35. Οι Τούρκοι πολιορκούντην Κωνσταντινούπολη

Ο σουλτάνος Μωάμεθ Β΄ πολιορκεί την Κωνσταντινούπολη και ζητά την παράδοσή της. Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος οργανώνει την άμυνα με λίγους αποφασισμένους υπερασπιστές

και αρνείται την παράδοση της πόλης και την υποδούλωση των κατοίκων της.

Ηλίας Μπουναρτζής/users.sch.gr/bounartzis

1. Τι διαβεβαίωσε ο Μωάμεθ Β΄ την βυζαντινή πρεσβεία;• Ο νέος σουλτάνος Μωάμεθ Β’

διαβεβαίωσε τη βυζαντινή πρεσβεία, που παραβρέθηκε στην ενθρόνισή του στην Αδριανούπολη, ότι θα σεβαστεί τις συνθήκες που ο πατέρας του είχε κάνει με τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο.

Ηλίας Μπουναρτζής/users.sch.gr/bounartzis

2) Ποιες ήταν οι ενέργειες του που έδειχναν ότι προετοιμαζόταν για την πολιορκία της Πόλης;

• Από τον πρώτο χρόνο της διακυβέρνησήςτου όμως, όλες οι ενέργειές του έδειχνανπως προετοιμάζεται για την πολιορκία καιτην Άλωση της Πόλης, αφού:

• Ετοίμασε πολύ στρατό και τον εξόπλισε μεσύγχρονα όπλα.

• Ανέθεσε στον Ούγγρο μηχανικό Ουρβανό νακατασκευάσει εβδομήντα πυροβόλακανόνια, όπλα πρωτόγνωρα για την εποχή,για να γκρεμίσει, αν χρειαστεί, τα τείχη τηςΠόλης.

• Την Άνοιξη του 1452, έχτισε στηνευρωπαϊκή ακτή του Βοσπόρου ένατεράστιο φρούριο, το Ρούμελη Χισάρ.Τοοχυρό ετοιμάστηκε σε λίγους μήνες και ηφρουρά του έκανε έλεγχο σε όλα τα πλοίαπου περνούσαν τα στενά και ταφορολογούσε.

• Στη διάρκεια της ίδιας χρονιάς ναυπήγησε150 πολεμικά πλοία και πολλά μικρότεραγια μεταφορές προσώπων και εφοδίων.

Ηλίας Μπουναρτζής/users.sch.gr/bounartzis

Ο Ούγγρος μηχανικός Ουρβανός ανέλαβε την κατασκευή κανονιών για την πολιορκία της Πόλης

3. Πότε και πώς ο στρατός και ο στόλος του Μωάμεθ ξεκίνησαν την πολιορκία;• Το Μάρτιο του 1453 ο

τουρκικός στρατός, πουξεπερνούσε τις εξήνταχιλιάδες άνδρες, άρχισενα συγκεντρώνεται γύρωαπό τα τείχη.

• Ο στόλος κατέλαβε τανησιά της Προποντίδαςκαι περιπολούσε σταστενά, εμποδίζοντας κάθεπλοίο να φέρει εφόδιαστην Πόλη.

Ηλίας Μπουναρτζής/users.sch.gr/bounartzis

4. Τι έκανε ο Μωάμεθ;

• Κι ο ίδιος ο Μωάμεθ έστησε τη χρυσοΰφαντη σκηνή-στρατηγείο του απέναντι από την πύλη του Αγίου Ρωμανού, ανάμεσα σε χιλιάδες γενίτσαρους.

• Εκεί κοντά είχε στηθεί και το πιο μεγάλο από τα κανόνια του Ουρβανού, η Μπορμπάρδα, για να γκρεμίσει, αν χρειαζόταν, την πύλη και τα γύρω τείχη.

• Στις 6 Απριλίου, ο Μωάμεθ έστειλε μήνυμα στον Κωνσταντίνο, ζητώντας του την παράδοση της πρωτεύουσας.

Ηλίας Μπουναρτζής/users.sch.gr/bounartzis

5. Ποια ήταν η απάντηση του αυτοκράτορα;

• Η απάντηση του αυτοκράτορα ήταν αρνητική κι αντάξια της χιλιόχρονης ιστορίας της Πόλης.

Ηλίας Μπουναρτζής/users.sch.gr/bounartzis

6. Τι ακολούθησε την αρνητική απάντηση και πώς αντέδρασαν οι πολιορκημένοι στις επιθέσεις;

• Την αρνητική απάντηση ακολούθησεκαταιγίδα κανονιοβολισμών. Οιπολιορκητές ξεχύνονται προς τα τείχη.

• Στήνουν ξύλινους πύργους, σκάβουνλαγούμια κάτω από τα από τα τείχη,χτυπούν με καταπέλτες, προσπαθούννα σκαρφαλώσουν με ανεμόσκαλεςστις επάλξεις.

• Και οι πολιορκημένοι αποκρούουν τιςεπιθέσεις και καίνε τους πύργους καιτους αναρριχώμενους με υγρό πυρ.Και όταν πέφτει η νύχτα, γυναίκες καιπαιδιά μεταφέρουν υλικά και οιτεχνίτες επισκευάζουν τα ρήγματα πουάνοιξαν τα κανόνια στα τείχη.

Ηλίας Μπουναρτζής/users.sch.gr/bounartzis

7. Ποιοι τους εμψυχώνουν και ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζουν; Ποια ήταν η ελπίδα τους;

• Κοντά στους υπερασπιστές είναιολημερίς και τους συντονίζει οΙουστινιάνης αλλά και ο ίδιος οαυτοκράτορας, που τουςεμψυχώνει.

• Καθώς περνούν οι μέρες όμως,τα τρόφιμα και τα εφόδιαλιγοστεύουν.

• Αυτό το ξέρουν οιπολιορκημένοι, μα κανένας δεντο λέει φωναχτά. Κι όλοι έχουντην ελπίδα πως όπου να’ ναι θαφανεί κάποια βοήθεια από τηΔύση.

Ηλίας Μπουναρτζής/users.sch.gr/bounartzis

8. Γιατί ξαναζωντάνεψαν οι ελπίδες των αποκλεισμένων;

• Στις 20 Απριλίου,ξημερώματα, οι ελπίδες τωναποκλεισμένωνζωντανεύουν.

• Τρία μεγάλα γενοβέζικακαράβια και μια βυζαντινήφορτηγίδα με κυβερνήτη τοΦλαντανελά, περνούναπαρατήρητα τα στενά,φτάνουν στην Προποντίδακαι κατευθύνονται στονΚεράτιο, φορτωμένασιτάρι, εφόδια καιπολεμιστές.

Ηλίας Μπουναρτζής/users.sch.gr/bounartzis

9. Ποια ήταν η αντίδραση των Τούρκων;

• Οι Τούρκοι ξαφνιάζονται καιρίχνονται πάνω τους να ταπρολάβουν πριν περάσουν τηναλυσίδα.

• Στη σκληρή ναυμαχία πουακολούθησε, τα χριστιανικάκαράβια νίκησαν και μπήκαν στονελεύθερο ακόμη Κεράτιο. Τογεγονός αυτό εμψύχωσε τουςπολιορκημένους, που δέχτηκαν σανήρωες τους νικητές.

• Εξόργισε όμως το Μωάμεθ, πουτιμώρησε σκληρά το ναύαρχό τουκαι πήρε νέα μέτρα, πιο σκληρά,για την πολιορκία και την άλωσητης Πόλης.

Ηλίας Μπουναρτζής/users.sch.gr/bounartzis

Οι Βυζαντινοί αρνούνται να παραδοθούν

«Σύμφωνα με εντολή του προφήτη, οι Μουσουλμάνοι έπρεπε, πριναρχίσουν επίθεση, να ειδοποιούν τους αντιπάλους αν θέλουν ναπαραδοθούν, γιατί αλλιώς θα έσφαζαν και θα σκότωναν ανθρώπουςκαι θα χαλούσαν εκκλησίες και σπίτια. Γι’ αυτό και ο σουλτάνοςΜωάμεθ, πριν αρχίσει η πολιορκία της Πόλης, έστειλε το ΜαχμούτΠασά στον Τεκύρ3 και ζήτησε την παράδοσή της. Οι άπιστοι όμως,επειδή ήξεραν πως τα κάστρα τους ήταν γερά και μεγάλα και είχανκιόλας πολύ στρατό να τα φυλάει, δε δέχτηκαν καν τις προτάσεις τουκαι έδιωξαν το Μαχμούτ».

• Εβλιγιά Τσελεμπή (Τούρκος περιηγητής, 17ος αι)

Ηλίας Μπουναρτζής/users.sch.gr/bounartzis

Προτάσεις του Μωάμεθ στον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, για την παράδοση της Πόλης• ΜΩΑΜΕΘ: Αν θέλεις, μπορείς να παραδώσεις την Πόλη και να πας όπου

επιθυμείς με τους άρχοντες και τα υπάρχοντά σας. Και κανείς από τουςυπηκόους σου δε θα πάθει κακό από εμάς. Αν όμως αντισταθείτε και τηζωή και τα υπάρχοντά σας θα χάσετε και οι κάτοικοι θα αιχμαλωτιστούνκαι θα διασπαρθούν σε όλη τη γη.

• ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ: Πιο πάνω από τη ζωή είναι η τιμή του ανθρώπου. Κι εμείςόλοι, κρατώντας το σταυρό και τ’ άρματα στα χέρια, ομόγνωμα καιλεύτερα απαντούμε: Δεν παραδίνουμε την Πόλη. Τη ζωή μας πήραμεαπόφαση να δώσουμε, απροσκύνητα για λευτεριά στο χώμα ετούτοπολεμώντας.Καλός για το χατίρι της κι ο χάρος.

• Δούκας (ιστορικός της Άλωσης)(ελεύθερη απόδοση, Ν. Καζαντζάκης).

Ηλίας Μπουναρτζής/users.sch.gr/bounartzis

Ηλίας Μπουναρτζής/users.sch.gr/bounartzis

Ο Μωάμεθ έχτισε στο Βόσπορο ένα φρούριο, το Ρούμελη Χισάρ, για να ελέγχει τα πλοία που πήγαιναν προς την Κωνσταντινούπολη.