2553 สรรค์สร้างอุตสาหกรรมไทยด้วย...
Transcript of 2553 สรรค์สร้างอุตสาหกรรมไทยด้วย...
รายงานประจ�าป 2553Creative Industryกรมสงเสรมอตสาหกรรมสรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
2
ประวตกรมสงเสรมอตสาหกรรม
3
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
การบรหารราชการแตเดมนนไดมประกาศตง “กอง
อตสาหกรรม” สงกดกรมพาณชย กระทรวงเศรษฐการ
ตามพระราชกฤษฎกาการจดวางระเบยบการส�านกงานและ
กรมในกระทรวงเศรษฐการ (ฉบบท 13) ตราไว ณ วนท 25
มกราคม พ.ศ. 2479
กองอตสาหกรรมจดตงขนโดยมวตถประสงคเพอท�า
หนาทในการสงเสรม สนบสนนและคนควา ควบคม คมครอง
อตสาหกรรมตางๆ ทกระท�าการอยแลวและจะเกดใหมให
ด�าเนนการตามแบบแผนและวธการทด ในขนแรกด�าเนนการ
ใหความส�าคญและเนนหนกในดานการสงเสรมอตสาหกรรม
ในครอบครว ตอมาในป พ.ศ. 2480 ไดมพระราชกฤษฎกาแบง
สวนราชการส�านกงานและกรมในกระทรวงเศรษฐการ (ฉบบ
ท 7) ตราไว ณ วนท 1 เมษายน พ.ศ. 2481 และใหปฏบต
หนาททงดานควบคมโรงงานและสงเสรมการเผยแพรกจกรรม
อตสาหกรรม พรอมทงบรหารรานจ�าหนายสนคาทผลตไดใน
ประเทศชอ “รานไทยอตสาหกรรม”
ป พ.ศ. 2484 รฐบาลเลงเหนความส�าคญของกอง
อตสาหกรรมตอการพฒนาอตสาหกรรมภายในประเทศท
ขยายตวเพมขน จงไดยกฐานะกองอตสาหกรรมขนเปน “กรม
อตสาหกรรม” ในกระทรวงเศรษฐกจ ตามพระราชบญญต
ปรบปรงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2484
ป พ.ศ. 2485 รฐบาลไดประกาศพระราชก�าหนดแกไขเพม
เตมพระราชบญญตปรบปรงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2485
จดตงกระทรวงอตสาหกรรม กรมอตสาหกรรมจงไดเปลยนชอ
เปนกรมสงเสรมอตสาหกรรม สงกดกระทรวงอตสาหกรรม
เมอวนท 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2485 โดยมนโยบายทจะสงเสรม
ใหเกดอตสาหกรรมทจ�าเปนของประเทศ
ป พ.ศ. 2518 กรมสงเสรมอตสาหกรรมไดขยายงาน
บรการไปสสวนภมภาค โดยจดตงกองบรการอตสาหกรรม
ภาคเหนอ ณ จงหวดเชยงใหม ตามพระราชกฤษฎกาแบง
สวนราชการกรมสงเสรมอตสาหกรรม พ.ศ. 2518 รวมทงได
ขยายงานไปสภาคใต ณ จงหวดสงขลา และภาคตะวนออก
เฉยงเหนอ ณ จงหวดขอนแกน ตอจากนนในป พ.ศ. 2532
ไดขยายงานไปสภาคตะวนตก ณ จงหวดสพรรณบร และภาค
ตะวนออก ณ จงหวดชลบร
ป พ.ศ. 2536 คณะรฐมนตรไดมมตเมอวนท 27 กรกฎาคม
พ.ศ. 2536 ใหกรมสงเสรมอตสาหกรรมจดตงศนยสงเสรม
อตสาหกรรมภาคเพมขนอก 6 ศนย ณ จงหวดพษณโลก
พจตร อดรธาน นครราชสมา บรรมย และสราษฎรธาน รวม
เปน 11 ศนย เพอรองรบการขยายตวของภาคอตสาหกรรม
ไปสภมภาคตางๆ ไดครอบคลมพนททวประเทศ
ป พ.ศ. 2545 ไดมการปฏรประบบราชการตามพระราช
บญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 5) พ.ศ. 2545
และพระราชบญญตปรบปรงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2545
เมอวนท 3 ตลาคม พ.ศ. 2545 จงไดปรบเปลยนบทบาท
ภารกจและวธการบรหารงานการปฏบตงานของเจาหนาท
เพอใหสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ ประสทธผล
มการวดผลลพธอยางเปนรปธรรม โดยปฏบตงานในรปแบบ
ของการบรหารจดการภาครฐแนวใหมทตอบสนองความ
ตองการของประชาชนไดอยางรวดเรวและเปนธรรม
ป พ.ศ. 2548 คณะรฐมนตรมมตในคราวประชมคณะ
รฐมนตรนดพเศษ เมอวนท 17 พฤศจกายน พ.ศ. 2546 ได
จ�าแนกกลมจงหวดไว 19 กลม โดยใหแตละจงหวดและกลม
จงหวดจดท�าแผนยทธศาสตรเพอเปนแนวทางในการปฏบต
งาน จงไดปรบเปลยนพนทตงของศนยสงเสรมอตสาหกรรม
ภาคท 7 จงหวดบรรมยเปนจงหวดอบลราชธาน ตงแตวนท
1 เมษายน พ.ศ. 2548
ป พ.ศ. 2550 ด�าเนนการปรบปรงโครงสรางการแบงสวน
ราชการ ตามมตคณะรฐมนตรเหนชอบเมอวนท 19 ธนวาคม
พ.ศ. 2549 เพอปรบปรงและพฒนาสวนราชการและวธปฏบต
งาน ตลอดจนระบบการบรหารบคคลใหทนสมยและรองรบ
กบยทธศาสตร และค�ารบรองการปฏบตราชการของกรมสง
เสรมอตสาหกรรม โดยจดตงส�านกบรหารยทธศาสตร และ
ปรบเปลยนส�านกงานเลขานการกรมเปนส�านกบรหารกลาง
รวมทงแยกส�านกพฒนาธรกจอตสาหกรรมและผประกอบการ
เปนส�านกพฒนาการจดการอตสาหกรรม และส�านกพฒนา
ผประกอบการ ทงน ไดประกาศในราช กจจานเบกษา กฎ
กระทรวงแบงสวนราชการกรมสงเสรมอตสาหกรรม กระทรวง
อตสาหกรรม ณ วนท 23 มกราคม พ.ศ. 2551
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
4
หนา
ประวตกรมสงเสรมอตสาหกรรม ...................................................................................................2
สารจากรฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรม ...................................................................5
สารจากปลดกระทรวงอตสาหกรรม ............................................................................................6
สารจากอธบดกรมสงเสรมอตสาหกรรม ................................................................................. 7
เปดนโยบายอธบด ป 2554 .......................................................................................................... 12
ร�ารวยความคดสรางสรรค น�าสความมงคงทางเศรษฐกจ ........................................15
สรปผลงานกรมสงเสรมอตสาหกรรม 2553 ..............................................................26
ยทธศาสตรท 1 .................................................................................................................................... 27
ยทธศาสตรท 2 .......................................................................................................................................51
ยทธศาสตรท 3 ..................................................................................................................................... 59
TOPOTOP ภายใตงบประมาณไทยเขมแขง ป 2555 ...............................................66
โครงการบรณาการรวมกบหนวยงานอน .............................................................................68
Success Case .....................................................................................................................................71
ท�าเนยบผบรหาร .................................................................................................................................... 81
รายชอคณะท�างาน ................................................................................................................................96
สารบญ
5
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
วสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมทมอย ราว 2.8
ลานรายในปจจบน มความส�าคญอยางยงตอระบบ
เศรษฐกจ ดวยกอใหเกดทงการสรางคน สรางงาน และสราง
การคา กจกรรมของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมและ
วสาหกจชมชน กอใหเกดการตดตอการคาระหวางกนทง
ภายในและระหวางประเทศ ซงท�าใหเกดการหมนเวยนเงน
ตรา และสรางรายไดใหประเทศชาตไมนอยในแตละป การ
สงเสรมและสนบสนนวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม
และวสาหกจชมชน เพอใหบรรดาวสาหกจมความเขมแขง
สามารถพฒนาสงใหมๆ ใหแขงขนไดในตลาดโลกจงเปนหนง
ยทธศาสตรทส�าคญของรฐบาล โดยกระทรวงอตสาหกรรม ใน
ฐานะหนวยงานหลกทท�าหนาทก�ากบดแล สนบสนนวสาหกจ
ขนาดกลางและขนาดยอมและวสาหกจชมชนไดท�าหนาทน
อยางตอเนองและมคณภาพ
อยางไรกตาม การพฒนา ปรบปรง เปลยนแปลงใดๆ
นน ตองท�าอยางตอเนอง ไมลดละ ผประกอบการวสาหกจ
จงตองเทาทนการเปลยนแปลงตลอดเวลา ไมวาจะเปน
การเปลยนแปลงของเทคโนโลย เงอนไขทางการคา ตลอด
จนรสนยมการบรโภคของผบรโภคทปรบไปตามยคสมย
เศรษฐกจเชงสรางสรรค หรอ Creative Economy ก�าลงเปน
หวใจส�าคญของระบบอตสาหกรรมการผลตและการคาท
หลายประเทศใหความสนใจ โดยเปนความพยายามในการ
ยกระดบความสามารถในการคดและการผลตของประเทศให
หลกหนจากคแขงทยงเนนการแขงขนดานราคา ซงกระทรวง
อตสาหกรรมไดพสจนการท�างานมาอยางตอเนอง พรอม
สรางสรรคโครงการตางๆ ใหมความสอดคลองกบแนวคด
Creative Economy นนคอสงเสรมอตสาหกรรมเชงสรางสรรค
หรอ Creative Industry
ในโอกาสน ผมขอขอบคณการท�างานของเจาหนาททก
ฝายในกรมสงเสรมอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรมทม
ความมงมนในการท�างานเพอสงเสรมเศรษฐกจของประเทศ
ชาต และขอขอบคณผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและ
ขนาดยอมดวยเชนกน ทพากเพยร ไมลดละในการพฒนา
ศกยภาพของตนใหสามารถแขงขนตอกรกบนานาชาตได
เพราะหากทานแขงขนไดในตลาดสากล ประเทศไทย คนไทย
ยอมไดรบประโยชนจากการแขงขนนน
นายชยวฒ บรรณวฒน
รฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรม
สารจากรฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรม
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
6
นบตงแตอดตกาลมาแลว โลกไดมการพฒนาอยางตอ
เนอง ไมวาจะเปนดานวศวกรรม แฟชน เกษตรกรรม
อาหาร ยา ระบบคอมพวเตอร และซอฟตแวร เปนตน นน
กเพราะมนษยมคณสมบตเดนคอ “ความคดสรางสรรค
(Creative)” ไมวาจะเปนการตอยอดจากสงเดม หรอสรางสง
ใหมแบบพลกฝามอกตามท ลวนท�าใหเกดแรงผลกแรงสงกน
ในระบบเศรษฐกจและสงคม การเกดสงของใหม ผลตภณฑ
ใหม หรอบรการใหมจากความคดสรางสรรค ไมเพยงเปน
โอกาสในการท�ารายได สรางงาน สรางคนเทานน แตยง
เปนการยกระดบทางความรแขนงตางๆ รวมถงจตวญญาณ
รปแบบการใชชวต และไลฟสไตลของผคนดวย การเกด
ขนของสงใหมหลายสงหลายอยางจนถงขนปฏวตรปแบบ
การใชชวตหรอการบรโภคเลยทเดยว ซงจ�าเปนอยางยงท
ผประกอบการทผลตสนคาและบรการจะตองตดตามเทาทน
การเปลยนแปลงตางๆ รวมถงเปนผก�าหนดทศทางของการ
เปลยนแปลงนนเองดวย
ในสองทศวรรษทผานมา การแขงขนในการผลตแบบ
Mass Production ทวความรนแรงขนมาก โดยเฉพาะอยาง
ยงประเทศเพอนบานของไทยอยางจน อนเดย และเวยดนาม
ไดพฒนาศกยภาพไปไกล คาแรงทถกกลายมาเปนเงอนไข
ของการแขงขนส�าคญทท�าใหหลายประเทศพยายามถบตว
ออกจากการผลตแบบแขงคาแรงถก หรอแขงตนทนวตถดบ
ซง Creative Economy หรอเศรษฐกจเชงสรางสรรคคอ
ค�าตอบ โดยปจจบนรฐบาลหลายประเทศไดสงเสรมหลก
การนอยางเหนผล โดยน�ารากเหงาความคด ทนวฒนธรรม
และภมปญญาของประเทศมาสรางมลคาเพมใหกบสนคา
และบรการ
ประเทศไทยเองกเปนประเทศหนงทเหนความส�าคญ
ของ Creative Economy ซงหนวยงานภาครฐอยางกระทรวง
อตสาหกรรมกมความมงมน สงเสรมใหผประกอบการเขาใจ
กบระบบเศรษฐกจดงกลาวทตองใชทงแรงบนดาลใจ (Inspi
ration) และการบรหารจดการ (Management) เพอหนนให
เศรษฐกจเชงสรางสรรคของไทยสามารถแขงขนไดในเวท
โลก เพราะเราตระหนกดวา ประเทศไทยจะกาวเขาสระบบ
เศรษฐกจเชงสรางสรรคไมไดเลย หากปราศจากการ ‘สราง’
อตสาหกรรมเชงสรางสรรค (Creative Industries) และ
ผประกอบการนกสรางสรรค (Creative Entrepreneurs) อยาง
จรงจง
ในโอกาสน ผมขออาราธนาคณพระศรรตนตรยและสง
ศกดสทธทงหลายในสากลโลก โปรดดลบนดาลใหขาราชการ
และพนกงานกรมสงเสรมอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม
ประสบแตความสข ความเจรญ มก�าลงกายและก�าลงใจท
เขมแขง เพอปฏบตหนาทน�าพาเศรษฐกจอตสาหกรรมเชง
สรางสรรคของประเทศชาตใหเจรญกาวหนาสบไป
นายวฑรย สมะโชคด
ปลดกระทรวงอตสาหกรรม
สารจากปลดกระทรวงอตสาหกรรม
7
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
ปน กรมสงเสรมอตสาหกรรม (กสอ.) ไดเปดด�าเนนงาน
มาแลว 69 ป และกาวยางตอไปเปนปท 70 ชวงระยะ
เวลาทยาวนานดงกลาว เชอวา กสอ.ไดสรางคณปการอยาง
มากมายตอภาคธรกจอตสาหกรรมไทย โดยเฉพาะอยางยงกลม
ผประกอบการอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดยอม (Small
and Medium Industries: SMI) และอตสาหกรรมชมชน หรอ
วสาหกจชมชน (OTOP)
ยคเรมแรก กสอ.มงท�างานสงเสรมพฒนาหตถกรรมและ
อตสาหกรรมในครอบครว อนรกษ สรางสรรค และตอยอด
ภมปญญาทองถน เพอสรางอาชพเสรม ชวยสรางรายได และ
ยกฐานะความเปนอยของราษฎรและกลมราษฎร ดวยการเสรม
สรางความเขมแขงของชมชน การพฒนาทกษะฝมอ การประยกต
ใชเทคโนโลยการผลตและการบรหารจดการทเหมาะสม การ
พฒนาคณภาพมาตรฐาน รวมทงการพฒนารปแบบผลตภณฑ
และบรรจภณฑใหสอดรบกบความตองการของตลาด กสอ.เปน
ผรเรมสงเสรมจดตงหมบานอตสาหกรรมตามภมภาคตางๆ กอน
ทจะมนโยบาย 1 ต�าบล 1 ผลตภณฑ
สารจากอธบดกรมสงเสรมอตสาหกรรม
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
8
จากหตถกรรมไปสอตสาหกรรมในครอบครว และกาว
ตอไปในการสงเสรมและพฒนาอตสาหกรรมขนาดกลาง
และขนาดยอม (SMI) รายสาขา ไดแก อตสาหกรรมสงทอ
และเครองนงหม อญมณและเครองประดบ เครองหนงและ
ผลตภณฑเซรามก เฟอรนเจอรไม แปรรปการเกษตร บรรจภณฑ
อตสาหกรรมวศวการ แมพมพ อตสาหกรรมสนบสนนอนๆ โดย
ด�าเนนการในรปของการฝกอบรม สมมนา ใหค�าปรกษาแนะน�า
เพอเพมประสทธภาพทงดานกระบวนการผลตและการจดการ
ตลอดจนการพฒนาผลตภณฑ รปแบบผลตภณฑและบรรจ
ภณฑ การยกระดบคณภาพมาตรฐาน เปนตน กสอ.ยงเปนผ
รเรมจดตงสถาบนอสระภายใตกระทรวงอตสาหกรรม โดยเรม
จากสถาบนไทยเยอรมน สถาบนเพมผลผลตแหงชาต และ
สถาบนพฒนาอตสาหกรรมสงทอ จนเปนตนแบบการจดตง
สถาบนเครอขายตางๆ ของกระทรวงอตสาหกรรมในปจจบน
ในยคกอนป 2540 กอนทจะเกดวกฤตการณตมย�ากง
กสอ.ไดเรมน�าเสนอยทธศาสตรการพฒนาวสาหกจขนาด
กลางและขนาดยอม (Small and Medium Enterprises: SMEs)
ดวยเหนวาการพฒนาทครบวงจรตงแตภาคการผลต ภาค
การคา และภาคบรการของกจการขนาดกลางและขนาดยอม
จะเปนรากฐานทจะท�าใหเศรษฐกจเกดความเขมแขงอยาง
ยงยน ค�าวา “วสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม” ถอไดวา
กอเกดมาจาก กสอ. ซงไดน�าไปใชบญญตในพระราชบญญต
สงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมท กสอ.ยกรางขน
ผลจากกฎหมายฉบบนจงเกดส�านกงานสงเสรมวสาหกจขนาด
กลางและขนาดยอม (สสว.) ท�าหนาทวางแผน นโยบาย และ
ตดตามประเมนผลการสงเสรมพฒนา SMEs คลายๆ กบ
สภาพฒนของ SMEs ทงน กสอ.ไดถายโอนงานดานนโยบาย
และแผน รวมทงงานตางประเทศเกยวกบ SMEs ใหกบ สสว.
โดย กสอ.ท�างานปฏบตดาน SMI และอตสาหกรรมชมชนเปน
หลก ในชวงเวลาเดยวกนงานดานสงเสรมพฒนาอตสาหกรรม
ในครอบครวและหตถกรรม รฐบาลไดก�าหนดเปนนโยบาย
1 ต�าบล 1 ผลตภณฑ (OTOP) มาด�าเนนการ จงท�าใหค�าวา
อตสาหกรรมในครอบครวและหตถกรรมเลอนหายไป กลาย
เปนวสาหกจชมชน ตามกระแสของค�าวาวสาหกจขนาดกลาง
และขนาดยอม
ในชวงเวลาแกไขปญหา SMEs จากผลของวกฤตการณ
ตมย�ากง กสอ.ไดเปนผน�าในการแสวงหาความรวมมอจาก
ธนาคารกรงไทย ขอใหจดวงเงนสนเชอเปนการเฉพาะส�าหรบ
SMEs ท กสอ.ไดพฒนาและชวยแกไขปญหา หรอปรบปรง
ยกระดบการประกอบการ ธนาคารกรงไทยจงเปนธนาคาร
พาณชยแหงแรกทจดสรรวงเงนสนเชอเปนการเฉพาะส�าหรบ
กลม SMEs ซงในทสดธนาคารพาณชยอนๆ กไดทยอยเปด
วงเงนสนเชอ SMEs เปนการเฉพาะทกๆ ธนาคาร มเพยง
เทานน กสอ.ยงไดยกรางกฎหมายยกฐานะบรรษทเงนทน
อตสาหกรรมขนาดยอม (บสย.) ขนเปนธนาคาร SMEs และ
เปนผผลกดนการจดตงสถาบนพฒนาวสาหกจขนาดกลางและ
ขนาดยอม เพอใหเปน SMEs University ของประเทศไทย
ขณะเดยวกนแผนแมบทพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาด
ยอม (ภาคอตสาหกรรม) ฉบบแรกกเปนผลตผลของ กสอ.
นคอเกยรตภมของ กสอ. และเราจะเดนหนาตอไปในการ
สงเสรม ชวยเหลอ และพฒนา SMI และ OTOP โดยมงตด
อาวธทางปญญา เพอพฒนาขดความสามารถของ SMI ให
สามารถรบและรกไดภายใตเศรษฐกจเสรไรพรมแดน ควบค
ไปกบการสงเสรมใหเกดนวตกรรมสรางสรรคในกลม SMI
นายอาทตย วฒคะโร
อธบดกรมสงเสรมอตสาหกรรม
9
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
วสยทศน (VISION)เปนองคกรหลกในการน�าภมปญญา นวตกรรม การประสานเครอขาย องคความร เพอการสงเสรมและพฒนาธรกจ
อตสาหกรรมไทยใหมนคง และพงพาตนเองไดอยางยงยน
พนธกจ (MISSION)สงเสรม สนบสนน พฒนาอตสาหกรรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม วสาหกจชมชน ผประกอบการ และผใหบรการ
ธรกจอตสาหกรรม เพอใหมสมรรถนะและขดความสามารถในการประกอบการทเปนเลศ ดวยนวตกรรม องคความร ภมปญญา
และธรรมาภบาล
ยทธศาสตร (STRATEGY)1. การสรางและพฒนาธรกจอตสาหกรรมใหเตบโตและแขงขนได
การบมเพาะธรกจอตสาหกรรมตงแตเรมตนกจการ จนถงระดบทผประกอบการธรกจอตสาหกรรมสามารถน�าพา
วสาหกจไปสระดบมาตรฐานสากล มขดความสามารถในการแขงขนระดบโลก
2. การสนบสนนปจจยเออตอการประกอบธรกจอตสาหกรรม
ใหการสนบสนนปจจยทชวยใหผประกอบการธรกจอตสาหกรรมสามารถด�าเนนกจการไปไดอยางราบรน
3. การพฒนาประสทธภาพองคกร
ปรบปรง พฒนาศกยภาพบคลากร และกระบวนการด�าเนนงานของกรมสงเสรมอตสาหกรรมใหมประสทธภาพและ
มคณภาพ พรอมทจะใหบรการแกกลมเปาหมาย
คานยม (CORE VALUE)กรมสงเสรมอตสาหกรรมเนนการท�างานอยางมประสทธภาพ (Efficiency) และการปรบตวใหทนโลก (Adaption)
วสยทศน/พนธกจ/ยทธศาสตร
พฒนาผประกอบการเพมศกยภาพเอสเอมไอสรางความเขมแขงวสาหกจชมชนดวยการปฏบตการอยางมออาชพ
เชยงราย
พะเยา
นาน
แมฮองสอน
เชยงใหม
ลำปางลำพนแพร
ตาก
สโขทย
อตรดตถ
กำแพงเพชร
พษณโลก
เลย
หนองบวลำภ
อดรธาน
หนองคาย
นครพนมสกลนคร
พจตร เพชรบรณ
ชยภม
ขอนแกนกาฬสนธ มกดาหาร
มหาสารคามรอยเอด ยโสธร
อำนาจเจรญ
อบลราชธาน
นครสวรรค
อทยธานชยนาท
ลพบร
กาญจนบร สพรรณบรสงหบร
อางทองสระบร
นครราชสมา
อยธยา
บรรมย สรนทร ศรสะเกษ
สระแกว
ปราจนบร
ฉะเชงเทรา
ชลบร
ระยอง จนทบร
ตราด
สมทรปราการกรงเทพมหานคร
สมทรสาครสมทรสงคราม
นนทบรนครปฐม ปราจนบร
นครนายก
ราชบร
เพชรบร
ประจวบครขนธ
ชมพร
ระนอง
สราษฎรธาน
นครศรธรรมราช
กระบ
ตรง พทลง
สตล สงขลาปตตาน
นราธวาสยะลา
พงงา
ภเกต
ÈÙ¹Â�Ê‹§àÊÃÔÁÍصÊÒË¡ÃÃÁÀÒ¤·Õè 1 ¨.àªÕ§ãËÁ‹
ÈÙ¹Â�Ê‹§àÊÃÔÁÍصÊÒË¡ÃÃÁÀÒ¤·Õè 2 ¨.¾ÔɳØâÅ¡
ÈÙ¹Â�Ê‹§àÊÃÔÁÍصÊÒË¡ÃÃÁÀÒ¤·Õè 3 ¨.¾Ô¨ÔµÃ
ÈÙ¹Â�Ê‹§àÊÃÔÁÍصÊÒË¡ÃÃÁÀÒ¤·Õè 4 ¨.ÍشøҹÕ
ÈÙ¹Â�Ê‹§àÊÃÔÁÍصÊÒË¡ÃÃÁÀÒ¤·Õè 5 ¨.¢Í¹á¡‹¹
ÈÙ¹Â�Ê‹§àÊÃÔÁÍصÊÒË¡ÃÃÁÀÒ¤·Õè 6 ¨.¹¤ÃÃÒªÊÕÁÒ
ÈÙ¹Â�Ê‹§àÊÃÔÁÍصÊÒË¡ÃÃÁÀÒ¤·Õè 7 ¨.ÍغÅÃÒª¸Ò¹Õ
ÈÙ¹Â�Ê‹§àÊÃÔÁÍصÊÒË¡ÃÃÁÀÒ¤·Õè 8 ¨.ÊؾÃóºØÃÕ
ÈÙ¹Â�Ê‹§àÊÃÔÁÍصÊÒË¡ÃÃÁÀÒ¤·Õè 9 ¨.ªÅºØÃÕ
ÈÙ¹Â�Ê‹§àÊÃÔÁÍصÊÒË¡ÃÃÁÀÒ¤·Õè 10 ¨.ÊØÃÒÉ®�¸Ò¹Õ
ÈÙ¹Â�Ê‹§àÊÃÔÁÍصÊÒË¡ÃÃÁÀÒ¤·Õè 11 ¨.ʧ¢ÅÒ
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
10การแบงกลมจงหวดตามภารกจรบผดชอบในสวนภมภาคของกรมสงเสรมอตสาหกรรม
ขารา
ชการ
ลกจา
งประ
จ�า
พนก
งานร
าชกา
ร
โครง
สราง
การแ
บงสว
นราช
การภ
ายใน
กรมส
งเสร
มอตส
าหกร
รมอธ
บด (1
)รอ
งอธบ
ด (3
)นก
วเคร
าะหนโ
ยบาย
และแผนเ
ชยวช
าญ (2
)•
ดานก
ารพ
ฒนา
ระบบ
สงเส
รมอต
สาหก
รรม
• ดา
นนโย
บายส
งเสร
มอตส
าหกร
รมกล
มตรว
จสอบ
ภายใ
น
ส�านก
บรหา
รกลา
ง•
ฝายบ
รหาร
งานท
วไป
• กล
มบรห
ารทร
พยา
กรบค
คล•
กลมบ
รหาร
งานค
ลงแล
ะงบป
ระมา
ณ•
กลมพ
สดแล
ะอาค
ารสถ
านท
• กล
มประ
ชาสม
พนธ
•
สวนบ
รหาร
เงนท
น
ส�านก
บรหา
รยทธ
ศาสต
ร•
ฝายบ
รหาร
งานท
วไป
• สว
นยทธ
ศาสต
รและ
แผนง
าน•
สวนพ
ฒนา
ระบบ
บรหา
ร•
สวนแ
ผนปฏ
บตงา
นและ
งบปร
ะมาณ
• สว
นตดต
ามแล
ะประ
เมนผ
ล•
สวนบ
รการ
สารส
นเทศ
• สว
นบรห
ารจด
การข
อมลแ
ละปร
กษาแ
นะน�า
ส�านก
พฒ
นาอต
สาหก
รรมช
มชน
• ฝา
ยบรห
ารงา
นทวไ
ป•
สวนพ
ฒนา
องคก
รอตส
าหกร
รมชม
ชน•
สวนพ
ฒนา
เชอม
โยงอ
ตสาห
กรรม
ชมชน
• สว
นพฒ
นาคณ
ภาพ
ผลตภ
ณฑ
ชมชน
• สว
นพฒ
นาภม
ปญญ
าและ
นวตก
รรมผ
ลตภณ
ฑชม
ชน
• สว
นพฒ
นาสง
เสรม
การต
ลาดผ
ลตภณ
ฑชม
ชน
ส�านก
พฒ
นาอต
สาหก
รรมส
นบสน
น •
ฝายบ
รหาร
งานท
วไป
• สว
นเทค
โนโล
ยการ
ผลตพ
นฐาน
• สว
นเทค
โนโล
ยการ
ผลตก
าวหน
า •
สวนเ
ทคโน
โลยป
ระยก
ต•
สวนส
งเสร
มมาต
รฐาน
เทคโ
นโลย
อต
สาหก
รรมส
นบสน
น
ศนยส
งเสร
มอตส
าหกร
รมภา
คท 1
-11
• ฝา
ยบรห
ารงา
นทวไ
ป•
สวนบ
รหาร
ยทธศ
าสตร
•
สวนบ
รการ
ธรกจ
อตสา
หกรร
ม •
สวนพ
ฒนา
ระบบ
สนบส
นนอต
สาหก
รรม
ส�านก
พฒ
นากา
รจดก
ารอต
สาหก
รรม
• ฝา
ยบรห
ารงา
นทวไ
ป•
สวนพ
ฒนา
อตสา
หกรร
มการ
ผลต
• สว
นพฒ
นาปร
ะสทธ
ภาพ
การบ
รหาร
จดกา
ร•
สวนส
งเสร
มการ
รวมก
ลมอต
สาหก
รรม
ส�านก
พฒ
นาอต
สาหก
รรมร
ายสา
ขา•
ฝายบ
รหาร
งานท
วไป
• สว
นพฒ
นาผล
ตภณ
ฑสง
ทอ•
สวนพ
ฒนา
อตสา
หกรร
มเคร
องเร
อน•
สวนพ
ฒนา
อตสา
หกรร
มเคร
องหน
ง•
สวนพ
ฒนา
อตสา
หกรร
มอญ
มณแล
ะ เค
รองป
ระดบ
ส�านก
พฒ
นาหน
วยบร
การอ
ตสาห
กรรม
• ฝา
ยบรห
ารงา
นทวไ
ป•
สวนศ
กษาแ
ละพ
ฒนา
บรกา
รอตส
าหกร
รม•
สวนพ
ฒนา
ขดคว
ามสา
มารถ
บรกา
รอตส
าหกร
รม•
สวนพ
ฒนา
มาตร
ฐานแ
ละเค
รอขา
ยบรก
ารอต
สาหก
รรม
ส�านก
พฒ
นาอต
สาหก
รรมเ
ปาหม
าย•
ฝายบ
รหาร
งานท
วไป
• สว
นพฒ
นาอต
สาหก
รรมเ
กษตร
• สว
นพฒ
นาผล
ตภณ
ฑบร
รจภณ
ฑแล
ะการ
พมพ
•
สวนพ
ฒนา
นวตก
รรมอ
ตสาห
กรรม
• สว
นพฒ
นากา
รใชพ
ลงงา
นและ
สงแว
ดลอม
ส�านก
พฒ
นาผปร
ะกอบ
การ
• ฝา
ยบรห
ารงา
นทวไ
ป•
สวนเ
สรมส
รางผ
ประก
อบกา
รใหม
•
สวนเ
สรมส
รางข
ดควา
มสาม
ารถผ
ประก
อบกา
ร•
สวนส
รางส
งคมก
ารปร
ะกอบ
การ
ศนยพ
ฒนา
อตสา
หกรร
มเซร
ามก
• ฝา
ยบรห
ารงา
นทวไ
ป•
สวนบ
รหาร
ยทธศ
าสตร
•
สวนพ
ฒนา
รปแบ
บผลต
ภณฑ
•
สวนว
จยแล
ะพฒ
นาเท
คโนโ
ลย
569
399
100
4
1
1
60 37 10 232
163
57
39 4 6 20 6 4 18 4 5
27 8 546 49 337 84 2
39 28 2
26 5 2
15 10 3
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
12
งานของกรมสงเสรมอตสาหกรรม (กสอ.) คอ การตดอาวธทางปญญาใหกบ SMI และ OTOP เพอใหผประกอบการและกจการ SMI และ OTOP มประสทธภาพ (Efficiency) และมการสรางสรรค (Creativity) อธบดกรมสงเสรมอตสาหกรรม นายอาทตย วฒคะโร ไดขยายความเรองนผานค�าถามค�าตอบ ดงตอไปน
ท�ำไมตอง Efficiency และ Creativity กอนอนผมขอท�าความเขาใจกบค�าวา SMI กอน สวน
OTOP เราทราบเราเขาใจกนอยแลว แตค�าวา SMI เราไม
คอยไดยนมากนก จะรจกดกคอ SMEs ซงยอมาจาก Small
and Medium Enterprises หรอวสาหกจขนาดกลางและขนาด
ยอม ซงหมายรวมทงกจการทเปนภาคอตสาหกรรม ภาคการ
คา และภาคบรการ สวน SMI มาจาก Small and Medium
Industries หมายถงเฉพาะภาคอตสาหกรรมขนาดกลางและ
ขนาดยอมเทานน
SMI และ OTOP มกมปญหาหรอจดออนในการประกอบ
การ ไมวาปญหาดานเทคโนโลยการผลต การจดการ การ
ตลาด การเขาถงขอมล แหลงเงนทน ตลอดจนบรการตางๆ
ของรฐ มากบางนอยบาง และดวยจ�านวนทมาก SMI และ
OTOP ตองเผชญกบการแขงขนอยางมากทงจากกจการ
กลมเดยวกนและจากกจการขนาดใหญ ทงจากในและตาง
ประเทศ แนวโนมการแขงขนยงสงขนตามกระแสเปดเสร
ภายใตเศรษฐกจไรพรมแดน
การท SMI และ OTOP จะอยรอดและแขงขนไดอยางยงยน
จงจ�าเปนจะตองเพมขดความสามารถในเชงประสทธภาพของ
การประกอบกจการ ปจจยการผลตเทาเดมสามารถสราง
ผลผลตไดมากขน หรอไดผลผลตเทาเดมแตใชปจจยการผลต
นอยลง ตนทนลดลง อยางไรกตาม ในระยะกลางและระยะ
ยาว ตนทนต�ากวาคนอนอยางเดยวยงไมพอ ตองคดอาน
พฒนาการผลตสนคาและบรการใหมคณคา ใหมความแตก
ตาง นนคอ ตองใสนวตกรรมและการสรางสรรคเขาไปดวย
เพอใหเกด Creative Industries ในกลม SMI และ OTOP
เปดนโยบายอธบด ป 2554ประสทธภาพและการสรางสรรคคอค�าตอบของ SMI และ OTOP
13
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
กรมฯ วางยทธศาสตรไวอยางไร เพอใหบรรล เปาหมายดงกลาว
กรมฯ วางไว 4 ยทธศาสตร ยทธศาสตรแรก คอ การ
สรางและพฒนาธรกจอตสาหกรรมใหเตบโตและแขงขน
ได ยทธศาสตรท 2 การสงเสรมและพฒนาอตสาหกรรม
เชงสรางสรรค ยทธศาสตรท 3 การสนบสนนปจจยเออตอ
การประกอบธรกจอตสาหกรรม และยทธศาสตรท 4 การ
พฒนาประสทธภาพองคกร
ยทธศาสตรแรก เปาหมายคอท�าใหผ ประกอบการทง
อตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดยอม (SMI) และ
อตสาหกรรมชมชน (OTOP) มความคดความอาน ม
ภมปญญา มขดความสามารถทจะยนหยดอยรอด สามารถ
‘รบ’ และ ‘รก’ ได ภายใตเศรษฐกจเสรและไรพรมแดน ผมใช
ตวยอ EEC เพอใหจ�าไดงาย
E ตวแรก Entrepreneur หรอผประกอบการ ซงเปนหวใจ
เปนผขบเคลอนกจการใหไปในทศทางทพงปรารถนา เราม
โครงการพฒนาตางๆ ทชวยใหเขามความเขาใจในเรองของ
การเปน Creative Entrepreneurs เปน Technopreneur นน
คอเปน entrepreneur ทเกงทดทงระดบประเทศและระดบ
ตางประเทศ
E ตวทสอง Enterprise คอตวองคกร ตวโรงงาน ซง
จะตองสรางประสทธภาพใหเกดขนในองคกร ไมวาเรอง
การพฒนาบคลากร การพฒนาระบบการบรหารจดการ
การใชเครองไมเครองมอ เครองจกรอปกรณ การพฒนา
กระบวนการผลต การยกระดบคณภาพมาตรฐาน การพฒนา
ผลตภณฑและบรรจภณฑ การน�า IT มาใช เพอใหองคกร
เขมแขง สรางความไดเปรยบเชงตนทน และสราง Value
Creation
C คอ Cluster เหมอนนทานอสป หวายอนเดยวหกได
งาย แตถาเปนมดรวมกนหลายๆ เสนกจะหกไดยาก ระบบ
อตสาหกรรมของประเทศกเชนกน ผ ประกอบการหรอ
โรงงานเกงเดยวไมพอ ตองท�าใหผประกอบการและโรงงาน
ทเกงมาพบมาเจอกน สรางความเขาใจรวมกน ประสานกน
เปนเครอขาย Cluster เกดการแลกเปลยนเรยนรขอมลและ
ประสบการณระหวางกนในเรองการตลาด เทคโนโลย การ
สรางนวตกรรม และกลเมดเดดพรายในการบรหารจดการ
ยทธศาสตรท 2 การสงเสรมและพฒนาอตสาหกรรม
เชงสรางสรรค เราตองสรางความแตกตางของสนคาและ
บรการ ผมชประเดน Creative Industries for SMI และ OTOP
หลกการกคอ สราง Creative Entrepreneurs เพอใหมผน�าไป
Creative Design, Creative Process & Product เกดผลตภณฑ
ใหมทไปสเชงพาณชยได
Creative Industries for SMI และ OTOP ในความหมาย
ของ กสอ. เรมจากระดบออนๆ กอนคอ Creative Design เปน
เรองของการออกแบบผลตภณฑและบรรจภณฑ สรางสรรค
ผลตภณฑใหมเอกลกษณ มความแตกตาง มเรองราว สราง
อารมณรวมกบผบรโภคและตลาดเปาหมาย และอาจเจาะลก
ตอไปในขน Creative Process & Product ซงเปนการน�าเอา
ศาสตรหรอความร เอานวตกรรมทางเทคโนโลยเขามาผสม
กบศลปจากการ design เชน ในเรองการใชวตถดบใหม การ
ปรบปรงขบวนการผลตใหม การใชเทคโนโลยใหม เพอใหเกด
ผลตภณฑทดขน ม Function การใชงาน หรอประโยชนใชสอย
มากขน และสดทายตองสรางสรรคการตลาดเพอตอยอดให
เกดผลเชงพาณชยดวย ในเรองนเราจะใชหลกการท�างานท
เรยกวา 3 ประสาน คอ กสอ.จะเปนตวกลาง มงบประมาณ
สนบสนน และเชญสถาบนการศกษา นกวจย นกเทคโนโลย
มาพบกบ SMI หรอ OTOP ทตองการสราง Creative Design,
Creative Process & Product จบคกนจนเกด Creative
Project ททงสามฝายจะไดรวมท�างานกนตอไป เพอเกด
ผลงานสรางสรรคไปสเชงพาณชย
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
14
ยทธศาสตรท 3 การสนบสนนปจจยเออตอการ
ประกอบธรกจอตสาหกรรม มงเตมเตมยทธศาสตรท 1
และ 2 ในเรองการใหบรการขอมลสารสนเทศ บรการเงน
ทนหมนเวยน การจดงานแสดงและจ�าหนายสนคา การจด
ตลาดนดนวตกรรม นอกจากนยงรวมถงการอบรมบมเพาะ
วทยากร ทปรกษา ตลอดจนบรการวเคราะหทดสอบคณภาพ
มาตรฐานผลตภณฑ เปนตน
ยทธศาสตรท 4 การพฒนาประสทธภาพองคกร เนน
พฒนาบคลากรและระบบบรหารจดการขององคกร เพอให
กสอ. หรอ DIP (Department of Industrial Promotion) เปน
Smart DIP D หมายถง การมงมนพฒนา (Development)
I คอ มศลธรรม จรรยา และบรณาการ (Integrity) และ P คอ
ความเปนมออาชพและท�างานอยางคมคา (Professional) ในป
ทผานมา กพร.ประเมนผลการท�างานของ กสอ. เราไดคะแนน
PMQA (การพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ) อนดบ
1 ใน 5 ของสวนราชการระดบกรมทงประเทศ
ทานพอทจะยกตวอยางประเทศทประสบความส�าเรจในเรองเศรษฐกจเชงสรางสรรค เปนแนวทางใหไทยไดอยางไรบาง
องกฤษ เยอรมน ญปน เกาหลใต ไตหวน เนนวางรากฐาน
การศกษา สอนใหคนคด ไมใชทองจ�า รวมทงสรางสงคม
แหลงการเรยนรในทกระดบ ในบทบาทหนาทของ กสอ. เรอง
Creative Economy เราจะผลกดน Creative Industries โดย
จะพยายามสรางสงคมของผประกอบการใหเปนผประกอบ
การทม Creativity สง ทเรยกวา Creative Entrepreneurs
หรอ Technopreneur
ผมไปดงานญปน ไตหวน รฐบาลอดหนนเรองวจยและ
พฒนา รวมทงการสรางสรรคนวตกรรมอยางมาก เขาใชหลก
3 ประสาน คลายๆ ท กสอ.ท�านแหละ ตางกนคอ เขาใส
ทรพยากรเขาไปมากกวาเราหลายเทาตว สวนเรามขอจ�ากด
หลายอยาง
ตวชวดการท�างานของ กสอ. ในป 2553 เรามหลายโครงการทด�าเนนการเพอ SMI และ OTOP
เชน โครงการเสรมสรางผประกอบการใหม กสอ.สรางสรรค
ผประกอบการใหมใหเกดขนในระบบเศรษฐกจ คอธรกจเกด
ขนถง 1,641 ราย มการลงทน 2,064 ลานบาท เทากบ 1
คน ลงทน 1.26 ลานบาท เกดการจางงาน 5,245 คน หรอผ
ประกอบการใหม 1 คนจางงานประมาณ 3.2 คน นคอผลลพธ
ทชดเจน งบประมาณทกรมฯ ใชราว 100 กวาลานบาท แต
เกดการลงทนในระบบเศรษฐกจ 2,000 กวาลานบาท นบเปน
ความคมคาในทางเศรษฐกจ ยงไมนบรวมวาสนคาทผลตได
ขายไปท�าใหรฐไดภาษมลคาเพม ปลายปมก�าไรรฐเกบภาษ
เงนไดนตบคคลหรอบคคลธรรมดาไดอกเทาไร นคอการท�างาน
อยางมออาชพ ท�าแลวเกดประโยชนตอระบบเศรษฐกจ โครง
การอนๆ ท กสอ.สงเสรม เชน โครงการ Lean Manufacturing
พบวาปทแลว ม SMI เขารวมโครงการ 33 บรษท ไดชวยลด
ตนทนการผลตของโรงงาน รดไขมนตางๆ ออกได 263 ลาน
บาท มตวเลขชวดไดทงหมด ในสวนของ OTOP กสอ.อย
เบองหลงของความส�าเรจทไปชวยปรบปรงพฒนาการผลตให
ผประกอบการ OTOP ไดรบมาตรฐานผลตภณฑชมชน (มผช.)
ไดมาตรฐานการจดการวสาหกจชมชน (มจก.) รวมทงไดมการ
พฒนารปแบบผลตภณฑและบรรจภณฑตางๆ
ในป 2554 กสอ.ยงคงท�างานตอเนอง ผมตงคณะท�างาน
ขนมา 2 ชด ชดแรกคอ คณะท�างานโครงการเตรยม
ความพรอมและเพมขดความสามารถผ ประกอบการ
และอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดยอม เพอรองรบ
ประชาคมเศรษฐกจอาเซยนและภมภาค และชดทสองคณะ
ท�างานโครงการ Creative Industries for SMI เพอก�ากบ
ดแลงานตดอาวธทางปญญาใหกบ SMI และ OTOP ให
เกดความเขมแขงพรอมทจะรบและรกไดทกเมอ
15
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
เมองเซวญา (Seville) แหงสเปนตอนใต นครปารสแหง
ฝรงเศส หรอกรงไคโรแหงอยปต มโอกาสตอนรบ
อาคนตกะมากมายในแตละป มเสนหทล�าลกแตกตางกนไป
สถานทส�าคญทางศาสนา สถาปตยกรรม วฒนธรรม วถชวต
ผคนแตละเมอง ลวนเปนแรงดงดดใหผคนไปเยยมชม
บรษทภาพยนตรฮอลลวด ท�ารายไดจากการจ�าหนายตวได
ปละ 1.5 หมนลานเหรยญ ยงไมนบรายไดจากธรกจเกยวเนอง
อนๆ ขณะทซลคอน วลเลย อาณาจกรไอทและมลตมเดยแหง
อเมรกาทแมจะมอายหางจากสตดโอฮอลลวดหลายสบป แต
กท�ารายไดใหมหาศาล บรษทนวตกรรมมากมายเกดขนทน
เชน ไมโครซอฟท เฟซบก ยาฮ แอปเปล กเกล
ประเทศเกาหลทประสบความส�าเรจจากการสงออกสนคา
อเลกทรอนกสและซอฟตแวรทางดานบนเทงกคลายคลงกบท
ยคหนงญปนเคยประสบความส�าเรจลนหลามจากการสงออก
สนคาตตลาดโลกไดนานาชนด อนเปนสนคาทแฝงไวซงราก
เหงาวฒนธรรม จตวญญาณ และวถชวตแบบญปน
สโมสรฟตบอลหลายแหงในโลกทสรางใหคนคลงไคลและ
น�าสรายไดจากการจ�าหนายตวชมฟตบอล รายไดจากลขสทธ
การถายทอด และรายไดเกยวเนองอนๆ กนบเปนเศรษฐกจ
ทสรางเงนสะพดจาก ‘ความสามารถพเศษ’ (Talent) ของ
คนในประเทศผสานกบการท�าตลาดในอตสาหกรรมกฬาและ
บนเทงอยางเปนระบบ
ทงหมดนมแกนรวมกน คอ ‘เศรษฐกจเชงสรางสรรค’
(Creative Economy)
ร�ารวยความคดสรางสรรค น�าส
ความมงคงทางเศรษฐกจ
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
16
นยามแหงเศรษฐกจเชงสรางสรรค ปจจบนหลายประเทศ ทงมตรประเทศในเอเชยและ
ประเทศเจาเศรษฐกจในยโรปไดวางนโยบายการพฒนา
ประเทศภายใตกรอบค�าวา ‘เศรษฐกจเชงสรางสรรค’
(Creative Economy) ซงน�าไปสความมงมาดในการพฒนา
บรบทแวดลอมใหสอดคลองกบเศรษฐกจเชงสรางสรรค อาท
อตสาหกรรมเชงสรางสรรค (Creative Industries) ผลตภณฑ
และบรการเชงสรางสรรค (Creative Goods and Services)
อตสาหกรรมเชงวฒนธรรม (Cultural Industries) เศรษฐกจ
เชงวฒนธรรม (Cultural Economics) นครแหงการสรางสรรค
(Creative Cities) หรอคลสเตอรเชงสรางสรรค (Creative
Clusters) เปนตน โดยในการวางกรอบนโยบายนนพวงดวย
การก�าหนดเปาประสงคการเตบโตทางเศรษฐกจ
แทจรงแลวค�านมความหมายอยางไร ครอบคลมกจกรรม
ทางเศรษฐกจอะไรบาง และสามารถสรางเมดเงนหมนเวยนใน
เศรษฐกจจากแนวคดนไดมากนอยเพยงไร
ในรายงานวาดวยเศรษฐกจเชงสรางสรรค 2008 (Creative
Economy Report 2008) ของการประชมสหประชาชาตวา
ดวยการคาและการพฒนา หรอ UNCTAD (United Nations
Conference on Trade and Development) อธบายวา
‘ความคดสรางสรรค’ (Creativity) นน พบไดในทกสงคม
ทกประเทศ ไมวายากดมจน ประเทศใหญหรอประเทศเลก
ประเทศพฒนาแลวหรอประเทศก�าลงพฒนา
ความคดสรางสรรคมความเกยวโยงกบค�าวา เอกลกษณ
เฉพาะตว (Originality) จนตนาการ (Imagination) ความหลก
แหลม (Ingenuity) การรงสรรค (Inventiveness) ซงในการ
แสดงออกซงความคดสรางสรรคนนมาจากฐานความรทแตละ
สงคมม และผลผลตทางความคดเหลานนบไดวาเปนทนทาง
ปญญา (Intellectual Capital) ซงทกสงคมลวนมคลงทรพยสน
ทางปญญา คลงวฒนธรรม ความรเชงศลปะ วทยาศาสตร
เทคโนโลย ตลอดจนทกษะ เชงชน พรสวรรคของคนในชาต
ทสะทอนถงอตลกษณและคณคาของสงคมตนเอง
เศรษฐกจในศตวรรษท 21 ไดมการน�า ‘ทนทางวฒนธรรม’
นสมาสเขากบ ‘หลกการทางเศรษฐศาสตร’ และ ‘ความรทาง
เทคโนโลย’ และเกดเปนเศรษฐกจเชงสรางสรรค ซง UNCTAD
ไดขยายความถงเศรษฐกจเชงสรางสรรคไว 5 ลกษณะคอ
•สามารถสรางรายได สรางงาน และท�ารายไดจากการ
สงออก สงเสรมกจกรรมทางสงคม สนบสนนความ
หลากหลายทางวฒนธรรม และการพฒนามนษย
•เปนการผสานเศรษฐกจ วฒนธรรม และสงคม ใหม
ปฏสมพนธกบเทคโนโลย ทรพยสนทางปญญา และ
การทองเทยว
•เปนกจกรรมเศรษฐกจฐานความร (Knowledgebased
economic activities) ทมมตของการพฒนา และ
เชอมโยงทกภาคสวนทงในระดบมหภาคและจลภาค
•เพอการพฒนาเศรษฐกจเชงสรางสรรค ประเทศตองการ
นวตกรรมเชงนโยบายทใชความรแบบสหวทยาการ
(Multidisciplinary) และตองการความรวมมอจากทก
หนวยงาน
•หวใจส�าคญของเศรษฐกจเชงสรางสรรคคอ ‘อตสาหกรรม
เชงสรางสรรค’ (Creative Industries)
17
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
จอหน ฮอวกนส (John Howkins) ผตดตามศกษาเรอง
เศรษฐกจเชงสรางสรรคอยางใกลชด และเปนหนงในคณะท
ปรกษา UNDP เกยวกบเศรษฐกจเชงสรางสรรค สมาชกสภา
UK Arts and Humanities Research Council (AHRC) อกทงม
ประสบการณเกยวกบสอสงพมพ ทว ภาพยนตร และเคยเปน
อดตประธานเจาหนาทโรงเรยนภาพยนตรลอนดอน (London
Film School) ไดอธบายวา
‘ความคดสร างสรรค ’ มใช ส งใหม อกทง ‘วชา
เศรษฐศาสตร’ กมใชสงใหม ดงทกลาวขางตนแลววา มนษย
ในทกประเทศ ทกสงคม ลวนมความคดสรางสรรค แตสงใหม
จะเกดขนกตอเมอสองสงมารวมกน กลายเปนสงใหมทสราง
คณคาพเศษและสรางความมงคงได ซงเขาประมาณการวา
เศรษฐกจเชงสรางสรรคมมลคา 2.2 ลานลานเหรยญเมอ
ป 2000 และเพมขนรอยละ 5 ตอปมาโดยตลอด
ฮอวกนสจ�าแนกความคดสรางสรรความสองแบบ แบบ
แรกคอ ความคดสรางสรรคทเตมเตมความคด อารมณของ
ปจเจกบคคล และอกแบบคอ ความคดสรางสรรคทรงสรรคขน
เปนผลตภณฑและบรการ ซงเขาไปเกยวของกบอตสาหกรรม
ตางๆ
สหราชอาณาจกรก�าหนดใหมอตสาหกรรมเชงสรางสรรค
ทงหมด 15 สาขา อยางไรกตาม แตละประเทศไดก�าหนด
อตสาหกรรมเชงสรางสรรคของตนแตกตางกนไป ขนอย
กบความไดเปรยบและความสามารถในเชงแขงขนของ
อตสาหกรรมนนๆ
นยามแหงอตสาหกรรมเชงสรางสรรคUNCTAD ไดอธบายความหมายของ ‘อตสาหกรรม
เชงสรางสรรค’ วา คอ วงจรของการสรางสรรค การผลต
การกระจายสนคาและบรการทกอรปขนจากทรพยสนทาง
ปญญา หรอความรทเปนทรพยสนทจบตองไมได (Intangible
Intellectual) หรอศลปวฒนธรรม ผนวกกบความคดสรางสรรค
คณคาทางเศรษฐกจ และเปาประสงคทางการตลาดใหกลาย
เปนสนคาทจบตองได (Tangible Goods)
ตามนยามน อตสาหกรรมเชงสรางสรรคจงเกยวของกบ
หลายอตสาหกรรม ตงแตหตถกรรมและศลปกรรมแบบดงเดม
การพมพ ภาพยนตร ดนตร การแสดง ไปจนถงอตสาหกรรมท
เกยวของกบวทยาศาสตร เทคโนโลย และธรกจทเกยวของกบ
บรการ อาท ภาพยนตร ทว วทย สอใหม และการออกแบบ
ทงนเปนผลงานทไมจ�ากดวาเกดจากศลปนอสระ จากองคกร
ธรกจขนาดเลก หรออาจเกดจากองคกรขนาดใหญระดบโลก
โดยอาจแบงออกเปนกลมหลกได 4 กลม คอ
•มรดกทางวฒนธรรม (Heritage) ซงเปนไดทง
การแสดงออกทางวฒนธรรม (Traditional cultural
expressions) เชน งานประเพณ งานมหกรรม ทกษะ
ฝมอ หตถศลป
อาณาเขตทางวฒนธรรม (Cultural sites) เชน แหลง
โบราณคด พพธภณฑ หองสมด นทรรศการ
•ศลปะ (Arts) ซงจ�าแนกออกไดเปนสองแขนงใหญคอ
ทศนศลป อาท ภาพเขยน ประตมากรรม การถาย
ภาพ โบราณวตถ และ ศลปะการแสดง เชน ดนตร
ภาพยนตร นาฏกรรม โอเปรา ละครสตว ละครหน
•สอ (Media) ประกอบดวยสอสงพมพ เชน หนงสอ การ
พมพ เปนตน และสอภาพและเสยง เชน ทว วทย และ
การแพรภาพตางๆ
•การสรางสรรคตามลกษณะงาน (Functional Crea-
tions) ประกอบดวยสนคาดานแฟชน เชน เสอผา
อญมณ การตกแตงภายใน สนคาสอประสม เชน
ซอฟตแวร วดโอเกม บรการเชงสรางสรรค เชน
สถาปตยกรรม โฆษณา การวจยและพฒนา และอนๆ
ทเกยวของ
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
18
จากรายงานฉบบเดยวกนนระบวา อตสาหกรรมเชง
สรางสรรคมพลวตสงมาก ระหวางป 20002005 ในการ
คาระหวางประเทศ เปนการคาผลตภณฑและบรการเชง
สรางสรรคคดเปนรอยละ 8.7 โดยในป 2005 คดเปนการ
สงออกผลตภณฑเชงสรางสรรคราวรอยละ 3.4 ของการคา
โลก หรอคดเปน 4.24 แสนลานเหรยญ
ในยโรป มรายไดจากอตสาหกรรมเชงสรางสรรคคดเปน
6.54 พนลานยโรเมอป 2003 เพมขนรอยละ 12.3 ซงนบ
วามากกวามลคาเศรษฐกจของสหภาพยโรป (European
Union : EU) กอเกดการจางงาน 5.6 ลานคน และผลการ
ศกษาเศรษฐกจและการคาในอกหลายประเทศ ไดแสดงผล
ประจกษวา ประเทศก�าลงพฒนาหลายประเทศ โดยเฉพาะ
ประเทศในเอเชยก�าลงไดประโยชนจากพลงของเศรษฐกจ
เชงสรางสรรค เชน ประเทศจน ถอเปนผน�าในการสงออก
ผลตภณฑเชงสรางสรรคทมมลคาเพมในป 2005 และแม
ในหลายประเทศ นโยบายรฐยงมไดจรงจงในการสงเสรม
เศรษฐกจเชงสรางสรรค แตกเปนฐานการผลตเพอการสง
ออกผลตภณฑเชงสรางสรรคหลายชนด เชน คอมพวเตอร
กลอง โทรทศน อปกรณภาพและเสยง ซงเพมขนระหวางป
19962005 จาก 5.1 หมนลานเหรยญมาเปน 2.74 แสนลาน
เหรยญ ซงเปนการสะทอนภาพความตองการของผบรโภค
ในระดบโลก และนาจะเปนทศทางในการพฒนาการผลตใน
ประเทศได หากระดบนโยบายมการก�าหนดทศทาง
เพราะการเกดขนของอตสาหกรรมเชงสรางสรรคนน เมอ
สบสาวแลวพบวามไดเกดขนจากความบงเอญ แมแรกเรมอาจ
เกดขนจากการไมไดวางแผนงานเชงธรกจอตสาหกรรม เชน
สตดโอฮอลลวด เดมเปนทงหญาโลง และมนกบกเบกเขามา
ถายภาพยนตรเมอป 1910 แตการขยายผลและสรางใหเปน
ระบบเศรษฐกจส�าคญภายในพนทในเวลาตอมา ตองอาศย
การรวมมอกนทงจากประชาชนในพนท ผประกอบการเอกชน
การปกครองทงในระดบรฐและระดบทองถน
เช นเดยวกบการเกดขนของนโยบายเศรษฐกจเชง
สรางสรรค นครสรางสรรค หรอกจกรรมเชงสรางสรรค ณ
มมตางๆ ของโลกนน เกดขนโดยเจตนาทจะฟนฟรากเหงา
ภมปญญาหรอทรพยสนทางปญญา หรอผลกดนวทยาศาสตร
วทยาการ หรอองคความรทตนมความโดดเดน มาผนวกดวย
การบรหารจดการทสามารถสรางมลคาเพมทางเศรษฐกจได
ประเทศสหราชอาณาจกรเปนกรณศกษาของประเทศท
ประสบความส�าเรจจากการสงออกผลตภณฑและบรการจาก
อตสาหกรรมเชงสรางสรรคได นอกจากพลงของวสาหกจทง
ขนาดเลก กลาง และใหญแลว ยงเปนเพราะมนโยบายรฐ
หนนเนอง โดย Department of Culture, Media and Sport
ไดจดตง Creative Task Force ขนเพอผลกดนอตสาหกรรม
ทเกยวของตงแตป 1997 นอกจากน ปจจบน มนครท
เรยกตนเองวา Creative City ราว 60 แหง เชน Creative
Manchester, Creative Bristol, Creative London แหงสหราช
อาณาจกร ทออสเตรเลย เมองบรสเบน ม Brisbane Creative
City Strategy กรงวอชงตน ด.ซ. สหรฐอเมรกา ม Creative
Cities Initiatives in 2001 นครโอซากา ประเทศญปนไดตง
Graduate School for Creative Cities เมอป 2003 และตง
Japanese Creative Cities Network ในป 2005
19
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
UNDP ไดประกาศเครอขายนครแหงความคดสรางสรรค
เมอป 2004 อาท เอดนเบอะระ สกอตแลนด นครแหง
วรรณกรรม โบโลนญา อตาล นครแหงดนตร เซวญา
สเปน นครแหงดนตร บวโนสไอเรส อารเจนตนา มอนทร
ออล แคนาดา และกรงเบอรลน เยอรมน เปนนครแหงการ
ออกแบบ ซานตาเฟ นวเมกซโก สหรฐอเมรกา นครแหงศลปะ
พนบาน อสวาน อยปต นครแหงศลปะพนบาน และโพพายน
โคลอมเบย นครแหงศลปะดานอาหาร เปนตน
UNCTAD ไดเสนอวา ประเทศก�าลงพฒนามโอกาสกาว
กระโดดทางเศรษฐกจได หากพฒนาในภาคอตสาหกรรม
เชงสรางสรรค สหประชาชาตเองไดก�าหนดเปาหมายพฒนา
สหสวรรษ (Millennium Development Goals : MDGs) ทม 8
เปาประสงคในการพฒนาภายในป 2015 และสงทส�าคญเปน
อนดบตนๆ กคอ ‘การลดความยากจนและความหวโหย’
ซงทนดานความคดสรางสรรค ทนวฒนธรรมเปนวตถดบท
ประเทศก�าลงพฒนา หรอแมแตชนกลมนอยสรางโอกาสทาง
เศรษฐกจใหตนได
อยางไรกด ในรายงานของ UNCTAD อรรถาธบายไว
นาสนใจวา Creative Cities มไดหมายถงเพยงวา เปนนคร
ทมศลปนมาชมนมกนคบคง แตหมายถงการมประชากร
หลากหลายอาชพทเป ยมดวยความคดสรางสรรค อาจ
เปนขาราชการ นกเคลอนไหวทางสงคม นกธรกจ วศวกร
แรงงานทกษะฝมอ นกคดทผนกก�าลงกนด�าเนนกจกรรม หรอ
โครงการทใชความคดสรางสรรคและสรางคลงความรรวม
กน อกทงการเปนนครสรางสรรค อาคาร ตกส�านกงาน มได
ส�าคญเทาโครงสรางพนฐาน (infrastructure) ทจะผลกดนให
เกดนครสรางสรรคอยางเปนรปธรรม หรอกลาวโดยรวบยอด
คอ ฮารดแวรมไดส�าคญเทาซอฟตแวร การปลกเราความคด
การสรางจตวญญาณแหงความคดสรางสรรคขนในสงคมตาง
หากทเปนสงส�าคญ
จอหน ฮอวกนส เสนอวากระบวนการสรางสรรคประกอบ
ดวย 5 ขนตอน เปนสวนผสมระหวางความฝนกบการ
วเคราะห การหยงร ทเกดขนในใจ และการค�านวณแบบ
งายๆ ซงสรปยอตามอกษรตวหนาออกมาเปนค�าวา RIDER
ประกอบดวย Review การทบทวน Incubation การ
บมเพาะ Dreams ความฝน Excitement ความตนเตน
Reality Checks การตรวจสอบความเปนไปไดจรง
พรอมกนนนไดบญญต 10 แนวทางในการปลกสราง
นเวศแหงความคดสรางสรรค คอ 1) ตระหนกและหนนความ
คดสรางสรรคของเยาวชน 2) ใหการศกษาเชงสรางสรรค
แกเยาวชนโดยถวนหนา 3) แปรเปลยนจนตนาการ ความ
สามารถ ทกษะมาเปนกจกรรมหรองาน 4) เปดโอกาสให
ประชาชนในการสรางความหลากหลาย 5) เฉลมฉลองใหกบ
การเปลยนแปลงตางๆ และสงใหมๆ ทเกดขน และยอมรบ
ความคดเหนผอน 6) สนบสนนการเรยนหรอการอบรม และ
เรยนรจากความลมเหลว 7) ชวยเหลอวสาหกจขนาดกลาง
และขนาดยอม 8) บรหารจดการทรพยสนทางปญญา 9) สราง
ความมนใจใหตลาดและคาอยางยตธรรม 10) เพมการคาและ
การแลกเปลยนระหวางประเทศ
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
20
Creative Thailandหลายปทผานมา ประเทศไทยไดพสจนตวเองทามกลาง
ความทาทายของสถานการณเศรษฐกจโลก โดยตดอนดบ 1
ใน 20 ประเทศผสงออกผลตภณฑสรางสรรคมากทสดของ
โลก มสเอดนา โดส ซานโตส ดยเซนเบรก (Edna Dos Santos
Duisenberg) ผเชยวชาญดานเศรษฐกจเชงสรางสรรคของการ
ประชมสหประชาชาตวาดวยการคาและการพฒนา กลาว
ถงประเทศไทยในการบรรยายเรองเศรษฐกจเชงสรางสรรค
ในงาน Thailand International Creative Economy Forum
(TICEF) เมอ 29 พฤศจกายน 2553 ในประเทศไทย ดวย
ความชนชมวา ประเทศไทยมศกยภาพในการสรางผลผลต
ดานเศรษฐกจเชงสรางสรรค เนองจากมสนคาทหลากหลาย
และมการสรางความแตกตางดวยเอกลกษณเฉพาะตว
ประเทศไทยมความหลากหลายและร�ารวยทางวฒนธรรม
ซงเปนทรพยากรทางภมปญญาส�าหรบการสรางสรรคอน
ส�าคญยง เหมอนมเพชรงามในมอ ขนอยทจะเลอกเจยระไน
จดแขงและความพรอมของตนเองใหเปนเหลยมคมอนแพรว
พราย เพอสรางโอกาสในการแขงขนไดอยางไร
รฐบาลป จจบน ภายใต การน�าของนายอภสทธ
เวชชาชวะ นายกรฐมนตร ไดประกาศวสยทศนพรอมผลก
ดนใหประเทศไทยเปนศนยกลางอตสาหกรรมสรางสรรคใน
ภมภาคอาเซยน โดยเชอมนวาแนวคดเศรษฐกจเชงสรางสรรค
(Creative Economy) จะเปนกลไกหลกในการขบเคลอนระบบ
เศรษฐกจไทยใหสามารถแขงขนไดในเวทโลก ซงไมเพยง
ประเทศไทย แตรฐบาลในหลายๆ ประเทศกก�าหนดนโยบาย
เศรษฐกจเชงสรางสรรคไวในแผนพฒนาระบบเศรษฐกจ เพอ
วางรากฐานความมงคงใหกบประเทศเชนกน
ในการเปลยนประเทศไทยไปสระบบเศรษฐกจใหมน
รฐบาลไดสนบสนนงบประมาณกวา 20,000 ลานบาท
(ระหวางป 25532555) เพอสนบสนน Creative Economy
4 ดาน 12 พนธสญญา โดยมเปาหมายวาจะเพมมลคา
ทางเศรษฐกจของอตสาหกรรมเชงสรางสรรคจากรอยละ
12 (มลคาเกอบ 900,000 ลานบาท) ของผลผลตมวลรวม
ประชาชาตเปนรอยละ 20 ในป 2555
พนธสญญาของรฐบาลเกยวกบนโยบายเศรษฐกจเชง
สรางสรรค (Creative Thailand Commitments) 4 ดาน
ประกอบดวย
ดานท 1 ยกระดบโครงสรางพนฐานเพอสนบสนนระบบ
เศรษฐกจเชงสรางสรรค (Creative Infrastructure)
ดานท 2 สรางรากฐานและปลกฝงความสามารถดาน
การคด และการสรางสรรคในระบบการศกษาไทย (Creative
ทมา : UNCTAD
Creative goods export by Southeast Asian countries, 2008
21
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
Education & Human Resource) โดยด�าเนนการผานการ
ปฏรปการศกษา ซงรฐบาลมแผนจะเสนอใหลดเวลาเรยนใน
หองเรยนลง 30% เพอใหเดกๆ เรยนรจากสงรอบตวนอก
หองเรยนมากขน ซงเชอวาจะเออตอการพฒนาความคดเชง
สรางสรรค นอกจากนจะมต�าราเรยนเกยวกบวชาเศรษฐกจเชง
สรางสรรคและทรพยสนทางปญญาเพอเปนการวางรากฐาน
ตงแตวยเยาวดวย
ดานท 3 กระต นใหทกภาคสวนใหความส�าคญกบ
เศรษฐกจเชงสรางสรรค (Creative Society & Inspiration)
ดานท 4 สงเสรมสนบสนนธรกจและอตสาหกรรมท
เกยวของกบเศรษฐกจเชงสรางสรรค (Creative Business
Development & Investment)
นอกจากนยงมแผนงานจดตงองคกรมหาชน ‘Creative
Thailand Agency’ เพอเปนองคกรหลกในการด�าเนนการ
เรองน อกทงมการรเรมเสนอกฎหมายสงเสรมเศรษฐกจเชง
สรางสรรค เพอใชกฎหมายน�าไปสความยงยนเชงโครงสราง
โดยจะตราเปนพระราชบญญตส งเสรมและสนบสนน
เศรษฐกจเชงสรางสรรคโดยเฉพาะ รวมทงแกกฎหมาย
เกยวของกบเศรษฐกจเชงสรางสรรค คอ กฎหมายเกยวกบ
เศรษฐกจการลงทนของส�านกงานคณะกรรมการสงเสรม
การลงทน (BOI) โดยจะเพมการสงเสรมการลงทนในสาขา
เศรษฐกจเชงสรางสรรค 15 สาขาอตสาหกรรมใหอยในกรอบ
ภารกจของบโอไอ
ส�าหรบการนยามและระบขอบเขตของภาคการผลตซงจะ
เปนสวนหนงของเศรษฐกจเชงสรางสรรคนน แตละประเทศ
มความแตกตางกนไป ทงนเพราะบทนยามควรมความ
สอดคลองกบความไดเปรยบเชงการแขงขนของแตละประเทศ
ดวย ส�าหรบประเทศไทย ความแตกตางทเหนไดชดเจนคอ
คณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตไดเพม
2 ภาคการผลตอนประกอบดวย ภาคการผลตอาหารไทย
และ การบรการการแพทยแผนไทย ซงเปนสงทประเทศไทย
มความไดเปรยบทางการแขงขนสงเมอเทยบกบมตรประเทศ
บนเวทเศรษฐกจโลก
4 กล มอตสาหกรรมเชงสรางสรรค 15 สาขาของ
ประเทศไทย ตามนยามของส�านกงานคณะกรรมการ
พฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต หรอ สศช. โดยยด
กรอบของ UNCTAD ไดแก
กลม 1 Cultural Heritage ไดแก งานฝมอ การทองเทยว
เชงศลปวฒนธรรมและประวตศาสตร ธรกจอาหารไทย และ
การแพทยแผนไทย
กลม 2 Arts ไดแก ศลปะการแสดง ทศนศลป
กลม 3 Media ไดแก ภาพยนตร สงพมพ กระจายเสยง
เพลง
กลม 4 Functional Creations ไดแก งานออกแบบ
แฟชน สถาปตยกรรม โฆษณา ซอฟตแวร
ส�าหรบดาวร งในอตสาหกรรมเชงสรางสรรคของไทย
(จากการศกษาของ สศช. โดยวเคราะหขอมลทางเศรษฐกจ
ยอนหลงตงแตป 25452549) ไดแก กลมงานสรางสรรค
ตามลกษณะงาน ซงมสดสวนมลคาทางเศรษฐกจสงสด คด
เปนสดสวนเกนรอยละ 60 ของผลตภณฑมวลรวมแหงชาต
(GDP) โดยเฉพาะกลมงานออกแบบ (ในป 2549 เฉพาะกลม
งานออกแบบสรางรายไดสงถง 304,990 ลานบาท) รองลง
มาเปนกลมมรดกทางวฒนธรรม (Cultural Heritage) กลมสอ
(Media) และกลมศลปะ (Arts)
ทงน เมอพจารณาขอมล GDP นบตงแตป 25452552 จะ
พบวา กลมอตสาหกรรม Functional Creations จะมมลคาเพม
ขนทกป โดยในป 2552 GDP ประเทศไทยมมลคา 912,738
ลานบาท ดงนน มลคาจากอตสาหกรรมเชงสรางสรรคของ
แตละกลมจงเพมสงขนทกป
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
22
แลวหากประเทศไทยไมเขาสเศรษฐกจเชงสรางสรรค จะมผลกระทบอยางไรในรายงานเรองเศรษฐกจเชงสรางสรรคของหลายหนวย
งาน กลาวตรงกนวา ทรพยากรธรรมชาตถกตกตวงน�าไปใช
มากขน วกฤตเศรษฐกจทเกดขนครงแลวครงเลา แตละครง
น�าพามาซงการวางงาน ความหอเหยวของผคน ความหมด
หวงทางเศรษฐกจ ชองวางระหวางผมและผไมมหางมากขน
จากกลไกการคา หลายประเทศสญเสยการแขงขนในการ
ผลตเชง Mass Production ทแขงทคาแรงและตนทนวตถดบ
นอกจากน รสนยมการบรโภคของผคนทมความรมากขน
ร เรองภยโลกรอน ร เรองวทยาศาสตรการอาหาร ร เรอง
ชวอนามย รเรองการออกแบบ และใหคากบความงดงามทาง
ศลปะ ความบนเทง ลวนเปนตวก�าหนดทศทางการผลตสนคา
และบรการ หากผประกอบการไทยไมท�าความเขาใจกบการ
เปลยนแปลง อาจมโอกาสตกขบวนรถไฟเศรษฐกจน
เพอใหบรรลเปาประสงคในการน�าประเทศไทยไปส
ระบบเศรษฐกจเชงสรางสรรค ในป 2554 รฐบาลไดจดสรร
งบประมาณเพอสงเสรมเศรษฐกจเชงสรางสรรคใหกบหนวย
งานตางๆ รวม 2,260 ลานบาท โดยกระทรวงวฒนธรรม
ไดรบ 623 ลานบาท กระทรวงพาณชย 804 ลานบาท และ
กระทรวงอตสาหกรรม 398 ลานบาท
หากพจารณาตามรายงานทน�าเสนอมาน ยอมหมายถง
ศนยกลางเศรษฐกจทางดานความคดสรางสรรคสามารถ
สรางขนได และยายฐานความมงคงไดหากศนยกลางเดมไม
พฒนาและรกษาความสามารถในการแขงขนของตนไว จง
เปนไปไดเชนกนทประเทศไทยจะสรางศนยกลางเศรษฐกจ
จากอตสาหกรรมทตนมความสามารถเชงการแขงขน เชน
แมวาศนยกลางสปาดงเดมในโลกอยทคารโล วาร สาธารณ
รฐเชก หรอญปนจะเลองชอเรองออนเซน แตสปาไทย เมอ
ผสานดวยภมปญญาหตถบ�าบด หรอแพทยแผนไทย กเกด
เปนผลตภณฑและบรการใหมตามนยามอตสาหกรรมเชง
สรางสรรคได
GDP Cultural and
HeritageArts Media
Functional Creations
2545 662,696 178,479 547 44,923 463,731
2546 685,297 182,777 506 49,280 446,274
2547 741,015 199,824 454 54,873 480,087
2548 792,585 222,273 522 59,954 506,340
2549 848,166 244,225 553 66,607 521,236
2550 889,192 N.A. N.A. N.A. N.A.
2551 935,122 N.A. N.A. N.A. N.A.
2552 912,378 N.A. N.A. N.A. N.A.
ปมลคา
ตารางแสดงมลคาจากอตสาหกรรมเชงสรางสรรค หนวย : ลานบาท
ทมา : สศช.
23
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
ประเทศไทยมศกยภาพทจะเปนครวของโลก ดวยความ
อดมสมบรณทางพชพรรณธญญาหาร หากด�าเนนในแนวทาง
อตสาหกรรมเกษตรเชงสรางสรรคกจะเพมมลคาสนคาไดอก
มาก เชน ภมปญญาการปลกขาวของชาวนาไทย เมอผสาน
กบความรเชงวทยาศาสตรกจะแตกออกเปนผลตภณฑได
นานาชนด อาท ขาวสมนไพร แปง ขนม สบขาวส�าหรบขด
ผว เมรย เครองประทนผว หรอแมแตบรรจเปนรายการทอง
เทยวกไดเชนกน ดงทบางประเทศน�าภมปญญาการผลตไวน
เครองดม หรออาหารตางๆ มาเปนจดขายของอตสาหกรรม
การทองเทยว หรอภมรดานการปรงอาหารของไทยอาจเปน
ฐานน�าไปสนครแหงศลปะดานอาหาร (City of Gastronomy)
ยอมไดเชนกน
แหลงดนทธรรมชาตประทานใหแตละพนทมความแตก
ตางกน เชน ดนปากเกรด ดนราชบร ดนล�าปาง ดนเชยงใหม
หากตอยอดความรดานวสดศาสตร เทคโนโลยการเผา และ
การออกแบบทตองรสนยมสากล หรอแมแตความรทางดาน
Green Technology กสามารถเปนเครองปนดนเผาทระดบ
เวลดคลาสได
ภมปญญาการทอผาไหม ผาฝาย และผาพนเมองนานา
ชนด หากเปดรบนาโนเทคโนโลยกจะเพมคณลกษณะพเศษ
ใหกบผาไทยทมคณสมบตทโดดเดนอยแลวใหมประโยชน
ใชสอยหลากหลายขน ศลปะการแสดง ภมปญญาพนบานอก
มากมาย หากศกษารวบรวมความรอยางเปนระบบกตอยอด
เปนสนคานวตกรรมได
กรมสงเสรมอตสาหกรรมในฐานะหนวยงานหลกทท�า
หนาทสนบสนนและสงเสรมผประกอบการอตสาหกรรมขนาด
กลางและขนาดยอมมวสยทศน ยทธศาสตร พนธกจ ตอเนองจาก
ป 25532554 จงเปนการขบเคลอนงาน ‘อตสาหกรรมเชง
สรางสรรค’ ซงเปนการสงเสรมอตสาหกรรมทเนนขบเคลอน
ดวย ‘ประสทธภาพ’ ‘นวตกรรม’ และ ‘ทนทางปญญา’ โดย
มหนวยงาน 9 ส�านก 11 ศนยฯภาคฯ และ 1 ศนยพเศษท
คอยใหความชวยเหลอสนบสนนผประกอบการผานการอบรม
การสนบสนนเงนทน ตลอดจนการรวมจดท�าแผนปฏบตอยาง
เปนรปธรรม
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
24
กรมสงเสรมอตสาหกรรม สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
เมอพจารณาความหมายของ Creative Economy ท
UNCTAD อธบายไว 5 ลกษณะ มความเชอมโยงกบการ
ท�างานของกรมสงเสรมอตสาหกรรมเปนอยางยง โดย
เฉพาะในลกษณะท 5 อธบายไววา At the heart of
creative economy are the creative industries หรอ
หวใจส�าคญของเศรษฐกจเชงสรางสรรคคออตสาหกรรม
เชงสรางสรรค ซงมความเกยวของกบอตสาหกรรมหลาย
ชนดและหลากหลายระดบ ตงแตอตสาหกรรมหรอวสาหกจ
ระดบชมชน ไปจนถงอตสาหกรรมขนาดกลาง ขนาดยอม และ
ขนาดใหญ อกทงแตละประเทศกมความแตกตางกนไป ขนอย
กบขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมทตนถนด
โดยทวไป ความหมายของภาคอตสาหกรรมนนจะ
ครอบคลมการด�าเนนธรกจใน 3 ประเภทหลก คอ ภาคการผลต
ภาคการคา และภาคบรการ ทงน ในการพฒนาอตสาหกรรม
ของประเทศใหเขาส ‘อตสาหกรรมเชงสรางสรรค’ ยอมตอง
ด�าเนนการตามกรอบทศทางหลกของเศรษฐกจเชงสรางสรรค
ทเปนรมธงใหญ นนคอ การสงเสรมธรกจอตสาหกรรมโดยใช
ฐานความร (Knowledgebased industries) อตสาหกรรมท
ขบเคลอนดวยประสทธภาพ (Efficiencydriven industries)
อตสาหกรรมทขบเคลอนดวยนวตกรรม (Innovationdriven
industries) ทสรางมลคาเพมได ลดอตสาหกรรมทเนนพงพง
ปจจยการผลต (Factordriven industries) ราคาถก
ทงน ยทธศาสตร วสยทศน และพนธกจของกรมสงเสรม
อตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม และการด�าเนนงาน
ตลอดป 2553 มความสอดคลองกบแนวทางการพฒนา
เศรษฐกจเชงสรางสรรคอยางยง โดยกรมฯ มวตถประสงคใน
การสงเสรมให SMI มองคประกอบอยางหนงอยางใด หรอ
องคประกอบทงหมดรวมกนดงตอไปน
•ผลตภณฑเชงสรางสรรค (Creative Product)
•เทคโนโลยและกระบวนการเชงสรางสรรค (Creative
Process and Technology)
•การออกแบบเชงสรางสรรค (Creative Design)
ทงน ยทธศาสตรของกรมสงเสรมอตสาหกรรมในป 2553
ประกอบดวย
ยทธศาสตรท 1 การสรางและการพฒนาธรกจอตสาหกรรมใหเตบโตและแขงขนได
มเปาประสงคคอ การบมเพาะธรกจอตสาหกรรมตงแต
เรมตนกจการ จนถงระดบทผประกอบการธรกจอตสาหกรรม
สามารถน�าพาวสาหกจไปสระดบทมมาตรฐานสากล และ
ขดความสามารถในการแขงขนระดบโลก (World Class
Organization) รวมถงสามารถประกอบธรกจอตสาหกรรม
25
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
ระหวางประเทศได โดยเฉพาะในแถบภมภาคอาเซยนโดย
ใชแนวทางทหลากหลายตามความเหมาะสม เชน การฝก
อบรม การใหค�าปรกษาแนะน�า การพฒนาตนแบบผลตภณฑ
บรรจภณฑ การถายทอดเทคโนโลย เปนตน ซงกรมสงเสรม
อตสาหกรรมจะใหความชวยเหลอแกผประกอบการและ
วสาหกจอยางตอเนองเพอใหบรรลเปาหมายดงกลาว
ยทธศาสตรท 2 การสนบสนนปจจยเออตอการประกอบธรกจอตสาหกรรม
มเปาประสงคคอ การสนบสนนองคประกอบเพมเตมจาก
การพฒนาผประกอบการและวสาหกจ ซงชวยใหผประกอบ
การธรกจอตสาหกรรมสามารถด�าเนนกจการไปไดอยาง
ราบรน องคประกอบส�าคญทเออตอการประกอบการ ไดแก
ขอมลอตสาหกรรม เงนทนหมนเวยน การทดสอบผลตภณฑ
โอกาสทางการตลาด และผใหบรการ เปนตน
ยทธศาสตรท 3 การพฒนาประสทธภาพองคกรมเปาประสงคคอ การปรบปรงและพฒนากระบวนการ
ด�าเนนงานของกรมสงเสรมอตสาหกรรมใหมประสทธภาพ
และมคณภาพ พรอมทจะใหบรการแกกล มเปาหมายซง
ประกอบดวยผประกอบการวสาหกจขนาดกลางและขนาด
ยอม วสาหกจชมชน ผใหบรการ เครอขายหนวยรวมด�าเนน
การและประชาชนทวไป โดยมเปาหมายสงสดคอความพง
พอใจของผรบบรการ โดยมงเนนพฒนาบคลากรภายใน
องคกร กระบวนการปฏบตงาน และสมรรถนะในการด�าเนน
งาน ตามหลกการบรหารจดการคณภาพภาครฐ (Public
Management Quality Award : PMQA)
นอกจากงานในสามยทธศาสตรขางตนแลว กรมฯ ยงม
โครงการบรณาการรวมหนวยงานอน อาท โครงการเตรยม
ความพรอมผประกอบการอาหารไทย เพอรองรบเขตการ
คาเสร ปงบประมาณ 2553 โครงการศกษาเพอการพฒนา
อตสาหกรรมเชอมโยงทมศกยภาพบนพนทเสนทาง R3 (ไทย
พมาลาวจน) และโครงการอตสาหกรรมเพอการสรางงาน
ทยงยนในพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใต (Hand in Hand)
เปนตน
ทงหมดนคอภารกจทกรมสงเสรมอตสาหกรรมด�าเนน
การอยางตอเนองและเนนคณภาพ เพอพฒนา SMI ใหม
ศกยภาพในการแขงขนทามกลางการเปลยนแปลงทไมหยด
นง ดวยความตระหนกวาภาคอตสาหกรรมนนเปนฟนเฟอง
ส�าคญตวหนงทจะมบทบาทส�าคญในการน�าพาประเทศไทย
กาวเขาส Creative Thailand ไดเปนผลส�าเรจ
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
26
ในป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรมด�าเนนโครงการและกจกรรมภายใต 3 ยทธศาสตร ประกอบดวย
ยทธศาสตรท 1 การสรางและการพฒนาธรกจอตสาหกรรมใหเตบโตและแขงขนได
ในการสรางและการพฒนาธรกจอตสาหกรรมใหเตบโต
อยางยงยนนน กรมสงเสรมอตสาหกรรมไดมการพฒนาขด
ความสามารถของผประกอบการผานการอบรมในโครงการ
ตางๆ อยางตอเนอง อาท โครงการพฒนาอตสาหกรรม
การผลตเพอยกระดบความสามารถการแข งขน
(Manufacturing Development to Improve Competi-
tiveness Programme : MDICP) สรางผลผลตได 110 ราย
การใหค�าแนะน�าปรกษาแนะน�าเชงลกแก SMEs ใน
อตสาหกรรมรายสาขา สรางผลผลตได 100 ราย การใหค�า
แนะน�าปรกษาแนะน�าเชงลกแก SMEs ในอตสาหกรรม
สนบสนน สรางผลผลตได 70 ราย การบรหารจดการ
อตสาหกรรมการเกษตร สรางผลผลตได 20 ราย การให
ค�าปรกษาแนะน�าเชงลกดานการพฒนาผลตภณฑ บรรจ
ภณฑ และการพมพ การสงเสรมนวตกรรมอตสาหกรรม
สรางผลผลตได 800 ราย โครงการเสรมสรางผประกอบ
การใหม (New Entrepreneurs Creation : NEC) สราง
ผลผลตได 7,029 ราย กจกรรมพฒนาผประกอบการธรกจ
อตสาหกรรม สรางผลผลตได 2,892 ราย เปนตน
เมอบคลากรมความพรอมในดานความร ความสามารถ
การฝกฝนกระบวนการคด ยอมเปนประโยชนตอการปรบปรง
ประสทธภาพงานในดานตางๆ ขององคกร ซงจะสงผลปลาย
ทางตอขดความสามารถของอตสาหกรรมไทยโดยรวม
ยทธศาสตรท 2 การสนบสนนปจจยเออตอการประกอบธรกจอตสาหกรรม
ปจจบน ‘ฐานขอมล’ และ ‘ความร’ นบเปนปจจยส�าคญ
ในการประกอบธรกจอตสาหกรรม ฐานขอมลทด เปนระบบ
สามารถน�าไปสการวเคราะหและการตดสนใจทถกตอง รวม
ถงโอกาสในการจบค (Business Matching) หรอรวมกลม
ทางธรกจใหเกดความเขมแขง กรมสงเสรมอตสาหกรรม
เหนความส�าคญในประเดนดงกลาว จงมโครงการตางๆ ใน
การเตรยมความพรอมปจจยเออ อาท ศนยธรกจอตสาหกรรม
(Business Opportunity Center : BOC) ทงในสวนกลางและ
ตางจงหวด 13 ศนย ท�าหนาทใหบรการหองสมดอตสาหกรรม
หองสมดความร และฐานขอมลออนไลน ตลอดจนค�าแนะน�า
ปรกษาอนเปนประโยชนเพอเสรมความมนใจใหกบ SMI โดย
ในป 2553 ใหบรการแกผประกอบการจ�านวน 4,426 ราย
การวนจฉยสถานประกอบการส�าหรบผ ประกอบ
การ (SHINDAN) โครงการทไทยไดรบความชวยเหลอจาก
รฐบาลญปนในตอนเรมตนดวยการจดสงผเชยวชาญเขามา
ถายทอดความรเกยวกบการวนจฉยสถานประกอบการ เพอ
ลดทอนปญหา และเสรมประสทธภาพในการผลต ซงนบวา
เปนการเพมศกยภาพในกระบวนการผลตเชงสรางสรรค หรอ
Creative Process
ศนยเครอขายบรการทดสอบ วเคราะห วจย ดาน
อตสาหกรรม (Technical Service Network Center :
TSNC) เพอใหผลตภณฑไดคณภาพมาตรฐาน ใหบรการแก
ผประกอบการไดจ�านวน 114 ราย
โครงการสรางและพฒนาคณภาพทปรกษา (Service
Provider) เพอพฒนาทปรกษาทมคณภาพในการใหค�า
ปรกษาแนะน�าแก SMI ปทผานมา กรมฯ สามารถสรางผลผลต
ได 581 ราย โครงการเงนหมนเวยนเพอการสงเสรมอาชพ
อตสาหกรรมในครอบครวและหตถกรรมไทย เปนตน
ยทธศาสตรท 3 การพฒนาประสทธภาพองคกรในการจะพฒนาผ ประกอบการใหเกดประสทธภาพ
ประสทธผล กรมสงเสรมอตสาหกรรมจ�าเปนตองมบคลากร ผ
เชยวชาญ และคณะท�างานทมประสทธภาพดวยเชนกน กรมฯ
จงจดใหมการพฒนาบคลากร การจดการความร (Knowledge
Management) การพฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศซงจะ
น�าไปสการปรบปรงกระบวนการและระบบการใหบรการแก
ผประกอบการและประชาชนทวไปอยางมประสทธภาพและ
คณภาพ ตามเกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (Public
Management Quality Award : PMQA)
ทงน ทงสามยทธศาสตรไดสรางผลผลตในป 2553 จ�านวน
ไมนอย ดงรายละเอยดอธบายผลงานแตละยทธศาสตรใน
เนอหาล�าดบถดไป
สรปผลงานกรมสงเสรมอตสาหกรรม ป 2553
ยทธศาสตรท 1
การสรางและพฒนาธรกจอตสาหกรรมใหเตบโตและแขงขนได
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
28
การท�างานภายใตกรอบความคด ‘อตสาหกรรมเชง
สรางสรรค’ (Creative Industries) ของกรมสงเสรม
อตสาหกรรมมความทาทายยง ดวยความพยายามในการ
ยกระดบขดความสามารถในการแขงขน (Competitiveness)
โดยรวมของอตสาหกรรมมบรบทแตกตางไปจากอดต ดงนน
‘การสรางและการพฒนาธรกจอตสาหกรรมใหเตบโตและ
แขงขนได’ จงตองพจารณาและเทาทนตอการเปลยนแปลง
ตางๆ ทอาจสงผลกระทบตอการด�าเนนธรกจในรปแบบเดม
ปจจยบางประการทส งผลตอการเปลยนแปลงของ
อตสาหกรรมและผประกอบการไทย ประกอบดวย
•ขอตกลงการคาเสร ทงในระดบภาคและระดบภมภาค
โดยเฉพาะประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN
Economic Community : AEC) ทมเปาหมายจะผนก
ก�าลงใหเปนตลาดเดยวเปนผลส�าเรจภายในป พ.ศ.
2558 ซงหมายถงผ ประกอบการไทยตองมความ
สามารถในการผลตสนคา/บรการทสามารถแขงไดใน
ตลาดทกวางขน ขณะเดยวกนกตองมความสามารถ
ในการรกไปยงตลาดเพอนบานซงจะแปรสภาพเปน
ตลาดเดยวในอนาคต การเตรยมพรอมในทกระดบ
ตงแต ‘แรงงานทกษะ’ (Skilled-Labour) ระดบ ‘การ
บรหารจดการ’ (Management) ไปจนถงระดบการ
สราง ‘ภาวะผน�า’ (Leadership) จงเปนเรองส�าคญ
ซงกรมสงเสรมอตสาหกรรมไดใหความส�าคญในการ
พฒนาทกษะบคลากรและผประกอบการในทกระดบ
•เงอนไขและมาตรการทางการคาตางๆ ทเพมขน อาท
ความตนตวตอปญหาโลกรอน กอใหเกดการก�าหนด
มาตรการทางการคาตางๆ อาท Clean and Security Act
2009 ของอเมรกา ซงเปนทมาของการประเมนคารบอน
ฟตพรนตจากการผลต หรอขอผกพนทางกฎหมาย
ในพธสารเกยวโต (Kyoto Protocol) หรอพนธกรณ
สารมอนทรออลทวาดวยขอตกลงเรองการท�าลาย
ชนบรรยากาศโอโซน ท�าใหอตสาหกรรมทเกยวของ
กบการผลตทกอเกดสาร CFC ตองระมดระวง หรอ
ความกงวลและหวงใยตอสขภาพท�าใหมการก�าหนด
มาตรการเรองความปลอดภยทางดานอาหาร การ
ปฏบตตออาหาร GMO (Genetically Modified Organ-
ism) เปนตน มาตรการเหลานนอกจากเปนการก�าหนด
มาตรฐานของสนคาและบรการแลว ในอกมตหนงกคอ
การกดกน การสรางขอบเขตขอก�าหนดของตลาดในรป
แบบใหม ซงเปนสงทผประกอบการตองตดตามและ
ปรบตวอยางเทาทน
•ความกาวหนาของเทคโนโลย เช น เทคโนโลย
29
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
ยทธศาสตรท 1 การสรางและพฒ
นาธรกจอตสาหกรรมใหเตบโตและแขงขนได
อนเทอรเนต ท�าใหรปแบบของตลาดการคาเปลยน
ไป ตลาดการคามไดมเพยงตลาดกายภาพ (Physi-
cal Market) เทานน แตปจจบนตลาดออนไลนหรอ
อเลกทรอนกสมารเกต (E-Market) ไดทวความส�าคญ
ขนมาก และมมลคาการซอขายมหาศาล ผประกอบ
การจงตองเตรยมพรอมหรอปรบตวส�าหรบการคา
ตามเทคโนโลยท เปลยนแปลงดวย นอกจากนน
ยงมเทคโนโลยอกหลายแขนง อาท เทคโนโลยนาโน
เทคโนโลยวสด เทคโนโลยชวภาพ ทท�าใหรปแบบการ
บรโภคของผคนเปลยนไป อนมผลอยางยงยวดตอการ
พฒนาสนคาและบรการ
•การเกดขนของตลาดเกดใหม (Emerging Market)
ปจจบน ตลาดใหมเกดขนตลอดเวลา รวมถงประเทศ
ทเปนฐานการผลตใหมทมความไดเปรยบเรองตนทน
คาแรง อาท อนเดย จน เวยดนาม ท�าใหประเทศท
เคยแขงขนดวยปจจยเดม เชน ตนทนคาแรง ตนทน
วตถดบ หรอการผลตจ�านวนมากเพอใหประหยดตอ
ขนาด (Economy of Scale) ตองปรบกลยทธเพอการ
แขงขนและแสวงหาโอกาสใหม
บรบทตางๆ ทเปลยนไปนเองทกรมสงเสรมอตสาหกรรม
โดยหนวยงานทง 9 ส�านก 11 ศนยฯภาคฯ เหนความส�าคญ
และค�านงถงในการพฒนาธรกจและอตสาหกรรมไทยให
เตบโตอยางยงยน ทงในการพฒนาความรเชงวชาการและการ
ลงมอปฏบต เพอยกระดบผประกอบการเขาสการแขงขนดวย
อตสาหกรรมเชงสรางสรรคทเนนการแขงขนดวยฐานความร
ดวยทนวฒนธรรม ทกษะเชงชน หรอเทคโนโลยทสงขน ซงก
คอการแขงขนดาน ‘คณคา’ และ ‘มลคา’ มากกวาเรองของ
‘ราคา’ นนเอง
โดยในการพฒนาโครงการและกจกรรมตางๆ จะใหความ
ส�าคญ 3 แนวทางคอ ‘ผลตภณฑเชงสรางสรรค’ (Creative
Product) ‘กระบวนการเชงสรางสรรค’ (Creative Process)
และ ‘การออกแบบเชงสรางสรรค’ (Creative Design)
ทงน การด�าเนนงานตลอดป 2553 กรมฯ ไดสนบสนน
โครงการตามแนวคดอตสาหกรรมเชงสรางสรรคจ�านวน
มาก ซ งแต ละโครงการได แยกย อยออกเป นหลาย
กจกรรม เพอสงเสรมอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาด
ยอมตลอดจนวสาหกจชมชน อาท โครงการเพมผลต
ภาพอยางมนวตกรรม (Entrepreneurs Development for
Innovative Productivity Programme : EDIPP) โครงการสง
เสรมนวตกรรมอตสาหกรรม และโครงการสรางคณคาและ
มลคาเพมผลตภณฑดวยความคดสรางสรรค อนเปนสวนหนง
ของโครงการเสรมสรางผประกอบการใหม เปนตน โดยด�าเนน
ควบคไปกบการสงเสรมขดความสามารถการแขงขนของผ
ประกอบการในโครงการตางๆ ทเนนการลดตนทนและเพม
ประสทธภาพการผลต อาท โครงการพฒนาอตสาหกรรมการ
ผลตเพอยกระดบความสามารถการแขงขน (Manufacturing
Development to Improve Competitiveness Programme :
MDICP) โครงการบรการเงนสมทบจางทปรกษาเพอปรบปรง
ประสทธภาพการผลต การจดการ และดานการตลาด
(Consultancy Fund : CF) โครงการพฒนาการรวมกลมและ
เชอมโยงอตสาหกรรม (Industrial Cluster Development
Project : Cluster) โครงการพฒนาขดความสามารถในการ
แขงขนของอตสาหกรรมไทยดวยเทคโนโลยสารสนเทศ
(Enhancing SMEs Competitiveness Through IT : ECIT)
โครงการเสรมสรางผประกอบการใหม (New Entrepreneurs
Creation : NEC) โครงการเสรมสรางขดความสามารถ
อตสาหกรรมชมชนสเชงพาณชย เปนตน
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
30
โครงการพฒนาอตสาหกรรมการผลตเพอยกระดบความสามารถการแขงขน (Manufacturing Development to Improve Competitiveness Programme : MDICP)
การด�าเนนการโครงการพฒนาอตสาหกรรมการผลตเพอ
ยกระดบความสามารถการแขงขน หรอ MDICP ภายใตการ
ก�ากบดแลของส�านกพฒนาการจดการอตสาหกรรม (สพจ.
กสอ.) จดไดวาเปนความมงมนในการพฒนา ‘กระบวนการ
เชงสรางสรรค’ (Creative Process) ดวยเปนโครงการทมง
พฒนาใหบคลากรในระบบการผลตรจกการสงเกต วเคราะห
แยกแยะกระบวนการท�างาน และน�ามาสการรวมกนสรรค
สรางวธการในการแกไขลดขนตอน หรอเพมกระบวนการท
เสรมประสทธภาพการผลตใหดขน
หลงจากประเทศไทยประสบปญหาวกฤตคาเงนบาทเมอ
ป พ.ศ. 2540 อตสาหกรรมจ�านวนมากประสบปญหาในการ
แขงขน ตนทนทางการเงนสงขนอยางฉบพลน และจากการ
ประเมนของส�านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาด
ยอม (สสว.) พบวาอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดยอม
(SMI) สวนใหญเปนธรกจรบจางผลต ซงบางครงเปนการผลต
เชงลอกเลยนแบบ ประสทธภาพการผลตต�า ขาดการพฒนา
ดไซน และการบรหารจดการทมคณภาพ ปญหาทรมเราดง
กลาวท�าใหองคกรจ�านวนมากประสบปญหาและปดกจการ
ไปในทสด
ภาครฐใหความส�าคญกบการแกปญหาดงกลาวในการ
ชวยเหลอวสาหกจพลกฟนกจการ จงจดตงโครงการพฒนา
อตสาหกรรมการผลตเพอยกระดบความสามารถการแขงขน
หรอ MDICP มาตงแตป 2542 โดยมจดประสงคส�าคญเพอ
พฒนาระบบการบรหารจดการธรกจของ SMI ไทย เพอยก
ระดบความสามารถการแขงขนเขาสระบบการคาสากล และ
สามารถแขงขนไดอยางยงยน โดยเปนการพฒนาแผนงาน
ตางๆ 5 แผนงาน และภายหลงไดเพมอก 3 แผนงาน รวมเปน
8 แผนงาน คอ แผนการผลต ระบบมาตรฐาน เทคโนโลยและ
นวตกรรม การเงนและการลงทน กลยทธธรกจและการตลาด
การบรหารคนและพฒนาองคกร การจดการความร และการ
จดการโซอปทาน
โดยในการด�าเนนงานนนไดแตกแขนงเปนโครงการ
MDICP 4 แผนงาน MDICP 3 แผนงาน และ MDICP 2 แผน
งาน เพอใหสอดคลองกบองคกรทมขนาดและประเภทธรกจ
แตกตางกน โดยเครองมอทน�ามาใชในการเสรมประสทธภาพ
นนมการปรบใหสอดคลองกบองคกร อาท TPM (Total Pro-
ductive Maintenance) TQM (Total Quality Management)
หรอระบบการผลตแบบลน (Lean Manufacturing) เปนตน
นอกจากนนยงจดตงบรษท เอมดก โฮลดง จ�ากด เพอเชอม
โยงเครอขาย SMI เขาดวยกน
ทงน เดอนกนยายน 2553 ทผานมา เปนวาระครบรอบ
12 ปในการด�าเนนโครงการ MDICP สรปรวมมวสาหกจทเขา
รวมโครงการตลอด 12 ป จ�านวน 540 กจการ โดยเปนการ
เขารวมในป 2553 จ�านวน 110 กจการ
วสาหกจทเขารวมโครงการไดความรในการบรหารจดการ
ทางดานตนทน การเพมผลผลต การลดของเสย การสราง
นวตกรรมการผลต หากประเมนเปนมลคายอดขาย พบวา
เพมขนมากกวา 15,000 ลานบาท เกดการจางงานเพมขน
มากกวา 3,000 คน
31
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
ยทธศาสตรท 1 การสรางและพฒ
นาธรกจอตสาหกรรมใหเตบโตและแขงขนได
โครงการบรการเงนสมทบจางทปรกษาเพอปรบปรงประสทธภาพการผลต การจดการ และดานการตลาด (Consultancy Fund : CF)
SMI จ�านวนไมนอยมความมงมน มความคดสรางสรรค
ในการพฒนากจการ แตขาดซงความรของการบรหารจดการ
ทดและอาจมเงนทนนอย หลายรายจงประสบปญหาระหวาง
การด�าเนนงาน อาท ขาดเทคโนโลยในการผลต ขาดการ
จดท�าระบบมาตรฐานคณภาพ การพฒนาการตลาดและการ
บรการ เปนตน
กรมสงเสรมอตสาหกรรมเลงเหนปญหาดงกลาว หาก
SMI ไดรบค�าปรกษาแนะน�าทดจากทปรกษามออาชพ ยอม
เปนประโยชนยงตอการปรบปรงกจการใหเกดประสทธภาพ
ซงการใหความชวยเหลอในแงคาใชจายกจะเปนทางหนงให
SMI เหลานมโอกาสพฒนาศกยภาพ โดยทางโครงการได
จดหาทปรกษาภาคเอกชนทมความร ความเชยวชาญ และ
ไดออกเงนสมทบคาใชจายในการจางทปรกษาประมาณ
รอยละ 50 ของคาจดจางทปรกษา แตไมเกนวงเงนทไดรบ
จดสรร โดยก�าหนดคณสมบตกลมเปาหมายผรบบรการไววา
ตองเปนวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมภาคการผลต ม
ทรพยสนถาวรไมเกน 200 ลานบาท (ไมรวมทดน) มคนไทย
ถอหนไมนอยกวารอยละ 50 และเปนกจการทปฏบตตาม
พ.ร.บ.โรงงาน พ.ศ. 2535
ขนตอนการด�าเนนงานประกอบดวยการวนจฉยปญหา
และความตองการในการปรบปรงประสทธภาพการประกอบ
การ เพอน�าผลการวนจฉยมาก�าหนดขอบเขตการท�างาน
ของทปรกษาในการใหค�าปรกษาแนะน�าในการปรบปรง
ประสทธภาพการประกอบการในสถานประกอบการ พรอม
ตวชวดผลงานและตวชวดความส�าเรจของการด�าเนนงาน
ในปงบประมาณ 2553 กจกรรม CF ไดรบงบประมาณ
9,200,400 บาท เพอใหบรการปรกษาแนะน�าเชงลกแกสถาน
ประกอบการจ�านวน 96 ราย โดยมหนวยงานรบผดชอบ
ด�าเนนการและผลการใชจายงบประมาณดงน
ลดตนทนการผลต
(บาท)
ลดการสญเสย
(บาท)
ยอดขายทเพมขน
(บาท)
การลงทนเพม
(บาท)
การจางงานเพม
(บาท)
รวมผลลพธทได
(บาท)
9,481,550 9,791,321 102,333,101 27,211,600 4,933,151 153,750,723
หนวยงาน สพจ.กสอ. สพข. ศภ.1 ศภ.2 ศภ.3 ศภ.4 ศภ.5
งบประมาณ (บาท) 3,049,872 840,044 862,220 222,000 148,000 396,044 470,044
จ�านวนโรงงาน (ราย) 23 10 10 3 2 4 5
ศภ.6 ศภ.7 ศภ.8 ศภ.9 ศภ.10 ศภ.11 รวม
396,044 222,000 840,044 940,044 370,000 540,044 9,200,400
4 3 10 10 5 6 96
ผลลพธจากการด�าเนนงาน ปงบประมาณ 2553
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
32
การใหค�าปรกษาแนะน�าเชงลกแก SMEs ในอตสาหกรรมรายสาขา
ในสงคมฐานความร (Knowledge based Society) ม
ความรใหมๆ เกดขนในโลกตลอดเวลา และการรจกน�าความ
รมาประยกตใชไมวาจะในกจการหรอในผลตภณฑ นบวาเปน
กระบวนการ ‘เพมมลคา’ อยางหนง ยกตวอยาง อตสาหกรรม
เครองเรอน เชน ธรกจผลตเฟอรนเจอร จ�าเปนตองใชความ
รรอบดาน ทงระบบโลจสตกส การตลาด การผลตทมการ
เปลยนแปลงไปตามบรบทของสงคม เชน ในการสงออกไป
ยงบางประเทศ ตองใหความส�าคญกบการเลอกวตถดบทตอง
เลอกใชไมจากปาปลกตามขอก�าหนดขององคกร FSC หรอ
Forest Stewardship Council หรอการเลอกใชไม EO หรอ
E1 ตามมาตรฐานสงแวดลอมส�าหรบสนคาเฟอรนเจอรของ
ยโรป (EU Formaldehyde Emission Standard) ซงมปรมาณ
การปลอยสารฟอรมลดไฮดออกจากเฟอรนเจอรต�า ไมเปน
อนตรายตอสขภาพ เปนตน
จะเหนวาในแตละอตสาหกรรมทแตกตางกนยอมตองการ
ความร ความเชยวชาญในสาขาความรเชงลกทแตกตางกน
หรอแมในอตสาหกรรมเดยวกนกยงอาจแตกตางกนในดาน
ผลตภณฑ กลมเปาหมาย การบรหารจดการภายในองคกร
ซงการจะผลตสนคาเพอแขงขนในระดบโลกนน จ�าเปนตอง
มความรเชงลกเพอสรางแตมตอในการแขงขน
ภายใตการด�าเนนงานของส�านกพฒนาอตสาหกรรม
รายสาขา (สพข.กสอ.) ซงประกอบดวย 4 สวนส�าคญ คอ
สวนพฒนาผลตภณฑสงทอ สวนพฒนาอตสาหกรรมเครอง
หนง สวนพฒนาอตสาหกรรมอญมณและเครองประดบ
สวนพฒนาอตสาหกรรมเครองเรอน และกลมงานดานวสด
ศาสตร จงไดใหความส�าคญกบการพฒนาเชงลกกบ SMI
อยางตอเนอง โดยในป 2553 ไดด�าเนนโครงการยอยตางๆ
อาท โครงการเสรมสรางผ บรหารระดบกลางยคใหม
สรางผลผลตได 200 ราย โครงการพฒนาเครองแตงกาย
มสลม พฒนาไดจ�านวน 50 ราย โครงการพฒนาบคลากร
ในอตสาหกรรมรายสาขา พฒนาได 830 ราย โครงการ
Hand in Hand พฒนาได 450 ราย นอกจากนนยงมการ
จดเกบฐานขอมลของแตละอตสาหกรรม เพอเปนฐานการ
พฒนา SMI อกดวย
33
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
ยทธศาสตรท 1 การสรางและพฒ
นาธรกจอตสาหกรรมใหเตบโตและแขงขนได
ศนยพฒนาอตสาหกรรมเซรามก จงหวดล�าปาง
หากว เคราะห ตามหลกของ Michael E. Porter
ศาสตราจารยผมความเชยวชาญเรองขดความสามารถแหง
ชาตแลว จงหวดล�าปางนบเปนจงหวดทมศกยภาพการแขงขน
ทางดานเซรามก เนองจากมทนดานวตถดบและทรพยากรทด
คอมดนขาวทเหมาะแกการมาท�าเซรามก โดยมการผลตชาม
ตราไกมายาวนานกวา 50 ป ภายหลงวสาหกจชมชน และ SMI
ไดคดคนพฒนา ใสมลคาเพม น�าดนขาวผสมกบวตถดบอนๆ
หรอใชกระบวนการเคลอบ กระบวนการเผาทแตกตางกนไป
ท�าใหมผลตภณฑหลากหลายมากขน เชน ผลตภณฑเครอง
ใชบนโตะอาหาร ของประดบ ของช�ารวยและของตกแตง
และนอกจากจ�าหนายในประเทศแลว ยงมการสงออกรวม
มลคา 2,000 ลานบาท/ป โดยลกษณะของอตสาหกรรมเซรา
มกล�าปางม 2 ลกษณะคอ อตสาหกรรมในครวเรอนและ
อตสาหกรรมโรงงาน สงทนากงวลคอ ปจจบนโรงงานผลต
เซรามกไดเพมขนอยางมาก ปจจบนมโรงงานมากถง 200 โรง
ในจงหวดล�าปาง จางแรงงานทองถนจ�านวนกวา 11,000 คน
การใหค�าแนะน�าปรกษาแนะน�าเชงลกแก SMEs ในอตสาหกรรมสนบสนน
ในระบบการผลต
จนกระทงสนคาถงมอ
ผ บร โภคน น แต ละ
อตสาหกรรมม ‘หวงโซ
อปทาน’ (Supply Chain) ของตนเอง อาท ในอตสาหกรรม
อาหาร นอกจากเกยวของกบผผลตอาหารซงเปนวตถดบหลก
แลว ยงเกยวของกบอตสาหกรรมนานาชนด เชน ผผลตบรรจ
ภณฑ ผผลตส บรการขนสง เปนตน หรอในอตสาหกรรม
ยานยนตมความเกยวเนองกบผผลตชนสวน หรอผ ผลต
เครองจกรยอมเกยวของกบผผลตชนสวนเครองจกร เปนตน
และดวยความเกยวเนองนเอง หากจดหนงจดใดหยอน
ประสทธภาพแลว ยอมสงผลตอความสามารถในการแขงขน
ของอตสาหกรรมหลกโดยรวม กรมสงเสรมอตสาหกรรมจง
ใหความส�าคญกบอตสาหกรรมสนบสนน
โดยส�านกพฒนาอตสาหกรรมสนบสนน (สพส.กสอ.) ได
มงใหค�าแนะน�าแก SMI ทอยในขายอตสาหกรรมสนบสนนใน
5 ดาน คอ ทกษะแรงงาน การบรหารจดการ ประสทธภาพ
เครองจกร ระบบโลจสตกส และ เครอขายพนธมตรธรกจ
โดยการใหค�าแนะน�าปรกษาเชงลกนน ทางกรมฯ ไดเตรยม
พรอมบคลากรของส�านกฯ ใหมความเชยวชาญดานโลหะ
การ การเชอมและซอมบ�ารง การชบเคลอบผวโลหะ การท�า
ตนแบบเครองจกรและการออกแบบเครองจกรกล เปนตน
โดยในป 2553 ทผานมา สพส.กสอ.ไดพฒนาผประกอบ
การรายยอย โดยเฉพาะในสวนภมภาคประมาณ 70 ราย
ซงกจกรรมทด�าเนนการ เชน กจกรรมพฒนาเครองจกร
เพอเพมประสทธภาพการผลต 10 ราย กจกรรมพฒนา
เครองจกรและระบบในโรงไฟฟาพลงงานหมนเวยน 25
ราย กจกรรมใหค�าปรกษาแนะน�าเชงลกแก SMEs ดวย
ระบบ LEAN 100 ราย กจกรรมพฒนาบคลากรสนบสนน
ภาคการผลตในอตสาหกรรมเครองท�าความเยนและ
เครองปรบอากาศ 111 ราย กจกรรมพฒนาบคลากร
สนบสนนภาคการผลตในอตสาหกรรม Software และ
Embedded จ�านวน 127 ราย รวมกบศนยสงเสรมอตสาหกรรม
ภาคท 9 ด�าเนนกจกรรมพฒนาบคลากรสนบสนนภาคการ
ผลตในอตสาหกรรมตอเรอ จ�านวน 57 ราย และรวมมอ
กบศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 11 ด�าเนนกจกรรม
พฒนาบคลากรสนบสนนภาคการผลตในอตสาหกรรมตอเรอ
จ�านวน 101 ราย โครงการพฒนาบคลากรในอตสาหกรรม
สนบสนน พฒนาได 840 ราย เปนตน
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
34
การบรหารจดการอตสาหกรรมการเกษตร
อตสาหกรรมการเกษตรและปศสตว จดเปนอตสาหกรรม
เปาหมาย หรออตสาหกรรมหลกของประเทศอตสาหกรรม
หนง เนองจากสามารถพฒนาและเพมมลคาไปสอตสาหกรรม
อนๆ อาท อตสาหกรรมเกษตรแปรรป อตสาหกรรมอาหาร
เปนตน และรฐบาลมงสงเสรมใหมศกยภาพการผลต โดยบรณา
การวทยาศาสตรและเทคโนโลยเขาในกระบวนการผลตตงแต
เรอกสวนจนถงโตะอาหาร (From Farm to Table) คอตงแต
ภาคเกษตรกรรม ภาคการผลตแปรรป การขนสง การบรการ
จนถงกลมผบรโภคเปาหมายทงในประเทศและตางประเทศ
โดยตองค�านงถงเงอนไขรอบดาน อาท ระบบการคาเสร
ความมนคงดานอาหาร (Food Security) และความเปนมตร
กบสงแวดลอม (Friendly Environment) เปนตน
โดยในป 2553 ส�านกพฒนาอตสาหกรรมเปาหมายได
จดกจกรรมเดน เชน กจกรรมการใหค�าปรกษาแนะน�าการ
บรหารจดการอตสาหกรรมเกษตรครบวงจร ซงมผเขา
รวมโครงการจ�านวน 20 ราย มาจากหลากหลายสาขา ทง
การแปรรปผลตภณฑจากผลผลตภาคการเกษตร อาหาร ยา
สมนไพร สารสกดสมนไพร สารเสรมอาหาร เครองส�าอาง
สมนไพรเพอธรกจสปา ทงนในการประเมนผลจากผเขารวม
โครงการพบวา สามารถลดตนทนตอหนวยการผลตลงอย
ท 3.37% ลดการสญเสยลงอยท 3.26% สามารถเพมยอด
ขายขน 3% กอใหเกดมลคาการลงทนเบองตน 2.5 ลานบาท
เกดการจางแรงงานเพมไมนอยกวา 17 คน และผลพลอยได
จากการใหค�าปรกษาในโครงการครงน ท�าใหผประกอบการ
ทเขารวมโครงการไดรบใบอนญาต อย. 6 บรษท และใหค�า
แนะน�าเพอเตรยมการตรวจรบการรบรองระบบคณภาพ GMP
& HACCP (การตรวจ Assessment ประจ�าปของบรษท CB)
รวมถงการใหค�าแนะน�าในการตรวจประจ�าปของบรษทคคา
และการใหค�าแนะน�าเพอตรวจประเมนขอการรบรองครง
แรก โดยมบรษททรอตรวจประเมนเพอขอการรบรองส�าหรบ
ผลตภณฑใหม 7 บรษท
โครงการพฒนาบคลากรภาคอตสาหกรรมเกษตร
แปรรป ไดมงสนบสนนใหบคลากรในอตสาหกรรมนเกดความ
เขาใจในการสรางมลคาเพมผลตภณฑ เชน การอบรมในเรอง
ตางๆ อาท 1) มาตรฐานสากล ผลตภณฑฮาลาล Halal-GMP/
HACCP 2) มาตรฐานส�าหรบอตสาหกรรมอาหาร ครอบคลม
กระบวนการผลตและการจดการบคลากรตามมาตรฐาน
(BRC : British Retail Consortium Standard) 3) การบรหาร
ลกคาสมพนธบนพนฐานความรบผดชอบทางสงคม (CRM :
Customer Relationship Management and CSR : Corporate
Social Responsibility) และ 4) การบรหารจดการโลจสตกส
(Logistic Management) โดยสรางผลผลตไดจ�านวน 150 ราย
ซงจ�านวนโรงงานทมากนท�าใหเกดการแขงขนกนอยางมาก
ดงนน เพอเปนการยกระดบของอตสาหกรรมเซรามกและ
หตถอตสาหกรรมเซรามกของจงหวดล�าปางใหมชอเสยงและ
เปนทรจกในระดบสากลมากยงขน กรมสงเสรมอตสาหกรรม
จงสนบสนนและพฒนาอยางตอเนอง อาท การจดสราง
ศนยแสดงและจ�าหนายสนคาเซรามกและหตถอตสาหกรรม
จงหวดล�าปาง ดวยงบประมาณ 145 ลานบาท แลวเสรจเมอ
ป 2551 เพอด�าเนนงานในลกษณะศนยธรกจอตสาหกรรม
(Business Opportunity Center : BOC) และเปนศนยกลาง
ธรกจ (Business Center) ทเชอมโยงเครอขายผประกอบการ
ในอตสาหกรรมเดยวกน
นอกจากนนยงมกจกรรมทกรมฯ สงเสรมอยางตอเนอง
คอ กจกรรมใหค�าปรกษาแนะน�าเชงลกอตสาหกรรม
เซรามก โดยในป 2553 สรางผลผลตได 20 ราย การพฒนา
บคลากรในอตสาหกรรมเซรามก จ�านวน 74 ราย
35
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
ยทธศาสตรท 1 การสรางและพฒ
นาธรกจอตสาหกรรมใหเตบโตและแขงขนได
การใหค�าปรกษาแนะน�าเชงลกดานการพฒนาผลตภณฑ บรรจภณฑ และการพมพ
ปจจบนสนคาอตสาหกรรมทกชนดมการแขงขนสง การ
พฒนาสนคาใหมความโดดเดน แตกตาง (differrentiate) จงม
ความส�าคญ อยางไรกตาม พบวาแมปจจบนจะมการอบรม
พฒนา SMI ในแตละอตสาหกรรมจ�านวนมาก แตบางครง
เปนการพฒนาโดยขาดการมองภาพรวม สพป.กสอ.จงไดจด
กจกรรมการใหค�าปรกษาแนะน�าเชงลกดานการพฒนา
ผลตภณฑ บรรจภณฑ และการพมพ ซงเปนการพฒนา
ตราสนคาและบรรจภณฑโดยใชหลกการสรางเอกลกษณ
เฉพาะ (Corporate Identity) ใหเกดขนกบตวสนคา ท�าใหสนคา
มความเปนอนหนงอนเดยวกน งายตอการจดจ�า
ผลการด�าเนนการในป 2553 อบรมวสาหกจจ�านวน 800
รายทวประเทศ สงผลใหวสาหกจสามารถแขงขนไดในตลาด
ทงในและตางประเทศ โดยมผประกอบการ SMI ทเขารบค�า
ปรกษาและเกดผลสมฤทธทางดานธรกจ อาท คณทพวลย
วเศษพทธศาสตร ซงเปนผผลตและจ�าหนายกวยเตยวผด
ไทยกงส�าเรจรป โดยผลตและจ�าหนายมาตงแตป 2552 และ
เมอเขารบการอบรมในป 2553 ไดพฒนาเปนผลตภณฑ “ผด
ไทยตราทพวลย” และออกแบบบรรจภณฑสวยงาม ค�านงถง
สขภาพอนามย ภายหลงเปลยนชอเปน “ผดไทยไทยทพย”
ท�าใหยอดขายเพมขน ปจจบนจ�าหนายไดราว 400-500 หอ
ตอเดอน หรอคณสมพงษ อดมธารกษ ทเขาอบรมในโครงการ
และไดพฒนาเปนผลตภณฑสมนไพร “Sport Mate” เพอ
จบกลมผรกการออกก�าลงกาย โดยมผลตภณฑ 4 ชนดคอ
ผลตภณฑบ�ารงผว ผลตภณฑบ�ารงผม ผลตภณฑเพอสขภาพ
และน�ามนมะพราวหบเยน และผลจากการพฒนาผลตภณฑ
ใหมดงกลาว กอใหเกดรายไดเพมรอยละ 20
นอกจากนนยงมกจกรรมการประกวดบรรจภณฑไทย
ประจ�าป 2553 ในแนวคด Green Packaging ซงมผไดรบ
รางวล 36 ราย นบเปนการกระตนใหผประกอบการเขาใจถง
แนวโนมการบรโภคในอนาคตและสามารถปรบตวไดอยาง
เหมาะสม
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
36
การสงเสรมนวตกรรมอตสาหกรรม
การสรางนวตกรรมไมวาจะเปนนวตกรรมกระบวนการ
นวตกรรมดานดไซน หรอนวตกรรมผลตภณฑ ลวนเปนการ
สรางมลคา (Value Creation) ทจะท�าใหผลตภณฑสามารถ
แขงขนไดในตลาดทงตลาดในประเทศและตลาดสากล สพป.
กสอ. โดยสวนพฒนานวตกรรมอตสาหกรรมจงมภารกจ
ส�าคญในการสนบสนน SMI ไทยใหเกดการพฒนานวตกรรม
เพอเพมศกยภาพการแขงขน สามารถแขงขนไดอยางยงยน
โดยในการพฒนานวตกรรมนน จะค�านงถงนวตกรรมทเปน
ทตองการของตลาดดวย
สพป.กสอ. สวนพฒนานวตกรรมอตสาหกรรม ไดสราง
กจกรรมทหลากหลายและตอเนองตลอดป 2553 ประกอบ
ดวย
1) การใหค�าปรกษาแนะน�าเชงลกดานการผลต การใหค�าปรกษาเนนการออกแบบผลตภณฑทมความ
แปลกใหม คดอยางสรางสรรค โดยอาจเปนการคดผลตภณฑ
ใหมเอยม ปรบปรงคณภาพของผลตภณฑเดม หรอตอยอด
ภมปญญาของไทย โดยไดพฒนาในหลายอตสาหกรรม เชน
อตสาหกรรมเครองหนง อตสาหกรรมอญมณและเครอง
ประดบ อตสาหกรรมเซรามก อตสาหกรรมเครองเรอน
ของใชและของตกแตงบาน โดยมงเนนผลลพธของการพฒนา
สรางสรรคสนคาอยางเปนรปธรรม ซงผลตภณฑทนาสนใจ
จากการพฒนาปน เชน กะหรปบโฮลวทไสกง มะเขอ เทศผง
ขนมปงหมสะเตะจากขาวกลองงอก เปนตน
2) การประยกตใชงานวจยนวตกรรมอตสาหกรรม เปนการน�าผลงานวจยทมอยมาตอยอดใหเกดผลตภณฑ
เชงนวตกรรม ภายใตการพจารณาใหความเหนชอบของ
คณะกรรมการบรหารการสงเสรมนวตกรรมอตสาหกรรมส
เชงพาณชย ผลตภณฑเดนๆ เชน เครองปองกนไฟกระโชก
เครองชงกาแฟกงอตโนมต การผลตไสกรอกไขมนเทยม เตา
กาซชวมวล เปนตน
3) การสงเสรมนวตกรรมและภมปญญาในภมภาค เนนใหค�าปรกษาแนะน�าเชงลกดานนวตกรรม โดยการ
ท�างานอยางใกลชดกบศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 1-11
และวสาหกจในทองถน การน�าภมปญญาในภมภาคมา
ตอยอดและพฒนาในรปแบบ (Model) การตอยอดสเชง
พาณชย ซงไดเปนผลตภณฑนวตกรรมทนาสนใจ เชน เครอง
สาวไหม ไอศกรมขาวกลองงอก การเขยนลายผาไหมดวย
นวตกรรมบาตก เปนตน
4) การพฒนาศกยภาพบคลากรนวตกรรมอตสาหกรรม
ด�าเนนการอบรมเชงปฏบตการและจดดงานใหกบ
บคลากรดานวศวกรรมในอตสาหกรรมชนสวนยานยนต เพอ
พฒนาทกษะความช�านาญดานการวเคราะหความแขงแรง
ของผลตภณฑดวย CAE (Computer Aided Engineering) ซง
เปนการสนบสนนการสรางรากฐานในการออกแบบและการ
พฒนาผลตภณฑทางวศวกรรม
5) การสมมนาองคความรดานนวตกรรมสธรกจอตสาหกรรม
ด�าเนนการสมมนาองคความร ดานนวตกรรมส ธรกจ
อตสาหกรรมทเกยวของกบอตสาหกรรมอาหารใหกบ
ผบรหารกจการ ผประกอบการในวสาหกจชมชน วสาหกจ
ขนาดกลางและขนาดยอม ตลอดจนผ สนใจทวไป เพอ
กระตนใหไดแนวทางและเทคนคใหมของระบบการจดการท
มประสทธภาพดานนวตกรรมทถกตอง เกดความตระหนกถง
ความส�าคญของการจดการดานนวตกรรม
6) การพฒนาระบบฐานขอมลนวตกรรมสภมภาคด�าเนนการน�าเขาขอมลนวตกรรมมากกวา 300 ชนเพม
เตมจากฐานขอมลทมอยเดมท http://innovation.dip.go.th
โดยจดท�าระบบอ�านวยความสะดวกการสงซอสนคานวตกรรม
ใหกบผซอและผขายผานทางระบบฐานขอมลไดทนท และจด
37
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
ยทธศาสตรท 1 การสรางและพฒ
นาธรกจอตสาหกรรมใหเตบโตและแขงขนได
ท�าระบบใบสงซอ (Purchase Order Management) โดยเปน
สวนทจดการกบสนคานวตกรรมทผซอไดสงซอแลว และจด
ท�าระบบการเชอมโยงธรกจ (Matching System) ใหเปนสอ
กลางในวงการอตสาหกรรมทจะชวยคนหาและเชอมโยงให
เกดขอตกลงทางธรกจ
7) การประกวดผลตภณฑนวตกรรมและภมปญญา ด�าเนนกจกรรมการประกวดผลตภณฑเชงนวตกรรมและ
ภมปญญาดานการออกแบบเชงนเวศเศรษฐกจ เพอใหเกด
สงประดษฐและผลตภณฑตนแบบทอาจกอเกดการเชอมโยง
จากนกออกแบบสภาคการผลต และมงหมายทจะผลกดน
นวตกรรมดานการออกแบบเชงนเวศเศรษฐกจสอตสาหกรรม
อาหารส�าหรบประเทศไทยตอไป โดยมผลตภณฑสงเขา
ประกวด 62 ผลตภณฑ
8) การประชมพนธมตรนวตกรรมด�าเนนการประชมพนธมตรนวตกรรมจ�านวนกวา 100 คน
เพอกอใหเกดการเชอมโยงเปนเครอขายแลกเปลยนความร
ทศนคตระหวางกนของผประกอบการดานอาหาร รวมทงหา
แนวทางการสงเสรม พฒนา และแกไขปญหาทมประสทธภาพ
มากขนในการชวยสรางสรรคคณคาของผลตภณฑ (Value
Creation) ดวยนวตกรรมและภมปญญาตอยอดผลตภณฑ
ใหเกดนวตกรรมสความเปนสากล สงผลในระยะยาวแกธรกจ
นวตกรรมอตสาหกรรมไทย ท�าใหสามารถเพมชองทางการ
ตลาดใหมทงในประเทศและตางประเทศ
โครงการ/กจกรรม ผลผลต (ราย) ผลผลตทปรกษา (ราย)
การใหค�าปรกษาแนะน�าเชงลกดานการผลต 76 58
การประยกตใชงานวจยนวตกรรมอตสาหกรรม 20 12
การสงเสรมนวตกรรมและภมปญญาในภมภาค 5 4
การพฒนาศกยภาพบคลากรนวตกรรมอตสาหกรรม 4
การสมมนาองคความรดานนวตกรรมสธรกจอตสาหกรรม 240
การพฒนาระบบฐานขอมลนวตกรรมสภมภาค น�าเขา 300 ชนลงในฐานขอมล
การประกวดผลตภณฑนวตกรรมและภมปญญา ผรวมการประกวด 62 ราย
การประชมพนธมตรนวตกรรม 100 ราย
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
38
เสรมสรางขดความสามารถอตสาหกรรมชมชนสเชงพาณชย
อตสาหกรรมชมชนเปนสวนหนงของเศรษฐกจฐานรากท
มความส�าคญตอระบบเศรษฐกจโดยรวมของประเทศ ซงกอ
ใหเกดการสรางงาน สรางอาชพ สรางรายได ชวยลดปญหา
ความยากจนใหกบราษฎรในชนบท และยงบรรเทาปญหา
สงคมอนๆ อาท ลดการอพยพแรงงานจากชนบทสเมอง
เปนตน และทผานมาในแตละชมชนตางมภมปญญาในการ
ผลตในการพฒนาอตสาหกรรมของตนอยแลวเปนทนเดม
เพยงแตอาจขาดความช�านาญดานการขยายตลาด หรอขาด
การพฒนาผลตภณฑ ส�านกพฒนาอตสาหกรรมชมชนจงให
ค�าปรกษาแกอตสาหกรรมชมชน เพอเพมศกยภาพของตน
ในการแขงขน อาท โครงการพฒนาวสาหกจชมชนในภาค
อตสาหกรรม มงใหค�าปรกษาแนะน�าแกผประกอบการทง
ดานการเงน การบญช การตลาด การพฒนาผลตภณฑและ
บรรจภณฑ
โครงการพฒนาศกยภาพการบรหารจดการวสาหกจ
ชมชน โดยกรมสงเสรมอตสาหกรรมไดสรางมาตรฐานระบบ
บรหารจดการวสาหกจชมชน หรอ มจก. ขน เพอพฒนาดาน
การบรหารจดการแกผประกอบการ และไดจดท�าหลกสตร
การพฒนาศกยภาพการบรหารจดการวสาหกจชมชน
(Community Industrial Management Efficiency Deve-
lopment : CIMED) เพออบรมและสงเสรมการบรหารจดการ
ของวสาหกจชมชน โครงการพฒนาบคลากรใน SMEs และ
วสาหกจชมชน เพอพฒนาบคลากรใหธรกจอตสาหกรรม
เปนตน
โดยอตสาหกรรมชมชนทเข าร วมโครงการมผลการ
ประกอบการดขน มลคายอดขายเพมขนไมนอยกวารอยละ
20 ประสทธภาพการผลตเพมขนรอยละ 10 (ประเมนภายใน
3-6 เดอนหลงเขารบการอบรม)
โครงการ/กจกรรม ผลผลต (ราย)
เสรมสรางอตสาหกรรมชมชนสเชงพาณชย 150 โครงการสนบสนนพฒนาอตสาหกรรมชนบท 1,000
โครงการพฒนาบคลากรใน SMEs และวสาหกจชมชน
5,933
โครงการพฒนาศกยภาพการบรหารจดการวสาหกจชมชน
450
39
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
ยทธศาสตรท 1 การสรางและพฒ
นาธรกจอตสาหกรรมใหเตบโตและแขงขนได
การพฒนาการรวมกลมและเชอมโยงอตสาหกรรม (Cluster)
ในโมเดล ‘เพชรพลวต’ (Dynamic Diamond Model)
ของไมเคล อ. พอรเตอร ไดอธบายถงความสามารถในการ
แขงขนของชาตนนมองคประกอบหลายประการ ซงนอกเหนอ
จากการสรางโอกาส สนบสนนใหเกดความสามารถในระดบ
ปจเจกแลว ควรตองสงเสรมใหเกดความเขมแขงหรอความ
เชอมโยงในระดบกลมหรอเครอขายดวย โดยเฉพาะในกลม
อตสาหกรรมทมศกยภาพในการแขงขนสง อาท อาหาร เหลก
ยานยนต พลงงาน อเลกทรอนกส อญมณ เปนตน
กรมสงเสรมอตสาหกรรมเหนความส�าคญในเรองดง
กลาว ส�านกพฒนาการจดการอตสาหกรรม (สพจ.กสอ.) จง
ไดด�าเนนงานโครงการพฒนาการรวมกลมและเชอมโยง
อตสาหกรรม (คลสเตอร) มาตงแตป 2549 ปจจบนสามารถ
รวมกลมอตสาหกรรมได 42 กลม โดยมกระบวนการพฒนา
ตงแตการกระตนจตส�านกใหเกดการรวมกลม การพฒนา
กลมใหเขมแขง พฒนาระบบการบรหารจดการ พฒนา
ประสทธภาพการผลต พฒนาการตลาด ตลอดจนการวจย
พฒนาเพอใหเกดนวตกรรมเชงพาณชย
คลสเตอรทมความเขมแขงอยางมากในปจจบน เชน กลม
อตสาหกรรมแปรรปขาว จงหวดนครสวรรค กลมอตสาหกรรม
แปรรปขาวโพดหวาน จงหวดกาญจนบร กลมอตสาหกรรม
แปรรปไมยางพารา จงหวดตรง กลมอตสาหกรรมนวตศลป
จงหวดกรงเทพฯ และปรมณฑล เปนตน และในป 2553 ได
มการอบรมพฒนาอยางตอเนอง มผเขารวมโครงการ 580
รายจาก 29 กลม
การพฒนาเครองจกรเพอเพมประสทธภาพการผลต
ในวงจรเศรษฐกจมทงชวงรงโรจนและเกดวกฤตเศรษฐกจ
ซงการเกดวกฤตตมย�ากงเมอป 2540 และลาสดกบวกฤต
แฮมเบอรเกอร เมอป 2551 ทสงผลกระทบไปทวโลกนน
SMI ไทยยอมหลกเลยงไมพนเชนกน และเมอผคนมความ
เชอมนในเศรษฐกจนอยลง การลงทนและการบรโภคยอม
นอยลงตาม สงผลใหผประกอบการแขงขนรนแรงยงขน ซงผ
ทจะยนหยดแขงขนไดตองเรงรดพฒนาตนอยางรอบดาน ซง
ประสทธภาพการผลตคอปจจยหนงทส�าคญยง
ส�าหรบประเทศไทย นอกจากวกฤตในระดบโลกแลวยง
ไดรบผลกระทบส�าคญจากเพอนบานทมศกยภาพการผลต
สงขน อาท จน เวยดนาม อนเดย มาเลเซย เปนตน โดย
ประเทศเหลานมความสามารถในดานเครองจกรการผลตซง
เปนปจจยส�าคญปจจยหนงในระบบการผลตดวย กรมสงเสรม
อตสาหกรรมจงใหความส�าคญกบการพฒนาเครองจกรซงจะ
เปนเฟองส�าคญในการสนบสนนการผลตของอตสาห กรรม
อนๆ ตอไป โดยส�านกพฒนาอตสาหกรรมสนบสนน (สพส.
กสอ.) ไดใหความชวยเหลอในดานผเชยวชาญเฉพาะทางทม
ความรและประสบการณ เพอใหค�าปรกษาดานเครองจกรและ
โลหะการ ใหมความเขาใจในการบรหารเครองจกรใหท�างาน
อยางมประสทธภาพ การซอมบ�ารง และการฟนฟตางๆ โดย
มงสงเสรมทงในกรงเทพฯ ปรมณฑล และตางจงหวด โดย
เฉพาะในภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยงเหนอทมการยาย
ฐานการผลตไปจ�านวนมาก
สาขาความรทสนบสนน เชน เครองจกรและอปกรณ แม
พมพโลหะและพลาสตก งานอตโนมต งานทบหรอการปมขน
รปโลหะ การหลอโลหะ การเชอมโลหะ การอบชบเคลอบผว
โลหะ เครองจกรทใชพลงงานทดแทน เครองจกรและอปกรณ
เชงความรอน เปนตน ทงน ในป 2553 สพส.กสอ.ไดพฒนา
กจการจ�านวน 10 กจการ
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
40
การพฒนาเครองแตงกายมสลมเพอการสงออก
ประเทศไทยไดชอวาเปนประเทศหนงทมศกยภาพในการ
ผลตเสอผา เครองนงหมเพอการสงออก ดวยมฝมอการตด
เยบอนประณต อยางไรกตาม ในการกาวออกจากการเปนผ
ผลตทแขงขนดานราคาคาแรง ผประกอบการจ�าเปนตองเพม
มลคาใหกบผลตภณฑ ซงผผลตผลตภณฑประเภทเสอผานน
จ�าเปนตองมองคความรทงดานวสด แพตเทรนการตดเยบ
การวเคราะหกลมผบรโภคเพอใหเขาใจอยางถกตองเกยวกบ
วฒนธรรม ฤดกาล หรอรสนยมผบรโภคในแตละประเทศ
ประชากรมสลมเปนกลมประชากรหนงทมมากถง 1,000
ลานคนทวโลก นบเปนตลาดทมศกยภาพมาก อกทงมสลม
ในหลายประเทศเปนกลมทมก�าลงซอ ดวยเลงเหนโอกาส
ทางการตลาดดงกลาว กรมสงเสรมอตสาหกรรม โดยส�านก
พฒนาอตสาหกรรมรายสาขา (สพข.กสอ.) รวมกบมลนธ
พฒนาเครองนงหมแหงประเทศไทย จงไดด�าเนนโครงการ
พฒนาเครองแตงกายมสลมเพอการสงออกอยางตอเนอง
ซงผเขารวมโครงการจ�าแนกไดเปน 3 กลมหลกคอ วสาหกจ
ชมชนมสลมทเขมแขง นกออกแบบ และผประกอบการ
อตสาหกรรมเสอผา
การเขารวมโครงการไดกอใหเกดความรทงในดานทกษะ
การตดเยบ ดไซน การตลาด และความเขาใจในวฒนธรรมการ
แตงกายของอสลามทเรยกวา ‘ฮญาบ’ เกดการจบคทางธรกจ
(Business Matching) เพอเสรมความช�านาญซงกนและกน อน
น�าไปสการพฒนาผลตภณฑใหมๆ และเจาะกลมตลาดใหมๆ
ได โดยในป 2553 สพข.กสอ.พฒนาผรบบรการได 50 ราย
41
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
ยทธศาสตรท 1 การสรางและพฒ
นาธรกจอตสาหกรรมใหเตบโตและแขงขนได
โครงการเสรมสรางผประกอบการใหม (New Entrepreneurs Creation : NEC)
ในยคปจจบน ‘ความคดสรางสรรค’ นบไดวาเปนทน หรอ
ปจจยการผลตทส�าคญ ตางจากยคอดตทเนนเพยงปจจยเชง
กายภาพ อาท ทดน โรงงาน ทรพยสนตางๆ
อยางไรกตาม เพอใหเกดความร ความเขาใจทถกตองใน
การเปน ‘ผประกอบการเชงสรางสรรค’ (Creative Entre-
preneurs) ทมไดหมายถงการเปนผประกอบการทใชเพยง
จนตนาการเทานน หากแตตองมความรอนทเกยวของ อาท
ความรเรองทรพยสนทางปญญา (Intellectual Properties)
กฎหมายวาดวยเรองลขสทธและสทธบตร ความรดานวสด
ศาสตร ความรดานเทคโนโลยตางๆ ตลอดจนความรดาน
ประวตศาสตร รากเหงา วฒนธรรมทถายทอดมาในงาน
ออกแบบ ส�านกพฒนาผประกอบการจงจดอบรมใหความร
แกผประกอบการใหมอยางตอเนอง เพอใหผประกอบการม
ความรสามารถแขงขนไดทงในเชงรกและรบ โดยมผเขารวม
อบรมปละประมาณ 7,000 คน อกทงมการตดตามประเมน
ผลเปนระยะ มการจดหาพเลยง (Mentor) ใหค�าปรกษา ฟมฟก
ใหผประกอบการใหมสามารถยนหยดกจการไดตอเนองมนคง
(Existing Entrepreneurs) นบวาเปนการชวยลดปญหาการ
ลมเลกกจการกลางคนไดในระดบหนง
โดยกจกรรมเดนในป 2553 อาท กจกรรม ‘การสรางคณคา
และมลคาเพมของผลตภณฑดวยความคดสรางสรรค’ โดย
กรมสงเสรมอตสาหกรรมไดลงนามใน “บนทกขอตกลง
ความรวมมอในการพฒนาการออกแบบผลตภณฑของ
ผประกอบการ SMEs ตามแนวเศรษฐกจสรางสรรค”
รวมกบศนยสรางสรรคงานออกแบบ เมอวนท 13 มกราคม
2553 กบศนยสรางสรรคงานออกแบบ (Thailand Creative &
Design Center : TCDC) ซงเปนหนวยงานภายใตการก�ากบ
ของส�านกงานบรหารและพฒนาองคความร (The Office of
Knowledge Management and Development : OKMD)
โดยมวตถประสงครวมกนในการพฒนา ความรเกยวกบการ
ออกแบบเพอพฒนาผลตภณฑ วสดและบรรจภณฑ รวมถง
ความเขาใจในดานการตลาดสมยใหม ความเขาใจในเรอง
ของเศรษฐกจเชงสรางสรรค อนจะน�าไปสการสรางสนคาและ
บรการใหม โดยเปนไดทงการสรางสงใหม หรอน�าสงทมอย
เดมตอยอดดวยแรงบนดาลใจ จนตนาการของแตละบคคล
อนเกดจากการสงสมประสบการณสวนตวและการหลอหลอม
จากวฒนธรรมและสงคมรอบขาง
ในการอบรมจะจ�าแนกผประกอบการตามกลมสนคาและ
บรการ 4 กลม คอ กลมท 1 สงทอ แฟชน และเครองประดบ
กลมท 2 เฟอรนเจอรและของตกแตงบาน กลมท 3 อาหารและ
ผลตภณฑจากสมนไพร กลมท 4 ของทระลกและของใชใน
บาน โดยในป 2553 ไดคดสรรผประกอบการเขารวมกจกรรมน
จ�านวน 100 ราย และไดคดสรรผทมความพรอมในการพฒนา
ผลตภณฑ จ�านวน 50 ราย เพอยกระดบและพฒนาคณภาพ
สนคาไปสการผลตจรง
โครงการเสรมสรางผประกอบการใหม ผลผลต
ผเขารบการอบรม 7,029 ราย
สามารถจดตงธรกจไดจ�านวน 1,641 ราย
เกดการจางงาน 5,245 คน
มลคาการลงทน 2,064.42 ลานบาท
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
42
การพฒนาผประกอบการรายเดม
กรมสงเสรมอตสาหกรรมพจารณาเหนวาในสวนของ
การพฒนาอตสาหกรรมนน นอกเหนอจากความพรอมทาง
ดานสงอ�านวยความสะดวกในการลงทนและสาธารณปโภค
พนฐาน เทคโนโลย และเงนทนแลว สงส�าคญทเปนปจจย
หลกอกอยางหนงคอ ตวผประกอบการธรกจอตสาหกรรม
จะตองมความพรอมดวย ดงนน การพฒนาผประกอบ
การใหมความรความสามารถ และมทกษะดานการจดการ
ธรกจสมยใหมจงจ�าเปนอยางยงส�าหรบผ ทด�าเนนธรกจ
อตสาหกรรมอยแลวและผทประสงคจะเรมตนเขาสวงการ
ธรกจอตสาหกรรม กรมสงเสรมอตสาหกรรมจงมงสงเสรม
และจดอบรมใหความรแกผประกอบการอตสาหกรรมสาขา
ตางๆ คอ อตสาหกรรมอาหาร อตสาหกรรมเครองเรอน
อตสาหกรรมเครองหนง อตสาหกรรมเกษตรและเกษตร
แปรรป ชนสวนยานยนต เครองจกรกลและโลหะการ เคม
และพลาสตก ไฟฟาและอเลกทรอนกส อตสาหกรรมกอสราง
และใหความรผประกอบการวสาหกจชมชนในสาขาหตถกรรม
แปรรปอตสาหกรรมเกษตร ทอผาพนเมอง และสมนไพร ผาน
การอบรมโครงการตางๆ อาท โครงการพฒนาผประกอบ
การธรกจอตสาหกรรม (คพอ.) โครงการเพมผลตภาพ
อยางมนวตกรรม (Entrepreneurs Development for
Innovative Productivity Programme : EDIPP) โครงการ
เพมประสทธภาพการบรหารตนทนสนคาและบรการ
(CORE) โครงการจดท�ากลยทธธรกจและแผนการตลาด
โครงการบรหารการขายเชงรกอยางมออาชพ โครงการ
เพมศกยภาพการบรหารทนมนษยและองคกร เปนตน
โครงการ/กจกรรม ผลผลต (ราย) มลคายอดขายเพมขน ลดตนทนของเสย
การพฒนาผประกอบการธรกจอตสาหกรรม (คพอ.) 518 1.32 ลานบาท 2.364 ลานบาท
การเพมผลตภาพอยางมนวตกรรม 80 75.50 ลานบาท 80.20 ลานบาท
การเพมประสทธภาพการบรหารตนทนสนคาและบรการ (CORE)
90 75.50 ลานบาท 70.83 ลานบาท
การบรหารการผลตเพอลดตนทน 31 143.78 ลานบาท
การจดท�ากลยทธธรกจและแผนการตลาด 50 6.33 ลานบาท
การบรหารการขายเชงรกอยางมออาชพ 30 7.505 ลานบาท
การเพมศกยภาพการบรหารทนมนษยและองคกร 96
43
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
ยทธศาสตรท 1 การสรางและพฒ
นาธรกจอตสาหกรรมใหเตบโตและแขงขนไดการสรางสงคมการประกอบการ
ในการประกอบธรกจปจจบนนน มอาจค�านงถงประโยชน
สงสดของผถอหน (Shareholders) แตเพยงเทานน แตยงตอง
ค�านงถงผมสวนไดสวนเสย (Stakeholders) ดวย ซงประกอบ
ดวยผประกอบการ ผบรโภค พนกงาน คคา ตลอดจนชมชน
และสงคมแวดลอม ซงมเงอนไขหลายประการทเปลยนแปลง
ไป ไมวาจะเปนความกงวลหวงใยในสงแวดลอม การค�านง
ถงสทธมนษยชน การคาเสร ตลอดจนเทคโนโลยทกาวหนา
มากขน
ดงนนจงจ�าเปนตองมการสงเสรมใหเกดสงคมผประกอบ
การทมความเขมแขงและเชอมโยงกนเปนเครอขาย อนจะเปน
พลงส�าคญในการด�าเนนธรกจ ส�านกพฒนาผประกอบการ
(สพก.สกอ.) จงไดด�าเนนโครงการสรางสงคมการประกอบ
การ โดยเปนการใหความรผประกอบการเกยวกบสภาวการณ
การแขงขน ความเขาใจในเรองการยกระดบมาตรฐานการ
ประกอบธรกจ ความรบผดชอบของธรกจทมตอสงคมและ
สงแวดลอม รวมทงคณภาพชวตของพนกงานและผบรโภค โดย
เปนการแลกเปลยนเรยนร เชอมโยงในสวนของหวงโซอปทาน
(Supply Chain) และเครอขายลกคาสมพนธ
ป 2553 มการรวมกลมเปนเครอขายอตสาหกรรมเพอ
ชมชนลมน�าพองขน อนเปนเครอขายภายใตโครงการเพาะ
ตนกลาอตสาหกรรม ซงกรมสงเสรมอตสาหกรรมไดชกชวน
ผเกยวของประกอบดวยนกศกษา สถาบนการศกษา ประชาชน
ในเขตลมน�าพอง จงหวดขอนแกน และภาคอตสาหกรรม เชน
บรษท พานาโซนค อเลคทรค เวรคส (ไทยแลนด) จ�ากด
โรงงานขอนแกน บรษท คราฟท ฟดส (ประเทศไทย) จ�ากด
บรษท ฟนคซ พลพ แอนด เพเพอร จ�ากด บรษท แกนขวญ
จ�ากด บรษท เปนตน ใหรวมกนท�ากจกรรมสาธารณประโยชน
แกชมชนลมน�าพอง และยงปลกฝงจตส�านกใหนกศกษาเปน
นกธรกจทเกงและด และมแผนงานทจะสงเสรมเชงลกยงขน
ในปถดไป
นอกจากนยงด�าเนนโครงการเปดรวโรงงานประสาน
ชมชน ซงด�าเนนการตอเนองมาตงแตป 2551 อนเปน
โครงการสงเสรมกจกรรมทแสดงถงความรบผดชอบของ
ธรกจตอสงคม (Corporate Social Responsibility : CSR)
มาเปนพนฐานการด�าเนนงานเพอกอประโยชนสขรวมกนใน
ชมชน เกดการเชอมโยงระหวางโรงงานและชมชนเพอสราง
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
44
เสรมความเขาใจทถกตองตอกน มคณภาพชวตทด รวมมอ
แกไข สรางสรรคสงทเปนประโยชนเพอพฒนาชมชนและสง
แวดลอมรวมกน ประกอบดวยกจกรรมยอยคอ 1) การพฒนา
ศกยภาพอตสาหกรรมและชมชน เพอเขาสสงคมคารบอน
ต�า 2) การลดตนทนการผลต 3) เพมคณภาพชวตใหชมชน
4) การสรางและพฒนาเครอขายโรงงานอตสาหกรรมเพอ
ชมชน
จากการด�าเนนโครงการเปนผลใหเกดการจดการภายใน
ของสถานประกอบการทเขารวมโครงการและท�าใหพนกงาน
ในแตละสถานประกอบการท�ากจกรรมรวมกนดานสงคม
ชมชนและสงแวดลอม รวมทงมความเปนหนงเดยวกน กอ
ใหเกดการรวมตวกนเปนเครอขายอตสาหกรรมเพอชมชน
ขน โดยมสมาชกประกอบดวยสถานประกอบการทเขารวม
โครงการสรางสงคมการประกอบการตงแตป 2551-2553
จ�านวน 23 กจการ นอกจากนสมาชกยงไดเพมชองทางการ
แลกเปลยน เรยนร ขอมล และตดตอสอสาร เผยแพร
ประชาสมพนธกจกรรมผานทาง http://www.insonet.net
อกดวย
โครงการ/กจกรรม ผลผลต
การเปดรวโรงงานประสานชมชน 10 โรงงาน/10 ชมชน
การสรางสงคมการประกอบการ 400 ราย
45
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
ยทธศาสตรท 1 การสรางและพฒ
นาธรกจอตสาหกรรมใหเตบโตและแขงขนได
อตสาหกรรมเพอการสรางงานทยงยนในพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใต (Hand in Hand)
‘เขาใจ เขาถง พฒนา’ คอหวใจส�าคญในการด�าเนน
โครงการอตสาหกรรมเพอการสรางงานทยงยนในพนท 3
จงหวดชายแดนภาคใต (Hand in Hand)
จดก�าเนดของโครงการนสบเนองมาจากปญหาความ
ไมสงบของชายแดนภาคใตทเกดขนเรอรงหลายป ท�าให
ประชาชนในพนทเกดความรสกไมมนคงในชวต ขณะทนก
ลงทนขาดความมนใจทจะลงทนกจการตางๆ ซงยงกอให
เกดการซ�าเตมปญหา เพราะไมกอใหเกดการจางงานและการ
หมนเวยนทางเศรษฐกจ
กรมสงเสรมอตสาหกรรม ในฐานะหนวยงานราชการ
ทมบทบาทในการสงเสรมการสรางงาน การสรางอาชพแก
ประชาชน ตลอดจนการพฒนาอตสาหกรรม จงเปนแกน
หลกในการจดท�าโครงการดงกลาว โดยไดรบความรวมมอจาก
หนวยงานรฐในสงกดกระทรวงอตสาหกรรม อาท ส�านกงาน
คณะกรรมการสงเสรมการลงทน (BOI) ภาคเอกชน ประชาชน
ในพนท และองคกรปกครองสวนทองถน รวมกนผลกดน
โครงการ โดยใชแนวคด ‘เศรษฐกจน�าการเมอง’ มงใหเกด
การตงโรงงานอตสาหกรรม ทงน จากการพจารณาพบวา
อตสาหกรรมทมศกยภาพคอ อตสาหกรรมเครองน งหม
อตสาหกรรมอาหาร และอตสาหกรรมเครองเรอน
โดยในระยะเรมตน โครงการไดน�ารองเฉพาะอตสาหกรรม
เครองนงหม และคดเลอกพนทมความพรอม คอ อ�าเภอรามน
จงหวดยะลา, อ�าเภอโคกโพธ จงหวดปตตาน และอ�าเภอ
รอเสาะ จงหวดนราธวาส ทงนมการกอสรางโรงงานในพนท
อ�าเภอรามนและอ�าเภอรอเสาะแลว
ขณะเดยวกนไดชกชวนเอกชนทมความเขาใจมารวม
พฒนาประชาชนในพนทใหมความรเกยวกบอตสาหกรรม
การผลตเสอผา เครองนงหม อาท บรษท เอม แคพ ไอราวณ
จ�ากด บรษท เจเพรส จ�ากด บรษท ลกก การเมนท แฟคตอร
จ�ากด บรษท รอคก เทรดดง กรป จ�ากด บรษท จนหล จ�ากด
บรษท เอคโค เทรนด อนเตอร จ�ากด เปนตน เพอพฒนา
บคลากรทงในระดบชางเยบ หวหนาเยบ ชางออกแบบ และ
การบรหารงาน
งบประมาณในการลงทนและบรหารโครงการในระยะ
6 ป เปนเงน 250 ลานบาท ซงคาดวาจะกอใหเกดเมดเงน
หมนเวยนในธรกจและธรกจเกยวเนอง 600 ลานบาท
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
46
โครงการพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมไทยดวยเทคโนโลยสารสนเทศ (Enhancing SMEs Competitiveness Through IT : ECIT)
ปจจบนเทคโนโลยสารสนเทศ หรอไอทเปนปจจย
ส�าคญหนงในการผลต ดวยระบบไอททดนนจะชวยเสรม
ประสทธภาพในหลายๆ ดาน อาท ระบบการผลต การบรหาร
สนคาคงคลง การบรหารการเงนการบญช การบรหารบคลากร
การบรหารฐานขอมลลกคา หรอเพอการสรางโอกาสทางการ
ตลาดใหมๆ เปนตน
ดงนน กรมสงเสรมอตสาหกรรมโดยส�านกบรหาร
ยทธศาสตร (สบย.กสอ.) จงไดจดท�าโครงการน�ารอง โครงการ
พฒนาความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรม
ไทยดวยเทคโนโลยสารสนเทศ (Enhancing SMEs
Competitiveness Through IT : ECIT) เปนโครงการตอเนอง
4 ป (ป 2552-2555) โดยในป 2553 (เดอนกนยายน 2552-
ตลาคม 2553) ไดใชเงนงบประมาณจ�านวน 40 ลานบาทใน
การด�าเนนงาน โดยวตถประสงคของโครงการเพอกระตน
ให SMI ใชประโยชนจากเทคโนโลยสารสนเทศในการบรหาร
จดการงานตางๆ เพอเพมผลตภาพและลดตนทนของกจการ
ซงกจกรรมหลกของโครงการคอ การสงเสรม SMI ใหใชระบบ
ซอฟตแวรผานเครอขายอนเทอรเนตเพอเปนเครองมอในการ
บรหารจดการอยางมประสทธภาพ โดยเนนวาซอฟตแวรท
ใชตองเปนซอฟตแวรไทยทพฒนาโดยซอฟตแวรเฮาสไทย
เทานน ซงหนวยงานภาครฐและภาคเอกชนรวมกนจดท�าขน
เพอสนบสนนการใชงานเทคโนโลยสารสนเทศทหลากหลาย
ในอตราคาใชจายท SMI สามารถยอมรบได นอกจากนยง
เปนการกระตนให SMI ยอมรบและเชอมนในซอฟตแวรไทย
วาจะสามารถชวยเพมประสทธภาพในการบรหารจดการใน
องคกร ซงสงผลใหอตสาหกรรมซอฟตแวรไทยมการเตบโต
และเพมศกยภาพในการแขงขนเพมมากขน
กล มเปาหมายทกรมฯ ม งส งเสรมใหใช เทคโนโลย
สารสนเทศในการเพมประสทธภาพและผลตภาพขององคกร
ไดแก อตสาหกรรมสนบสนน อตสาหกรรมแฟชน อตสาหกรรม
เกษตรและอาหารแปรรป อตสาหกรรมอเลกทรอนกส และ
อตสาหกรรมเปาหมายอนๆ ตามนโยบายของรฐบาล
กจกรรมหลกทด�าเนนการในป 2553 คอ พฒนาและ
สงเสรมให SMI ใชระบบไอทในธรกจอตสาหกรรมผาน
เครอขายอนเทอรเนต (Cloud Computing) คอ การใช
ระบบซอฟตแวรดานการบรหารการจดการผานเครอขาย
อนเทอรเนต ซงมผ ใหบรการท�าหนาทเปน Data Cen-
ter ซงเปนศนยกลางของระบบตางๆทเกยวของ ท�าใหผ
ใชงานไมตองมระบบคอมพวเตอรใดๆ เพยงแตมเครอง
คอมพวเตอร PC หรอ Notebook ทเชอมตอกบอนเทอรเนต
47
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
ยทธศาสตรท 1 การสรางและพฒ
นาธรกจอตสาหกรรมใหเตบโตและแขงขนได
โครงการพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมไทยดวยเทคโนโลยสารสนเทศ (ECIT)
ผลผลต ผลลพธ (จากการตดตามผล)
SMI ไดรบการปรกษาแนะน�าการใชซอฟตแวร ERP หรอซอฟตแวรเฉพาะดาน
115 กจการ - ลดตนทนของ SMI ในการน�าระบบไอทมาใชในกจการ (ลดตนทนดานลขสทธซอฟตแวร ลดตนทนการจดซอเครองแมขาย ลดตนทนในการจางพนกงานดแลระบบไอท และอนๆ ทเกยวของ) ซง SMI สามารถลดตนทนไดโดยเฉลยไมต�ากวา 400,000 บาท/บรษท- SMI สามารถลดตนทนและขนตอนตางๆ ได โดยเฉลยขนต�าไมนอยกวา 200,000 บาท/บรษท- SMI สามารถลดขนตอนในการท�างานตางๆ ได ลดความซ�าซอน สามารถท�างานไดรวดเรวขน สามารถตรวจสอบขอมลตางๆ ทเกยวของในกจการ เพอใชเปนเครองมอในการตดสนใจในการบรหารงานได ไมวาจะเปนการวางแผนการผลต การสตอกวตถดบ การตดตามการสงของตามค�าสงซอ เปนตน
เกดซอฟตแวรเฉพาะดานผานเครอขายอนเทอรเนต เชน โปรแกรม CRM โปรแกรมบรหารสตอกสนคา เปนตน
3 บรษท
เกดซอฟตแวรดาน ERP ผานเครอขายอนเทอรเนต 9 บรษท
SMI ทเขารวมโครงการใชงาน ERP 80 กจการ
SMI ทเขารวมโครงการใชงานซอฟตแวรเฉพาะดาน 35 กจการ
ความเรวสงกสามารถใชระบบดงกลาวได ส�าหรบซอฟตแวร
ทใหบรการ ไดแก ซอฟตแวร ERP (Enterprise Resource
Planning) เปนซอฟตแวรดานการบรหารจดการ ประกอบ
ดวยโมดลการผลต การเงน การตลาด และงานบรหาร
บคคล และซอฟตแวรเชงเดยว (เฉพาะดาน) เชน ซอฟตแวร
ดานบญช ซอฟตแวรบรหารลกคาสมพนธ เปนตน เพอ
เพมประสทธภาพการบรหารจดการ ทงนในกจกรรมน ม
การท�างานแบบบรณาการรวมกน ทงหนวยงานภาครฐและ
ภาคเอกชน โดยรวมกบสมาคมอตสาหกรรมซอฟตแวรไทย
ส�านกสงเสรมอตสาหกรรมซอฟตแวรแหงชาต (SIPA) เขต
อตสาหกรรมซอฟตแวรประเทศไทย (Software Park) และ
บรษท ทโอท จ�ากด (มหาชน)
โครงการดงกลาวใหประโยชนทวคณแก SMI ทไดน�า
ระบบเทคโนโลยไอทเขาไปใชเปนเครองมอในการเพม
ประสทธภาพในการบรหารจดการ นอกจากนยงสรางผลกระ
ทบใหอตสาหกรรมซอฟตแวรไทยไดรบการพฒนาคขนานไป
ดวย โดยสรปผลงานในป 2553 ไดดงน
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
48
การจดการพลงงานแบบสมบรณเพอยกระดบประสทธภาพการใชพลงงานส�าหรบอตสาหกรรม รนท 8 (Total Energy Management : TEM)
ภาคอตสาหกรรมเปนภาคเศรษฐกจทใชพลงงานมาก
เปนอนดบสองรองจากภาคขนสง คดเปนรอยละ 36 ของ
ปรมาณการใชพลงงานทงหมดภายในประเทศ เพอเปนการ
ลดตนทนและเพมศกยภาพสถานประกอบการ กรมสงเสรม
อตสาหกรรมจงด�าเนนโครงการการจดการพลงงานแบบ
สมบรณฯ มาตงแตป พ.ศ. 2547 โดยมวตถประสงคเพอ
ใหค�าปรกษาแนะน�าในการพฒนาองคกรใหใชทรพยากร
อยางประหยดและมประสทธภาพ เพอประหยดเงนตรา
ตางประเทศในการน�าเขาเชอเพลง ลดตนทนการผลตใน
โรงงานจากการสญเสยในระหวางกระบวนการผลตและคา
ใชจายดานพลงงาน เปนการผสมผสานแนวความคดทาง
ดานการบรหารจดการและหลกการทางวศวกรรมอยางเปน
ระบบ เชน การควบคมคณภาพทวทงองคกร (Total Quality
Control) วศวกรรมระบบทเนนการออกแบบระบบบ�ารง
รกษาเครองจกรและระบบการควบคมประสทธภาพการใช
พลงงาน (Concurrent Engineering) และวศวกรรมคณคาเพอ
การอนรกษพลงงาน (Value Engineering) โดยในป 2553 ได
ด�าเนนกจกรรมการจดการพลงงานแบบสมบรณฯ เปนรน
ท 8 โดยมสถานประกอบการทงสวนกลางและสวนภมภาค
เขารวมกจกรรม 100 กจการ งบประมาณในการด�าเนนการ
11,291,400 บาท สามารถลดคาใชจายการใชพลงงานได
114,440,670 บาท คดเปนคาพลงงานลดลงรอยละ 9.15
การพฒนาประสทธภาพการใชพลงงานโดยใช Coal Gasification ในอตสาหกรรมเซรามก
อตสาหกรรมเซรามกของไทยเปนอตสาหกรรมทท�ารายได
เขาประเทศในแตละป (ตงแตป พ.ศ. 2546-2550) มมลคาสง
มากกวา 25,000 ลานบาท และมการจางแรงงานเปนจ�านวน
มาก โดยในปจจบนการเพมขดความสามารถของไทยในการ
สงออกจะท�าไดยากขน เนองจากมตนทนเชอเพลงในการ
เผาสง ขณะทจน เวยดนาม และอนโดนเซยมตนทนแรงงาน
และเชอเพลงทถกกวาไทยมาก พลงงานเชอเพลงจงจดไดวา
เปนตนทนทมความส�าคญมาก โดยคดเปนรอยละ 25-30 ของ
ตนทนทงหมด เนองจากเชอเพลงทใชในอตสาหกรรมเซรามก
ของไทย ไดแก LPG และ NGV มตนทนทสงกวา “บทมนส”
(ถานหนชนดหนง) ประมาณเกอบ 2 เทา เมอเทยบกนทคา
ความรอน (Heating Value) ตอหนวย โดยบทมนสมปรมาณ
ซลเฟอรทต�า ไมสงผลกระทบตอสงแวดลอม ซงในประเทศ
จนและในหลายๆ ประเทศใหการยอมรบบทมนสและใชกน
อยางแพรหลาย กรมสงเสรมอตสาหกรรมจงไดน�าเทคโนโลย
การผลตในระบบ Coal Gasification คอการแปรสภาพถานหน
บทมนสเปนเชอเพลงกาซ เพอใชในการพฒนาอตสาหกรรม
เซรามก โดยการจดอบรมใหค�าปรกษาแนะน�าแกผประกอบ
การในป 2553 จ�านวน 10 ราย และวางแผนปฏบตกบรายท
มศกยภาพจ�านวน 5 ราย หลงการพฒนาสามารถลดการใช
พลงงานเชอเพลงลงได 64,724 GJ/ป คดเปนตนทนพลงงาน
ได 25,229,966 บาท/ป
นอกจากนยงมโครงการอนๆ อกจ�านวนไมนอยภาย
ใตยทธศาสตรท 1 ทนบไดวาเปนโครงการทสนบสนน
การยกระดบอตสาหกรรมของประเทศสอตสาหกรรมเชง
สรางสรรค ประกอบดวย
49
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
ยทธศาสตรท 1 การสรางและพฒ
นาธรกจอตสาหกรรมใหเตบโตและแขงขนได
เงนสมทบในการพฒนาบคลากรภาคอตสาหกรรม (Training Fund : TF)
ในการแขงขนธรกจในเวทของอตสาหกรรมเชงสรางสรรค
ไมวาจะในระดบทองถน ระดบประเทศ ระดบภมภาค หรอใน
ระดบสากล ‘ทนมนษย’ (Human Capital) เปนปจจยส�าคญ
ในการขบเคลอนสงตางๆ เพราะบคลากรคอผใชทรพยากร
ทงหมด คอผตดสนใจ คอผใหบรการ หรอกลาวโดยสรปคอ
บคลากรคอปจจยทจะหนนใหองคกรสามารถแขงขนไดอยาง
มศกยภาพ และบคลากรในทนมไดหมายถงแตเพยงผบรหาร
เทานน หากแตตองเปนการรวมมอกนทงองคาพยพ
ดวยการตระหนกในเรองการพฒนาบคลากรดงกลาว
กรมสงเสรมอตสาหกรรม โดยส�านกพฒนาการจดการ
อตสาหกรรม จงไดจดเงนสมทบเพอการพฒนาบคลากรภาค
อตสาหกรรม (Training Fund) ดวยวธการจดจางวทยากร/
ผเชยวชาญในการจดฝกอบรม ทงแบบภายในองคกร (In-
house Training) และการจดฝกอบรมแบบสาธารณะเพอ
บรการทวไป (Public Training) รวมทงเสรมสรางความรใหกบ
บคลากรในการแกไขปญหาและมความรดานการจดการ โดย
ก�าหนดกรอบหลกสตรการอบรมตองเกยวของกบหลกสตร
ดานการผลต การบรหารจดการ การเพมผลผลต เทคนคและ
เทคโนโลย ทศนคต จตส�านก และหลกสตรอนๆ ทเกยวของ
กบการด�าเนนธรกจ และในป 2553 ไดจดสรรเงนสมทบกวา
3 ลานบาทเพองานน และสามารถสรางผลผลตได 1,258 ราย
จากทตงเปาไว 1,000 ราย
สนบสนนพฒนาอตสาหกรรมสชนบท
การพฒนาประเทศใหรดหนานน ไดสงผลใหเศรษฐกจ
ของประเทศขยายตวอยางตอเนอง แตสงทตามมาคอปญหา
ดานสงคมและสงแวดลอม อาท ชองวางระหวางรายไดมาก
ขน ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมเสอมโทรม กรมสง
เสรมอตสาหกรรมจงจดท�าโครงการสนบสนนการพฒนา
อตสาหกรรมชนบท (สอช.) ขน เพอเปนเครองมอสราง
ความเขมแขงใหราษฎร และสรางเศรษฐกจชมชน โดยเปน
ความรวมมอระหวางภาครฐ ประชาชนในทองถน และภาค
ธรกจเอกชน ในรปแบบ 3 ประสาน และใชหลก ‘การตลาดน�า
การผลต’ รวมทง ‘การเชอมโยงธรกจในชนบท’ อนกอใหเกด
การจางงานเพมขน ลดปญหาการอพยพแรงงาน ซงป 2553
มประชาชนและวสาหกจเขารวมโครงการจ�านวน 1,000 ราย
การพฒนาบคลากรในอตสาหกรรมดาน Supply Chain
การบรหารจดการหวงโซอปทาน (Supply Chain) เปน
เครองมอส�าคญในการแขงขนทางธรกจในยคปจจบน โดยการ
พฒนาโซอปทานขององคกรทส�าคญ 4 สวนคอ การวางแผน
การจดหาแหลงวตถดบ การผลต และการสงมอบ ดงนน การ
ด�าเนนงานทมประสทธภาพตลอดสายโซจงสงผลตอศกยภาพ
การแขงขน ส�านกพฒนาการจดการอตสาหกรรมจงมนโยบาย
สรางบคลากรใหมความรในดานดงกลาว ดวยการจดท�า
โครงการพฒนาบคลากรในอตสาหกรรมดาน Supply
Chain ซงในป 2553 ไดจดอบรมเปนจ�านวนทงสน 160 ราย
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
50
โครงการพระราชด�าร
พระบาทสมเดจพระเจาอยหวและสมเดจพระนางเจาฯ
พระบรมราชนนาถ ไดทรงจดตงโครงการพระราชด�าร เพอ
ใหการชวยเหลอราษฎรในพนทตางๆ ทมปญหาในการ
ประกอบอาชพใหมรายไดจากการประกอบอาชพหลกและ
อาชพเสรม เพอใหราษฎรมความเปนอยทดขน ไมละทง
ถนฐาน กรมสงเสรมอตสาหกรรมเปนขาราชการในพระบาท
สมเดจพระเจาอยหวและสมเดจพระนางเจาฯ พระบรม-
ราชนนาถ จงเหนสมควรสนบสนนประชาชนในพนทโครงการ
พระราชด�ารใหมความรและทกษะทเพมพน ดวยการอบรม
ทางวชาการ รวมถงสนบสนนอปกรณการประกอบอาชพท
จ�าเปน ซงปจจบนม 8 โครงการ คอ โครงการศนยศลปาชพ
บางไทร จงหวดพระนครศรอยธยา โครงการหลวง จงหวด
เชยงใหม โครงการอนเนองมาจากพระราชด�าร ภฟา จงหวด
นาน โครงการบานเลกในปาใหญผานาง-ผาเกง จงหวดเลย
โครงการศนยศกษาพฒนาภพาน จงหวดสกลนคร โครงการ
ศนยศกษาการพฒนาหวยทราย จงหวดเพชรบร โครงการศนย
ศกษาการพฒนาพกลทอง จงหวดนราธวาส โครงการพฒนา
พนทลมน�าปากพนง โดยในป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
ไดด�าเนนกจกรรมอบรมสรางทกษะอาชพใหแกราษฎรจ�านวน
1,002 ราย
การพฒนาศกยภาพโรงงานผลตยางและการจดการพลงงานในโรงงานยางและผลตภณฑยาง และการพฒนาบคลากรในโรงงานเฟอรนเจอรและผลตภณฑไมยางพารา
ยางพาราเป นพชเศรษฐกจทส�าคญของไทย เป น
วตถดบส�าคญในหลายอตสาหกรรม อาท ยานยนต
อปกรณการแพทย เครองเรอน เปนตน จงมความส�าคญทง
การจางงานและการสรางรายไดในการสงออก ซงป 2550
ประเทศไทยสามารถผลตยางไดเปนอนดบ 1 ของโลก ม
ปรมาณ 3.05 ลานตน มลคาการสงออก 200,000 ลานบาท
อยางไรกด ไทยมศกยภาพทจะเพมมลคาการขายไดมากขน
กวาน หากมการเพมนวตกรรมใหกบสนคา ซงในการสงเสรม
พฒนานนจะตองใหการสงเสรมทงกระบวน Supply Chain
ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 11 จงหวดสงขลา กรมสง
เสรมอตสาหกรรม จงจดท�าโครงการพฒนาศกยภาพโรงงาน
ผลตยาง โดยการวนจฉยเพอวางแผนเพมประสทธภาพการ
ผลต การพฒนาผลตภณฑใหมๆ โดยในป 2553 พฒนา
โรงงานผลตยางได 20 กจการ โครงการการจดการพลงงาน
ในโรงงานผลตยาง พฒนาโรงงานได 5 กจการ ซงกอให
เกดการใชพลงงานไดอยางมประสทธภาพ ชวยลดตนทน
การผลต และกจกรรมการพฒนาบคลากรในโรงงานผลต
เฟอรนเจอรและผลตภณฑไมยางพารา พฒนาได 34 ราย
ซงชวยสงเสรมใหพนกงานมความรความเขาใจและมทกษะ
เกยวกบการผลตเฟอรนเจอรและมความพรอมส�าหรบการ
แขงขนในตลาดทงในและตางประเทศมากขน
ยทธศาสตรท 2
การสนบสนนปจจยเออตอการประกอบธรกจอตสาหกรรม
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
52
การท�างานของกรมสงเสรมอตสาหกรรม ภายใต
แนวคดอตสาหกรรมเชงสรางสรรค (Creative In-
dustry) นนใหความส�าคญกบการยกระดบขดความสามารถ
ผประกอบการ ซงในการประกอบธรกจหรออตสาหกรรมนน
นอกเหนอจากปจจยหลกทเปนพนฐานส�าคญ อาท เงนทน
เครองจกร บคลากร ระบบการบรหารจดการทดแลว ปจจย
เออหรอปจจยสนบสนนนบเปนสงจ�าเปนไมแพกน
ปจจยสนบสนน เชน ฐานขอมล หองสมดความรเฉพาะ
ดาน ค�าแนะน�าปรกษาอนเปนประโยชน ตลอดจนเงน
หมนเวยนเพอเสรมสภาพคลองในการด�าเนนกจกรรมตางๆ
นน ชวยสรางแตมตอในการแขงขนได
กรมสงเสรมอตสาหกรรมจงเตรยมความพรอมดงกลาว
เพอบรการ SMI ดวยโดยมโครงการและศนยรบผดชอบงาน
ตางๆ ดงน
ศนยธรกจอตสาหกรรม (Business Opportunity Center : BOC)
กรมสงเสรมอตสาหกรรมตระหนกวาการไดรบขอมลท
รอบดานทสดและครอบคลมทสด จะเปนฐานทดส�าหรบ
ประกอบการตดสนใจในการด�าเนนงานตางๆ หรอความได
เปรยบในดานขอมลสามารถน�าไปส ‘โอกาส’ ทางธรกจนนเอง
ส�านกบรหารยทธศาสตร (สบย.กสอ.) โดยสวนบรหาร
จดการขอมลและปรกษาแนะน�า จงไดจดตงศนยธรกจ
อตสาหกรรม (Business Opportunity Center) หรอ
BOC ขน เพอเปนหนวยงานทมบทบาทในการใหค�าปรกษา
แนะน�าและประสานหนวยงานทเกยวของเพอใหบรการขอมล
สารสนเทศ โดยมงเนนการสรางโอกาสการลงทนแกผสนใจ
ลงทนในกจการใหม รวมถงการขยายและเพมความสามารถ
ในการแขงขนใหกบ SMEs ในดานการบรหารการจดการ ดาน
พฒนาบคลากร ดานการประหยดพลงงาน ดานการพฒนา
ผลตภณฑ ดานวศวกรรม การเพมโอกาสทางการตลาด ตลอด
จนการสนบสนนการสรางเครอขายเชอมโยงกลมธรกจ
เพอการบรการอยางทวถง กรมสงเสรมอตสาหกรรมจง
จดใหมศนย BOC ทงสน 13 แหง ไดแก กรงเทพมหานคร
เชยงใหม ล�าปาง พษณโลก พจตร อดรธาน ขอนแกน
นครราชสมา อบลราชธาน สพรรณบร ชลบร สราษฎรธาน
และสงขลา เพอท�าหนาทบรการขอมลสารสนเทศดานตางๆ
ทอาจน�าไปสองครวมดานการสรางสรรคไดในทสด โดยม
รปแบบและกจกรรมการใหบรการ ดงน
1. การเรมตนธรกจ (Business Start-Up)เปนเสมอนการเตรยมผประกอบการใหม โดย BOC จะ
ท�าหนาทคลายพเลยงทางธรกจ ทนอกจากจะใหค�าปรกษา
และใหบรการฐานขอมลทจ�าเปน อาท ชองทางสนคาและ
บรการ คแขงในอตสาหกรรมเดยวกน ความไดเปรยบเสย
เปรยบทางการแขงขน ท�าเลทตง ฯลฯ แลว ยงสะทอนขอมล
เกยวกบทกษะความร ความถนด และความสามารถตอธรกจ
นนๆ ของผทสนใจลงทน ผานรปแบบตวอยางผลตภณฑ
(Product Idea) และศกษาความเหมาะสมของโครงการเบอง
ตน (Pre-Feasibility Study) ทงนเพอจดประกายความคด สราง
ความมนใจในการทจะกาวเขามาเปนผประกอบการนนเอง
53
ยทธศาสตรท 2 : การสนบสนนปจจยเออตอการประกอบธรกจอตสาหกรรม สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย C
reative Industry
2. ขอมลธรกจอตสาหกรรม (Business Informa-tion)
ขอมล (Information) จดเปนวตถดบส�าคญอยางหนง
ในการด�าเนนธรกจ ดงนน การจดหาขอมลดานตางๆ ท
จ�าเปน อาท ขอมลวตถดบ กระบวนการผลต หนวยงานท
เกยวของกบสาขาธรกจอตสาหกรรมนนๆ ขอมลเชงวชาการ
ดานอตสาหกรรม หรอแมแตความเคลอนไหวทางเศรษฐกจ
ฯลฯ ใหแกผประกอบการผานรปแบบขอมลเอกสาร ขาวสาร
บทความ จงเปนเสมอนการตอยอดความคดเพอบรรล
เปาหมายทางธรกจไดดยงขน
3. บรการปรกษาและแนะน�า (Business Advisory)เปนสวนท BOC จดใหมผเชยวชาญเฉพาะทางในสาขา
ตางๆ คอยใหค�าปรกษาเฉพาะดานไมวาจะเปนดานการผลต/
เทคโนโลย ดานการจดการ ดานการเงนการบญช ดานการ
เปลยนแปลงธรกจ เปนตน โดย BOC ไดจดใหมเจาหนาท
คอยใหค�าปรกษา รวมถงผเชยวชาญเฉพาะทางในสาขาตางๆ
ทศนยธรกจอตสาหกรรมไดรวบรวมไวตามความเชยวชาญ
เฉพาะทางในระบบฐานขอมลทปรกษา ผทสนใจสามารถเขา
รบการบรการไดโดยไมมคาใชจาย ทศนยธรกจอตสาหกรรม
ทวประเทศ หรอรบบรการผานทางโทรศพท หรอผานระบบ
E-Consulting ทางเวบไซตของ BOC ไดท http://boc.dip.
go.th หรอรบบรการในหนวยบรการเคลอนท (Mobile Unit)
นอกจากนนยงสามารถศกษาไดจาก FAQ (Frequency Asked
Question) ทเผยแพรในเวบไซตไดอกดวย
4. การเพมศกยภาพธรกจอตสาหกรรม (Business Improvement)
BOC ไดรวบรวมขอมล การแนะน�า รวมถงการเขาสมคร
รวมโครงการตางๆ ของกรมสงเสรมอตสาหกรรมไวใหบรการ
แกผทสนใจ เนองจากตระหนกวาการแขงขนทมมากขนใน
ปจจบนเปนสงเราอยางดทท�าใหผประกอบการหลายรายตอง
มแนวคดขยายกจการหรอเพมศกยภาพธรกจ เชน การผลต
การจดการ การพฒนาบคลากร ซงการเลอกเขารวมโครงการ
ทสอดคลองกบความตองการทแทจรงยอมน�าไปสการเพม
ศกยภาพทมประสทธภาพ
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
54
5. หองสมดอตสาหกรรม (Business Library)เปนคลงความรทมฐานขอมลเกยวกบอตสาหกรรม SMEs
อยางครบวงจรตงแตตนน�าถงปลายน�า โดยจดเปนรปแบบ
หนงสอ วารสาร บทความทางวชาการ และสงไมตพมพ
(หนงสออเลกทรอนกส ซดรอม ฐานขอมล และเวบไซต)
เพอเปนชองทางใหผประกอบการคนหาขอมลหรอแงมมบาง
อยางไดดวยตนเอง โดยจะเปดใหบรการ ณ BOC ทกแหง
ทวประเทศ นอกจากนยงเพมขดความสามารถการใหบรการ
ดวยการจดใหสามารถคนหาขอมลได 24 ชวโมงผานเวบไซต
http://library.dip.go.th
6. โตะญปน (Japan Desk)ญปนเปนประเทศหนงทมองคความรดานการบรหาร
จดการและเชยวชาญดานการคา อกทงเปนประเทศทมการ
ลงทนอตสาหกรรมและการคากบประเทศไทยสงเปนอนดบ
ตนๆ ซงทผานมารฐบาลไทยและรฐบาลญปนไดรวมกนเพม
ศกยภาพผประกอบการทงสองฝายในหลายๆ โครงการ
กรมสงเสรมอตสาหกรรมเองมความรวมมอกบองคการ
สงเสรมการคาตางประเทศของญปน (The Japan External
Trade Organization : JETRO) เพอใหค�าปรกษาทางดาน
ตางๆ แกทงผประกอบการไทยและผประกอบการชาวญปน
โดยผานบคลากรชาวญปนทมาจากองคการความรวมมอ
ระหวางประเทศของญปน (Japan International Cooperation
Agency : JICA) ใหบรการ ณ BOC กรงเทพฯ ตดตอขอมล
เพมเตมไดท http://boc.dip.go.th หรอ โทร. 0-2202-4426-7
การสรางองคความร (Knowledge Management)
สวนบรหารจดการขอมลและปรกษาแนะน�า ส�านกบรหาร
ยทธศาสตร (สบ.สบย.กสอ.) ไดรบมอบหมายใหรบผดชอบ
งานดานการจดการความร (Knowledge management : KM)
ใหเปนไปตามนโยบายของส�านกงานคณะกรรมการพฒนา
ระบบราชการ (ส�านกงาน กพร.) และเพอสงเสรมใหการด�าเนน
กจกรรม KM ของ กสอ. เปนไปอยางมประสทธภาพ เกดการ
แลกเปลยนซงกนและกน อนจะน�าไปสการสรางคณคาเพม
รวมทงสงผลใหการปฏบตราชการเปนไปอยางมประสทธภาพ
และสามารถสงผลสมฤทธสนบสนนประเดนยทธศาสตร
ของ กสอ. ป 2553 ไดอยางเปนรปธรรม
สบ.สบย.กสอ. จงไดจดสรรงบประมาณใหหนวยงาน
ทงสวนกลางและสวนภมภาค จ�านวน 22 หนวยงานๆ ละ
50,000 บาท เพอด�าเนนกจกรรมการจดการความรภายใน
หนวยงาน และจดท�าองคความรประจ�าหนวยงานใหสนบสนน
55
ยทธศาสตรท 2 : การสนบสนนปจจยเออตอการประกอบธรกจอตสาหกรรม สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย C
reative Industry
ศนยเครอขายบรการทดสอบ วเคราะห วจย ดานอตสาหกรรม (Technical Service Network Center : TSNC)
กญแจส� าคญอย างหน งท ผลกดนให ก จการด าน
อตสาหกรรมประสบความส�าเรจกคอ ‘คณภาพดาน
ผลตภณฑ’ ซงจะเปนการสะทอนคณภาพดานอนๆ ท
เกยวของดวย เชน คณภาพการผลต คณภาพวตถดบ เปนตน
เนองจากขณะน ในการประกอบธรกจอตสาหกรรมตอง
ค�านงถงปจจยมากมาย อาท การขาดดลทางเศรษฐกจ ความ
กงวลตอสงแวดลอม คณภาพความปลอดภยของสนคาบรการ
การคาขายอยางเปนธรรม เปนตน ซงมาตรการทจะใหผ
ประกอบการอตสาหกรรมเอาชนะตออปสรรคและขอกงวล
ตางๆ เหลานได จะตองหนมาใสใจกบคณภาพผลตภณฑท
ไดมาตรฐาน โดยศนยเครอขายบรการทดสอบ วเคราะห
วจย ดานอตสาหกรรม (Technical Service Network
Center : TSNC)
กรมสงเสรมอตสาหกรรมตง TSNC ขนในป 2552 เปน
สวนส�าคญทชวยสนบสนนใหผประกอบการเกดความมนใจ
ดานคณภาพผลตภณฑมากขน
TSNC ใหบรการดานการวเคราะห การทดสอบ การวด
คอมพวเตอรทางวศวกรรม ความแขงแรงดานกลศาสตร การ
ทดลองการผลต การแกไขปญหาขอบกพรองของชนสวน
ตลอดจนการใหค�าปรกษาแนะน�าตางๆ เพอเพมคณภาพและ
มาตรฐานในภาคอตสาหกรรม เปนตน
ประเดนยทธศาสตรของ กสอ. รวมทง สบ.สบย.กสอ. ไดจด
กจกรรมแลกเปลยนความรซงกนและกน สงเสรมใหเกดชมชน
นกปฏบต (CoPs) ตลอดจนเปดโอกาสใหมการเสวนาแลก
เปลยนความรกบบคคลและหนวยงานภายนอก การเปดโลก-
ทศนดวยการดงาน การจดนทรรศการ และการจดประกวด
การด�าเนนกจกรรม KM ของหนวยงานตางๆ ใน กสอ. (งาน
KM Week-Day) เปนตน
ทงน ในการเตรยมพรอมบคลากรภายในใหเขมแขง จะ
เปนประโยชนยงตอการใหค�าปรกษาตอ SMI ไดตรงเปาหมาย
เกดประสทธผล โดยในป 2553 มผรบบรการขอมลสารสนเทศ
อตสาหกรรม (BOC/KM) ทงสน 4,426 ราย
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
56
การพฒนาสงเสรมคณภาพทปรกษา (Service Provider : SP)
ขณะนประเทศทพฒนาแลวไดคนพบวาทศทางของ
ประเทศหลงจาก ‘ยคบรการ’ ซงมเทคโนโลยสารสนเทศ
เปนตวขบเคลอนสงคมและเศรษฐกจผานพนไปแลว ปจจย
ทเขามาทดแทนเพอสรางความไดเปรยบเชงการแขงขนก
คอ ‘นวตกรรม’ ซงประกอบขนจากความร การวจย และ
พฒนา และเปนฐานส�าคญในการแขงขนในยคอตสาหกรรม
เชงสรางสรรค
อยางไรกตาม การปรบเปลยนรปแบบการด�าเนนกจการ
ของผประกอบการสวนใหญนน กลบพบวายงมอปสรรคอย
ทการขาดความเชยวชาญในปจจยบางประการทจะน�าพา
วสาหกจไปสระดบมาตรฐานสากลได สงผลใหตลาดผทให
บรการค�าปรกษา หรอทเรยกกนในปจจบนวา “SP” (Service
Provider) เปนทตองการมากขน
ส�านกพฒนาหนวยบรการอตสาหกรรม กรมสงเสรม
อตสาหกรรม (สพบ.กสอ.) เลงเหนถงความจ�าเปนทจะตอง
พฒนาทปรกษาธรกจเพอใหเกดทปรกษาและบรการใหค�า
ปรกษาแนะน�าทไดรบการยอมรบ มคณภาพมาตรฐาน ม
ความนาเชอถอ มความหลากหลาย เพยงพอ สามารถตอบ
สนองความตองการของภาคธรกจอตสาหกรรม SMI ไดอยาง
มประสทธภาพ ตลอดจนเปนเครองมออนเปนประโยชนของ
ผประกอบการ SMI ไดอยางแทจรง
ทงนจงมการก�าหนดยทธศาสตรด�าเนนงานเพอพฒนา
ระบบสงเสรมคณภาพของทปรกษา หรอ SP และการใช
บรการ SP ใหมความชดเจน เปนระบบ และเกดประโยชน
ในสองทาง คอในดานของ ‘ผใหบรการ’ คอทปรกษาทไปให
บรการปรกษาแนะน�าแกธรกจอตสาหกรรม และในดานของ
‘ผรบบรการ’ คอผประกอบการธรกจ SMI โดยมการจดแบง
สวนงานออกเปนเครอขายบรการ ตามประเภทของบรการท
เชยวชาญ ไดแก
1. เครอขายบรการดานการวนจฉยสถานประกอบ
การตามระบบชนดง (Shindan) สมาชกในเครอขาย
ประกอบดวยนกวนจฉยสถานประกอบการทไดรบการ
ฝกอบรม พฒนา บมเพาะประสบการณ ตามแนวทาง
การวนจฉยและใหค�าปรกษาแนะน�าของญปนทเรยกวา
ในการใหบรการดงกลาวนน กรมสงเสรมอตสาหกรรม
ไดรวมมอกบสถาบนทมความเชยวชาญดานการทดสอบ
วเคราะหวจยดานอตสาหกรรมและสงแวดลอม ซงเปนท
ยอมรบจากทวโลกเขามาใหความรและฝกอบรมแกเจาหนาท
ของศนยเครอขาย ไมวาจะเปนสถาบนเหลกและเหลกกลา
แหงประเทศไทย (ISIT) สถาบนไฟฟาและอเลกทรอนกส
(EEI) สถาบนยานยนต (TAI) สถาบนไทย-เยอรมน (TGI)
สถาบนพฒนาอตสาหกรรมสงทอ (THTI) สถาบนอาหาร (NFI)
สถาบนรบรองมาตรฐาน ไอเอสโอ (MASCI) และสถาบนวจย
KOBELCO ทงนเพอใหผ ประกอบการเกดความมนใจใน
ประสทธภาพของการใหบรการของทางศนยฯ เปนส�าคญ
โดยผทสนใจเขารบการบรการสามารถตดตอไดท ศนย
เครอขายบรการทดสอบฯ กรมสงเสรมอตสาหกรรม ซ.ตรมตร
ถ.พระราม 4 คลองเตย กรงเทพฯ โทรศพท 0-2367-8410
โทรสาร 0-2381-1056 หรอทาง E-mail : [email protected]
57
ยทธศาสตรท 2 : การสนบสนนปจจยเออตอการประกอบธรกจอตสาหกรรม สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย C
reative Industry
ชนดงช โดยท�าหนาทใหบรการวนจฉยสถานประกอบ
การ ดวยการวเคราะหถงสภาพปจจบนขององคกร และ
จดล�าดบความส�าคญของปญหาตางๆ อาท การเงน การ
จดการผลต การบคคล การตลาด เปนตน ขณะเดยวกน
ยงเสนอแนวทางการแกปญหาและปรบปรงพฒนา
องคกรนนๆ ดวย
2. เครอขายบรการดานการจดการ สมาชกในเครอขาย
ประกอบดวยทปรกษาธรกจทไดรบการฝกอบรม พฒนา
บมเพาะประสบการณ ตามแนวทางการอบรมของ
กรมสงเสรมอตสาหกรรม เชน APEC IBIZ Councelor
ทปรกษาอนๆ
3. เครอขายบรการดานเทคนควศวการ สมาชกในเครอ
ขายประกอบดวยทปรกษาธรกจทไดรบการฝกอบรม
พฒนาบมเพาะประสบการณทางดานวศวการ อาท
การจดการกระบวนการผลต การลดตนทน การจดการ
พลงงาน การจดการสงแวดลอม การออกแบบบรรจ
ภณฑ เปนตน
4. เครอขายบรการดานวสาหกจชมชน สมาชกในเครอ
ขายประกอบดวยทปรกษาทใหบรการปรกษาแนะน�า
ดานวสาหกจชมชน การผลตสนคา OTOP และการ
สงเสรมธรกจชมชนในสวนภมภาค กลไกการบรหารงาน
ของวสาหกจชมชน รวมถงการประยกตใชผลตภณฑของ
ชมชน เปนตน
ทงน ในปทผานมา กรมสงเสรมอตสาหกรรมไดจดสรรงบ
ประมาณจ�านวน 25 ลานบาท ในการด�าเนนการใหครอบคลม
กลยทธทก�าหนดขนทงหมด ทงในเรองการสรางเครอขาย
บรการดานตางๆ การพฒนาระบบสนบสนน เชนระบบฐาน
ขอมล รวมทงเพอใชในการพฒนาทปรกษาในพนททวประเทศ
รวม 560 ราย ซงแบงเปนทปรกษาของเครอขายบรการดาน
การวนจฉยสถานประกอบการ 60 ราย เครอขายบรการดาน
บรหารจดการ 270 ราย เครอขายบรการดานเทคนควศวการ
190 ราย และเครอขายบรการดานวสาหกจชมชน 50 ราย ซง
เนอหาหลกสตรในแตละเครอขายตางๆ จะเนนการตอยอด
ความรเชงลกหรอเฉพาะทาง และการฝกปฏบต เพมทกษะ
ประสบการณ เพอใหผทผานการพฒนามความมนใจและ
สามารถออกไปใหค�าปรกษาตอ SMEs ไดทนท
และเพอเปนการยนยนถงความมนใจและศกยภาพของ
ทปรกษาของ SP Home จงมการจดท�ารางวลทปรกษา
ตวอยางแหงป (DIP Consultant Award) ขนเปนครงแรกในปน
ภายใตโครงการพฒนาสงเสรมคณภาพทปรกษา กรมสงเสรม
อตสาหกรรม โดยจะท�าการคดเลอกทปรกษาผทมผลงานการ
ใหค�าปรกษาโดดเดน สมควรแกการเปนแบบอยาง โดยม
วตถประสงคเพอเปนก�าลงใจและเปนแบบอยางแกทปรกษา
ทมความวรยะ อตสาหะ มงมน ในการสรางสรรค สนบสนน
ชวยเหลอพฒนาธรกจอตสาหกรรมของประเทศไดอยางยงยน
ซงถอไดวาเปนการสรางมาตรฐานและยกระดบคณคาความ
นาเชอถอของทปรกษา
ขณะเดยวกนยงเปนการสรางโอกาสใหกบทปรกษาได
เผยแพรความรประสบการณทประสบความส�าเรจแกวงการ
ทปรกษาไทย ถอเปนการตอยอดโครงการพฒนาสงเสรม
คณภาพทปรกษา และเปนอกกลยทธหนงในการสรางแรง
จงใจใหกบทปรกษาธรกจตางๆ ทงยงเปนกจกรรมทชวย
ก�าหนดเครองมอชวดคณภาพ มาตรฐานของทปรกษาภาย
ใตโครงการของกรมสงเสรมอตสาหกรรม เพอสรางทปรกษา
ใหมความนาเชอถอ และสามารถพฒนาสงเสรมอตสาหกรรม
SMEs ใหมประสทธภาพในการแขงขนทงตลาดในประเทศ
และตางประเทศ สรางชอ สรางรายได ประสบความส�าเรจ
ไดอยางแทจรง
ทงน รางวลทปรกษาตวอยางแหงป (DIP Consultant
Award) มทงสน 12 รางวล โดยแบงเปน 4 สาขา สาขาละ 3
รางวล ไดแก ทปรกษาตวอยางสาขานกวนจฉยสถานประกอบ
การ ทปรกษาตวอยางสาขาบรหารจดการ ทปรกษาตวอยาง
สาขาเทคนควศวการ และทปรกษาตวอยางสาขาวสาหกจ
ชมชน โดยในปนมผไดรบรางวลทงสนจ�านวน 9 ราย
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
58
เงนทนหมนเวยน
การผลกดนเศรษฐกจตามแนว Creative Economy และ
Creative Industry แมวาหวใจส�าคญอยทการพยายามผลก
ดนใหเกด ‘ทนทางปญญา’ อนเปนทนหลกทจะกอใหเกด
‘นวตกรรม’ (Innovation) ทวาการน�าความคดเหลานนมา
แปรรปใหเกดประโยชนไดจรงนน จ�าเปนตองใชเงนทนเขา
มาหมนเวยนในระบบ โดยเฉพาะธรกจในระดบ SMI ทมกม
เงนทนนอย ดงนน โครงการเงนทนหมนเวยนเพอการสงเสรม
อาชพอตสาหกรรมในครอบครวและหตถกรรมไทย จงเปนอก
หนงบรการทหนนเนองกจกรรมทางเศรษฐกจ เปนเสมอน
ขอตอส�าคญทชวยใหกจการด�าเนนดวยความตอเนอง โดย
เปนเงนทนเพอการใหกยมดอกเบยต�า
จากเงนทนเรมแรกประมาณ 4 ลานบาทเมอ 28 ปทแลว
ปจจบนเงนทนไดเพมจ�านวนเปน 450 ลานบาท โดยยงคงมง
เนนเพอใหความชวยเหลอผประกอบอาชพอตสาหกรรมใน
ครอบครวและหตถกรรมเรอยมา ดวยการสนบสนนดานการ
เงนส�าหรบจดหาวตถดบ เครองมอ อปกรณ การผลต การ
จางแรงงานในการผลตและการแปรรปผลตภณฑ และการรบ
ซอผลตภณฑทผลตได
นอกจากนย งมลกษณะเป นการให ก ยมเพอเป น
ทนหมนเวยนส�าหรบกลมผประกอบอาชพอตสาหกรรมใน
ครอบครวใน 6 ลกษณะอกดวย ไดแก
1. ผทเคยไดรบการฝกอบรมตามหลกสตรใดหลกสตรหนง
ของกรมสงเสรมอตสาหกรรม
2. ผเคยไดรบความชวยเหลอจากกรมสงเสรมอตสาหกรรม
ในดานตลาดการปรบปรงรปแบบผลตภณฑ การ
ปรบปรงกรรมวธการผลตหรอวธปฏบตในการด�าเนน
งานทางธรกจ
3. ผ ประกอบอาชพอตสาหกรรมในครอบครวและ
หตถกรรมไทย โดยกจการนนมความเปนไปไดในทาง
ธรกจ
4. กลมอาชพทจดตงขนเพอประกอบอาชพอตสาหกรรม
ในครอบครวและหตถกรรมไทย โดยมคณะกรรมการ
ด�าเนนงานของกลมพรอมทงมสมาชกทะเบยนไมนอย
กวา 10 คน จดตงมาแลวไมนอยกวา 6 เดอน และ
หนวยราชการในพนทซงสนบสนนกลมอาชพนนใหการ
รบรองเปนหนงสอ
5. กลมอาชพหรอองคกรทไดจดทะเบยนเปนนตบคคล
6. ผซงประกอบอาชพทสนบสนนสงเสรมแกผประกอบ
อาชพอตสาหกรรมในครอบครวและหตถกรรมไทย โดย
กจการนนมความเปนไปไดทางธรกจ
ในระยะ 2-3 ปทผานมา ความบอบช�าสะสมดานเศรษฐกจ
สงคม และการเมอง สงผลใหหลายกจการในภาคอตสาหกรรม
เกดปญหาการขาดสภาพคลอง (Cash Flow) ซงอาจกระทบ
ไปถงการรกษาสภาพการจางแรงงานในภาคอตสาหกรรมได
ในทสด ดงนน เพอใหมเงนไปหมนเวยนในระบบไดอยางม
ประสทธภาพ จงมการบรการสนเชอเงนทนหมนเวยนเพอ
การสงเสรมอาชพอตสาหกรรมในครอบครวและหตถกรรม
ไทยผานโครงการตางๆ อาท
1. โครงการสมมนาเชงปฏบตการ หลกสตร ‘การพฒนา
ศกยภาพผประกอบการเงนทนหมนเวยนฯ’
2. โครงการ ‘กสอ. รวมใจ...แกไขปญหาเศรษฐกจ’
3. โครงการ ‘บรรเทาและฟนฟผประกอบการอตสาหกรรม
ทไดรบผลกระทบจากภยพบตทางธรรมชาต ป 2553’
ทงนพบวาการด�าเนนกจกรรมผานชองทางหลกอนไดแก
การใหบรการสนเชอดอกเบยต�า การรบซอผลตภณฑส�าเรจรป
จากผประกอบการทมาจ�าหนาย และการใหค�าแนะน�า
ปรกษาแกผประกอบการทมาขอใชบรการเงนทนหมนเวยน
เปนทสนใจอยางมาก สงผลใหมการมาขอใชบรการเงน
ทนหมนเวยนจ�านวนมาก โดยในปงบประมาณ พ.ศ. 2553
น พบวาเงนทนหมนเวยนเพอการสงเสรมอตสาหกรรมใน
ครอบครวและหตถกรรมไทย มการอนมตจายเงนก 43.847
ลานบาท ผานผก 393 ราย สงผลใหเกดการเพมแรงงาน 677
คน และคงสภาพแรงงานเดมไวได 3,002 คน
ยทธศาสตรท 3
การพฒนาประสทธภาพองคกร
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
60
นบตงแตมการประกาศใชกฎหมายส�าคญสองฉบบใน
การพฒนาระบบราชการไทย ไดแก พระราชบญญต
ระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 5) พ.ศ. 2545 และพระ
ราชบญญตปรบปรงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2545 รวมทง
พระราชกฤษฎกา วาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการ
บานเมองทด ซงมผลบงคบใชมาตงแตเดอนตลาคม 2546 ท
ผานมานน ถอเปนจดเรมตนในการพฒนาระบบราชการไทย
ใหเขาสระบบราชการไทยยคใหมททนสมยและเปนสากล
สามารถท�างานและใหบรการสาธารณะทมประสทธภาพ ม
คณภาพและตอบสนองความตองการของประชาชน
กระบวนการในการพฒนาระบบราชการใหเขาส การ
บรหารงานตามแนวทาง ‘ราชการยคใหม’ ทมสมรรถนะ
สงขน ท�างานอยางเตมศกยภาพในการใหบรการ ตลอด
จนสามารถแปลงนโยบายของรฐบาลสการปฏบตใหเกดผล
สมฤทธ มความคมคา และเพอประโยชนสขของประชาชน
นน จ�าเปนตองมทศทางทชดเจนและสอดคลองกบแผน
ยทธศาสตรการพฒนาระบบราชการไทย (พ.ศ. 2551-2555)
ในประเดนวาดวยการมงสองคการทมขดสมรรถนะสง และ
บคคลมความรความสามารถในการเรยนรและปรบตวไดอยาง
เหมาะสมในสถานการณตางๆ กรมสงเสรมอตสาหกรรม
กระทรวงอตสาหกรรม จงก�าหนดใหการพฒนาประสทธภาพ
องคกรเปนหนงในยทธศาสตรในการด�าเนนงานทส�าคญของ
กรมสงเสรมอตสาหกรรม โดยมเปาประสงคเพอปรบปรง และ
พฒนากระบวนการด�าเนนงานของกรมสงเสรมอตสาหกรรม
ใหมประสทธภาพและมคณภาพ พรอมทจะใหบรการแกกลม
เปาหมาย ซงประกอบดวยผประกอบการวสาหกจขนาดกลาง
และขนาดยอม วสาหกจชมชน ผใหบรการเครอขายหนวยรวม
ด�าเนนการ และประชาชนทวไป
ในการพฒนาประสทธภาพองค กร กรมส งเสรม
อตสาหกรรมไดน�าระบบการพฒนาคณภาพการบรหาร
จดการภาครฐ (Public Sector Management Quality Award
: PMQA) เปนกรอบการพฒนาและบรหารจดการองคกรทมง
เนนใหหนวยงานปรบปรงอยางรอบดานและอยางตอเนอง
ครอบคลมภาพรวมในทกมตตามเกณฑคณภาพการบรหาร
จดการภาครฐทง 7 หมวด คอ
1. การน�าองคกร
2. การวางแผนเชงยทธศาสตร
3. การใหความส�าคญกบผรบบรการ และผมสวนไดสวน
เสย
4. การวด การวเคราะห และการจดการความร
5. การมงเนนทรพยากรบคคล
6. การจดการกระบวนการ
7. ผลลพธการด�าเนนการ
ในปงบประมาณ พ.ศ. 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรมได
ด�าเนนการพฒนาประสทธภาพองคกรในหมวด 5 การมงเนน
ทรพยากรบคคล และหมวด 6 การจดการกระบวนการ รวม
ทงกจกรรมอนๆ ทส�าคญ ดงน
61
ยทธศาสตรท 3 : การพฒ
นาประสทธภาพองคกร
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
1. การพฒนาทรพยากรบคคล
กรมสงเสรมอตสาหกรรมไดใหความส�าคญกบการพฒนา
บคลากรใหเปนผ ทมความร ความสามารถ มคณธรรม
จรยธรรม เพอใหบรการแกประชาชนไดอยางมคณภาพ และ
ผลกดนใหเกดผลส�าเรจขององคกร และไดจดใหมกจกรรม
เกยวของกบการพฒนาบคลากร ดงน
1. ด�าเนนการพฒนาบคลากรทกระดบ โดยเนนการพฒนา
คณภาพบคลากรในการปฏบตงานบนพนฐานของ
สมรรถนะ การเปนคนด คนเกง ปฏบตหนาทดวยความ
ซอสตย สจรต มงผลสมฤทธการใหบรการอยางเสมอ-
ภาค เทาเทยม การเพมพนความรตามลกษณะงานท
ปฏบต ความรทจ�าเปนตอการสงเสรมอตสาหกรรม รวม
ทงทกษะทจ�าเปนตอการปฏบตงาน เพอใหปฏบตงาน
ตามภารกจทไดรบมอบหมายอยางมออาชพ
2. น�าระบบการประกนคณภาพการฝกอบรมมาใชในการ
พฒนาบคลากร โดยมการประเมนผลอยางเปนระบบ
เพอมงเนนใหเกดประสทธภาพ ประสทธผลของการ
พฒนาบคลากร การน�าความรทไดรบไปพฒนาการ
ปฏบตงาน และเกดความคมคาของงบประมาณ
3. การน�าระบบการบรหารผลการปฏบตราชการมาใชใน
การประเมนผลการปฏบตราชการ โดยการประเมนผล
การปฏบตงานจากตวชวดความส�าเรจของผลการปฏบต
งานและพฤตกรรมการปฏบตงานตามหลกสมรรถนะ
การจดท�าเสนทางความกาวหนาในอาชพ
4. จดท�าแผนสบทอดต�าแหนง เพอเปนการเตรยมความ
พรอมและรองรบสถานการณดานการบรหารทรพยากร
บคคลในอนาคตทมงเนนการพฒนาทนมนษย (Human
Capital) เพอใหเปนกลไกส�าคญในการเพมคณคาของ
องคกร
จากการด�าเนนการดงกลาวขางตน เปนทเชอมนไดวา
บคลากรของกรมสงเสรมอตสาหกรรมเปนผ ทมคณภาพ
คณธรรม จรยธรรม มความรอบร ความเชยวชาญ มงมน
ทมเท และมจตอาสา สามารถปฏบตงานอยางมประสทธภาพ
และขบเคลอนภารกจของกรมสงเสรมอตสาหกรรมใหบรรล
ผลส�าเรจ อนน�าไปสประโยชนสงสดของผรบบรการและ
ประชาชน
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
62
2. การจดการกระบวนการ
กรมสงเสรมอตสาหกรรมไดเลงเหนถงความส�าคญในการ
จดการกระบวนการเพอประโยชนสงสดแกผรบบรการและได
ด�าเนนกจกรรมตางๆ ดงน
1. พฒนาและปรบปร งกระบวนการท สร างคณค า
(กระบวนการหลก) และกระบวนการสนบสนนในการ
ใหบรการตางๆ แกผ ประกอบการอตสาหกรรมให
มประสทธภาพและความค มคา โดยพจารณาจาก
ความตองการของผรบบรการและมผ มสวนไดสวน
เสย การปรบปรงกระบวนงานโครงการตางๆ เพอให
เปนมาตรฐานเดยวกน ผลลพธทไดจากการปรบปรง
กระบวนงานในโครงการตางๆ สงผลใหการด�าเนนงาน
มประสทธภาพมากยงขน เชน
•โครงการพฒนาอตสาหกรรมการผลตเพอยกระดบ
ความสามารถการแขงขน ไดปรบปรงขนตอนการ
วนจฉยสถานการประกอบการโดยทปรกษา สามารถ
ลดเวลาจาก 4 เดอนมาเปน 2 เดอน นอกจากนยง
กอประโยชนใหผประกอบการไดรบองคความรในการ
วนจฉยสถานประกอบการของตนเอง
•โครงการเสรมสรางผประกอบการใหม เปนอก
โครงการหนงทสามารถเพมประสทธภาพการจดตง
ธรกจของผประกอบการไดเพมขนจากจ�านวนรอยละ
20 ของผผานการเขารวมโครงการไปเปนจ�านวนรอย-
ละ 25 ดวยการปรบปรงขนตอน การคดกรองผเขา
รวมโครงการ และปรบองคประกอบของหลกสตรให
เหมาะสมยงขน
2. ออกแบบกระบวนการ E-Consulting โดยจดใหมบรการ
ใหค�าปรกษาแนะน�าผานอนเทอรเนตเพออ�านวยความ
สะดวกแกผ รบบรการ ซงประหยดเวลา คาใชจาย
สามารถรบค�าแนะน�าภายในเวลา 5 วน
3. การจดท�าระบบรองรบภาวะฉกเฉน เพอปองกนผล
กระทบกบการจดการกระบวนการในกรณฉกเฉน ซง
ครอบคลมแบบฉกเฉนทเกยวของกบภยธรรมชาต
สาธารณภยตางๆ การชมนมประทวงจลาจล
4. การจดท�ามาตรฐานการปฏบตงานในกจกรรม โครงการ
ตางๆ ของกรมสงเสรมอตสาหกรรม เพอใหเจาหนาททง
สวนกลางและสวนภมภาคสามารถปฏบตงานใหบรการ
ไดตามมาตรฐานเดยวกน
63
ยทธศาสตรท 3 : การพฒ
นาประสทธภาพองคกร
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
3. ระบบเทคโนโลยสารสนเทศ
กรมสงเสรมอตสาหกรรมไดเรมพฒนาระบบเทคโนโลย
สารสนเทศ (ไอท) ตงแตป 2538 เปนตนมา โดยผบรหาร
ของกรมสงเสรมอตสาหกรรมไดใหความส�าคญในเรอง
น และไดจดสรรงบประมาณเพอพฒนาระบบเทคโนโลย
สารสนเทศตามความจ�าเปนอยางสม�าเสมอ และไดพฒนา
ระบบสารสนเทศเพอเพมประสทธภาพการบรหารงานภายใน
ขององคกร ไดแก ระบบสารบรรณอเลกทรอนกส ระบบ
แผนงานงบประมาณ ระบบบคลากร (DPIS) ระบบเวบทา
(Web Portal) ระบบเงนทนหมนเวยน ระบบลกคาของกรม
สงเสรมอตสาหกรรม ระบบตเอกสารอเลกทรอนกส ระบบ
e-training ระบบ Web mail นอกจากนยงไดพฒนาระบบ
สารสนเทศเพอบรการประชาชน ประกอบดวยระบบเผยแพร
ขอมลทางอนเทอรเนต (Website : www.dip.go.th) ระบบ
เรยนรทางอนเทอรเนต (e-Learning) ระบบเวบไซต พรบ.
ขอมลขาวสาร ระบบวารสารออนไลน (e-Journal) ระบบหอง
สมดอเลกทรอนกส (e-Library)
ในปงบประมาณ พ.ศ. 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรมได
พฒนาระบบงาน (Application programme) จ�านวน 3 ระบบ
เพอใหผบรหารและเจาหนาทกรมสงเสรมอตสาหกรรมไดน�า
มาใชเปนเครองมอในการเพมประสทธภาพในการท�างานมาก
ขน สามารถสรปไดดงน
1. บรณาการฐานขอมล (Integrate) เพอน�าไปสฐาน
ขอมลกลาง (Data Center)
เปนระบบการบรณาการฐานขอมล (Integrate) ทมอย
ภายในกรมสงเสรมอตสาหกรรม เพอน�าไปสฐานขอมลกลาง
(Data Center) ของกรมสงเสรมอตสาหกรรมทมความถกตอง
สมบรณนาเชอถอ สามารถน�าไปใชประโยชนและอางองได
อยางมประสทธภาพ และสามารถตดตามความกาวหนาของ
ผขอรบบรการ (ระบบ Member)
ระบบ (Data Center)
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
64
ระบบบนทกขอมลผลงานผรบจางภายใตโครงการตาง ๆ
เปนการจดท�าระบบบนทกขอมลผรบจางเพอจดเกบ
ขอมลประวต ความเชยวชาญตาง ๆ และผลงานของผรบจาง
หรอทปรกษา โดยผรบจาง หรอทปรกษาตองน�าเขาขอมลท
สงมอบงานในแตละงวด และผลงานฉบบสมบรณไวในระบบ
บนทกขอมลผรบจาง ทงนขอมลทงหมดจะถกจดเกบในฐาน
ขอมลของกรมสงเสรมอตสาหกรรมตอไป ซงท�าใหสามารถ
เรยกใชขอมลไดอยางสะดวก รวดเรว และเปนระบบ
ระบบบนทกขอมลผลงานผรบจาง
ภายใตโครงการตางๆ
65
ยทธศาสตรท 3 : การพฒ
นาประสทธภาพองคกร
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
2. ระบบเตอนภย (Warning System)
การจดท�าระบบการตดตามเฝาระวงและเตอนภย (Warn-
ing System) เกยวกบการรายงานระบบแผนงานงบประมาณ
และผลการด�าเนนงานพรอมระบบการเตอนภย เพอเปนการ
รายงานผลตอผบรหารของกรมสงเสรมอตสาหกรรม ระบบ
ดงกลาวสามารถเตอนไปยงหนวยงานรบผดชอบในกรณผล
การปฏบตงานต�ากวาเปาหมาย ทงนระบบนไดออกแบบ
และพฒนาระบบรายงานเพอสนบสนนการตดสนใจของ
ผบรหารในรปแบบ Business Intelligence ดวยการใชขอมล
ในสวนตางๆ ของหนวยงานทมการประมวลผลเตรยมไว โดย
ประมวลผลในรปของรายงานสรป รปภาพประกอบ เพอให
ผบรหารเรยกดขอมลไดงายและสะดวก
นอกจากกจกรรมตามเกณฑคณภาพการบรหารจดการ
ภาครฐดงกลาวขางตน กรมสงเสรมอตสาหกรรมยงไดพฒนา
ประสทธภาพองคกรดวยกจกรรมอนๆ อาท การจดการ
ความรภายในองคกร การพฒนาระบบการรายงานผลการ
ปฏบตงานทเชอมโยงกบแผนการปฏบตงาน การบรหาร
นโยบายก�ากบดแลองคกรทด การกระจายอ�านาจ การบรหาร
ความเสยง เปนตน ซงจะสงผลใหกรมสงเสรมอตสาหกรรม
เปนองคกรทมการพฒนามงส องคกรทมขดสมรรถนะสง
บคลากรมศกยภาพ มความร สามารถสงมอบคณคาทดขน
ทงผลผลตและบรการใหแกผรบบรการและผมสวนไดสวน
เสย นบเปนการตอบสนองตอเปาหมายของแผนยทธศาสตร
การพฒนาระบบราชการไทยทตองการใหหนวยงานในภาค
รฐมการยกระดบคณภาพมาตรฐานการท�างานไปสระดบ
มาตรฐานสากล (High Performance)
ระบบเตอนภย (Warning System)
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
66
ผลสมฤทธจากโครงการพฒนาการผลตผลตภณฑเพอ
รองรบค�าสงซอ (TOPOTOP) ในป 2553 ทผานมา
เปนขอพสจนวา ภมปญญาชมชน ภมปญญาทองถนนน
หากมการตอยอดการบรหารจดการ พฒนากระบวนการผลต
พฒนารปแบบผลตภณฑ พฒนาเทคโนโลย ตลอดจนชอง
ทางการจ�าหนาย จะสามารถแขงขนในตลาดสากลได
ในอดตทผานมา มวสาหกจชมชนอกไมนอยทมความ
คดสรางสรรค แตขาดกระบวนการบรหารจดการทด ความ
เขาใจในตลาดและผบรโภคอยางถองแท ตลอดจนเงอนไข
การคาตางๆ ทเกดขนหรอเปลยนแปลงไปตลอดเวลา เพอ
สงเสรมใหวสาหกจชมชนไดตอยอด มความกาวหนาจาก
ภมปญญาการผลตเดมทม กรมสงเสรมอตสาหกรรมไดรเรม
“โครงการพฒนาการผลตผลตภณฑเพอรองรบค�าสงซอ
(TOPOTOP)” ขน โดยมวตถประสงคเพอพฒนาความร 5
ดานคอ ดานการผลต ดานมาตรฐานสนคา ดานการบรหาร
จดการ ดานรปแบบสนคาและบรรจภณฑ และ ดานการ
ตลาด เพอใหเปนองคความรแบบบรณาการ ทงน ไดคดเลอก
บรษท เอมแซดด จ�ากด (Massimo Zucchi Design) ซงเปนบรษท
ทมความเชยวชาญทางดานดไซน โดยมนกออกแบบทมชอ
เสยงชาวอตาเลยนเปนทปรกษา และเปนผด�าเนนโครงการ
ดงกลาว ตอจากนนไดท�าการคดเลอกผผลตสนคาชมชนเขา
รวมโครงการทงสน 109 ราย ใน 4 ภมภาค คอ ภาคเหนอ
ภาคอสาน ภาคใต และกรงเทพฯ จากผผลตสนคา 5 กลม คอ
1. ผาและเครองแตงกาย 2. ของใชของประดบตกแตงและของ
ทระลก 3. อาหาร 4. เครองดม และ 5. สมนไพรทไมใชอาหาร
หลงจากการอบรมใหความรและวางแผนปฏบตการแลว
กรมสงเสรมอตสาหกรรมยงไดมงเนนดานการตลาดใหเหน
ผลอยางเปนรปธรรม โดยจดแสดงนทรรศการผลตภณฑ
TOPOTOP พรอมกบใหกลม OTOP ไดมการทดสอบตลาด
อนเปนการเปดโอกาสใหผ คาไดพบผผลต เมอวนท 3-5
พฤศจกายน 2553 ณ หองแสดงนทรรศการ ชน 1 อาคาร
กรมสงเสรมอตสาหกรรม
การพฒนาใหผลตภณฑ OTOP มคณภาพ บรรจภณฑ
ทสวยงาม และสามารถผลตไดตามความตองการของผซอ
สงผลใหหางสรรพสนคาชนน�าสงซอผลตภณฑและน�าสนคา
OTOP มารวมจดกจกรรมสงเสรมตลาดมากขน เชน กลมหาง
สรรพสนคาเดอะมอลล ทอปสซเปอรมารเกต รานพรทพย
ภเกต และทวไดเรก
ในสวนของตลาดตางประเทศ กรมสงเสรมอตสาหกรรม
ไดด�าเนนการเจรจาการคากบบรษท จเหยน (GIYEN Import
& Export (Shanghai) Co., Ltd) ซงเปนผคาปลกและคาสง
จากประเทศจน และบรรลขอตกลงเบองตน ในการสงซอ
TOPOTOP ภายใตงบประมาณไทยเขมแขง ป 2555
67
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
โครงการพฒ
นาการผลตผ
ลตภณฑเพ
อรองรบค�าสงซอ (TOPO
TOP)
ผลตภณฑโอทอปของไทย 40 รายการ คดเปนมลคา 5 ลาน
บาท ไปหาตลาดเพอจ�าหนายในประเทศจน โดยมการพฒนา
เปนรานคาแสดงสนคาไทยชอ Thai Life ประเดมเปนแหงแรก
ณ เมองเซนเจน ในงาน China (Shenzhen) International Toys
& Gifts Fair เมอวนท 21-24 ตลาคม 2553 นอกจากนยงได
น�ากลม OTOP ทเขารวมโครงการเดนทางไปศกษาดงานท
เมองเซยงไฮ ประเทศจน เพอศกษาพนทและรปแบบการจด
ราน Thai Life ซงในอนาคตจะมการน�าผลตภณฑจากโครงการ
TOPOTOP ไปจดแสดงและวางจ�าหนาย เพอเปนการเปด
โอกาสใหสนคาโอทอปของไทยเปนทรจกในตลาดสากลเพม
มากยงขนอกดวย
ความส�าเรจดงกลาวไดน�ามาสขอตกลงอนๆ อาท การ
ลงนามบนทกความเขาใจ (MOU) ระหวางบรษท จเหยน
กบสมาคมผประกอบธรกจสนคาหตถกรรมบานถวาย และ
ระหวางบรษท จเหยนกบสมาคมอตสาหกรรมสงทอไทย
ลานนา เมอวนศกรท 26 พฤศจกายน 2553 ทงน อธบดกรม
สงเสรมอตสาหกรรม นายอาทตย วฒคะโร เปดเผยวา กรม
สงเสรมอตสาหกรรมยงเดนหนาเจรจากบคคาในระดบสากล
อกประมาณ 10 ราย ซงขอตกลงในการท�าการคา การตลาด
ทเพมขนนน จะเกดขอมลยอนกลบทเปนประโยชนแกผผลต
ในวสาหกจชมชนตอไป
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
68
1. โครงการเตรยมความพรอมผประกอบการอาหารไทย เพอรองรบ เขตการคาเสร ปงบประมาณ 2553
ประเทศไทยมศกยภาพในการผลตดานเกษตรกรรม อน
เปนวตถดบหลกในการผลตอาหาร อตสาหกรรมอาหาร
จงนบเปนอตสาหกรรมเชงสรางสรรคของประเทศไทยทท�า
รายไดเขาประเทศจ�านวนมากในแตละป นบเปนการสราง
มลคาเพมดวยการตอยอดภมปญญาทางดานอาหารของไทย
อยางไรกตาม ผประกอบการอตสาหกรรมอาหารจ�านวน
ไมนอยก�าลงเผชญกบการแขงขนทหนกหนวงจากการคาเสร
ซงท�าใหมณฑลของตลาดกวางขน การแขงขนสงขน จ�าเปน
อยางยงทผ ประกอบการโดยเฉพาะผ ประกอบการขนาด
กลางและขนาดยอม ซงออนดอยกวาทงดานทน เครองจกร
และเทคโนโลยการผลต จ�าเปนตองปรบตวเพอเพมศกยภาพ
ของตนเอง
กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย ได
จดสรรเงนงบประมาณโครงการจางทปรกษาโครงการเตรยม
ความพรอมผ ประกอบการอาหารไทย ปงบประมาณ
2553 โดยใหสวนพฒนาอตสาหกรรมการเกษตร ส�านก
พฒนาอตสาหกรรมเปาหมาย กรมสงเสรมอตสาหกรรม
เปนหนวยงานรบผดชอบ และไดคดเลอกบรษท ควอลต
แซททสฟายด จ�ากด เปนทปรกษาโครงการดงกลาว เพอจด
ฝกอบรม/สมมนาเกยวกบระบบมาตรฐานคณภาพ HACCP,
ISO 22000 : 2005, BRC, IFC เมอวนท 1 กมภาพนธ 2553
ณ โรงแรมแกรนดทาวเวอร อนน สขมวท 35 มผเขารวม
จ�านวน 41 คน
หลงการอบรม ไดพาผประกอบการทมความพรอม และ
เจาหนาทรวม 31 คน เดนทางไปศกษาดงาน ณ งานแสดง
สนคา FOODEX, JAPAN 2010 ประเทศญปน ระหวางวนท 1-5
มนาคม 2553 ซงเปนงานแสดงทางดานอาหารและธรกจท
เกยวของ อาท เครองดม บรรจภณฑ ฯลฯ อนเปนการเปด
โอกาสใหผประกอบการไทยไดขอมลเชงลก รวมถงโอกาส
ในการเจรจาแลกเปลยนความคดเหนในการท�าธรกจ ทงน
จากการตดตามประเมนผล พบวาผประกอบการทเขารวม
โครงการไดน�าความรและประสบการณทพบเหนรงสรรค
ผลตภณฑ บรรจภณฑ และกระบวนการผลตทมประสทธภาพ
ตลอดจนเขาใจสภาพการณตลาดไดดขนอนจะเปนประโยชน
ตอการแขงขนธรกจ
โครงการบรณาการรวมกบหนวยงานอน
นอกจากโครงการตาง ๆ ทด�าเนนตามยทธศาสตรทง 3 ยทธศาสตรแลว กรมสงเสรมอตสาหกรรมยงมโครงการบรณาการรวมกบหนวยงานอน เพอการพฒนาอตสาหกรรมของประเทศอยางมประสทธภาพและยงยน ประกอบดวย
69
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
โครงการบรณาการรวมกบหนวยงานอน
2. โครงการศกษาเพอการพฒนาอตสาหกรรมเชอมโยงทมศกยภาพ บนพนทเสนทาง R3 (ไทย-พมา-ลาว-จน)
กล มประเทศในอาเซยนประกอบดวยประเทศไทย
สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว สหภาพเมยนมาร
และสาธารณรฐประชาชนจน ไดทมงบประมาณมหาศาลใน
การบกเบกสรางเสนทางสายใหมตามแนวเศรษฐกจเหนอ-ใต
(North-South Economic Corridor : NSEC) หรอสเหลยม
เศรษฐกจ เพอเชอมตอเสนทางแตละประเทศเขาดวยกน ใน
การรองรบเขตการคาเสรอาเซยน เกดเปนเสนทาง R3 หรอ
เสนทางกรงเทพฯ-คนหมง ซงเปนการเพมศกยภาพทางการ
คา การลงทน และการทองเทยว
หากประเทศไทยไดศกษารายละเอยดการใชเสนทางดง
กลาวใหเกดประโยชนสงสด ยอมเปนประโยชนตอผประกอบ
การอตสาหกรรม ภายใตการสนบสนนงบประมาณจากกรม
เจรจาการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย หนวยบม-
เพาะวสาหกจ มหาวทยาลยแมฟาหลวง ซงเปนมหาวทยาลย
ทตงอยในเขตเชอมตอชายแดนของโครงการดงกลาว จง
ไดรวมกบศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 1 กรมสงเสรม
อตสาหกรรม ซงเปนหนวยงานรบผดชอบพฒนาผประกอบ
การวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในพนท 8 จงหวดภาค
เหนอ ประกอบดวยเชยงราย เชยงใหม พะเยา แพร ล�าพน
ล�าปาง แมฮองสอน นาน ท�าการศกษาอตสาหกรรมเชอมโยง
ทมศกยภาพบนพนทเสนทาง R3A โดยท�าการส�ารวจสนคา
อตสาหกรรม โดยเฉพาะอตสาหกรรมทใชผลผลตทางการ
เกษตร และน�าผลการศกษามาวเคราะหรวมกนเพอก�าหนด
นโยบายในการพฒนาผประกอบการทองถน เพอรบมอเขต
การคาเสรอาเซยนจน (FTA-ASEAN CHINA)
ทงน จากการศกษาโครงการดงกลาวไดน�ามาสการก�าหนด
นโยบายส�าคญของกรมสงเสรมอตสาหกรรม คอ การส�ารวจ
โอกาสในการประกอบธรกจ (Explore) การจบตลาดเปาหมาย
(Engage) การผลกดนสการพฒนา (Encourage) และการยก
ระดบขดความสามารถในการแขงขน (Enhance) ซงนโยบาย
เหลานจะไดรบการผลกดนสผ ประกอบการผานแผนการ
ปฏบตงานตอไป
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
70
3. โครงการอตสาหกรรมเพอการสรางงานทยงยนในพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใต (Hand in Hand)
จากเหตการณความไมสงบใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต
ทยดเยอ ไดกอใหเกดการหยดชะงกทางเศรษฐกจ ผคนยาย
ถนฐาน และผประกอบการหยดประกอบกจการไปจ�านวน
มาก ท�าใหชมชนขาดรายไดและความมนคง และน�ามาซง
ปญหาอกนานปการ
กรมสงเสรมอตสาหกรรมเปนหนวยงานหนงทมงมนใน
การมสวนรวมแกไขปญหาของ 3 จงหวดชายแดนภาคใต ดวย
นโยบายเศรษฐกจน�าการเมอง โดยส�านกพฒนาอตสาหกรรม
รายสาขา ไดจดตงโครงการแฮนดอนแฮนด เพอสงเสรมให
เกดธรกจอตสาหกรรมภายในพนท เพอฟนความมนใจแกผ
ประกอบการและประชาชน อนจะเปนการชวยสรางงาน สราง
อาชพ ทงน โครงการดงกลาวเปนการด�าเนนโครงการบรณา-
การรวมระหวางรฐ เอกชน และชมชน กลาวคอ รฐจะจดหา
พนท จดตงโรงงาน เครองจกร ตลอดจนอปกรณทจ�าเปนตอ
การผลต ประสานงานเอกชนและเชญชวนใหลงทนการผลต
และจากการส�ารวจพบวา อตสาหกรรมทเหมาะสมกบชมชน
ในพนทในระยะเรมโครงการ คอ อตสาหกรรมเครองนงหม
กรมสงเสรมอตสาหกรรม โดยโครงการแฮนดอนแฮนด
จงเดนหนาอยางตอเนองเพอพฒนาอตสาหกรรมเครองนง
หมในพนท ทงสวนของการจดเตรยมสถานท อาคารโรงงาน
และการฝกอบรมบคลากรซงไดรบความรวมมอจากองคกร
ปกครองสวนทองถน
ทงน ในป 2553 โครงการแฮนดอนแฮนดไดกอสรางอาคาร
ปฏบตการเยบผา ณ อ�าเภอรอเสาะ จงหวดนราธวาส ขนาด
1,500 ตารางเมตร มลคาโครงการ 12 ลานบาท แลวเสรจ
และในป 2554 นก�าลงด�าเนนการกอสรางอาคารโรงอาหาร
มลคา 5.8 ลานบาทเพอเปนสวสดการแกผประกอบอาชพ
ตดเยบภายในโรงงาน โดยไดรบงบประมาณสนบสนนจาก
ศนยอ�านวยการบรหารจงหวดชายแดนภาคใต (ศอ.บต.) เปน
เงน 4 ลานบาท ส�าหรบงานดานอาคาร และอก 7 ลานบาท
ส�าหรบการจดซอเครองจกร โดยปจจบน ภายใตความรวมมอ
จากบรษท เอม แคพ ไอราวณ จ�ากด ซงเปนผวางแผนการผลต
และการตลาดจากภาคเอกชน ไดกอเกดการจางงานในทอง-
ถนราว 150 คน คดเปนยอดการสงออกมลคา 10 ลานบาท
นอกจากนยงมการกอสรางอาคารปฏบตการตดเยบ ณ
อ�าเภอรามน จงหวดยะลา พนทขนาด 2,000 ตารางเมตร
มลคาโครงการ 20 ลานบาท พรอมทงอาคารโรงอาหารมลคา
6 ลานบาท มก�าหนดแลวเสรจปลายป 2554 ซงคาดวาภาย
ใตความรวมมอจากบรษท ไทย เจเพรส จ�ากด จะกอเกดการ
จางงานราว 200 คน และมก�าลงการตดเยบประมาณ 5 แสน
ชด/ป ขณะเดยวกนโครงการก�าลงศกษาการจดสรางอาคาร
โรงงานในลกษณะเดยวกนนทอ�าเภอโคกโพ จงหวดปตตาน
กจกรรมการกอสรางอาคารทง 3 จงหวดดงกลาว เมอ
ประสานเขากบการพฒนาบคลากรใหมความช�านาญทงดาน
การออกแบบ เทคนคการตดเยบ นอกจากจะเปนการพลก
ฟนสภาพสงคมและเศรษฐกจใหกบชมชนแลว ยงเปนการ
เพมศกยภาพการแขงขนในอตสาหกรรมสงทอของไทย ตาม
แนวคดอตสาหกรรมเชงสรางสรรคอกดวย
Success Case
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
72
Success Case-BOC
บรษท เทคโนกรน จ�ำกด ชะลางแบบรกษโลก
เทคโนกรนไดรบการสนบสนนทางวชาการจากกรมสงเสรมอตสาหกรรมผานโครงการตางๆ ตงแตป 2535 ธรกจหลกคอจ�าหนายผลตภณฑชะลางทเปนมตรตอสงแวดลอม ซงโดยปกตการผลตในหลายอตสาหกรรมจะกอใหเกดคราบน�ามนตางๆ ทตองท�าการชะลาง และผลตภณฑชะลางเดมมกมสวนประกอบของ solvent และ hydro-carbon ซงเปนผลผลตจากปโตรเลยม โดยน�าจากการชะลางเหลานจะมน�ามนเจอปนมาก ท�าใหน�ากลายเปนน�าเสย
จากความสนใจและเคยศกษาวทยาการของสมนไพรอยางลกซง คณเกษม พงษเจรญ กรรมการผจดการ บรษท เทคโนกรน จ�ากด จงเกดแนวคดในการพฒนา ‘สารทดแทน’ จากสมนไพรทน�ามาใชแทนเคมกลมดงกลาว และพฒนาสตรเปนผลตภณฑไดเปนผลส�าเรจ กลมสารทดแทนดงกลาวจะชวยแยกน�ามนใหลอยออกจากน�า อกทงชวยยอยสลายตะกอนของเสยดวยจลนทรยธรรมชาตอกดวย ท�าใหสามารถน�าน�ากลบมาใชใหมได จดเปนผลตภณฑประเภท biodegrad-able (ผลตจากพชหรอสตวทสามารถยอยสลายคนกลบธรรมชาต) ดวยจดเดนดงกลาว จงไดรบการตอบรบจากบรษทชนน�าทใหความส�าคญกบสงแวดลอม ประกอบกบการสนบสนนจากศนยธรกจอตสาหกรรม (Business Opportunity Center : BOC) กรมสงเสรมอตสาหกรรม เทคโนกรนจงเตบโตรวดเรว ปจจบนมผลตภณฑ 11 ชนด และรบบรการใหค�าปรกษาแนะน�า ซงชวยใหโรงงานหลายแหงสามารถลดตนทนการใชน�าไดหลายลานบาทตอป
นอกจากนนยงคนพบนวตกรรมการแกปญหาตะกรนในระบบหลอเยน (Cooling Tower) ซงเปนผลตภณฑ biodegradable เชนกน ตางจากทวไปในตลาดทมกผลตจากกรด โดยไดจดสทธบตรแลวในชอ ‘Micro-Nice D-5’ ซงนบไดวาเปนวทยาการใหมของโลกทยงไมพบในประเทศอนๆ
การน�าความร จากการวจยและพฒนามาตอยอดพฒนาเปนผลตภณฑใหมทสอดคลองกบความตองการของตลาด นบเปนมลคาเพมทส�าคญของบรษท ปจจบนจงมลกคาเปนบรษทใหญทงไทยและบรษทขามชาตหลายแหง และสามารถเปดส�านกงานในตางประเทศ ซงนอกจากองคกรจะมความกาวหนาแลว ยงน�าเงนตราเขาประเทศอยางมากอกดวย
Success Case-BOC ศภ.5 กสอ.
เขมทองสเตนเลสเสรมทกษะชาง เพมเชงชนบรหาร
การไดรบค�าปรกษาทดและถกทางนบวามชยไปกวาครง ดง
เชนทคณเขมทอง สาสนนท เจาของ ‘รานเขมทอง’ ผผลต
อปกรณทางการแพทยไดรบจากศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาค
ท 5 จงหวดขอนแกน กสอ. ในสวนงานบรการขอมลสารสนเทศ
ศนยธรกจอตสาหกรรม (Business Opportunity Center :
BOC)
จากประสบการณการเปนผ แทนขายอปกรณการแพทย
สเตนเลส เมอตดสนใจตงกจการของตนเอง คณเขมทองจง
เลอกทจะผลตอปกรณดงกลาว ทวาขาดประสบการณดานการ
บรหารจดการ ท�าใหการด�าเนนการตลอด 4 ปทผานมาเกด
ปญหาอยเนองๆ อาท ชนงานมต�าหน ปญหาสตอกวตถดบ สง
มอบของไมทนก�าหนด จงพยายามแกไขดงปญหาดงกลาว และ
ไดรบการสนบสนนขอมลอนดจาก ศภ.5 กสอ. และน�ามาสการ
เขารวมโครงการใหค�าแนะน�าปรกษาเชงลกแก SMEs ใน
อตสาหกรรมสนบสนน โดยเนนงานดานการผลต ท�าใหพนกงาน
ไดรบการพฒนาทกษะการเชอม การตกแตงชนงานใหมคณภาพ
สงขน ท�าใหชนงานมปญหาถกตกลบลดลงถงรอยละ 80
ตอจากนนไดอบรมเพมเตมในโครงการพฒนาผลตภณฑ
และตนแบบบรรจภณฑส�าหรบผประกอบการอตสาหกรรม
ขนาดกลางและขนาดยอม ความรจากโครงการดงกลาวไดลด
การทงเศษวสดลงไดรอยละ 60 โดยน�ามาพฒนาเปนผลตภณฑ
ดไซนทจ�าหนายไดราคา เชน ทคนหนงสอ ปฏทนตงโตะ เปนตน
นบเปนการขยายชนดผลตภณฑและโอกาสทางการตลาดใหม ซง
เปนการสะทอนการท�างานทมคณภาพของกรมฯ ในการท�างาน
รวมกบวสาหกจ ตามแนวทาง Creative Industry ทใหความ
ส�าคญกบการสรางสรรคงานทงดานดไซน ดานผลตภณฑ และ
กระบวนการ
คณเกษม พงษเจรญบรษท เทคโนกรน จ�ากด 49/60-61 หม 1 ถ.รามค�าแหง แขวงสะพานสง เขตสะพานสง กรงเทพฯ 10240 โทรศพท 0-2372-1182-3 โทรสาร 0-2373-6662
คณเขมทอง สาสนนทรานเขมทอง 82/3 หม 6 ซ.ประชารวมใจ ถ.มตรภาพต.ทาพระ อ.เมอง จ.ขอนแกน 40000โทรศพท 0-4334-6891
73
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
Success Case
Success Case-Process Innovation
บรษท เอคโค เทรนด อนเตอร จ�ำกดHealthy Textile
บรษท เอคโค เทรนด อนเตอร จ�ากด เปนตวอยางของ
อตสาหกรรมเชงสรางสรรคในดานกระบวนการ (Creative Pro-
cess) โดยตอยอดจากความเชยวชาญของตนเองทางดานสงทอ
เขากบเทคโนโลยนาโน เกดเปน ‘สงทอเพอสขภาพ’ (Healthy
Textile) สามารถฉกตวเองจากการแขงขนในเรองแรงงานราคา
ถก (Low Cost Labour)
บรษทไดการสนบสนนจากส�านกพฒนาอตสาหกรรมเปาหมาย
กรมสงเสรมอตสาหกรรม เพอวจย ‘เทคโนโลยการเคลอบผา
นาโนและสมนไพรส�าหรบปองกนเชอไวรสและวณโรค’ โดย
วจยรวมกบสถาบนเทคโนโลยราชมงคลพระนคร ผลตเครองจกร
เคลอบผานาโนเชงพาณชยไดเปนผลส�าเรจ
ผานาโนเคลอบสมนไพรของเอคโค เทรนดตางจากผลตภณฑ
ทมในตลาดคอ ไมเพยงแต ‘กรองเชอโรค’ แตฤทธของสมนไพร
ยง ‘ฆาเชอโรค’ ไดดวย และคงฤทธอยนานถง 5 ป โดยมงาน
วจยวทยาศาสตรรองรบ ซงสามารถพฒนาเปนผลตภณฑอนๆ
เชน หนากากอนามยชนดฆาเชอโรค แผน Pre-filter ทใชใน
เครองปรบอากาศทงระดบครวเรอนและในอตสาหกรรมขนาด
ใหญ เชน โรงพยาบาล ชดปองกนการตดเชอส�าหรบเจาหนาท
สาธารณสข เปนตน
อนาคต บรษทมโครงการทจะพฒนาเปนผลตภณฑสงทอเพอ
สขภาพอนๆ อาท ถงเทาส�าหรบผปวยเบาหวาน ผาทชวยการ
หมนเวยนโลหตและดตอสขภาพ ผาตอตานจลนทรย เปนตน
ท�าใหสามารถเพมมลคาสนคาไดและไมอยในวงวนของการแขงขน
ดวยตนทนคาแรงต�าอกตอไป
Success Case-ECIT
บรษท คงสสเตลลำ แลบบอรำทอร จ�ำกดยกระดบการแขงขนดวยไอท
หลงจากการเขารวมในโครงการใหค�าปรกษาแนะน�า SMEs
ใชระบบไอทในธรกจอตสาหกรรม หรอ ECIT (Enhancing
SMEs Competitiveness Through IT) เมอป 2552 ซงบรหาร
โครงการโดยสวนบรการสารสนเทศ ส�านกบรหารยทธศาสตร กรม
สงเสรมอตสาหกรรม บรษท คงสสเตลลา แลบบอราทอร จ�ากด
กเหนผลชดเจนในเรองประสทธภาพองคกร จากทกอนหนาบรษท
มปญหาผลตสนคาไมตรงเวลา ขอมลเกบกระจายในหลายท การ
ท�างานซ�าซอนในบางจด และเกดขอผดพลาดในการประสานงาน
บอยครง ไดพฒนามาสการท�างานอยางเปนระบบ สอสารอยาง
มประสทธภาพ ลดการใชทรพยากร และท�างานไดรวดเรวขน
โครงการดงกลาวท�างานรวมกนแบบสามเสา คอ กสอ.
ซอฟตแวรเฮาส และวสาหกจ มจดประสงคใหเอสเอมอน�า
ซอฟตแวรดานการวางแผนบรหารกจการ (Enterprise Resource
Planning : ERP) ไปใชในองคกร โดยเปนการใชงานผานระบบ
เครอขายอนเทอรเนต (Cloud Computing) โดยจะมบรษท
ผเชยวชาญดานซอฟตแวรเปนผดแลระบบกลาง ซงเนนวาตอง
เปนซอฟตแวรหรอแอพพลเคชนทพฒนาโดยซอฟตแวรเฮาสของ
คนไทย ซงทปรกษาทางดานไอทของคงสสเตลลาฯ คอ บรษท
บรด ซสเตมส จ�ากด
ในซอฟตแวร ERP ประกอบดวยหลายโมดล เชน โมดลการ
สรางรหส ระบบบรหารงานขาย ระบบบรหารงานจดซอ ระบบ
บรหารคลงสนคา บรหารรายการวตถดบ บรหารระบบลกคา
สมพนธ (CRM) เปนตน ซง SMI สามารถเลอกใชใหเหมาะสมกบ
กจการดวยคาใชจายทไมสงนก
เทคโนโลยสารสนเทศหากเลอกใชใหเปนและเลอกใชอยาง
เหมาะสมแลวจะไมใชภาระคาใชจาย แตชวยสรางสรรคการ
ท�างานทมประสทธภาพยงขน
คณณรงคชย เจยรพงศปกรณบรษท เอคโค เทรนด อนเตอร จ�ากด 88/2 หม 8 ถ.บางขนเทยน แขวงทาขาม เขตบางขนเทยน กรงเทพฯ 10150
คณวลาสน กตตเกษมศกดบรษท คงสสเตลลา แลบบอราทอร จ�ากด38, 40 ซอยพฒนาการ 40 (ซอยถาวร) ถ.พฒนาการ แขวงสวนหลวง เขตสวนหลวง กรงเทพฯ 10250โทรศพท 0-2320-2113-5 โทรสาร 0-2322-4628
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
74
Success Case-TEM
บรษท อตสำหกรรมหองเยนกนตง จ�ำกดประหยดพลงงานเพอความยงยน
ปจจบน ภาคอตสาหกรรมบรโภคพลงงานสงเปนอนดบหนงของประเทศ คดเปนรอยละ 37 รองลงมาคอภาคขนสง รอยละ 35 (ขอมลจากกระทรวงพลงงาน) ทงนประเทศไทยมปรมาณการผลตพลงงานไมเพยงพอตอปรมาณความตองการในประเทศ จงตองน�าเขาพลงงานซงมคาใชจายสง นอกจากนนในกระบวนการผลตไปจนถงการบรโภคพลงงานบางชนดไดทงภาระทางดานสงแวดลอมดวย เชน การบรโภคน�ามนเชอเพลงกอเกดกาซคารบอนไดออกไซดทสรางมลพษทางอากาศ หรอการบรโภคพลงงานไฟฟามากขนกกอเกดการบรโภคน�ามนมากขนดวย เนองจากโรงผลตไฟฟาบางแหงใชน�ามนเปนเชอเพลง เปนตน
อยางไรกตาม มความพยายามของนกวทยาศาสตร นกอนรกษ นกบรหารจดการทกมมโลก ในการหากระบวนการเชงสรางสรรค (Creative Process) เพอด�าเนนกจกรรมตางๆ แบบประหยดพลงงาน ซงองคกรทตระหนกและใหความส�าคญกบการประหยดพลงงาน นอกจากจะชวยลดภาระทางดานสงแวดลอมแลว ยงลดตนทนด�าเนนการอกดวย
บรษท อตสาหกรรมหองเยนกนตง จ�ากด ผผลตอาหารทะเลแชเยอกแขงซงมก�าลงการผลตราว 6,000 ตน/ป เปนอกบรษททตระหนกในเรองน จงเขารบการอบรมกบกจกรรมการจดการพลงงานแบบสมบรณ เพอยกระดบประสทธภาพการใชพลงงานส�าหรบอตสาหกรรม (Total Energy Management : TEM) ภายใตการท�างานรวมกนของส�านกพฒนาอตสาหกรรมเปาหมาย และศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 11 กรมสงเสรมอตสาหกรรม เมอป 2553
ภายหลงการอบรม บรษทไดปรบกระบวนการผลตและวางมาตรการการประหยดพลงงานภายในโรงงาน เชน การดแลเครองจกรและอปกรณท�าความเยน การสรางจตส�านกใหกบพนกงาน เปนตน ท�าใหสามารถลดปรมาณการใชพลงงานในการผลตลงไดหลายรายการ เชน การผลตซรม เดมใชตนทนพลงงาน 50 สตางค/กโลกรม ปจจบนลดลงเหลอ 45 สตางค/กโลกรม เปนตน ซงบรษทยงคงเดนหนาพฒนาระบบการผลตอยางตอเนองในสายการผลตผลตภณฑชนดอนๆ เพอใหบรรลเปาหมายลดการใชพลงงานรวม 5% ตอป
Success Case-TEM
บรษท คอทโก พลำสตกส จ�ำกดลดการใชพลงงาน 13.66%
ภาวะโลกรอนมใชปญหาของผหนงผ ใด หรอองคกรหนง
องคกรใด แตกระทบตอชวตทงคนในยคปจจบนและประชากร
ในอนาคต ดงเราจะเหนไดจากเรมเหนการเปลยนแปลงทางดาน
ภมอากาศและภยธรรมชาตตางๆ ทเกดขนเนองๆ อนเนองจาก
สภาพอากาศและสงแวดลอมผดปกต
หนวยงานและองคกรตางๆ จงพยายามอยางยงยวดทจะ
คดคนกระบวนการท�างานอยางสรางสรรค เพอมสวนรวมในการ
บรรเทาปญหาดงกลาว บรษท คอทโก พลาสตกส จ�ากด เปน
อกหนงองคกรทมความหวงใยในสงแวดลอม และสรางส�านกการ
มสวนรวมใหกบพนกงานในการลดการใชพลงงาน
บรษท คอทโกฯ กอตงเมอป 2531 เปนผผลตหนงเทยมและ
แผนพลาสตก พวซ มปรมาณการผลต 4,573 เมตรกตน/ป จ�านวน
พนกงานประมาณ 202 คน ผบรหารบรษทใหความส�าคญกบ
การเรยนรเรองการบรหารจดการอยางเปนระบบ โดยมโอกาส
เขารบการอบรมจากโครงการ MDICP รนท 7 (โครงการพฒนา
อตสาหกรรมการผลตเพอยกระดบความสามารถการแขงขน)
กระทงไดรบรางวล MDICP Award ตอมาจงเขารวมกจกรรมการ
จดการพลงงานแบบสมบรณ เพอยกระดบประสทธภาพการใช
พลงงานส�าหรบอตสาหกรรม รนท 8 (TEM 8) ซงเปนแรงผลกดนให
บรษทตงคณะกรรมการอนรกษพลงงานของบรษทขนเพอด�าเนน
การเรองนอยางจรงจง ซงชวยใหบรษทสามารถลดการใชพลงงาน
ไดถงรอยละ 13.66 คดเปนคาพลงงานลดลง 7,357,716 MJ/ป
จากปรมาณการใชพลงงานปฐาน (พ.ย. 51 - ต.ค. 52) 16,709,466
MJ/ป คดเปนคาใชจายพลงงานลดลง 4.65 ลานบาท/ป
การออกแบบกระบวนการผลตและกระบวนการการท�างาน
ตางๆ ทประหยดพลงงานน นบไดวาเปนความคดสรางสรรคใน
เชงการบรหารจดการทจะชวยลดตนทนไดเปนอยางด ซงนอกจาก
เปนประโยชนตอองคกรเองแลว ยงเปนประโยชนตอประเทศชาต
และตอโลกอกดวย
คณอษณย มประเสรฐกล รองกรรมการผจดการ ท�าหนาทประธานคณะกรรมการอนรกษพลงงาน บรษท คอทโก พลาสตกส จ�ากด6, 8 ถ.หมอมเจาสงางามสประดษฐ มนบร กรงเทพฯ 10510 โทรศพท 0-2517-0978-9 โทรสาร 0-2517-1968
นายเกรยงศกด เศรษฐวรพนธบรษท อตสาหกรรมหองเยนกนตง จ�ากด59 ถ.กตตคณ ต.กนตง อ.กนตง จ.ตรง 92110โทรศพท 0-7525-1275-6 โทรสาร 0-7525-1703
75
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
Success Case
Success Case-MDICP ศภ.4 กสอ.
บรษท อดรกระจกรถยนต จ�ำกดบรการทเหนอกวา
SMI ทกจการมการเตบโตกาวหนา ยอมเพมปรมาณธรกรรม
และมงานทซบซอนขน ซงผประกอบการจ�าเปนตองพฒนาความร
ใหลกซง โครงการพฒนาอตสาหกรรมการผลตเพอยกระดบ
ความสามารถการแขงขน (Manufacturing Development to
Improve Competitiveness Programme : MDICP) ของกรม
สงเสรมอตสาหกรรม จงเปดอบรมเสรมความรดานการบรหาร
จดการใหกบสถานประกอบการทมขนาดตงแต 100 คนขนไป
ตงแตป 2542 โดยมงพฒนาแผนงาน 5 ดาน ประกอบดวยการ
ผลต มาตรฐานผลตภณฑ เทคโนโลย การเงนและการลงทน และ
การจดการเชงกลยทธ และการตลาดทงในและตางประเทศ และ
เพอเปนการขยายโอกาสใหกบ SMI ทมขนาดเลกลงมา ในเวลา
ตอมาจงพฒนา ‘โครงการ MDICP 3 แผน’ ทมงพฒนางาน 3
ดาน คอ การผลต การบญช และการตลาด
บรษท อดรกระจกรถยนต จ�ากด เปนหนงในบรษททเขารบ
การอบรมในโครงการ MDICP 3 แผน ทงน อดรกระจกรถยนตเปด
ใหบรการมาแลวกวา 15 ป จ�าหนายและตดตงกระจกรถยนต ฟลม
กรองแสงทวภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มสาขา 1 สาขา ภายหลง
เพมผลตภณฑดานประดบยนต รวมถงผลตภณฑ GPS น�าทาง
รถยนต เพอตอบสนองความตองการของลกคา
ศนยบรการอซอมรถ รานอะไหลในภาคตะวนออกเฉยง
เหนอมนบพนแหง การทบรษท อดรกระจกรถยนตจะแขงขนได
ยอมไมใชแขงทวสด อปกรณ หรอฮารดแวร เพราะรานคาอนๆ
กเปนตวแทนจ�าหนายไดเชนกน หากแตแขงขนท ‘การบรการ’
หรอซอฟตแวรทตองอาศยพนกงานทมทกษะ ใหบรการดวย
ความช�านาญ และความรวดเรว ซงตองอาศยการบรหารจดการ
ทดหนนอยเบองหลง ซงหลงการเขารวมโครงการ บรษทไดรบ
ทราบถงการวางกลยทธ และการวางโครงสรางงานอยางเปน
ระบบ ซงการมกระบวนการท�างานทดตลอดทงองคกรน ไมใช
แคเพมความสามารถในการแขงขน แตนบเปนจดไดเปรยบใน
การแขงขนเลยทเดยว
คณศมน ชคตธาดากล บรษท อดรกระจกรถยนต จ�ากด235/1-4 หม 6 ถ.เลยงเมอง ต.หนองบว อ.เมอง จ.อดรธาน 41000โทรศพท 0-4220-4115-6 โทรสาร 0-4292-9866
Success Case-MDICP
บรษท ปญจวฒนำมำรเกตตง จ�ำกดไดคนมลคาทหายไป 21.6 ลานบาท
บรษท ปญจวฒนามารเกตตง จ�ากด เปนผผลตบรรจภณฑ
พลาสตกประเภทงานเปาแบบขนรป (Blow Molding) เชน ขวด
และแกลลอนพลาสตกส�าหรบบรรจน�ามนเครอง น�ามนหลอลน
เปนตน ซงกจการเตบโตรดหนา ทวาน�ามาซงปญหาขาดเวลา
ในการพฒนาระบบบรหารจดการใหเขมแขง ท�าใหการผลตเกด
ปรมาณของเสย ซงจากการส�ารวจเมอเดอนตลาคม 2553 พบวา
บรษทมปรมาณของเสยระหวางการผลต 3-3.5% ของเสยระหวาง
การปรบเครองจกร 5-10% และประสทธภาพการใชเครองจกร
อยท 70-80%
บรษทได เข ารบค� าปรกษาแนะน�าจากกรมส ง เสรม
อตสาหกรรมในโครงการพฒนาอตสาหกรรมการผลตเพอยก
ระดบความสามารถการแขงขน (Manufacturing Development
to Improve Competitiveness Programme : MDICP) โดยตง
เปาหมายรวมกนทจะลดของเสยระหวางการผลตใหมไมเกน
2.5% ลดของเสยระหวางการปรบเครองจกร ใหเหลอไมเกน 4.5%
และเพมประสทธภาพเครองจกรใหไดถง 85-90%
หลงการสรางความเขาใจกบพนกงานและปรบปรงขนตอน
ตางๆ ระหวางการผลต ปรากฏผลลพธวา บรษทสามารถลดของ
เสยในกระบวนการฉด 0.8% คดเปนมลคา 4.8-6 ลานบาท/ป
ลดของเสยในกระบวนการเปา 0.5% คดเปนมลคา 14.4-15.6
ลานบาท/ป รวมแลวบรษทไดประโยชน 19.2-21.6 ลานบาท/ป
ขณะทเครองจกรมประสทธภาพการท�างานเฉลยเพมขนเปน 89%
หากด�าเนนการปรบปรงไดทกหวขอ บรษทจะไดประโยชนจากการ
ใชเครองจกรคดเปนมลคา 4.2-4.8 ลานบาท
บรษท ปญจวฒนามารเกตตง จ�ากด(ปจจบน เปลยนชอเปน บรษท ปญจวฒนาพลาสตก จ�ากด) 28 หม 2 ต.ชยมงคล อ.เมอง จ.สมทรสาคร 74000 โทรศพท 0-3483-9130-1, 0-2415-2489โทรสาร 0-3483-9320, 0-2415-0951
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
76
Success Case-NEC-TCDC
บรษท คอนทนวส อส จ�ำกดเพมมลคาใหเทปกาว
ดวยความเขาใจในรปแบบการบรโภควา ทกสงคมตองการ
‘การสอสาร’ ในโอกาสส�าคญ เทปกาว Keng จงถกพฒนาขน
โดยไมไดมฟงกชนเพยงแคยด ตด ปะเทานน แตท�าหนาทสอสาร
บอกความรสก บงรสนยม และความประณตบรรจง เหมาะกบงาน
ประดดประดอย และใชตกแตงในโอกาสตางๆ
เจาของแบรนด Keng คอ บรษท คอนทนวส อส จ�ากด
ซงมอายเพยง 1 ป กอตงและบรหารงานโดยคณรชยา ผดง
ตนตระกล ธรกจหลกของบรษทคอ รบออกแบบสงพมพ บรรจ
ภณฑ และขยายสการผลตน�าดมตามทลกคาก�าหนดเพอใชในงาน
อเวนตและงานประชาสมพนธ
ดวยความชนชอบสวนตวในงานประดดประดอย คณรชยา
จงเกดแรงบนดาลใจทจะพฒนาผลตภณฑใหมคอ เทปกาวทม
ลวดลายสสนส�าหรบงานตกแตงและงานประดษฐ เมอส�านก
พฒนาผประกอบการ กรมสงเสรมอตสาหกรรม รวมมอกบ
ศนยสรางสรรคงานออกแบบ (Thailand Creative Development
Center : TCDC) จดท�าโครงการสรางคณคาและมลคาเพมของ
ผลตภณฑดวยความคดสรางสรรคภายใตโครงการเสรมสรางผ
ประกอบการใหม (NEW Entrepreneurs Creation : NEC) คณ
รชยาจงเขารวมอบรม และน�าความรทไดรบการอบรมตามแนวคด
เศรษฐกจเชงสรางสรรคผสานเขากบจนตนาการ แรงบนดาลใจ
ตางๆ จากสงรอบขาง งานประเพณ วฒนธรรม เทศกาลตางๆ มา
พฒนาเปนผลตภณฑไดส�าเรจ และเรมวางตลาดท TCDC Shop
และรานลอฟท ตงแตปลายป 2553 ทผานมา และในอนาคตม
ความมงหวงทจะสงออกตางประเทศ
นบเปนอกหนงตวอยางของกระบวนการเพมมลคาและคณคา
ใหกบสนคาทเหนผลอยางเปนรปธรรม
คณรชยา ผดงตนตระกล บรษท คอนทนวส อส จ�ากด607/82-83 ซ.เจรญราษฎร 7 แยก 9 ถ.เจรญราษฎร แขวงบางโคล เขตบางคอแหลม กรงเทพฯ 10120โทรศพท 0-2689-7550-1
Success Case-Lean Manufacturing (CF)
บรษท วนเทค แมนแฟคเจอรง จ�ำกดCF ชวยพลกระบบการจดการ
บรษท วนเทค แมนแฟคเจอรง จ�ากด เปนผผลตอปกรณ
ฮารดแวรจากเหลก ทองเหลอง กลอน ลกบดประต หนาตาง ใน
กระบวนการท�างานไดพบปญหาตางๆ มากมาย อาท ปรมาณ
ของเสยสง ผลผลตต�า การสงมอบสนคาไมทนตามก�าหนด
เปนตน ภายหลงไดเขารวมกจกรรม CF (Consultancy Fund) ของ
กรมสงเสรมอตสาหกรรมในดานการพฒนาประสทธภาพการ
ผลตดวย Lean Management โดยมพนกงานเขารวมโครงการ
12 คน ระยะเวลา 6 เดอน ดวยเงนคาจดจางทปรกษา 130,000
บาท โดยกรมฯ สมทบคาจางทปรกษาใหกงหนง และดวยความ
มงมนตงใจ มการตดตามการท�างานของทมงานอยางใกลชด
ท�าใหสามารถลดความสญเปลาจากการหาลกทราย การรอคอย
ลกทรายในกรณทลกทรายหมด ลดขนตอนการขนยายในแผนก
ปม ลดขนตอนการผลตงานปม การปรบการใช JIG ลดปรมาณ
การใชทองแดง รวมทงลดขนตอนการปมโลโก อกทงสามารถสง
มอบสนคาทนตอความตองการเพมขน 19% สรางความพงพอใจ
ใหแกผประกอบการเปนอยางมาก
นอกจากนน ทางโรงงานยงไดเขารวมกจกรรม Business
Matching on Marketing Opportunity and Network Creation
ระหวางวนท 25-28 สงหาคม 2553 ณ กรงยางกง สาธารณรฐ
สงคมนยมแหงสหภาพเมยนมาร ท�าใหทราบความตองการของ
ผซอ ซงความรและประสบการณจากการเขารวมกจกรรมครงน
สามารถน�าไปเจรจาธรกจในภายภาคหนาไดอยางมประสทธภาพ
โดยการรวมงานดงกลาวไดพบลกคาจ�านวน 8 ราย คาดวาจะท�า
ธรกจรวมกนจ�านวน 3 ราย และไดรบค�าสงซอจากการท�ากจกรรม
นประมาณ 2,000,000 บาท
บรษท วนเทค แมนแฟคเจอรง จ�ากด 35/199 หม 2 ต.บางน�าจด อ.เมอง จ.สมทรสาคร 74000 โทรศพท 0-3449-5251-6, 0-3482-4828-9 โทรสาร 0-3482-4831
77
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
Success Case
Success Case-NEC
ไพบลยไกยำง สรางสรรคเมนอรอย‘ไพบลยไกยาง’ ภตตาคารชอดงแหงจงหวดสงหบร ทนไม
ไดขายแคไกยาง แตขายความคดสรางสรรคบนจานอาหาร ดวย
การสรางเมนใหมๆ ทกเดอน พรอมทงสรางมาตรฐานของรสชาต
การบรการ การตกแตงราน รวมถงพฒนาชองทางการตลาดใหมๆ
เชน รบจดเลยง รบกรปทวร การพฒนาตวเองอยางไมหยดนง
ท�าใหจากรานขายไกยางเลกๆ ในอซอมรถเมอป 2526 เตบโต
เปนรานขนาดใหญรมถนนสายเอเชย
คณไพบลย และคณจฑามาศ นอยศร เปนผประกอบการท
หมนศกษาหาความรอยางตอเนอง เคยเขารวมอบรมโครงการ
พฒนาผประกอบการอตสาหกรรม (คพอ.) ของ กสอ. และน�า
ความรไปใชในการบรหารกจการ มาจนถงรนทายาท คณคมสนต
นอยศร วย 23 ป ไดเขามาเปนเรยวแรงส�าคญ โดยอาศยฐาน
ความรทศกษาจบทางดานการทองเทยวและการโรงแรม และ
ตอยอดความรเชงบรหารจดการโดยเขารวมอบรมโครงการสราง
ผประกอบการใหม (New Entrepreneurs Creation) ของ กสอ.
เมอป 2553 ซงท�าใหทราบมตตางๆ ของธรกจมากขน เชน การ
วางกลยทธ การบรหารการเงน ตนทน การตลาด การบรหาร
บคคล เปนตน
เขาตระหนกดวาภายใตกระแสการเปลยนแปลงของโลก
บรบททางธรกจก�าลงเปลยนไปจากยคของพอแม ผ บรโภค
ปจจบนไมไดใสใจเพยงรสชาตอาหาร แตยงค�านงถงสขภาพ
สขอนามยเปนส�าคญ จากสโลแกนของราน “Clean Food Good
Taste” สะทอนใหเหนวาไพบลยไกยางไมไดขายเฉพาะไกยาง แต
ก�าลงขายภาพลกษณและจดยนทางการตลาดทใหความส�าคญกบ
ชวอนามย สขภาพ และคณคาทางโภชนาการ
Success Case-NEC (ศภ.4 กสอ.)
คณดก ลำบ ซอส น�ำจม เสรฟนานาชาตในอนโดจน
คยออสกเลกๆ 20 แหงในเวยงจนทน สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว รบซอสปรงอาหารส�าเรจรปสตร ‘คณดก’ จากอดรธานเพอปรงอาหารจานดวน ลกคาหลกของรานเหลานเปนชาวลาวรอยละ 30 อกรอยละ 70 เปนชาวตางชาตจากนานาประเทศ
คณเจรญชย สองเมอง เปนชาวอดรธานโดยก�าเนด บรรพบรษมาปกหลกในกรงเทพฯ เปดสวนอาหาร ‘ลาบเปดอดร’ อยนาน 25 ป และเมอถงจดอมตว จงยายกลบภมล�าเนาเมอป 2546 แตยงคงท�าลาบเปดแชแขงสงกรงเทพฯ เมอมโอกาสไดโรดโชวอาหารทเวยงจนทนประมาณป 2548 ซอสอาหารตางๆ ทน�าไปผด เชน ซอสขาวผด ซอสสก ซอสผดไทย ไดรบความนยมอยางมาก มผประกอบการชาวลาวสนใจขอซอแฟรนไชส และเมอรายแรกประสบความส�าเรจ จงมการขยายจ�านวนแฟรนไชสเพม โดยจดเดนของผลตภณฑคอเปนรสชาตประยกต และใหความส�าคญกบสขภาพ เลอกวตถดบคณภาพ ไมใสสารกนบด โดยจะจดสงสนคาทกๆ 5 วน
กจการทเตบโตขนท�าใหตองการความร ในการบรหารจดการ จงเขารวมอบรมโครงการเสรมสรางผประกอบการใหมกบศนย สงเสรมอตสาหกรรมภาคท 4 กสอ. เมอป 2552 ซงไดความรทเปนประโยชนอยางมาก ในอนาคตคณเจรญชยมโครงการพฒนาอาหารเจาะตลาดทางภาคใต สวนตลาดตางประเทศยงคงเนนตลาดเพอนบาน โดยมโครงการพฒนาน�าจมซฟดเจาะตลาดเวยดนาม แมชาวเวยดนามจะไมนยมอาหารรสจดจาน แตเปนแหลงอาหารทะเลและมนกทองเทยวมาเยยมเยอนจ�านวนมากในแตละป จงเปนโอกาสส�าหรบผลตภณฑดงกลาว
ความส�าเรจของคณดก หรอลาบเปนอดร จงมสงทพองกนนบแตอดตถงปจจบน คอการน�า ‘ภมความรทางดานอาหาร’ มาปรบสรางเมนใหมรสชาตใหตรงกบความตองการของผบรโภค (Consumer Need) ในแตละทองถน ไมวาจะอยทกรงเทพฯ อดรธาน เวยงจนทน หรอฮาลองเบย หากเขาใจความตองการผบรโภคแลวกไมมกฎขอหามใดๆ วาลาบเปดอดรจะตองอยทอดรธาน หรอน�าจมซฟดไทยจะตองอยทไทยเทานน
คณเจรญชย สองเมองคณดก ลาบเปดอดร309-311 ถ.อดรหนองคาย ต.นาขา อ.เมอง จ.อดรธาน 41000โทรศพท 0-4221-8004
คณคมสนต นอยศรหจก.สวนอาหารไพบลยไกยาง (ภตตาคารไพบลย)55/5 ถ.สายเอเชย กม.87 หม 1 ต.บางมญ อ.เมอง จ.สงหบร 16000 โทรศพท 0-3653-9196
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
78
Success Case-Lean Manufacturing
บรษท รอแยลแคน อนดสทรส จ�ำกดวนจฉยเพอลดการสญเสย
ในโรงงานหนงๆ มขนตอนการผลต (workflow) ทเกยวของกบการบรหารจดการและการท�างานของคนจ�านวนมาก การละเลยหรอไมระมดระวงในจดใดจดหนง อาจสงผลโดยรวมตอการบรหารตนทนองคกร และคณภาพงานทได และในกรณอตสาหกรรมสนบสนน อาท ผผลตบรรจภณฑ หากขาดซงประสทธภาพ ยอมสงผลตอความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมโดยรวม
บรษท รอแยลแคน อนดสทรส จ�ากด หรอ RCI เปนบรษทในเครอของ Royal Group เจาของผลตภณฑตราสามแมครว ปจจบนรบจางผลตบรรจภณฑประเภทฝา กระปอง บรรจภณฑออนตว ฝาและกระปองอะลมเนยม โดยจ�าหนายในประเทศ 83% สงออก 17% ซงจากการเขารวมโครงการ Lean Manufacturing ของกรมสงเสรมอตสาหกรรม โดยเนนทงานสองสวนคอ งานขนรปกระปอง และงานพมพส พบวามการท�างานในบางจดทเปนคอขวด มการสญเสยชนงานสง อกทงใชเวลากบงานบางสวนมากเกนไป เชน ปญหาการขนรปกระปอง ปญหาความช�านาญการจดท�าเพลตและการผสมส การอนมตแบบจากผบรหารลาชา เปนตน
ยกตวอยางเชน ปญหาการจดท�าเพลตและสนน จากขอมลพบวา ระหวาง 1 มกราคม 2253 - 13 เมษายน 2553 มปรมาณการสญเสย คดเปน 1.02% มงานพมพสญเสย 16,062 ชน เมอส�ารวจพบวามการสญเสยจากขนตอนตางๆ เชน การปรบฉาก ปรบส ชนหวเครอง เหลกชนเครอง รวมทงหมด 30 จด
ภายหลงจากการอบรมโครงการ Lean Manufacturing ท�าใหพนกงานของบรษท รวมทงผบรหาร ไดเขาใจถงหลกวชาการ เทคนค แนวคดและเครองมอตางๆ เพอน�ามาใชในการวเคราะหสาเหตของการเกดปญหาและหาแนวทางทจะน�าไปสการแกไขปญหานนๆ และท�าการปรบปรงและเปลยนแปลงวธการปฏบตงานใหม สงผลใหบรษท สามารถลดการสญเสยระหวางการผลตและระยะเวลาในการผลตตนแบบ โดยสามารถน�าหลกการวนจฉยปญหาเดยวกนนไปขยายผลในขนตอนการผลตอนๆ ตอไปได อนจะเปนการเพมศกยภาพการแขงขนโดยรวมของบรษท
Success Case-Lean Manufacturing
บรษท ทพเอน เฟลกซแพค จ�ำกด Time & Cost Saving
การด�าเนนธรกจของ SMI ทเกยวของกบอตสาหกรรมการผลต
กไมตางจากองคกรใหญทตองแขงขนดวยตนทนการผลตทต�าโดย
คงคณภาพของสนคาทผลต ลดการสญเสยในกระบวนการผลต ม
ความเรวในการสงมอบ การพฒนาประสทธภาพกระบวนการผลต
จงเปนสงทผประกอบการตองใหความส�าคญ
กรมสงเสรมอตสาหกรรม ในฐานะหนวยงานพเลยงมโครงการ
มากมายทชวยเสรมประสทธภาพการผลตแก SMI หนงในนนคอ
โครงการ Lean Manufacturing หรอการเพมประสทธภาพ
โดยลดความสญเปลาในกระบวนการผลต ภายใตการก�ากบ
ดแลของสวนสงเสรมมาตรฐานเทคโนโลยอตสาหกรรม
สนบสนน ส�านกพฒนาอตสาหกรรมสนบสนน กรมสงเสรม
อตสาหกรรม
บรษท ทพเอน เฟลกซแพค จ�ากด ผผลตบรรจภณฑชนด
ออน เลงเหนความส�าคญของการเพมประสทธภาพการผลต จง
น�าบรษทเขารบการอบรมดงกลาวเมอเดอนกมภาพนธ 2553 โดย
หลงจากเขารบการอบรม บรษทสามารถออกแบบพฒนาระบบ
การผลตใหมทชวยลดตนทนลงไดทงหมด 164,996,567 บาท
และลดเวลาในการผลต (Production Lead Time) ได 38 วน คอ
จากเดมใชเวลาตลอดกระบวนการ 59.5 วน เหลอเพยง 21.5 วน
และสามารถลดสนคาคงคลง (stock) น�าเขาได 19 วน คอ จากเดม
สตอก 38 วน เหลอเพยง 19 วน ซงเทากบเปนการเพมกระแส
หมนเวยนเงนสด หรออตราการหมนเวยนเจาหนดวย
เมออตสาหกรรมผลตบรรจภณฑทจดเปนอตสาหกรรม
สนบสนนสามารถเพมประสทธภาพของตนได ยอมหมายถงการ
ชวยเพมประสทธภาพใหกบอตสาหกรรมการผลตอนๆ ทอยใน
หวงโซธรกจ ซงยอมมผลตอเนองถงศกยภาพการท�าธรกจโดย
รวมของประเทศ
คณพยงศกด ชาลกล ผดแลงานปรบปรงกระบวนการผลตบรษท ทพเอน เฟลกซแพค จ�ากด 124 หม 9 ถ.บางนาตราด อ.บางปะกง จ.ฉะเชงเทรา 24180โทรศพท 0-3557-1488 โทรสาร 0-3557-1499
คณณฐวรรณน ชโชต บรษท รอแยลแคน อนดสทรส จ�ากด60/7 หม 6 ถ.เอกชย แขวงบางบอน เขตบางบอน กรงเทพฯ 10150โทรศพท 0-2415-8994 โทรสาร 0-2415-0485
79
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
Success Case
Success Case-โครงการศนยศลปาชพบางไทร
โครงการศนยศลปาชพบางไทร เปนหนงในโครงการตาม
แนวพระราชด�ารของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวและสมเดจ
พระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ ททรงจดตงขนดวยปณธานท
ตองการชวยเหลอราษฎรในพนทตางๆ ทมปญหาในการประกอบ
อาชพใหมรายไดและชวตความเปนอยทดขน
เพอสนองพระราชด�ารพระบาทสมเดจพระเจาอยหวและ
สมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ กรมสงเสรมอตสาหกรรม
จงสนบสนนผประกอบการเขาอบรมในโครงการศนยศลปาชพ
บางไทรอยางตอเนอง ซงจากการตดตามผล นกเรยนทจบจาก
ศนยศลปาชพบางไทรสามารถประกอบอาชพสวนตวและสราง
รายไดเลยงครอบครวได
คณวรรณฉว กองค�า เปนผหนงทเขารวมการอบรมจาก
โครงการศนยศลปาชพบางไทร ตงแตป 2535 ในแผนกชางตด
เยบเสอผาและไดรบการบรรจเขาท�างานในโครงการ โดยเรมจาก
การเปนชางผช�านาญการ ยกระดบสชางศลป และผชวยคร ซงผล
ตอบแทนจากการท�างาน ท�าใหคณวรรณฉวมรายไดส�าหรบการ
ศกษาตอจนจบระดบปรญญาตรพรอมกบท�างานใหกบโครงการ
ไปดวย และภายหลงไดกลบภมล�าเนาจงหวดสรนทร เปดเปนราน
ตดเยบเสอผาเมอป 2547 ปจจบนมรายไดราว 5,000-10,000
บาท/เดอน
คณกรกนก โกมลรตน เขารบการอบรมจากโครงการเชนกน
ในแผนกชางเครองหนงเมอป 2551 ท�าใหไดความรเชงลกในการ
พฒนาผลตภณฑตงแตการออกแบบ เลอกวสด เทคนคการตดเยบ
ปจจบนผลตสนคาตามออรเดอร และวางจ�าหนายทถนนคนเดน
จงหวดเชยงใหม มรายไดประมาณ 10,000 บาท/เดอน
ดงนน การสนบสนนผเรยนในโครงการดงกลาว นอกจาก
เปนการสนองพระราชด�ารทงสองพระองคแลว ยงเปนการพฒนา
วชาชพ พฒนาศกยภาพมนษย สงคม และเศรษฐกจในแตละ
ชมชนอกดวย
Success Case-Cluster
กลมเปลเชอกปอมะนลำแสงชชวำลยถกทอภมปญญาอยางมดไซน
ศลปะการถกมาคราเม (Macrame) ของญปน พฒนาเปน
ผลตภณฑดไซนสารพดชนด ทงกระเปา สรอย โมบาย เกาอสนาม
ขาวของเครองใช แลวไฉนภมปญญาการถกเชอกของไทยจะกาว
สการเปนผลตภณฑดไซนบางไมได
คนยคเบบบมคนเคยดกบเปลจากเชอกปอมะนลา แตคน
ยคปจจบนนอยนกทจะไดเหน คณสมศร ไมทองด คนเคยกบ
เปลเชอกทพอมดผกเปนเปลขนาดใหญไวใสลกๆ เพอความ
ปลอดภยเพราะไมมเวลาดแล เนองจากตองคาขายและบานอยรม
น�า คณสมบตเดนคอใชทน บางบานทผกไวผานไปกวา 3 ทศวรรษ
ยงใชไดด คณสมศรไดถายทอดวชาการท�าเปลจากพอ และวนหนง
คนในชมชนเหนคา จงรวมตวกนจดตงเปนกลมผลตสนคา เมอ
ป 2544 ลงขนกนและแบงวตถดบกนไปผลต และจดทะเบยนตง
กลมอยางเปนทางการกบเทศบาลเมองชมแสงเมอป 2547 ชวย
กนดไซนคนละไม คนละมอ ไดเปนผลตภณฑตางๆ ทงขนาดใหญ
และขนาดเลก อาท เปลญวน เปลเดก มานง หงพระ ฉากกนหอง
ลวดลายทถกกประยกตพฒนาใหมหลากหลาย
ทางกลมไดเขารวมโครงการใหค�าปรกษาแนะน�าเชงลกดาน
ผลตภณฑเชงนวตกรรม ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 3
จงหวดพจตร เมอป 2550 ท�าใหเกดการพฒนารปแบบใหมๆ
ทสอดคลองกบแนวโนมของตลาด เชน Green Design เลอกใช
วสดทเปนมตรกบสงแวดลอม การออกแบบทค�านงถงสรระและ
สขภาพ โดยคงไวซงเอกลกษณดงเดม เปนตน ยอดจ�าหนายจง
เพมขน เปนการสรางงานใหกบชมชนอยางตอเนอง
ภมปญญาเกาจงไมใชของเกาเกบ ความส�าเรจของวสาหกจ
ชมชนหลายแหงเปนการพสจนวา ภมปญญาโบราณนนยงทรง
คณคา เพยงแตบางครงตองรจกแตงองคทรงเครองใหม พฒนา
ตอยอดความรกจะไดเปน ‘ผลตภณฑใหม’ ทเปนโอกาสทาง
ธรกจ ดงเชนกลมวสาหกจชมชนนทมรายไดจากผลตภณฑใหมๆ
จากป 2552-2553 เพมขนถงรอยละ 25 คณวรรณฉว กองค�า78 ซ.โดนไข 2 ถ.สรนทร-ปราสาท ต.ในเมอง อ.เมอง จ.สรนทร 32000
คณกรกนก โกมลรตน172 หม 7 ต.ทาวงตาล อ.สารภ จ.เชยงใหม 50140
กลมผลตภณฑเปลเชอกปอมะนลาแสงชชวาลย128 ถ.แสงชชวาลย ต.ชมแสง อ.ชมแสง จ.นครสวรรค 60120โทรศพท 08-1039-1022, 0-5628-2092
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
80
Success Cases-คพอ. (อษ.สพป.)
บจก.ขนมแมเอย-เปยะแอนดพำย (2003) เสรฟชาวเอเชยตางมมโลก
หลงบาดเจบหนกจากการลงทนในตลาดหนและอสงหา-
รมทรพยตงแตป 2538 ซ�าดวยวกฤตตมย�ากง 2540 คณดศรณ
มารษชย พลกชวตตนเอง หนหลงใหกบการลงทนแบบเกงก�าไร
ฟนประสบการณชวตสมยเปนนกเรยนไทยในฝรงเศสทเคยหา
รายไดดวยการกวนไสขนมไทยสงรานอาหาร มาเรมท�าธรกจ
เลกๆ ของตนเอง คอท�าขนมเปยะขายดวยทนไมถง 100 บาท
ซงเขาสงเกตเหนวาขนมเปยะหรอเคกไสถว (Bean Cake) เปน
ทนยมของคนเอเชยหลายประเทศ เพยงแตหนาตาและรสชาต
อาจตางกนไปบาง
คณดศรณเพยรพฒนาผลตภณฑและขยายตลาด ปจจบน
ขนมเปยะแมเอยนอกจากไสถวแลว ยงพฒนาไสหลากหลาย
ชนด เชน ทเรยน ขนน กลวย มะตม มะมวง มก�าลงการผลต
20,000 กอน/วน โดยใหความส�าคญกบความสะอาด สดใหม
สวยงาม และสขภาพ และขยายรานสาขาไดหลายแหง อกทง
ผลตสงออกแบบโออเอมไปยงตางประเทศ แบงเปนตลาดยโรป
5 เปอรเซนต และตลาดเอเชย 95 เปอรเซนต
คณดศรณยงมโครงการพฒนาขนมชนดอนๆ เชน แกงบวด
บรรจถวยพรอมรบประทาน (ready to eat) ทมอายผลตภณฑ
(Shelf Life) ประมาณ 1 ป ซงนบความพยายามในการสรางสรรค
มลคาเพมใหกบผลตภณฑ ดวยความรดานวทยาศาสตรอาหาร
การมโอกาสเขารวมอบรมในโครงการพฒนาผประกอบการ
อตสาหกรรม (คพอ.) สวนพฒนาอตสาหกรรมการเกษตร
ส�านกพฒนาอตสาหกรรมเปาหมาย กรมสงเสรมอตสาหกรรม
จงเปนการตอยอดความรครงส�าคญ อนจะเปนประโยชนตอการ
ขยายกจการ เพราะไดพสจนแลววา ภมปญญาการท�าขนมแบบ
พนบานเมอปรบรสชาต รปลกษณใหตองรสนยมสากล ตลอด
จนมมาตรฐานการผลตทด ชวยใหขนมจ�าหนายไดกวางไกลขน
Success Case-โครงการพฒนาเครองแตงกายมสลม
เพอการสงออก
ประสำท ขนธพฒนพฒนาแฟชนมสลม
ประชากรมสลมทวโลกมมากถง 1,565 ลานคน ในประเทศไทยมพนองมสลมอาศยอยมากในจงหวดชายแดนภาคใตและจงหวดสงขลา นอกจากนนยงมประชากรมสลมขนาดใหญทจงหวด พระนครศรอยธยาอกราว 160,000 คน และอกหลายชมชนในกรงเทพมหานคร
พนองมสลมมวฒนธรรมอนเปนเอกลกษณของตนเองในหลายๆ ดาน ทงอาหาร เครองแตงกาย วถชวตความเปนอยตางๆ ซงหากผ ประกอบการอตสาหกรรมมความเขาใจในวฒนธรรมของแตละเชอชาต ศาสนา วฒนธรรม ยอมน�ามาซงความเขาใจการพฒนาผลตภณฑทมมลคาเพมไดอยางถกตองเหมาะสม โดยในดานเครองแตงกายนน ชาวมสลมยดมนการแตงกายแบบ ‘ฮญาบ’ แตกมการปรบตวไปตามยคสมย โดยเฉพาะประเทศแถบตะวนออกกลางทมก�าลงซอ จงเนนสนคาแนวแฟชนทเลอกใชวสดคณภาพ แพตเทรนทซบซอนขน และการตดเยบประณต ทวา ผ ประกอบการไทยมกประสบปญหาในการผลตเพอปอนตลาด ดงกลาว
คณประสาท ขนธพฒน ผประกอบธรกจอสระ ผลตเครองแตงกายมสลมมา 12 ป เคยประสบปญหาในการผลตตามออรเดอรสงออกไปยงตะวนออกกลาง เนองจากชางขาดความช�านาญ เมอไดเขารวมอบรมโครงการพฒนาเครองแตงกายมสลมเพอการสงออก โดยมทปรกษาคอมลนธเพอการพฒนาอตสาหกรรมเครองนงหมไทย ในป 2553 ไดรบประโยชนหลายประการ ทงความรดานออกแบบ เทคนคการตดเยบ แนวโนมการตลาด ตลอดจนการจบคทางธรกจ (Business Matching) กบผอบรมในโครงการเดยวกน หลงการอบรมจากกรมสงเสรมอตสาหกรรม ประกอบกบความรทไดรบจากหนวยงานอนๆ ไดน�ามาสการพฒนากจการ มความสามารถในการรบผลตตามออรเดอรมากขน และชางตดเยบมรายไดเพมราว 1,000 บาท/เดอน/คน
จงนบไดวาโครงการดงกลาว เปนการเพมศกยภาพการแขงขนในอตสาหกรรมเครองนงหมของไทยอนเปนหนงในอตสาหกรรมหลกของประเทศ
คณดศรณ มารษชย บจก.ขนมแมเอย-เปยะแอนดพาย (2003)5-7 ถ.บ�ารงเมอง แขวงศาลเจาพอเสอ เขตพระนคร กรงเทพฯ 10200โทรศพท 0-2622-0588-9, 08-1702-5955โทรสาร 0-2622-0599 เวบไซต www.kanommaeoey.com
คณประสาท ขนธพฒนกลมตดเยบเสอผามสลมอาลาดน 23/1 หม 6 ต.ส�าเภาลม อ.พระนครศรอยธยา จ.พระนครศรอยธยา 13000 โทรศพท 0-3521-0321 โทรสาร 08-6378-3530
81
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
ท�ำเนยบผบรหำร
นายชยวฒ บรรณวฒนรฐมนตรวำกำรกระทรวงอตสำหกรรม
นายพทธพงษ ปณณกนตผชวยรฐมนตรประจ�ำกระทรวงอตสำหกรรม
นายมธยม นภาเกษมทปรกษำรฐมนตรวำกำรกระทรวงอตสำหกรรม
นายศรพงศ พงศเดชขจรเลขำนกำรรฐมนตรวำกำรกระทรวงอตสำหกรรม
ผบรหารกระทรวงอตสาหกรรม
ท�ำเนยบผบรหำรรายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
82
-วาง-นกวเคราะหนโยบายและแผนเชยวชาญ ดำนพฒนำระบบสงเสรมอตสำหกรรม
นายจกรพร อนจตตรก.นกวเคราะหนโยบายและแผนเชยวชาญ ดานนโยบายสงเสรมอตสาหกรรม
นางสวสด ชพงอาตมผอ.กลมตรวจสอบภายใน
ผบรหารกระทรวงอตสาหกรรม
ผบรหารกรมสงเสรมอตสาหกรรม
นายวฑรย สมะโชคดปลดกระทรวงอตสำหกรรม
นายอาทตย วฒคะโรอธบดกรมสงเสรมอตสำหกรรม
นายวรนนท นลดานวงศ รองอธบดกรมสงเสรมอตสำหกรรม
นายสรศษฏ บญญาภสนทรองอธบดกรมสงเสรมอตสำหกรรม
นายวรพล ศรเลศรองอธบดกรมสงเสรมอตสำหกรรม
83
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
ท�ำเนยบผบรหำร
นายสธน พงษธานผอ.ส�ำนกบรหำรกลำง
นายรกพงษ บญฤทธมนตรผอ.สวนบรหำรเงนทน
นายเพทาย ลอใจรก.ผอ.กลมบรหารทรพยากรบคคล
นางเฉลา ศรเพชรรก.ผอ.กลมบรหารงานคลงและงบประมาณ
นายเจตนพฐ รอดภยผอ.กลมพสดและอาคารสถานท
นางอร ทฆะพนธผอ.กลมประชาสมพนธ
นางภสรา จนทรทนหวหนำฝำยบรหำรงำนทวไป
ส�านกบรหารกลาง
ท�ำเนยบผบรหำรรายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
84
นายประสงค นลบรรจงผอ.ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 1
นางประนอม เฉนบ�ารงผอ.สวนบรกำรธรกจอตสำหกรรม
นางกนกรตน ศรเพชรวรรณดหวหนาสวนบรหารยทธศาสตร
นางอรพรรณ ตนตวรสตหวหนำสวนพฒนำระบบสนบสนนอตสำหกรรม
นางอบลศร ใจสมหวหนำฝำยบรหำรงำนทวไป
วางผอ.ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 2
นายวชรน จยจ�าลองผอ.สวนบรกำรธรกจอตสำหกรรม
นายวฒชย โหวธระกลหวหนาสวนบรหารยทธศาสตร
นางสาวสนย แกวสมสหวหนำสวนพฒนำระบบสนบสนนอตสำหกรรม
นางกาญจนา พชญสรทรพยหวหนำฝำยบรหำรงำนทวไป
ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 1 จงหวดเชยงใหม
ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 2จงหวดพษณโลก
85
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
ท�ำเนยบผบรหำร
นายพรเทพ การศพทผอ.ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 3
นายปกรณ กระจางยทธผอ.สวนบรกำรธรกจอตสำหกรรม
นางสาวปยกล กรรณสตหวหนาสวนบรหารยทธศาสตร
นายสทธรงณ เรงเงยบหวหนำสวนพฒนำระบบสนบสนนอตสำหกรรม
นางสาวเกตแกว เถอนถ�าหวหนำฝำยบรหำรงำนทวไป
นางสาวนสากร จงเจรญธรรมผอ.ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 4
นายตณห เจรญใจผอ.สวนบรกำรธรกจอตสำหกรรม
นายศภกร เสนาสงหหวหนาสวนบรหารยทธศาสตร
นายสมชย เผาผาหวหนำสวนพฒนำระบบสนบสนนอตสำหกรรม
นางฉนทนา กตตกลหวหนำฝำยบรหำรงำนทวไป
ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 3จงหวดพจตร
ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 4จงหวดอดรธาน
ท�ำเนยบผบรหำรรายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
86
นายธนตศกด บญกมลศรศกดผอ.ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 5
นายสรชย กลางพระเนตรผอ.สวนบรกำรธรกจอตสำหกรรม
นางรงอรณ เปยมปจจยหวหนาสวนบรหารยทธศาสตร
นายมนตชย พงษวจตรหวหนำสวนพฒนำระบบสนบสนนอตสำหกรรม
นางบญญพร เสนาสงหหวหนำฝำยบรหำรงำนทวไป
วางผอ.ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 6
นายกฤษณะ นอขนทดหวหนำสวนบรกำรธรกจอตสำหกรรม
นางสาวณฏฐนนท ศรประเสรฐหวหนาสวนบรหารยทธศาสตร
นายประสงค เรองศรหวหนำสวนพฒนำระบบสนบสนนอตสำหกรรม
นางรงทพย อฐรตนหวหนำฝำยบรหำรงำนทวไป
ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 5จงหวดขอนแกน
ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 6จงหวดนครราชสมา
87
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
ท�ำเนยบผบรหำร
นายคมสนต ครองยตผอ.ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 7
นายรงโรจน อฐรตนผอ.สวนบรกำรธรกจอตสำหกรรม
นางสาวละเอยด มธรสหวหนาสวนบรหารยทธศาสตร
นายสพจน มกลรตนหวหนำสวนพฒนำระบบสนบสนนอตสำหกรรม
นางละออง ธงสอาดหวหนำฝำยบรหำรงำนทวไป
นายกรวทย เจรญผลผอ.ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 8
นางสาวสรางค พนธสวสดผอ.สวนบรกำรธรกจอตสำหกรรม
นางสาวสมศร เกษตรภบาลหวหนาสวนบรหารยทธศาสตร
นายชนวร โชตถาวรรตนหวหนำสวนพฒนำระบบสนบสนนอตสำหกรรม
นางสาววมล นกเนตรพนธหวหนำฝำยบรหำรงำนทวไป
ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 7จงหวดอบลราชธาน
ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 8จงหวดสพรรณบร
ท�ำเนยบผบรหำรรายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
88
นายกตตพฒน ปณฐาภรณผอ.ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 9
นางวนเพญ รตนกงวาลผอ.สวนบรกำรธรกจอตสำหกรรม
นายวนชย ปานเปยมเกยรตหวหนาสวนบรหารยทธศาสตร
นายไพบลย แจงเสนาะหวหนำสวนพฒนำระบบสนบสนนอตสำหกรรม
นายธระพงศ สขเสงยมหวหนำฝำยบรหำรงำนทวไป
นายสราษฎร ฉมพลศรผอ.ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 10
นายสนธยา สกลลาวณยผอ.สวนบรกำรธรกจอตสำหกรรม
นางสาวชดชนก จนทรมนตรหวหนาสวนบรหารยทธศาสตร
นางสาวปรดา ออนประดษฐหวหนำสวนพฒนำระบบสนบสนนอตสำหกรรม
นางศรเพญ ศรสมโภชนหวหนำฝำยบรหำรงำนทวไป
ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 9จงหวดชลบร
ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 10จงหวดสราษฎรธาน
89
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
ท�ำเนยบผบรหำร
นายทว แกวมณผอ.ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 11
นายสมใจ ชมสวรรณผอ.สวนบรกำรธรกจอตสำหกรรม
นายประสาทสข นยมราษฎรหวหนาสวนบรหารยทธศาสตร
นายอฐพร พะระรามนหหวหนำสวนพฒนำระบบสนบสนนอตสำหกรรม
นายสรยา ศรวรรณหวหนำฝำยบรหำรงำนทวไป
ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 11จงหวดสงขลา
ส�านกบรหารยทธศาสตร
นางศรอทย เมาระพงษผอ.ส�านกบรหารยทธศาสตร
นายเดชา จาตธนานนทผอ.สวนยทธศาสตรและแผนงาน
นางอาภา วงศบณยยงผอ.สวนพฒนำระบบบรหำร
นางวระวรรณ ปณฑรสตรผอ.สวนแผนปฏบตงานและงบประมาณ
นางศภวลย ตนตธนวฒนผอ.สวนตดตามและประเมนผล
ท�ำเนยบผบรหำรรายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
90
ส�านกพฒนาการจดการอตสาหกรรม
ส�านกบรหารยทธศาสตร
นายวาท พระวรานพงศรก.ผอ.สวนบรกำรสำรสนเทศ
นายภาสกร ชยรตนผอ.สวนบรหารจดการขอมลและปรกษาแนะน�า
นางสนนท พงศะบตรหวหนำฝำยบรหำรงำนทวไป
นางศรสดา ส�าราญรมยผอ.ส�ำนกพฒนำกำรจดกำรอตสำหกรรม
นางยพรตน ศตวรยะรก.นกวเคราะหนโยบายและแผนเชยวชาญดานบรหารธรกจอตสาหกรรม และ ผอ.สวนสงเสรมกำรรวมกลมอตสำหกรรม
นางลดดา ไขค�าผอ.สวนพฒนำอตสำหกรรมกำรผลต
นางปราณ ขจรบญผอ.สวนพฒนำประสทธภำพกำรบรหำรจดกำร
นางสาววารณ ตนเจรญหวหนำฝำยบรหำรงำนทวไป
91
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
ท�ำเนยบผบรหำร
นายภานวฒน ตรยางกรศรผอ.ส�ำนกพฒนำหนวยบรกำรอตสำหกรรม
นางสาวนรามย ศรศรสดากลผอ.สวนศกษาและพฒนาบรการอตสาหกรรม
นายอดทต วะสนนทผอ.สวนพฒนาขดความสามารถบรการ
อตสำหกรรม
นางศวาพร วงศววฒนไชยผอ.สวนพฒนำมำตรฐำน
และเครอขายบรการอตสาหกรรม
นางสาวกลยา วรยะประสงคหวหนำฝำยบรหำรทวไป
ส�านกพฒนาหนวยบรการอตสาหกรรม
นางบญเจอ วงษเกษมผอ.ส�ำนกพฒนำผประกอบกำร
นางจงรก พนธสวรรณรก.นกวเคราะหนโยบายและแผนเชยวชาญ
ดานการลงทน และ ผอ.สวนเสรมสรางขดความสามารถผประกอบการ
นายวฤทธ วเศษสนธผอ.สวนเสรมสรำงผประกอบกำรใหม
นางสาวศราวณย ศรเนาวรตนผอ.สวนสรางสงคมการประกอบการ
นางไปรมา สดสวาสดหวหนำฝำยบรหำรงำนทวไป
ส�านกพฒนาผประกอบการ
ท�ำเนยบผบรหำรรายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
92
นางอไรวรรณ จนทรายผอ.ส�ำนกพฒนำอตสำหกรรมชมชน
นางสาวปรมรตน แขกเพงรก.นกวเคราะหนโยบายและแผนเชยวชาญ ดำนพฒนำอตสำหกรรมชมชน
นางสวรรณา จตจงยงเจรญผอ.สวนพฒนาองคกรอตสาหกรรมชมชน
นายถนอมยศ ไผเจรญผอ.สวนพฒนาเชอมโยงอตสาหกรรมชมชน
ส�านกพฒนาอตสาหกรรมชมชน
นายอารกษ เอยมจอยรก.ผอ.สวนพฒนาคณภาพผลตภณฑชมชน
นายจมพงศ ลมปโกวทรก.ผอ.สวนพฒนาภมปญญาและนวตกรรมผลตภณฑชมชน
นายสวรรณ วฒธยาคมผอ.สวนพฒนาสงเสรมการตลาดผลตภณฑชมชน
นายศรชย แยมโอฐรก.หวหนำฝำยบรหำรงำนทวไป
93
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
ท�ำเนยบผบรหำร
นายอทย ปยวนชพงษผอ.ส�ำนกพฒนำอตสำหกรรมรำยสำขำ
นางเพญศร ทองนพคณรก.นกวทยาศาสตรเชยวชาญ
ดานวสดศาสตร
นายบรรพต เตกะจรนทรผอ.สวนพฒนาผลตภณฑสงทอ
นายจารพนธ จารโยภาสผอ.สวนพฒนาอตสาหกรรมเครองเรอน
นางนวลจตต เรองศรใสรก.ผอ.สวนพฒนาอตสาหกรรมเครองหนง
นายไชยยงค พงเกยรตไพโรจน รก.ผอ.สวนพฒนาอตสาหกรรมอญมณ
และเครองประดบ
นางสาวมธรส ทบทมทองหวหนำฝำยบรหำรงำนทวไป
ส�านกพฒนาอตสาหกรรมรายสาขา
ท�ำเนยบผบรหำรรายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
94
นายวฒชย ตางามผอ.ส�ำนกพฒนำอตสำหกรรมเปำหมำย
นางอรณา ทองถาวรรก.ผอ.สวนพฒนำอตสำหกรรมเกษตร
นายทวป ขอถาวรวงศหวหนาสวนพฒนาผลตภณฑ บรรจภณฑและการพมพ
นายธเนศ เมฆลายผอ.สวนพฒนำนวตกรรมอตสำหกรรม
นายสามคค โพธเจรญผอ.สวนพฒนาการใชพลงงานและสงแวดลอม
นางธนยกานต สงแชมหวหนำฝำยบรหำรงำนทวไป
นายสเทพ ตนตวรสตผอ.ศนยพฒนาอตสาหกรรมเซรามก
นางพรสวรรค หมายยอดหวหนาสวนบรหารยทธศาสตร
นายอภนนท เจรญสขรก.ผอ.สวนพฒนารปแบบผลตภณฑ
ส�านกพฒนาอตสาหกรรมเปาหมาย
ศนยพฒนาอตสาหกรรมเซรามก
95
สรรคสรางอตสาหกรรมไทยดวย Creative Industry
ท�ำเนยบผบรหำรศนยพฒนาอตสาหกรรมเซรามก
นายมาณพ ชวธนาสนทรผอ.ส�ำนกพฒนำอตสำหกรรมสนบสนน
นายประกอบ จนทรมารก.วศวกรเชยวชาญ ดานเทคโนโลยการผลต
นายวชรา ขนษฐบตรผอ.สวนเทคโนโลยการผลตพนฐาน
นายวจกขณ รตนสวรรณรก.ผอ.สวนเทคโนโลยการผลตกาวหนา
นายพงษศกด วงศรศมทองผอ.สวนเทคโนโลยประยกต
นายวฒชย ประชาพร รก.ผอ.สวนสงเสรมมาตรฐานเทคโนโลย
อตสำหกรรมกำรสนบสนน
นางสาวศศวมล สทธเลศหวหนำฝำยบรหำรงำนทวไป
ส�านกพฒนาอตสาหกรรมสนบสนน
นายสรพล ปลมใจผอ.สวนวจยและพฒนาเทคโนโลย
นางธนาภรณ เจรญสขหวหนำฝำยบรหำรทวไป
รายงานประจ�าป 2553 กรมสงเสรมอตสาหกรรม
96
เจาของ : กรมสงเสรมอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม
ทปรกษำนายอาทตย วฒคะโร อธบดกรมสงเสรมอตสาหกรรมนายสรศษฏ บญญาภสนท รองอธบดกรมสงเสรมอตสาหกรรมนายวรพล ศรเลศ รองอธบดกรมสงเสรมอตสาหกรรมนายวรนนท นลดานวงศ รองอธบดกรมสงเสรมอตสาหกรรม
คณะท�างานหนงสอรายงานประจ�าป 2553 นายอาทตย วฒคะโร อธบดกรมสงเสรมอตสาหกรรม ประธานทปรกษานายวรพล ศรเลศ รองอธบดกรมสงเสรมอตสาหกรรม ประธานคณะท�างานนายสธน พงษธาน ผอ.ส�านกบรหารกลาง คณะท�างานนางศรสดา ส�าราญรมย ผอ.ส�านกพฒนาการจดการอตสาหกรรม คณะท�างานนางบญเจอ วงษเกษม ผอ.ส�านกพฒนาผประกอบการ คณะท�างาน นางอไรวรรณ จนทราย ผอ.ส�านกพฒนาอตสาหกรรมชมชน คณะท�างานนายวฒชย ตางาม ผอ.ส�านกพฒนาอตสาหกรรมเปาหมาย คณะท�างานนางศภวลย ตนตธนวฒน ผอ.สวนตดตามและประเมนผล ส�านกบรหารยทธศาสตร คณะท�างานนางวระวรรณ ปณฑรสตร ผอ.สวนแผนปฏบตงานและงบประมาณ ส�านกบรหารยทธศาสตร คณะท�างานนางปยะพร รกษเจรญ นกวชาการอตสาหกรรมช�านาญการพเศษ ส�านกพฒนาหนวยบรการอตสาหกรรม คณะท�างานนายเพทาย ลอใจ รก.ผอ.กลมบรหารทรพยากรบคคล ส�านกบรหารกลาง คณะท�างานนางอร ทฆะพนธ ผอ.กลมประชาสมพนธ ส�านกบรหารกลาง คณะท�างานและเลขานการนายชศกด เอกชน นกวชาการเผยแพรช�านาญการ ส�านกบรหารกลาง คณะท�างานและผชวยเลขานการนางสาวปาณทพย เปลยนโมฬ นกวชาการเผยแพรช�านาญการ ส�านกบรหารกลาง คณะท�างานและผชวยเลขานการนายวระพล ผองสภา นกวชาการโสตทศนศกษาช�านาญการ ส�านกบรหารกลาง คณะท�างานและผชวยเลขานการ
สนบสนนขอมลส�านกบรหารกลาง ส�านกพฒนาอตสาหกรรมชมชนศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 1-11 ส�านกพฒนาอตสาหกรรมรายสาขาส�านกบรหารยทธศาสตร ส�านกพฒนาอตสาหกรรมเปาหมายส�านกพฒนาการจดการอตสาหกรรม ศนยพฒนาอตสาหกรรมเซรามกส�านกพฒนาหนวยบรการอตสาหกรรม ส�านกพฒนาอตสาหกรรมสนบสนนส�านกพฒนาผประกอบการ
ประสานงานและด�าเนนการกลมประชาสมพนธ ส�านกบรหารกลาง กรมสงเสรมอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรมถนนพระรามท 6 เขตราชเทว กรงเทพฯ 10400 โทรศพท 0-2202-4414-6 โทรสาร 0-2354-3299
สรางสรรครปเลมโดย บรษท เปเปอรคอรส จ�ากด โทรศพท 08-1513-4971