4˙;1 < % + ˝# 3/4 9$% :$2 0 2 1 34 5( $&6

Journal of school psychology, Summer 2018 1397شناسي مدرسه، تابستان رواني مجله Vol.7, No.2/33-53 33-2/53ي ، شماره7ي دوره

33

ختي بركاهش اختلال اضطراب اجتماعي در شنارواني هادرمانفراتحليل

كودكان و نوجوانان

4، محمدرضا فلسفي نژاد3، كيومرث فرح بخش2، احمد برجعلي1زهرا جهان بخشي

5و آسيه شريعتمدار

چكيدهودكان و ك در ترين مشــكلاتي اســت كه باعث اختلالات عملكردي قابل توجهاضــطراب اجتماعي يكي از شــايع

ه ختي براي كودكان و نوجوانان مبتلا بشنارواني هادرمانشود. در رابطه با ميزان اثربخشي انواع مختلف نوجوانان مي

ضرورت انجام مطالعه ضطراب اجتماعي ترديد وجود دارد در نتيجه ود ي موجهادرماندر مورد اثربخشي فراتحليل ا

ختيشنارواني هادرمان، اندازه اثر حاضر هعالطنشان مي دهد. در مرا ان براي اضطراب اجتماعي در كودكان و نوجوان

ي هادرمانمطالعه در مورد اثربخشي 139در كودكان مبتلا به اضطراب اجتماعي ارزيابي شده است. در اين پژوهش

ــناروان ــد و آختي براي اختلال اضــطراب اجتماعي در كودكان و نوجوانان جمع ش از ارزيابي مطالعه پس 12وري ش

ستفاده نرم افزار جامع آهاي هاي دقيق انتخاب شدند. تجزيه و تحليل انجام شد. نتايج نشان CAMفراتحليل ماري با ا

ختي براي اختلال اضـــطراب اجتماعي در كودكان و نوجوانان داراي اندازه اثر متوســـط شـــنارواني هادرمانداد كه

ندازه اثر نا نرواي ها درمان بودند. ميانگين ا ــ ــطراب اجتماعي در كودكان شـ ) بود. P>05(32/0ختي بر اختلال اضـ

. تري داردهاي بيشي موجود براي اين گروه از كودكان نياز به بررسيهادرمان

.ختي، اضطراب اجتماعي، كودكان و نوجوانانشنارواني هادرمان، فراتحليل: هاي كليديواژه

دانشجوي دكتري مشاوره، دانشگاه علامه طباطبايي .1

)[email protected]سي، دانشگاه علامه طباطبايي (شنارواني رابط: دانشيار گروه نويسنده .2

طباطباييدانشيار گروه مشاوره، دانشگاه علامه .3

دانشيار گروه سنجش و اندازه گيري، دانشگاه علامه طباطبايي .4

استاديار گروه مشاوره، دانشگاه علامه طباطبايي .5

1/7/96 تاريخ دريافت مقاله:

3/9/96 تاريخ پذيرش مقاله:

DOI: 10.22098/JSP.2018.692

شناختي بركاهش اختلال اضطراب اجتماعي در كودكان و نوجوانانهاي روانفراتحليل درمان

34

مقدمه

و ت(استينن اختلالات دوره كودكي و نوجواني استرياختلالات اضطرابي يكي از شايع

است (فهم، بيسدو، 2ترين انواع اختلالات اضطرابي، اضطراب اجتماعييكي از مهم). 1،2008استين

عنوان يك ترس مشخص و بهكه ، )4،2015؛ پولانزيك، سلوم، سوگايا،كي2008، 3جاكوب، فيدلر

د كه فرد خود را در معرض موشكافي بهشومزمن از يك يا چند موقعيت اجتماعي تعريف مي

ترسد مبادا كاري انجام دهد كه باعث خجالت يا تحقير وي شود، بيند و ميي ديگران ميوسيله

8اختلال اضطراب اجتماعي از اوايل سن . )1394؛ عباسي، 5،2003(رينگولد، هربرت و فرانگلين

ني و اثرات باليني مخرب هراس اجتماعي نمودهاي بالي )6،9199 ترنر و شود (بيدلسالگي شروع مي

؛ كشاورز افشار، قاضي نژاد و 7،1996يپادز، رد ت،ارشود(بمي پديداردر دوره كودكي به مرور

تقريبا ). 8،1986(بيدل، ترنر، دنسيو، كي شوددر اوايل يا ميانه نوجواني بارزتر ميو ) 1397سنايي،

همچنين )9،2005كنند(كسلر، چيو دلمر و والترزه ميسالگي تجرب 15-8افراد علائم را بين سنين 75%

14-10) شيوع اختلال اضطراب اجتماعي را بين كودكان و نوجوانان 2012( 10جليلي و پورمحمدي

اند. گزارش كرده% 23تا % 8ساله در شهر گرگان

جب بروز انواع وتواند مشيوع بالا و نيز سن شروع، اين اختلال مي ميزان در نظر گرفتنبنابراين، با

بروس، يانكر، اتوو، ايزن، ويس ؛1998 ،11پاين، كوهن، گارلي، بروك و ميختي(شنارواناختلالات

1. Stein & Stein, 2. Social Anxiety Disorder 3. Fehm, Beesdo, Jacobi, & Fiedler 4 . Polanczyk, Salum, Sugaya, Caye, & Rohde 5 . Rheingold, Herbert & Franklin 6 . Beidel, Turner & Morri 7.Barrett, Dadds & Rapee 8 . Turner,beidel,dancu & key 9 . Kessler, chiu, Delmer, waiters 10.Jalali & Pourahmadi 11 . Pine, Cohen, Gurley, Brook, & Ma


35

)،1990، 2از جمله افسردگي و اختلالات هويتي (لاست و استراووس )5200، 1برگ و پاگانو

د وو( كندها ايجاد ميآن هاي چشمگيري در كارهاي روزانه، تحصيلي و اجتماعيآسيب همچنين

نمودهاي رفتاري اين گروه ). 2003، 4ويتچن، سون تاگ، مولر و ليبوويتز؛ 3،2001وارد و فرگوسن

دهد و همچنين در مدرسه و مخالفت رخ مي به امتناع از رفتن به صورت گاهي مواقع از كودكان

، 5چنتبووام، فيهم، ليب و وي –نيپ، بيسدو نوجواني سوء مصرف مواد و الكل گزارش شده است(

، رفتارهاي مخرب، اختلال ). اختلال اضطراب اجتماعي با ساير اختلالات اضطرابي و خلقي2012

. )1395؛ نريماني، پورعبدل و بشرپور، 6،2009(مركينگر و همكارانهمبودي بالايي داردخوردن

ل از افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعي، اختلا %81طوري كه تحقيقات نشان داده است هب

ترين اختلالات رواني است افسردگي يكي از رايج .)2015، 7(هادسون و همكارانديگري نيز دارند

. كه همبودي بالايي با اختلال اضطراب اجتماعي در ميان نوجوانان دارد

است ياتياختلال ح نياز عواقب ناگوار درازمدت ا يريجلوگ يمداخله زودهنگام برا نيبنابرا

آور اضطراب با توجه به شروع زودهنگام و زيان ).2017 ،8نيرو ه يمارس، كنارد(اسپنس، دونووان،

شان كاهش اضطراب اجتماعي در كودكان است ي اثربخش كه هدفهادرماناجتماعي، بسط دادن

بسيار مؤثر است. با توجه به اهميت اين اختلال، در سال هاي اخير تحقيقات زيادي براي درمان

اعي انجام شده است. اختلال اضطراب اجتم

ي روان شناختي مؤثر براي اضطراب اجتماعي در كودكان شناختي رفتاري است. هادرماناكثر

) بيان كرده است كه مداخلات شناختي و رفتاري به خوبي براي APAآمريكا ( سيشناروانانجمن

1. Bruce, Yonkers, Otto, Eisen, Weisberg & Pagano 2. Last & Strauss 3. Woodward & Fergusson 4. Wittchen, Fuetsch, Sonntag, Muller & Liebowitz 5. Knappe, Beesdo-Baum, Fehm, Lieb, & Wittchen 6. Merkangas 7. Hudson et al 8. Susan, Spence, Donovan, March, Kenardy, & Hearn


36

كه جود اين) با و2013، 1(هولون و بك اضطراب اجتماعي كودكان و نوجوانان تثبيت شده است

رفتاري وجود دارد و پژوهش فراتحليل بنت و –شواهد خوبي در حمايت از مداخلات شناختي

دهند كه نتايج ) مزاياي مهم درماني را نيز نشان داد. اما مطالعات اخير نشان مي2013همكاران (

ودكان ك تر از ساير اختلالات اضطرابي است.مداخلات درماني براي كودكان اضطراب اجتماعي كم

تر رهايي از تشخيص اضطراب تر و احتمال كمداراي مشكل اضطراب اجتماعي ميزان تغيير كم

؛ گينزبرگ و همكاران 2008 2اجتماعي را گزارش كردند(كراولي، بيداس، بنجامين، مارتين و كندال

).2007، 3؛ نورتن و پرايس2015؛ هادسون، راپي همكاران، 2015كيير، ،؛ هادسون2011

) در پژوهشي نشان دادند كه كودكان داراي اضطراب اجتماعي 2015سون و كيير و همكاران(هاد

نسبت به كودكان دچار اضطراب عمومي دو برابر احتمال دارد بعد از دريافت پروتكل درمان عمومي

ماه پيگيري، همچنان در تشخيص اوليه اضطراب اجتماعي باقي بمانند.12اضطراب و

842) در مطالعه خود 2015) و هادسون و راپي وهمكاران(2015همكاران(هادسون و كيير و

3/22كودك دچار اختلالات اضطرابي را مورد پژوهش قرار دادند و به اين نتيجه رسيدند كه تنها

درصد كودكان با تشخيص اوليه اضطراب اجتماعي بعد از اتمام درمان و پيگيري از 7/30درصد و

درصد كودكان داراي ساير اختلالات 40رهايي پيدا كردند. درمقايسه تشخيص اضطراب اجتماعي

درصد 57-56ماهه 3-12اضطرابي از تشخيص اوليه رهايي پيدا كردند. و اين ميزان در پيگيري

در حوزه شناختي نظرياتي براي تبيين هريك از اختلال هاي اضطرابي ارائه شده و به رسيد. همچنين

ت سرديده ااد گهشناسي اختلال هراس اجتماعي پيشننيز در خصوص سببتبع آن نظريات متعددي

) 1997(5 پي و گيمبرگا) ر1985(4بك ، امري و گرين برگ ؛هايكه از آن جمله مي توان به نظريه

)اشاره كرد كه همه به نقش 1995(6و بالاخره با نفوذترين نظريه در اين مورد، مدل كلارك و ولز

1. Hollon & Beck 2. Crawley, Beidas, Benjamin, Martin & Kendall 3. Norton & Price 4. Beck, Emery, & Greenberg 5. Rapee & Heimberg 6. Clark & Wells


37

) به 1995مي كنند. كلارك و ولز ( تأكيدتلال اضطراب اجتماعي اهميت سوگيري ها در اخ

سوگيري در تعبير رويدادها و اهميت كليدي آن اذعان دارند و معتقدند كه اين نوع سوگيري به

جهان اجتماعي و به تبع آن ارزيابي منفي از در مورد خود و نادرستهاي فعال شده واسطه مفروضه

-ر موقعيتد يد كه بدين ترتيب باعث فعال شدن برنامه اضطرابآمي هاي اجتماعي به وجودموقعيت

ده ينآهاي منفي در مورد عملكردشان در بينيپيشهاي اجتماعي و ارزيابي منفي از خودشان و

نتايج سالانهاي تعبيري براي كاهش اضطراب اجتماعي در بزرگشود. اگرچه اصلاح سوگيريمي

؛ لئو، بيلي و 2،2014؛ چن، لئو و رينولدز1،2014لوسمن و همكاران -مثبتي را نشان داده است (مينني

هاي) اما مطالعات كمي ميزان اثربخشي اصلاح سوگيري4،2013؛ تيلمن و هولمن و لئو 3،2013كوپرا

؛ موريس، 5،2011اند(ليستر، فيلد و موريستعبيري را در كودكان و نوجوانان ارزيابي كرده

، وسيلوپولس، بلك ويل، 2009، 7؛ وسيلوپولس، بنرجي، پرنزلس6،0082هوجدينگ، مير و هميتمن

گويي به اين سؤال است كه اندازه ). بنابراين اين پژوهش درصدد پاسخ8،2012موبرلي و كاراهيلس

ختي بر كاهش اضطراب اجتماعي در دوره كودكي و نوجواني چه ميزان شنارواناثر مداخلات

است؟

روش

ختي در كاهش شنارواني هادرماناثربخشي در مورد فراتحليل لعه طالعه حاضر يك مطام

اضطراب اجتماعي كودكان و نوجوانان در ايران و ساير كشورها بود.

1. Menne-Lothmann et al 2. Chan, Lau, & Reynolds 3. Lau, Belli, & Chopra 4. Telman,Holmes, & Lau 5. Lester, Field, & Muris 6. Muris, Huijding, Mayer, & Hameetman 7. Vassilopoulos, Banerjee, & Prantzalou 8. Vassilopoulos, Blackwell, Moberly, & Karahaliou


38

تلات چاپ شده در مجلااين مطالعه بر اساس مقا جامعه، نمونه و روش نمونه گيري:

SID،Magiran ، Google scholar, Pub ( عاتيطلاهاي ا. مقالات از بانكبودخارجي و داخلي

Med, science direct, Tylor and Francis, psycho info with the issue of Psychological(

راس ه ،اضطراب اجتماعي، هاي فارسي جستجوي مقالات با استفاده از كليد واژهد. انتخاب شدن

مختلف كلمات باتيكمداخله و كودكان آغاز شد. تر ،درمان اي يختشنارواندرمان و اجتماعي

اضطراب ،يختشنارواندر كودكان، درمان ياضطراب اجتماع يبرا ي: روان درمانريز يديكل

اي ههاي انگليسي از معادلدر سايت .بود در كودكان ياضطراب اجتماع يو مداخله برا ياجتماع

د.استفاده ش هاآنتين لا

و جهان در ايران كان و نوجواناناضطراب اجتماعي در كودابتدا تمام مقالات مرتبط با

هاي ذكر شده ها كليد واژهگردآوري شد. در اين مرحله، تمام مقالاتي كه در عنوان يا چكيده آن

، ندودنب اضطراب اجتماعيموجود بود، وارد ليست اوليه شدند و ساير مقالاتي كه در مورد شيوع

عنوان مقاله، مكان مطالعه، زمان زم مطالعه شامل:لاعات لاحذف شدند. سپس چك ليستي از اط

ر ارزيابي به منظو دچار اضطراب اجتماعيمطالعه، مكان نمونه گيري، حجم نمونه، ميانگين سني افراد

ر اساس . بدبه صورت مستقل انجام ش ارزياب 2ها توسط نهايي تهيه شد. جستجو و استخراج داده

، ندانجام شده بود 2016تا 1980ي سال هاي مقاله كه ط 139اين مراحل در جستجوي اوليه، تعداد

45مقاله مورد بررسي قرار گرفت. پس از اين مرحله، 73مورد بررسي قرار گرفتند. سپس چكيده

مورد اندازه 33مقاله كه شامل اطلاعات اوليه بود، به طور كامل مورد مطالعه قرار گرفتند. سپس

داده آزمون، گروه پس آزمون گزارش ن شيپ ياهگروهنكرده بودند.نمونه را گزارش يهاگروه

شدند. تحليل مقاله وارد فرآيند 12و در نهايت بودند(معيارهاي لازم براي ورود به تحليل را نداشتند)

هايي براي خروج و ورود به مطالعه در نظر گرفته شدند: ملاك

ني بر كاهش اضطراب موضوع پژوهش تأثير انواع مداخلات درما اعمال شد: ورود زير يارهايمع

(تمام مقالات SAD صيمربوط به تشخ يمداخلات درمان آشكار برتمركز عبارتي به اجتماعي باشد؛

، مداخله گروه كيحداقل .كاهش علائم حذف شدند) يهاپروتكل اي رانهيشگيپ يهابرنامه يابيارز


39

.بودند هكرد افتيرشده است، د فيروش تعر ايدر مقدمه سندگانيرا كه توسط نو يختشناروان

. آمارهاي ارائه شده در هر ساله بود 14تا 8شامل كودكان و نوجوانان هاي مورد پژوهشنمونه

اي اثر باشد. در هر پژوهش از ابزارهاي معتبر و مقياس هاي دقيق پژوهش قابل تبديل به انواع اندازه

منتشر ارسي ي و فسيبه زبان انگل يپژوهش يهاگزارشبا اعتبار و روايي كافي، استفاده شده باشد.

شد.

ها و ينامه ها، بررس انيسرمقاله ها، راهنماها، كتاب ها، پانامه به سردبير، خروج: يارهايمع

اشند، رده بآزمون، گروه پس آزمون و اندازه نمونه را گزارش نك شيپباشد. مطالعات منتشر نشده

ص اصلي گزارش نشده بود. مطالعات موردي. و .اضطراب اجتماعي به عنوان تشخي

ه) سنجي و دانشجوي دكترا مشاورارزياب(دانشجوي دكترا روان دوارزيابي كيفي مقالات:

يراب چكيدهعنوان و ليو تحل هيمستقل ارزيابي را انجام دادند. انتخاب مطالعات با تجزطور به

مورد ،همطالع ونهيسوكصديمقاله آغاز شد. متن كامل كيحذف ايدر مورد محتوا يريگميتصم

ياقورود / خروج ب اريپس از اعمال مع ليو تحل هيتجز يامطالعه قرار گرفت. هفتاد و سه مطالعه بر

: intercoder reliabilityحل شد ( يبودن با هماهنگ طيمانده بود. تمام اختلافات مربوط به واجد شرا

روش سنجش يابيفرم ارز« آيتمي 22 فرم با استفاده از يفيك يابي). ارز88/0كاپا كوهن = بيضر

فاز مهم در كي) كه به عنوان 2008( 1اوست شده توسط يف) معرPOMRF( »يروان درمان شناخت

-جزء روش 22شامل POMRF .)2،2009(گواديانوقرار گرفت دييمورد تأ فرآيند پيشرفت پژوهش

يسنجروان يهايويژگ، گراندرماننمونه، كنترل، آموزش يهاويژگياست كه شامل يشناخت

نمره، 3 اسيمق كيدر تميشود. هر آيم يدرمان يهاروش يوستگيو پ قيتحق يطراح جه،ينتابزار،

كند، نمرات يم افتيرا در 44تا 0 نيشود. هر مطالعه بي، م 2خوب و 1متوسط، ضعيف0كه ييجا

) و 86%خوب ( نانياطم تيقابل يدارا POMRFاست. يشناختروش دقت زيادبالاتر نشان دهنده

1 . Ost 2 . Gaudiano


40

ن،ي). علاوه بر اOst ،2008. است (%1-%50و در محدوده % 75نيانگيبا م ينينابيب نانياطم تيقابل

ها داده ،استخراجاستاندارد يهاانتخاب مطالعه مورد استفاده قرار گرفت. با استفاده از فرم يبرا

اندازه نمونه، سال يعني از،ين اطلاعات مورد نيمحقق ،مقالات يينها يابيخلاصه شدند. پس از ارز

سن گروه نمونه، درصد شركت كنندگان نيانگيگروه نمونه، م يمحدوده سن سنده،يانتشار، نام نو

ر گروه ها دتعداد نمونه ش،يكه گروه مورد آزما ييهاتعداد نمونه ،يصيتشخ ستميس ،اختلالمرد ،

درمان ،يريگيپ ،يرينمونه گ ق،يتحق گران، نوع طرحتعداد درمان ،يكنترل، تعداد جلسات درمان

كردند. ثبتو يرا بررس ه،يروش، ابزار مورد استفاده، اعتبار و اعتبار ابزار مورد استفاده، فرض


41

نتايج

گيريدياگرام فرآيند نمونه

كوهن شرو از استفاده با اثر اندازه تركيب از استفاده با آمده دست به نتايج آماري: تحليل

.شد انجام) CMA(فراتحليل جامع افزار نرم از استفاده با آماري تحليل و تجزيه. شد تحليل و تجزيه

(N=66)خروج

16 :طرح هاي غير تجربي

به طور خاص به كودكان

27 :نپرداخته بودند

23تكراري:

در پايگاههاي اطلاعاتي: دستورالعمل جستجو

Google scholar, Pub Med, science direct, Tylor and Francis psycho Google scholar:84, , Pub Med:17, , science direct:11, , Taylor and Francis:19,

psycinfo: 8 =139

انتخاب شده است مرحله نيپژوهش در ا 73

در كودكان ياختلالات اضطراب اجتماع يبرا يروان درمان

مقاله انتخاب شد 73

مطالعه انتخاب شد 28تكراري مقاله 5

. نبود با درمان اضطراب اجتماعي تشخيص اصلي 23

بودندن يورود يارهايمع يمطالعات دارا

مقاله داراي معيارهاي لازم براي ارزيابي 12

بودند

بودند يورود يارهايمع يمطالعات دارا

مقاله داراي معيارهاي لازم 16

نبودند

يهر مطالعه و اندازه اثر كل ياندازه اثر محاسبه شده برا

نددويرده نمونه را گزارش نك ياندازه گروهها

مطالعه). 6(

-آزمون، گروه پسشيپ يهاگروهانگين مي

داده بودند. گزارش ن مطالعه) 01آزمون (


42

اختلال اضطراب اجتماعي كودكان و نوجوانان در ختي در بهبودشنارواني هادرمان: اثربخشي 1جدول

مطالعه 12

نويسندگانتعداد1

1

تعداد 2

2

1ميانگين گروه

پيش آزمون

انحراف

استاندارد

1گروه

پيش آزمون


پس آزمون

انحراف

استاندارد

1گروه

پس آزمون


پيش آزمون

انحراف

استاندارد

2گروه

پيش آزمون

2نگين گروه ميا

پس آزمون

انحراف

استاندارد

2گروه

پس آزمون

متغير

وابسته مداخلات درماني

گالاگر، رابينو مك

)2004(3كلوسي12 11 24.67 8.56 22 10.63 23.27 3.95 23 9.2

اضطراب

اجتماعي شناختي رفتاري

25.38 94.5 20.73 104.33 23.93 64.6 23.77 93.1 6 6 )2005(4بائر و گارلنداضطراب


7 12.5 6.2 13.3 7.6 9.3 7.3 13.9 26 24 )2014ين و همكاران(اضطراب


2.16 8.47 1.95 8.72 2.52 8.47 2.13 9 10 10 )2014شعاع كاظمي(اختلالات

اضطرابي شناختي رفتاري گروهي

دنوان و

)2015همكاران(2`1 19 25.82 12.14 13.23 8.57 19.6 10.3 14.46 8.57

اضطراب

اجتماعيCBT

تيلفورس و

13.4 31 13.8 27.3 8.2 14.6 11.8 23.8 9 10 )2014همكاران(اضطراب

اجتماعي

شناختي رفتاري اينترنت

محور

هيوارد و

)2000همكاران(12 23 126.1 42.5 92.8 30.8 114.5 42.5 104.3 43.3

اضطراب

اجتماعي ي رفتاري گروهيشناخت

بوتچر و

)2014همكاران(66 67 50.05 15.38 34.86 15.82 50.78 13.61 35.27 14.76

اضطراب

اجتماعي اصلاح سوگيري ها

وسيلوپولس و

2.96 20.86 3.21 20.38 3.99 16.73 2.96 22.05 21 22 )2009برنرجي(اضطراب


كلين و

)2015همكاران(43 40 .34 .25 .38 .29 .36 .29 .32 .30

اضطراب


4.51 5.07 3.10 6.30 4.17 6.79 4.18 7.55 27 29 )2017اورچارد(اضطراب

اجتماعي

اصلاح سوگيري هاي

شناختي و رفتاري

9.4 22.8 10.2 23.8 12 19.2 12.1 28.7 23 16 )2015اوست(اضطراب

اجتماعي

هاي آموزش مهارت

اجتماعي

در ياختلال اضطراب اجتماع ختي براي شناروان ي هادرمانمطالعات بر اساس اوليه اتي. خصوص2 جدول

را نشان مي دهد. و نوجوانان كودكان

گروه آزمايش. 1

گروه كنترل .2

3. Gallagher, Rabian, & McCloskey

4. Baer & Garland


43

در و نوجوانان كودكان يدر بهبود اختلال اضطراب اجتماع يختشناروان يهادرمان ياثربخش 2جدول.

مطالعه 12

وه هازير گر مطالعه

آماره هر مطالعه

انحراف

استاندارد Z-Value حد بالا حد پايين واريانس

P-value

CBT 0.418 0.174 -0.919 0.718 -0.240 0.810 گالگر و همكاران CBT 0.628 0.395 -2.443 0.019 -1.930 0.054 بائر و همكاران CBT 0.286 0.082 -1.000 0.123 -1.532 0.126 ين و همكاران

CBT 0.447 0.200 -0.877 0.877 0.000 1.000 شعاع كاطكي و همكاران CBT 0.317 0.101 -0.765 0.478 -0.453 0.651 دنوان و همكاران

CBT 0.520 0.270 -2.515 -0.478 -2.880 0.004 تيلوفورس و همكاران CBT 0.353 0.128 -0.992 0.411 -0.812 0.417 هيوراد و همكاران

CBT 0.173 0.030 -0.367 0.313 -0.155 0.877 كارانگالگر و هم

اوست و همكارانآموزش مهارت هاي

اجتماعي0.328 0.107 -0.984 0.301 -1.043 0.297

0.000 3.807- 0.618- 1.929- 0.112 0.335 ح سوگيري هااصلا وسيلوپولس و همكاران 0.356 0.924- 0.228 0.635- 0.049 0.220 ها يرياصلاح سوگ كلين و همكاران 0.142 1.469- 0.133 0.926- 0.073 0.270 ها يرياصلاح سوگ اورچارد و همكاران

) و تيلفورس 2009ل وسيلوپولس(دهد كه ضريب تأثير مطالعاتي از قبيجدول فوق نشان مي

.ستيدار نامطالعات معن رساي اثر اندازه است توجه قابل ٪95) در سطح 2011(


44

در بهبود اختلال اضطراب يختشناروان يهادرمان ياثربخش: نمودار انباشت فاصله اطمينان 3جدول

مطالعه 12در ياجتماع

فاصله اطمينان زير گروه ها مطالعه

CBT رانگالگر و همكا

CBT بائر و همكاران

CBT ين و همكاران

CBT شعاع كاطكي و همكاران

CBT دنوان و همكاران

CBT تيلوفور و همكاران

CBT هيوراد و همكاران

CBT گالگر و همكاران

هااصلاح سوگيري وسيلوپولس و همكاران

هااصلاح سوگيري كلين و همكاران

هااصلاح سوگيري ناورچارد و همكارا

هاي اجتماعيآموزش مهارت اوست

.دكنيم دأييت جدول فوق را ارائه شده در جينتا نيمطالعه همچن 12 يبرا يفاصله بصر اثر اندازه

د در بهبو يختشناروان يهادرمان ياثربخشنمودار انباشت فاصله اطمينان : 1نمودار

نيمطالعه همچن 12 يبرا يفاصله بصر اثر اندازه. مطالعه 12در ياختلال اضطراب اجتماع

. كنديم دأييترا 3ل ارائه شده در جدو جينتا


45

مطالعه 12. نمودار قيفي مرتبط با سوگيري انتشار در 2شكل

لال بهبود اخت يبرا يختشناروان يهادرمان ياثر اندازه اثر برا بيبا ترك فراتحليل جينتا .4جدول

و نوجوانان انكودك ياضطراب اجتماع

درصدي 95اندازه اثر و فاصله اطمينان آزمون همگني

مدل

گروه

P-value df Q-value P-Value واريانس حد پايين حد بالا خطاي

استاندارد اندازه اثر

تعداد

مطالعه

15/0 7 747/10

اثر ثابت 8 -239/0 112/0 012/0 -457/0 -020/0 اثر ثابت 033/0

CBT 040/0

ثر ا

تصادفي اثر تصادفي 8 -313/0 153/0 033/0 061/0 -014/0

0026/0 2 297/7

اثر ثابت 3 -486/0 152/0 033/0 -784/0 -188/0 اثر ثابت 001/0اصلاح سوگيري

052/0 هاي تعبيرياثر

تصادفي اثر تصادفي 3 -583/0 300/0 090/0 -170/1 05/0

049/0 11 762/19

اثر ثابت 12 -326/0 087/0 008/0 -496/0 -156/0 اثر ثابت 000/0

كلي001/0

اثر

تصادفي اثر تصادفي 12 -396/0 124/0 015/0 -639/0 -152/0

يهادرمان) يتصادف يهابياثر (اثرات ترك اندازه نيانگيدهد كه مينشان م 4ها در جدول داده

اي زيابي شده برابر است با اندازه اثر برمطالعات اردر يكودكان اضطراب اجتماع يبرا يختشناروان

و اندازه اثر براي اصلاح -%239ي شناختي رفتاري:هادرمان، اندازه اثر براي -%326كل مطالعات،

ر د يختشناروان يهادرماناست كه يمعن نيبه ا نيا. قابل توجه است - %486هاي تعبيري سوگيري


46

اصلاح سوگيرهاي تعبيرياست و اندازه اثر ؤثرو نوجوانان م كودكان يكاهش اضطراب اجتماع

بر اساس يختشناروان يهادرماناندازه اثر جينتارفتاري است. ي شناختيهادرمان از تربيش

كوهن است. يابيارز يارهايمع

گيريبحث و نتيجه

ختي براي كاهش اضطراب اجتماعي در شنارواناين مطالعه به منظور فراتحليل مداخلات

ي شناختي رفتاري و مداخلات اصلاح هادرمانن و نوجوانان انجام شد. و نتايج نشان داد كودكا

اند. ترين كاربرد را در درمان اين گروه از كودكان داشتهسوگيري هاي تعبيري بيش

هاي تعبيري و اندازه اثر براي اصلاح سوگيري -%239ي شناختي رفتاري هادرمانثر براي اندازه ا

. نتيجه اين پژوهش در مورد اثربخشي درمان شناختي رفتاري با مطالعه توجه است قابل - 486%

) همسو 2011)؛ كرولي و همكاران(2011)، گينزبرگ و همكاران(2015هادسون و همكارانش(

است. دلايل مختلفي وجود دارد در تبيين اين موضوع كه چرا نتايج درمان شناختي و رفتاري در

كمي دارد. در ابتدا ممكن است بدليل طولاني مدت بودن تأثيرب اجتماعي كودكان مبتلا به اضطرا

اين اختلال است، اغلب گزارش شده است اين كودكان از دوران نوزادي خجالتي بوده اند(ايسكس،

مقاومت كنند. ممكن است نياز تربيش) احتمال دارد در برابر تغيير 2010كلين، گلداسميت، كالين،

هاي تدريجي براي اين گروه از كودكان نياز باشد. خصوص مواجههتر بهمدتنيي طولاهادرمانبه

اي هدليل اضطراب اجتماعي چالشدليل ديگر ممكن است اين باشد كه اين گروه از كودكان به

ها براي ايجاد و برقراري رابطه درماني قوي بين درمانگر و كودك داشته ي در موقعيتتربيش

ر و گ، اضطراب شديد در ملاقات با درمانتركم، تماس چشمي تركمل، خودافشايي باشند(براي مثا

دهند كودكان داراي اضطراب اجتماعي در مقايسه ها شواهدي هستند كه نشان ميافراد غريبه) اين

؛ 2011دهند (بارلو، بيكرو هادسون، پاسخ مي تركمي شناختي رفتاري هادرمانبا ساير كودكان به

-) و ممكن است ايجاد يك رابطه درماني قوي با اين گروه از كودكان بر نتايج درمان2008كندال،

). بعبارتي ديگر 2014بگذارد(هادسون و كندال، تأثيرشناختي رفتاري در اين گروه از كودكان


47

ال استفادهدنباختلال در روابط بين فردي ممكن است بر اجراي موفقيت آميز درمان اثر بگذارد و به

) 2009از رفتارهاي ايمني بخش از قبيل اجتناب را در اين كودكان فعال كند(راپي، گيستون و ابوت،

تي رسد كه مداخلات درمان شناخشده چنين به نظر ميهاي انجامبا نگاهي به پيشينه پژوهشهمچنين

ل آوردن، رفتاري اكثراً بر اساس توانايي زباني و شناختي مراجعان (مثل خود تفكري، استدلا -

كه كودكان نسبت به سالان هستند، درحاليشناخت دلايل)استواراست و موازي بافرم بزرگ

تري برخوردارند به همين جهت بايستي به دنبال سالان از توانايي زباني و شناختي كمبزرگ

وانايي تدرماني) باشند و متناسب با مثال بازيعنوان(به تر تجربي مدارمداخلات ديگر بود كه بيش

). بنابراين درمان كودكان مستلزم اين است كه 2004 ،1شناختي كودك باشند(گريو وبليست

هاي تعبيري منفي در همچنين به دليل سوگيريها انجام شود. مداخلات متناسب با سطح رشدي آن

ي شناختي رفتاري به اينهادرمان)و عدم توجه 2008اين گروه از كودكان (وسيلوپولس و بنرجي،

ن و وسيله راپي و گيتسوها ممكن است نتايج درمان را ضعيف كند. در مطالعاتي كه بهخودگويي

ر هاي منفي د)در درمان بزرگسالان انجام شد نشان دادند كه توجه كردن به خودگويي2009ابوت(

أله ساست. بنابراين در درمان كودكان داراي اضطراب اجتماعي توجه به اين م مؤثردرمان اين گروه

ضروري است. نتايج اين پژوهش نشان داد كه اندازه اثر سوگيري هاي تعبيري در كاهش اضطراب

است. -486/0اجتماعي

ي شناختي رفتاري براي كودكان داراي هادرمانيكي ديگر از دلايل پايين بودن اندازه اثر

رمان كنند. نسخه ديتواند به نسخه درماني باشد كه اين كودكان دريافت ماضطراب اجتماعي مي

كه اين نسخه براي ساير اختلالات اضطرابي نيز استفاده اين كودكان حالت عمومي دارد يعني اين

%6/40ها از اضطراب اجتماعي). به همين جهت ميزان رهايي آن2006(كندال و هدتك، شودمي

). 2011و همكاران (كينزبرگ است72/0كه اين ميزان براي ساير اختلالات اضطرابي است، درحالي

1. Grave & Blissett


48

-وجه كمسالان تدارنده اين اختلال در كودكان نسبت به بزرگهمچنين تاكنون دلايل و عوامل نگه

تري را به خود جلب كرده است. به همين جهت مداخلات درماني براي اين گروه از كودكان

).2017محدود است(هالدورسون و كرسول،

ميز آهاي تعبيري اطلاعات مبهم را به صورت تهديدكودكان داراي سوگيري كهاينبا توجه به

جا كه مطالعات نظري و ). از آن1997؛ راپي و هيمبرگ،1995كنند (كلارك و ولز، تفسير مي

اعي پذيري نسبت به اضطراب اجتمدهند كه سوگيري تعبيري در آسيبكاربردي موجود نشان مي

). اضطراب اجتماعي با 1997هيمبرگ،؛ راپي و 1995كند (كلارك و ولز،نقش علي ايفا مي

هستند هاي اجتماعي مبهمسوگيري تعبيري ارتباط دارد؛ زيرا در زندگي روزمره، بسياري از موقعيت

نفي اي مو افراد مبتلا به اضطراب اجتماعي گرايش دارند تا رويدادهاي اجتماعي مبهم را به گونه

هاياختلال اضطراب اجتماعي در فعاليت كهاين). با توجه به 2000، 1تعبير كنند(استوپا و كلارك

يل كند، به همين دلروزمره و اجتماعي فرد خلل ايجاد كرده و فرد را با مشكلات متعددي روبرو مي

هاي تعبيري راهكاري درماني براي كاهش و از بين بردن علايم اضطراب اجتماعي اصلاح سوگيري

؛ ارچارد و 2015 )، كلين و همكاران،2009مكاران(در كودكان بود. نتايج مطالعات وسيپولس و ه

همسو است. 2015همكاران،

ــت وبا يكي از محدوديت ها ــت كه مده آجود نتايج به دسـ يا آما هنوز نمي دانيم كه اين اسـ

ست هادرماناثرات اين س .براي طولاني مدت اثربخش ا ه له را در نظرگرفت كأهمچنين بايد اين م

يكرد ور كدام كهايناما ،تفاوت نياز به رويكرد هاي درماني متفاوت دارندي مهاويژگيكودكان با

اي هاز محدوديت دارد تربيشاســت نياز به بررســي بدرماني براي كدام گروه از كودكان مناســ

ديگر در زمينه اضــطراب اجتماعي كودكان محدود بودن مطالعات انجام شــده در زمينه كودكان و

بالايي رفتاري داراي اندازه اثر -هاي شناختيبه نتايج مطالعه حاضر پروتكل نوجوانان است. با توجه

براي اين گروه از كودكان نيستند. بنابراين نياز به اصلاحاتي در پروتكل هاي درماني موجود وجود

1 . Stopa & Clark


49

ساختن برنامه هاي اصلاح سوگيري هاي تعبيري در برنامه هايدارد و نياز به توجه جدي تر و وارد

ــت و درمــان هــاي عملي و نظري كــه بتوانــد پيــدا كردن نوآوريي اين گروه از كودكــان اســ

هاي جديدي در درمان ايجاد كند، مهم است.گيريجهت

منابع

و تفكرات مثبت يجانينقش هوش ه ي). بررس1397نادره ( يي،سنا و كوين ،نژاد يقاض ؛نيحس ،كشاورز افشار

يها يناتوان ي. مجلهيريادگين دختر مبتلا به اختلال نوجوانا ياضطراب اجتماع زانيمادران در م

. 147-130 )،4(7 ي،ريادگي

يان با و بدون ناتوانآموزدانشدر يو اضطراب اجتماع ياجتماع يستيبهز يسهي). مقا1394( مسلم ي،عباس

.91-74، )2(5 ي،ريادگي يها يناتوان يخاص. مجله يريادگي

/ تعهد بر رشيبر پذ يآموزش مبتن ي). اثربخش1395( بشرپور، سجادو ديمحمد؛ پورعبدل، سع ،يمانينر

،يريادگي يها يناتوان يخاص. مجله يريادگياختلال يان داراآموزدانش يكاهش اضطراب اجتماع

6)1 ،(121-140.

Abbasi, M. (2016). Comparison of social welfare and social anxiety in children with and without specific learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 5(2), 74-91. (Persian).

Baer, S., & Garland, E. J. (2005). Pilot study of community-based cognitive behavioral group therapy for adolescents with social phobia. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry,44(3), 264- 258 doi:00010-200503000-00004583/10,1097-

Barrett, P. M., Dadds, M. R., & Rapee, R. M. (1996). Family treatment of childhood anxiety: A controlled trial. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 64(2), 333-342. doi:10.1037/0022-006X.64.2.333

Beck, A., Emery, G., & Greenberg, R. (1985). Anxiety disorders and phobias: A cognitive approach. Basic, New York.

Beesdo-Baum, K., Knappe, S., Fehm, L., Hofler, M., Lieb, R., Hofmann, S. G., & Wittchen, H. U. (2012). The natural course of social anxiety disorder among adolescents and young adults. Acta Psychiatr Scand, 126(6), 411-425. doi:10.1111/j.1600-0447.2012.01886.x

Beidel, D. C., Turner, S. M., & Morris, T. L. (1999). Psychopathology of Childhood Social Phobia. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 38(6), 643-650.


50

Beidel, D. C., Turner, S. M ,.Young, B., & Paulson, A. (2005). Social effectiveness therapy for children: three-year follow-up. J Consult Clin Psychol, 73(4), 721-725.

Bruce, S. E., Yonkers, K. A., Otto, M. W., Eisen, J. L., Weisberg, R. B., Pagano, M., . . . Keller, M. B. (2005). Influence of psychiatric comorbidity on recovery and recurrence in generalized anxiety disorder, social phobia, and panic disorder: a 12-year prospective study. Am J Psychiatry, 162(6), 1179-1187. doi:10.1176/appi.ajp.162.6.1179

Chan, S. W., Lau, J. Y., & Reynolds, S. A. (2015). Is cognitive bias modification training truly beneficial for adolescents? J Child Psychol Psychiatry, 56(11), 1239-1248. doi:10.1111/jcpp.12368

Clark, D. M., & Wells, A. (1995). A cognitive model of social phobia. In R. Heimberg, M. Liebowitz, D. A. Hope, & F. R. Schneier (Eds.), Social Phobia: Diagnosis, Assessment and Treatment. New York: Guilford Press.

Fehm, L., Beesdo, K., Jacobi, F., & Fiedler, A. (2008). Social anxiety disorder above and below the diagnostic threshold: prevalence, comorbidity and impairment in the general population. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol, 43(4), 257-265. doi:10.1007/s00127-007-0299-4

Gallagher, H. M., Rabian, B. A., & McCloskey, M. S. (2004). A brief group cognitive-behavioral intervention for social phobia in childhood. J Anxiety Disord, 18(4), 459-479.

Ginsburg, G. S., Sakolsky, D., Piacentini, J., Walkup, J. T., Coffey, K. A., Keeton, C. P., . . . Albano, A. M. (2011). Remission After Acute Treatment in Children and Adolescents With Anxiety Disorders: Findings From the CAMS. J Consult Clin Psychol, 79(6), 806-813.

Halldorsson, B., & Creswell, C. (2017). Social anxiety in pre-adolescent children: What do we know about maintenance? Behaviour Research and Therapy, 99(Supplement C), 19-36. doi:https://doi.org/10.1016/j.brat.2017.08.013

Hayward, C., Varady, S., Albano, A. M., Thienemann, M., Henderson, L., & Schatzberg, A. F. (2000). Cognitive-behavioral group therapy for social phobia in female adolescents :results of a pilot study. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry, 39(1), 721-726.

Hudson, J. L., Rapee, R. M., Lyneham, H. J., McLellan, L. F., Wuthrich, V. M., & Schniering, C. A. (2015). Comparing outcomes for children with different anxiety disorders following cognitive behavioural therapy. Behaviour Research and Therapy, 72, 30-37.

Kashdan, T. B., & Herbert, J. D. (2001). Social anxiety disorder in childhood and adolescence: current status and future directions. Clin Child Fam Psychol Rev, 4(1), 37-61.

Kendall, P., & Hedtke, K. (2006). Cognitive-behavioral treatment of anxious children: therapist manual. Ardmore: PA: Workbook Publishing.

Kessler, R. C., Chiu, W., Demler, O., & Walters, E. E. (٢٠٠٥). Prevalence, severity, and comorbidity of 12-month dsm-iv disorders in the national comorbidity survey replication. Archives of General Psychiatry, 62(6), 627-617.


51

Keshavarz Afshar, H., Ghazinejad, N., Sanaei, N. (2018). The Role of Emotional Intelligence and Mothers' Positive Thoughts on Social Anxiety in Adolescent Girls with Learning Disability. Journal of Learning Disabilities, 7(4), 130-147. (Persian).

Kley, H., Heinrichs, N., Bender, C., & Tuschen-Caffier, B. (2012). Predictors of outcome in a cognitive-behavioral group program for children and adolescents with social anxiety disorder. Journal of Anxiety Disorders, 1(26), 87-89.

Last, C. G., & Strauss, C. C. (1990). School refusal in anxiety-disordered children and adolescents. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry, 29(1), 31-35. doi:10.1097/00004583-199001000-00006

Lau, J. Y., Belli, S. R., & Chopra, R. B. (2013). Cognitive bias modification training in adolescents reduces anxiety to a psychological challenge. Clinical Child Psychology and Psychiatry, 18(3), 322-333. doi:10.1177/1359104512455183

Lester, K. J., Field, A. P., & Muris, P. (2011). Experimental modification of interpretation bias about animal fear in young children: effects on cognition, avoidance behavior, anxiety vulnerability, and physiological responding. J Clin Child Adolesc Psychol, 40(6), 864-877. doi:10.1080/15374416.2011.618449

Mennin, D. S., Fresco, D. M., Heimberg, R. G., Schneier, F. R., Davies, S. O., & Liebowitz, M. R. (2002). Screening for social anxiety disorder in the clinical setting: using the Liebowitz Social Anxiety Scale. Journal of Anxiety Disorders, 16(6), 661-673.

Merikangas, K. R., Nakamura, E. F., & Kessler, R. C. (2009). Epidemiology of mental disorders in children and adolescents. Dialogues Clin Neurosci, 11(1), 7-20.

Muris, P., Huijding, J., Mayer, B., & Hameetman, M. (2008). A space odyssey: experimental manipulation of threat perception and anxiety-related interpretation bias in children. Child Psychiatry Hum Dev, 39(4), 469-480. doi:10.1007/s10578-008-0103-z

Narimani, M., Pourabdol, S., Basharpour, S. (2016). The effectiveness of acceptance/ commitment training to decrease social anxiety in students with specific learning disorder. Journal of Learning Disabilities, 6(1), 121-140. (Persian).

Orchard, F., Apetroaia, A., Clarke, K., & Creswell, C. (2017). Cognitive bias modification of interpretation in children with social anxiety disorder. Journal of Anxiety Disorders, 45, 1-8.

Ost, L. G., Cederlund, R., & Reuterskiold, L. (2015). Behavioral treatment of social phobia in youth: does parent education training improve the outcome? Behav Res Ther, 67, 19-29.

Pine, D. S., Cohen, P., Gurley, D., Brook, J., & Ma, Y. (1998). The risk for early-adulthood anxiety and depressive disorders in adolescents with anxiety and depressive disorders. Archives of General Psychiatry, 55(1), 56-64. doi:10.1001/archpsyc.55.1.56

Polanczyk, G. V., Salum, G. A., Sugaya, L. S., Caye, A., & Rohde, L. A. (2015). Annual research review: A meta-analysis of the worldwide prevalence of mental disorders in


52

children and adolescents. J Child Psychol Psychiatry, 56(3), 345-365. doi:10.1111/jcpp.12381

Rapee, R. M., & Heimberg, R. G. (1997). A cognitive-behavioral model of anxiety in social phobia. Behaviour Research and Therapy, 35(8), 741-756.

Rheingold, A. A., Herbert, J. D., & Franklin, M. E. (2003). Cognitive Bias in Adolescents with Social Anxiety Disorder. Cognitive Therapy and Research, 27(6), 639-655. doi:10.1023/a:1026399627766

Shoaakazemi, M. E. T. (2014). The effects of group cognitive-behavioral therapy on the reduction of social phobia disorder among children. Social Research, 6(4), 139-150.

Spence, S. H., Donovan, C. L., March, S., Kenardy, J. A., & Hearn, C. S. (2017). Generic versus disorder specific cognitive behavior therapy for social anxiety disorder in youth: A randomized controlled trial using internet delivery. Behav Res Ther, 90, 41-57. doi:10.1016/j.brat.2016.12.003

Spence, S. H., Donovan, C. L., March, S., Kenardy, J. A., & Hearn, C. S. (2017). Generic versus disorder specific cognitive behavior therapy for social anxiety disorder in youth: A randomized controlled trial using internet delivery. Behaviour Research and Therapy, 90(Supplement C), 41-57. doi:https://doi.org/10.1016/j.brat.2016.12.003

Stein, M. B., & Stein, D. J. (2008). Social anxiety disorder. Lancet, 371(9618), 1115-1125. doi:10.1016/s0140-6736(08)60488-2

Stopa, L., & Clark, D. M. (2000). Social phobia and interpretation of social events. Behaviour Research and Therapy, 38(3), 273-283.

Telman, M. D., Holmes, E. A., & Lau, J. Y. F. (2013). Modifying Adolescent Interpretation Biases Through Cognitive Training: Effects on Negative Affect and Stress Appraisals. Child Psychiatry & Human Development, 44(5), 602-611. doi:10.1007/s10578-013-0386-6

Tillfors, M., Andersson, G ,.Ekselius, L., Furmark, T., Lewenhaupt, S., Karlsson, A., & Carlbring, P. (2011). A randomized trial of Internet-delivered treatment for social anxiety disorder in high school students. Cogn Behav Ther, 40(2), 147-157.

Turner, S. M., Beidel, D. C., Dancu, C. V., & Keys, D. J. (1986). Psychopathology of social phobia and comparison to avoidant personality disorder. J Abnorm Psychol, 95(4), 389-394.

Vassilopoulos, S. P., Banerjee, R., & Prantzalou, C. (2009). Experimental modification of interpretation bias in socially anxious children: Changes in interpretation, anticipated interpersonal anxiety, and social anxiety symptoms. Behav Res Ther, 47(12), 1085-1089. doi:10.1016/j.brat.2009.07.018

Vassilopoulos, S. P., Blackwell, S. E., Moberly, N. J., & Karahaliou, E. (2012). Comparing imagery and verbal instructions for the experimental modification of interpretation and judgmental bias in children. J Behav Ther Exp Psychiatry, 43(1), 594-601. doi:10.1016/j.jbtep.2011.08.004


53

Wittchen, H. U., & Fehm, L. (2003). Epidemiology and natural course of social fears and social phobia. Acta Psychiatr Scand Suppl(417), 4-18.

Woodward, L. J., & Fergusson, D. M. (2001). Life Course Outcomes of Young People With Anxiety Disorders in Adolescence. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 40(9), 1086-1093.

Yen ,C. F., Chen, Y. M., Cheng, J. W., Liu, T. L., Huang, T. Y., Wang, P. W., . . . Chou, W. J. (2014). Effects of cognitive-behavioral therapy on improving anxiety symptoms, behavioral problems and parenting stress in Taiwanese children with anxiety disorders and their mothers. Child Psychiatry Hum Dev, 45(3), 338-347.

Journal of school psychology, Summer 2018 1397شناسي مدرسه، تابستان رواني مجله

Vol.7, No.2/278-290 278-2/290ي ، شماره7ي دوره

289

A meta-analysis of psychological treatment for reducing social anxiety disorder in children and teenagers

Z. Jahanbakhshi1, A. Borjali2, K. Farahbakhsh3, M. R. Falsafinejad4 &

A. Shariatmadar5

Abstract

Social anxiety disorder (SAD) is common in children and causes significant functional impairment. There are doubts about the level of effectiveness of various types of psychological treatment for children and teenagers with social anxiety. Therefore, the need for a systematic meta-analysis study on the effectiveness of existing therapies for social anxiety in children and teenagers is necessary. In this paper, the effectiveness of psychological treatments in children with social anxiety has been evaluated. In this study, 139 studies on the effectiveness of psychological treatment for social anxiety disorder in children and teenagers were collected and finally 12 studies were selected after accurate evaluation. Statistical analysis by use of comprehensive meta-analysis software (CMA) was done. Psychological treatment of social anxiety disorder had a moderate effect size on SAD in children. The mean of psychological treatment effect size on treatment of social anxiety disorder in children was significant-0.2 (p<.05). Existing treatments for this group of children require further investigation.

Key words: Children, meta-analysis, psychological treatment, social anxiety

1. Ph.D. Student of Consultation, Allameh Tabataba'i University 2. Corresponding Author: Associate Professor of Psychology, Allameh Tabataba'i University ([email protected]) 3. Associate Professor, Allameh Tabataba'i University 4. Associate Professor, Department of Measurement and Measurement, Allameh Tabataba'i University 5. Assistant Professor, Allameh Tabataba'i University

4˙;1 < % + ˝# 3/4 9$% :$2 0 2 1 34 5( $&6

Documents

Transcript of 4˙;1 < % + ˝# 3/4 9$% :$2 0 2 1 34 5( $&6