1

การพฒนาระบบคณภาพมาตรฐานเครอขายหองปฏบตการดานการแพทยและสาธารณสข เขตสขภาพท 7

สทศนย วมลเศรษฐ ธรวฒน สภาวฒนพนธ อดมเกยรต พรรธนประเทศ ศนยวทยาศาสตรการแพทยท 7 ขอนแกน กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข ผประสาน นางสทศนย วมลเศรษฐ 394 หม 19 ถนนสหราชเดโชชย ต าบลศลา อ าเภอเมอง จงหวดขอนแกน 40000 โทรฯ 043-240800 ตอ 107 มอถอ 089-5732732 E-mail: sutudsanee.v@dmsc.mail.go.th

2

การพฒนาระบบคณภาพมาตรฐานเครอขายหองปฏบตการดานการแพทยและสาธารณสข เขตสขภาพท 7

Performance of Quality System in The Laboratory Network of the Region 7 Health Service

สทศนย วมลเศรษฐ Sutudsanee Vimolsarte ธรวฒน สภาวฒนพนธ Teerawat Supawatanapun อดมเกยรต พรรธนประเทศ Udomkiat Puntanaprated ศนยวทยาศาสตรการแพทยท 7 ขอนแกน Regional

Medical Science Center 7

th Khon Kaen

กรมวทยาศาสตรการแพทย Department of Medical Sciences บทคดยอ การพฒนาเครอขายหองปฏบตการดานการแพทยและสาธารณสขในเขตภาพท 7 เพอใหบรรลเปาหมายตามตวชวดการตรวจราชการและนเทศงานกระทรวงสาธารณสขคอ รอยละของหองปฏบตการดานการแพทยและสาธารณสขมคณภาพและมาตรฐานบรการ (รอยละ100) กระทรวงสาธารณสขไดก าหนดนโยบายการจดท าแผนพฒนาระบบบรการสขภาพ (Service Plan) โดยมวตถประสงคเพอใหการพฒนาและจดระบบบรการทมคณภาพมาตรฐาน ครอบคลม ประชาชนสามารถเขาถงบรการได สามารถตอบสนองความตองการ บรการของประชาชนและสงคมไดอยางทวถงและเปนธรรมในแตละพนท กลไกส าคญทจะสงเสรมการพฒนาดงกลาวใหบรรลตามวตถประสงคได คอ การพฒนาคณภาพหองปฏบตการในระบบเครอขาย ไดอยางมประสทธภาพ และเพอเกดประโยชนสงสดแกผรบบรการ หองปฏบตการประกอบดวยหองปฏบตการชนสตรสาธารณสข หองปฏบตการรงสวนจฉย และหองปฏบตการของหนวยบรการปฐมภม ดงนนในป 2557-2558 ศนยวทยาศาสตรการแพทยท 7 ขอนแกนไดน าเนนการพฒนาระบบคณภาพมาตรฐานหองปฏบตการเครอขายดานการแพทยและสาธารณสขในเขตสขภาพท 7 โดยมวตถประสงคเพอพฒนาหองปฏบตการเครอขายในสงกดกระทรวงสาธารณสขใหมมาตรฐานตามทก าหนดและไดรบการรบรอง ผลการด าเนนการป 2557-2558 หองปฏบตการชนสตรสาธารสขเขตสขภาพท 7 มจ านวน 77 แหง มระบบคณภาพมาตรฐานและผานการรบรองรอยละ 91.9 และ 100 ตามล าดบ หองปฏบตการรงสวนจฉยจ านวน 67 แหงมระบบคณภาพมาตรฐานและผานการรบรองรอยละ 41.8 , 95.5 ตามล าดบ และหองปฏบตการของหนวยบรการปฐมภมจ านวน 825 แหง มระบบคณภาพมาตรฐานและผานการรบรองรอยละ 41.4 จากผลการด าเนนการแสดงใหเหนวา เครอขายหองปฏบตการเขตสขภาพท 7 มการพฒนาระบบคณภาพอยางเปนระบบและเกดประสทธผลสามารถผานการรบรอง สงผลใหประชาชนไดรบบรการทมคณภาพอยางเทาเทยมกน

3

Performance of Quality System in The Laboratory Network of the Region 7 Health Service

Abstract

Laboratory should carried out the quality management plan for establishing service that

responds to customer needs and provide good service and good quality. The policy of the Ministry

of Public Health is 100% of medical laboratory should be certified by the Quality Assurance

organization. The aim of this study is to evaluate the potency and performance of Network 77

medical laboratories which including medical laboratory, X-ray laboratory and Primary care

laboratory in the Region 7 Health Service System during 2557 to 2558. The surveillance survey is

built upon the professional standard then monitoring and measuring by means of standard

checklist. Data collection by well-trained researcher assistances. The results of this study showed

91.9% and 100% respectively. In case of the 67 X-ray laboratories. We found 41.8% and

95.5% are certified by Ministry of Public Health. And In case of the 825 Primary care laboratory

we found 41.4%. The consequences are the increase of work and process with good quality and the

convenience for patients who can access laboratory service.

Key words: Medical Laboratory , Laboratory Network , Quality System

4

บทน ำ กระทรวงสาธารณสข จดใหมระบบบรการสขภาพทครอบคลมทงการสงเสรมสขภาพ การรกษาพยาบาล และการฟนฟสภาพ มการจดระบบเครอขายบรการสขภาพเปน 12 เครอขาย ใหบรการทกระดบตงแต ระดบปฐมภม (Primary Care) ระดบทตยภม (Secondary Care) และระดบตตยภม (Tertiary Care) โดยมงหวงใหบรการแตละระดบมบทบาทหนาทแตกตางกน และเชอมโยงกนดวยระบบสงตรวจตอ (Referral System) เพอใหสามารถจดบรการสขภาพทมคณภาพเปนเครอขาย บรหารจดการใชทรพยากรทมอยอยางมประสทธภาพและคมคา หองปฏบตการทางการแพทย เปนหนวยงานหนงของระบบเครอขายบรการสขภาพ มบทบาทหนาทในการทดสอบสงสงตรวจทางหองปฏบตการ เพอใหไดขอมลหรอผลการทดสอบทมคณภาพและเชอถอได จงจะสามารถน าไปใชประโยชนไดอยางมประสทธภาพและทนเวลา นอกจากนยงใหค าปรกษาทางดานวชาการ เพอการสงเสรมสขภาพ และอนามยสงแวดลอม ดงนนหองปฏบตการ จงจ าเปนตองไดรบการพฒนาเพอรองรบปญหาสาธารณสขของพนท โดยสรางเครอขายการบรการในแตละระดบ และการสรางความรวมมอในเขตพนทใหสอดคลองกบแผนพฒนาระบบบรการสขภาพ (Service Plan) การพฒนาหองปฏบตการทางการแพทย ตามมาตรฐานหองปฏบตการ เพอมงหวงใหหองปฏบตการของโรงพยาบาลแตละระดบมการพฒนาคณภาพทจ าเปนเหมาะสม (Essential Requirements) อยางตอเนอง หรอด าเนนการตอยอดระบบคณภาพจนถงขนการไดรบการรบรอง เพอสรางความมนใจแกผรบบรการ ซงเปนความส าเรจดานบรหารจดการทสรางก าลงใจและภาคภมใจแกผบรหาร และผปฏบตงานทเกยวของทกคน ดงนนในป 2557-2558 ศนยวทยาศาสตรการแพทยท 7 ขอนแกน ไดบรณาการงานคณภาพหองปฏบตการทางการแพทยและสาธารณสข กบเครอขายหองปฏบตการในเขตสขภาพท 7 เพอก าหนด ก ากบ ดแล คณภาพและมาตรฐานการใหบรการตรวจวเคราะหทางหองปฏบตการชนสตรสาธารณสขและหองปฏบตการรงสวนจฉย ซงเปนหองปฏบตการของโรงพยาบาลศนย โรงพยาบาลทวไป และโรงพยาบาลชมชน รวมทงหองปฏบตการโรงพยาบาลในสงกดกรมวชาการกระทรวงสาธารณสข ทใหบรการทางหองปฏบตการ โดยค านงถงผลการตรวจวเคราะหตองมคณภาพและเชอถอได เพอประกอบการวนจฉยโรคของแพทย และเปนการสนบสนนนโยบายดานสาธารณสขของรฐบาลในการสรางหลกประกนสขภาพแกประชาชนใหสามารถเขาถงระบบบรการสขภาพทมคณภาพ มประสทธภาพ และเสมอภาคเทาเทยมกน ตลอดจนสามารถประหยดงบประมาณของรฐโดยสรางระบบการสงตอทมประสทธภาพ และเพอเปนการเตรยมความพรอมเพอรองรบการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในป 2558 โดยมวตถประสงค เพอพฒนาเครอขายหองปฏบตการชนสตรสาธารณสข ของโรงพยาบาลและสถานบรการทางหองปฏบตการ ทกระดบในเขตสขภาพท 7 ใหพฒนาระบบคณภาพมงสการขอรบรองหองปฏบตการตามมาตรฐานงานเทคนคการแพทย มาตรฐานสากล และมาตรฐานกระทรวงสาธารณสข เพอพฒนาศกยภาพ และ

5

คณภาพ ระบบเครอขาย และระบบสงตอ การใหบรการงานชนสตรสาธารณสข ของหองปฏบตการดานการแพทยและสาธารณสขเขตสขภาพท 7 ใหสอดคลองกนแผนพฒนาระบบบรการสขภาพ( Service plan ) และเพอพฒนาโรงพยาบาลสมเดจพรยพราชในเขตสขภาพท 7 ใหไดรบการรบรอง ISO 15189 เพอใหสอดคลองกบนโยบายรฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสขทก าหนดใหหองปฏบตการมระบบคณภาพมาตรฐานและไดรบการรบรองรอยละรอยภายในเดอน มถนายน 2558

วสดและวธกำร กลมเปำหมำย ปงบประมำณ 2557

1. เครอขายหองปฏบตการชนสตรสาธารณสขในเขตสขภาพท 7 จ านวน 72 แหง 2. เครอขายหองปฏบตการรงสวนจฉยในเขตสขภาพท 7 จ านวน 67 แหง 3. หนวยบรการปฐมภมในเครอขายบรการสขภาพท 7 จ านวน 824 แหง

กลมเปำหมำย ปงบประมำณ 2558 1. เครอขายหองปฏบตการชนสตรสาธารณสขในเขตสขภาพท 7 จ านวน 77 แหง 2 เครอขายหองปฏบตการรงสวนจฉยในเขตสขภาพท 7 จ านวน 67 แหง

กำรด ำเนนกำรปงบประมำณ 2557 1.กรมวทยาศาสตรการแพทยรบนโยบายจากกระทรวงสาธารณสขในการก ากบ ดแล ในการพฒนาคณภาพมาตรฐานหองปฏบตการใหมมาตรฐานและผานการรบรอง โดยไดบรรจในตวชวดการตรวจราชการและนเทศงานของกระทรวงสาธารณสข “ รอยละของหองปฏบตการมระบบคณภาพมาตรฐานและไดรบการรบรอง” เปาหมายรอยละรอย 2.ศนยวทยาศาสตรการแพทยท 7 ขอนแกน จดประชมชแจงนโยบายและตวชวดในการตรวจราชการและนเทศงาน จดท าโครงการแผนการพฒนาระบบคณภาพหองปฏบตการทางการแพทยและสาธารณสขระดบเขต มการแตงตงคณะอนกรรมการพฒนาระบบคณภาพหองปฏบตการระดบเขต เพอก ากบ ตดตามผลการด าเนนการและประชมสรปผลการด าเนนการทก 3 เดอน และด าเนนการ ตรวจประเมนภายนอก (External audit ) เพอน าผลการประเมนสงส านกมาตรฐานหองปฏบตการเพอเขาคณะกรรมการเพอขอการรบรอง และตรวจราชการและนเทศงานกรณปกต 2 รอบ 3.แตละจงหวดจงท าแผนงานโครงการเพอขออนมตในการด าเนนการพฒนาระบบคณภาพหองปฏบตการทกระดบโดยการด าเนนการเปนในรปของเครอขายทกจงหวดและโรงพยาบาลด าเนนการประเมนตนเองและเครอขายด าเนนการท าการประเมนภายในเครอขาย ( Internal audit) วเคราะหสวนทยงขาดและไมเปนไปตามมาตรฐาน ( Gap analysis ) และน า Gap มาปรบปรงและพฒนา

6

จดท ำค ำสงแตงตงระดบจงหวด 1.ค าสงส านกงานสาธารณสขจงหวดรอยเอดท 1/2557 ลงวนท 3 มค.57 เรองแตงตงคณะกรรมการพฒนาคณภาพและมาตรฐานหองปฏบตการทางการแพทยและสาธารณสข 2. ค าสงส านกงานสาธารณสขจงหวดกาฬสนธท 208/2557 ลงวนท 15 พค.57 เรองแตงตงคณะกรรมการพฒนาคณภาพและมาตรฐานหองปฏบตการทางการแพทยและสาธารณสข 3. ค าสงส านกงานสาธารณสขจงหวดขอนแกนท 38/2557 ลงวนท 7 กพ.57 เรองแตงตงคณะกรรมการพฒนาคณภาพเครอขายวชาชพเทคนคการแพทย รงสการแพทยและกายภาพบ าบด 4. ค าสงส านกงานสาธารณสขจงหวดมหาสารคามท 19/2557 ลงวนท 31 มค.57 เรองแตงตงคณะกรรมการพฒนาคณภาพเครอขายวชาชพสาขารงสการแพทยและเครอขายหองปฏบตการดานการแพทยและสาธารณสข 5. ค าสงส านกงานเขตบรการสขภาพท 7 ท 2/2556 ลงวนท 20 พย.56 เรองแตงตงคณะอนกรรมการพฒนาระบบคณภาพหองปฏบตการ ด ำเนนกำรประชมคณะอนกรรมกำรพฒนำระบบคณภำพหองปฏบตกำรระดบเขต ประชมคณะอนกรรมการระดบเขตครงท 1/2557 เพอชแจงตวชวดและประเดนการตรวจราชการ ครงท 2/2557 เพอสรปผลการประเมนตนเองของแตละจงหวด และวเคราะห GAP analysis ครงท 3/2557 เพอสรปผลการด าเนนงานระดบจงหวดและระดบเขต และมอบตวอยาง EQAของ รพสต. 4 รายการทดสอบใหแตละจงหวดไปด าเนนการ ครงท 4/2557 สรปผลการด าเนนงานการท า Internal audit และ External audit ระดบจงหวดและ ระดบเขต

รปท 1 รปท 2

จงหวดด าเนนการประเมนตนเองตามมาตรฐานดานการแพทยและสาธารณสขและหองปฏบตการรงสวนจฉยของกระทรวงสาธารณสข และตามมาตรฐานระบบคณภาพและมาตรฐานทางหองปฏบตการดานการแพทยและสาธารณสข ของหนวยบรการโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล (รพสต.) และศนยสขภาพชมชนเมอง การตรวจราชการและนเทศงานรอบท 1 ตามตวชวด รอย

7

ละของหองปฏบตการดานการแพทยและสาธารณสขมคณภาพและมาตรฐานบรการ (รอยละ100) จากผลการประเมนตนเอง และทมจงหวดและน ามาวเคราะห GAP analysis และด าเนนการพฒนาเพอปด GAP ด าเนนการประชมชแจงเกณฑประเมนใหกบผตรวจประเมน Internal Auditor ทกจงหวด และจดท าแผนการ Internal Auditor ส าหรบหนวยบรการปฐมภมไดจดสงตวอยาง EQA 4 รายการทดสอบให รพสต.ด าเนนการ 2 ครง จงหวดด าเนนการตรวจประเมนภายใน Internal Auditor ครบทกจงหวด ศนยฯด าเนนการตรวจราชการและนเทศงานรอบท 2 ตามตวชวด รอยละของหองปฏบตการดานการแพทยและสาธารณสขมคณภาพและมาตรฐานบรการ (รอยละ100) จากผลการท า Internal Audit และการออกประเมน External audit เขตสขภาพท 7 โดยมหองปฏบตการชนสตรสาธารณสขทยงไมผานการรบรองระบบคณภาพตามมาตรฐาน LA หรอ มาตรฐานสากล หรอหมดอายการรบรองจ านวน 32 แหง ซงเปนเปาหมายในการด าเนนการ External audit และหองปฏบตการของหนวยบรการปฐมภมทเปนเปาหมายในการด าเนนการ External audit จ านวน 280 แหง เปาหมายรอยละ 34 กำรด ำเนนกำรปงบประมำณ 2558 ปงบประมาณ 2558 เปาหมายการพฒนาคอหองปฏบตการทางการแพทยและสาธารณสขมระบบคณภาพมาตรฐานและผานการรบรองรอยละรอย โดยส านกมาตรฐานหองปฏบตการไดส ารวจหองปฏบตการทางการแพทยและสาธารณสขในเขตสขภาพท 7 ทยงไมไดรบการรบรองตามมาตรฐานใดๆหรอหมดอายการรบรอง คอ มาตรฐานงานเทคนคการแพทย มาตรฐาน ISO 15189 หรอ มาตรฐานกระทรวงสาธารณสข และเปนเปาหมายการพฒนาใหผานการรบรอง ซงหองปฏบตการชนสตรสาธารณสขสขภาพท 7 มจ านวน 18 แหงและหองปฏบตการรงสวนจฉยมจ านวน 32 แหง และเปาหมายโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชในเขตสขภาพท 7 ซงม 2 แหงไดแก โรงพยาบาลสมเดจพระยพราชกระนวน และโรงพยาบาลสมเดจพระยพราชกฉนารายณตองผานการรบรองตามมาตรฐาน ISO 15189 ป 2558 ส าหรบหองปฏบตการของ รพสต.ยงด าเนนการพฒนายงตอเนองโดยจดสงตวอยาง EQA 4 รายการทดสอบให รพสต.ด าเนนการ 2 ครง การพฒนาหองปฏบตการป 2558 ไมไดเปนตวชวดของกระทรวงแตเปนนโยบายของรฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสขทใหทกหองปฏบตการมระบบคณภาพไดมาตรฐานและผานการรบรอง โดยทมจงหวดจะท า Internal Audit และ ศนยฯจะท า External audit โรงพยาบาลทยงไมผานการรบรองหรอหมดอาย และ น าผลการประเมนสงส านกมาตรฐานหองปฏบตการเพอเขาคณะกรรมการเพอขอการรบรอง

ผล

หองปฏบตการชนสตรสาธารณสขในเขตสขภาพท 7 มจ านวน 72 แหง หองปฏบตการรงส

วนจฉยจ านวน 67 แหง และหองปฏบตการหนวยบรการปฐมภมจ านวน 825 แหง การด าเนนการ

8

พฒนาเปนรปแบบเครอขายทกระดบ มแผนงานโครงการรองรบ มการแตงตงคณะกรรมการทกระดบ

การพฒนาขบเคลอนไปเปนระบบและพรอมกน มคณะกรรมการก ากบตดตามและประเมนผลเปน

ระยะ โดยมศนยวทยาศาสตรการแพทยท 7 ขอนแกนและคณะกรรมการระดบจงหวดและระดบเขต

เปนพเลยงในการด าเนนการ ผลการด าเนนงาน ป 2557 จากการประเมนตนเองตามมาตรฐานพบวา

หองปฏบตการชนสตรสาธารณสข หองปฏบตการรงสวนจฉย และหองปฏบตการของหนวยบรการ

ปฐมภม มระบบคณภาพผานเกณฑรอยละ 91.9,41.8 และ45.75 ตามล าดบดงแสดงในตารางท 1 จาก

ผลการประเมนดงกลาวคณะกรรมการทกระดบด าเนนการวเคราะหสวนขาด (Gap analysis) และ

ด าเนนการแผนพฒนาระบบคณภาพเพอปด Gap เปาหมายการพฒนาใหบรรลตวชวด ผลการ

ด าเนนการจากการนเทศงานรอบท 2/2557 พบวาหองปฏบตการชนสตรสาธารณสข หองปฏบตการ

รงสวนจฉย และหองปฏบตการของหนวยบรการปฐมภม มการพฒนาระบบคณภาพและผานเกณฑ

รอยละ 97.2 , 95.5 และ 85.9 ตามล าดบดงแสดงในตารางท 2 ผลการด าเนนการดงกลาวแมจะไมผาน

ตวชวดของกระทรวงสาธารณสขแตผลการพฒนาอยในระดบทดเยยมและเปนทนาชนชมและโดย

ปงบประมาณ 2557 เปาหมายการด าเนนการตามค ารบรอง External audit คอรอยละ 34 ผลการ

ด าเนนการ หองปฏบตการชนสตรสาธารณสขเปาหมายมระบบคณภาพผานการรบรองจ านวน 19

แหงคดเปนรอยละ 59.4 และหองปฏบตการของหนวยบรการปฐมภมมการด าเนนการระบบคณภาพ

สามารถผานเกณฑและไดรบการรบรอง จ านวน 350 แหง คดเปนรอยละ 42.4 จากผลการด าเนนการ

ดงกลาวแสดงใหเหนวาป 2557 ศนยวทยาศาสตรการแพทยท 7 สามารถด าเนนการไดเกนเปาหมาย

และในปงบประมาณ 2558 หองปฏบตการโรงพยาบาลในเขตสขภาพท 7 ทสงกดกระทรวง

สาธารณสขมจ านวนทงสน 77 แหง แยกเปนสงกดส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสขจ านวน 73

แหง สงกดกรมการแพทย 1 แหง สงกดกรมอนามย 1 แหง สงกดกรมควบคมโรค 1 แหง และสงกด

กรมสขภาพจตรอก 1 แหง หองปฏบตการโรงพยาบาลทส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข จ านวน

73 แหงไมเปดบรการทางหองปฏบตการจ านวน 2 แหง ผานการรบรองมาตรฐานงานเทคนค

การแพทยจ านวน 42 แหง ISO 15189,15190 จ านวน 2 แหง ผานมาตรฐานกระทรวงสาธารณสข

จ านวน 27 แหง สรปหองปฏบตการโรงพยาบาลในเขตสขภาพท 7 จ านวน 77 แหง ไมเปดบรการ 3

แหง เปดบรการ 74 แหงมคณภาพมาตรฐานและผานการรบรองทง 74 แหงคดเปนรอยละ 100 ดง

แสดงในตารางท 3

9

ตารางท1

ผลการวเคราะหสาเหตสวนทยงขาดและไมเปนไปตามมาตรฐาน ( Gap analysis ) Gap analysis หองปฏบตกำรชนสตร 1 .ดานเอกสารคณภาพยงไมเปนปจจบน 2 .ดานบคลากร ยงไมไดด าเนนการประเมนความสามารถของบคลากร 3 .ดานสถานทยงจดไมเปนระเบยบ ขาด 5 ส. 4 .ดานเครองมอและวสดวทยาสาสตร ขาดประวต การสอบเทยบ น ายาหมดอาย ไมระบวนเปดใชและวนหมดอาย 5 .การสอสารกบผปฏบตงานและผรบบรการ คมอการใชบรการไมเปนปจจบน 6 . ไมไดทบทวน ไมไดส ารวจความพงพอใจ และไมไดประเมนผล ไมไดด าเนนการทบทวนหรอตดตามระบบคณภาพเพอการพฒนาและปรบปรง 7 . ไมไดจดแจงเชอตาม พรบ.เชอโรค Gap analysis รพสต. 1.ขาดการบนทก 2.บางแหงยงไมมการแตงตงทปรกษาทางวชาการ 3.เครองมอการสอบเทยบยงไมครบ 4.IQC ยงมไมครบทกการทดสอบ 5.ไมไดน าผล IQC และ EQA มาวเคราะห Gap analysis หองปฏบตกำรรงสวนจฉย 1.ขาดบคคลากร ซงตองมบคคลากร นกรงสเทคนค ปฏบตงาน 2.บคลากรยงไมมใบประกาศเจาหนาทความปลอดภยดานรงส

รปท 3 รปท 4

ตารางท 2

10

ตารางท 3

วจำรณ

การพฒนาระบบคณภาพมาตรฐานเครอขายหองปฏบตการทางการแพทยและสาธารณสขโดยมงเนนใหหองปฏบตการมระบบคณภาพและไดรบการรบรองตามมาตรฐานทก าหนด มาตรฐานทางหองปฏบตการไดแก มาตรฐานทางเทคนคการแพทย มาตรฐาน ISO 15189 มาตรฐานกระทรวงสาธารณสขส าหรบหองปฏบตการชนสตร หองปฏบตการรงสวนจฉย และหองปฏบตการของหนวยบรการปฐมภม ซงแตละมาตรฐานมขอก าหนดทแตกตางกน เดมมมาตรฐานเฉพาะทางหองปฏบตการชนสตรสาธารณสขเทานนคอ มาตรฐานทางเทคนคการแพทย และมาตรฐาน ISO 15189 และในป 2557 กรมวทยาศาสตรไดก าหนดมาตรฐานกระทรวงสาธารณสขเพอประเมนระบบคณภาพมาตรฐานหองปฏบตการดานการแพทยและสาธารณสขของโรงพยาบาลทกระดบเพอใหบรรลตามตวชวดของกระทรวงสาธารณสขคอ “ รอยละของหองปฏบตการมระบบคณภาพมาตรฐานและไดรบการรบรอง ” เปาหมายรอยละรอย การด าเนนงานในป 2557 จากผลการประเมนตนเองและผลการท า Internal audit จากการนเทศงานพบวายงมสวนทตงแกไขและปรบปรงเพอปด GAP เพอเพมประสทธผลในการพฒนา ปญหาทพบคอ มาตรฐานกระทรวงสาธารณสขเปนมาตรฐานทก าหนดมาใชประเมนใหม ท าใหยงไมเขาใจเกณฑของการประเมนไมเหมอนกน จงไดด าเนนการจดประชมเพอชแจงเกณฑในการประเมนใหเหมอนกน รวมทงการอบรบผตรวจประเมนระดบเครอขายและระดบประเทศท าใหผลการพฒนาระบบคณภาพมาตรฐานหองปฏบตการทกเครอขายทกระดบมคณภาพและผานการรบรองมการพฒนาอยางตอเนอง สามารถผานตามตวชวดและค ารบรองได ส าหรบหองปฏบตการทยงไมผานการรบรองตามมาตรฐานใดๆทก าหนด ในป 2558 กด าเนนการพฒนาตามมาตรฐานกระทรวงสาธารณสขและด าเนนการตรวจประเมนผลการประเมนเครอขายหองปฏบตการชนสตรสาธารณสขเขตสขภาพท 7 มระบบคณภาพมาตรฐานและผานการรบรองรอยละรอย เครอขายหองปฏบตการรงสวนจฉย มระบบคณภาพมาตรฐานและผานการรบรองรอยละ 97.0 และหองปฏบตการของหนวยบรการปฐมภม มระบบคณภาพมาตรฐานและไดรบการรบรองรอยละ 42.4 ส าหรบหองปฏบตการทยงไมผานการรบรอง กเปนโอกาสในการพฒนาตอไป โดยก าหนดเปนนโยบายในระดบกระทรวงและระดบประเทศตอไป

11

สรป หองปฏบตการชนสตรสาธารณสขในเขตสขภาพท 7 จ านวน 75 แหงไมเปดบรการทาง

หองปฏบตการจ านวน 2 แหงเปดบรการ 73 แหงมคณภาพมาตรฐานและผานการรบรองทง 73 แหง

คดเปนรอยละ 100 โดยผานการรบรองตามมาตรฐานงานเทคนคการแพทยจ านวน 42 แหง ISO

15189,15190 จ านวน 2 แหง ผานมาตรฐานกระทรวงสาธารณสขจ านวน 29 แหง หองปฏบตการรงส

วนจฉยจ านวน 67 แหงผานการรบรองระบบคณภาพมาตรฐานจ านวน 65 แหงคดเปนรอยละ 97 และ

หองปฏบตการของหนวยบรการปฐมภมจ านวน 825 แหงมระบบคณภาพมาตรฐานและไดรบการ

รบรองจ านวน 350 แหงคดเปนรอยละ 42.4 พบวาเครอขายหองปฏบตการเขตสขภาพท 7 มการ

พฒนาระบบคณภาพอยางเปนระบบและตอเนอง สรางระบบเครอขายแบบพชวยนองสามารถผาน

การรบรอง สงผลใหประชาชนไดรบบรการทมคณภาพอยางเทาเทยมกน ดงนนการพฒนาระบบ

คณภาพมาตรฐานหองปฏบตการควรด าเนนการอยางตอเนอง คงไวซงระบบคณภาพ และควรมความ

เชอมโยงกบมาตรฐานอนในระบบบรการสขภาพของกระทรวงสาธารณสข และควรมการพฒนา

หองปฏบตการ เพอรองรบประชาคมอาเซยน โดยสนบสนนหองปฏบตการ ระดบ รพศ.และรพท. ให

มการพฒนาสมาตรฐานสากลตอไป

กตตกรรมประกำศ

ขอขอบคณอธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย นายแพทยอภชย มงคล ทก าหนดนโยบายในการ

พฒนาระบบคณภาพมาตรฐานหองปฏบตการทางการแพทยและสาธารณสข ขอขอบคณรองอธบด

กรมวทยาสาสตรการแพทย นางจรภรณ บณยวงศวโรจน ทใหการสนบสนนและใหค าปรกษาตลอด

การด าเนนงาน ขอขอบคณผอ านวยการส านกมาตรฐานหองปฏบตการ ส านกรงสการแพทย และคณะ

ทเปนแรงขบเคลอนในการด าเนนการพฒนา ขอขอบคณผอ านวยการศนยวทยาศาสตรการแพทยท 7

ขอนแกน ทใหค าปรกษาและสนบสนนการด าเนนการโครงการ และขอขอบคณเครอขาย

หองปฏบตการเขตสขภาพท 7 ทกทานทใหความรวมมอในการพฒนาระบบคณภาพมาตรฐาน

หองปฏบตการทกระดบใหมคณภาพและผานการรบรอง

12

เอกสำรอำงอง

1. กระทรวงสาธารณสข. เกณฑมาตรฐานระบบบรการของสถานบรการและหนวยงานสาธารณสข:

งานพฒนาบรการหองปฏบตการดานการแพทยและสาธารณสข (พบส.) พมพครงท 3.ม.ป.ท ; 2539.

2. กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข. คมอการตรวจทางหองปฏบตการโรงพยาบาล

สงเสรมสขภาพต าบล (รพสต.) ดานงานเทคนคการแพทย (MPOH-DMSc-PL02/2555).พมพครงท 2.

นครราชสมา:หจก.อนดอารท ; 2555.

3. กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข. มาตรฐานหองปฏบตการทางการแพทย

( MOPH-DMSc-SCL01/2557).พมพครงท 2.โรงพมพส านกพระพธศาสนาแหงชาต ; 2557.

3. สภาเทคนคการแพทย.มาตรฐานงานเทคนคการแพทย 2551 ส าหรบหองปฏบตการทางการแพทย.

พมพครงท 1.กรงเทพมหานคร : หางหนสวนจ ากด เอพพ พรนตง กรป ; 2552.

4. สภาเทคนคการแพทย.มาตรฐานงานเทคนคการแพทย 2555 ส าหรบหองปฏบตการทางการแพทย.

พมพครงท 2.กรงเทพมหานคร : หางหนสวนจ ากด เอพพ พรนตง กรป ; 2556.

5. กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข. เกณฑและแนวทางการพฒนางานรงสวนจฉย

โรงพยาบาลสงกดกระทรวงสาธารณสข ; พมพครงท 1. โรงพมพ ชมชนสหกรณการเกษตรแหง

ประเทศไทย จ ากด ; 2558.

6. International Organization for Standardization. ISO 15189 Medical Laboratory – Particular

requirements for quality and competence.2nd ed.Switzerland; 2007.

13

รปท 1 รปท1 : การประชมคณะอนกรรมการพฒนาระบบคณภาพหองปฏบตการระดบเขต

รปท 2 รปท 2 : การประชมคณะอนกรรมการพฒนาระบบคณภาพหองปฏบตการระดบเขต

14

รปท 3 รปท 3: การท า Internal audit ของเครอขายระดบจงหวด

รปท 4 รปท 3: การท า Internal audit ของเครอขายระดบจงหวด

15

ตารางท 1 ผลการประเมนตนเองตามมาตรฐานกระทรวงสาธารณสขของหองปฏบตการโรงพยาบาล

ในเขตสขภาพท 7 จากการตรวจราชการและนเทศงานรอบท 1/2557 ตวชวด: รอยละของหองปฏบตการดานการแพทยและสาธารณสขมคณภาพและมาตรฐานการบรการ

เกณฑมำตรฐำน รอยละ 100 จงหวด จ านวนผานการประเมน จ านวนผานการประเมน จ านวนผานการประเมน ทตยภม/ตตยภม ปฐมภม รงสวนจฉย (จ านวนหองปฏบตการ /รอยละ) (จ านวนหองปฏบตการ /รอยละ) (จ านวนหองปฏบตการ /รอยละ)

ขอนแกน 24/25 143/253 8/24 96.0%) (55.5%) (33.3%) รอยเอด 15/17 108/231 10/17 (88.2%) (46.7%) (58.8%) มหาสารคาม 12/12 92/181 3/12 (100%) (50.8%) (25.0%) กาฬสนธ 15/18 143/253 7/14 (83.3%) (34.2%) (50.0%)

รวม 66/72 397/824 28/67 (91.9%) (46.8%) (41.8%)

16

ตารางท 2 ผลการประเมนตนเองตามมาตรฐานกระทรวงสาธารณสขของหองปฏบตการโรงพยาบาลในเขตสขภาพท 7 จากการตรวจราชการและนเทศงานรอบท 2/2557

ตวชวด: รอยละของหองปฏบตการดานการแพทยและสาธารณสขมคณภาพและมาตรฐานการบรการ เกณฑมำตรฐำน รอยละ 100

จงหวด จ านวนผานการประเมน จ านวนผานการประเมน จ านวนผานการประเมน ทตยภม/ตตยภม ปฐมภม รงสวนจฉย (จ านวนหองปฏบตการ /รอยละ) (จ านวนหองปฏบตการ /รอยละ) (จ านวนหองปฏบตการ /รอยละ)

ขอนแกน 24/25 209/253 23/24 96.0%) (82.6%) (95.8%) รอยเอด 17/17 227/231 16/17 (100%) (98.3%) (94.1%) มหาสารคาม 12/12 181/181 12/12 (100%) (100%) (100%) กาฬสนธ 17/18 92/160 13/14 (94.4%) (57.5%) (92.8%)

รวม 70/72 709/825 64/67 (97.2%) (85.9%) (95.5%)

17

ตารางท 3 ผลการประเมนภายนอก ( External audit ) ตามมาตรฐานกระทรวงสาธารณสขของหองปฏบตการโรงพยาบาลในเขตสขภาพท 7 ป 2558

เปาหมาย : รอยละของหองปฏบตการดานการแพทยและสาธารณสขมคณภาพและมาตรฐาน การบรการ รอยละ 100

จงหวด จ านวนผานการประเมน จ านวนผานการประเมน ทตยภม/ตตยภม รงสวนจฉย (จ านวนหองปฏบตการ /รอยละ) (จ านวนหองปฏบตการ /รอยละ )

ขอนแกน 24/24 24/24 (100%) (100%) รอยเอด 20/20 16/17 (100 %) (94.1%) มหาสารคาม 12/12 12/12 (100% ) (100%) กาฬสนธ 17/17 13/14 ( 100% ) (92.9%)

รวม 73/73 65/67 (100%) (97.0%)