1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150_SS...1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150...

15
1129 REGULAORDlNlS S. SPIRITUS DE SAXIA. 1150 tuaa,axsperaes onijtestmmicos meos, IUesi omneseo- rum inimicilias, ut fiantde inimicis amici, secun- dum illud quod alibi dicitur : Verle impios, et iwn eiunt (Prov. xn). De r-eorobatisautem spiritu pro- phetandi dico : Et perdes omnes qui tributant animam meam, quo- niam ego servus luus sum. Omnes hujusmodi perdes in gehenna ignis seterni, qui ohstinato corde tribulant 'animam meam, quo- niamservusluus ego sum, id est in pcena peccali, quo me servura luum nequiter persequunlur. Vel perdes eos, 17111 propterea tribulant animam meam, quoniam seivustuus ego sum, id est quoniam tibi servio. Est et hoc grave peccalum,propterea per- sequi aliquein, quoniam servit Deo. Exsultativa cjuclusio, qua liberationem animse suse ac perd- L itionem immicorum suorum, Deo inspirante, prse- dicit. Quoniam in humanis operibus nihil est ex oimii parte' perfectum, benigne hujus operis quseso le- ctorem, quatenus si quid in eo dignum invenerit, dhinse gratise totum ascribat. Quidquid aulem in ipso cognoverit minus dignum, ad bumanum refe- j'at iinperfectum, rogans humiliter, ut ipse pro me suppliciler inlercedat apud piissimura Patrem , et juslissimum j'udicem, ut plenara raihi concedat in^ dtilgentiampeccatorum, per virtutem verseac fru- ctifei'se pcenitentise, quam in hac poenitenliaiium expositione Psalmorum ulcunque descripsi, ad lau- dem et gloriam nominis Jesu Clu-isti; qui cum Pa- tre el Spiritu sancto vivit, et regiiatDeusbenediclus in saeculasseculorum.Amen. CommenlariorumD.Jnnocentiiin seplem Psalmos pwnilenliales finis. REGULA ORDINIS S. SPIRITUS DE SAXIA, AB INNOCENTIO III, TJT VIDETUR, FUNDATI. /BROCKIE, Codea; Regularum, t. V, p. 495.) OBSERVATIO CMTICA. Inter prsecipua charitalis Clnislianseofficia, haud minimum religiosum munus repulalur hospitalibus inser\ire, aique curam segrotorum gerere, aliorum- que miserorum hominumnecessitalibus succurrere; utide omni 33voexcita\il Deusviros tanla misericor- dia prsedilos, ut proximis suis lam sanclum ministe- rium exhibere plurimi haud dedignati sint. Inter plttresigifur ordinrs religiosos ssectiloXHel sequenti erectos, nonnullidicti sunt Hospitalarii, ad lioc piura oflieium observandum specialifer deputati, prout prsesens sacer ordo instilutus erat, rtadhue amplis- simum totius Ecclesise catholicse hospilale sub sua directione possidet, cujns ortum miraculosum reve- rendissimus Ascanius Tamburinus olim abbas ge- neralis Vallis-Umbrosae, De jure abbalvm, lom. II, disput. xxiv, qusest. iv, pag. 514, quamvis alii aliler originemproferaut. Verum ante alios auctores audiamus laudatum Tamburiuum de orlu hujits oi'dinis sic loqueulem : 1 Sancti Spiritus in Saxia ordo, seu congregalio litleris apostolicis sub Regula S. Augustini sic nun- cupata, rairabile quidem babuitprincijiiiiin ablnno- centio 111summo ponliftce. Huic enim oranli facta est vox de ccelodicens : Innocenli! vade piscalum adTiberim fluvium. Re cum S. R. E. cardinalibus commuuicataad Tiberim se contulit, et laxatis re- tibus, prima vicc octoginta septem, secunda vero trecentos, et quadraginla extraxit infantes aborti- vos, ab inipiis roatribus suffocatos et in Tibei'im Vrojectos. Non defuit piissimo pontifici remediura divinitus re\elatura. Cougregatis enim quam pluri- inis piis hominibus, eos ad curam hospitalis Sancti Spiritus, quod llomseeirca annum 1201 construxit, PATROL.CCXVIl. B prsefecit. Eorum cura est peregrinos el inflrraos su- scipere et curare, ac pueros et infantes alere. Vo* cantur autem fratres S. Spiritus a collegio certe magnifico sttb tutela et patrocinio S. Spirilus sedi- ficato. In Saxia aulem vel quia collegiura esl sub saxo seu raslro Neronis; vel quia Saxones Germa- nise poptili ibi olim habitaverr. » Inierim sunt nonnulli, qui hujus ordinis ortum longe anliquiorem esse volunt, asserentes, illum a S. Lazaro fratre sanclissiraarum yirginum Marthse et Mariseexortttm fuisse , qui apud Massiliam in Calliis appulsus ibidem ordinem militarem et exi- miuni xenodochiiirain honorem S. Spirilus erexisse fei tur. De quo fabulosoexordio plwa inferius di- cendasunt, cum suslinendo talrs nugas, interhujus sacii ordinis inquilinos, praasertim Ilalos, et Gallos dirseexorlse sint contentiones. Alii dein scripto:es seque inaniter ordinis principium a quodam S. Cy- riaco sive Juda Quiriaco desumere volunt,,prout C Trilhemiusin Chronico Ilirsaugiensiparl. 1, fol. S27 scrihit; quorum eliam seiuentia oninino rejicienda esl, cum nullseveritatisfundamento innitalur. Nun- quam enim piimis Ecclesise sseculis reperimus ali- quem determinaluin Hospilalariorum ordinem in- slitutum fuisse, et S. Cyriacus ille nec Hierosoly- mitanus episcopus exstitit, tempbreinventaB S. cru- cis, nec sub Juliano Aposiata sedemillam occupare potuit, prout pluribus doclissimi socti Bollandiani docent lom. I Maii ejusdem Acla ad diem quartuui dicli niensiserudiiis notis exornantes, quera qttidem Judam Qutriacum noininant. Necdesunt sciiptoi-es, qui huj'us ordinisexordium sutnmo poiilificilnnoceniio 111 11011 denegant, sed 36

Transcript of 1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150_SS...1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150...

Page 1: 1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150_SS...1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150 tuaa,axsperaesonijtestmmicosmeos,IUesi omneseo-rum inimicilias, ut fiantde inimicisamici,

1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUS DE SAXIA. 1150

tuaa,axsperaesonijtestmmicosmeos,IUesi omneseo-

rum inimicilias, ut fiantde inimicis amici, secun-

dum illud quod alibi dicitur : Verleimpios, et iwneiunt (Prov. xn). De r-eorobatisautem spiritu pro-phetandi dico :

Et perdesomnesqui tributant animammeam,quo-niam egoservus luus sum.

Omneshujusmodiperdesin gehennaignisseterni,

qui ohstinato corde tribulant 'animammeam, quo-niamservusluus egosum, id est in pcena peccali,

quo me servura luum nequiter persequunlur. Vel

perdeseos, 17111propterea tribulant animam meam,

quoniam seivustuus ego sum, id est quoniam tibi

servio. Est et hoc grave peccalum,propterea per-

sequi aliquein, quoniam servit Deo. Exsultativa

cjuclusio, qua liberationem animse suse ac perd-

Litionem immicorum suorum, Deoinspirante, prse-dicit.

Quoniam in humanis operibusnihil est ex oimii

parte' perfectum, benigne hujus operis quseso le-

ctorem, quatenus si quid in eo dignum invenerit,dhinse gratise totum ascribat. Quidquid aulem in

ipso cognoveritminus dignum, ad bumanum refe-j'at iinperfectum, rogans humiliter, ut ipse pro me

suppliciler inlercedat apud piissimuraPatrem , et

juslissimum j'udicem, ut plenara raihi concedat in^

dtilgentiampeccatorum, per virtutem verseac fru-

ctifei'sepcenitentise, quam in hac poenitenliaiium

expositionePsalmorum ulcunque descripsi,ad lau-dem et gloriamnominis Jesu Clu-isti; qui cumPa-

tre el Spiritu sancto vivit, et regiiatDeusbenediclusin saeculasseculorum.Amen.

CommenlariorumD. Jnnocentiiin seplemPsalmos pwnilenlialesfinis.

REGULA ORDINIS S. SPIRITUS

DE SAXIA,

AB INNOCENTIO III, TJT VIDETUR, FUNDATI.

/BROCKIE,Codea;Regularum,t. V, p. 495.)

OBSERVATIO CMTICA.

Inter prsecipuacharitalis Clnislianseofficia,haudminimum religiosummunus repulalur hospitalibusinser\ire, aique curam segrotorumgerere, aliorum-

quemiserorumhominumnecessitalibussuccurrere;utideomni33voexcita\il Deusviros tanla misericor-dia prsedilos,ut proximissuis lam sanclumministe-rium exhibere plurimi haud dedignati sint. Inter

plttresigifurordinrs religiososssectiloXHel sequentierectos, nonnullidictisunt Hospitalarii,ad liocpiuraoflieium observandum specialifer deputati, proutprsesenssacer ordo instilutus erat, rtadhue amplis-simum totius Ecclesisecatholicsehospilale sub suadirectionepossidet, cujns ortum miraculosumreve-rendissimus Ascanius Tamburinus olim abbas ge-neralis Vallis-Umbrosae,Dejure abbalvm, lom. II,disput.xxiv, qusest. iv, pag. 514, quamvisalii aliler

originemproferaut.Verum ante alios auctores audiamus laudatum

Tamburiuumde orlu hujits oi'dinissic loqueulem:1 Sancti Spiritus in Saxia ordo, seu congregaliolitleris apostolicissubRegulaS. Augustini sic nun-

cupata, rairabilequidembabuitprincijiiiiinablnno-centio 111summoponliftce.Huic enim oranli factaest vox de ccelodicens : Innocenli! vade piscalumadTiberim fluvium.Re cum S. R. E. cardinalibuscommuuicataad Tiberim se contulit, et laxatis re-tibus, prima viccoctoginta septem, secunda verotrecentos, et quadraginla extraxit infantes aborti-vos, ab inipiis roatribus suffocatoset in Tibei'imVrojectos.Non defuit piissimo pontifici remediuradivinitus re\elatura. Cougregatisenim quam pluri-inis piis hominibus, eos ad curam hospitalisSancti

Spiritus, quod llomseeirca annum 1201construxit,

PATROL.CCXVIl.

B prsefecit.Eorumcura est peregrinosel inflrraos su-scipere et curare, ac pueros et infantes alere. Vo*cantur autem fratres S. Spiritus a collegio certemagnificosttb tutela et patrocinio S. Spirilus sedi-ficato. In Saxia aulem vel quia collegiuraesl subsaxo seu raslro Neronis; vel quia SaxonesGerma-nisepoptiliibi olimhabitaverr. »

Inierim sunt nonnulli, qui hujus ordinis ortumlongeanliquioremesse volunt, asserentes, illumaS. Lazaro fratre sanclissiraarumyirginumMarthseet Mariseexortttm fuisse, qui apud Massiliam inCalliis appulsus ibidemordinem militarem et exi-miuni xenodochiiirain honoremS. Spiriluserexissefei tur. De quo fabulosoexordio plwa inferius di-cendasunt, cum suslinendotalrs nugas, interhujussacii ordinis inquilinos,praasertimIlalos, et Gallosdirseexorlsesint contentiones.Alii dein scripto:essequeinaniter ordinis principium a quodam S. Cy-riaco sive Juda Quiriaco desumere volunt,,prout

C Trilhemiusin Chronico Ilirsaugiensiparl. 1,fol.S27scrihit; quorum eliam seiuentia oninino rejiciendaesl, cumnullseveritatisfundamentoinnitalur. Nun-quam enim piimis Ecclesise sseculisreperimus ali-quem determinaluin Hospilalariorumordinem in-slitutum fuisse, et S. Cyriacus ille nec Hierosoly-mitanus episcopusexstitit, tempbreinventaBS. cru-cis, nec sub Juliano Aposiatasedemillamoccuparepotuit, prout pluribus doclissimi socti Bollandianidocent lom. I MaiiejusdemAcla ad diem quartuuidicli niensiserudiiisnotis exornantes,quera qttidemJudam Qutriacumnoininant.

Necdesuntsciiptoi-es,qui huj'usordinisexordiumsutnmo poiilificilnnoceniio11111011denegant, sed

36

Page 2: 1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150_SS...1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150 tuaa,axsperaesonijtestmmicosmeos,IUesi omneseo-rum inimicilias, ut fiantde inimicisamici,

1131 INNOCENTIIIII PAPiE OPUSCULADUBIA. 1132

voiuntillum noninstitulumfuissesub prolectione,el invocalioneS. Spiritus,donecpiissimusMontis-prssulani comesGuidoconstitulusest arciuhospi-talis Romaniprimus magister. Et quidemin con-fessoest apud omnes,hunc Montispessulaniconii-tempauloante InnocenliumIII in sua civitateere-\isse insignehospitale;illudque subinvocalioneetproteclioneS. Spiritus instituisse, qui lameu post-ra ab ipso summopontificeRomam vocatus, etarchihospitalisRomaniconstilulusest primusma-gisler, alque utrumque xenodochiumsub invoca-lione S. Spirilus guberiiavit,quod quidemex moxdiccndisclarius patebit.

Adeoqueagnosceredebemus InnoccniiumIII pa-pam sequeac Guidonemcomitem, pro hu,us sacriordinis instiluloribtts, sed sub dherso i'especiu,cumsummusilleponlifexauctor fuerit archil)Ospi-talis, subcujus jurisdictioneoinnia i'etiquadepen-debant; piissimusaulem comeserexit piimum xe-nodochium,alleri lamensubjicieudum.Parvi eninirefert, an ab inilio, sacri bujtts ordinis lnqttilini,sub uno vel alleio, nominesegrotisinservierinl, etDeo militaverinl, cum intcr utritisque hospilalisereclionempauci laiitum anni intercesserim. Acsane piissimus ille ponlifexper solemnembullamanno 1204datain, et eidemGuidoniuiriusquexe-nodochiimagislrodirectam,exerledicit, hocarchi-liospitaleRoinanumab ipso erectum esse in loco,qui dicitur ad S. Mariarain Saxia.proul ipsabullain BullarioRomano,lom. I, pag. 5&,edila, quamethic exhibeie lubel.

Bulla Innocentii III,papm confirmanserectionemarchihospitalisRomani,ejusqueunionemcumho-spitali Monlispessulani,INNOCENTIUSepiscopus,servus servorumDeiGoi-

DONImagistro hospitalium S. Mansein Saxia etS. Spirilus in Montepessulano,ejusque fiatribustam pra;senlibus, quamfuturis. regulareiu vitam•rofessis in perpetuum.

Interopera pietatis, etc. VideRegeslorum/io.vu,col 577, lo:n. 11.

DalumLaterau., per manura Joannis S. R. E.subdiaconiet notarii xm Kal. Julii, nidiclionevu,IncarnationisDominicseanno1204,ponlifieatusvcrodomini lnnocentiiIII, anno vn.

lloc igitur xenodocbiuniRomanumtemporeere-clionisnuncupaLalurllospitale S. Marisein Saxia,et lorsan ab lpsisSaxonibus-Anglis, nomen sum-sil, utpote in eoderalocoereclum, ubt olimpiissi-mus Ina SaxonuraOrieiiialiumin Angliarex eccle-siam anno 713 in honoiem S. MariseDeiparsevir-gini^excitaricuraverat. Hicquippe rex piissimus,posteaet circa annum718Romamaccedensad vi-sitanda loca sacra, ibidem insigne xenodochiumerexit, illudqueamplissimisreddilibusauxit ad su-scipieudossuos SaxonesOrienlalesloca sacravisi-tantes. Sic etiamad Insepium exemplumOffa Me-diterianeorum Saxonumsive Marciorumrex, ibi-demhospitaleregiisdonis locupletavit,qutjdlamendeincepsad incilaspenitusrcdaclumest. Namanno817 tanlis flammisliicendilur, ttt illsenon nisi mi-raculoexstinguipotuerint; postquamuimirumpiis-sirous pontilex Pasehabs1, cum miraculosaDei-

parse virginis imagine processionaliter concomi-tante clero, et popuload locumaccedens ignisex-slinclusesl. Atqueetiamsianno 847 in cineresre-dactum, illudpielate summi ponlilicisLeomsIV,ac libei'alitate regum Angliseilerura restauralumsit, attamensaecuhsXI et XIIreperimus,illampar-leni civitalisRmnanse,ubi sttuin eral, adeo deva-stalajn per Guelphorum, el Gibellinorumfactionesul lemporeIniioeeiiliilllpapaianno 1198calhedramS. Pelrioccupantesvixilbus hospitalisOiientaliumSaxouum memoiia superavit. Undemerilo ptissi-mus pontifexInnoceiitiusIII illius verus l-estaura-tor, et fundalornominaridebet, quarovis locus a

A Saxonibusantiquis habitatoribus denominationemsumpsissevideatur, cumetiamnumhodtede Sassiavelin Saxianuncupatussit.

Verum quod miraculosum exordium attinet,etiamsi summusillepontifex in sua laudata bullanullamejus memoriamfaciat, ut supra dictumest,allamen ejusdem suecessores,NicolausIV et Xi-stus IV in stiisbullis exertede illo agunt; alqueinipso sumptuosissimohospitaliadest antiqua labuladepicta totara hisloriam mirabilemreprjesentans,qusequidemomniasalispiam tradilionemdenotarepossunt. Ulut hsecsint, repei'imusquoddam\esli-gium huj'usmiraeulosiexordiiapud ipsas piissimipoiuiiicisInnocentiiIHepistolasa clarissimoBalu-zio edilas, quandoepist.112, conceditindulgentiasillis , qui merelricesin legitimasuxores duceient,cum per lalia proslibula,committisoleantlalia fre-quentiainfanticidia.Est autemepistolatalistenoris;iiUniversisChristifidelibus, ad quos litterse istse

,, perveneiint. Inter opera charitatis, quse imitanda" nobisauctoritate sacrsepaginseproponuntur, sicutEvangelicatestatur auctoritas, non miuimumesseerrantemab erroris sui semitarevocare,ac prseser-tim mulieres volupluoseviventes, et admiltenlesiiidifferenlerquoslibet ad commerciumcarnis , utcaste vhanl, ad legitimitori consortiuminvitare.Hocigilur attendentes,prsesentiumauctoritatesta-tuimus, ut omnibusqui publicasmulieresde lupa-nari exlraxerintet duxeiintiii uxores, quod agunt,in remissionemproficiatpecealorum.DatumRomseapud S. Pctrum, ni Kalend.Maii,pontificatusno-st'i annoprimo. J

Ciim igilur immediate posl electionrm summipontificis.lnnoeentiilll factamfuisse coelestemre-velaiionemdieant nonnulli; sic oplimeinferri po-test, et hoc decretum circa meretticumconuubiaineuudaillumedidisse,simulquehochospilalecon-didissead suscipiendosel nutriendostales iufantes

- exposilos, ut deincepscrimeninfanticidiieessai-et.C Cumigilur hoc celeberrimumxenodochiuraper-

fccluii)fueritanno1201et sic ante concessamlauda-lam confirmationisbullam,ej'usdemmagistercon-stiiuius erat GuidoMontispessulanihospitalisfun-dator, alque tamlemhospitaleS. Spirilusnominaricoepil. Iliiic vera origo canonicorura regulariumordinis S. Spiiitus deducidehet, ab utroquehospi-tali denominationemsumens. Gerrseenim sunt etinanes nsenia;,quasproferuntnonnullicircaquem-dam ordinemmilitarem S. Sjrintus jam a p.imisChristiansereligionisannis a S.Lazaro,ejusdemquesauelisbiuiissororibus Martlia et Mariafereclum,proutsupradixinius, atquessepelaudalusHippolylusEliot insua leligiosorumordinumHisloria,tom.11,cap. 50, ubi quidem eiudue refulat fabulosumll-luni ordinemmiluarem, quibusdam commentitiislegendissoltiramodosuffultum.Nullamenim aliamauctoritaieinmiiites S. Spiritus pro sua fabulosaaiiliquitate adducere valent, nisi quoddamlegen-

Ddum exbreviarioaliquocircaannum1BS3impressodesumptum,ubiiu leclionibusS. MartbaehsecverbalegeLantnr: t Dum aulem Magdalenadevotionieicoutemplatioiiise totam exponeret, Lazarus quo-que plus militiasvacaiet, Marthaprudens, et soro-ris et fralns partes strenuegubernabat,acfamulis,et militibussedulominislrabat. i Nolo egohic lo-lam illamhistoriam de S. Lazaro et sanctissimissororibussuis iuvertere,cuniviri erudili el catho-lici sans eamdenia fabulosismendispurgariiit, etipsa verba hujus legendivaldesublestumargumen-tuiu infei'antpio antiquitate tahs ordinlsmilitarisstabilienda.

intcriin, reliclis his anilibusnseniis,ad certioiaargumeir.a adducendapiogrediamur, quse verumexordiumet antiquumstatuin hujus ordinis deno-tare possunt, qui ordo apud llalosvocalur Sancii

Spiritusin Saxia,et apudGallosS. SpiritusdeMOJ»-

lepessulanoiiuneupatur. in primis igitur ceriuiu

Page 3: 1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150_SS...1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150 tuaa,axsperaesonijtestmmicosmeos,IUesi omneseo-rum inimicilias, ut fiantde inimicisamici,

1153 REGULAORDINISS. SPIRITUS DE SAXIA. 1131

est, primumIiujusordinisadliueflorentissubpro-tectioneel prsesidioS. SpiritusauctoremexstitisseprjefalumGuidouetn,qui labentesseculoXHapudMonlempessulanum,pro srstenlandis segrotis, etpauperibusamplissimumxenodochiumcondideraf,ct ab InnocentioIII papa vocatus Romam, curamnovi hospitalisab ipso stiramoponliiiceererti adS. Mariam in Saxia gessit, quod deincepsdesi-gnariccejiithospitaleS.SpirilusinSaxia;postqttamutrumquein unumadunarevoluit prsedictussum-mus pontifex.Deinde denegarenequit, quod abexordio hoc salubre inslilulum plttribus laicis,quam ecclesiasticis personis combinaluinfuerii.HospilalariienimMontispessulani,nullis sarris or-dinibusiniliati erant, alque suramtispontifexInno-centiusIII per supra adductambullamdecrevit, utin archihospilaiiRomanoadesscnl tantumquatuorclerici regulam ejus.iemhospilalisadamussimob-servanleset sacramcnlainlirtnisadministraritesin-dependeiitera magistro, aliisquefratribus ordinis,ac soli summopontificisubjecti,prout verbabullasdeclarant.

Atqueliascest vera et sinceraorigosacri oi'diniscanonicorumS. Spiiitusde Saxia; qui etiamsima-gis a laicis, quam clerieis giibernarelur, lamenejusdeminquilinispiissimuspontifrxpi\escrlpsissevidelurRegulatnAugustiiiianauiproconimuninor-ma vitseregularis, adj'ectisquibusdameonstitutio-nibus, quas et hic adjicimus. Ex quibtisconstilu-tionihusconslatReguiapnesensab omnibusfraiii-bus slricle observata, qui per illamasti'ingttnlur,non solumexpositosinfantesdiligenternuti-ire etinstruere,verumetiamomnessegrolos,et infirmosadvenienlcssuscipere, illisqueomnimeliorimodoinservire. Et quamvispiissimusponlifexluecduoarchixenodochia,nimiiumRoroaiiumet Montispes-sulanumsuhuno magistroconjunxerit, et hoc istisubmiserit,altamenvoluit quamjani bonoruinse-paralionemobservari.Hineslatuit, ut omneselee-mosynseper Ilaliam,Stciliam,Angliam, et Ilunga-riam colleclsead Ronianttmpertinereut, quemad-moditmet amplssimireddilusin ipsa ttrbe, ct vici-nia sili; ad Monlispessulauixcnodocliiumperveni-renl reliquseeleemosynseper Gallias,HispaniametaliasEuropseparlescollectse.Postquaniautemsum-mus ponlifexilonoriusUIIiancunionemdissolverevoluit, atque Gallis suuin magisirum generalemconcesserat, lune et sacei' hie ordo quodammododissipaii ccepit.Licetenima primsevoiusiituio lai-cis et clericis mislus exstilerit, tamen ip.si laicisemperhObpitalariorumteinporalemj"uiisdictionemretiiienles,taudemuon lanqtianimagisliirrguiaressese gesseruiit, sed ut praxeptores Siecularesetpeipetuicommendalarit\ivere voluerunt, in suosusus paliimoniumpauperumconverleutes,necma-gistro generaliohedientiamprajstantes. Ex quibusexorti sunt mililesS. Spiritus, quaiuvissub nullooi-diiiemilitariexstiterint, nec unquam sicut aliiin.Iiiariumordmuiniuquiliniad sacrabellaineundavocati fuci-int,prout oumesh storici fatentur.el exjam diclisde iabuiosa eorum origine a S. Lazaioomniuopatet. NoloegoIlicreferre diras rixasolintventtlalasinler hujusordinisclericos£l supposili-tios illosmilites,cum de illis satis luse agat ssepelaudalusHijjpoljlusEliot,quemlectores consulerepossunt. Nonenun integranihisloriambujus sacriordinisexhibereintendimus,sed solumadducimusilla , quajad melioremseqiienliuinconslitutiouumliotitiamconduceiepossunt, quaaquidemnon proGalhs, sed pro Italiscondilsevideiuur.Nequehieserraoneiiiiacimusdeceleberrimo equestri oidineS. Spttilus adnucapudGallosfloreiue,quiabHen-rico 1Utegeiusututus,nuiiquamcumMoulispessu-lani hospu.ilanibcomraerciummivit, nec inter or-dmesrel.giososnuiuerarisolet.

Yeiumad s,aciumordtnemS. Spiritus in SaxiareJeatnus, qui late se extendebat, non soluniapud

A Italos et Siculos, sed etiamper Angliam, Germa-niam, Hungariamrt Poloniamdispersttsest; atquetandemsub ponlificaluNicolaiIV itenim unionenicumItalis inirevoluerunthospitalariiMontispessu-iani, submissionemquamdam magistro geheraiiRomanofacietttes,in etijusagnitionrmeidemexsol-vere promiserunt annualim tres florenosattreos,piout ex ejtisdempontificisbulla anno 1292dataertiinms.Sunl lameitnonnullisciiptores,qttivohintCregoriumXI papam, 1370 electumhospitalariosMontispessulaiiiin pristinam libertatem ab Hono-rio III ipsisconcessamrestituissr, cujustaraenbul-lam, tanquamsupposililiamrejiciunt alii auetores,•prseserlimLaunierus hujus ordinis hisloricus, etarchiliospitalis Romani superior, cum illa directa

' sit BerengarioGionigeneraiiarchihospitalimiliti.eS. Spiriiuspiimtimmortuoanno148(3vel sequenti,qui pioin grneralatttm u]fj'a rentesimum annumprolraxissedebuil,quodassererevidieulosissimum

Rforet. Inlerimex his, aliisqueadductismonumenlis,i ^-omninoconslathuncsacrumordineniS. Spirilusin

Saxia mansisseclericiset laicisreplrtum, per ali-qua saliemssecuia, nec proprie religiosume\sti-tisse, ctimlaici illi, quibtis stibjiciebanturcleririntillis solemnibusvolis religiosis aslricti fueriiil.Hincexorli tot abususet eleemosynarumdilapida-tiones, dum quilibrt xenoiiochiimagisler,lanqu.-vm«ommendatariusssecularisviveret, el patrjmoniumpaupertsmin suos usus conveneret, prout supradicttim est. Adeoquehattd anle annum I4S8 liicsacer ordoveramrationetnreligiosiordinis induit,qnandosuramusponlifrxPius II prseJicloannoele-cttis, onuies illos magistroscommendalariossttp-pressit, rt novo suo ordini militari de Rethlehemsupposititiasillaseommeitdasadunavit,prout bullaillitts teslatur, queniexhibetdarissimusLeibniiiusin s:toCodicejuris gcntium.Ex quo lempore,sacerhic ordo vere religiosusincepitexistereab omri-bus laieis magistrisvel stiperioribttsliheralus, et a

C Solisreligiosisvitis gubernatus. Sic enimsuramnsponlifexXislusIV per solemnembullamanno147(iinandavit: «Statuenlesac etiaiudecernenles,quodipsius onlinis liospitalia,pr«ceptorise,membrartloca nulli, ctijusctinquedignilatls, status, gra.kss,vel conditionisfuerit, prjelerquam ipsius nostrihospitalisfratribus,et ordinemipsumcxpressepi'0-fessis, eis tamenpro solo nulu dicti prjeceptorisexislentis, el pio temporead clausttutn, quolie,'cxpedierit,tevocandus,in lilulunivel commendamconferi'ivaleant, sive possint.>

Ev hacetiamauthenlicabullain Bullario MagnaRomanorrlata tom. I, pag. AM, discimus, quos-dam Tiansaljiinos praeccptoresvel raagistros, etprsecipuein GalliamandaiissummorumpontificmuPit Het Pauli II non'obtemperasse,sed taiiahospi-talia in suosususconvertisse,et generalimagislioRomanodebitam obedientiamdenegasse,nec tan-quam religiosos viros, sed poliusqua»isseculaes

D commendatariossese gessisse,quos proiu acriterhis verbis perstringitomnem rerura proprietateinab ipsis auferen:.: <Cumilaque, sicuti accepimusdisplicanler,nonuulliiu ipsius hospitalis fratres,etiara prseceplorias,bospitalia, tnembra, et iocipia ab ipso hospilaliin Saxia depeudeutia,obli-nentes,ambitioneet cupiditate csecainductiet subtermiiiisnon conlentitemcritatepropria se ,-gene-ralesprseceptoresdicli ordinis, prsecipueultraiuou-tanes nominare,elc. «Adeoqueotnnesmilitescom-mendatarii hujus ordinis sunt suppressi,et aucto-ritate apostolicareliquiomnesprseceptoresethospi-lalarii ubique subjicielianlurmagistrogeneraliRo-mano,sic enim ibidemprsecipitur; «Quinimoom-«es et singulidietiorJinis prseciplores,hospitalarii,et religiosi,quos eidempiseceplorinoslri hospilahsin Saxiapleno jure subessevoluraus,et tanquamsuosupenoriobedientiam,et reverentiamcongruamexhibere;a'c salvahujus sedisauctoritaleni oinni-

Page 4: 1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150_SS...1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150 tuaa,axsperaesonijtestmmicosmeos,IUesi omneseo-rum inimicilias, ut fiantde inimicisamici,

1135 1NN0CENTTIIh.PAP& OPllSCULADUBIA. mfi

bus sicnti unieo eorum prseceptoii, obtemperareteneantur, el debeant.n

Ab htijns igitur bullsepontificioRpromulgalione,eliamapud Gallos, omnespwceplores, rt hospita-larii S. Spiritus, sub jurisdirlione magistri gene-' ralis Romanivixerunt, el per liia solemniavolafacti sunt veri religiosi,usque ad exordium sseculiXVII; nam anno 1619, summus pontifex PaulusV concessit Gallis viearium generalem, sed aRomano generali ordinisquodammododependen-tera, et GregoriusXVpapa constituit,ut taiis vica-lius, elvisitator generalis eroitteret tria vota so-lemniareligiosa,ethabitum oi'dinisinduerel.Adeo-que non nisi anno1625, summus pontifexUrba-nus VIII ad instanliamLudovici XIII regis, ma-gistiuin generalem xenodochii Montispessulani,aliosqueprseceptores,bospitalariosper regnaGal-liseet Navarrsedispersos reddidilliberos a jurisdi-clionemagistri generalis Romani.Ilinc exoita estoinnisdisciplinseregularis rela\atio, et in lllispar-libus,prseceptoreset magislri eomineudataiii ite-rum recrudcscereco?perunt„su|posititiummilitaremordinem ubique introducereconanles.Et quamvislalibususuipationibusacriterrestiterint zelosiores,etmagis pii prseceptoies;altamen nihil effecerunl,donec anno 1700 niagnanirausGalliarumrex Lu-dovicus XIV hunc oidinem S. Spinttis in /Saxiadeclaravit,deberesestimariveium ordinemregula-rera, atque ul praeceploresilli sseculai'eset com-jnendalaiii supprimeientur. Sed tandem ad fre-quenles quoruindamroagnatuinattlicorum impor-tunitates, cnnslituius esl magistergeneralishujusordinis per Gaiiias quidain ex pnma nobilitateregni, subcujusdirecfioneomnesrehgiosiel fratreslaiciviveredebent, el ubiquebospilalilatenim om-uibusxenodochiisrite observare,qui ideomagisterordinisS. Spnitus dc Montepessulanonominatur.

Inlerea, reliquahujus sacri ordinis xeuodochiaper alias regiones extra Italiamel SiciliaraereetasubjurisdicuonearcliibosiJitalisRomanimanseruni,quorura iiiqiulini legulain ab Innocentio111,paj)apraesciiplain rue observanl.Hujnsrei insignepiw.-bet exempluinMemniingenseliospitale m civtuteimpeiialiejusdem noininis situm, quod eUanisiaLutheiano magistiatu quoad teinpoialemjunsdi-clionem dependeal, atiamen rehgiosi hospitalariipubbcuiticalholicserehgionis exereittum obtment.Nain illismlegruniest m propriaecclesiapulsatiscaropaiiisrem divinam diu, nocluqtte soleranitercelebrare, saciamenia adniinjstiaie, sanotissiuiameucharistiaiiiadse^iotos, etiam in domibusLuthe-ranoruin decumbentesritu catbolicocum camp.i-nula el luminedeferre,morluos puijhce sepelue,omnesquealias cseremoniasapudoilhodoxosCiin-slianos usitatas cum debita rcvereulia peiagere.Eral etiam oliin in eodem Suevisecirculo,ajmdWimpinam urbem impenalem, eximium, hujusordinis xenodochium,quod lempore mulate reli- ]

•^ionis ad incitas est redaclum,sed illuUcirca me-tliuTtisseculiXVII,religosi Memniiiigensesrestau-rare laborabant, et quamvis amjjlissmiosi-edonus

nunquamrecuperarejjoluerinl,suistamen expenstsquosdainreligiosossustentaie solent.Pro his duo-bus hospitalibusin Germaniasitis, j)rspceptorxeno-dochiiMeromingeiisis,inrecoguilioneinsulijeclioiiisarchihospitalcRoinanodebit.c,annualini exsolveresolebatseplcmBizantinosaureos,proul ex antiquisraonumeiitisurbis Memmingeiisiseruitur.

Nrc ambigerelicel, quin rebqna aniplissimaxe-nodochiaper vanas catholicioibis jJroviiicia»dis-

peisa, lioc idem pwsiiieiinl, ptout pluiima, quseper Hisjianiam,Belgium, Hungariam, Poloniamsujierhunt,etiaiimumliodiedebitumsuumpensumaiiiiuatimhuic archiho^pitaliRomano tauquamsu-preniuminagistrum generalemoiuniumhospitala-rioruin S. Spiritus agnoscunt.Et quidem hoc ar

A chilirspitale Romanumadeo late palel, superbissedificiisinstrurltim, ac amplissimisredditibuscu-mulaltim,ut grandecastellum reprasentare vide3-tur, plura palatia variis spatiorum intervallis di-siincla conlinens,in quibtisdegunt \aria hominuiriulriusque sextis genera.In unoautempalatio ino-rantur ultra cenlumnutrices, quselactant jiarvylose\posifos; ibidemenim suseipiunturtales infantcstain legitimi,qtiam illegitimi,ne famepereant. inaltero autem habitantpueii adolescenlioresnumerocirciterquingenti,qui a piis prseceploribusinstru-untur in doctiina Christiana,aliisquediversisarti-Ims et scientiis. In tertio dein palalio degtinitoti-

- demnumei'opttelte, qusea sanctimouialihusfemi-nis ejusdem ordinis in onmi virttttum genrre in-struntur, sicut in regulaii aliquo mouasteiio.i>iquailo deniquepaiatioduo sunt longissimaambu-lacra, ita, ut quodlibet mille lectis sil impktum :unum quidem continetinlinnosviios, allritim au-

g teni aegrolasfeminas,etc. Asiprseterli.ecomniaetjilura alia superbasedificiapro infantibusexpositiset segiotispersoniseliam peregrinisad\eniciilibusordinaia, adest ibidemmagnificumccenobiuma re-ligiosisvnis iiriiabilalum,qui diu, noctuquedivinislaudibusintenti j'egularemvitamsubRegulaS. Au-gustiniet seqtteniibuseonslilutionibusdegunt, ubietiam magister generalis totius ordinis habifaiesolet.Atquein hoc archihosj)italiin ustim iullimo-rum expendunlur anmtatim stipra ducenta miliiascutoitiin Roinanorumcoinpuiandounum aiinumcitinaltero.

Sed i-edeamusad sequentesconslitutionesexhi-bendas,qttasanno 1564,Romseedidit rcverendis-siinus dom.BernaidinusCyriilusAquiianus,toliusordinis prseceptoret generaiis magisler; illasqt.enominal Regulamsacii ordinisSancliSphilus inSaxia.QusequidemconstilutionescumbullasuminipontificisInnocenlii III, cum omninoconveniant;

Q sic Iiaudambigerelicet, quin piissimus ille poiui-fex htincordincminstituenseadem slatufa religio-sis utrittsquesexus prsBscripserit;quamviset ill.seti.tmRegulain Augustiniatiamaliis hospilaiaiiiscounnuiiempro norma vilse tradiderit. Altamenqoisquis has coiisUl'i.ionesvel le\iler peilustret,facilepeiciperepotrsl, nou Ojiuiiastatulahic exhi-bila ab exordioordinis fuisse usitata, sedsucce=suleniporisplui'aex ilhs fuissesuperaddita.

Cumeninionniinoconsleta primsevainstitutione'hunc sacrumordinem fuissea sseculatibuspotius,quara rcligiosispersonisguberna.ura, sicsujjpres-sis illis sseculanbus prseceptoribusvel maystns,necesseomniiio erat, non nulla conderenova sla-luta, omnibusulriusquesexusleligiosiscominunia.Interiniprsesenlcsconslilutionesad gt.bernanda,etregendaxenodochiamaximesalutateosunl.Omnes-queuiriusquesexushomines.prselerlriasoleniniavo-ta religiosaeliaraadgereiidamspecialemcuiamsegio-

0 toruni et infanlumexposjlorumastrlngunlur.ilincplurinnsgaudenlpiivilegns,el eximunlurajurisjic-iioneo.imiumordinaronutn, omniaquealiorum sa-croium ordinumpriviirgiaipsissuiuconcessa.Quodaiitemreligiosihujusoid.iiisaveantsenominare Ca-nonicosregulares,boctanlunieveuilexillo lempoie,quoverainregulaiemvitam ducerecoepcrunljuxtaRegulani S. Augustini, et postquam congregatiocaiionicorumregulanum S. Spiritusper Galhaset

Lolhariiigiamdispersailli associata esl. Nunquanitamen habitu canonicoincedere solent; iliorttmeiiinihabitus idem prorsusest cumillo clericorumssecularium,nisi quod ad dislinetionemsupi-aha-bitura nigrum debeant geslare cracem albamad

pectus assutam, dupliciter lrans\ersam, quarumpiima mniorest, piottt refertTauiburinus supralaudalus. Sequilurjam ipsiusRegulselenor, proutnob s in ms. luit coinmuiiicalus

Page 5: 1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150_SS...1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150 tuaa,axsperaesonijtestmmicosmeos,IUesi omneseo-rum inimicilias, ut fiantde inimicisamici,

i.lZl REGULAORDINISS. SPIRITUSDE SAXIA. 1138

REGULA ORDINIS S, SPIRITUS IN SAXIA.

Fratribns ordinisSanctiSpiiilus in Saxiaubilibet

constitulis,BemardinusCyrillusAQOJLAMJSejusdrmordiuisprseceptor,el generalismagister.

Regulam ordinis noslri, et velerum nostrorum

insliiulaPatrum, fralres dilectissimi,denuo vobis

ostendimus; ad quorum observantiamomni vos,

quo possumus,officio,et affecluhortamur. Ut perea nosDeus omnipotensdirigat in viam suani,et

sanctiejus Spirilusmunere, vestrisquepi-ecibus,si

quidnoslro in ordineinfirmumsit, coeiestiopeso-

lidelur, sanelur segrolum, alligetur confractum,reducatur abj'ectum, et pia chaiitalis ttffeelione,

A deperditumqusaralur.EjusdemSpiritussanctivirtussoletur inler nos, pusillanimes; el, si qui sint, in-

quieloscorripiat; projcctos,Jaiiguentesque,et loca

nostra sttadextera tueatur, etprotegat. Mihi insu-

per (qui pro vobisomnibus, et me ipso rationem

reddere teneor) ej'usdono, vcstiisqueorationibus,

compatiet misercridi^netur. Valeal quis veslrum

in Domino, et ej'us in timoreijisius mandata, et

rcgulariahascprseceplaservet

Romse,in sacra hospitah a>deSaucti Spiiitus.Kal Aprilis,1584.

EJUSDEM SACRI ORDINIS SANGTI SPIRITUS FUNDAMENTUM.

LectioS. EvangeliisecundumMailhwum,cap. \xv.

In illo tempore,dixit Jesus discipulisstiis. CKJJJ

vsnerilFilius, etc.: usquead, Jusli aulem in vilam

alernam.STEPIUNOSdivina miseratione lituli S. Maiise

trans Tiberimpresbyter, et RMNDIUUSS. Marisein

Cosmediudiacouus,cardinales: dilectis filiis, ma-

gislro, et capilulodomusS. Sjnritusde Urbe Ro-

mana, etuniversisi'ectoribus,fratiibus,et sororibtts

aliarumdomorumsub ipsiusordine et roagisterio

Mmmoranlibus,saluteminDomino.HsecctRegula,

quam de mandatoel auctoiitale sedis aposlolicsevobisobservareprajcipimus,"et a summo ponlificcscilicetdominoInnoeentio papa III, data fuit, et

omnibus sacrosancl.fiEcclesisecardinalibus con-

lirmata,qusesic incipit:CAP.I.— SuncliSpiriius adsit nobisgralia. ,

In nomineDominiet individuseTrinitatis.Palris,et Filii, el Spiritus saucli, Amen.Oranibusfialri-

bus el soroiibus tam prsesentibus quam fuluiis

totius ordinis S. Spiritus prsecipiendoinandamus,ut sub obedientia, incastilate, el sine proprio vi-

\ar.t, ad^curamet servitiumpauperumpiirtcipaliterintendendo.

CAP.II.— Depromissionenoviliorum.

Ego N. offeroel trado meipsum Deo, ct beatsc

Maiise,et sanctoSjmitui, et dominisnqstris infir-

inis,ut omnibqsdiebusviue mesesim servus illo-rum. Promittocastitatem,cumDeiauxilioservare;et sitiepropriovivere,ct tibi N. et successoribustuis obedienliamtenere,elbonaipsoruinpauperumfidelifercuslodire. Sic me Deus adjuvet et hsec

sanctaE\angelia.Et offeratse cumlibroad altare, elc.

CAP.III. — Dereceplioneiwviliorum.

Per promissionem, quam Deo fecisli, et beala

BMari83.cl sancloSpiritui,et dominis nostris inliivmis iccipimusle, et animampatris tui, et malristuseinmissis, matulinis, jejuniis et oralionibsis,

eleemosynis,et in cunclisbene factis, qusefiunt, etfient in domoSanctiSpirilus: ut Deus lalem par-lero tibi relribtial, qualem unusquisquc nostruiiL

babere exspeclat.Et domus Sancti Spiritus pa-nem et aquam tibi proniillii, et \estem humilem

dabit.

Quofinito,si prseceptorisivemagistro,ct capitulovidetur, prseceptorsiveraagister,vel prior accipialmantellum: et ostendit ei crueem,et ponatad col-lum ejusdicens: Per hocsignumcrucis fugiala te

omnemalignum,et Chrisluste pei'ducalad regiiumseternum.Aracn.

" Hisdictis, proni in terra preeesproeo faciant ad

Dominum;et prior, sivemagister,velaliquissacer-

dos incipiatPsalraum scilicet : Deus misereatur,cumGloriaPatri: deindedicil Eyrie eleison.Pater

noster.

y. Et ne nos inducasin tenfationem.

i^. Sed liberanos a malo.

f. Salvumfac sei-vumtuum, Domine.

$. Deusmeus, sperantemin te.

f. Mitleei, Domine,auxiliumde sanclo.

i^. El de Siontuere eum.

y. Eslo ei, Domine,lurrisforlitudinjs.

i^.A facieinimici.

y. Domine,exattdioralionemmeam.

ry^. Et clamor meusad le veniat.

j>,Dominusvobiscum.i^.Et cumSpiril,utno.

Oremus.

Protege,Domine,famulum tuum (vel famulaiu

tuam) et gralisetttse dona in eo mulliplica: ul ab

cmnibus tuealur offensis,et a lemporalibusHOIJ

Page 6: 1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150_SS...1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150 tuaa,axsperaesonijtestmmicosmeos,IUesi omneseo-rum inimicilias, ut fiantde inimicisamici,

1139 INNOCENTIIIII PAP./EOPUSCULADUBIA. lUd

dcslituafur auxiliis: sed spiritualibussempileniisgaudeat institulis.Per Christum.

Deus,cui propriumest misereri scmperet par-.cere: suscipedepiecationemnoslram: et famulum

luum,quemdelictorumcatena constringit,misera-

tio tusepielatisabsolvat. Per Chrislum.

Deus,qui aposlolistuis sanctumdedisliSpirilum,concedefamulotuo pisepelitioniseffectum: ut, cu-i

dedisli fidem, largiaris et paeem. Per Dominumnostrum.

CAP.IV. — Qualitersocietasnoslrapetcnlibusdettir.

Cumaliquissocietalemfralrumpetit, et oralio-nibuseorum \oluerit se conunendaFe,in capituk)proslernalur in terra. Et hicincipiat prior vel sa-crrdos hos jisalmos: Levavioculos meos. Depro-fundis. Ecce quam bonum. Kyrie elrison. Patcrnosler.

f. Et ne nosinducas in tentalionem

i^. Sed libeia nosa raalo.

f. Salvumfacservum tuHm.

n).Deusmeus sperantemin te.

f. Mitteei, Domine,auxiliumde sancto.

n).Et de Sion laere eum.

y. Ostendenobis,Domine,misericordiamlita:M.

i^. Et salutare tuum da nob's.

y. Domine,exaudi oralionrm meara.

i}. Et clamor meusad le veniat.

f, Doiniiiusvobiscum.^. Etcum Spiritu tuo.Oicitiws.

Dcus,qui es fons lotius misericordise, spcs et

consolalorlugentium,vita et salus ad te claman-

lium, exaudi precespopuli lui, et illorum, qui sein noslris oralionibuscomroendanl,ul eum tuae

potentisedexteraprotegal,et defendat: qui quate-nus libi soliDominosecura mcntevaleatdeservire,

alqueabomnitenlalionummolestialiberalus, tran-

quilla pacissalutepietati tusecontinuas agei-egra-tlas mereatur. PerDominum.

Alia oralio.

Deus,qui es justorurn gloriaet misericordiapec-caloruro: pielatemtuam humiliprcce deposuimus:ut famulumtuuni N. benigne recipias, et pielatistuseei custodiam impendas,ut ex lota menle tihi

deserviat, et sub tua proteetione consistat. Et

quando eis extremadies advenerit,socielatemsan-ctorumpercipiat: cumquibus inenarrabilem glo-liam sine finepossideat.Pcr Christum.

Alia oraiio.Precamur te, Domine,ul intereedentebeata Vir-

gineMariaeum omnibussanclis luis, famulotuoN. indulgentiam liibuas pcccatoium, opus ejusperficiasin bonum,miserieordiamet gratiamtuam

ci.concedas,fide, spe, et charitale eum repleas;mentemejus ad ccelestia desidena erigas, et ab

omni adversitatedefendaseum,etad bonamperse-verantiainperdueas.Pcr Dominum.

Post haecdeturilli cumlibroet stola, petiia so-

cieias, priore vel sacerdoteitadicente:

A «Damustibi (vel vobis) sociefatemnostrames

participalioneoralionutnnostraruni, et beneficium

eleemosynarumnostrarum.»Et diciturDeogratias.Postea osculetura fratribus,el scribalur in libro

confraternitalis, et illud etiam,quod dare promi-seritin unoquoqueanno: et cum defunctusfuerit,(onscribalurin Kalendario.

CAP.V. — Qvandoatiquisoffcrlvrinpuerilictin devolionepaternu.

DomineDeus omnipotens, qui es ijicomprehen-sibiiis et immensus, qui tuum plasma voeationesancta eligere dignatttses, concede huic famulo,vel puero,vitamhonestam,eonvwsalionemstudio-

sam, oralionemplacabilem,quatenus dignus efli-ciatur socielale sanctorum.Per te, qui cs benedi-

B ctus in sseculasseculorum.Anien.

Cxr. VI. — Quidfratres ex debilo qumreredebeanlel noiiamplius.

Nullus suum aliquid prsesumat dicere: Sic de

primis Cluisli discipulis diclum est: Erant illisomniacommunia(Act.tv). Procurator vero domussecmidum necessitatem uniuscujusque fideliteromnibusadmjnistret, sicutctiam scriptuinesl: Di-

videbatursingulis prout cuique opuseral (ibid.).Fi-atresnon quserantampliusex debilonisi panemet aquam: etveslitus eorum sit humilis, quia Do-mini sunt pauperes, quorum servosnos esse fale-mur: nudi et sordidiincedunt,et turpe esl servo,ut sit supeiijus,et dominusejus sit bumilis.

CAP.VII.— Quid,et a quoporleturad mensam." Nemoprsetercellerariumdecibovelpotuad men-

sam, vel a mensa, nisiper licentiam magistri ali-

quid porlet. Similitersi fieri polest, ad mensam,-simulomnesaccedant,et simulpost versum, sur

„enlesdiscedant.

CAP.VIII,— Versusmensm,nisiclericisinl prm-senles,ila fial.

Benedieite.Clerieirespondent^Benedicile.Kyrieeleison,Christeeleison,Pater nosier. Secrete di-calur. Quodsi procuratordomus fuerit prsesens,vel qui locumejus tenuerit, dicat;

ii).Et ne nos inducas in tentationem.Aliirespondeanl: ^. Sed liberanos a malo.

Adjung3t:In nominePalris et Filii et Spirilus_ sancti. Amen.

Et sic ad mensamsedeanl.Posteadicant omncs:Amen.

Postmodumsurgenlesa mensa dicant: Misereremei Dcus

Post bupmngatur:Gloiia Patri, etc. Sicut erat.

Dcinde,Ryneeleison.Christeeleison.Palernosler.

y. Et ne nosinducas in tentationeni.

i^. Sedliberanos a malo.Dicatille, quibenedictionemdixerat,j'esponden-

libusaliis: Sed liberanosa malo•

Adjungalur: BenedicarousDoroino,"et ouines

respondeanl:DeograliasQuivero ignoraveiint, Miserere mei Deus; di-

:anl quiuquiesPater uoster.

Page 7: 1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150_SS...1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150 tuaa,axsperaesonijtestmmicosmeos,IUesi omneseo-rum inimicilias, ut fiantde inimicisamici,

Uil REGULAQRDINISS. SPIRITUSDE SAXIA.'

1U2

CAP.IX. — Delectoread rnensam.Per hebdomadamunus clericuslegat, fraler vero

uaus laicorumserviat: quibusabsentibus magisterper aliossupplerifaciat.

CAP.X. — Vl non comedanljiisibis in die.Probibemusautemfratribus,et sororibus,ut non

comedant,nisi bis in die, prsetereos, qui sunt in-

firmi,et imbecilles.Ipsa autem imhecillitasin ar-

bitrio et providenliamagislri sit: nil ob favorem,vel graliampersonseseu,quod absil! ob invidiam,faciendo,sed cum Dei tiniorediscreteagat.

CAP.XI. — De jejunio:A Dominicaprima post festuraOmnium Sancto-

rum usquead NatalemDomini sicut in Quadrage-siraajejunent. Omni vero quarta et sexta feria afesloSanclaaCiucis usquead festumResun-ectionis

Domini, sicut in Quadragesimajejunent. Et quirenueri[, vino sequentidie careat; ct si secundo

tecerit,quarta et sexta feria, in pane et aqua j'e-junet.

CAP.XH.—Deesu carnium.Carnes vero non comedantnisi ter in hebdo-

mada: videlicetdie Martis, die Jovis,et dieDorai-

nico, nisicausa infirraitaiis,vel nisi festuinNatalisDominifuerit. Et qui contra feceril, tres dies in

pane et aquajejunet.

CAP.XIII.— De recipiendhinfirmis,el minhtran-libusiliis.

Cumergovenerint infirmi, vel deportali fuerintin domumSancliSpiiitus, tali modosuscipiantur:Piimode peccatispreshyleroconfiteaniur, et reli-

giosecommunicentur;el poslea ad lectumdepor-tentur, sive ducantur: et ibi quasi domini,secun-dumpossedomus,omnidie antequamfratres eant

pransum, charilalivereficiantur.Et Dominicisdie-bus sacerdoles,et clerici, fratres, et sorores cum

p ocessione in domo Sancti Spiritus pergenles,missa,velEpistolaet Evangeliura lanlum dicatur.Ilora autemprandiipauperum,et hora cosnse,cam-

pana pulselur, ad cujussonitumfratres, qui nonsunt in operibus,stalim occurrant, et devote ser-\iant.

CAP.XIV.— De honeslatefralrum,el eorumserviliocircainfinnos.

Conslituluraesteliam, utin ecelesiahonestussiteoruni incessus,et conversatioidonea, scilicet utcleriri ad altare cumalbis vestibus deserviantpre-sbytero; diaconusvel subdiaconus,et, si necessi-tas fuerit, alius clericusliocidemexerceatofficium,et lumenin ecclesiasit semper,die, noctuque. Etad iiifirmoruinvisitalionempresbytercumalbisve-slibus incedat: religjoseporlanscorpusDomini:et

djaconusprsecedat,vel salteraacolytusferens lan-

ternam cumcaiidela accensa, et spongiam cum

aquabenedicta.CAP.XV,— Qualiterfratres ire, et maneredebeitt.

In civitatibus,vel in villis seu castehis, in qui-bus propriasdomoshabueiinl, nihilomninocome-

daul extraillas domos, nisi prselalusloci tenuerit,

Avel invitaveriteos. Qttiautem hsscprsesumpseril:tribus diebuscontinuisjej'unetin panc et aqua: et

quatuordecimdiebus in terra sinemensa et mapjiacomedet.

CAr.XVI.-*-Dehis, qui aliquovadunt.

Siquis ex nostris habuerit necessitatem, quo-

quameundi, cum quibusmagisterjusseril ire, eat.

ln via vero videat, ne in omnibusmoribus suis

fiat, quod cujusdam offendataspectum,et quod

suam dedeceat sanclitatem.Sedens ad mensam,

secundumposse, silentium tenere studeat.

CAP.XYII.— Vlnullussoluseat.

Nulluspedessolus per urbem vadat, necsociuni

sibi sumat,nisi qui amagistro sibi fueiit sociatus,

vel ab eo, qui, magistroabsente,vicessuas gerit.

Providcalautem magister,vel qui vices suas gerii,

honestamsocietatem. Qui sine mahdato vel sine

^societale, ut prsedictumest, ire prsesumpserit,

primavice in lerra sedeat: secundaduobusdiebus,

tertia vice septem diebus poeniteat, el quarta et

sexla feria in paneet aqua jejunet.CAP.XVIll.— Deprocessionein Iwspilali.

In hospitali ad processionemin quadragesiraa

SanctiMartini,et majori,clericiet laici, et sorores

conveniant, et dicto compleloriofratres ad suuru

dormitoriumaccedant,et sororesad suumcumsi-

lenlio,ubinullusextraneusadmittalur,adjacendum,

et nunquamnudi jaceant, sed vesliti camisiislineis

aut laneis, aut aliis quibuslibet vestimentis,soli

C jacentes. Silentiumetiam ibidemusque niane ob-

servetur;quodqui ruperil,vinumuniusdieiamillat,

si se non correxerit, aliaspuniatur secundum pro-

visionemprseceptori-uCAP.XIX.-—Desilenliofnecctesia.

Similiter silenliura in ecclesia teneaiur, ut non

possit divinum ofliciuraimpediil. Si quid autem

dicendumfuerit de necessiiale,in aure fratris diV

calur : etqui silentiumruperit, vinumamittaL

CAP.XX.—Deconservaiuiacharitale.

Charitatemad onines homineshabei'e studcant:

inler se pacemet coucordiainhabeant, avaritiam,

invidiam, stiperbiam,odium, iram, detractiones,

murmuraliones, et maliliam a se oninino abji-

cianl.^ CAP.XXI.—Decapitulofratrum generali,

Per QualuorTemporaanniprimisdiebusjejunio*-

rum QuatuorTemporumprseceptordomuscumfra-

tribtis suis gcneralecapilulumteneat, et de negotiis

domuslidelilertraclet. Quisi tunc fortenon fece-

jil, infra octo dies, quam citius poleril, faciatdili-

grnter.CAP.XXII.— De communitalemaghtri.

Solliciteautem provideat prseceptor, et com-" munitalem fratrum, et consuetudiuemlaudabilem

domus, et prseceptaRegulseper omnia teneri fa-

ciat.

CAP.XXIII.—Decomniunilaiemensmfralrum.

Prseccptorad coinmunemmensamfratrum sem-

Page 8: 1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150_SS...1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150 tuaa,axsperaesonijtestmmicosmeos,IUesi omneseo-rum inimicilias, ut fiantde inimicisamici,

1U3 INNOCENTIIIII PAPJE OPUSCULADLBIA. UU

per comedat, nisi propter hospitrs, vel alias ex A

honesta causa seu necessaria remanrat

CAP.XXIV.— De zleclionemaghlri.Electio vero ejus infra mensem post decessum

alteiius per communeftatrum consilium celebre-

tur, nec eligatur secundum dignilatem gentis, sed

secundumvitsemeritum, et sapientisedoctrinam,CAP.XXV.— De silenliomensse.

Ad mensam, sicut ait Apostolus (II Tltess.m),fratres panem suum cum silenliocomedant, lectio-

nem sine tttmultu audiant, ne solsefattces sumant

cibum, sed et aures esuriant verbum Dei. Quodsi necossaiiura fueiit Ioqui, uni servilorum in

aure sub silentio dical. Magister vero maj'or, si

voluerit in audienlia oranium pro necessitale lo-

qui potest : cum disci'elione tamen et mensurahoc faciat. El post completorium non bibant, et in

lectis silenlium teneant, sicul superius scriptumest.

CAP.XXVI.—rDecorrectioneclericorum.Coriectiovero clericorum el specialium aliorum

ad j))'seceploremlaicum non pertineat, sed ad car-

dinales, qttjbua a domino papa ipsa domus fueritrecommendaia. Ipsi vero cardinales ad tempus

quandiu voluerint, alicui clericode ipsa domopo-lerunl commilterevices suas.

CAP.XXVII.— De officioclericorumel de primatu.Prssfafi vero clerici in diurnis et nocturnis offi-

ciis coiisuetudinemRomanse cuiise observent, et

primi in refectorio insimul in una parte ante lai- n

cos sedcant, piiorilale inter eos sacrorum oi'dinum

observata.CAP.XXVin.—De condilioneclericorum.

Si ,quando vero contigerit aliquem de clericisfratribus ad aliquam filiam destinari, vel illiusclerieicommiserinlvices suas : ita lamen,quodse->cundum lenorem privilegiidomini lnnoceiuii papse

tertii, semper in ipso bospitali quatuor ad minus

gint clerici Regulam ejusdem hospilalis prolessi,

qui pro nobis, et prsedecessoribnsnoslris, ac suc-

cessojibus noslris, ac fialribus vivis pariter ac

defunctis specialiter obsecrantes, omnia spiritualialibere administrent.

CAP.XXIX.— De correclioneclericorum.

Clerici vero, si in his deliquerinl, pro quibus D

laici sedebunt in terra in refeclorio sine mappa,in bonore ordinis clericalis in terra non sedeant,ne ex tali quasi publica poenitenlia penes gravesCt bonos quodammodo efiicianlur iiifames, sedloco illius posnsesingulis diebus, in quibus sic

pcenileredebent, uno piiventur ferculo, et iri loco

Ultimosedeant, nedumposl clericos, sed post laicos

fratres suos.' CAP.XXX. — De capilulo.

Semel in hebdomada ad minus magister, vel

qui locum ejus lenuerit, cum fratnbus capitulumteneat. Cum sororibus vero magister capitulumteneat cum sacerdote fraire, et cum duobus aliis

fratribus.

CAP.XXXI.—Depwnisfornicaniium.Si quis fralrum, vel si qtta soror deprehendatur

in fornicatior.e,volumus ipsum ineludi in carce-

rem, et per annum ibi habitet, omni occasionere-

mota, et vita sua sit talis : Sexta feria in pane et

aqua jejunet, et per totum annum non prsesumatcarnes manducare, nec vinuropotare; elpost an-

num, si invenlus fuerit castigatus, et bonis TDO-ribus ornatus, secundum arbitrium pi'sesidentis,in

conventumcum cseteris fralribus redeat. Ita fial in

prima vice; ct si secunda deprehendalur,per duos

annos fiat, sicut superius est relatum. Et si forte,

quodDeus aveitat! tali facinore fueiit iterum de-

prehensus, omni vila sua absque remedio ibi ha-

bitet. Feria sexta infra octavas NatalisDomini li-

cenliam habeat bibendi vinum. Et si opus fuerit

infra.OctavasPaschse sinuliler. Si eliam feslivitas

OmniuinSanctorum cvcnerit ;iu sexla feria, quo-rura vigilia quiula feria celebratur in pane et aqua,liceat ei uli cibis conditis in ipsa festivilate; elsit

in potestale praeceptoriscum consilio capiluli ali-

quando, si necessefuerit, poenammitigare.

CAP.XXXII.—De fratribus altercanlibus, el percu-tientibusallerutrum

Frater si allr.rcatus fuerit cum aliquo fratre, et

clamoremhabuerit prseceptor,talis sit pcena: Se-

ptem dsebusjejunet, quarta et sexla feria in pane

etaqua, comedensin lerra sinejnensa etmanuler-

gio. Et si percusserit, quadraginfa diebus mandu-oet in terra, et si sanguinem effuderit, habitum

dimiUat. Si vero recesserit a domo sine volunlate

prseceploris sui, cui commissus fuerlt, et posteareversus fueril; quadraginta diebus manducet in

terra j'ejunans quarta et sexta feria in pane, et

aqua. Etper tantum temporis permaneat in locoextraneo quantum loris exstiteiit.

GAP.XXXIII.— Deconsiiluiionehorarum.

Fratres cum ad matutinas surrexerint, et in ec-

clesia fuerint, matutinas et horas BealseMarise,stanles erecli, vel flexisgenibus audiant, nisi in-firmitas impedierit. Ad matulinas diei, et horas,dum psalmi dicuntur, lecliones leguntur et rcspon-soria cantantur, fratres sedeant, sed a GloriaPatri

propter reverentiam Trinitalis se eleient, et adaltare caput inclineut. Fratres, qui ordinati non

sunl, et in Ecclesia non fuerint, pro malutinis

BeatKMarisedicantPater nosler 12; et pro matu-.tinis diei similiter, et pro aliis horis singulis BealseMarisePater noster 7; et pro illis similiter diei, et

pro vesperis 9, et pro deftinctis9, similiter. Omni-bus compufatis, sunt 155 Pater noster.CAP.XXXIV.— De fralribus maie se habenlibus.

Fraler si non bene se habens, si ab aliis fralri-r

bus bis atque ler correptus el admonitus fuerit, et

diabolo instigante , se emendare noluerit, nohis

mitlatur pedester cumcharta continenti suum deli-

ctum : lamen procuralio rara ei donelur, ut ad ncs

venire possit, eumque corrigemus.

Page 9: 1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150_SS...1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150 tuaa,axsperaesonijtestmmicosmeos,IUesi omneseo-rum inimicilias, ut fiantde inimicisamici,

15*5 REGULAORDINISS. SPIRITUSDE SAXIA. - 1U<5

CA?.XXXV.— De fralribus cum proprio viven-,tibus.

Si quis fratruni in morle sua proprietatemIia-

buerit, vivensquemagistro suo, vel sacerdoti adutililatem domusnon ostenderit: nullumdivinuinofliciumpro eo agatur, sed quasi excommunicaiuscumipsaproprielate,extra coemeteriumsepeliatur.El si vivensproprietalemhabuerit incolumis,eiquereperta fuerit, et magislrosuo celaverit,ac posleasuper eum inventafuerit : ipsa pecuniaad colluni

ejus ligetur, et per hospitale Saneli Spiiitus, velaliaedomos,ubi peimanserit,ducalur.

CAP.XXXVI.—De proprietarih.Omni anno in capilulo Pentecostes proprielarii

excommuuicentur,et, absolulionerecepta,restituant

pecuniam, et septem diebus poenilrant quai'taetsexta feriajejunantes in pane et aqua. Et, si se-cundoreperti fuerint, poenaduplicetureis; si tertioiderncrimen,quod absil! incurrerint, quadragintadiebuspoenileant,ab <vninifratrum consortiosepa-rati.CAP.XXXVII.—Deofficiofaciendopro fratribusel

sororibusdefunclis.Cumsit valde necessarium,firmiter praecipimus

fieri, et pracipiendo mandamus, -utde omnibusfratribuset sororibusviaro universsecarnisingre-dienlibus in omnibus obedicnliis quibuscunqueobierint in domo S. Spiritus, 50 diebus missseproanima fratris et sororis celebrentur. Presbyterivero,quifuerintin domoS.Spiritusquinquemissas (fratris vel sororis illius reddant. Cseterivero, cle-riei duo; psalteriafratres laici, si septempsalmossciverint,septemvicibusillosdicant: si illosnesckveriut, 200Pater noster dicant.

CAP.,XXXYHI.—Dejudicio in capituto.De omnibus[clamoribusin capituloj'udicetur,et

discernatursecundumamoremDeiet judicium re-ctum. Et bsec omnia, ut supra diximus, cx parteDei omnipotenliset beatseMarise sempervirginis,et sancti Spirilus et dominorumnostrorum infir-niorum prsecipimus,ut cum summostudio, ita peroinniatenealur.

CAP.XXXIX.— De indumenlispauperum.

Paupei'es in hieme, laneisveslibusa festoOm-nium Sanctorumusque ad NalalemDomini: et insestale,a Pentecosteusque ad festumS. Joannis,ad rainusquadragintade pannis veteribusfratrumet etiam infirmoruinvestiantur. Hanc autemelee-

liiosynam magister cum consilio duorum fra-

trum, semper indigentibus, secundum charita-tem Dei,non specialemaffeclum,vel amoremlar-

glatur.

CAP.XL.— Depauperibusrequirendis.

Pauperes infirmiper vicos, una die cujuslibethebdomadse,et per plateasquserantur, et in do-inum Sancti Spiritus deferantur, et eorum cura

diligentissimehabealur.

ACAP.XLI.— Deorpltanisnutriendiselfeminisprm-gnantibus.

» Orphaniinfantesprojecti pro posse domus nu-triantur : et pauperesfeminseprsegnantesgratanlersuscipiantur,et eis charitaliveminislretur.

CAP.XLH.—Deservitiopauperum.Sororcsinfirmishospilalisdie Martiscapita,die

Jovispedesabluant; et linleamina,quandoprseci-pitur, eis abluant.

CAP.XLIII.—Depanperibussuscipiendis.Communespauperesqui in doraoSancliSpiritus

hospitaiivoluerint,pro posscdomuslibentersusci-

pianlur, et cbaiitaliveIraclcntur.CAP.XLIY.— Dereligiosissuscipiendis.

Si aliquis religiosus ad bospitandumin eademB doino, sivein domibusnoslrisvenerit,quasi servus

Deibenignesuscipiatur, et charilative illi submj-uislretur. .

CAP.XLV.— DeItospiiiomagnalum.Si vero aliqua magna persona fuerit, speciale

sibi hospitiumprseparetur,et secundum possibili-tatemdomtts,ei reverenterserviatur.

CAP.XLVL—De peccalricibussuscipiendh.Mulierespeccatrices,qusepro conservandacasti-

tate in domo Sancli Spiiitus per septimanamsan-

clamhabitarevoluerint usquepost octavasPaschse

sine contradiclioneconcedalureis.CAP.XLVII.— Delitieiis deferendis.

Nullus Iltterasportet, nisi prius audieril legeie;

P et si, leclis litteris, audierit in eis aliquid conti-

ljeii, unde aliquodmalum possit oriri, eas nullus

poitet; quia Urias detulil lilleras mortis suse (IIReg.xi).

CAP.XLYIH.—De deposiio,Csmmendationemnullusrecipiatsine conseientia

magistri, et aliquorumfratrum, excepto hospitala-rio, qui peregrinorumtantum, et forensiumpoterit

deposiiacustodire.

CAP.XLIX.— Ut iiulli liceat ecclesiamconslruere.Nullus construere faciat ecclesiamvel domutu,

ahsque jussu magistri et eapituli.Et si contra fe«

ceiit, quadragintadies poenileat: quarta et sexla,feria in pane, et aqua j'ejunet.

CAP.L. —De injuriisvilandh.0 NulluSaliquemfratrem clainareaudeat prodito-

rem, vel regeneralum, neque ore fcetentem ve}menlilum,velliliummerelricis,el qui in culpisislis,ceciderif,sine poena non sit, sed septemdiebus,

graviterpuniatur. Et quarta et sextaferia in jiane,et aqua jejunet.

CAP.LL—;Desuslentandisleprosk.Statuimus,'ut si quis fratrum nostrorum, \e\

sororumin leprsemorbuminciderit,in domoSancti^

Spirilus providealur ei tanquamuni ex aliis fra-s

tribus in aliquo locodomus.

CAP.LII.—Dereceptionemunerum.

Si quis ex noslris rem sibi coliatam celaverit^

punialur, et tanquamproprietariusjudicetur. Etsi

Crateraut sorer eulp-fia?velmunusculumacce|ierij

Page 10: 1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150_SS...1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150 tuaa,axsperaesonijtestmmicosmeos,IUesi omneseo-rum inimicilias, ut fiantde inimicisamici,

U47 INNOCENTIIIII PAVMOPUSCULADUBIA. 1148

a parentibus, vel amicis suis : lion audeatea sibi

xetinere,nisi de licentia, et voluntate prseceploris,el si conlra fecerit, ipsas rulogias araittat, et qua-tuor diespceniteat:quaila et scxta feria in paneet

aqua jej'unet.CAP.LIII.— Vl nullus veslesvendat,vel emat.

Pi'secipimusfirmiler et districte, ul nullus prse-sumat vestesvendere,vel emere, nisi de consensu

magistri,vel qui locumejus lenuerit: ul sicut pasciminiex uno cellario, sic induaminiex uno ve-

stiario. Et vestimentumsit humile,sicut scriptumest, et a magistro,vel camerario cmptum.Si vcro

aliter factumfuerit,magisterarcipiat,el ipse sit in

poE.uaseptemdierum, et quarta et sexta feria in

panr, et aqiiajejuuet.

CAP.LIV.— Si quis fratrum inciderit in hmresim,

Si quis fratrum in hseresim,quod absit! inci-

derit, vel hsereticorumscienler participationem,et

familiaritatemhabuerit, et hoc ad noliliam magi-stri vel fratrum pervenerit, dominopapse denun-

lietur, vel ejus visitatori.Si quis autem alicui fra-truiu tantum crimen obj"eceiit,quod probare ne-

quiverit, poenampatiatur, quampassus esset alter.Si vero aliquis ex familiaritate hsereticorumsu-

speclus fuerit, coram capitulomoneatur, et man-delur ei ex parle capituli,ut eortim familiaritatem

vitet, qui si post prseceptumcapituli vitare nolue-

rit, in carcere segnegalusab aliis, poenilentiamagat.

CAP.LV.—Qualilerfralres a fratribus sunt corri-gendi.

Fratres si duo, vel tres, vel amplius,fuerint, etunus illorumnequiteret malcvivendose habuerit;alter frater non dcbet eum diffamare,neque po-pulo, neque prseceptori;sed primoper se ipsumcasligare; etsi se noluerit casligare,adhibeat se-cum duos, vel tres ad eumcastigandutn; et si se

emendaverit, inde gaudere debct. Si se noluerit

emendare, tunc culpam ejus scribat secreto ma-

gistro suo : et secundum quod magister miserit,ita fiat de iUo.CAP.LVI.— Qualilerfraler fralremaccusaredebet.

Fraler alium fralrem accusare non- debet,nisi possit bene probare. Qui si de illo crimina

dixerit, et in probatiouedefecerit, eamdem poe-nam, quamipsepassurus essef, sustinebit.

CAP.LVH. — Qualiter fralres crucis vexillumportare debent.

Fratres onmium obedientiarum,qui nunc, velia anlea offeruntse Deo,et hospitali Sancli Spi-tus, crucis signum in cappis et in mantellisdrfe-raot. In cappisante pectus, in mantellisauteminsinistro latere, ut per illud vexillumet operatio-nem, et obedientiamDeus nos custodiat, et a dia-lioli potestatenos in hoc sseculoet in futuro de-friidat in anima et corpore, et similiter omnesbenefacloresnostros.

A CAP.LYIII. — De obsequiisfralrum defuncloruiihet peregrhwrum.

Prsecipimuseliam,ut ontniacorpora inortuoruni,

atque aliorumChrislianorum,qui post horam om-

nium vesperarumobierint, sepeliri usque in cra-

stinum differantur.Et in hospitali, ubi obieriut

non sine lumine jaeeant in ferelris, de quibus iu-

dicitur,ul anle primam ad ecclesiamdeferantur.

CAP.LIX. — Decunabulispuerorum.Adopus infantium peregriuarummulierum,qui

in domibus Sancti Spiritus nascuntur, parva cu-

nabula fiant : ul seorsum soli jaceant, ne aliquidincommodiinfanlibuspossitevenire.CAP.LX. — Vt maghter proprielalemnon habeut.

Magistereliam proprielalemnon habeat. Et, siB inventusfuerit in morte habere, sine conscienlia

clerici fraliis hospilalis,cui cardinaliscommiseritvices suas, et camerarii, el aliorumduorum fra-

trum, nullum pro eo, sicttt scriplumest, ofliciuiua fratribus agalur, sedquasi excommunicatusextra

coemeteriumsepeliatur.

CAP.LXI. — De dhcretionesenum, et puerorum.Senes et pueri in discretioneprseecplorisper-

maneant.CAP.LXII. — De recloribus filiarum domorum.

Omnes filiarumdomorum rectoros,quas genuitdomusSancti Spiritusde Roma, a magistroet ca-

piluloiu ea rectoriam velhabilumsuscipiant; ncc

ipsi aliquero, vel aliquam absque jussu magistri

p prsesumant recipere; quod si fecerint, habitumamittant et pro excommunicalisjudicentur, et rei

perjurii habeantur, etc.CAP.LXIII.—Neuxoralusvelconjugalusrecipiatur.

Si aliquisvel aliqua roattimoniolegaliconjuuctisint, nullo modo in ordine recipiatur ad habitum,quia scriptum est : QuodDeus conjunxithomonon

separet(Mallh.xix)CAP.LXIY.— De eleclionemaghtri.

Postquam vero magister eleclus fuerit, si forte

deprehensus fuerit culpabilis,admoneatur a fra-

l-ribususque ter. Et si a pravitate,quodabsil!\iam

suam non converterit, doraino papsedenunlietur,non cardinali visitatori, quem dominus papa de-deiit : et poenadebila corrigalur, et eliamdepo-

D nattir, si justum fuerit,el culpa ejus hocexegerit;et alius, qui dignus sil, in locumejus subrogetur.

CAP.LXY. — De camerarih domus.

Domus.nunquamsit sine cameratio,qui pienamhabeat potestalemadminisliandi,et pro\idendiin

necessariis fralrum, el sororum, et pauperum,tamen cum consilio magistri et capituli singulisKalendisitenealurreddete rationem,Et si tuncnon

fecerit,infra spaliumoctodierumfacerenon post-

ponat; quod si non feceril, dum lamen fuerit re-

quisilum a magislro, el fralribus, in secunda, et

quarta et sexla feria in pane et aqua jejunet,

quousqueid fecerit, et alias secundum providen-tiam magislri, et fratrum,si 111proterviamanserit,

puniatur. Et si aliqui de capiluloratiouein audire

Page 11: 1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150_SS...1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150 tuaa,axsperaesonijtestmmicosmeos,IUesi omneseo-rum inimicilias, ut fiantde inimicisamici,

1149 BEGULAORDINISS. SPIRITUSDE SAXIA. H50

renuerint, magister cum residuis audiat. Quodsi

magistii negligentiavel malitia differrelur, idem

magioterhuic poensesubjaceat, ut sexta feria in

pane et aqua jejunet. Clerici vero fralres, si vo-

luerint, intersint: ut si minus heneactumviderint,

super hoc moneant fralres suos. Et si se negle-xerint emendare,proclamentad dominumpapam,\el ad cardinalem,qui eis fuerit deputatus.

CAP.LXYI.— De proventudoinuset expensis,Yolunius-eliam ut oranes inlraUevelproventus

domus reponanlttrimmo sciinio, in quo sinl tres

claves : quarum unam leneat magister, et aliamteneat capitulumet aliam ca.nerarins. Ila tamen

quodprovenlus, qui proveneiiiu, primo veniantadnotitiammagislri, et capituli, el canierarii, et extunc in scrinio reponantur. Camerarius vero exibto scrinio recipial sumptus domus, quos faceredebeat : et in ipso scrinio siglllumcapituli repo-natur.

CAP.LXVIII.— De infirmariafratrum.Yolumus,ut una domus sit prp inlirmis fratri-

bus, et unus fiater sit infirmarius,qui de eis cu-

iam, et soUicitudinemhabeat el diligentiam.Quietiatnhabeat servientes,quot-sibi sunl hecessarii,et opporluni, et quod a camerario recipiat viginti1bras provenirntium in Ascensione Doniini; et

expensisiUis,"si plus fuerit opportunum,tribuaturei a camerario sine conlradictionealicujus, usquead aliumannum: et qusesibipro infirmispetierit,de ceUario tribuatur. Et ipse infirmarius ter inanno teneaturreddere rationem.

CAP.LXYUl.— De conlumaciafiliarumdomorunuSi aliqua domus Sancti Sphiius in rebellione

contra praecepiutuRegulseinsurrexeiit, per mas;i-sirum cum consiliocapituli acriter ptiniatur.Et siobedirenoluerit, RomanseEcclesiaedenuntielur, ct

per ejus mandatumetiamssecularispotentiseauxi-

liuiu requiratur.'CAP.LXIX.— Dejuramentis fratrum.

Staluimus,ut nullus omninofralrum juret, nisi

pra necessariis causis domus : et lunc prsebeatjusjuraudum laicus de consensuprseceptoris,cle-

i-icusvero de mandatocardinalis,qui eis protectorfueril deputatusvel illius, cui ipse cardinaliscoin-

mjserit \ices suas, nec non de conscientianrsece-

ptoris.CAP.LXX.— Quomodofratres sunl suscipiendi.QuandoaliquisconfraternitatemexigitJiospitalis

Sancti Spirilus, prseccptorcum fralribus habeat

consilium,si ipsumrccipere voluerint. Si vero il-lum reeeperint , venial coram omnibus fiatribusiu capilulo,et prseccptorinquirat ab eo, si frater-tiilalem domus voluerit, si religionemsuslinere

poterit, si castitatem servaveiit, si obedientiam

tcnuerit,si sine proprio vixerit, in cordesuo pro-\ideat, antequam professionemfaciat. Namante,cum in dominio suo fuit, quod voluit, fecit; sedcum in religloneerit, in potestate alterius erit. Siverodixeril: ReligionemcumDciauxiliosuslinebo,

A et prsecepladomus voluntaue adimptebo,et dum

vi.verodominis infirmis servus ero; iterum prse-

ceptor inquirat ab eo, si uxoremhabuerit, aut ju-

raverit, et si promissionemcuiquam religionife-

ceiit, aut debitum habuerit.Si ipse omnia ista

negaverit, recipi poterit : si vero dixerit, quod

uxoiera habuerit, vel juraverii, vel alterius reli-

gionisfuerit, seu promissionemfecerit,vel debitum

habuerit, non recipiatur, nisi litteras ab episcopo,

seu a monasteriosuo habuerit, et debilumsolverit.

CAP.LXXI.—Dereceplionealicujusin probalione.

Nulli concedatur introitus ordinis nostri nisi

unius anni spatioprobetur.Regulaet constitutiones

tunc ei leganlur per ordinem, et dicatur ei: Ecce

jj lex, subqua militare\is. Qui siRegulamet consti-

lulionesdomus,et cuncla sibi imperatapromiserit

observare, et cum humilitateliabilum petierit, ei

habilus coneedatur,et deofticiosttosemperin domo

seniat, et hoc de voluntateprseceptoris,vel illius

quivicesejus gerit; qui si renueritfacere, tanquaro

elatus et inobediens,dimiltalur. Nonenim videtur

servum se pauperumstaluisse,qui quod in sseculo

egitpro suis necessariisacquirendis,pro pauperi-bus ipsisfacerededignetur.CAP.LXXII.— Vl nulltis iwstriiininlret allerum

ordinem.Nullusaudeatordinemnostrum temere transmu-

tare, nisi ad ai'clioremvitam terit, et hoc cumlit-

leris capituli sui faciat.Quiconira fecerit. sciat se

C esse in sententiaexcommtinicalionis

CAP.LXKIIL— Vtnutluspwnasstalutasrenuat.

Si quis fratruroin superbiaelevatapcenanistatu-

tamobservarerenuerit,duplicetureipoena:quamsi

non complerit,coramcapilulo moneaiur : quod si

ad mandatumcapituli non fecerit, crux ei aufera-

lur sine volunlatecapitulinon reddenda. Siautem.

cruce sibi ablala. obedientiassibi injUnctasobser-

vare non vellel,secundumfoi'mamprivilegii,«icut

lurbator doraus puniatur, el adjungantur ei pro

paena quatuordecimdies, quarla et sexta feria iu

pane-etaquajej'unet.CAP.LXXIV.-- Deobedientia.'

Prsecipimusin virtute obedientisefratribus et

sororibus nostris obedientiambonam non soluiu

D exhiberemagistro;sed prsecipimtts,ut in bonisobe-

diant sibi ipsis adinvicemfralres,"scientesse perhanc obedienliamiturosad Christum.

CAP.LXXV.—De formajuramenti, quammagisterprmslabit.

EgoN. magister hospitalisSancti Spiritus, juroet promitto, quodnegoliaipsiushospitalisbonaflde

tractabo : ad bonoremDeiel ulilitatem ipsiusdo-

mus : ad sustentationempauperumet infirrooruia,de quibus cum auxilio Dei curam, et diligentiam

ego ipsehabebo,et ab aliis faciam adhiheri. Ele-

emosynaset p.ovenlus ejusdembospitalisnoncou-

verlam in alios usus, nisi ad quossunl principali-ter deputati,videhcetad sustentationempauperumet lnfij-morurohospitumet familte, de quibushil>il

Page 12: 1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150_SS...1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150 tuaa,axsperaesonijtestmmicosmeos,IUesi omneseo-rum inimicilias, ut fiantde inimicisamici,

1151 INNOGENTIIIII PAP.fi OPUSCULADUBIA.'

4132

fraudulenlertransleram,vel transmittamad aliam

domum,vel aliam quamcunquepersonam.Posses-sioneset instrumentaipsius hospilalisnullo mododistraham, nec aliquo litulo alienabo, inconsultoRoinanopontifice,cui ero per omnia obediens etfidelis. Sic Deusmeadjuvet, et hascsancla Evan-

gelia.

CAP.LXXYI.—Depuellh relinendh. vel conju-gandis.

umnibus puellisproj'eclisdomui Sancli Spiritusqusead servitiumpauperum remanere desiderant,et \ivere sub obedientia,et incaslilate, et sinepro-prio, ad curam pauperumprincipaliterinlendendo,promittunl: concedalureis panis et aqua domus.Alisr.autemmaritaliconjugiocopulentur.

CAP.LXXYH.—Deinlercessioneprofratribus.Volurausautem,ut sialiquis frater pcenasincur-

rerit, quasesedeminstitutiones conlinent, et ipsasexsolverit,si contigeritibidemaliquem ex magna-libus inleresse, seu reiigiososadvenire,qui magi-stro et capilulopreces fundanl, ul eidemfratri pa-tienti indulgeie dignetur, suorum precaminuniin-

lerventu, magister el capitulumeum libenter ctliberaliterdebeantexaudire.

CAP.LXXYIII.=- Quodomnesin communidormilo-riojaceant.

>olumus,ut nullusfralrumvelsororumseuobla-torum ad cubandumcameram babeat specialem,sed omnes in communijaceaut dormitoiio; et ca-merarius in eodemhabeat scriniumjuxta lectum,inquo sint sumptusdomus: quiathesaurumdomustulius ab omnibus custodiricredimusin communidorraitorio conslitutum, quam in camera specialisingularimancipatumcustodise.

CAP.LXXIX.— Vtquihabenthabilum,prmsint.Volumus,ut si frater domus, qtti habet aliquam

balivam et cum eo oblatus stelerit; idem fraler

prsesiloblalohabitumnon habenti.

Cir. LXXX.— Vt femhiwcapita fralrum non la-venl.

Capitafralrura feminsenon lavent, nec pedes:nec lectos eorumfaeiant, nec caleeamenlaeorum

exlrahant. Simililer nec fratres femiuis: sed viri

viris, et mulieres serviant mulieribus, nisi causa

infiimilatis,et lioe delicenliaet mandatomagislri.CAP.LXXXl.—De fratre perculienleservientem.

Fraler_siservientemdomuspercusserit,velprav

cepiorhocviderit,vel clamoi'emindehabuerit, poe-pileatperseptimanam.Si sanguinemfecerit,exceptade naso, per dies -40.Si vero per plagam illam

ubieril, habitumperdat,et ad dominumpapamten-

dat, et ab ipsopoenilentiamaccipiat.Posteasi lilte-ras dominipapsesecumattulerit, et misericordiani

qusesierit, salvajustilia domus, quadragintadies

poenitentiamillo agenterecipiatur.

CAP.LXXXII.— De servienteconlra fralrem n-.vanle.

Servienssi contra fratrem rixalus fuerit, el ips(fratcr clamoreniprseceptorifecerit, serviensperpa-

A laliumjuslitiam reddat. Si verolatronem, aut for-

nicatorem,velmalefactoremvocaverit, et hoe perfratresnequiveiitprobarc,perpalatiumet claustrum

verberetur, et usquead porlamperculiendo duca-

tur, et a domoprojicialur,ct merccs sui servitii

sibi reddatur.

CAP.LXXXIII.— Deservienlibus,si furlum fecc-rini.

Servientessi abquara reni hospilalis,vel panem

integrumfurali fuerint,aulvendiderint,ct pro certo

probaripoterit, res illse,quas furati fuerintad col-

lunieorum ligentur et per palatiumusquead por-lamverberentur;et panemin manibussuis porlan-tcs a domo projicianlur, el posteaconventio,ijtta

servierint, eis reddalur.

CAP.LXXXIY.—Defralre transmiitendoadalium,domum.

Statuimusul, si frater domusSancti Spiritus de

Urbe,moralurus in aliquadomofiliatransrailtaiur,honoiificerecipiaturibidem: et primussitibi post

iilum, qui jirsefueritin eadrm domo,nisi propterexcessumsuum,velculpainadillamecclesiamtrans-

miftatur.CAP.LXXXV.— Deservicnlibuslixuniibus.

Servientes, si inter se rixati sunt, et clamorad

praaceptoremet fraires pervenerit,rei, qtti offensas

feceruut,coram omnihus per hospilale corrigiis,vcl virgis forliter verberenlttr: quod si injuiiosisverbis, vel sanguinolentisverberibussese oiTende-

r rint, aut gladiis,vel apidibus, seu cullellisse per-cusseiint, reis, qui per lestes fuerint comprobati,hseceis poenainferatur : per claustrum, et hospi-laleusquepoiiara ducanlurnudi, et durissimecor-

rigiis flagellentur: et a domoprojiciantur,mcrces-

que eorum retineanlur.CAP.LXXXYI,— Defralribus recipiendis.

Yolumus,ut niilli tradatur habitus,nec ullus in

oblatumvelin probalione rceijuatur ibidem, nisiin capitulogenerali;prseterquatnsi necessitasduxe-rit aliter faciendum,scilicetut prselergeueraleca-

pitulum aliquis recipialur ibidem, et lunc sit de

congi'uentiadominieai'dinalis.CAP.LXXXVIl,-—Deeleemosyniscotligendis.

Pro eleemosynis colligendisfideleset houestseD transmittanlurpersonse,qusesobrievivant,et caste

et laudabiliterconserventur,ne indeordoregularisvilescatel devotiobomiimmretardelur.

CAP.LXXXVIII.— Vl nullus exlraneusin donw, retineatur

Statuimus,ut ncminiab oclodiebusullra, victusin domovel extra domum cxhibeatitr:absquevo-

luntateet eonsensuprseceptoriset capituli.Ad roa-

i tutinuraveroomnes surgant, quando alii religiosii de Urbesurrexerint.

CAP.LXXXIX.— Devisitaloredomus.

Quoniaradomus ipsa Saneli Spiiitus de bonis

RomanseEccleshe dolala esl, decrevimusut sem-> per a dominopapa caidinalispelatur, qui ejusJem

domus\isitaior sit et prolector.

Page 13: 1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150_SS...1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150 tuaa,axsperaesonijtestmmicosmeos,IUesi omneseo-rum inimicilias, ut fiantde inimicisamici,

1155 REGULAORDINISS. SPIRITUS0E SAXIA. 1154

CVP.XC.—Dc his, qtd superbiuntpro bonis.

Si quispropterbona, quajDeus per eum fecilin

domo Sancti Spiritus fortasse elatus, communemfratrum vitam renuerit observare, et eamdtixerit

segregatamquasi suflicienterbenefueiit operatus,et quod, suis meritis exigenlibus, deceat ipsummensa refectorio, et dormitorio,fet singulisaliis

specialibus prsepotiri, acriter puhiatur, adjunclissepteuidiebusin pane et aqua sedensin teri'a sine

mappula. Quia taliier se babenteni, hypocritamcredimus, et pomposum,et quodbona, quseegit,non pro animsesusesalutefeceiil, sedad quamdaminanemgloriaro, aut ad tempus serviens, in tem-

porerequiesceremeditans,moremsecutusillius,de

quodiciturIn Evangelio: Animamea, habesmultabonarepositainfiiinosplurimos,requiesce,comede,eliibe (Luc.xu).

CAP.XCI.— De Ith qtd Iranseunlalicubi,quamubiprmceplormiltit.

Prsecipuehocvitium ladicitusampulandumest deordinenostro ne quis prsesuinat transire de locoadlocumsine jussionemagistri, quodsi fecerit se-Citcidtimarbitriummagistripuniatur.Nec prsesumatquisquamreferre foris, pisecunqueviderit, aut au-dierit in capitulo,quiapluiima destiuclioest: quodsi quis prsesumpserit,septem diebuspoeniteat,etquarta et sexla feriain pane et aquajejunet.

CAP.XCn.— Vtnullusaliquidinhonestumdedomodicat.

Nullusaulem aliquid inlionestumde domo, vel (de fratresuoalicuiextradomumrevelareprsesumat,ntsidominopapoe,vel fratribusej'us, seuvisitatori.Quod si de illo aliquid compertumest, habiluaia

amiltat; si autemampliusid fecerit, cum magislriconsilioacriler punialur.

CAP.XCIIL-—Devicariomagistrieligendo.Magisterordinisnostri si habueritquoquameura-

di necessitatem,convocetcongregationemipse,el

dical, quoilttrusest, etde fralribus eligaturunus amagislroet a capitulo,qui ttsqueadreditum suum

regat domum. lpse vcroqui eligitur, non sit raul-tum cdax,non elatus, non luibtilenlus, non inju-riosus, non tardtts,non piodigus;sedtimensDeum,animamsuam custodiat, sitque niemorverbiApo-stolici: Qui bene administraverit, gradum bonum1sibi acquirii (I -Tim. m). Infii-morum,infantium,liospilum,et pauperumcum omni sollicitudinecu-ram gerat: scienssine dubio,quia pro his omnibusin diejudicii rationemest redditurus. Et si quis exeis, aliqua inflatussuperbia,repeiius fucritrepre-bensibilis,correctus semel,et ilerum, alque tertio,si se emendarenoluerit,deponatur,et aller in locoejus, quidignussit, succedat.

CAP.XCIV.— Vt nullushabitumdimitlat.Si quis habitum sponlanea voluntatedimiserit

siue consiliocapituli, absquecerta poenanon reci-

piatur, et disciplina: scilicet secunda,et quarta etsexla feiia. Vcl si jejuniumante temptissolverit,vel se a coromunimensasubtraxerit,absquelicen-

A tia prscceplorisvclquibiberilusquead ebiielaiem,

septemdiebuspoenileat,et quarla et sexta feria sit

inpanect aqua.Posteaa prseceptqrecorripialur, ct

si in ebrietatesua persevei'arevoluerlt, et noluerit

emendare, ad doinuinmillatur, in quavini abuu-

dautianon exislat, ne Inebriari valeat.

CAP.XCV.— Debalivisdomus,

Volumus,til omiiesbalivsedomus dislribtiantur

de volunlaleprseceploris,et lolius capituli slabi-

liantur et auferanlur. Et si quis fiatrum vel soro-rum contra consiliumire tenlaverit: vel cumindi-

gnationea mensasurrexerit, quatuordecimdiebus

pceniteat.CAP.XCYI.— De comminalionibusel indutgenliis.

Nullusfi'atrutnalteri faciatcomminarinee eliaiu

precespro se piocuret offerri,ut balivam liabeal,vrlretineal, vel aliquodindulgeatursibicontra ic-

gularia instituta. Qui contra hsec fecerit, ab omni

lratrumsocietaleprojiciatur.CAP.XCVII.Vt eidemRegulmsororessitbjaceant.

Quidquidin Regula conslitutumest, de fraliibtts

elsororibus intelligitur,ut eidemRegulsesubjaceanl,

quia indignumsalis videretur,si in -donio Sancti

Spiritusacceptiovel correcliofratrum vel sororum

duobus modisfieret; unde ordinaluin est, ut sicut

sub una Regula vivimus,ita sub eisdem judiciis

Regulsesubjecliessedebemus.

CAP.XCVIII.— Dehh qui sinejussioneprmceptoris- jungunturexcommunicatovel inobedienti.

p Si quisiraler vel soror pisesumpseritsinejussio-ne prseceptoris,vel qui vices suas gerit, fratribusvel sororibus excommunicalis,vel inobedientibusse j'ungere, aut loqui eum eo, vel mandalumeis

dirigere, similem palialur excommunicalionispoe-nam vcl vindictam.

CAP.XCIX.— Defralre inobediente.

Siprseceptorfralri prseceperil,utaliquam domutii

Sancti Spiritus, velaliquodnegoliumdomusfaciat,et ipse facerenoluerit, sit in septena; si secundo

rer.uerit, similiter sit; si vero per obedienliaro

prasceperit,el obediieille frater nolueiit, habitum,et balivam,quam habuerit, amiltat. Si quarto perobedientiaraprseceperit,sit in carentia, et in car-

.. cere ponalur, comedenspanemet aquam. Si vero

misericordiampetierit: habiius sibi reddalur,"etad

domumaliammiltatur.

CAP.C.— Defralrein villajacenle.

Frater si in villa jacere praBsumpserit,levitate

corporissui, sive timore magistri, vel quoquomo-

do, et domus propinquafuerit, et in ea j'acereno-

luerit, habitumamittat. El si a domorecesserit, et

postea reversus fuerit, et iniserieordiam'petieril,

recipialur, el quantumlemporisforis exstilit,fan-

tum in Iocoextraneopermanebit.Terminoexpleto,

magistercumfratribus habitumsibi reddant; et si

eis videbitur expedire,per quadragintadies pceni-

teat, et quarta et scxla feria in pane et aqua je-

junet.

Page 14: 1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150_SS...1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150 tuaa,axsperaesonijtestmmicosmeos,IUesi omneseo-rum inimicilias, ut fiantde inimicisamici,

4155 INNOCENTHIII PAPM OPUSCULADUBIA. USS

CAP.Cl. De fratre fallente. 1Fraler si monelamin villa, aut manticam,aut

bisacciassuas commendaveril,et magisterdepe-

cunia, et rebus aliis inquisierit; et ille pannossuos

iu villa commeiidassedixerit, per quadragintadies

jjoeniteat.Si vero pecuniam, etbisaccias suas in

villa cororaendassenegaverit,et posteabisaceisein-venisefuerint, furti judiciocondemnetur; in dispo-silione tamenmagistriponatur.

CAP.CH.— Defratre fugienle.Frater si monelamin domo,vel in hospitaliac-

ceperit, vel aliquidaliud, et ad sseeularia fugeiit,et pecuniamillamvivendoluxuriose,vel aliter dis-

sipaverit, et postea ad emendationemvenerit, in

providentiamagistrifialrum ponatur, si fueril j-e-

cipiendus.Et si eumreceperint,habilum ei reddere1

debent, et quadragintadies poeniteat.CAP.CIII.— De fralre superboet irreligioso.

Frater si rem hospilalis, vel domus comitibus,baronibus, et ssecularibusquibuslibetmutuaverit,vel plegariam fecerit,vel sub pignoi'epro aliquossecularirem hospitalisposuerit, habitum amittal,et a domoprojicialur. Si fraler novilersit receplus,a magistroper habituraconjuretur,si non a fratri-bus prseceplumistud audhit; si autemse non au-disscdixeiit, per quadragiiuadiespoeniieat.CAP.CIY.—De fralribus post compleloriumrixan-

tibus.

Fratres, si post completoriumrixatij fuerint, velin dormilorioverba otiosainter se dixerint, primodebent corriju; si secundocessare noluerint, se- <

ptensejudicio puniantur; si terlio iniquissermoni-bus liligaverint, videlicet manulenentesreges et

principes, punianlur per quadraginta dies. Namsolent hse invidisefrequenlerdeslructionem gcne-rare, unde lanquam ruina domus,debeta fratribusevitari. Inde Apostolus: CornujiptMiienim BOJIOSmorescolloquiamala (I Cor. xv).

CAP.CY.— Decapituloin Penlecosten.Ad capilulumvenientesdomus, in qua debet te-

neri, mundetui'.Fralres iu ea coadunentur, et

prior ecclesisecum processioneclericorumdiacono

revestito, et subdiacono,ad capitulum veniant, et

incipiant : Yeni crealor Spiritus, ter flecte-itrsge-nua cumfratribus,et terlia yicecantalo veisuVeniCreator : cantetur tolus hymnus.Quofinito, dia-conus EvangeliumIrgat : Cum venerit Filius lio-

A minisin sede majestalissuse.Evangeliodicto,pro-cessio ad ecclesiam redeal, fralribus in capiluloremanenlibus.Tunc prior, aut frater alius, vel ali-

quisalius sermonenifaciat. Sermoliediclo, magl-sler fratribus inslitutioneset RegulamS. Spiritusostendal; eleemosynaspostea vivorum et defun-

ctorum, quas secum delulerunt, requirat; deindefratribusj'ubeat,ut unusquisquebalivamsuam re&-

dat. His peraclis, proprium a fratribns exigal :

poslea domorum conlinentiam, et balivarum, aIralribus inquirat; si habent animalia, debitum,aut victualia; et si sint omnia prosp--ra el lalitcr

polrrit cognoscere,quis deteriusaul mcliustracla-veritdomum, aut ofliciumsive balivam sibi coin-missam. Et si magister de aliquo fralre voluerit

U eiamoremfacere,vel aliquis fraler adversusvfra-trem, fratres audianf claroorem, similiter et re-

sponsionem.Clamoiibusauditis, frali-esj'uxlacla-moremjuslum judiciumjudicent; et reus, qui pertestes probatus fuerit, secundumjtenorem Regulseadimpleatjusliliam domus. Ilis diclis, magistercum quibusdam fratribus eligat hospitalarium,priorem in ecclesia,carnerariumin domo,et the-saurarium sive de illis, qui ante fuerant, sive de

aliis, qui jjrseceptadomus, et negotia fideliterpos-"sint adimplere. Ilis itaque electis, ad capilulumredeanl, magisteret capitulum dicant, et magistereis balivasassignet, osculumpacis tribuens.Simi-liter prseceptoresdiscreti sint in cseterisdomibusordinati.Ileruuimagislersi de aliquo facto vel do-

" mus ncgotio fratrum consiliumiuterrogaverit,fra-tres piout melius poterunt consilium prsebeant:omnesautem esgardi, el electiones in providcntiamagistri et ejus discrelioneponantur.

Capituloexplelo,prior ecclesisepro pace preccs,pro dominopapa, pro regibus, pro fratribtis, probenefactoribus nostris, etc. cum orationibus di-cat. Orationibus diclis, fralres magistrum osru-

lantes, et inter se osculumpacis danles : adlali-vas suas cilo remeantes, animalia et res domus,quse intus et foris sunt, bene custodiant; vineas

fodere, terras excolere, et seminare facianl,nam

qui defecerit in semine, non gaudebit in messe.Si foililer iaboraverinl,ea qusenecessariafuejint,sufficienterhabebunt. IpseDoniinustribuat omni-bus fratribuset sororihus, qui per omniavivil, etregnat, ctc.

Fratribus ejusdem ordinis B. Cyrillus generaiis prceceptor.

VivendiRegulam, veteribus a Palribus nobistradilamvidistis, dileclissimifratres. Quam quis-

que nostruinnon piecario, clam, aut vi, professusest. Suapte enim sponteuos ipsos obmlimus, et

sanclo Dei Spirilui, beatseVirgini et dominism-firmistradidimus,ut perpeluiessemuseorumservi.

Castitalem,paupertatem,obedienliam,et humilempalientiam actu libero,"neminecogente, jurej'u-

rando, solemni vofo, sumus pollicill.Ad quorumobservationemnedum ex Regulaipsa, et velerumPalrum institulis, sed observantia roandaloittmDei, et Domininoslri Jesu Christi exemplo.anteemissampi-ofessionemtenebamur,et modo magisatquemagislenemur.Elenim ea oiunia ipse Deusnosterfccit,el docuit,ut uos ejus actioueinstrue-remur.

Page 15: 1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150_SS...1129 REGULAORDlNlSS. SPIRITUSDE SAXIA. 1150 tuaa,axsperaesonijtestmmicosmeos,IUesi omneseo-rum inimicilias, ut fiantde inimicisamici,

1137 .LGULAORDINISS. SPIRITUSDE SAXIA. 1158

Castilafem, quani cum Dei adjutorio servare

proinisiraus, nos ipse Dei Filius servare prsecepit,et docuit, matrem castam, el virgiuem sibi elegit;virgo ipse permansit, et vii-ginumSponsus dici vo-

luit, nec baplizari nisi a viigine, nec matrem nisi

virgini commendaresibi placuit. Visussupra mon-lem Sion eslAgnus, et vox dlhaiizantium antesedem"Deiaudita est, neque polerant dicere canti-cum nisi emptide lerra, el qui CUJJJmulieribusnonsuntcoinquinati; qui Agnum sequebantur, quocun-

que ibat (Apoc.xiv). Hsecel similia castitatemser-

vantibus a Domin'opropontintUr.Pauperlatem etiamipse Dominus noster est am-

plexus. Etenim, dum nascitur, in prsesepereclina-

tur : dum vivit, Ioeura, in quo reclinet caput, non

habet : dtim raoritur, nudus cruci afligitur. Non

Labet, unde veetigal solvat : fatigatus ex itinere

aquam a muiiere sibi dari pelit. Pauperes sihi so-

cios assumpsit; pauperibus beatitudinempromittit.

Pauperlatem itaque libenti animo seclemur, fra-

tres, namDominorelictus est pauper, et nobis or-

phanis erit'adj'utor.Humilitateraquoque ipse Dominusservanao, ser-

vandamnobisostendit. Ex Nav.arelh,humiliGalilsesevico nascitur; ex matre liumili, rujus Dominushumilitalemrespexerat: humilesdilexit,cumhumi-libus est versatus, humililatemdocuit. Dhcite ame,iuquit, quia mitis sum et humilis(Matlh. xi). Ad

quam factis ostendendam Jerusalem iturus, non

equum sed asinum ascendit; discipulorum pedes (

lavat, et in humilitalis actu inclinatocapite decedit.

Ej'us ilaque documenta imitemur, quia suscipitoralionem humilium(Psal. ci), et liumilia respicit,el alla a longe cognoscit(Psal. cxxxvu), et humi-lium semper ei placuit deprecatio, ut nos in lem-

pore tiibulationis exaudiat.

Palienliam et mansueludinem docuit, cura a «m-dseisverbis et faclis injurias patienter sustinuit :liunc ipsum Samaritanum, dsemoniumhabentem,nunc in Belzebubexpellenlemdsemones,nunc bla-

sphemum;,nune cum pcccatoribus roanducanlein

ajjpellando, aliisque veiborura conlumeliis aflicie-

bant; faclis insuper, ejecerunt eura extra civilalem,sustulerunt lapides, ut in eum jacerent; captum et

Iigatum, seductoremappellant; principes eum illu-

dunt; unus ministrorum dal alapam , nunc alba,nune purpurea veste indutum ostendunl: flagelliscsedunt; prasponuntei lalronem Barabbam : morielaudemturpissima eum daranant; nec propterea a

patientia et mansuetudinerecedit; prodilorem ami-cum nominans, pro persecutoribus exorans, etcum malediceretur,non maledicebat,cumpaterelur,non comminabalur(I Petr. li). Nos itaque ipsiusDomininostri exemplumimitantesnon malttm promalo inter nos, nec maledictumpro maledictored-

denles, vincamusin bonomalum. Et injuriisaffectirecuiramus ad Dominum, qui facit misericordiam

i A etjudiciumomnibusinjuriampalientibus(Psal.CXLV),, et fratribus nostris dimitlamus ut nostra Dominus

; nobis dimitlat.

Obedientiam insuper, maj'oribus ipse Dominusi exbibendamprsecipit, prout ipsi Patri, et parenti-

bus exhibuit; el descenditcumeis et venitNazare h,! el erat subdilus illh (Luc u); cibumque dicebat. esse suum, voluntatemejus, qui eum miserat per-

ficere (Joan. iv), et voluntalemnon suam, sed Pa-•* tris quserere (Maltlt. xu) : et humilians seipsum

faclus obediens(Phtlipp.u), nojttiica, inquil, volnn-"tas,sed tua ftat (Luc, xxn). Discere atque debrmusexindeposlquam solemnivolo nos Deo tradidimus,

. velle, et nolle, apud nos non remansisse, scd apud

JJ eos, qui nobis prsesunt; caveamusque, ne per in-obedientiam incidamus in senlentiam illam : Quiavocavi el renuislh, extendi manum meam, et non

fuit qui aspicerel; ego quoquein inlerilu vestrori-

debo, el subsannabo,cumvobh, quod thnebath, ad-venerit (Prov. i).

Pauperlas, palientia, obedicntia, manstieludo, ethis similia, militisenoslra?"fructussunt, quos asse-cuti sunt Christi servi. Esurimus ct sitimus,dicebatPaulus , et nudi sumus, et colaphiscwdimur, et in-siabiles suinus,et laboramus operantesmanibusno-

stris; maledichnur et benedicimus, ipersecutionempalimur, el sustinemus;blaspliemamur,et obsecra-

mus, lanquam purgamenta mundi facli sumus {ICor. i\). Jportet crgo per patienliam currere ad

C propositum nobis certamen, inspieienles in aucio-rem iidei Jesum. Qui proposito sibi gaudio, susfi-nuit crucem . confusionc coutempta. Ea itaqueomnia, ut scimus, fralres, nemine cogente, solemnivoto Deospopondimus,et ad aralrum manum mi-siinus. Si quis noslrum aspicere retro volueiit,regno Dei non erit aptus. Minimeputandum est ex

eo, quod caslitatem et obedienliam voverimus,susceperimusque alia regularia vota, nos bealaiuvilara posse consequi; si virlul.bus mandatcrumDeijuncta non fuerint. Quorum quidem mandalo-rum finis charitas est, ordinis et religionis nostrse

pisecipuumfundamenlum: in ea igiiur nostra oinniafiant opera, in ea iirmati, in ea crescamus; inalerest optima, fovet infirmos,exercct provectos, ar-

D guit inquielos, diversis diversa Denigneexhibens;et ut filiosomnesdiligil. Est enim dum arguii, mi--

tis; cum blanditur, simplex: pie stevit, sine doloie

mulcet, patienler irasritur, humiliter indignatur,adversa tolerat, prospera temperat, oronia suffrrl,omnia credlt, omnia sperat, omnia sustinet. Ipsamsi ampleclamur, fratres, nulriet inter nos concor-

diam, servabit unionem, ae in Spiiitu sancto con-

gregali, Detis pacis, et consolalioitis eiit nobis-

cum, qui sil benediclus in ssecula, Amen.

SequiturmodoRegulaS. P. Augusthd,quameliam

profitenlui; nempe:Anleomnia, fratrescharissimi,diligaiurDeus, etc.