2 Machiavelli - De Heerser

5/9/2018 2 Machiavelli - De Heerser

1/23

Niccolo Machiavell iDe Heerseruir het I ea lia an s ver ta ald , mgelddl en t,,)egelicbtdoor Frans van Dooren

@Athenaeum-Polak '&Van GennepAmsterdam, 1'977

2 . r ? >c3'l.~


2/23

Meestal ~jll z ij ,d ie d e ,g u n! t. va n een hee rs er w i ]] en verwerven, gev.roonh em teg em o et ' tc::trC'den m c~ d i J 1 s e n d ie z e : te lf .~ s hu n ko st baa: ru e bez. i~ :bes~houwc .n of w ~rin ze h~ln b dia~ n zieu scheppen, 210 rlc t m envaaJ:: d..1the:nl paJ ld en. 'Wapen :! l,. g cu db J iOC3 ' te n s te ff en , 'edeHt len,en ena a d c r e p ra c ._ h t i g e ~ h ~ lc m wClrden : I . . 1 n , g e ' b o d e nt d i e m e t : z : U n g T O o o r ; - ,heid in overeens tcmmmB z ij~ . E n " 1 1 ook ikaan uw e Hooghe:id celtb ., ~ JlI .1. 'C1"1 h b :L bil _I ., c w tl:s van m IJ n o n t l e r a a r : l 1 g ~ " e l a w u geven. ~c~ m C iI J at 1 ' 1 1 i l i 1 J Oe~gel:l~dommen m e t I J , kuilThnm vi~den d a: t m ij :mecr l iIierihaar is 'O f d : l 1 t [kvangrotere w a a e d e a e h r da n de ~ c[l__fiisan de dadc~ van g ro tc M :u me:ll:ee n k W ~ r u 5 d ie ik e r r e l : '% l j d . \ ! he'll op,ged~Mdoo :l :' een hmgd~r ig : e 'cnarmSI. l. ' l i !!t de d.m Jgcn van de- 1J ~rijd en anderzi jd~ doo r ecn o ] ]a .f ge 'b ro~e:mru .ezen lvan illes w ac ~cb in d e Oudh eid hceft a%e5


3/23

lWC(i~ zij.Db.W1 : a . k m , ' te ' bcscbr i jVltm 'eD, R ~m. M et is nam etij ,tliitslwtmd : m i j o . b~ 8e'w,eett , . b e : he t w a - - : k n E w d , ~ dele'E 'OCl 'n ~g Q Q s t tm Q fw e 'mdel e m . a ll een door de S~em l!heid van d c ,ItOor en bel b d l a . n g v.m h et o lllJ d~ in de ~ ZOIl v,alUm. Eo , i l k :hoop D i e l c h I mm het aa:ru na:dgm d. za l vindm d a : E eGIJ ,onunzienlijkm_mv an la ge -Wld ht!fW,Dgt d e ,ma n ie rw u rop VOnlCft [~gcr 'm kti i . .t i s c h , C~ondenoeken , e n : un 'rep It c Obd.crw~ W ant 2 : o .6 l: ij i d ieb . r u l m in~jng b~FD~ ~ in ',C vLkte pm, Dan am d .e ~d1 i I ' 1 . 1 1 d e , b ergm e n h !) l) lS :e 1e ,p ,p~ in ogasdmu,w ' te ncm.m 'ello~~ce . rd , MoI 'OP ubergen p o s m C b : f t Om k bckijbn boe de b . g c rgelt;gm ~cn la.d ,et I l i tz im. zo 100 h~ z ijn o m de a . m 1van de o lkm m m I~ DDm"CR tot v o D t b C b . i : : ! t e I l om d e h ementelummnCll.M oge uw e Hooghc: id dll ickl ein e I' a .mv~ : m de-r.dfde ptals~ ik hc t 'g UD~ ' : :__ En ah dit boekjc door u HIP,d a d u : i g : ' ldwo- d e n . butw:lecrd e m : : - I - . tult u : cr 1Cd] ,~ wcig VC;[i-'ltapn V~ mij : m uitpkukt wm~ d a J i , iMtuC dat ik hoop, Id;!t'II de g r o o . 1 h . e i d ,dt~m d ie d c ' . , en u. liij;mndm: k w a 1 i R i ~'tm i i i - i n hiyoonlli~1 n e llm . ' su V - de top Wfi IiIW vab.cvm

'..1__ _~ I" . jJ_ ,~~_ L L_poIlue zo nu m Q!!!!;![ uw ogi:ll QiJltD_' _ ,~ p1!iit50. m er 1JC1l!.&'d C D : . , zult umam h o e o a ,~l~ de- . mij met m et a H a : t c r u i c 'baCbl~'~dilheidbat ~_'_-


4/23

VllOve, 'lielmJt ' I I t lclUspodfil. 's d i e tIltl' rlltt bt lmtp ' , I 'Qt1 d e / o r / H i ",fil' lJlld'crllllUlf'!I!~PtM it l b e zi t k ri jg ,'

Z .. d ' lle d ] _nu l_: ~_1 d'I . ~ ne a een maar: Cior'ern gc_nliijlug,c' Si.lllll~OOp van OD}]'t'l_tJ,]g~heden "ran , gewoon bU f@ i! t b e- ef Se l: ' wordm, kest net we in ig rn oe ite om .hette w o rden I' m.1al 'veel em hette blijven. En o n de rwc g ' ondervinden: z c : g em enkele m o c i l i j k b _ e i d omcb t ze o m z;o te zc :ggen naar he t e i n d -do el v lie g en . ma3I' wanneer : Z C ' eenm aal tel" p lu tsc z ijn M1l1gd ; ;omen .doeraen er aile m ogdijke m oeilijkheden op. B et :gooucier om hen am"v ie een g eb led is afg cstaan v eer s , e J d o f 0001' ee n g u ns t. Dtt gebeUl' ,debijvoorbeeld. met vele mlchthebber5 in Grid~t'nland (nmudijk in dested'en van lanie' en de HeUes_porn: )dle deoe Da:du5 werden aang,atcldm et de bedo .eM ng dat ' Z J 1 j dele' sreden o m wille vaa :zi~ 1 \ re ili glu dd e nl i j n g lo rie z ou den b e.h ou den ." I 'le12e]fde' W 'M oak h e e gcval m et dek eiz ers d ie', n a eerst 3lnb~loos, burger lie zijn Rl:wee!it . am de m achtkwamen door de soldaeen om te k opcn. ~2. De rgd ij kc : h ee rs ers ~ ij n d o o o,e envo ud~G a fb ~ eli jk V3'11 de wilen detocvall iCe oDUlandigkcdenv,:llili degene die hen aan de m acht hecft g e-b l'acht, ew ee d i l l g e n dW i:uj'tcISt w i S s d v , a U m g en o n b e s l e n d ~ g z ij n . .En z i j: r i j 11 nodlwa,'t hun bonis. noeh y.rOlt h u n m o s , d i j kheden b e ' t r > e f c ins t a a ' t die p o s i t i . c 't~ b e h o u d e n : w.'\t . h u n k e - n Il lI ishetrefi fiiu~mdrn z .e I ,,]5z e nlet : z c e : ! : 'g ! ! 1 1 1 . a : : ! ] e n ' t a l c n t v o ' l z U n , z o ~ d a l s z e k c r g e e n l e i d w gknnnen geven . l: m g e . : zi e n Z C 3 J X t ij d als g c'W o ne b urg ers g ch :efd h eb bm ;w ac h u n ll"l.o g d:ijk hc de n b ettef t D ie t, o ru da t z cg cc n m ijd nlac :h t h eb benwaarV' : I l l l l de u nllankelijkheid 'en trouw hun t OT s re ua kan z ijn. Enverder Is he r me t ma cht'5 .po sitie s d ie p]otscl!ing oD'tsblD, net ,;dsm et allcandere dtnB en in de fi:ltu ur die o ntk iem en en sael tot w asdo m ko m en,:2 :0 g csreJ d dat z ij no oic 2 :6 d iep wm:tc l h eb be n k unn en :5chietell ell zich[ Dni!P H f Itilo l; i= I ( su - ~il, v . Chr.). ee n \I',~J],d e I !r o ot :m~ hm"g~[iVln P f fl .i ~ , v.m_~d~.I: Itijnrijk In .UI ntr~pie~1'!, !m=an wC'lkl ' , n~mt ' : li j k d~ :~~n lKl l ll :,d~ GrJ . cb nctkll tnlKlci~",A,ril 'beboorden,~ , O ' U 'J :' d e lcirel1, IpsHkl, MadJilvclJ . i eeer ultvouil! i n hG! :! fd5 ! l! k :rut,


5/23

'2'6 vcr hebben kun nen verukkeu du de 'cc.m e d.e bei~ e s~('!nuhen n .i: ell:weer o~vC't wc:rft. Dcee lege! ga:l!t ,allccn da n aiet c p' wanneer zij di eplotrelmg aan de m:rl.~1 gekomen zijn, ovef , d u : s d a n j g : e kW ' iL i~ ite .n b c: -sch~kkeIl d . 1 t : I t ~ 1 o g C : ! l b 1 i l d e J i j k . die nodige Vcol : ' :Zo[gsnumtregdet l 'Wt len .te treffen o m dat W a '[ d e f ortU i n. hW i nJII de SdlOot gewo~pen .bee-ft ~c1ht-ho ud,e,n, en o ok in S1:Jiat z ijn achteraf de fUlldamu:ntei1 veer h.~ m.1,cb~po sitie re le ,g :B ,c n I i i . ! ! andcrcn geleg d hcbben v66rdat ze wOOD b urg er her~ o,m :v an M : ih an . lE n W'de omlit~~dighcde1!lW ,~iI!. '!, zijn vader'v,erkee-rd,e. En dan krij d je zc [( d. c o lm t :m . dig hedc n v er lo o r hij he t weer.En die endanks het fcit da t h ij z . i t b ~~C' l l1o~e]: i jkc' in:spanningen gemoost-0 0 en al.es deed w ar G e n ventmdig ' e m ! en~]"8iekmJJlviI!i['pliiht w a s t edeen em V3!~e ~mJJ ld endee deveeten te .krljOef i ~ de g e'b ic dc n d ie hi jdeer de w~penell en


6/23

f iLaa tfegc le~ . geen . suoces .heibben opgd.ev,em, dan ~ sdat l.1lletzijn Kh i l i l l l . l dBe\v~t, m ur het S~vo~g van een bul ten~w one en , urutlon derlijkek w , i 1 a d a i l l r d : i s h e i d van de fo rlID n.4. Alexander VI' ondervond bij : z i j 11pogingell 'omde henoS, ~ jn ~OOJl!groo't ' te rn"m vele moeil~kheden, row el op act l1ilGlllJ!'n:f z eU ' a lsl:'ltel'. I t ' D ! d e e ers ee pito!!l[S~g' hi j ,m ;eewk~ hem tot heerser e e n uk iC n v aneen gehied. dat niet aan de Ke J 'k t oeheh


7/23

Ilo m ag na vC ])o :vc rd ~o m . d ie C >@ l o n J J ~ 3 . ~ $e . r $ l ~ g ~ : n l ihad, e.1l~j dat gebiedwHde l U I D Q l u ; l ~ w en ve: r~ le l1 'uitblleidefil) W :!ICl lJ ! er rwee dm s e n diie VOQ: rheen cell bdenu ncl"m g vonndcn: m . de eeru e pIa.at!! z iju , eig en ~escl'dat hcn'l n ice hetT o u;w b a~ leel. en H 1 . de ew eede p~tt s de ,gc~dhe~dvan de fl~ $e kO lT hillg .HijwJ.S namd:i jk hang' dat her leSfl' vall d. cOlsill1~j~,wJ:l.rva~ ljj g eb rrrik . genllakdud,. hem. v C l T < ' l . d e r l : i i j k 20u af..vden en hem m et .~ ec :n d e v ' l ! l i" d . e rev e : r o v c r iW l lB o nm o g e ] : i j k z e u m . : J 1 ~ e J ! D J .m aar hem ook. ZQU. cmUlrnl en w~t re~ds v e : f o v , e l l d was . En W j v re esd ed.:..tdefl'~lf>'e k eu in g hetz cl 'd e .ZOU d.cen. Betrei"end~ de h01Jdmg "\I '~ deOniuj" 5 kroeg hi j OCI] . vcrmoeclen W en hij. na de i nname van FaenZJ,B o]ogna ~.viel W,1.JJ l" . ~ l l j i ' l l e 1 J 1 J mnde.r 'lied e nth au sia sm e a~ de a3Jl1vaJizac declnem cn. D e ,gezindheid van de k o n i m l i S d O Q m 1 ! ! ; mj eoen hij, Jl(IJde 'll 'crov,eJring'van het h ~ ' l : O B d o l l 1 ! Urblne, T o s . c ~ e i l i 3 .f i jc l . . D c kcmnB: r o : r g d e C 1 ' n a D . m c L i j k VOOI M t d e henog van d e z e oJ;1den'iU~1ning n ' l o e s t: az i e: l] . M e t sevolg rueJiva:n w ns d


8/23

was, da:t Urbina : i m J I . opsrand kw an~, , d [ ! l t : er in de m\.oma,gna oulusten Llit~b :nk cn en dat de: he,I~ og aau ro l van geva ;r~ kwanl l bloee ee s taan , d ie h ijs~tt'~~ddool[ de F[ans.ende overwen,7. T ee n , h i j so ~ i j: n i 'l !w z ien "Veer hersteld had, be :[~oo t b i j" ~se~c~ hijn.o ch m et F r;u :ak rijk , nech m et een andere bu.i~enl_dse m.ogendhc[d i~c~:nflict wilde komen (hij verlm"ouwde immers ~~ie:n1.M1,d)ijn toev ludrt'm ; nem en ~o t Un enbcdrog, En. : z . i j n w ~'l:e bedeellngen w ist Illj~6 ~e'bem anreleu d:lt de Ol's;imll:i"~ifb. door bent i. cl Ide li :ug :van hec r Paelo \ \reerm et h em v e~ oc fld i'!~ . [a Hic: ibi j liet de he: rl lOg u .ie ,t u a hem m et degl 'Oots~ lluJgellijke hoffe] j jkh~id t egemoet 'tc t todCD om rich. V< ln z : U f iUl!UfJI~tverzekeren, , e 1 l l ih i j s . e h o n k hel1 ' l geld, kleren e n p :a a. ~d e n .Ret,gevol,g hiervan w as, da1t de O r'S illn i~ h.enl d.Clor hun Of: lf i(D~eli le id! in,Se:nig.d.l.~m,n h.mden v t e l c l r I i .1 J Nad9!t b i j d e a r d~kopn1!lkkenv,rurl! die, p r u ; t i j uie de weggem imd en de 3anmnccrs ervan ~O~vriendcn g>em,a1llJ::~had. had d~ beno,! zec!!rSt lev j ,ge f i. IDdame nt le l1 gelegd VO I J [ . z . i j n maehts-p o : s . i l l i ; . H ij beut ~ m l ] ; 1 J e r s b , ~ c l . d e R.O:ttlilip!.il met hc t:h.erwgdom U : J : ' b i n . o .En I . n . i j \V'iL5 met n tlilnc: van meuin g dla:tluj d e n lc nds il up van de Ro-m 1gnlli verw ozven had en a l l e m ensen d:.u c vo ar zim. had. gewOllllen,O~'Ddatz 'ij d.ankzij hem V > Q ( D l ' het ' C e T S C v:m 'e m z ek ere i l ' U ~ t en voonpocdkon den B~ :! 1jc te n.8. En o l 1 ' l 1 d i a : ther ' V , O l } r i e d e r e e n de m O o e ~ ~ l : : 'w a a r d i s de g_g v o o : z :d t i c nop di.t pu .nt te leren l:eooen. enna te v,olgen. w il ik , el !'i et s mce iC overvencUe~. Teen de herlog de RQ ~gll.1 in bez~~g e n om~R had en tot deon!ldekkinr; V ! I " O U GdtQmenda:~ her bes tn .1U! I : daM' :ill hand.e:n gew ees l W ,iSvan zwille heer:sers.dfe h~n ondertLu\~~eerder ludden ~t:Fzogmdru l ,gc~geCl'd en die de' Imenlienmeer aanleid~nc haddm g


9/23

scrllpulesj M,H w ie hiljl onbeper.k:tc vo lmach~c~~g a . D ~ bJ iJ .cht in keree'lijd in . de Remagua w eer vrcdc 'eI~eenheJd. w a:t hem een ~cr g ro atp~rige bezo rgde, D e b U C ( D g w;rul daaena van Q o:r,dee1 da t 'een 00' u.it-wnderb j k k r:ilic htig e be~tlnllmtl",Cbt uiet m eer nomS was~ om.dat hijy [c C 'S d e . .d . l l . t d e z e de Jw~,V 3 : n ,de mensen Z01 i l cpwek lm . H ~ ' r i . e f daM-om lf ild de! 1 ~nb et Fb i,ed e~ b1 l.1 !I:g crlijk :crechts.ho f in her ~ evejJ m etC ' C ' 1 1 u i n nunrende p re .'l.id cn t~ ~ am bet hoard"~ en bij dit lm f had iedlerc5tJd z:ijneigen ,adVO~3At. lEnomda t lllj b eg ree p dat de ~t renB ' e pu.:ilimge-le n d ie hij g e : t r o . f F ' e n h a d , erugellJ . J t hadden gezaaid. wilde lu j d e m en sen-mll hen g er~ lS t tle s te lle u e n voUedig VOOJ izi,hre \vimu:lil-laten ziend:'lt, :ZO et a! van >l:l1Irugew reedh eid $ prak c WM gcw ee:5t. de~ e in elk gevalnie t a~ h e r n : t , m ~ aan de meedogenle ze ,b ts td lmg van zU n p l a a t f ; v c . r -vang er u to ese w ordelr1 lto eg eschreven. .En daarem llet . h i . J deze, b y dee eesee d e h estC ' g deg en lllg id . d ie z :ith voordeed, op e .e nltm r gen in Ce e: Jl3 .op het stadspldu in tw oe ~ rukk ie~ hakken en reneeensrellen me, t een~ruk ho ue en een b eb lo ed .m es na~ n :z kh. En door dCll l1wdl jkc wrced-h~id'!i 'an dl t S C h ( I 1 'l W ~ p e ~ w eM de: bevolki,l1.g: : ; ! . I O w e l tevreden g e : ! i t e l d ;ils~ o ! ' tZ ' W ' ij g e : n g e b r ; : )c l u .'9 . M aar lareaw e na~ f o ns tlw ~ gm g ~plm t t t : l : 'ugket 'C l1. Ces .ax c Bo l '. gU b l>schikte dU;5 , over e ea n~ei l:g er inge meeh t en had rich in zek;CM eln y ,e j ] jggestd.d regen de; gevaren VOOl I -veadeu en h em l ru l ,tk o n dc ll be-zorReiu. g1iDtendedli ha d v~e t : iBd , R eten~gepreblccm d.at hem , :ro hij met zijn veroverin,gellJ deer w id.e G ~fHOg ' ~~t'l!e~ w,iJJS ,d~.tW j 0] ) .:z ijn h oed e m eese 7 :ijnV 1o or de kcn: ing venFrn llk rijk . W . ant h : i j begteep dar de koninS ., die :rijn vc rg j ss in g a ih te ra fhad ing eaien, vc-rde.re V C T O V l e : : r i l 1 g e n V < i 1 l l i hem n i e t :ZOU d I l i : lM~n .Opgrond mf"n . ging hij o p' 2 :o ek ~ aar nieu w e b en dg eno ten en nam hijtell'enov,~r d - - p -_- - -- - - ~. ~ ' f ( = 1 , de houdin noaocr"to dez~ optm kkenc ,.sen een ""eu:e -'_'" _ "" .Ej' __ ~ _1 l 1 L : l 1 " h e t kOllinkdj!k N : l p e 1 : s , om dM 1 de Spauj.: i. : I!1:id,en,ie G ~etl b deg er-den. ~eb~oor]ogen.~,Ret W~5:ziju hecloeling zidll 01' d eec manle e 'tt< gc nI ~ Dil WIH Antonio &1 Men!)!' , ~1iI nun dl~ d~~r J!. tId[i~~J L2'iLr 1(!}fl;tfilklHilctrd! WQ~h ~!I' lCfrllclkroil,m VJ'Il~e~ onbelJilrnk~ kv.e]U\'I':mdd',1J :FrmkriJk W i! rd ill lie t!IdI1Of!Yin [S.llJ. dj~ do lfUde l inl ! fill .b~.I!:~;lIIi~bij1f.N~pr.11 .ill iMeth~d. I'W~ k~ ~CKIf S;~I!l~ vml~~~n: ~L'lt hi,] SI1mi l l~ t . I, en ~_o:la:c!U bijJCel'ili'1(!iI~.,'ruoonkt bdl:'~\,~[1 G Kt~ . ~ rd~ A1i!r.m di!! ' \Ili t'in c! l~ rlu J] dt 1J n~ l m e t d ll S pH fiio C ' \ 'tldl1.r Illf!:r rt'1II~Iu.rttk ti:


10/23

P rank djk velli,~ te 5~elen; iets wnt helWl l e ll lgetwij fe ld . spocdwg ZQ~, ~ijfiBel~lk.t, a l s o 2.ijll vade.r. p:: l .US, .A 1e~ nd e[ , ~ aM ' W ~ b lijv en le ven, En ditWaren dan d,e ma.a~trect1' [en di e hi j n . a m met b e: tl! ellin ,C ro t d e t~tmdvru\ d ~ 1 :ogcnblik.~Q. M ~ voor 'W~~ bCh:eft de l l oek101 .1U~:h 3d . hij v onm l het _geV.1I.3red u ehren dar eCli1inleuwe P


11/23

w.;Luin'lFa!]s AJ~x.:mJde.f ~tie:rf) . WIl hi j mvce~ Iaacln ~nmvocli p1 ienig~heb'ben VClWonren dat hij o f ~ jg ~m henen h a d . kunnen 5~ en niet:IllGf!f 3ll(!Jllre~ij k V!I '3:S geweest v,aID , a . l i l d e a r m a r u , o~~tmdig~c .den 'enh : g , , 1 1 < , m aar vanzijm , ciB 'e~ Vtm lcg ros en k w w u e r r m . M >W ' palls,Ale~,J,nder stieTfvij f j ~ O C ! . ' Md,:U; de h t : l : o o g . , zijn ~on. he t :Z-W .'l.:I~)d.it ,deschede B'etro~oo had, 1'7 En 'bij A[cx .. den dood. w as de ~jrua:riie w .u.dmDId:eze :z:ijll fOOU i Il c h t e r m i e t z6 dat ~ ijn h e e l " d t . i ! i p p i j iIn d e R.Oll\;lpa ~tC'viggecotJ.sclIl:idttrd W3:S,~" maar o o e ~ ~ .de over~g( gebiooen a]s h~t:WMC nO B'i ! l 1 l de ~I ! J&~~efd~ , ~erw ijl mj klcm. Z ( ! . t fiU s t'n t'W e e se er n IJ ch tiG ev ~J an dd .ijb leg ers en bO\\''Clldlen dood:dck was .1 2 0 . fn de ~c 'r l. l! il ghesch i'kre over z 6v,ed do or t a s t e n d i l l i l c J d en cncfgie, enI r U vc:ntond z6 , j; o cd de k u n s e om m ensen in reepalm en of u w c de w e e teru im err, en hij ha d : i n k O : f O O ~yd lo'n seevige grond:slagen voo:r z.ijnm O l . c h t g c l e g d . dat h .ij .,,dh . i i j linI~etde


12/23

h en t, ~ oaJ ls ik ree ds c erd er g cd diilll heh, 'tell veo rb eeldte st.ell(,W iaan ,~C:~d i.e u l.e t b eh ulp van de fiJ rtllln o f door a.lldermall:swapen.r;::n~lI1I.dem:ll.ch~ Sc,k_ODlct~ :rljn. W,Mt Qllld:Ji:t hiij besthik1~ ov,ef een Boo te geest-k rac hc en e env ee he ve n do el l1 ~ ,S t te c fdC ',kon l~1Dlid :Illders handelen,Me t en ig e W:.:Iitzieh ~egen die 've[' I;V~e.nl iJ lcing 'WUl zij!l pJanllCIl veiliilietJOe.Wal l d e k arth eld v an ,A lc x..1 tld en lev em~en . ,;l.ijl'!J eigen ~ekte . Iemaad diebet du s no~tclUk adu in ee~~~euwv~wo~ machttspos~de : r i c hv,e:ijjcte s ~ e i C 1 1 ~cBen : r i j n vij:mden, m e n se s " 1 , 0 0 '1 "Mehr c 'W irmen, I d ~ ~ rg ,ew eld o f do ee bedrog de ov,e:d:.alld. te k : r i j gem, : zic .h ,b ij d e bevQ ~gbcm ~nd en ,gevreesd ~e [naken ,z,idl door de seldaren ee latengdtoOiI:"zamen ' C W l ! eC 'rbiedig e~~ Jdeg enen die hem k w.m cu o f m oeten scltadenuit d ,c W e !: re m L l :W l c ll , de ode' l:lla3t5chappijvorm.en dOQr nieuwe tev erv ": ll,g en . stren g; en vlwen ddijk o f g ;ro otlJ 'Ilo cdig ' en Vlijgcvig 00 zijn,a oe pc 'f l d ie Cm:b l '@iUW zU u ui~ re ~~m , een r u e l L l i w ,~eBette vo :nm: lC ! l ,,~onil lGen ell vcrstea : z . . o le ",[Jend. teheuden d:l.~ ze hem o fw e[ m etgfled,gu'Il.!lrighe:id moden. hdpell. o fwd UlC~ :! :'e sp~ .c tmoe ten ,~anval 1en,;1 ;0 ~cm~d .k:1ll in het recente vc rledeu 8'~ en b cter voo ib ee1d v li Ild e: n 'Om!ua ~e'vo ~sm dan C.esar.-eBor-gia.1 4. H ct l e m g e wall:rop mel : t kr it iek kawDiuitQef~n(n~ is ~ijn haJ~~ddwiJzebij de v(rkiem g van pa,m J o o w : Hi ' w u r b y hlj een w r-k.ttrde k eu Z(::deed. WM lt o fscllo on ,~jeeeu , r o m geregd, ]lid ! lot plW ko 'D.makenw ie ' h : i j w:ilIde, ' h a d , h~ er ~n elk geval 'lod! voor kunnen ~ors~ ,d ~iemand a n d e r s hc,t u i e r wc[di. En ~lIijad e r nooi t i n r n oe t e t : l! O O ~ r e t :J :a .m e : nd.a.l d ~ e kaediaalenrot paIlS gCko xn k o n d e n wOI . rde l l di e ~jie:rgC'.mil e t :VI!i]OI h . e t hoo ,fdge:sto~ ]l had o f d ie , cennu31 P . i l I l ! J i S gew ordm " hemso udenm o een vrez en. W;iu t d e rn ea se a d ee n ~ l c M . 1 ' kv.raad GifWel ~~tVf~ om,d u lr b aac . D qC 'n e:n d!~chi j CrgeI]$ m ae v no e h eth o of d ,g~~toterl~1 waren onder a : n d . c r e : l l l d c brdinarndl GiOOllLI1.0 d d b , Rov c re :J ~tti'~l3ir nil de ~eTk van Sint }l'cau.s B~dcn, Gio~ Colonna .Rafado R i a r i o d1 S a V iO l l a e n A s ca n . i o SforDP AUe' r n l i d e : r e n zoudenhem, een~ pam gewo l'd en ., h ebben m oetl!U vrl2en. m et' m t z c l I u : i . e , .rmng van de ka: tdm~l van R.ml.1ai l i lJe n : de S p i . 1 : n j iJ I11rdCN. de ' ~I~ t ! i~cn O,P~T G : i u l l i . . r u : l d c l ! b Jl..mffe wm, tijdem , ~ ,ooll~b:J.r \I',m ~S O ' l ~D~ pm ) ~IcD~n HI rum. d ! : l tD.:I:I.muliUli [[JJ i;m.all! M dW !, 'p~pilIhdill.~iI ~ , Q P d .e 'cal ,~iJjd~~ mAI1kf d.OOI, . i l f i1 p d lf tK k e n l li .. l! lp u1 : ui .e l ! ~IIlijll _erID.gm WI: vijIllde!l,e~I,


13/23

!!jnmd van het fdt d


14/23

XVIO v e f Ii.'v N j g e v , i g / r r i d , e , i d e g ; l ! ri g l te i d

.~,.W annecr ik nu m e ' [ de ,e el' Ste v an hovmgenoemde eigemdla.ppcnb eg i n, s te l ik va! ' l~dar het enc:nijds g oo o is o m ah,v["ijgevi.,g beschouwd~ ew ord en ,lraa r d at :m :d erz ijd 5 d e v rijg ev ig he id. alsje ha ar ~ 6 b eo efen tdatje illdcnl~ _lls vrijg eviS b csc ho uw d w o rdt, 5 thade~ ijk vo ol." je is.Watlt waneeer ~C ! a~s deugd beoeknd. w erde, m .ab ze becefend hoo rete w orden, W ze onbekend. b]jjvelill ' 1 ! ' U l ! : z: :ld e h e'~ , odium van g ie rig hc idniet o ndo pen. D :L 'I.[o m U een heerse , g estcld. d.:L thij endee de m ensende 11 m van vdjgcvig te z ijn w il behoud~Q J verpU clu lOP a ll e mogc l ij kemaniere praeht en praa] ten tom-I i te spreiden, En he r z . _ u er alrijd o,p'Q.llird;raaictlda t ze iet ll la .nd al rijn ,~ldmldde]eJl. c33U lia! soort men za lm eet n b esred en, Bn rerulottc : tal hij g :enoQdzaak t rijn, wil hij althansd wm dat hijmj~evig is b ho 'U d en, [telv' 1k aan een uitzondcrlykzw arc helaning dr~ ee enderwerpen, E n h . i i j za l z o nd er s cr up u lc s ~es,in ~letwerk moeten srellen om aan geld, te kon1.~. l ' !iadoor : za l. bij U l .c~rne ilul~t~c geh __t w o :r,d en b ij z ijn o nd cr da nc :n e n v erv o~ g flrl5 !.wanneer h y to't annoede ve: rv~ t. p ra krL ch : ie de r: s,a ch ti ng vedicun. E nzo za l hij, omdar hij do or deze vrijg eviS beid de' m eesten vo or hct b o o r d ,g esto ~en en s leeh ts e nk elen bevooroeehl hee -f t, de eerste de bes le teg ;en~slag vo elen en b y he r C.e'Este he t 'best:c geV:llt'lf in mOe'illjUieden ger.aken.En wanneer hy dat inz iet en zich eraan W'i~oLlnre~en, haalt hi j zi:tho1l1uiddelli.jk het odiurl1. vm ghighejd o p de hals,2. . Een heerser kan dus de deu g:d van vrij s e v r u s h e i d A i e t z onder : s ch adevee r r ic h2 1c if b eo c f( ,llcn a ls h . i j er legelijkertijd oo k l iekeJulhe~d aan wilg c -v en . En d J ;l 'r om meet h ij e r !lic h, a ls hij ventandig L S " ni.ets van aM];"' t rckkC" l I lI WOl i lmeer men hem g 'e i,g noemt . W :lD l t garulde -wC ' ,g :zallrijst :eedj,mea ah vr:ijg ev ig ' b ese ho uw d w o rd ,en , w an neer men :du da t hijdmkzi j zija z!r in~gbdd g en oe g h ee ftaB li. z ;ijn inkom5~en~ zich k a , n , 'VCI-dedi,g~ t : c g O l . aa n v , J J t ~ e T Sen oodog Iblin voeeen zo nder het vo lk zw ar.eb e L a . s t i n g , e n o p tc leg -g en. B et ,gcvolg V,atl} d it aU e s H j du b i j 'v ri jg ev Jg


15/23

gaatworden WI! op:2:ichtc van hea ,~ ;} ,nwie hij m~cts o rnmeemt (en datzijro.ertallo!li~Im!)" ,e:I gkrig tell ,oyz ld~oo:van hCl1Jaan 'w i . : ; hij njets g!left~ell. d l a : t ~j n ' t : : I : m.1:ll' e en p ;1 J r) . In cnze c lj d h e h b c n We ,a]J]ecllm.rul.r ~-.oted i : n g e n , l i e n , d o en d o or d ie pC :f S on e: nd iem en dtijd als g[(!~:ig'b e s c l : lO l J i W i lheeC r. en de :rest hebben w e eraan zien ~n. ' [ l ~ U : 5 J u l i I D l n~ heeft, 'Om, I Iu s ee k un nen w o r o e ! l , gcbnrik s e m O U i k t van het fe~~d3~hi als ' I i I ' l ' i j . .gevilg bchnd st1o ( ] i t arm oede verv.an enveraelu w,Grdtn, wil l bij n ice gCl l0od l~ lb t z : ijn z ich llb eeitlJ[ o o & l . ! l : c h t i gm a n C e : g O l a n B e m : ~ G e n . d a n u10dhij e r aich d i l l s w e i L t i g iW1 se , ]egen . . 1 . . . . . .te n liwll dlilth.ij ev~'U ~ !U . e el e n aam kd jg ~ c ie :r i g te : d J n . , G~edgheid [SL t 'mner'5een van de o ndeeg den die he-nil i ! r r u staat std]en eeregeren, JEll .~~~em~nd opmc ikt : Cac&ll: is door ~jn vr.ijgcvigheld ~ru1I de m acht gek e-m en 4 C 'J l v ele a:nd cren h c'b heo , c I.o oro at se Vifij ~ v i ! l J : ~jn ,~est o f a ~ l im d aniS 2 :ij!lb ~c h(n ;rw dt een seer h ag e po si tie b c r , e ; i k c , d~ o m f i V G o l l di]~,;htd je hcb~ de m


16/23

In: la_kt: vei ll~mJdie rl:l!:lci:ni.g: g~t z '~ n en merhun le.FIi:Sgoote dmgen.~ e r f i ~ h t hcbben, he~ft ]1110] '1. .~i'l m r v r i j g c : v j g b c s e h o U iW i l , . d ; ! ! l 1 .au:t-~ o< Ird ,,: .~j d i l l ! : ~_n de luaelu is , g ee ft 6fwd geld m t van. zi.d~:tdien\ ' . ;UI. zijn '@:I1de.l!d:lltltn 6fWe l van. anderen , In her eersee seval moee hij: tuWig !Un; in h~t rw e e d e , ge v l1 i]t n oe t h ij g eeD el~de vo: l . 'm va n mj~,~vjghe,id.ach~erwe,~ laten, .. . . .4 . D . c . m : :i b :m d l bu d . u o ' :met ZlJH ~tger$ op'r!.ikt, van IO ' v , e l n J , p[Wlderen ellb : r o n d sc h a : t l I i e n l e e f t e n ~let and!ernUJls b ~ t d o e r W.llt hij w i l , m ~ tnoodDk:dijkerwij:ze dese Vl 'i jgev~gheid beeefencn. Wan t ~d9's zou-d en z ijn. s.oM au n hem ~~ietvois ;c n. En m et w af ~~et V.~lje~L ( o f'v an jec~derd


17/23

XVUOller J l ' ! l l I r c l . ' d h e i d en d e b a rm lw r t ig h t id , ' 1 " . .w tr r ic vfiliag O/IIlI'U f u : t i . ' r b . c . 1 1 ~l l l id m J g 'C v ff e s 4 k a n w o , d c . 1 1 ~lfJm~r:kee:ro

I. II!:a a lUI over op de ander e ' el gei~ !>~h ; ) :PFendlC' ik . boven genoenlld beb~en ik s~ ~lvan d~~ iedereen d~c m acln: uico efent" cr flax m net nreven d~ thi j voo r batm harU g en n.kt veer w reed wordt gchoud.el l . Nieetcm&nmoe , t lu j e r at tea . t o p z :ijn da:t h ij d . e re h a r l1 1 ' lo o . r t ig h c i d nietvcrkeerd ge-b : l. 'i U i M u . e s a re lBo:l!'gialwerdv~oI w r e e d geheuden, Toch s t e l d c hi jdau kz Jj d le w reed held o rde ' ~ P '~~t"ll in de RouH . g n a en hradn h ij '1:;[wJ t!er eenlu'!id,vred,I: ' en I ! ; to1 l1 lW. Ah m en d it goed bekijkt1 z . . - d men in-z i t u d~thij v e e l b'lnn]ul.rrise:i gcwecst i s d a a '] Jhc t v o n : v a n f lorenoe c i a . ! ,om de naam vam w:reedhdd 0 0 ondopen, P ' i s l o i a te g ran de lie t ric hten , al e m .M ' ld d ie l I I . a c ' h t beeft. m e e t zth e r d : :J i! l 'J io k nietsvan a a n treUrn dar]u j :rich h .c t o dium 'v ,an,w re edhe id O . P de h... ls Jmalt , a ls lrij 'o p d ie m ru :J itTd.e ec nhcfd en de 'n;Ollw v~~ : ri jn ond l. ;" domrn kan behcuden, Want do~ . rCeil!paar d u i d e l i j k e v > o ;o rb e e 1 d e n ~ e s t l e lJ e n ~~j rnleer b . n n : L h . 1 . r ~ g .rij11dan :Z~I die doer ceo 1l!ved M . ! ! lJ j b a.mdl ar ti g; hc i. d c ha ot i~ (: he ' tQe, : l l ; . lnd.CI1h~en vOG: f~b~s~n die do odslag o f p]o odcrin,1 ten . g - c v , 0 1 g e b tb ben. D ebm: ts~e iUlmcrs doen meatal een v o l k : s : g e n i L C > e n s d u p ~ n luar geheelsehsde, terwij] de harde n:lia,atrcgdcn van de heersClr a ll ee n maa r a&on -derlijb b l id W v i d u e n ll:C'ffCl!~. En van allen d ie m acht u io oefenen, is d.eg encdie dM nO.if!:""laM kart , (k ) (: t,he ;~mimt in S~3t bet orumn V'lll wreedhejdee ondapen ,oongez~e-n rent n ie uw e ma c lD . l': !i po s~ ti e ~ . T h U eeumaal ta l V.lU l~eVllfCn met : li eh n tccbrcngr. Zo legt Vcrgj]ju$ Dido b ijV'o o th edd delI 'lO,]gendewoerden in de mend :

Res dura er f C " g l l D i i novii~


18/23

Tel1 mag em nieuwe heerser niet te nel iets geloven ,C D te b;rrd van,-tape:] lopen Ien eV 'C I1 m in moee ,~ijz ic h2 id f vree s in h cez em e n, H ij d ien tr L lsDC .'b cda c: ln u (llu e n m { ' , u d P : , J k . te w i ! r k tt : ga1UI en ervoer op ~'Cpas-SCI] dae t c\ rcc l vertJr uw en hem m et o li li voo rn cht ig en eeveel wautmu.-,'reD hem niet ol1.v,cmruglijk maakt,, . H i c J 'l ut kOfiU een R1ecilijk proh1eem yoon, namclijk ofhet beter isbc:m .ind dan gevree d te w orden of om gekcel.'d.. Het anrwoord hddcd , l t : rowe l her eeu : l l s hee ander aanbcve]ellSW ,2ardi 9 zou : z : U n . Maa: aa'll~, g c z i r u bet mm~i1ijks bdde dingL'TI mer dhaf e e V i .' r e n ] en, is het. in-geval m en 1 [ 1 1 1 5> 5 ( ; : 1 1 de rwee rnoet kiesen, sender meer veiliger om ,~e-v rc e&dd ru l om bem i nd 'tt: w orden. W ,:m .~V:aJ1 de rnen sen kan m en m bet:J ge:m ccn zeg g,cn dat z e o nd nkbaas, w L s p e l t l . l I r i g en h u i . c h e h d i u t l : i , g z;ijn.d t ze w c gv]u chtim veer g ev aar ,ell b elu st D jn o p g cldeL ijk g ew ia, z~langje g e e d , voor he n bent, 5t: . . ' l r l . l~ZC' volledig vc cu je Maar . En ze heb-b en hu n b leed, hun bczit. hun lc ven e n h un k in de ee n, zan.! ik reeds : r e i ' . ,voor 5 1 . : o ver w anneer de lloodzm dasrto e ver w eg lig t, M 3 .:Il'W : J .1 IDC i crd C l ! : c d i,d:u .: e rh ijkomt , keren : z U je de Jug m e. B en heerser d~C 'VQlledigo p k unw c ol"den vertro uw t : z . ndcr d . : u ~j verdcr vo .rZOIgSlt};l3,tfCgc-1m tr,ef t,k mt cnherrcepelijk 'ten val, W :mt .r icndsc lU ip die mea doorg e ld . v e r k _ _ r ij g t e n niet d o o r groCitbcid. vall G ~ t e n . Robelheid ' \I"n;llk a : r a k -ter, die k .oopt m en, m aar belit m en in re~lieniet, En m (;n kui C[ op M C'be sl is sende ogenb lj k d an . oak n ie t o p re ke nen , De mensen cltrifdetl erminder voo:r ~ er ug icmand d ie z :ic .h g , e ~ : i c f a m Mk[ de voet dW,Jr~ te z et) .ten d a n imand di z ich g c 'V tc c sd i r na ak t. W , l1t liefde w orde in standgchoudc; doo r b ep aid e : z.ed elijk .cvelpHclningcll die-om.dat de men-SChnu C'CllI'I1IM-l sleeht :tijn-telk.clls wa_cel" U eigmbeiang in h et sp el.lS , ve:rhrok.cnworden . Maa:r vrees bcrust tip ee a zekere angst voor 5t[a~en diev-rdwijm noeir,3 l'o eil m eet ecn heerser crveo e zc:rgetl ,dat h U op : K i d m i g : e 'wijz( ; g . c -Vl'eesdwerdr m e hlj, (I k al 5 1 : lgl!hij ee n i c e inde Hefde v ' ''I, rijn onder-da.nel' l. te wi ' ll llnen, tech in dk gcv,aJ hu n haat w c et te ontlopen, Wan tg~,\"re~d en,niet seha,at worden k an f le e] goed S: lm~gaJn . Bn. hieri n z a l

J h~ alt lJd l ag en'l i annee r hlj : r i j h h~ lden m aar weer a . f ee houdOI!!van her


19/23

b~i.t- e n , de v rouwcn !-'V;Ul Z l i j n I :m l 'C e T 5 e n o:nderdanen. En zouhe1VOOf h.el1:li.c 6 C h nedlg : l : i j r o i,enundterdood t:e b : r e l ! l ! g c n . , d 1 l l l . meet h :i j d : l td.~i1l of em , m oment dat m J z.:ijnd , a o o h eho Q ilij k kanrech~Scn ene i l t ' e e w r uduidelijk m c : t i c f 'V o o r . k a~ .'l~sevC'll,Mi1!.llf \ l o o r d m O e t hij z i j nh au den atE ho nd en vOO a t l , d i e r m . m s be:d~.Want de ni~JiCtD. vet 'ge~en eer -dJet: de dood v.m hu~ vade~ dal1lnet vedies.v,'_ hun vadeil. iJ k : c ; r f d . e e . l .,D.t3!1: ' .k am t no g hij (lac ee ~tij d . re d eMen ee over : z l i jn om de nleruenVMlhu n berit ee bcrm ,l'en, I n iJ em ;a;n ddievaa :ro of b e : g i m b .! le ven , 'v jn dtddJd we~ w e e r e e n < l f g u m e m o m . : c l . d t ' V1ml 3 J l d , e r n ' l ! 3 f l ~ have en geedfilieesterfe maken , Daar nOli3:l tegen.Gver dat e r v ee l mmdcf reilelleD : z i j nOlin iemmld V~ he t leven ce bc.rov,ew, en dOlt d e: ze re den en o olt: c elid erwe,svillew." " , M a il . 1 rW 3 :I T n e e r e e a h e c r i i e :r blj : z i j n I .'r oe pen is e n he co rm un~ do veertQ v e : ! :": o o e r v o e ~ ~ o < l d . a t e l1 , m e e t hij er zich abso~u~~ n l c e s VMilIaatrlrekk.cnals hi j ~ch de r , e p 1 J : l u d e ; v a n w re e d h e l d o p d e 11~5l I r n . U t . Wall:t s e n d e rd ~ ~ repu,btie isgeen ellkd l e g e i l l ' ooilt c e m s g e z i n .d o f IUijdvu!:digge'ble--'11m.Ben van de meat b cwonde rcnr swa ar dig e pfCSQ,ti.~ van ~ b a m . ,WM da: t e ~ in : : t i j r n ontzagUjk B r o t e le~eil , ,dll~el] me:n.~lmoe.s: vormdeV3mi1 vele : ra .sSen. en 'v'@ lke.ren en. dar o m D odo S' ~ e VQ~ 'r ,~ rn n :l .f tT vrn'ldelooden ,gebri ld t ' w a s , sewel ~ n y o o rs p o o o . ds r n . I ~ l ! ' g e n s p o e d l wooit , em9~ 'mttittdj ofiu~o


20/23

al een iu ~ jn eig entijd, m .a::ljfook in alle andere perieden van de e e . -sdriedm~s als een u i ,t zondcrl ijk . gmo't man te bock ~rof l i .d.j! ~ , des . .ondanks kwanil!!ll z ijn tro ~pen i i ' lL S~ j C : tegen hCfi1! Mli 'l,1-'!!!neL :E n dit~l.dfS l~ccnd. het g ,evo ]g "I'm zijn te gmcc so epelh eid. eC:tJI.i g c n s e h i i l p~doo r h.ij de SO~d:lte'll rneer w~jU ; l d g af dan m et de k rij 'g nu cht vid.'(1: rijm e tl. D ie wen! hem in d~semaat verweteu do or Fab iu s M:iI :x:~mllstdie hem daaib ij ceo bedcever 'VM htt R o m c e i a ' l l s e leBe:l. 'noemde. 'TOCIt1!Locr~ d o o r een Van Sdpio's o m . d e : m ; ' b e v c ! " ! : u : : b b c l r s t o t : u a l W3.8 ] ~ B F ; C p . h m ~cleM , w eu l de sud door hem m id g e ' W ' m ' c k ( ; ' J l, nod1 werdl , d.ie 'fiud,t:~b e v , d h c b h e l : ' WJlwe~c : ri j r n o n b e s c h A t l i m d optred .e .n d o o r hew. B c s u a : f t t .Ind .i. [.d le ~ v~o c:: ]d ev oo rr u it ~jfi :u(ht~dl,m:e k arak rer, M emm d. diehem in vc rb ~.nd b iC T m ee in d .c ! i~ aa t w i ld e v,cmulscliu1digetl, . I 1 t u k c ed an ,o o k cp elm ",de meruen berer in s ta at wa J ,e rn g ecm fou~m t(: bega.mam bcgooe: fonten te verbereeen, Ii Deee S~rohcid ~QU op den duur~ de nasm en d.c ' r ,oen1.V,JrnJScipio i1.fbre[lk gedaM l . hebben , i i t l s hij he to p p e r b e v e 1 b e b b C : 1 ' S c 1 ~ : t p w,~ b l i j v e n bddeden. Maar' m ' l l } d 1 a t~ j v e r d e eo n d e r h C 't bewil ld v a n . d e s 'e n a a t l o e f d e , trad d C - 2 i eschaddijb e i g ~ pvan hem D iet alleen met na,ilI"buiten j maar hramf ze hem zd.6 reem,,6,Terug~D'n ' lc 'nd 0]' d e kw es tie WI} h et g ev ro es d en b em illd w o rd en'l!oficl~deeli\ 'k h et velg ende: ~ m ge1 :ien de mensen be: J'r ni ~nen voo:rr : : m . -v e t ' s e d . i i ! [ : % e l l'v . r i ll e n , e n v . re z e J ! 1 i veer z o v e r d e heerser , d ; ; ! ! twil, m o e : t em ,w ijs en v en ,tm d iig h e:erse I ~ ch b J.S en ::n ( D IPW':i I . t vanhem zelf en niet op'wat 'Vru!iI a nd er en ,a lba~elijk b. Aleen moe t ~~jzeals g C ' 1 i c g d . a lle m e -g d i J k e m J o e h c d o en o m d e h . t 1 l i t v i l J l : J l ijil,o f i d ~ d a J n m 'm ' o o t t l o p m .

'1 Zle ~r ~;pio hrxlllflu-w:: X1~.:un~len_ing: '4.'~ dit hElOrid,'!tuk, ~:nlt:ckci:tIDsJ.~MI l~h~" ' ~ , Oft~t de ,dl~icvoon(gundc b j j: !: Q f ld e rh~d \m be !U iI " ~m .me:Scipio litmli a;m l J ; v lw ,

Url~ Cil f t d l t i l l DIJII, m w!1 ,~chu:t~m",D.lgml !!.HI d e haocCmrul lm HI, ~~ c:J], ~1.


21/23

xvmI,. I!-o,rll'l'rtt PC''SOllrll' d , : r m l l l : 1 1 i 1 1 1 : ' 0 1tlltt,1 1 1 1 ' 1 1 . w o o " i J mOC'I'tu ' lout/ell

I. Ho c p rij m lS :w a ard i,g h et ill a h een m ildu ig m an ~ jn, w oo rd ~lloud,tenr e h :r sc ha ,p en en c cr lij k l -! t. be g ri jl pt iedereen, T och ~eert de ClvariJ lgd a t InOIl!ZC dlilgenjluist d i e H l . ' l . d f l r n e l 1 l b e : u d ie : z ic h aan h u D ' ! ,w o o r d wein ig g desc n lictro li ggen, g ; ro tJ edingcn to t stan d h eb be n B eb ra ch t en ops luwe wij2le ' de S CC 'S tvan de m ensen hcbben weten te bespdcn. , E n ~fJ.~do ne :z ijn ze ,zelfi hen die zith P ee:rlljkhcid ba cerden, de baas g Wo r -d e n .2 .. In d it verb and d ien tmeh in de ga'ten It e ho uden dO ltc r rwee manie renvanmYden belltoun: de ' C l r l . C door mlddd van wetten, d e a nd er ,e d oo r,m:iddel V a m J ! g ,cwdd . D e eerste ,man.ler is eigen am de meas , de tweedeaan R et dier . .M ~r om dt de ru e va.ak tllet tOeficilcnd i.m oet m enso rn s ~ ot d , g 'tw eed e rijn , 'rocv~udnnemen . Ee~ heerse - l moe t d a n o o k d ekunst veneaan om :tow el in de h l l i i d va n he t ,d ie r als in die van de m ou~C ' kruipen, Di,t heb ben de :!ldn.'.ljve~ ! ! . l i t de 0 udheid i~ , :lM~godschcvoem o nd.er de :iandacltt gebradn van hen die m a.cht u .ito efenen. Zcbesduijvcn namdij k hoe de opvoedmng Vall AdiU e en velc allder~m . ac hrig e p en on cn \lit: die oude t~de>n we rd toevcrtreuwd aan dec en ta ur' C h iro n E. di ~ hen o nder z ijn hoed m oes t: nemen , Di,t {cit , d O l tn1cn i c m :m . d : l i b opvoeder b r u d l d i e h a m f d i c r en h 4 l . f m ens w as, b e e e k e n r[ li eu . an de rl dw dat e en h ee rs ee in taat moe t Zijll van beide n m reng ebl'u ik tie m aken, W 1 m t de ene ~latl]~!i z on der d e ;u uilc rc i 1 gt'Cil B:lrnn-tie VOOI de dun z :um hcld van z U n machtspo j~ie.] " G e z i s n h e t [cit dJt c e i l l il l! e l .'1 e r dns p e r s e de k i! ll iS tmeet v r- sw an o rovan de :II.NUl; van het diee g eb ru ik : te ntJ ken, m e t h U er rw ec 315vocrbeeld nem en: de vo :s,ell de leeuw , D e leeu w kan sich n:u nelijk nietverded~s~ !legen V',a.htdkk~I~.n de va s niet teg en w o lvc n, J - l i j mee tda n ook em \~OSzijn om de va.lnr~kkiea iii de garen te h.ehlbcn,en cenE ChirD:I:Ji,~'"


22/23

[CCuW em de w olven sdu ik aan te jagc L1 . Z~ d.i.ezieh le uter e n. a lleen ,tlh]ecl1W gcdrOlgen, doo: r :! iden de zakm. met . Booren ' tM ld : i g hccrsC:i kannoch [Illg du s 2~nweerd ho uden w a nnee e dle hem sc lmd~ hcrokk.encen wan;ncer derodcncn, liit l]C'n~tot: zij in 'beloflc geb rn ib t h ebb en , zijn,,\',c~geli'illCl]. Ab d e nsensen o i l l c n k ' 1 l < ' l l , g O M , W~]leli:l. ZD U d it ad vies niet" w . s t : ; ! : i j n .Ma . u o m d ,~ t t : z e s le c h r :zijIH!i'l : z e ee k ~enop2kh~e ' V a n jeu hun{~oo] ' \d .l lic t sullen h 0 1 : . u i e m , hoefj li j d :i ,tevenmin . tegenove:r hell te d , o e : n .'E n HI:loit h ce ft h ct eeu h ~fS er o ntb :m h n. ,~o:!.fleldige metieveu onl zijnw o ord breu k '~ ebC'Jllantdcn. Hfc rvm: zou men t i l l 'V~U vQoJrbecnd~~ ~itOJ'lZCr ij d kunnen gcvC1l1, en men zou kunnen aancenen h.o~vee~ vredes-v~rdra.gm ell bdoftrn 'w . 3 .a ,ddoQS ell i jdelgemaak1t z:ijn door ,d e ~r


23/23

Q ,vcrl igge lr lde' e ige tl 'SC iup over te s t i l a k d C f l i . En m en moet geed veer,ogell heuden da't een beersee, v,nor;d a l s hij 'pas aan d e uu.thc is, nler ~ edingen in adu kan nem en op groDd wa~ de mcm.cn ,al lisge ed he -scheuw d w orden. W a n~~~mm . zijn mad:i.bpooi'lic 'ie h r u t d b : l ,V t ] l i i s h Udikwij]s genoodzaalu: te handelen in 5trijd m e t d e h ~tr,o uw b aa rh eid . d eb atm hartig hc'jd, de mensebjkheid en de godsdicmtighcid. JEn daru :om.:i s het no dig dat ~j mentnal b er eid H ,~ e n andere k o ~ s ee pall v,~rel1. : l i sd e gr~Uefi V~ hd[ o~ e n d e 'ver:mderende s ; i r u ; } : t 1 e s ,hem d o t e ' V o o n c i ' r ri j - 'ven, En h J i j moc't 't %OaB ik , i l l ze~t het g oede nier aehterwege bten w .an-neel' da:t m og elijk b" m aar van de andere itant ruo et hij in. !iWt tijn QVCrile 5bppen op he '~ kwadc 'W ' .mnc:e~de noodaal hem daar tc d winge.s. B en beener m oet er & 1 1 . 1 $ le n zcmtcopbooaeht zijn dat hi j zich naoitjets w t ontV::lilli~e'fia~ D iu Van d e vijf ' bav f ngmcemdc eigem;d1:appmvervuL d I . W :m orer m en hem :zioeten hoon. moer b ij een en. a l hal 'm-han~gh.e~d. be.trouwbaarhe:id. ' O p l ' l c d _ J d 1 e i d ell g c d s d i : C 1 f [ s t i g , h e ' j d , s c r u J -n e l l . En n ie t s i s n 1 .& ! r noodza.kdijk. d a n de scllijn e e wekk,en d~t:m e n be -K ltikt ov,er laatng~lloem de eigcnsdtap. D e measen o ord d.e n IFW 'OO fi-l i jk meer unar w caCZ( Il'llet ,d,eegen Den dan naae w at :ze m et de handenvoeien. Want zien bn icdereen, V 1 o e [ e n lukt m mr wWBcn. Iedereenz i e t w at je sclrijn~~'" 'I! in i~envod~ \Vat j e 'b en t. B n d . i e w c m i g e ' l l . dur~y en lith n le e tc v ers tten ~Ffi de OpV:.:tbllIJ v an d e m e erd erhc id , d iezil:h clOOI het ho og ste B eu g hesmermd w.eet . B~j de daden 'V3fi allem ensen, m au veem l hij die van hen die de h ee gs te tlta ch t uiux:feneD-illwdk g ev al e li g ,e en re ch tb ank . i s wa3.tbij m ea k:m pl;clt'~teren-kijI ccmen : !l 't ij d. flaM kef uheinddijke resu ltaat. B en machdl.ebbn meetdus 7l0!l'gcn dat b . i j de overhand b ijg t en z:ijn hceneha.ppij hmdhuft.Dc: ' tl :~ddd_m ,~auoc zuh, aJ,djd a ls e et vo l Deschouwd w o rd.en end oo r ie d.e ro en g ep re ttn worden . Wan t de mMSo1 . h t , n z ieh meesi e1 ll fe lld.oo r de schijn. en. d oor her rem l tiUI~ van iets .En de ' W I e r e ld is DU em -mnd r e ; o grate mass:!. En v" -I' de nti:nderhcid is c:[:~ plaats wannect'de mee rderhe id s e e n h eu va st m e er h ee ft~ . Ee n v a rs t ui~a~ze elgen tijd,die lk bcter n i .c t kan nOe'mm; ,.predikt noeie jets, ~fl.defs d:l II1 vrede entrOIl,W max van. beide zdo: en i s b ij :ze r I l i & e l ! : ' i g . En n d da ~ hij z. e bcidc'in prak djk z ou h e'b beo gcbrd_tht. dan : lo u den z . e meer da n eens .,,30 :zijnp r,e stig c e n m a ch t af bre uk g c d a J 1 1 l hebben,] M u l ti . l \ l' l : ' l L I i x ;l . o e ] c i N ;r J Jm l ll d , " a n A r :I Bon . zJI: \ l ' C I O . I 'em voonl hflflrdmJk I.no~mllll! ~,

IJ8

2 Machiavelli - De Heerser

Documents

Transcript of 2 Machiavelli - De Heerser