ฉบบท 3 ป 2562

BOT MAGAZINE 54

COVER STORY

ฟนเทคถกคาดหวงวาจะเขามาชวยเพมประสทธภาพการใหบรการทางการเงนในสวนทเทคโนโลยแบบเดมไมสามารถตอบโจทยไดดวยขดจ�ากดทางความช�านาญดานเทคโนโลย วฒนธรรมองคกร แนวคดการใหบรการแบบเดม ๆ หรอกฎเกณฑทตองปฏบตตามในฐานะสถาบนการเงนกด โดยในแตละประเทศมการพฒนาฟนเทคในมตทแตกตางกน ตามสภาพแวดลอมทแตกตางกนไป

หนงในพฒนาการทเหนไดชด คอ การเกดขนของบรษทฟนเทคเกดใหม หรอทเรยกวา ฟนเทค สตารทอป (FinTech Startups) ทพฒนาผลตภณฑและบรการทางการเงน โดยมจดเดนคอความช�านาญในดานเทคโนโลยและลกษณะการด�าเนนธรกจ (Business Model) รปแบบใหม ซงสามารถ ปดชองวางทเกดขนส�าหรบลกคา โดยเนนการใหบรการเฉพาะดานและมความคลองตวสง สงผลให มบรษทฟนเทคเกดขนมาเปนจ�านวนมากทวโลก ยกตวอยางเชน ในสหราชอาณาจกรมบรษท ฟนเทคราว 1,600 บรษท สวนใหญเนนการพฒนาผลตภณฑและบรการดานการช�าระเงนและการโอนเงนระหวางประเทศ (Payments and Remittances) และซอฟตแวรดานการเงน (Financial Software) ประเทศสงคโปรมบรษทฟนเทคราว 500 บรษททสวนใหญเนนการพฒนาผลตภณฑและบรการดานการบรหารความมงคง (Wealth Management) การใหกเงนแบบทางเลอก (Alternative Lending) และการช�าระเงน ในขณะทประเทศอนโดนเซยมบรษทฟนเทคราว 260 บรษท เนนการพฒนาผลตภณฑการช�าระเงนผานโทรศพทมอถอ (Mobile Payment) และการใหกเงนแบบทางเลอก

ความกาวหนาของฟนเทคในประเทศไทยส�าหรบประเทศไทยในชวงสองสามปทผานมา ฟนเทคเขามามบทบาทเปนอยางมาก โดยม

ผเลนจากทงในและนอกประเทศ โดยมฟนเทคสตารทอปทเปนสมาชกของสมาคมฟนเทค ประเทศไทยจ�านวนเกอบ 70 บรษท นอกจากน สถาบนการเงนในไทยกมความตนตวในการ น�าฟนเทคมาปรบปรงวธการด�าเนนงานและรปแบบธรกจของตวเอง เรงเปลยนแปลงและพฒนาความสามารถ เพอใหแขงขนในยคดจทลได ซงเปนการเพมชองทางในการเขาถงและขยายกลมลกคา เพมสวนแบงทางการตลาด รวมทงท�าใหประชาชนทยงเขาไมถงบรการทางการเงนสามารถเขาถงไดดยงขนดวย

ฟนเทคก�าลงกาวเขามาเปนสวนส�าคญของชวตประจ�าวนจนแทบจะขาดไมได หนงใน พฒนาการดานฟนเทคทเดนชดทสดของไทยคอ การพฒนามาตรฐาน QR Code เพอการช�าระเงน

เรอง : ฝายเทคโนโลยทางการเงน

ภาพรวม

กบระบบการเงนของไทย

BOT MAGAZINE

ในโลกการเงนปจจบน หนงในคำาทไดยนบอย คอ ฟนเทค หรอ เทคโนโลยทางการเงน ซงถาตความกวาง ๆ คอ การนำาเทคโนโลยมาใชพฒนาผลตภณฑ บรการ และนวตกรรมทางการเงน เพอเพมประสทธภาพ ความสะดวกรวดเรว ความปลอดภย ลดตนทนทเกดขน และตอบสนองความตองการของผ ใชบรการ และผ ใหบรการไดดยงขน BOT พระสยาม MAGAZINE ฉบบน จงขอสรปภาพรวมพฒนาการของฟนเทคในระบบการเงน ทงในประเทศไทย และตางประเทศ รวมถงการผลกดนระบบนเวศฟนเทคของ ธปท.

ฉบบท 3 ป 2562

BOT MAGAZINE 7BOT MAGAZINE6

COVER STORY

ท ช วย เพ มทาง เ ลอกในการช� า ระ เ ง นผ าน โทรศพท ม อถ อ (Mobile Payment) ใหสะดวกรวดเรวมากขน โดยเฉพาะอยางยงส�าหรบรานคาขนาดกลางและขนาดเลก สามารถรบช�าระเงนผานชองทางอเลกทรอนกส เปนการขยายชองทางการรบช�าระเงน เพออ�านวยความสะดวกใหลกคา ท�าใหรานคามตนทนต�าลง

ยงไปกวานน ประชาชนยงสามารถเขาถงบรการทางการเงนบน โทรศพทมอถอได (Mobile Banking) โดยไมตองจ�าชอผใชและรหสผานใหยงยาก โดยการประยกตใชเทคโนโลยการใชขอมลอตลกษณบคคล หรอ Biometrics ทเพยงแคสแกนลายนวมอหรอใบหนา ผใชบรการกสามารถยนยนตวตนเพอเขาใชงาน Mobile Banking ได นอกจากน ธนาคารพาณชยยงเรมใช Biometrics ในการเปดบญชเงนฝาก เพอเพมความนาเชอถอ และความถกตองแมนย�าของการยนยน ตวลกคา เปนสวนเสรมนอกเหนอจากการตรวจสอบโดยพนกงาน

ดวยเทคโนโลยการใชขอมล Biometrics ทก�าลงจะมบทบาทและความส�าคญมากยงขนในอนาคต การพฒนาระบบ National Digital Identity (NDID) โครงสรางพนฐานส�าหรบการพสจนและยนยน ตวตนในรปแบบดจทล ซงเปนแพลตฟอรมกลางส�าหรบการแลกเปลยน ขอมลการพสจนยนยนตวตนลกคาระหวางหนวยงาน ดวยวธทมความมนคงปลอดภยสง จะชวยใหผ ใชบรการทางการเงน สามารถท�าธรกรรมทางการเงนโดยไมตองยนเอกสารหลกฐาน หลายครง เชน การเปดบญชและการขอสนเชอกบผใหบรการรายใหมไดสะดวกมากขน โดยใชหลกการตรวจสอบยนยนขอมลกบหนวยงานทเชอถอได หรอผใหบรการทเคยรจกตวตนของผขอใชบรการแลว นอกจากนยงสามารถตอยอดการใหบรการใหมอนๆ ไดดวย เชน Digital Lending หรอ Bio-Payment (อาท การช�าระเงนดวยใบหนาและลายนวมอ)

นอกจากเทคโนโลย “หนาบาน” หรอเทคโนโลยทผใชบรการได ใช งานโดยตรงทกล าวมาขางต นแล วนน ยงมเทคโนโลย

“หลงบาน” ทจะเปลยนวธการด�าเนนงานของผ ใหบรการ ใหมประสทธภาพ รวดเรว ปลอดภย และมตนทนทถกลง ตวอยางเชน

Distributed Ledger Technology (DLT) เทคโนโลยการประมวลผลแบบกระจายศนย ซงหนงในนนคอ

เทคโนโลยบลอกเชน (Blockchain) ทไดน�ามาประยกตใชในภาคการเงน ม ากท ส ด ด ว ยค ณ ล กษณะ เดนข อ งบล อ ก เ ชนท ท ก ฝาย ทเกยวของมขอมลชดเดยวกน โดยขอมลไมไดถกจดเกบไวทเดยว มระบบ Consensus ทผเกยวของทกฝายตองรบทราบและยอมรบการเปลยนแปลงแกไขขอมล ท�าใหขอมลในระบบมความโปรงใส มความนาเชอถอสง สามารถตรวจสอบไดตลอดเวลา และมนคงปลอดภย จากภยไซเบอร โดยในภาคการเงนไทย ไดเรมมการน�าบลอกเชน มาใชในการใหบรการหนงสอค�าประกน (Letter of Guarantee) ทชวย ใหสถาบนการเงนมกระบวนการผลต จดเกบ และน�าสงหนงสอ ค�าประกน ทรวดเรว ปลอดภย และนาเชอถอไดดกวาในรปแบบกระดาษ ซงนนหมายถงประโยชนตอภาคธรกจทจะสามารถมนใจไดวาหนงสอค�าประกนมความถกตอง แมนย�า และลดตนทนในการ จดเกบและน�าสงหนงสอค�าประกนไปใหกบคคาอกดวย นอกจากน ยงมการน�าเอาบลอกเชนเขามาใชเพอการโอนเงนระหวางประเทศ ซงจะท�าใหมตนทนทต�าลง และรวดเรวมากขนดวย

Artificial Intelligence (AI) หรอปญญาประดษฐ เปนอกหนงเทคโนโลยทจะมความส�าคญ

ไมแพกน AI คอการสรางความฉลาด ความเขาใจ ความร ทมในมนษยใหกบสงทไมมชวต โดย AI นนสามารถประยกตใชในการใหบรการทางการเงนไดหลากหลาย อาท การรจ�าตวอกษร (Optical Character Recognition: OCR) เชน การอานขอมลบตรประชาชนดวยกลองโทรศพทมอถอ ชวยเพมความรวดเรว และลดความผดพลาดจากการกรอกขอมลผด การรจ�าค�าพด (Speech Recognition) เชน การพดค�าสงเมอโทรเขา Call Center ทเปนระบบอตโนมต ทเพมความสะดวกรวดเรวในการใหบรการ และการเรยนรของเครองหรอ Machine Learning ทสามารถเรยนร และท�านายขอมลได ผานการศกษาและสรางอลกอรทม (Algorithm)

ในภาคการเงนไดเรมมการน�า AI เหลานมาประยกตใชใน หลากหลายรปแบบ อาท โปรแกรมตอบกลบการสนทนาผานตวอกษรแบบอตโนมต (Chatbot) ซงชวยเพมความรวดเรวในการใหบรการและลดการใชแรงงานมนษยลง การวเคราะหขอมลเพอประเมนคณภาพของลกคาผขอกเงนดวย AI ทใช Machine Learning ในการเรยนรขอมลตางๆ เชน พฤตกรรมการใชชวต ลกษณะการใชจาย และการ ช�าระเงน เพอวเคราะหประเมนความเสยงโอกาสในการผดนด ช�าระหน ความสามารถในการช�าระหน วงเงนปลอยกทเหมาะสม มาเปนขอมลประกอบการพจารณา

ผลกดนนวตกรรมทางการเงน สรางระบบนเวศ ทสมบรณ

ทผานมา ธนาคารแหงประเทศไทย (ธปท.) ไดด�าเนนการเพอผลกดนใหเกดนวตกรรมทางการเงน พรอมกบระบบนเวศทสมบรณในหลายดาน ไดแก การสนบสนนการสรางนวตกรรมทางการเงน ผานกลไกการทดสอบและพฒนานวตกรรมทน�าเทคโนโลยใหม มาสนบสนนการใหบรการทางการเงน (Regulatory Sandbox) ทเออใหผใหบรการทางการเงนทงสถาบนการเงนและทไมใชสถาบนการเงน สามารถพฒนาบรการดวยเทคโนโลยสมยใหมและทดลองใหบรการได โดยเรมจากการทดสอบการใหบรการในขอบเขตจ�ากด กอนจะ ใหบรการในวงกวาง เพอใหประชาชนมความเขาใจและไดรบประโยชนจากการประยกตใชเทคโนโลยใหมไดอยางเตมท รวดเรว และปลอดภย โดยท ธปท. ยงสามารถตดตาม ประเมนความเสยงไดอยางใกลชดและเหมาะสม

นอกจากน ธปท. ยงได เรมประยกตใช บลอกเชนในงานของ ธปท. เอง เพอให ธปท. และผเกยวของไดเรยนรบลอกเชน ในเชงลกและประเมนความเหมาะสมในการน�าไปใชจรงตอไป โดยไดด�าเนนโครงการน�ารอง 2 โครงการ ไดแก (1) โครงการอนทนนท

Application Programming Interface (API) เปนเทคโนโลยทชวยใหการเชอมตอฐานขอมล แอปพลเคชน

(Application) หรอระบบงานตาง ๆ สามารถเชอมตอกน เพอแลกเปลยนขอมลระหวางผใหบรการทงสถาบนการเงนและทไมใชสถาบนการเงนไดสะดวกยงขน ตามความประสงคของผใชบรการ บนพนฐาน ของความเปนสวนตวของขอมลและการจดการความปลอดภยทเหมาะสม

ททดสอบใชบลอกเชนในการโอนเงนระหวางสถาบนการเงน และ (2) โครงการ DLT Scripless Bond ทน�าบลอกเชนมาทดสอบใชในงานจ�าหนายพนธบตรเพอชวยลดความซบซอน ลดขนตอน และเวลา ในการด�าเนนงานของผทเกยวของ

ธปท. ยงมงสงเสรมความรวมมอในการพฒนานวตกรรมทางการเงน โดยเฉพาะทมลกษณะเปนโครงสรางพนฐาน รองรบการพฒนาตอยอดบรการในอนาคต อาท การจดตง Thailand Blockchain Community Initiative ซงเปนความรวมมอของภาคการเงนและภาคธรกจ เพอแลกเปลยนองคความรเกยวกบบลอกเชนและสงเสรมการน�าบลอกเชนมาพฒนาบรการทางการเงนทหลากหลาย รวมทงรวมมอกบหนวยงานก�ากบดแล หนวยงานภาครฐ และสมาคมผประกอบการทเกยวของ ทงในและตางประเทศ ในการตดตามพฒนาการ แลกเปลยนขอมล ความร และแนวทางการก�ากบดแลอยางตอเนอง เพอใหการพฒนาฟนเทคในประเทศไทยเปนไปอยาง ยงยน ทนการณ สอดคลองกบภาวะปจจบน และสามารถชวย ยกระดบความสามารถในการแข งขนของภาคการเ งนไทย ใหเทาเทยมกบนานาประเทศได

อยางไรกตาม การจะดงศกยภาพของฟนเทคใหผ ใชบรการทางการเงนไดรบประโยชนมากทสด คอ การรวมกนสรางระบบนเวศใหสมบรณ ครบวงจร และเตบโตไดอยางยงยน ดวยการสงเสรมความรวมมอในทกภาคสวน ดงนน ลกษณะการท�าธรกจและการแขงขนของผใหบรการจะตองเปลยนแปลงไป และมความรวมมอกนมากขนเพอตอบสนองความตองการของผใชบรการใหไดมากทสด