танымал әншінің құшағын гүлге толтырды.

Осы көптен күткен ко-церт аяқталған соң, ал-дын-ала келіскендіктен, оған арнайы жолығып. Көкейде жүрген сауалымызды қойған едік.

-Сіздің әсем әндеріңізді ұнататын жұртшылық Қо-станайда да аз емес. Оқыр-мандарға өзіңіздің кіндік қаныңыз тамған өңір жайлы айтып берсеңіз?

-Кімге болсын, туған жері ыстық. Мен, 1971 жылы Оңтүстік Қазақстан облысы Жетісай ауданында дүниеге келдім. Ардақты әкем рухани-ятқа жаны жақын, айналасын-дағылардың арасында беделді кісі болатын.

Осы әкем менің бой-ымдағы дарын ұшқынын алғашқылардың бірі болып көрді. Сондықтан өзімді үнемі қолдады. Мен үшін отқа да суға да түсуге даяр әкемнің сенімін ақтау үшін барымды салдым.

Содан Алматы қаласында өткен «Үкілі үміт» байқауына қатысып, тұңғыш рет үлкен сахнаға шықтым. Шынымды айтсам, қатты тебірендім. Ән-

шінің халық алдындағы жау-апкершілігін сезіндім.

Сондай-ақ анам да менің өнерге деген құштарлығымды бағалады. Жылы сөздерімен үнемі демеп отырды. Гүлді ерекше жақсы көретін. Кон-церт кездерінде жұртшы-лықтың қыздарына деген ыстық ықыласын байқағанда, бойын ерекше мақтаныш се-зімі кернейтін.

- Қазір әке-шешеңіз қайда тұрады? Олар да сіздің қазір-гі жеткен өнердегі биігіңізге әрдайым тілектестігін білдіріп отыратын шығар?

- Ең өкініштісі, олар ара-мызда жоқ. Дүниеден өтті. Ару-ақтарына құран бағыштап оты-рамыз. Ең бастысы олардың маған артқан сенімі ақтауға тырысып келемін. Өздеріңіз

тыңдап та жүрген шығарсыз-дар, бірқатар әндерім ата-а-нама арналған. Осы әндерді шырқаған кезде өзім де олар-дың перзенттері ретінде үлкен толғанысқа шығасың.

Әнші қауымы қашан да ізденіс үстінде болатындығы белгілі. Шығармашылығыңыз-дағы соңғы жаңалықтарыңыз-бен бөліссеңіз?

-Оныңыз рас. Өнер адамы ізденісін тоқтатса, тоқырауға ұшырайды. Сол себептен де әрқашан да жүректен шыққан, жүрекке жетеді демекші тыңдармандарымның сезіміне әсер ететін, ойландыратын туындыларды репертуарыма енгізуге тырысамын.

-Байқауымша, орын -дайтын әндеріңіздің сөзі мен әуенін өзіңіз жазатын секіл-

дісіз? Жалпы, бірінші ән туа ма, әлде мәтіні дүниеге келе ме? Қазақтың қандай белгілі ақындармен шығармашылық байланыстасыз?

Шынымды айтатын болсам, алдымен ән туады. Барлық ән-дерімді жазарда ең алдымен гитараның көмегіне сүйе-немін. Гитара – менің серігіме айналғалы қаншама жылдар өтті.

Менің түсінігімде әншінің өмірінде мәтіннің де орны бөлек. Бұл орайда қазақ еліне есімдері жақсы таныс, дарын-ды ақындар Исраил Сапар-баев, Есей Жеңісұлы және Бақдәулет Арыстанмен сый-ластығым өте жақсы. Олардың жазған өлеңдері әнге сұранып тұрады.

-Сахналық киімдеріңізге ерекше көңіл бөледі екенсіз, осы жайлы бірер сөз...

-Сауалыңыз өте орынды. Барлық сахналық киімдерімді айтатын әндерімнің табиғаты-на қарай арнайы тіктіремін. Өйткені, әр әншінің өзіндік ерекшелігі болуы керек. Ха-лықтың алдына шығатын өнерпаздың киімі өзіне сәйкес болу керек. Бұл бір жағы өнер адамының ішкі мәдениетінен хабар береді.

- Сіз адам бойындағы қан-дай қасиеттерді бағалайсыз?

Ең алдымен қарапайымды-лықты жоғары қоямын. Өр-көкіректік пен менмендікті жек көремін. Адамдар арасындағы адалдықты, кішіпейілділікті, сыйластықты жаным сүйеді.

Сөз соңында менің кон-цертіме арнайы келген барша Қостанайлық бауырларыма шексіз ризашылығымды біл-діремін. Дендеріне саулық тілеймін, отбастарында қуа-ныш болсын.

ҚОНАҚ КӘДЕ

Әсем әндерімен жүректерді жаулаған

қазақтың талантты әнші-сазгері Гауһар Әлімбековамен сырласу

Әлем дертіне тосқауыл қоялықҚазіргі таңда көптеген жұқпалы

аурулар белең алып, халқымыздың денсаулығына зиянын тигізіп келеді. Мәселен, адам баласының жас айыр-машылығын талғамай, жұртшылыққа ғасыр дерті болып отырған – ЖИТС туралы көпшілік қауым хабардар бол-са керек.

ЖИТС (Жүре пайда болатын им-мундық тапшылық) – иммундық қуат-тың әлсіреуінен соқтыратын жұқпалы ауру.

Қазақстанда осы қауіпті індетке қарсы күрес жүргізу мақсатында жұмыс істейтін мамандандырылған қызмет жүйесі бар. Оның құрамына республикалық, облыстық, қалалық ЖИТС-ке қарсы күресу және аурудың алдын алу орталықтары, диагностикалық лабораториялар мен анонимдік кабинеттер кіреді.

Осындай қызмет жүйесінің күнделікті жұмысын Қостанай облы-стық ЖИТС ауруының алдын алу және күресу орталығы бақылайды. Бұл орталықтың ең басты мақсаты — ЖИТС вирусын жұқтырған адамды анықтап, тексеру және емдеуді жоспарлы түрде ұйымда-стыру. Жалпы облысымыз бойынша ЖИТС қатерлі дертін 993 адам жұқтырып отырғаны белгілі болды. Ал, олардың басым көп-шілігі 20-49 жас аралығындағы азаматтар. Оларға мемлекет та-рапынан тегін дәрі-дәрмектер беріліп, арнайы емдер жасалады.

Өкінішке орай, осы дертке шалдыққан адамдардың саны жөнінен біздің облысымыз республикамызда бесінші орында. Сондықтан да қатерлі дерттің алдын алу жолдары әрқашан да ба-сты назарда. Үстіміздің жылдың соңғы екі айында біздің орталық қызметкерлері барлық облыс аудандарын аралап, тыңғылықты жұмыстар жүргізді. Қазіргі таңда дәрігерлік бақылау күшейтіліп, вирустың әрі қарай таралуына, яғни басқа адамдарға жұғуына жол бермеу жұмыстары мықтап қолға алынуда.

ЖИТС вирусы сау адамға қандай жолдармен жұғады? Енді осыған қысқаша тоқталалық. Қауіпті дерт ең алдымен қан, (қан құю, ауру адамға пайдаланған шприцтерді пайдалану, т.б.), жыны-стық қатынас арқылы жұғады. Сондай-ақ ЖИТС ауруы анасынан сәбиіне жұғатындығын медицина дәлелдеп отыр.

Вирустың қанға бірден түсуі арқылы жұғуы қазіргі кезде ерек-ше аландаушылық туғызып отыр. Себебі, тамырға есірткіні шприц арқылы енгізетін нашақорлардың саны көбейіп келе жатқандығы да жасырын емес.

Қорыта айтқанда, адам салауатты өмір сүріп, отбасының бірлігі берік болса, өздерінің бойларын зиянды әдеттерден аулақ ұстаса, бүгін әңгіме арқауына айналған әлемдік дерттен сақтануға әбден болады.

Сәуле ТОҚБУРАЕВАҚостанай облыстық ЖИТС ауруының

алдын алу және күресу орталығының дәрігері

Тәртіп бар жердеҚоғамдағы заңдылық пен құқықтық тәртіпті нығайтуда Қоста-

най қаласының прокуратурасы бірқатар жұмыстар атқаруда. Ең алдымен адам мен азаматтың конституциялық құқықтары мен бо-стандықтарын қорғау прокурорлық қадағалаудың басты мақсаты мен бағыты болып табылады.

Ағымдағы жылы қала прокуратурасы кісілердің мүлкін ұрлау фактілерін болдырмауға бағытталған бірқатар шаралар ұйымда-стырды. Мемлекет басшысының құқық қорғау саласы қызметкер-лерінің алдына қойған міндеттеріне ерекше назар аударып келеміз. Мәселен, 2015 жылдың сәуір айында облыс әкімдігінің ведомство-аралық комиссиясында мүліктік құқықты қорғау және бөтен мүлікті ұрлаумен күресу шараларының жоспары қабылданды.

Осы жоспарды орындау мақсатында, қалалық прокуратурада жергілікті орындаушы және құқық қорғау органдары қызметкер-лерінің қатысуларымен ведомствоаралық және қоғамдық кеңестер өткізілді. Аталған кеңестерді өткізу барысында ұрлықтың алдын алу секілді аса маңызды жұмыстардың тиімділігін барынша арттыруға бағыттталған алгоритм шаралары жүзеге асырылды.

Мысалы, осы арада бір мысал келтіре кетейін. Осынау атқа-рылған жұмыстардың бірден-бір нәтижесі қала аумағындағы ка-нализациялық люктердің пластикалыққа алмастырылуы екендігі сөзсіз.

Бір тоқтала кетер жай, 2015 жылдың өткен 9 айы ішінде қала аумағында ұрлықтар саны күрт азайды. Салыстырмалы түрде айтатын болсақ, егер 2015 жылдың 6 айы ішінде ұрлықтар саны 3,6 пайызға өссе, ағымдағы жылдың 9 айында ұрлықтар саны 1,2 пайызға төмендеді.

Сондай-ақ, үстіміздегі жылдың 9 айында ұялы телефондарды ұрлау қылмыстары 35,5 пайызға, мал ұрлығының саны 83,3 пайызға және пәтердегі ұрлықтар көлемі 31,8 пайызға төмендеді. Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйініне келетін болсам, қалалық прокуратура қызметкерлері өз алдарында тұрған міндеттеріне аса жауапкер-шілікпен қарайды. Алдағы уақытта да жоғарыда сөз етілген ұрлық жайының алдын алуға ерекше назар аудара береді.

Заман ЗҰЛПЫХАРОВ,Қостанай қалалық прокуратурасының

аға прокуроры, 1-ші дәрежелі заңгер

БАЛАЛАР - БІЗДІҢ БОЛАШАҒЫМЫЗ

Балабақшадағы танымдық кеш

БЕТТІ ДАЙЫНДАҒАН Ақбота ҚАЛДЫБЕК.

Сейсенбі, 10 қараша 2015 ж.ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ 7ИМАНДЫЛЫҚ ИІРІМДЕРІ

Жүрек қалауыОблыс орталығынан әудем

жерде жатқан Ұзынкөл ауда-нының бас имамы Есенгелді Әжімахантегі жақында маған телефон арқылы өзі басқара-тын «Балықты» мешітінде 80 жасар орыс кемпірі Марга-рита Иванқызы Жазитованың ислам дінін қабылдағандығын жеткізді.

Басында кішкене таң қалға-нымыз рас. Өйткені, сексеннің сеңгіріне көтеріліп отырған кейуананың мұндай қадам жасап отырғаны тосын оқиға екендігі белгілі.

Содан Есенгелді ініміз өзі маған арнайы келіп, әлгі кісі-мен жолықтыруға уәде бер-ген-ді. Соның сәті жуырда келіп, Қостанай қаласымен іргелес жатқан Затобол кентіне бағыт алдық.

Жеңіл көлікпен осы аудан орталығының Целинный көше-сі, 15-ші үйдің жанына келіп тоқтадық. Жеке үш бөлмелі шаңырақтың аумағы да кең екен. Мұнда ерінбеген адамға талай істі тыңдырып, күнделікті нәпақасын айыруға әбден бо-латындығын бірден сездік.

Жанымдағы имам жол бастады. Бізді қарсы алған отбасының кенже ұлы Руслан өте түсінігі мол жігіт екен. Өзі төрге өтуімізді сұрады. Сол кезде көрші бөлмеден Марга-рита апамыз жақындап, жылы сәлемдесті.

«Адам сөйлескенше, жылқы кісініскенше» демей ме, одан ары қарай әңгімеміз өзінің жарасымын тапты. Баяғы өзіміздің кәсіби дағдымызбен сол аралықта көзімізбен үй-дің ішін шолып шықтық. Артық жатқан бір затты көрмедік.

Осыдан-ақ, апамыздың жасы келсе де тазалықты, ұқып-тылықты ұнататындығы аңға-рылады. Қанша дегенмен өмір көрген кісі ғой. Көп сөзділікті жақтырмайтындығы байқала-ды. Сондықтан оған өзім түрлі сауалдар қойып, әңгімеге тар-тып отырдым.

Бір кезде сөзімізге Есенгел-ді бауырымыз да араласты. Ол Маргарита апамыздың ислам дінін шын ниетімен қабылдауы аудан өміріндегі айтарлықтай жай болғандығын еске салды.

Әрине, оның алдында бұл кейуана мұндай қадамға бармас бұрын көп ойланып, толғанды. Онымен бірге мешіт-ке қазақтың аяулы қызы Шол-пан Хасанова және қайын інісі Арман Жазитов мешітке барды.

Содан олар арнайы бір күн-ді белгілеп, халық киелі орынға көп жиналды. Солардың көзін-ше Ұзынкөл ауданының әкімі ұлттық салтымызбен әжеміздің иығына камзол жапты. Бас имам да лайықты құрмет көр-сетті.

Осынау салтанатта бұған Есенгелді Әжімахантегі азан шақырып, жасы келген кісіге Әсел деген есім берді. Әрине, бұған апамыздың қуанышында

шек болған жоқ. Өйткені, мұ-сылман дінін қабылдау оның сонау қазақ отбасына келін болып түскеннен бергі басты арманы болатын.

Сол арманы Алланың сәті салған кезде жүзеге асып, анамыздың жүрегі үлкен тебіреніске түсті. Орыс қы-зының мұндай әрекеті сол мешітке жиналған қауымға үл-кен тағылым еді. Бәрі де оны құшақтап, өздерінің ыстық ықыластарын танытты.

Қазақ жігітімен Таразда бас

қосты Бұл күндері Әсел деген атқа

ие болған Маргарита апамыз негізі Ресейдің қызы. Өзінің кіндік қаны тамған, яғни бұл күндері ұлтымыздың біртуар перзенті Амангелді Төлеев аға-мыз басқаратын Кемеров облы-сы жайлы айтқанда еріксіз ұйып тыңдап қаласыз.

Тағдыр басқа салса қайда болмайсың. Ол өзінің болашақ жары Қайыржан Қожағалиұлын 2000 жылдан астам тарихы бар қасиетті Тараз қаласын-да жолықтырыпты. Бұл кезде қандасымыз сол шаһардағы педагогикалық институтының 2 курсында оқитын.

Бауырымыз суретшілік мамандықты таңдады. Дәл осы шақта көркем бойжеткен Маргарита сондағы үлкен бір зауытта слесарь-жинаушы болып жұмыс істейтін. Махаб-бат ұлт пен жасқа қарамайды деседі ғой. Ол өзінің ерекше ажарымен, әдемі қылықтары-мен қазақ жігіті Қайыржанның жүрегін жаулады.

Осы арада бір тоқтала кететін жай, ағамыз орыс қы-зының нағашы жағынан туыс болып келетін бір азаматтың қимас досы еді. Олар сонау бір жылдары әскер қатарында бірге қызмет атқарып, жақсы арала-сып кеткен-ді.

Сол арадағы сыйластықтары туған жерге аман-есен оралған соң одан әрі жалғасып, кәдімгі туған-туысқандардай тіршілік-тегі барлық қуаны пен қайғы-ны бірге бөлісті. Қайыржан аға мен Маргаританың көңілдері

жарасып, өз алдарына шаңы-рақ көтерді.

Осы ынтымағы жарасқан отбасының иесі Қайыржан Жа-зитов Қостанай облысына қа-расты Ұзынкөл ауданы Қоскөл ауылының тумасы. Апамыздың аудандық мешітті таңдауының да өзіндік себебі бар. Отағасы 2003 жылы дүниеден өтті. Ол әлгі аталған ауылдағы зиратқа жерленді.

Жылда Құрбан айт және басқа да діни мерекелерде ұзақ жылдар бойы бір шаңырақтың астында бақытты ғұмыр кешкен күйеуінің аруағына бағыштап құран оқытады. Міндетті түрде аудандағы „Балықты„ мешітіне барып, ондағыларға сәлем беріп тұрады.

Тағы бір оны сонда жетелеп тұратын жай, бас имамның ха-лық алдындағы үлкен беделі. Өйткені, осы аудандық мешітті басқарып отырған Есенгелді қажы Сақтағанұлы үлкен мен кішінің құрметіне бөленген жан. Оның адамгершілікке толы ғибратты сөздері әрқа-шанда өзіне ерекше әсер етіп, жан-дүниесін нұрландырады.

Сол себептен де қабырғасы-мен кеңесе келе, мұсылмандық дінді осы киелі орында қабыл-дауға ұйғарым жасаған-ды. Өзі келін болып түскен аудандағы азаматтар мен туған туысқан-дар әжемізді өмір көрген ар-дақты кейуана, жерлестерінің сүйікті жары ретінде ерекше сыйлайды.

Қайыржан ағамыз нағыз шығармашылық адамы-тын. Оның салған суреттері, пор-треттері баршаның есінде. Оның өзінің жеке шеберханасы

да болды. Уақытының көбісіні сонда өткізетін. Құрметті де-малысқа шыққанға дейін ол облыс орталығындағы Ыбырай Алтынсарин атындағы дарынды балаларға арналған мектеп-ин-тернатта шәкірттерге бейнелеу өнері мен сызудан дәріс берді.

Өзінің ұзақ жылдар бойы жинақтаған бай тәжірибесін ізін басып келе жатқан жастарға үй-ретуден ешқашан да жалыққан емес. Бұлар 2002 жылға дейін Қостанай шаһарында ғұмыр кешті. Содан кейін ғана Қоста-най ауданының орталығы За-тобол кентіне біржола қоныс аударды. Өздері кәдімгі суы мен көгілдір отыны қосылған жеке

меншік үйде тұрғанды қалады. Өйткені, жаз айларында

есік алдындағы бау-бақшада көкөніс өсіріп, қысқа тосап, тұздалған қияр, қызанақтарды дайындағанға не жетсін. Таза ауада жұмыс істегенді ұната-тын апамыз өзінің еңбекқор-лығымен айналасындағы көр-ші-көлемдеріне үлгі көрсетті.

Бес уақыт намаз оқымақ

Маргарита апамыз қазақ жігітіне тұрмысқа шыққан соң сол халықтың салт-дәстүрін, әдет-ғұрпын, мәдениеті мен тарихын бір кісідей меңгеру әрі оған үлкен құрметпен қарау өзінің осынау ұлы ұлттың келіні ретіндегі парызы деп түсінді.

К ү й е у і н і ң б а р ш а туған-туысқандарына ибалы-лық пен инабаттылық көрсетіп, тастай батып, судай сіңіп кетті. Олар да «Түсі жақсыдан түңіл-ме» демекші, жайдары мінезді, шынайы қарым-қатынастағы орыс қызын жатырқамай, қамқорлықтарына алды.

Сөйтіп, біздің Марга-рита апамыз екі жақтағы туған-туысқандардың арасын-дағы алтын көпірге айналды. Келген қонағына тамағынан бұрын қабағын берді. Өзі өт-кен жылдарда қазақтың ежел-ден келе жатқан барлық ұлттық тағамдарын жан-жақты меңгер-ді.

Әңгіме арасында ол жүзіне жылы шырай жүгіріп:

- Қазақ өте дархан халық. Олардың жерлері қандай жа-зиралы да байтақ болса, пейіл-

дері де сондай кең. Мұны мен осы Жазитовтер әулетіне алғаш келін болып түскен сәттен бас-тап аңғардым.

Әрине, күйеуім Қайыржан да ой-өрісі кемел, көп оқып, тоқыған, барлық халықтардың әдебиеті мен мәдениетін бір кісідей меңгерген ардақты аза-мат-ты. Ол менің білмегенімді үйретті, тез арада өзі жағын-дағы ағайындармен тіл табысып кетуіме тікелей септігін тигізді.

Барлық діни мерекелердің өзіндік ерекшелігін, олардың адамға берер танымдық-тағы-лымдық жағын, келіннің міндеті мен парызын өткен жылдарда әбден игердім.

Қазір менен бақытты адам жоқ. Бұл күндері отағасы ара-мызда жоқ болса да, оның туған-тусқандарымен арадағы сыйластығымыз өте жақсы. Балаларым да оларды ерекше құрметтеп отырады, - деді.

Балалары демекші, Қайыр-жан аға мен Маргарита әжеміз үш ұрпақтарын тәрбиелеп, өсірді. Тұңғыштары — Юрий. Ол да салиқалы да салмақты жігіт болып қалыптасты. Оның Тимур есімді ұлы бар. Апамыз оны ерекше жақсы көреді екен.

Осы үйдің алғашқы ұлы әке жолын қуды. Ол да кезінде су-ретшілік мамандықты таңдаған еді. «Әке көрген оқ жонар» де-гендей, үнемі оның жанында болып, кішкентай кезінен көп жайды көңіліне түйді. Шеберха-нада бірге жұмыс істеді. Қазір де оның он саусағынан өнер тамған азамат екендігі белгілі.

Одан кейінгі Дина үйлі-ба-ранды. Қазір Ресейдің астанасы Мәскеу қаласында тұрады. Ол сонау мектеп қабырғасында жүрген кезден бастап, өнерге бейім-ді. Сондай таудай тала-бы мен айрықша дарынының арқасында нағыз талантты әртіс болды. Балерина ретінде әріптестерінің үлкен құрметіне бөленді.

Бұл күндері анасымен жиі хабарласып, қазақ елінде бо-лып жатқан игі жаңалықтарды естісе, төбесі көкке жеткендей күйді бастан кешеді. Туған жер-дің түтіні де ыстық екенін бір сәт ұмытпайды.

Осы үйдің ең кенже ұлы Ілияс анасының нағыз қамқор-шысы. Онымен бірге бір үйде тұрғандықтан шешесіне қолға-бысын тигізіп, бір сөзін екі ет-пейді.

Бұл жігіт те сегіз қырлы, бір сырлы маман болып шықты. Өзінің қолынан келмейтіні жоқ. Қазіргі таңда тапсырыс бойынша жиһаздарды жөндеп, қалыпқа келтіреді. Талғамы өте жоғары. Оның өзіндік қолтанба-сын үйіндегі қабарғаға ілінген заттарға салынған қазақтың ұлттық ою-өрнектерінен де се-зіну қиынға соға қоймайды.

Шаңырақтың тірегі Ілияс айтады:

- Әкем қазақ азаматы, ше-шем орыс қызы болса да олар өте тату-тәтті ғұмыр кешті.

Олардың артық сөзге барғанын, бір-бірінің көңілдеріне қаяу салғандарын көрген де, білген де емеспіз.

Шаңырақтың иесі өте мақтауға тұрарлық азамат-ты. Шығармашылық адамы болған соң ба, көп ізденетін. Бос уақыты тым аз болса да біздің тәлім-тәрбиемізге де көңіл бөлетін. Өз елдеріннің нағыз патриоттары болыңдар дейтін.

Мені ою-өрнек салуға бау-лыған да осы сүйікті әкем. Оны әрдайым сағынышпен еске ала-мын. Осындай кісінің баласы болғанымды мақтан тұтамын. Бір сөзді, уәдеге өте берік кісі болған соң ба, бізде қайсы мә-селеде болсын жауапкершілік танытып, жұмысымызға тия-нақты болуға талпындық.

Анамның ислам дінін қа-былдағынына өз басым шексіз қуандым. Мұны бір жағы ұзақ жылдар бойы бірге ынтымағы жараса өмір сүрген отағасына, жалпы мұсылман қауымына деген құрмет деп түсінгеніміз де абзал.

Осы жолы Маргарита апа-мыздың үйінде болған кезіміз-де Есенгелді қажы Әжіма-хантегі оған өзімен бірге ала келген намазға байланысты кітапты табыс етті. Әжеміз енді алдағы уақытта бес уақыт на-мазын үзбей оқуға ден қойғалы отыр. Бұл әрине, өте құптарлық жай емес пе?

Кейіпкеріміздің түр-кескіні әлі де жас көрінеді. Ұзақ жасау-дың сырына келсек, ол кісі бәрі де адам баласына деген ізгі қарым-қатынастың, кіршіксіз адалдықтың арқасы екендігін алға тартады. Сонан соң әлі күнге дейін ешкімге салмағын салмай, үй-шаруасының бәрін өзі атқарады.

Тек қолына таяқ ұстағаны болмаса, құлағы жақсы естиді. Есте сақтау қабілеті де жаман емес. Кез келген таныстарын бірден таниды. Болашақта на-маз оқумен қатар, отыз күн ора-за ұстасам деген ниетте екенін жасырмады.

Қыз-келіншектер назарына сала кетер бір жай, Маргари-та әжеміздің осы жолы үйіне барған кезімізде қолы боста ақ жаулықты аналарымыз секілді кәдімгі көрпешелерге ою-өр-нек салып, оларды сыйлы қо-нақтары келгенде төсейтінін де білдік. Міне, мұның бәрінен де оның халқымыздың шын мәнін-де салт-дәстүрі мен әдет-ғұр-пына айрықша сергектікпен қарайтындығы байқалып тұрған жоқ па.

Ол тағамды өте дәмді дайындайды деседі, біз білетін жұрт. Оның қонақжай екендігін әп-сәтте әзірлеген қою күрең шайы мен балбыратып пісірген бауырсағынан да білдік.

Оған: «Әсел апа, ұрпағыңы-здың қызығын көріп, денсау-лықтың арқасында арамызда жарқырап жүре берңіз» деген ізгі тілекпен қимай қоштастық.

Оразалы ЖАҚСАНОВ.

«Ислам бақытқа апаратын баспалдақ»деп сыр шертеді 80 жасында мұсылмандықты қабылдаған

орыс қызы Маргарита Жазитова

Сейсенбі, 10 қараша 2015 ж. ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ8 АР – АЙНА

Бұрын-соңды болмаған әдет

Адам азды ма, заман азды ма деген ойға жиі берілеміз. Бірақ та соңғы кездері біздің қазақ қазақ болғалы бері ұлт-тық әдет-ғұрпымызда бұрын-соңды орын алмаған жағымсыз жайлар кездесіп жатыр.

Көзі қарақты оқырмандар да басылымдардан оқып, теле-дидарлардан көріп те жүрген болар. Қазіргі таңда келіншек-тері аяғы ауырлап, перзентха-наға түссе соларға тілекші бо-ламыз деп жанында отыратын күйеусымақтар да жоқ емес.

Сонда бұл жанашырлық па, әлде еркектік намыстың жоқтығы ма? Қалай десек те ақылға сыймайтын жай секіл-ді. Әлде ақ халатты абзал жан-дарға сенбегендіктен бе? Олар қашан да өз кәсібіне адал. Мұ-ның бәрі сайып келгенде, сол ешқандай берері жоқ шетел-діктерге, яғни Еуропаға елікте-уден туған жай деуден басқа ештеңе емес.

«Дәстүрдің тозығы бар, озығы бар» демекші, өзгелер-дің қаңсығына таңсық болудың ешқандай қажеті жоқ. Мұның бәрі кейбір жастарымыздың санасының шектен тыс төмен-дігінен шығар деген ойда қа-ласың. Қазір бұрынғыдай Аме-рика, Англия деп таңданудың реті бар ма?

Олардың салт-дәстүр-лерінің бәрі біздің ата-баба-мыздан келе жатқан әдет ғұры-пымызға сай келе бермейді. Еуропада көп бала табу да артық секілді көрінеді. Мұның бәрі де біздің халқымыздың табиғатына мүлдем жат нәрсе-лер. Ата-бабаларымыз ежелден перзентті байлыққа санаған.

Тек кейінгі кездері ғана еліміздегі телеарналар жұмы-старын уақыт талабына сай бейімдегені байқалады. Несін жасырамыз, кешегі экономи-калық қиын өтпелі кезеңдер-де шетелдерден қарақшылық жолмен қаншама бейне тас-палар қаптады. Олардың саны бар да, сапасы жоқ еді. Тек көрушінің санасын улайтын.

Сол шақта әлгілердің біз-ге берер тағылымына ешкім де аса көңіл бөлмеген секілді. Себебі, олардың бейне филь-мдерінің көбісі адам баласын азғындыққа жетелейтін ашық көріністерден тұрады. Тапа тал түсте көшедегі кетіп бара жатқан адамға зорлық жасау, атыс-шабыс, ата-ананы тыңда-мау секілді жайларды көруден әбден жалықтық.

Бұл әрине, кейбіреулерді байытты. Оларға қалтасы қа-лыңдаса болды, басқа ештеңе керек емес-ті. Ал жастарымыз болса, пайдасы жоқ филь-мдерді көруге асықты. Тіпті әке-шешелерінен жасырынып тамашалады. Бұрын-соңды болмаған түнгі клуб дегендер шықты.

Арамызда есірткіге әуе-стенушілер пайда болды. Олар жай адамды емес, қалталы кісілердің ұл мен қыздарын торларына түсіруге тырысты. Оның соңы сол баяғы түрлі

жағымсыз әрекеттерге әкеліп соқты. Қаншама жастарымы-здың өмірі мезгілсіз қиылды.

Сонымен қатар, ауызға алуға ұялатын аса жағымсыз нағыз хайуанға тән қылықтар да пайда болды. Бұл қазір педофиль деп атанып кеткен, яғни жасы үлкен кісілердің әлі өмірден түк көрмеген пері-штеден пәк сәбилерге зор-лық-зомбылық жасауы.

Әсіресе, өзімді қатты толғандыратыны, азғын-дыққа берілгендігі сонша-лықты, кейбір әке деген атты жамылған нағыз жыртқыш аңға тән қасиеттерді бойы-на сіңірген кісілердің туған қыздарын қорқытып-үркітіп, жыныстық қатынасқа тү-сетіндері. Бұл барып тұрған қатыгездік. Адам деген ұлы атқа сызат түсіретін жайлар емес пе?

Елімізде әлі де болса осындай жазықсыз қызда-рымызға қиянат жасайтын адамдарға заңды барын-ша қатайту керек. Мұндай оңбағандардың ешқашан да жер басып жүруге құқы жоқ.

Қазаққа азаматтық неке

қажет пе? Бұл мәселе де ұл мен қыз-

дарының келешегін ойлайтын әрбір ата-ана мен қаракөз жігіттеріміз бен қыздары-мызды терең ойландыруға тиіс деп ойлаймын. Мұны айтып отырған себебім, осы-нау жағымсыз әрі ілгері-кей-інді халқымызда болмаған жайларға тосқауыл қоймасақ, ол меңдеген ауру секілді үлкен дертке айналып кетуі мүмкін.

Кімге болсын перзентінен артық кім бар? Үлкен қалалар-дан жырақта тұратын ата-ана байғұс балаларынан несін аясын? Небір аязды-боранды күндері қорада мал ұстап, со-дан түскен қаржыны шаһар-ларда оқып жатқан ұл мен қыздарына толассыз жіберіп жатады.

Бұл арада біз олардың ба-лаларын жыл бойы қамтама-сыз ететін азық-түлік жөнінде мүлдем айтып отырған жоқпыз. Алайда, олардың көбісі пер-зенттерінің қалаларда немен айналысып жатқандығын біле бермейді. Несін жасырамыз, жастардың арасында әке-ше-шесінің сенімін ақтаудың ор-нына, маңдай терлерін төгіп тапқан табысын мейрамхана немесе басқа да жын-ой-нақтарға жұмсап, оқуын та-стап кеткендері де жоқ емес. Бұдан ауылдағылар мүлдем хабарсыз.

Қазір қайсыбір бозбала-рымыз бен бойжеткендеріміз ұят дегендердің бәрін жиысты-рып қойып, әй дейтін әже, қой дейтін қожа болмағандықтан ойларына келгенін істейтін болды.

Өзіміз баяғы студент кезімізде ұнатқан қыздары-мызға артық сөйлеп, әдепсіздік танытып қоямыз ба? деп қара-дай қысылатынбыз. Үйленетін

ойымыз болса, әке-шешеміздің ақ батасынсыз ешқандай қа-дам жасамайтынбыз.

Бұл күндер і ондай халқымызда бар әдет-ғұры-пымызды қайсыбір жастар ескіліктің сарқыншағы неме-се заман талабына сай кел-мейді деп пайымдаса керек.

Туған-туысқандарына ескерт-пей-ақ ерлі-зайыптылардай бірге тұра береді. Олар мұның бәрін де баяғы Әкүйдік-сүй-дік» деген махаббатқа әкеліп тірейді.

Ең өкініштісі, жастардың бәрі бірдей азаматтық неке дегеннің парқын да түсіне бермейді. Әсіресе, қыз бала-ларға оның берер ешқандай да пайдасы жоқ. Некеге тұр-маған соң оның заңдық күші болмайды. Жігіт ешқандай жа-уапкершілікті сезінбейді. Өйт-кені, бойжеткенмен жүздесіп, оған деген сезімі суыған соң, басқа қызбен түк білмегендей қол ұстасып жүре береді.

Ал, аяғы ауыр болып қалған қыз бала сонда не істейді? Ба-сын тауға да, тасқа да соққа-нымен одан ешқандай келер пайда жоқ. Керек болса, одан алимент өндірудің өзі қиынға соғады.

Мұны естіген ауылдағы ата-ана байғұс үлкен уайымға салынады. Қыз баласын әу-летіміздің атына таңба түсірдін деп біржола көрмей кететіндер де бар. Сорақысы сол кей-бір осындай жағдайға душар болған қыз балалар осалдық танытып, өзіне-өзі қол салатын жағдайлар да кездеседі. Сон-дықтан бұл қозғалып отырған мәселеге де жастарымыз ба-рынша саналылықпен қараған-дары жөн дер едік.

Бала бауыр етің Осы мәселе де кез-келген

менің әріптесімді бей-жай қалдырмайды. Өзім де кезін-де адамгершілік тақырыбында көп қалам тарттым. Перзентха-нада да болдым. Жетім балалар тәрбиеленіп жатқан мекеме-лердің қызметкерлерімен де тілдестім.

Сондықтан да айтарым жеткілікті дер едім. Қыз ба-ланың жолы жіңішке екен-дігі белгілі. Сондықтан әрбір ата-ана ұлытымызда ежелден қалыптасқан «Қызға қырым

үйден тыйым» деп аталатын қағиданы басшылыққа алған-дары жөн.

Бойжеткенге ең жақын адам оның шешесі. Сондықтан қыздар алдымен сырын ана-сына айтады. Сол себептен де шешелері олар еш жиғаннан бастап, қыздарының бола-

шақта ана екендігін, табиға-тынан жат жұрттық болып жа-ратылғандықтан өзге әулеттің бақытын шалқытар келін ата-натындығын саналарына құй-ып, ізгілікке, мейірімділікке әрі қайырымдылыққа баулығанда-ры жөн-ақ.

Қыздарымыз мектепте әке-шешесінің бақылауында болғанымен, кейін жоғары оқу орындарына студент атанған соң, қаланың өмірі осындай екен деп шексіз еркіндікке са-лынады. Әрине, белгілі дәре-жеде олардың ортасының да әсері болады.

Мысалы, бір бөлмеде үш қыз тұратын болса, оның әрқайсысының тәрбиеленген ортасы, өмірге деген көзқарасы бар. Кейде солардың да жағым-сыз қылықтары жолдан тайды-руы әбден мүмкін. Алайда, тір-шіліктен түйіп жүргеніміздей, бойжеткен өзіне-өзі мықты болса, оған жігіттердің артық мінез көрсетуге батылдықтары да жетпейді.

«Алтын көрсе, періште жолдан таядЫ» демекші, кей-бір жеңілтек бойжеткендер қалтасы қалың, тілі майда бо-забалалардың сөзіне иланып, өздерінің олардың қақпанына қалай түсіп қалғанын сезбей де қалады.

Содан әлгі риясыз сенген жігітсымақтары қараларын көрсетпей, аяқтары ауыр бо-лып қалған кезде ғана сан-дарын соғады. Кейбіреулер әке-шешесіне сездірмеймін деп медицинаға мүлдем қаты-сы жоқ кісілерге жасанды түсік жасатады.

Өзіміз білікті мамандармен сөйлескеніміздей, оның соны қашан да өкініш. Өйткені, әл-гіндей кездейсоқ адамдардың ықпалына түскен қыздар көп қан кеткендіктен, өмірімен де бір жола қоштасады.

Сонан соң осы арада кәсіби дәрігер болмасақ та айта кетер жай, алғаш рет түсік жасатқан қыздар ғұмыр бойы бала сүю бақытынан айырылып қалуы да әбден мүмкін. Сондықтан да

олар әрқашан да алды-артын ойлап, бәрін де ақыл таразы-сына салғандарын қалар едік.

Жүкті болып қалған қазақ қыздары айы-күні жақын-даған сайын қорқа бастайды. Белдерін буып, сырт көзден қанша жасырғанымен, іштегі жазықсыз тіршілік иесі сыртқа

шыққысы келетіндігі де ақиқат. Сол кезде әлгі бей-шара қыз қолдан келер басқа дәрмен болмағандықтан амалсыздан перзентханаға барады.

Біздің мемлекетіміз қа-шан да ана мен бала ден-саулығына аса жауапкер-шілікпен қарайды. Оларды қамқорлыққа алады. Содан анасы дәрігерлерге дүниеге келер сәбилерін студент әрі бағып-қағуға жағдайы кел-мегендіктен нәрестесінен бас тартатыны жөнінде мәлімдейді.

Ә р и н е , д ә р і ге рл е р де нәрестенің анасының құшағында өскенін қалайды. Оларды тек қана жақсылыққа шақырады. Өйткені, бала

үшін өз анасының ақ сүті мен аялы алақанынан артық мынау өмірде ештеңе де жоқ. Қазақ балажан халық.

Сәбилердің анасы со-дан үй-ішіне сездірмеу үшін перзентін сол жерге тастауға мәжбүр болады. Содан әлгі балалар облыс орталығын-дағы «Дельфин» деп аталатын бөбектер үйіне түседі. Мұнда белгілі уақытқа шейін тәрбие-ленген соң, басқа шаһарларға жіберіледі.

Кейде біз осындай не-кесіз туылған балалар үшін тек қана қаракөз қыздарымы-зды кінәлап жатамыз. Бұлай бір жақты кетуге ешқашан да болмайды. Жігіттер де белгілі дәрежеде әбден айыпты. Олар қыз алдында да болашақ бала-ларының алдында да жауапты.

Себебі, заң алдында еке-уі де жарық дүниеге келген күнәсіз сәбиді бағып-қағып, тәрбиелеп өсіруге міндетті. Ұлтымызда қыздарға құрмет-пен қарағаның өзіннің анан-ды сыйлағанмен бірдей деген ұғым бар. Оның үстіне өз-дерінің де сонында еріп келе жатқан жүрегі нәзік қарында-стары бар емес пе?

Ертең олар да осындай жазықсыз тағдырды бастан кешіріп жатса не істер еді? Өздерін батылмын әрі кез-кел-ген қызды айтқаныма көндіріп, дегеніммен жүргіземін деп ой-лайтын парықсыз бозбалалар осыны бір сәт ойлады ма екен?

Республикалық «Қа -зақстан» ұлттық телеарнасы-ның «Айтуға оңай...» теле-шо-уында айтылғандай, жігіттің де, қыздың да ештеңесі кетпейді. Өйткені, өмірде жаңылмайтын жақ, сүрінбейтін түяқ бол-майды. Бірақ, осы аталы сөзді малданып, кемшілікке кеңшілік жасауға жол берілмеуі керек.

Шынында да бірге тұруға тағдыр жазбаған жастардың әрқайсысына тағы да ғұмыр-лық қосақ табылар. Бірақ, олар-дан кейін бақытты болып ке-тетіндігіне көздері әбден жете ме? Бұған ешкім де кепілдік

бере алмайды.Бәрінен де бұрын жазық-

сыз сәбиге қиын. Кез-келген бала ата-анасының бауырын-да өскенді қалайды. Олардың бақытты болуға әбден құқығы бар. Соларды бір сәт ақыл та-разысына салсақ қайтеді? Өз басым осы тақырыпта талай дүниелер жазғандықтан, не-кесіз туылған балалардың жал-тақ, жасқаншақ, үркек болып өсетіндігін бір кісідей білемін.

Сонан соң ата-аналардың да жағдайын түсіну керек. Қай-сы әке-шешеге қыздарының беймезгіл әрі некесіз бала тауып үйінде отырғаны мақта-ныш дейсіз. Олар да күйінеді, жұрттың табасынан қорқып, сүйектерімізге таңба салды деп намысқа салынады.

Олардікі де жөн шығар. Бірақ, қыз бала өздерінің ұр-пағы емес пе? Соларды өсіріп, қатарға қосқанша қаншама қажыр-қайрат жұмсады. Ауы-рып қызулары көтерілгенде алма-кезек қолдарына алып, түн баласына ұйқы көрмеді емес пе?

Сондықтан қыз балалары аяқтарын шалыс басқанын айғақ етіп, беттеріне баса бергеннен не ұтады? Бәріміз де ет пен сүйектен жаратылған пендеміз. Сондықтан осындай қиын шақтарда перзенттеріне дер кезінде қол ұшын беріп, жазықсыз да періштедей пәк нәрестені құшақтарына алса, одан жаман бола ма?

Қанша дегенмен, өз қыз-дарынан туған бала ғой. Сол себептен де ата-аналар да бір сәт қабырғаларымен кеңесіп, әрқашан да саналылық танытса нұр үстіне нұр. Бұл әрине, мұн-дай дерт белең алып, тастанды сәбилерді әке-шешелері үнемі қамқорлыққа ала берсін деген сөз емес.

Осы арада, қаракөз қарын-дастарым мен інілеріме айтар ағалық назым да бар. Қыз бала ежелден ұлтымыздың айнасы. Солардың сана-сезімі, білімі мен білігі, жүріс-тұрысы, сөй-леген сөзі, киген киіміне дейін өзгелер мән беріп, халқымызға баға береді.

Сонан соң жасырмайтын бір жай, әрбір қазақ қызы өзінің болашақта келін болып түсетін құтты шаңырағының табалдырығын таза да, өзінің барлық асыл-қасиеттерін сақтаған пәк күйінде аттаса, бұл оның ата-енесіне, өзін дүниеге әкеліп, өсірген әке-ше-шесіне де мәртебе емес пе?

Қазағы қалың өңірлерде мұндай ибалы келіндерге үл-кен кісілер: «Айналайын, сені тәрбиелеген әке-шешең қан-дай бақытты жандар. Өскен жердің қызы екенсің, бағың ашылсың» деп шын ниеттері-мен ақ баталарын беріп жа-тады.

Сөздің орайы келгенде, қыз балаларына шешелері қандай тәлімдік тәрбие берсе, ер аза-маттардың келешегіне әкелер тікелей жауапты. Олар да жас-тайынан ұл балаларын батыл-дыққа, өрлікке, патриоттыққа баулумен қатар, нағыз отбасы-ларының ұйытқысы болуға да үндегендері жөн.

Өзгеге еліктеудің де жөні бар ұлтымыздың бозбалалары мен бойжеткендері намысты қашан ойлайды?

Сейсенбі, 10 қараша 2015 ж.ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ 9ШАҢЫРАҚ

Көп балалы отбасында

өстіКиелі Қостанайда өздері

еліміздің өзге өңірлерінде туып өссе де, облыс орталығында ұзақ жылдардан бері ғұмыр кешіп, өз салалары бойынша еліміздің өркендеуіне айтар-лықтай үлестерін қосып жатқан бауырларымыз жеткілікті.

Солардың арасында ер-лі-зайыпты Өтеген және Гүл-маржан Исеновтер әрқашанда ішкі мәдениеттерімен, ұлтжан-дылығымен және патриоттық сезімдерінің жоғарылығымен ерекшеленеді. Екеуі де рухани-ят саласында қызмет атқарады.

Отағасы Өтеген ініміз Қо-станай мемлекеттік педагогика-лық институтында доцент бол-са, келініміз Гүлмаржан облыс орталығындағы ұлы ақынымыз Сырбай Мәуленовтың есімі берілген қазақ гимназиясында санаулы әрі біліктілігі жоғары ұстаздардың бірі.

Өзім қаламгер ретінде олардың халық арасындағы беделдеріне әбден қанықпын. Бұл бауырларымыз әріптестері мен шәкірттерінің ең сыйлы да, ардақ тұтар адамдарына айналған. Әрине, бұл құрметке олар өздерінің көп жылғы ты-нымсыз еңбектері арқасында қол жеткізді.

Олар отбасында да бақыт-ты. Айналасындағы жастардың тарапынан: «Келешекте Өтеген ағамыз мен Гүлмаржан апамыз секілді ұлағатты ұстаздар атан-сақ арманымыз жоқ» - деген жылы лебізді талай естігенбіз.

«Халық айтса, қалыс айт-пайды» - демекші, бір әулеттің басшысы болып отырған бел-гілі ғалым, білімге талпынған жігіттер мен қыздардың тәлім-гері әрі жол көрсетушісі Өте-кеңмен арнайы жолығып, сыр-ласуды алдыма біраз уақыттан бері мақсат етіп қойған едім.

Жақында соның орайы келді. Редакцияда газеттің ке-зекті нөмірін дайындап жатқан кезімде сыртқы есікті біреу тықылдатты. Содан орным-нан көтеріліп, жақындай бер-генімде ішке дидарынан шуақ төгіліп тұрған, елудің бел орта-сындағы жігіт ағасы ене берді.

Бұл өзім біраздан бері жүз-десіп, өздері жайлы кеңірек отырып сөйлессем деп жүр-ген шаңырақтың тірегі Өте-ген Ихсанұлы болатын. Оның сәлемдескенінің өзі өзгелерге ұқсамайды. Адамды өзіне тар-татын айрықша бір құдірет бар секілді.

Қысқасы, екеуміздің бір-бірімізді сонау жылдардан бері білетін ағайындылар-дай әңгімеміз жарасты. Сырт көзге бір қарағанда тұйықтау көрінетін ініміздің көкірегі тұнған шежіре, айтары да өте мол, парасатты азамат болып шықты. Мен қойын дәптерімді алып, тек оның баяндағанда-рын жазып үлгеруге тырыстым.

.

Әке — асқар тау

Қазақ үшін еліміздің қай түкпірі де өз елі және Ота-ны. Сондықтан руға, жүзге бөлінудің еш қажеті жоқ. Өтеген де осындай пікірдегі ұлтжанды жігіт екен. Ол 1959 жылы Қоста-наймен іргелес жатқан Ақтөбе облысы Алға ауданына қарасты Бесқоспа деп аталатын ауылда дүниеге келді.

Өзі көп балалы шаңырақта тәрбиеленді. Сондықтан да олар кішкентайынан бір-бірін жетелеп, бауырмал болып өсті. Әкесі Ихсан Исаұлы осы-дан жиырма алты жыл бұрын мәңгілік көз жұмды. Ол кешегі қанды майданды бастап кеш-кен соғыс ардагері-тін.

Алайда, ол ешқашан да оны малданып, биліктегілердің есігін қағып, сақалын сатқан жоқ . Тіршілікте өзінің маңдай теріне ғана сүйенді. Балалары Тағыберген, Жаңаберген, Да-наберген, Әбдікәрім, Қайрат-тарды ес білгеннен еңбекке баулып, біреудің ала жібін ат-тамауға тәрбиеледі.

Бұл үйде өскен балалар-дың бірқатары мұғалімдік жолды таңдады. Кейіпкеріміз Өтегенді айтпағанның өзінде, Сұлупан, Сұлушаш, Қанаттар да педагогикалық жоғары білім алды. Олардың бәрі де қазіргі таңда ұлағатты ұстаздар. Үйлі — баранды. Ұл мен қыздары да өсіп-өніп, тамырларын тереңге жайды.

Ихсан аға алпыс үш жыл яғни Пайғамбар жасына дейін ғұмыр кешті. Өзі Қобда ауданы-ның тумасы болатын. Соғыста екі рет ауыр жараланса да, қайтпас қайсарлығының арқа-сында жеңісті жақындатуға өзінің үлесін қосты. Соғыстан кейін де жолдар мен зауыттар-ды, өндіріс орындарын қалпы-на келтіруге қатысты.

Ол кісі ұлтымыздың өт-кен кеткен тарихын зердесіне мықтап тоқыған азамат-ты. Сол бойындағы асыл қаситеттер сүйікті ұлы Өтегенге жұқты. Осынау ардақты жан кезінде дайындаушы мамандығын да игерген. Тіпті аға шопан да бо-лып жұмыс істеп, содан құрмет-ті демалысқа шығыпты.

Көркем әдебиетті де көп оқитын. Ұл мен қыздары-на үнемі өнеге көрсетіп, бас қосқанда: «Әкеден балаға мал қалғанша, кітап қалсын» - деп айтып отырады екен. Сол ұлағатты сөз бұлардың жадын-да сақталып қалды.

Аналары Нәбира батыр ана, „Алтын алқа„ және тыңға байла-нысты медальдің иегері. Бұл апамыз барға қанағат ететін па-расатты қазақ қызы-тын. Оның ұрпақтарына айтқан: «Көп еңбек еткенге бақыт басын иеді»-деген пікірі де ұрпақтары үшін бойтұмарға айналған-ды.

Өтеген 1977 жылы Беста-мақ орта мектебін тәмамдаған соң, алдымен шопан болып жұмыс істеді. Мал шаруашы-лығы мамандарының да бей-неті аз еместігін өз көзімен көріп, көңіліне тоқыды. Олар-дың жыл он екі ай желдің өтін-де, жауын-шашынның астында, үскірік аязды боранда жүретін-дігін сезінді. Сол себептен шо-пан қауымына әрдайым оң қабақпен қарайды.

Оның жастық шағындағы жігіттер секілді Мәскеу қа-

ласындағы әскери округта азаматтық борышын өтеді. Екі жылда нағыз жігітке тән мектептен өтті. Әскерден келісі-мен өзінің жастық шақтағы арманы - Гу-рьев педагогикалық институтының тарих факультетіне студент болып қабылданды.

Сөйтіп, осы жоға-ры оқу орнын 1986 жылы аяқтап, көптен күткен дипломға қолы жетті. Осы жер-ден «Тарих, қоғам-тану және құқық мұғалімі» дәрежесін алып шықты.

Әрине, оның ал-дында енді алған ма-мандығын ел игілігіне жарату сынды үлкен мақсат тұрды. Сон-дықтан да болар, алты жыл қазіргі Аты-рау қаласындағы облыстық тұтынушылар одағының коо-перативтік — техникалық учи-лищесінің оқытушысы ретінде студенттерге дәріс берді.

Бұл ұжымда да ол өзін із-денімпаз маман ретінде көр-сетті. Сол себептен де шығар, 1992 жылы Х.Досмұхамедов атындағы Атырау мемлекеттік университетінің оқытушысы қызметіне шақырылды. Өзіндік пікірі бар және тарих ғылымы-на деген бейімділігі ерекше маман көрнекті ғалымдардың назарына ілінді.

Зұлқарнай Алдамжардың

шәкіртіҚазақ елі мен халқы бір-

туар тарихшы, шебер ұйымда-стырушы, танымал ғалым, академик Зұлқарнай Алдам-жарды жақсы біледі. Ол кісі кезінде Қостанайдағы іргелі оқу орнының бірі - мемлекет-тік педагогикалық институтта ректор болды. Содан кейін Ахмет Байтұрсынов атындағы университеттің негізін қалады. Оны қалыптастыруға көп еңбек сіңірді.

Уақыт өте өңірде алғашқы-лардың бірі болып, кейін өзінің есімі берілген Қостанай әлеуметтік-техникалық уни-верситетін ашты. Осынау абыз ағамыз кезінде өзі дәріс берген әрі ғылыми жетекшісі болған

Зұқаңның арнайы шақыруымен осында келді.

Әу баста Өтеген Ихсанұлы «Алдамжаров» атындағы ғы-лыми- зерттеу орталығының аға ғылыми қызметкері болып жұмысқа қабылданды. Осын-да ұстазының сенімін ақтады. Оның басшылығымен ғылыми диссертация қорғап, Қостанай мемлекеттік универсиетінің Отан тарихы кафедрасында аға оқытушы болды.

Осы көрнекті тұлғадан алған тағылымы ерекше-тін. Зұқаңнан нағыз ғалымның қандай болатындығын, ұлтын сүюдің, Отанға адал қызмет етудің мән-маңызын ұғынды. 2004 жылдан бері қазіргі Қо-станай педагогикалық институ-тының доценті.

Өтеген жаңалыққа жаны құштар ғалым, бүгінге дейін жүз елуге жуық ғылыми мақа-лалары жарық көрді. Сондай-ақ үш оқу және оқу-әдістемелік құралдардың авторы ретінде де есімі зиялы қауымға кеңінен танымал.

Өзі өңірдегі журнали-стер аса сыйластықпен өнеге тұтатын тұлға. Ол жергілікті «Қазақстан-Қостанай», «Алау-»телеарналарының асыға күтер тұрақты қонағы. Өзекті тақырыптар бойынша қозғаған әңгімелерін көрермендер әр-дайым қызыға тыңдайды.

Қаламгерлігі өз алдына бір әңгіме. Оның терең зерт-теп жазған мақалалары рес-публикалық «Ана тілі», қос

тілді «Біздің Қостанай» («Наш Костанай»), облыстық «Қоста-най таңы» және басқа да басы-лымдарда жарық көріп тұрады.

Оның өзіне биік талап қо-юшылығы, студенттерге дәріс берудегі ешкімге ұқсамайтын дара қасиеттері, жаңашыл-дыққа ұмтылысы өзінің нәти-жесін берді.

Ол былтырғы желтоқсан айында елімізде әріптестері арасында топ жарып, «Жоғары оқу орнының үздік оқытушы-сы» құрметті атағына ие болды. Оның салтанатты тапсырылу рәсіміне елордамыз Астанағы шақырылып, Қазақстан Респуб-ликасы Білім және ғылым ми-нистрі Аслан Сәрінжіповтың қо-лынан аталмыш атақтың куәлігі мен төсбелгісін алды.

Гүлмаржан — сүйікті

келін, білікті маман

Зиялы қауым өкілдері ерлі-зайыпты Өтеген және Гүлмаржан Исеновтерді бақыт қонған шаңырақ деп босқа айтпайды. Олардың ерекше жара-самдылықпен қол ұстаса өмір сүріп келе жатқан-дықтарына да көп жыл-дардың жүзі болды.

Бақытты жұп сонау студенттік шақтарында бір-бірін жолықтырып, өмірге деген көзқарас-тары ерекше жарасты. Гүлмаржан Өтегеннен бір курс төмен оқыды. Содан 1985 жылы тамыз айында бұлар өздерінің

шешімдерін ата-аналарына білдіріп, олардың батасын алды. Міне, содан бері де қан-шама уақыт өтті. Бұларды жұрт-шылыққа танытқан да арала-рындағы сыйластық, айнымас мөлдір сезім екендігі даусыз.

Гүлмаржан Берішбайызы Маңғыстау облысында туып өсті. Ол да отағасы секілді кіш-кентайынан тағылымды тәрбие алды. Отансүйгіштік қасиет сол бала кезінде қалыптасты. Оның ата-аналары да жас ұрпаққа сапалы білім, саналы тәрбие берген ұлағатты ұстаздар-ды.

Шаңырақ иесі Берішбай Әділханұлы физика және ма-тематика пәнінен дәріс берді. Өзінің парасаттылығы және біліктілігінің арқасында ұзақ жылдар бойы мектептің дирек-торы болып қызмет атқарды. Құрметті демалысқа шыққан-ша жас мамандарға тәлімгерлік етті.

Осы құт-береке қонған отбасының бақытын тасытып, мәртебесін асқақтатқан оның жан-жары Ақбала Қайырға-лиқызы да зейнетерлікке дейін құдай қосқан қосағы Берішбай ағамыз секілді ұстаз болды. Мектепте шәкірттеріне тарих пәнінен дәріс берді.

Анасының осы пәнге деген ерекше сүйіспеншілігі, әрбір сабаққа дайындалған кездегі тиянақтылығы осы шаңырақтың зейінді перзенті Гүлмаржанға да жұққан сияқты.

Содан ұстаздар отбасында Гүлмаржан да мектеп қабырға-сында жүрген кезден бастап, мұғалім болуды алдына мақсат етіп қойған-ды. Сөйтіп, жоға-рыда тілге тиек еткеніміздей ол өсе келе Гурьев мемлекет-тік педагогикалық институтын тәмамдады.

Оның бауырлары Қанат, Кенжегүл, Таңат, Гүлмиралар да ата-анасының сенімін ақтап, білікті де білгір мамандар атанды. Тек осы шаңырақтың аяулы қызы Гүлбаршын қарын-дасымыз дүниеден ерте өтті. Артында қалған қос перзентін нағашы атасы Берішбай мен әжесі Нәбира бауырларына басып, қатарға қосты.

Отбасын құрған соң Өтеген мен Гүлмаржан ұстаз болып қана қойған жоқ, екі жақтағы туыстарына да ерекше бір құр-метпен қарады. Отағасы Ақтау өңіріне сүйікті күйеу атанса, Гүлмаржан жастай анасынан алған тәрбиесін көрсетті. Әу-летке бақыт пен қуаныш ала келді.

Ота ғасының барлық туған-туысқандарының ара-сында «Біздің ілтипатты да мәдениетті келін» атанды. Жан-жары Өтеген екеуі үш перзент сүйді. Тұңғыштары Гауһар ата-анасы секілді жоға-ры білімді педагог болды. Қазір қос дипломды маман.

Күйеуі Ақылбек екеуі жа-расымды ғұмыр кешіп келеді. Бұл күндері Атырау шаһарының белді тұрғындары.

Исеновтер отбасындағы Данияр Ахмет Байтұрсынов атындағы Қостанай мемле-кеттік университеті заң фа-культетінің түлегі. Қазіргі таңда бір шаңырақтың иесі, одан кейінгі ұлдары Әлихан облыс орталығындағы №1 орта мек-тептің 4-ші сынып оқушысы. Ана-тіліне жетік.

Отағасын пір тұтқан Гүл-маржан бұл күндері Сырбай Мәуленов атындағы гимназия-да тарих пәнінен дәріс бе-реді. Жоғары санатты ұстаз. Ерлі-зайыптының шәкірттері қазіргі таңда еліміздің түк-пір-түкпірінде жемісті қызмет атқарып жатыр.

Өтеген мен Гүлмаржан қол-дары бос кездерін де тиімді пайдалануға тырысады. Ол ұлтымыздың мақтанышы Есет батырды терең зерттеп жатыр. Көбіне тарихи тың деректерді жан-жақты қамтуға тырысады. Қазақ хандығының 550 жыл-дығына байланысты бірнеше мақалалары жарық көрді. Жас кезінде сурет салумен шұғыл-данды.

Гүлмаржан болса, спортты жаны сүйеді. Жүрген жерінде салауатты өмір салтын наси-хаттайды. Теледидарлардан берілетін спорт хабарларын жібермейді. Жас келініне өзінің білгенін үйретуден жа-лықпайды.

О.ДЕРБІСЕК.Суреттерде: Қазақстан

Республикасының Білім және ғылым министирі Аслан Сәрін-жіповтың марапаттау сәті; ерлі зайыпты Гүлмаржан және Өтеген Исеновтер.

Өмірдің мәні - сыйластықтанемесе ерлі-зайыпты, ұлағатты ұстаздар Өтеген және Гүлмаржан

Исеновтердің жарасымды ғұмырлары жөнінде

Сейсенбі, 10 қараша 2015 ж.

10 ТАНЫМ

Қаланың нағыз жанашыры

Қостанай шаһарында осынау қай-сар да батыл, ұлтымыздың барлық асыл қасиеттерін бойына сіңірген аяулы жанды білмейтіндер жоқ десе де болады. Өйткені, ол кісі зейнет-керлікке шықса да, өзінің өмірден көрген-түйгендерін кейінгі жастарға үйретіп, әрдайым тәлімгерлігімен ерекшеленеді.

Әсіресе, Қазиза Бектемісқызы Ибраева қалалық әкімдіктің жолаушы-лар көлігі және автомобиль жолдары, тұрғын-үй коммуналдық шаруашы-лығы бөлімінің 2-Қостанайда орна-ласқан „Солнечный„ шағын ауданында нұсқаушысы болып қызмет атқарған жылдары іскерлігімен көпке танылға-ны белгілі.

Облыс орталығының шетте жатқан ауданның гүлденіп, әлеуметтік- тұрмы-стық жағдайларының жақсара түсуіне барын салды. Шын ниетпен қолға алынған жұмыс қашанда нәтижесін беретіндігі жасырын емес. Әрине, оның ұсыныстарын тиісті орындар дер кезінде қолдап, айрықша назар аударды.

Бұл күндері аталған аймақ түбірі-мен өзгерді. Соңғы жылдары осы ауданда Назарбаев зияткерлік мек-тебі және №15 таза мемлекеттік тілде оқытатын білім ордасы пайдалануға беріліп, жергілікті халық ерекше қуа-нышқа бөленді.

Ондағы жол, басқа да өмірлік маңызы бар мәселелер де шешімін тапты. Тұрғындардың көңіл-күйлеріне игі әсер етіп, еңселері көтерілді. Мұн-дағы ағайындар биыл ғана есігін айқара ашқан жаңа қазақша білім беретін мектепке ұл-қыздарын қол-дарынан жетелеп әкелгені әлі есімізде.

Міне, осы жан жадыратар өз-герістерді көріп, бұл күндері 71 жас-тағы апамыздың бойын ерекше мақта-ныш сезімі кернейді. Өйткені, онда өзінің қосқан үлесі де жоқ емес.

Біз оның соңынан ерген інілері яғни журналистер қауымы құрмет-ті демалыста болса да өңіріміздің қоғамдық өміріне белсене араласып келе жатқан Қазиза апамыздың ты-ныс-тіршілігінен, іс-әрекеттерінен, көптеген жастарда кездесе бермейтін жауапкершілікті, алғырлықты, тынды-рымдылықты айқын сеземіз.

Сол себептен бүгін қашан да жүрегі елім, халқым деп соғатын аяу-лы жанның жастық шағы, алға қойған мақсат-мұраттары жайлы баяндай кет-кенді өзіме парыз санадым.

Ол кісі әлі де өте тың. Оның әрбір ғибратты әңгімесі мен пайымдаулары-нан ғұмырлық сабақ аласың. Көкірегі

тұнған шежіре екендігін ұғынып, айтқандарын тек тыңдай бергің келеді.

Қазиза апамыз Қостанай өңірінің тарихын бес саусақтай біледі. Әлемде және республикамызда болып жатқан барлық жаңалықтардан қашан да ха-бардар. Оның үнемі көп оқып, көңіліне тоқып отыратындығы да байқалады. Әңгімелеріне құлақ түре отырып, қа-зақтың көптеген еліне тұлға болған біртуар қыздары көз алдымызға елес-тейді.

Жастайынан белсенділігімен

танылдыСұхбаттасым әрі қаладағы бар-

лық өзім секілді қазақ жігіттерінің ақылшы апасына айналған Қазиза Бектемісқызы Қостанай өңіріне келін болғанымен, өзі табиғаты көркем, еліміздің Швейцариясы іспетті Шығыс Қазақстан облысы Шемонаиха ауданы Трехгорное ауылында дүниеге келді.

Осынау сөзге шешен, ішкі жан дүниесі рухани жағынан бай аяулы жан өзінің балалық шағының жарқын ізі қалған елді мекен жайлы айтқан кезде еріксіз тыңдап қаласыз. Өзі қа-зақтың кәдімгі қаймағы бұзылмаған құтты шаңырағында өсіпті.

Осынау жанұяның тірегі яғни әкесі Мүсірәлі атамыз кезінде үл-кен кеңшарды басқарған ұлағатты да ұйымдастырушылығы мол азамат-ты. Әрқашан да халқының қамын ойлаған іскер жан айналасындағы қарапайым жұртшылықтың ыстық ризашылығына бөленген.

Өзі өте батыл да еті тірі жан бо-лыпты. Ауылдастарының мүддесін қашан да жоғары қойып, адал қызмет етті. Мәңгілік кім бар дейсіз? Ол 46 жа-сында кенеттен апаттан қайтыс болды.

Шаңырақ иесінің күтпеген жерден дүниеден өтуі Бектеміс атамыздың отбасына жеңіл соқпады. Жанұядағы барлық ауыртпалық ендігі жерде оның сүйіп қосылған жан-жары Айтханым апамыздың иығына түсті.

Бірақ өмір көрген қазақ қызы бұл қиындықтарды ұрпақтарына сездірмеуге тырысты. Өйткені, өзі бойжеткен кезінде қарапайым ғана сауыншы болып, ауыр жұмыстарда әбден шыңдалған-ды. Сондықтан құс фабрикасындағы қызметінде де үнемі алғы шептен көрінді.

Айтханым апамыз замандастары ерекше құрметпен айтатындай, нағыз батыр ана болатын. Ол үйелмелі-сүй-елмелі он бір баланы ештеңеден кем қылмай қатарға қосуды өзінің алдына мақсат етіп қойды. Сол үшін де уақыт-пен санаспай еңбек етті.

Үйлегі перзенттердің бесіншісі Қа-зиза әлі жас болса да әкесінсіз өздерін бағып-қағу, тағылымды тәрбие беру шешесіне жеңіл түсіп жатпағандығын жұдырықтай жүрегімен сезінді. Анасы күн ұзаққа фабрикада болғандықтан үйдегі еркек қолын қажет ететін отын жару, малға жем-шөп тасу секілді шаруаларды анасына айтқызбай өзі атқарды.

Басқа бауырларына да қолынан келгенше қамқорлық жасады. Анасы да мұның табандылығына тәнті болып, келешегінен үлкен үміт күтетін. Қызы мектепте де сыныптастарының алды болды. Әкесі секілді еті тірілігімен ерте көзге түсті.

Сабақты да жақсы оқыды. Өзінің ұйымдастырушылық қабілетінің жоға-ры екендігін сол білім ордасының қа-бырғасында жүрген кезінде-ақ айна-ласындағыларға сездірді. Комсомол ұйымының хатшысы болып, жастарды ортақ мақсатқа жұмылдырды. Басқа да қырлары жұртшылықтың көңілінен шығып, өзіне деген сенімділіктері ба-рынша нығайды.

Қыз бала үшін халқына пайдасын тигізер мамандықты таңдауда да қа-телескен жоқ. Сол уақыттағы беделді оқу орындарының бірі яғни Семей қаласындағы сауда техникумына сту-дент болып қабылданды. Осы арада бір тоқтала кетер жай, ол уақытта то-варовед кәсібіне деген сұраныс өте жоғары болатын.

Тіршіліктегі байлығы - балалары

Жалғыздық құдайға ғана жа-расқан. Ол да өзге бойжеткендер секілді көңілі ұнатқан жігітпен тағды-рын қосып, ана атанып, ұрпақ сүюді армандайтын. Сол есте қалар сәт те келді. Серғали есімді ұлтымыздың аза-матын жолықтырып екеуі 1963 жылы жеке шаңырақ көтерді.

Апамыздың ұзақ жылдар бойы бірге ғұмыр кешіп келе жатқан серігі Серғали Ибраев Қостанай ауданы Бірлік ауылының тумасы. Жастайынан темірдей тәртіпті ұнататын әрі адал-дық пен әділдікті пір тұтатын ағамыз көп жылдар бойы полиция саласында жұмыс істеді.

Оның іскерлік қырлары мен білік-тілігі Қостанайдағы темір жол жүй-есіндегі бөлімге басшы болып тұрған кезде жарқырап көрінді. Қаншама із-басар шәкірттерін дайындады. Жемісті қызметі үшін ішкі істер министрлігінің еңбек сіңірген қызметкері атанды.

Ерлі-зайыпты Серғали жән Қазиза Ибраевтардың бір шаңырақтың астын-да бақытты ғұмыр кешіп келе жатқан-дықтарына жарты ғасырдан асты. Олар

екі перзенттеріне жастайы-нан тағылымды тәрбие беріп, уақыт талабына сай жоғары білім алуына бар-лық мүмкіндікті жасады.

Ынтымағы жарасқан отбасында өскен балалары Жұмағазы мен Бибігүл де бұл күндері есімдерін ел таныған білікті мамандар. Жұмағазы құрылысшы бол-са, қыздары Бибігүл жоға-рыда тоқталып өткеніміз-дей, кезінде Қазиза апамыз атқарған қалалық әкімдіктің жолаушылар көлігі және ав-томобиль жолдары тұрғын-үй коммуналдық шаруашылығы бөлімінің 2-ші Қостанайдағы «Сол-нечный» шағын ауданындағы нұсқа-ушысы қызметін абыроймен атқарып жатқандығы көпшілікке мәлім.

Ағамыз бен апамыз қарында-сымыз Бибігүлдің перзенті Зибагүл есімді немерелерінен Несібелді, Зы-лиха деген шөберелерін сүйді. Қазиза апамыздың айтуына қарағанда, осы ұрпақтарын көрген кездерінде күні бойы шаршағандықтарын лезде ұмы-тып кетеді.

Кейіпкеріміз Қазиза Бектемісқы-зы зейнеткерлікке дейін «Казторгоде-жда» сауда базасында бөлім бастығы болып қызмет атқарды. Әріптестері арасында сыйлы да құрметті болды. Өз кәсібін жетік білетін әрі адамгершілігі мол қазақ қызының іскерлігін бәрі де жоғары қоятын.

Бүгінгі мақаламыздың басында тоқталғанымыздай, аяулы апамыз құрметті демалысқа шыққаннан кей-ін де үйде қарап отырған жоқ. Өмірді көріп, мол тәжірибе жинақтаған жан-ды облыс, қала басшылары, жалпы зиялы қауым сыйлады. Оның жайсаң мінезін, кез келген кісімен тіл табысып кететін қырларын бағалады.

Несін жасырамыз, Қазиза Бек-темісқызы халық мүддесі үшін кез келген жерде ойын ашық та батыл айта алатын тұлға. Мұндай қасиетке ие болу үшін де адамның өзі де соған сай болуы керек емес пе? Оның бой-ынан осындай жайлардың бәрі де табылады.

Бұл күндері өзі ғұмыр кешіп жатқан «Солнечный» шағын ауданын-да 13 мың халық тұрады. Оның жарты-сы өзіміздің қара көз бауырларымыз. Соңғы жылдары қаншама қандастары-мыз жеке үй салып, қоныс тойын той-лады. Осы елді мекенде көп қабатты тұрғын үйлер де пайдалануға беріліп, халық үлкен қуанышқа кенеліп жатыр.

Өңір мақтанышына айналған қа-зақ қызының атқарған еңбегіне қарай қаншама марапаттарға ие болды. Са-

уда саласының үздігі атанды. «Еңбек ардагері» және Қазақстан Республи-касы Тәуелсіздігінің 20 жылдығына арналған медальдарды омырауына тақты.

Ол үнемі қоғамдық жұмыстардың бел ортасында жүреді. Қостанай қа-лалық ардагерлер кеңесінің мүшесі ретінде де тындырып жатқан жұмыста-ры баршаға өнеге. Жастарды Отансүй-гіштікке баулудағы тағылымды әңгіме-лері де ерекше әсерлілігімен құнды.

Қазиза Бектемісқызы «Ата» қоғамдық қорымен де тығыз байланыс орнатқан. Осы ұйымның төрағасы, Қо-станай қаласының құрметті азаматы Марат Қабдылсалықов ардагер апа-мызды ерекше ардақ тұтады. Жылда түрлі мерекелерімен құттықтап, ең ізгі тілектерін білдіріп жатады. Әрине, мұның бәрі де абыройын асқақтатып, мәртебесін өсіреді.

Қазиза апамыз өзінің ұлттық салт-дәстүрлерін, әдет-ғұрпын берік ұстанады. Ол үстіміздегі жылы Құрбан айтта арнайы жолдамамен «Сосновый бор» шипажайында демалды. Сол кезде бастама көтеріп, айтулы мере-кенің құрметіне өңіріміздегі бір топ азаматтардың атынан құрбандық ша-лып, демалушыларға дастархан жаюға тікелей ұйытқы болды.

Оның бұл ұсынысын аталған ши-пажайдың бас директоры Дидар Әбіл-бекұлы қолдады. Асхана директоры Светлана Павловна да қолдан келген көмегін аямады. Осы астан кейін ғи-браты мол ақсақал ақ батасын берді.

Апамыз еліміздің демографиялық саясатына да ерекше көңіл бөледі. Қазақ қыздары отбасында баланы шектемей, оларға жастайынан тәлімді тәрбие берсе екен деп армандайды.

Өзі бос уақыттарында есік ал-дындағы бау-бақшада жұмыс істеп, хош иісті гүл өсіргенді жаны сүйеді. Ұрпақтарын да мектеп қабырғасы-нан бастап еңбекке баулып келеді. Өйткені, адал еңбек пен маңдай тер ғана кімді болсын көздеген мақсатқа жеткізетіндігін жақсы біледі.

ҚОСТАНАЙБІЗДІҢАРДАГЕРЛЕР — АБЗАЛ ЖАНДАР

Жақсыдан шарапатӨзінің қайраткерлігі әрі ұлтжандылығымен дараланған

қазақ қызы Қазиза Ибраева туралы мөлтек сыр

Кең-байтақ жерге иелік еткен қазақтар ежелгі заман-нан мал жайылымы ыңғайына орай көшпелі тұрмыс кешті.қыс пен жащдың әр өңірде ертелі – кеш келіп отыруы, малдың от-суын осы табиғат құбылы-сына бағындыра ойластыру көшпелі тұрмыс қажеттігін туғызды. Қысы ерте түсіп, жазы кеш шығатын солтүстік өңір

жаз жайлау, ал күні жылы, қысы жұмсақ, қары жұмсақ, қары жұқа оңтүстік өңірі қыс қыстау болған. Оңтүстік өңірді тебіндеп шыққанмал қар суымен үдере көшіп отырып, Сарыарқаның кең жайлауына жеткен. Әр мез-гіл, маусым жұлдызшалардың айтуымен белгіленіп, табиғатта болатын төтенше құбылыстар ескеріліп отырған. Ал, жайлауға

жеткеннен кейінгі жаңа өріске көшіп отыру шөптің пісуі, жұрт-тың ескіруіне орайластырылған.

Жаңа қонысты ауылдың дана қарты көшбасшы таңдаған. Көшбасшының жанында ақыл-дасар бір-екі серігі, құдық қазатын жігіттері болған. Көш-басшы өз ауылының малының от-суы мол болуын, көшкен ел қонысы, оның малы басқа

ауылдың өрісіне кіріп кетпеуін қадағалаған. Жердің бедеріне, шыққан өсімдік түріне қарап тұщы су шығатын құрық орнын көрсеткен. Көшбасшы белгіле-ген жерден мал суы мен ауыз су құдықтары қазылған.

Көштің алдын қай үдің бас-тайтыны, оның сән салтанаты да дала заңына бағындырылған. Үлкен үй, үлкен ауыл көш ал-дында болған. Көштің еру бо-латын жері де сол малдың от-суына қарай ойластырылып отырған. Айлап көшетін мау-сымдық көш өзінің салт-жора, мереке-думанымен қатар жүр-

ген. Дала жұртының бүкіл тір-шілігі, осы көшпелі ғұмырмен бірге өрілген. Көш көлігі жазық өңірде түйе, таулы жерде өгіз, ат болған. Қазақтың тез тігіліп, оңай жиналатын киіз үйі осы көшпелі елдің негізгі баспана-сы саналған.

Көшпелі елдің отырықшы кенттерге барып, сауда-сат-тық жасап қайтуы кіре тарту деп аталған. Кірешілер малын астық, қант-шай, киім-кешек, ат әбзелі, матаға айырбастаған. Кірешілердің жүк тиеген көлік легін керуен, ал оның жүрер жо-лын, бағдар-бағытын белгілеп,

басшылық жасап отыратын адамды керуен басы атаған.

Көшпелі тұрмыс жөнінде еуропалық ғалым В.Новиц-кийдің жазып қалдырған сөз-дерінен:

«Осынау. . . көшпелілердің жері қандай ұлы, қандай кең! Тибет тауының етегінен Батыс Сібір ормандарының оңтүстік шекарасына дейін және Еділ жағалауы жазығынан Байқал көліне дейін созылып, осынау кең байтақ жерде өздерінің киіз үйлерімен және сансыз ма-лымен сол даланың ұрпақтары мекен еткен!»

БІЛГЕНГЕ - МАРЖАН

Көшпелі тұрмыс

КОСТАНАЙНАШ 11Вторник, 10 ноября 2015 г.

Адрес редакции: пр. Аль-Фараби, 90

ГАЗЕТАКУПОН БЕСПЛАТНОГО ЧАСТНОГО ОБЪЯВЛЕНИЯ

РАЗДЕЛЫ: ПРОДАЮ КУПЛЮ МЕНЯЮ

(нужное подчеркнуть)

Текст объявления (до 25 слов) писать печатными буквами

Ф.И.О.

ОФИЦИАЛЬНЫЙ ОТДЕЛ

Адрес редакции: 110000 г. Костанай, пр. Аль-Фараби, 90. Телефон/факс приемной директора 8 (7142) 54-27-53

ТОО «Газета «Наш Костанай»Регистрационное свидетельство №12842-Г выдано 18.06.2012 г. Министер-

ством культуры и информации Республики Казахстан.

Собственник: ТОО «Газета «Наш Костанай». Издается с августа 1990 г. при поддержке

акима города.Территория распространения: г. Костанай и Костанайская область.

Директор: Дастан Жумабаев.Редакторы: Зульфия Набиева. Тел. 54-62-46. Оразалы Жаксанов. Тел. 53-39-13.Корреспонденты: Сергей Биркле (54-64-

85), Валерия Вахненко (54-05-75), Александр Кузьмичев (54-62-46), Валентина Мелехова (54-05-75), Ольга Горай (54-05-75).

Фотокорреспонденты: Олег Яблочкин, Алек-сандр Откин. Тел. 54-64-85. Рекламный отдел: тел. 54-03-01.Дежурный редактор: Валерия Вахненко.Газета набрана и сверстана в компьютер-ном центре «НК»: Валентина Михальцова, Индира Казиханова.Корректоры: Куляш Турубаева, Ирина Вос-тротина. Тел. 54-69-71.Печать офсетная. Газета отпечатана в ТОО «Костанайский Дом печати», г. Костанай,

ул. Майлина, 2/3. Объем - 3 печатных листа.Тираж номера - 3091. Подписной индекс: К-315. Заказ №1708.При перепечатке ссылка на «НК» обязательна. Мнение авторов публикаций может не совпа-дать с точкой зрения редакции. ® - материал публикуется на правах рекламы. Ответственность за содержание рекламы и объявлений несет рекламодатель.

gazeta@top-news.kz

Итоги контрольных мероприятий за 9 месяцев 2015 года

2015 жылға арналған тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемінің қызметтер

берушілерінің тізімі

«Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Медициналық қызметке ақы төлеу комитетінің Қостанай облысы бойынша департаменті» РММ мынадай қызметтер берушілермен тегін медициналық көмектің кепілідік берілген көлемін көрсету жөніндегі қосымша келісімдер жасасу туралы хабарлайды:

р/с №

Қызметтер берушінің атауы

Медициналық көмектің түрі

Медициналық көмектің нысаны

1 2

1 Қостанай облысы әкімдігі денсаулық сақтау

басқармасының «Қостанай перинаталдық орталығы»

КМК

мамандандырылған стационарлық стационарды алмастыратын

2 Қостанай облысы әкімдігі денсаулық сақтау

басқармасының «Рудный қалалық ауруханасы» КМК

мамандандырылған стационарлық

3 «Торговый дом GOODLOOK» ЖШС

мамандандырылған стационарды алмастыратын

Список поставщиков гарантированного объема бесплатной медицинской помощи

на 2015 год

РГУ «Департамент Комитета оплаты медицинских услуг Министерства здраво-охранения и социального развития Республики Казахстан по Костанайской обла-сти» объявляет о заключении дополнительных соглашений на оказание гарантиро-ванного объема бесплатной медицинской помощи со следующими поставщиками:

№ п/п

Наименование поставщика

Вид медицинской помощи

Форма медицинской помощи

1 2

1 КГП «Костанайский перинатальный центр»

Управления здравоохра-нения акимата Костанай-

ской области

специализированная стационарная стационарозамещающая

2 КГП «Рудненская город-ская больница» Управ-

ления здравоохранения акимата Костанайской

области

специализированная стационарная

3 ТОО «Торговый дом GOOD LOOK»

специализированная стационарозамещающая

Инспекцией финансового контроля по Костанайской об-ласти за 9 месяцев 2015 года проведено 200 контрольных мероприятий, в ходе кото-рых охвачено 170 объектов контроля, в том числе 10 го-сударственных учреждений, финансируемых из респу-бликанского бюджета, 141 го-сударственное учреждение, финансируемое из местных бюджетов, и 19 хозяйствую-щих субъектов.

Проведенными контроль-ными мероприятиями установ-лены нарушения бюджетного законодательства в сумме 12417,9 млн тенге, в том чис-ле: финансовые нарушения – 9673,2 млн тенге и нарушения, выявленные при соблюдении правил, условий и процедур –

2744,7 млн тенге.Кроме того, установлены

нарушения соблюдения зако-нодательства о государствен-ных закупках, влияющие на итоги государственных заку-пок, на общую сумму 3906,0 млн тенге.

Принятыми мерами по итогам контрольных меро-приятий из нарушений, под-лежащих восстановлению и возмещению в бюджет в сум-ме 2960,1 млн тенге, восста-новлено и возмещено 2945,0 млн тенге, или 99,4%.

В правоохранительные ор-ганы направлено 34 материала контроля на сумму 3608,8 млн тенге, из них возбуждено 25 уголовных дел.

В специализированный межрайонный экономический

суд направлено 5 исков, из них 2 иска о признании решений итогов государственных за-купок недействительными, 3 иска по итогам проверки о возмещении суммы ущерба.

В соответствии с Кодексом Республики Казахстан «Об административных правона-рушениях» наложено админи-стративных взысканий на 63 должностных лица на общую сумму штрафа 7,3 млн тенге.

За допущенные наруше-ния привлечены к дисципли-нарной ответственности 180 должностных лиц.

М. ЖАКАНОВ, руководитель отдела

анализа, отчетности и кон-троля качества Инспекции

финансового контроля по Костанайской области

ИП «КАЗАВТОСТРОЙ» прекращает свою деятель-ность. Свидетельство серия 3917№0006796 от 23.01.2015. Тел. 8-707-727-10-27.

П О С Т А Н О В Л Е Н И Еакимата города Костаная Костанайской области

г. Костанай №3103 от 6.11.2015 годао прекращении процедуры принудительного отчуждения

для государственных нужд

В соответствии со статьей 31 Закона Республики Казахстан «О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан», статьей 18 Земельного кодекса Республики Казахстан, пунктом 20 статьи 18 и статьей 63 Закона Республики Казахстан «О государственном имуществе», акимат города Костаная ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Прекратить процедуру принудительного отчуждения земельного участка площадью 0,1600 га в городе Костанае с кадастровым номером 12-193-099-014, принадлежащего на праве частной собственности Юсифову Ёлчу Гаши Оглы, проводимую в соответствии с постановлением акимата города Костаная №2688 от 10 октября 2014 года «О начале прину-дительного отчуждения земельного участка, в связи с изъятием для государственных нужд».

2. Постановление акимата города Костаная №2688 от 10 октября 2015 года «О начале принудительного отчуждения земельного участка, в связи с изъятием для государственных нужд» отменить.

3. Определить уполномоченным органом по прекращению процедуры принудительного отчуждения земельного участка ГУ «Отдел земельных отношений акимата города Костаная».

4. Уполномоченному органу:1) опубликовать настоящее постановление в местных средствах массовой информации в

течение трех рабочих дней с момента его принятия;2) не позднее трех календарных дней после опубликования настоящего постановления

направить собственнику письменное уведомление о прекращении принудительного отчужде-ния земельных участков, в связи с изъятием земельных участков для государственных нужд, по почте с обязательным получением уведомления о получении почтового отправления;

3) принять меры по прекращению регистрации юридического притязания в органах юсти-ции в связи с прекращением процедур принудительного отчуждения земельных участков, в связи с изъятием земельных участков для государственных нужд.

5. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на заместителя акима города Костаная Сандибекова К.А.

Аким Б. ЖАКУПОВ

Қостанай облысы Қостанай қаласы әкімдігінің ҚАУЛЫСЫ

Қостанай қ. №3103 2015 жылғы 6.11.Мемлекет мұқтажы үшін мәжбүрлеп иеліктен шығару

рәсімдерін тоқтату туралы

«Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 31-бабына, Қазақстан Республикасы Жер кодексінің 18-бабына, «Мемлекеттік мүлік туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 18-бабы 20-тармағына және 63-бабына сәйкес, Қостанай қаласының әкімдігі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қостанай қаласы әкімдігінің 2014 жылғы 10 қазандағы №2688 «Мемлекет мұқтажы үшін алып қоюға байланысты жер учаскені мәжбүрлеп иеліктен шығарудың басталуы туралы» қаулысына сәйкес жүргізіліп жатқан, Юсифов Елчу Гаши Оглыға жеке меншік құқығында тиесілі Қостанай қ., кадастр нөмірі 12-193-099-014, алаңы 0,1600 га жер учаскені мәжбүрлеп иіліктен шығару рәсімі тоқтатылсын.

2. Қостанай қаласы әкімдігінің 2014 жылғы 10 қазандағы №2688 «Мемлекет мұқтажы үшін алып қоюға байланысты жер учаскені мәжбүрлеп иеліктен шығарудың басталуы туралы» қаулысы жойылсын.

3. Жер учаскені мәжбүрлеп иеліктен шығаруды тоқтату жөніндегі уәкілетті органы болып «Қостанай қаласы әкімдігінің жер қатынастары бөлімі» ММ белгіленсін.

4. Уәкілетті орган: 1) осы қаулы қабылданған сәттен бастап үш жұмыс күннің ішінде жергілікті бұқаралық

ақпарат құралдарында оны жарияласын;2) осы қаулы жариялағаннан кейін күнтізбелік үш күннің ішінде жер учаскенің меншік

иесіне пошталық жөнелтпені алу туралы хабарламаны міндетті алып, мемлекет мұқтажы үшін жер учаскені алып қоюға байланысты жер учаскені мәжбүрлеп иеліктен шығаруды тоқтату туралы жазбаша хабарламаны пошта арқылы жіберсін;

3) жер учаскені мемлекет мұқтажы үшін алып қоюға байланысты жер учаскені мәжбүрлеп иеліктен шығару рәсімінің тотатылуына байланысты заңды талаптарды әділет органдарында тіркеуді тоқтату бойынша шаралар қабылдасын.

5. Осы қаулының орындалуын бақылауды Қостанай қаласы әкімінің орынбасары Қ.А.Сәндібековке жүктелсін.

Әкім Б. ЖАҚЫПОВ

Қостанай қалалық мәслихаты қалалық мәслихатының депута-ты Манарбек Жалелұлы С ұ л т а н ғ а з и н ғ а анасының мезгілсіз дүниеден өтуіне байла-нысты қайғырып көңіл айтады.

Костанайский город-ской маслихат выражает глубокие и искренние соболезнования депута-ту городского маслихата Султангазину Манарбеку Жалеловичу по поводу безвременной кончины

матери.

КОСТАНАЙНАШ12Вторник, 10 ноября 2015 г.

ЧЕЛОВЕК. ОБЩЕСТВО. ЗАКОН

ПОДРОБНОСТИ

Худой мир лучше реального срока?Приговор по делу о похищении человека оказался менее резонансным, чем громкое и многообещающее начало уголовного дела.

14 января этого года пресс-служба ДВД сооб-щила новость о том, что управление по борьбе с организованной преступ-ностью совместно с УВД г.Рудного задержали троих подозреваемых в похище-нии 36-летнего Амира Шай-мердинова.

КАВКАЗСКИЙ ПЛЕННИК

В УВД с заявлением о том, что ее мужа насильно удерживают некие лица, обратилась 27-летняя рудни-чанка, получив от супруга смс-сообщение тревожного содержания: «Нет времени писать, если через 2-3 дня не выйду на связь, иди в по-лицию».

Специально созданная следственно-оперативная группа установила местона-хождение похищенного, ко-торый, как выяснилось, четы-ре дня провел на территории Северной промзоны в Ко-станае. Сюда его из Астаны привезли Вагиф Мамедов, Искендер Исмаилов и Адыл Жайсанбай. Последний, кста-ти, в свое время числился в рядах правоохранительных органов, будучи сотрудником дорожной полиции.

Началась же вся эта исто-рия в ноябре 2014 года, когда Мамедов через знакомых

вышел на Шаймердинова, занимавшегося перегоном автомобилей из РФ. Отдав ему 814 тысяч «залоговых» тенге, он в итоге не дождал-ся ни машины, ни звонка от «автодилера». Узнав, что Амир скрывается в Астане, Мамедов подключил к поис-кам должника своих друзей – Исмаилова и Жайсанбая, которые помогли разыскать его в столице. Исмаилов со-звонился с Шаймердиновым и, представившись покупа-телем машины, назначил ему встречу возле одного из столичных бизнес-центров. Здесь под предлогом того, что на улице холодно (собы-тия происходили 10 января), Исмаилов пригласил Шай-мердинова в машину, где его уже ждали Мамедов и Жай-санбай. У должника парни сразу отобрали имеющиеся при нем документы и сото-вые телефоны. Интересен тот факт, что, когда троица вез-ла «автодилера» в Костанай, их на трассе останавливали сотрудники дорожной поли-ции. При этом, как уже потом говорилось в суде, Шаймер-динов сидел в салоне молча, хотя мог бы, если, как он из-начально утверждал, его на-сильно затолкали в машину, сообщить об этом стражам порядка.

В результате дружки при-везли Шаймердинова на тер-риторию Северной промзо-ны, где, по первоначальным показаниям, его избивали, надевали наручники, запи-рали в контейнере. При этом Мамедов снабдил должника сотовым телефоном, чтобы тот мог обзвонить своих дру-

зей и знакомых в поисках денег. Улучив момент, похи-щенный отправил своей жене то самое сообщение, после чего 14 января полицейскими была проведена целая опера-ция по вызволению пленника.

А Я ХОЧУ ПЕРЕМИРИЯ!Изначально Мамедов, Ис-

маилов и Жайсанбай обви-нялись по четырем статьям Уголовного кодекса - в по-хищении человека, в его не-законном лишении свободы, причинении вреда здоровью и в самоуправстве, совершен-ном с применением насилия группой лиц по предваритель-ному сговору. Вместе с тро-ицей на скамье подсудимых оказался и Дмитрий Банцы-рев, работавший охранником на промзоне. Ему вменялось пособничество, связанное с удерживанием потерпевше-го, и приобретение/хранение без цели сбыта марихуаны. 6-граммовый сверток с зе-льем опергруппа, прибывшая на захват в промзону, обнару-жила у Банцырева в кармане при досмотре.

К слову, Мамедов вообще не признавал свою вину в содеянном, утверждая, что никого он не похищал и на-сильно не удерживал. Того же мнения придерживались и его товарищи. Стояли на стороне своих подзащитных и адвокаты, то и дело вопро-шая, а было ли похищение, если Шаймердинов мог спо-койно передвигаться по пром-зоне и тем более звонить по телефону.

Что интересно, уже в ходе судебного процесса сам Шаймердинов отказался от

претензий к подсудимым и просил их не наказывать. До начала прений потерпевший хотел было примириться с подсудимыми, но суд откло-нил это ходатайство, так и не получив внятного ответа от Шаймердинова, как четверка обвиняемых загладила перед ним вину и состоялась ли вы-плата причиненного ему мо-рального вреда.

- Я согласен с ними при-мириться, они извинились передо мной, и мне этого достаточно, – пояснил Шай-мердинов. – Что касается повреждений на ногах, то я их получил в Астане, когда играл в футбол. Меня никто не бил.

- А как вы планировали рас-считаться с Мамедовым и за-пирали ли вас в контейнере? – снова задала вопрос судья.

- Я сам оказался в тупико-вой ситуации, отдав деньги посреднику в России, кото-рый так и не пригнал машину, - говорил Шаймердинов. – По-этому решил уехать в Астану, думал, там подзаработаю и верну деньги. В контейнер меня не запирали…

- Но вы же сами указали на один из пяти контейнеров, стоящих на территории пром-зоны. Или это был экспромт? – уточнила судья.

- Не помню, – пожал пле-чами Шаймердинов. В ходе судебного процесса потер-певший отказался от своих «устрашающих» первона-чальных показаний, мол, он все это выдумал, а в полицию обратился, чтобы не возвра-щать долг.

- Вы приняли решение о примирении без принужде-

ния? – уточнила судья, на что получила утвердительный ответ, который, впрочем, служителя Фемиды не удов-летворил.

В итоге гособвинение при-знало Мамедова, Исмаило-ва и Жайсанбая виновными только в самоуправстве, а Банцырева – в приобретении и хранении без цели сбыта наркотического вещества. Для Мамедова и Исмаилова прокурор запросил по 1,5 года лишения свободы, для Жай-санбая – 2 года с отбытием наказания в колонии общего режима, для Банцырева, об-виняемого за приобретение и хранение марихуаны, - штраф в размере 40 МРП.

Через 1,5 часа после пре-

ний суд огласил результа-тивную часть приговора, назначив Мамедову 1,5 года ограничения свободы, Исмаи-лову с Жайсанбаем – штраф в размере 500 МРП, Банцыреву – 30 МРП.

Также суд вынес частное постановление в адрес ДВД о возбуждении уголовного дела по факту мошенниче-ства в отношении самого Шаймердинова, в чьих де-яниях наблюдается состав преступления. При этом сам потерпевший на оглашение приговора не явился.

Приговор в законную силу не вступил.

Зульфия НАБИЕВАФото

Нуржана СМАИЛОВА

В период проведения территориального команд-но-штабного учения ТКШУ «Қыс-2015» в Костанай-ской области подразде-ление ПАСЧ-3 по охране объектов Костанайской т е п л о э н е р г е т и ч е с к о й компании (КТЭК) регио-нального филиала АО «Өрт сөндіруші» приняли актив-ное участие в пожарно-так-тическом учении совмест-но с департаментом по ЧС. Пожарно-тактическое учение, разработанное на мазутном хозяйстве КТЭК

г.Костаная, отрабатыва-лось по замыслу внезап-ного пожара, вызванного нарушениями правил по-жарной безопасности.

Дежурный караул под-разделения ПАСЧ-3 по охране объектов КТЭК ре-гионального филиала АО «Өрт сөндіруші» на АЦ-7-40-(65115), получив в 11.00 информацию об условном пожаре, выехал к месту аварии и по прибытии по-сле установки АЦ на водо-источник приступил к пер-воначальным действиям по

ликвидации чрезвычайной ситуации.

В пожарно-тактическом учении ТКШУ «Қыс-2015» приняли участие подразде-ления ГУ «СП и АСР» ДЧС Костанайской области, со-трудники РАОСО, ЦМК, по-жарный поезд, техническая служба с техникой (два трактора и вахтовая маши-на), сотрудники дорожной полиции, войсковой части.

В ходе проведения ПТУ был организован оператив-ный штаб, созданы три бо-евых участка, в работе за-действовано шесть стволов «А». Локализован пожар был в 11.39, а полностью ликвидирован в 11.41. По-сле завершения ПТУ ТКШУ «Қыс-2015» руководители учений подвели итоги. Де-журный караул подразде-ления ПАСЧ-3 по охране объектов КТЭК филиала АО «Өрт сөндіруші» Коста-найской области в 11.53 возвратился на место дис-локации.

Берик КОБЖАСАРОВ, начальник группы

пожарной профилактики и пожаротушения филиала АО «Өрт

сөндіруші»

К СВЕДЕНИЮ

К ЧС готовы на 100%

ИЗ ЗАЛА СУДА

Без вины виноватыйЭкс-директор Костанайского колледжа сферы обслуживания отстоял свои законные права.

При рассмотрении апелля-ционной жалобы в областном суде директора Костанайско-го колледжа сферы обслужи-вания Хамитжана Орымбаева были выявлены грубые нару-шения законности со стороны руководителя областного ве-домства Алии Турткараевой, а также ее подчиненных в части соблюдения трудового законодательства. Об этом су-дья облсуда поставил в извест-ность главу региона Архимеда Мухамбетова, вынеся частное определение.

Напомним, 15 июня этого года приказом руководителя управления образования Алии Турткараевой директор кол-леджа Орымбаев был уволен с занимаемой должности. Не согласившись с увольнением, Орымбаев обратился в суд, где его восстановили на работе, при этом оставив без рассмо-трения вопрос о привлечении его к дисциплинарной ответ-ственности от 18 марта 2015 года, о котором экс-директор колледжа узнал лишь при рас-

смотрении его иска в суде. В суде второй инстанции

Орымбаев поставил вопрос о снятии с него дисциплинарно-го взыскания в виде строгого выговора. Здесь же выясни-лось, что руководство управ-ления образования само по себе составляет акты и издает приказы, при этом нарушитель даже и не подозревает о своих грехах.

- Я только в суде узнал, что меня привлекли к дисципли-нарной ответственности за якобы непрохождение коллед-жем аттестации, - объяснял на судебном процессе Хамитжан Орымбаев.

Между тем в соответствии со ст. 73 Трудового кодекса РК дисциплинарное взыскание налагается работодателем пу-тем издания акта, при этом он обязан в письменном виде за-требовать письменное объяс-нение до принятия мер дисци-плинарного взыскания. Если тот отказывается, то состав-ляется акт. Акт о наложении дисциплинарного взыскания объявляется работнику под роспись в течение трех дней.

«В случае отказа работника подтвердить своей подписью ознакомление с актом работо-дателя делается соответствую-щая запись в акте о наложении

дисциплинарного взыскания. В случае невозможности оз-накомить работника лично с актом работодателя о на-ложении дисциплинарного взыскания работодатель обя-зан направить акт работнику письмом с уведомлением», - говорится в частном опреде-лении суда.

Но только ничего этого не было сделано сотрудника-ми управления образования. Правда, в суде представитель от образования то и дело ссы-лалась якобы на звонок своей коллеги Риммы Исмагиловой на телефон Орымбаева. При этом не могла объяснить, ка-кая была спешка звонить 18 марта (в тот день Орымбаев был на похоронах) и в тот же день составлять приказ о наложении дисциплинарного взыскания без наличия объ-яснения.

Изучив все доводы сторон, судья облсуда Карлыгаш Ис-магулова пришла к выводу, что руководителем управле-ния образования Алией Турт-караевой были нарушены трудовые права директора колледжа. Приказ №54 от 18 марта 2015 года признан неза-конным и отменен. Постанов-ление суда вступило в силу.

Айдар ЗАНГЕР

Судья Ольга Кузнецова оглашает приговор