gazeta@top-news.kz Основана в августе 1990 г.

Вторник, 23 декабря 2014 г. №100 (2697) Распространяется в г. Костанае и Костанайской области. Выходит два раза в неделю: во вторник и четверг.

По поводу: пенсии и соцвыплаты с 2015 года будут считать по-новому.

2

АКТУАЛЬНО

10

5

6

7

Қоныс тойлар көбейді.

Нұрхан шалдың нұры.

Жасындай жарқылдап өткен ғұмыр.

Жастардың рухы көтерілген күн.

До Нового года

осталось

9 дней

Полицейские и сотрудники УЧС г. Костаная проводят рейды по местам продаж бытовой пиротехнической продукции.

В преддверии новогодних праздников спрос на салю-ты, фейерверки и петарды

возрастает в разы. Ценовые предложения - от двух до 30 тысяч тенге.

- Совместные с управлени-ем по ЧС рейды мы тради-ционно начинаем проводить с начала декабря, - говорит начальник отделения ли-цензирования и контроля за оборотом оружия УВД г.Костаная Елена Семиво-лова. - В этом году в связи

с мораторием на проверки малого и среднего бизнеса эти мероприятия носят чи-сто профилактический ха-рактер. Пока за время рей-дов злостных нарушителей, которые бы не имели до-веренности на реализацию, сертификата соответствия и накладной на пиротехни-ческий товар, мы не выяви-ли. А вот в прошлом году

в поле зрения попали три таких продавца, которые были привлечены к админи-стративной ответственности по ст.162 КоАП «Торговля запрещенным товаром». Санкция по этой статье под-разумевает штраф в размере от 10 до 25 МРП. Вообще, в областном центре есть три основных поставщика пи-ротехники, которые заклю-

чают трудовые договоры с реализаторами. Продукция в основном китайская, но сертифицирована казахстан-ской фирмой - ТОО «СтиК».

Инженер УЧС г. Коста-ная Асхат Баденов добавля-ет, что они в ходе рейдов в первую очередь выясняют наличие в торговой точке огнетушителей.

(Окончание на 2-й стр.)

Салют, Новый год!

КОСТАНАЙНАШ2Вторник, 23 декабря 2014 г.

СОБЫТИЯ. ФАКТЫ

ПРОГНОЗ

Зима - в конце декабря

В Костанае в первой половине недели сохранится аномаль-но теплая для декабря погода.

По сообщению синоптиков, 23-24 декабря на территории области ожидаются осадки в виде мокрого снега, а также туман и гололед.

- Днем столбик термометра покажет 0 - минус 5. Ночные температуры воздуха составят -5 -10 градусов, местами до -15, - сообщила начальник отдела прогнозов погоды област-ного филиала РГП «Казгидромет» Валентина Загребина. - Во второй половине недели, с 25 по 28 декабря, ожидается усиление мороза и ветра до 20 м/с. Дневная температура воздуха составит минус 5-10 градусов, ночью же столбик термометра опустится до 15-20 градусов мороза.

Как уверяют метеорологи, к концу декабря погода стаби-лизируется и будет соответствовать климатическим нормам.

Валерия ВАХНЕНКО

ГОРОДСКИЕ ПОДРОБНОСТИ

Продавцы краснели, ценники - менялись

На последней в этом году сельскохозяйственной ярмарке можно было купить не только продукты, но и маскарадные костюмы.

К 8.30 ко многим прилав-

кам было уже не пробиться. Огромные очереди, в част-ности, выстраивались за куриными яйцами по цене 160 тенге за десяток. Мука 1 сорта стоила 50 тенге за килограмм, высшего – 90 тенге. Литр подсолнечного масла – 230 тенге. К ново-

годнему столу можно было купить гуся или индейку. Килограмм птицы стоил 1000 тенге. Популярно было и мясо. Этот продукт скупали буквально мешками. Цены распределились следующим образом: за конину просили 1100 тенге, за говядину – 900-950, за свинину - 900.

Спросом пользовались и овощи. Капуста и морковь - по 70 тенге, картошка и свекла – по 65 тенге за кило-грамм. Большие очереди со-бирались и за свежемороже-ной рыбой. Щука стоила 350, сазан - 450, окунь - 300 тенге за кило. На ярмарке, как и предполагалось, в продаже были елки. Цена одного де-ревца - от 500 тенге. Можно было купить и детские ма-скарадные костюмы. Пла-тье принцессы, например, на девочку 8-9 лет стоило 5500 тенге.

Предновогоднюю ярмарку посетил аким Костанайской области Нуралы Садуакасов. Главе региона сельчане рас-сказывали не только о своем подворье, но и о проблемах, связанных с его содержани-

ем. Например, о дороговиз-не кормов. А иные продавцы по замечанию акима меняли ценники. Так произошло на точке, торгующей мясом птицы.

- 850 тенге - это дорогая цена для бройлера. Сделай-те, пожалуйста, новогоднюю цену, - обратился Нуралы Са-дуакасов к продавцу. Девуш-ка уменьшила стоимость до 650 тенге.

- Нельзя допускать на яр-марку бизнесменов, которые закупают продукты на Склад-ской и перепродают здесь, - отметил аким области. - Еще раз убедился, что Ледовый дворец не приспособлен для проведения ярмарок. Не вы-зывает сомнения, что нам нужен специализированный коммунальный рынок в бли-жайший год, - резюмировал Нуралы Садуакасов.

По словам чиновников, следующая сельскохозяй-ственная ярмарка ориен-тировочно пройдет 20-25 января.

Марина КОСТРОВАФото

Олега ЯБЛОЧКИНА

ТАРИФЫ

Электричество станет дороже

С первого января в связи с ростом тарифов на транспор-тировку электроэнергии по межрегиональным сетям АО «KEGOC» ТОО «Костанайский ЭнергоЦентр» повышает тарифы для потребителей.

Для физических лиц среднеотпускная цена составит с уче-том НДС 18,70 тенге за 1 кВт/час, а для юридических - 20,74 тенге. По словам директора ТОО «КЭЦ» Кайрата Биболова, новые тарифы не учитывают ежегодный рост стоимости покупки электрической энергии, так что в январе-феврале тарифы на энергоснабжение будут дополнительно скоррек-тированы в сторону повышения.

Александр КУЗЬМИЧЕВ

СЕЛЬСКОЕ ХОЗЯЙСТВО

Переоценка ценностейВ этом году в области собрано вдвое больше масличных культур, а посевы зерновых сократились на 3%.

Как сообщил замакима области Базыл Жакупов, ко-станайские аграрии собрали 4,5 млн тонн зерна. При этом лишь 50% пшеницы относит-ся к третьему классу. Поло-вина собранного урожая - 4, 5 класса и неклассное зерно. Областные власти считают, что такие показатели обу-словлены как объективными причинами, так и банальной халатностью сельхозпроиз-водителей.

- Многие руководители хозяйств северных районов, заняв выжидательную пози-цию и надеясь на улучшение погоды, не приняли должных мер по раздельной уборке хлебов, использованию де-сикантов, что в конечном итоге привело к затягиванию сроков уборочной кампании и неоправданным потерям урожая, - пояснил Базыл Жа-купов. Крестьянские хозяй-ства северных регионов не смогли засыпать потребное количество семян. Для пред-

стоящей посевной кампании не хватает 114 тыс. тонн се-менного материала. Этот объем будет покрыт за счет внутренних резервов обла-сти. АО «Продкорпорация» выделяются кредитные сред-ства по программе форвард-ного закупа семян из расчета 6 тыс. тенге на 1 га посевной площади. Кроме того, в текущем году возникла се-рьезная проблема с нехват-кой сушильных агрегатов. Из-за высокой влажности зерна производительность сушилок снизилась почти в три раза. Глава области ре-комендовал аграриям все-рьез заняться обновлением машинно-тракторного парка и увеличением мощности су-шильных агрегатов.

- Последние годы обнов-ление машинно-тракторно-го парка проводили за счет оборотных ресурсов. Это накладно и невыгодно, - уточнил аким Костанайской области Нуралы Садуака-сов. - Существуют государ-ственные программы. По ним сегодня из 75 заявок одобрено 48. И эта работа будет продолжена. Сельхоз-товаропроизводители могут

рассчитывать в основном на государственные финансо-вые институты, поскольку надежды на банки нет. Они не выдают кредиты под раз-личными предлогами даже тем, у кого безупречная кре-дитная история.

Глава области также под-черкнул, что крестьянам необходимо пересмотреть структуры посевных пло-щадей и в целом хозяйств, «провести переоценку цен-ностей». В текущем году по-севы зерновых сократились на 3%, а масличных увеличи-

лись почти на 60%. Валовой сбор масличных культур возрос вдвое и составил 280 тыс. тонн. Кроме того, в об-ласти увеличена площадь, засеянная картофелем, а также бахчевыми и кормо-выми культурами. Работа по диверсификации будет продолжена. Опыт ряда хо-зяйств показывает, что буду-щее за теми, кто занимается не только растениеводством, но и животноводством.

Валентина МЕЛЕХОВАФото

Никоса МАРМАЛИДИ

МЕРЫ

За фиктивную прописку - штраф

С января 2015 года в связи с вступлением в силу нового Кодекса РК «Об административных правонарушениях» ка-захстанцам запретят прописывать в своем жилье тех, кто по адресу фактически не проживает.

Наказание предусмотрено как для хозяев жилплощади, так и для самих прописывающихся. Владельцев квартир будут штрафовать на 5 МРП (9910 тенге). Какое наказание ждет тех, кто получил фиктивную прописку, пока не озвучивается.

Вычислить нарушителей поможет адресная база данных по республике, которую составят к началу 2015 года. В перечне укажут, сколько человек прописано в той или иной квартире. После того как регистр появится, полицейские смогут про-верять владельцев жилья на предмет нарушений.

Соб. инф.

АКТУАЛЬНО

Салют, Новый год! (Окончание.

Начало на 1-й стр.)- Предупреждаем про-

давцов, что рядом с пиро-технической продукцией запрещается размещать электроприборы и нагревате-ли, - говорит Баденов. - При-зываем всех граждан быть

бдительнее, осторожнее, вни-мательно читать инструкцию по применению во избежание несчастных случаев. К при-меру, в прошлом году в ночь с 31 декабря на 1 января ис-кра от петарды залетела на балкон пятого этажа, отчего произошло возгорание. При-

шлось в экстренном порядке эвакуировать жильцов дан-ной квартиры. Ущерб незна-чительный, но могли быть и более серьезные послед-ствия. В рейды мы выходим практически каждый день, также посещаем школы, дет-ские сады, где проводятся

новогодние утренники. При этом костанайские ме-

дики констатируют, что этой зимой к врачам с травмами после использования пиро-техники горожане пока не обращались.

Зульфия НАБИЕВАФото Никоса МАРМАЛИДИ

ОБРАТИТЕ ВНИМАНИЕ

Прибавка к пенсии

С января следующего года пенсии и соцпособия в Казах-стане будут повышены на 9 и 7 процентов соответственно.

Как сообщает ИА «Интерфакс-Казахстан», соответству-ющее постановление подписал премьер-министр Карим Масимов. С 1 января следующего года повышаются пенси-онные и социальные выплаты, назначенные до 2015 года. В том числе за выслугу лет военнослужащим, сотрудникам специальных государственных и правоохранительных ор-ганов, государственной фельдъегерской службы, которым присвоены специальные звания, классные чины, а также лицам, права которых иметь спецзвания, классные чины и носить форменную одежду упразднены с 1 января 2012 года. Напомним, что в 2014 году минимальный размер пенсии в Казахстане составлял 20 782 тенге (с начала года), а с 1 апреля - 21 736 тенге. Государственная базовая пенсионная выплата - 9 983 тенге (с начала года) и с апреля - 10 450 тенге. С 1 января 2015 года минимальный размер пенсии составит 23 692 тенге, базовая выплата - 11 182 тенге.

Другим постановлением правительство повышает с 1 янва-ря 2015 года назначенные социальные выплаты из Государ-ственного фонда социального страхования на случаи утраты трудоспособности и потери кормильца лицам, являющимся получателями социальных выплат, на 7%.

КОСТАНАЙНАШ 3Вторник, 23 декабря 2014 г.

НАКАНУНЕ

Праздник для всех

Люди с ограниченными возможностями подняли бокалы с шампанским на новогоднем балу. Это мероприятие про-водится уже восьмой год подряд. За праздничным столом собрались 120 человек - члены городского общества инва-лидов, ОО «Умiт-Надежда» и «Тiрек», обществ глухих и сле-пых. Организатором ежегодного праздничного мероприятия выступил акимат Костаная. С наступающим Новым годом людей с ограниченными возможностями поздравил аким Костаная Ахмедбек Ахметжанов.

- Новогодний бал стал для нас хорошей традицией, - отме-тила руководитель ОО «Умiт-Надежда» Аруна Жаксагулова. - Мы хотим поблагодарить власти за теплую, праздничную атмосферу. Поддержку государства мы чувствуем не толь-ко сегодня, а на протяжении всего года. В этом году, на-пример, выиграли два государственных социальных заказа. Благодаря этому имеем возможность предоставлять людям с нарушениями опорно-двигательного аппарата дневной по-лустационар, а также адаптироваться инвалидам в социуме. Государство помогает инвалидам посмотреть на свои воз-можности по-новому и раскрыть свои таланты.

В концертной программе приняли участие не только ар-тисты города, но и люди с ограниченными возможностями. Помимо танцев на колясках, они исполняли и вокальные номера.

Милана БЕРЕЗОВСКАЯФото Никоса МАРМАЛИДИ

СОБЫТИЯ. ФАКТЫ

ДОБРОЕ ДЕЛО

Время помогать

В Костанае прошла благотворительная акция «От чистого сердца». Нуротановцы собрали теплые вещи для воспи-танников детских домов. Головные уборы для малышей, варежки, верхняя одежда и обувь - самое необходимое для зимы. Акция проводилась при поддержке активистов молодежного крыла партии «Нур Отан». Как говорит ис-полнительный секретарь КОФ МК «Жас Отан» Ерлан Ту-летаев, идея организовать благотворительное мероприятие пришла к партийцам месяц назад.

Одним из первых участников акции стал студент вто-рого курса Костанайского политехнического колледжа Батырхан Досов.

- У меня есть младший брат. Вещи, из которых он вырос, отдавать некому, поэтому, как только узнал об акции, ре-шил не оставаться в стороне. Принес теплую одежду брата в филиал партии «Нур Отан».

Собранные в ходе месячной акции вещи передали в Ко-станайский приют для детей и подростков.

Валерия ВАХНЕНКОФото автора

ОФИЦИАЛЬНО

На нет и горячей воды нетГКП «КТЭК» заканчивает год с многомиллионными убытками.

По словам и.о. директо-ра ГКП «КТЭК» Валерия Солодова, по состоянию на начало зимы убытки ком-пании составляют 60 мил-лионов тенге. В основном в минус ушли из-за тарифа, действовавшего до 4 июля 2014 года: старые расценки не покрывали необходимых затрат. Не последнюю роль сыграл и рост цены на при-родный газ. На сегодняшний день долг населения за теп-ло составляет 503,4 милли-она. Бороться с недобросо-вестными плательщиками приходится в суде, но самая

действенная мера, отмечает Солодов, - это отключение горячего водоснабжения. По состоянию на 1декабря без горячей воды находят-ся 1844 городских кварти-ры. Также в начале года от системы теплоснабжения отключено 9 предприятий. Они задолжали 6,3 миллио-на тенге.

- В связи с ростом деби-торской задолженности с начала декабря проводятся усиленные рейды в суббот-ние дни. Так, 6 декабря в рейд вышли 58 наших со-трудников. В итоге собрали 1,2 миллиона тенге долгов и отключили горячую воду в 180 квартирах, - пояснил Валерий Солодов.

При этом в текущем году на ремонт оборудования, тепловых сетей и зданий предприятия затрачено свы-ше 357 миллионов тенге. За счет бюджетного финанси-рования выполнена рекон-струкция тепломагистра-лей стоимостью более 33 миллионов тенге на улицах Чехова, Герцена, Алтынса-рина. Общая протяженность отремонтированных сетей - 2,5 км. В целях улучшения циркуляции и теплоснаб-жения жилых домов в этом году запущено несколько подкачивающих насосных станций – по улицам Тарана, Касымханова и на пересече-нии пр.Абая – ул. Баймагам-бетова. До конца 2014 года

будет введена в эксплуата-цию еще одна такая станция по ул. Карбышева.

- Даже если вы в убытках, не забывайте поощрять со-трудников, которые усилен-но работают по устранению аварий, - отметил аким горо-да Ахмедбек Ахметжанов. - В ближайшее время комму-нальщики во главе со мной встретятся с акимом Ко-станайской области. Будем решать, что делать с такими убыточными предприятия-ми. Если отдать их в част-ные руки либо позволить заниматься коммерцией, как некоторые предлагают, то это неизменно приведет к росту тарифов.

Марина КОСТРОВА

ДАТА

По завету ИбраяЭта школа не первый год подряд удерживает пальму первенства в области по показателям ЕНТ и входит в десятку передовых учебных заведений Казахстана.

Речь идет о школе-интер-нате им. И.Алтынсарина, ко-торая в этом году отмечает свое 130-летие.

- Мы свято чтим память о нашем прославленном зем-ляке, который завещал по-томкам тянуться к светочу знаний. Гордимся нашими выпускниками, которые до-биваются больших высот в жизни, - говорит заместитель директора по воспитатель-ной работе Нургуль Садва-касова. - Кстати, имя Ибрая Алтынсарина школа носит с 1952 года, а уже в 1960-м ей был присвоен статус интер-ната. Сейчас здесь учатся 470 ребят со всех районов Коста-найской области.

На юбилейный концерт были приглашены ветера-ны образования, внесшие вклад в развитие школы, выпускники разных лет. Из-вестная в области певица,

экс-солистка областной фи-лармонии им. Е.Умурзакова, полуфиналистка популярно-го казахстанского вокально-го конкурса «Х-Фактор» Са-мал Жакупова (на снимке)окончила школу-интернат им. И.Алтынсарина в 2008 году. На торжественном ме-роприятии она исполнила для любимой альма-матер песню на казахском языке «Алтын бесiгiм» («Золотая колыбель»).

- Учиться здесь было не только престижно, но и труд-но, - рассказывает Самал. – К нам предъявлялись очень вы-сокие требования. Равняясь друг на друга, мы, ученики, старались поднимать свою образовательную планку, и я признательна своим учите-лям за их нелегкий, но благо-родный труд!

За профессиональные успехи и вклад в развитие образования области восемь человек из педагогического коллектива школы-интерна-та были награждены грамо-тами областного управления образования.

Мадина РАМАЗАНОВАФото

Олега ЯБЛОЧКИНА

ФИНАНСЫ

Валютный бумЭксперты прогнозируют скорое повышение курса иностранной валюты.

В обменниках Костаная вновь ажиотаж. Люди мас-сово скупают иностранную валюту. В конце прошлой не-дели почти во всех пунктах кассиры разводили руками - нет ни долларов, ни евро, ни рублей. Дефицит валюты наблюдался и в некоторых банках. На этой неделе си-туация относительно стаби-

лизировалась. Иностранные деньги можно купить практи-чески везде, но в небольших количествах.

- У нас есть немного дол-ларов и рублей, а вот евро сегодня уже закончились, - сообщила кассир одного из городских обменных пунктов. - Люди в ажиотаже скупают валюту. Спросом пользуются как доллары, так и евро.

По данным КФ Нацбанка, в текущем году объемы про-даж долларов и евро увели-

чились на 20%. Но, конечно, все рекорды побил рубль.

- Если в 2013 году было продано 3 млрд рублей, то в этом году - порядка 6 млрд. То есть продажи рубля уве-личились почти вдвое, - уточ-нил директор КФ Нацбанка Мираш Жумашев. - В связи с падением курса рубля люди скупают российские деньги и едут в ближнее зарубежье за покупками.

Ажиотаж костанайцев с покупкой рублей вполне объясним. Председатель

Центрального банка РФ Эль-вира Набиуллина официаль-но заявила, что в ближайшее время ожидается интервен-ция рубля.

- Практика показывает, что увеличение спроса на любую валюту сопровожда-ется повышением обменного курса. Стало быть, в скором будущем нужно ожидать и подорожания доллара и евро, - считает доктор эко-номических наук Сансызбай Жиентаев.

Мария БЕРЕЖНАЯ

КОСТАНАЙНАШ4Вторник, 23 декабря 2014 г.

МОЙ АДРЕС - КАЗАХСТАН

Адвенткранц, чыршы и Шахта-баба

Корреспонденты «НК» по-бывали на мероприятиях и узнали особенности встречи Нового года в трех этнокуль-турных центрах.

Дало старт своеобразной новогодней эстафете не-мецкое этнокультурное объ-единение (ЭКО) «Возрожде-ние». 19 декабря оно провело концертную программу, по-священную Рождеству.

- Это самый важный и лю-бимый праздник для каждой немецкой семьи, поэтому нашим ежегодным декабрь-ским встречам мы стараем-ся придать нотки домашнего уюта и гармонии, - рассказы-вает заместитель председа-теля немецкого ЭКО Елена Шик. – Непременно делаем композицию, изображающую хлев с яслями, где родился младенец Иисус. Готовим такой обязательный и яркий атрибут, как адвенткранц – украшенный рождествен-ский венок из еловых веток с четырьмя свечами (адвента-ми), которые по одной зажи-гаются каждое воскресенье перед Сочельником. В ночь с 24 на 25 декабря горят уже все четыре свечи, знаменуя наступление долгожданного Рождества. Рядом расставля-

ются тарелки с печеньем раз-ных видов, с разными начин-ками, которые пекут наши мамы, бабушки и приносят с собой к нам на праздник. После концерта мы угощаем друг друга сладостями и про-буем рождественский глю-вайн (горячее красное вино со специями). На рожде-ственских ярмарках это один из популярнейших напитков наравне с пуншем. А вот роль немецкого рождественского деда отведена Вайнахстману, который одаривает каждого ребенка подарком.

Своим творчеством на рождественском концерте костанайского зрителя по-радовали малыши из Центра дошкольного образования «Вундеркинд». В качестве пилотного проекта он был открыт год назад в г.Рудном при поддержке правитель-ства Германии. Сюда при-ходят дети от 3 до 6 лет пре-имущественно из немецких семей, так как обучение ведется на немецком языке.

- Ребятня исполняла танцы гномов, пела песни, - про-должает Шик. - Наравне с детьми и активистами не-мецкого молодежного клуба «Максимум» участие в кон-

церте принимали и взрослые. Нашему хору трудармейцев уже 15 лет. Вы не поверите, но самой возрастной участ-нице Елене Цыбульской в этом году исполнилось 100 лет! Правда, на нынешнее Рождество она приехать не смогла, а вообще принимает деятельное участие в жиз-ни нашего ЭКО и заряжает своей бодростью и энергией всех вокруг.

Вторым красочный дет-ский утренник провело азер-байджанское этнокультур-ное объединение «Бирлик». Каждый год активисты мо-лодежного крыла разыгры-вают настоящее сказочное представление. И всегда это новые герои, новые сюжет-ные линии. На нынешнем утреннике главными были такие персонажи, как Коза-Дереза и Бараш. Оба пыта-лись доказать друг другу, кто станет главным символом на-ступающего года. Шуточное противостояние завершилось дружбой между рогатыми. По традиции, юных зрителей пришел поздравить азербайд-жанский Дед Мороз - Шахта-баба, который с удовольстви-ем слушал стихотворения о зиме, елке и Новом годе

сразу на трех языках - казах-ском, азербайджанском и русском, а потом пустился в пляс в ритме зажигательной лезгинки.

- По сути, мы отмечаем два раза Новый год, - рассказы-вает председатель азербайд-жанского этнокультурного объединения «Бирлик» Видади Юсубов. - На евро-пейский лад - 1 января и по сложившимся испокон веков традициям наших прадедов - 22 марта. Этот праздник на-зывается Новруз-байрамы, аналог Наурыза. Здесь у нас совсем другие сказочные персонажи - это Бахар гызы (дочь Весны), Кечал (Плеши-вый) и Кеса (Безбородый). И если в декабре мы наряжаем елку, то в марте проращива-ем зерна пшеницы, которые после дополняем крашеными яйцами, свечками, нашими национальными сладостями – пахлавой и шекербурой. Вся эта композиция, симво-лизирующая пробуждение природы и всего живого по-сле зимнего сна, называется сямяни.

В то же время самых ма-леньких представителей татаро-башкирского ЭКО «Дуслык» поздравил с Но-вым годом Кыш Баба.

- У нас тоже есть свои тра-диционные сказочные ге-рои – Шурале (лесной дух), Убырлы (Баба-Яга) и снеж-ный Барс, который является национальным символом

Татарстана и изображен на гербе страны, - рассказы-вает лидер молодежного крыла татаро-башкирского ЭКО Светлана Морданова. - Шурале и Убырлы, как от-рицательные персонажи, ре-шили напакостить и сорвать Новый год, но на помощь ре-бятам пришел Барс, который одолел и победил нечистую силу. В сказке ведь всегда добро побеждает зло. Кста-ти, елка по-татарски звучит как чыршы. Мы стараемся,

чтобы на наших мероприяти-ях ребята общались на татар-ском и башкирском языках, приобщались к своей культу-ре. Каждое ЭКО старается придать новогоднему утрен-нику, празднику националь-ный колорит, чтобы младшее и подрастающее поколение помнило свои традиции и обычаи!

Фото Куралай

ШАЙКЕМЕЛОВОЙ и Никоса МАРМАЛИДИ

Ведущая полосы Зульфия НАБИЕВА

Тел. 54-05-75

СемьЯ - начало всех началЛюбовь к Родине начинается с любви к семейному очагу.

Эти слова не раз звучали на областном фестивале, по-священном Международно-му году семьи.

Организатор - региональ-ный научно-методический центр ТиПО управления образования - решил через систему различных меро-приятий пропагандировать идеи толерантности, укре-пления института семьи в молодежной среде. Выбор пал на учебные заведения технического и профессио-нального образования Коста-найской области. В течение двух месяцев студенты были задействованы в круглых столах, дебатных турнирах, где поднимались темы бра-

ков по расчету, усыновления брошенных детей иностран-цами. Лучших спикеров в казахской и русской лигах отметили грамотами. Наря-ду с ораторским искусством можно было проявить себя в различных викторинах, показать свое мастерство в конкурсе плакатов и виде-ороликов. Кульминацией месячника стал семейно-ху-дожественный смотр, участ-никами которого были сами студенты вместе со своими талантливыми родителями, братьями и сестрами. Кста-ти, семейные коллективы не только танцевали, пели и играли на национальных инструментах. К примеру,

студентка Костанайского медколледжа Анна Овцыно-ва со своим отцом обыграли трогательный диалог об их теплых взаимоотношениях. Выступили просто до мура-шек, до слез.

Ярким примером еще од-ной такой крепкой ячейки общества стала семья Туле-геновых из п.Альжанка Ко-станайского района. Гуль-жаухар Тулегенова - мама девятерых детей, восемь из которых приемные. Она вы-ступила с призывом к моло-дежи быть ответственными за судьбу создаваемых ими семей.

- Мы должны поддержать нашего Президента и его

идею о Казахстане без си-рот, - призывала со сцены Городской школы детского творчества Гульжаухар. - Помните слова из детской песни: «Ведь так не должно быть на свете, чтоб были по-теряны дети!».

К слову, в этом году управление образования и обком профсоюза работ-ников образования обла-сти дали старт благотво-рительной акции по сбору средств на строительство семейного детского дома Тулегеновых, который ста-нет первым в Казахстане.

Победителем смотра стало семейное трио Жумабаевых из Денисовского района.

«НК» недавно писал об их искрометном выступлении на региональном фестивале «Дорожная карта мира и со-гласия», и вот новая награда в копилке этого уникального ансамбля, которым уже 12-й год руководит мама - Кадиша Жумабаева.

- У нас большая, дружная семья, и мы все - творче-ские личности. Все это бла-годаря нашим родителям,

которые с детства приобща-ли нас к прекрасному и учи-ли жить в гармонии, дарить друг другу душевное тепло, - говорит студентка третье-го курса Житикаринского политехнического коллед-жа Акерке Жумабаева. Вместе с ней на сцене вы-ступил ее брат, второкурс-ник Туленды. Пели о любви к Родине, что начинается с любви к семейному очагу.

В областном Доме Дружбы началась череда новогодних праздников и утренников.

Бараш и Коза-Дереза

Шурале и Убырлы

Рождественская композиция

Бүгінгі нөмірде:

* Мемлекеттің қаржысы желге ұшпасын* Жұлдыздар із тастап аға-ды* Судья жауапкершілігі - әділ сот кепілі* Бас имам өнеге көрсетті

Сейсенбі, 23 желтоқсан 2014 жыл

МӘДЕНИЕТ

Дарынды суретшінің

көрмесіЛ.Толстой атындағы облыс­

тық әмбебап ғылыми кітапха­насында Ілияс Омаров атын­дағы Қостанай облыстық қазақ драма театрының бас суретшісі, республикалық театрлар фе­стивалінің жүлдегері Маралбек Нұрмахановтың «Өнерім­жақ­сылыққа» атты жеке көрмесі өтті.

Талантты қылқалам ше­бері 2002 жылдан бері аталған өнер ұйымында бас суретші қызметін абыроймен атқарып келеді. Өткен мерзім ішін­де 60­тан астам спектакльді безендіріп, көрермендердің ыстық ықыласына бөленді. 2011 жылы Қарағандыда ұй­ымдастырылған суретшілерінің алғашқы республикалық көр­месі мен конференциясына қатысты.

Осы көрменің қорытынды­сы бойынша қазақстандық су­ретшілердің үздік жұмыстары­ның каталогы шығарылды. Оған Маралбек Кәментайұлының да жұмыстары енгізілді. Облыстық кітапханадағы көрмеге мәде­ниет саласында еңбек етіп келе жатқан тұлғаның ұжымы, әріптестері қатысып, суретші жайлы жылы лебіздерін біл­дірді.

«Домбыра думан»

жүректерді тебірентті

Жуырда шаһарымыздағы Март ойын­сауық орталығын­да облыстық «Қостанай таңы» газетінің ұжымы «Домбыра думан» атты іс­шара ұйымдас­тырды. Оны Қостанай облысы әкімдігінің Ішкі саясат басқар­масы мен «Нұр Отан» партия­сы Қостанай облыстық филиа­лы қолдады.

«Домбыра думанға» негізінен өңіріміздегі мектеп оқушылары, жоғары оқу орын­дарының студенттері, колледж шәкірттері, ұстаздар, Ілияс Омаров атындағы облыс­тық қазақ драма театрының, Елубай Өмірзақов атындағы облыстық филармонияның өнерпаз жастары, журналис­тер қатысты.

­ Бұл шараны ұйымдасты­рудағы басты мақсатымыз­ең алдымен ұлттық өнерімізді на­сихаттап, қалың жұртшылыққа жеткізу. «Домбыра думан» алдағы уақытта жалғасын таба береді, ­дейді «Қостанай таңы» газетінің Бас редакторы Жанұзақ Аязбеков өз сөзінде.

Жиын соңында «Домбыра думан» жобасына ат салысқан белсенді жастарға құрмет көр­сетіліп, сый­сияпат тапсырылды.

Міне, елімізде «Қолжетімді баспана­2020» бағдарламасы жүзеге асып келе жатқанына бірнеше жылдың жүзі болды. Барлық жұмыстар жоспарлы түрде жүргізілуде. Шаһарымыз­да бағдарламаның аясында бар­лығы­801 пәтер пайдалануға берілді. Тұрғын үй құрылысы­ның қарқыны жоғары. Ағымдағы жыл аяқталғанша оның 502­сі пайдалануға берілмек. 1328 пәтер иелері қоныс тойын той­

лады. Бұл көрсеткіш өткен жыл­дан 16,7 пайызға артық.

«Барлық санаттағы тұрғын­дарға баспана» бойынша 504 пәтер пайдалануға берілсе, 2014 жылдың аяғына дейін тағы 288­і тапсырылады. Ал жас отба­сыларға бөлінген 204 пәтерден 60­ы ағымдағы жылдың соңына дейін қолданысқа берілу жос­парланған.

Ағымдағы жылдың шілде айында «Жас отбасыларға бас­

пана» бағыты бойынша тоғыз қабатты 72 пәтерлі тұрғын үй әуежай шағын ауданынан пайдалануға берілді. Ал жылдың соңына дейін аумағы 6928,32 шаршы метр болатын екі бас­пананың кілті халыққа тапсы­рылады.

Әуежай шағын ауданынан 31,9 гектар жер бөлінген бола­тын. Болашақта қаланың кей­бір жаңа шағын аудандарында тұрғызылатын үйлердің жос­

пары белгіленгенді. Сондай­ақ жеті мың адамға 48 тұрғын үй, 900 орындық мектеп, 280 балаға арналған бала­бақша, спорт, ойын алаңдары, шағын дүкендер салу жоспарланған.

Соңғы үш жылда қалада 40 көп қабатты тұрғын үй жөн­деуден өтті. Оған 706,5 млн. тенге қаржы жұмсалды. Биыл да кесілім­шарт бойынша 11 тұрғын үйде жөндеу жұмыста­ры жүргізілді. Оған 173 миллион

тенге көлемінде қаржы жұмсал­ды. Төбедегі шатырларды, үйдің алды мен кіре берістерді уақыт талабына сай қалыпқа келтіру қолға алынды.

Ал 2015­2017 жылдарға арналған тұрғын үй­коммунал­дық шаруашылығын жаңғырту бағдарламасы бойынша 48 көпқабатты үйлерге 114,5 млн. теңге шамасында қаржы бөлініп отыр.

Әйгерім Есмағанбетова

ҚОЛЖЕТІМДІ БАСПАНА - 2020

Қоныс тойлар көбейеді

немесе шаһарымыздағы салынып жатқан тұрғын үйлер хақында

Сейсенбі, 23 желтоқсан 2014 ж. ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ6 МАҢЫЗДЫ МӘСЕЛЕ

ДИПЛОММЕН - АУЫЛҒА

Жас келсе-іске«Дипломмен ауылға» бағдарламасы бойынша қызмет атқарып жатқан

Ерлан Бүркітбай жөніндеЕлімізде жас мамандарды аудан-ауылдардың гүлденуіне

үлестерін қоссын деген мақсатпен «Дипломмен ауылға» бағдар-ламасы жүзеге асырыла бастады. Қазір бұл жұмыс қарқынды жүріп жатыр. Жоғары оқу орнын тәмамдаған жастар таңдаған аудандар мен ауылдарға барып, өз мамандықтары бойынша қызмет атқаруда. Оларға пәтер беріліп, қаржылай көмек көр-сетіледі.

Аталмыш бағдарламамен еңбек етіп жүрген азаматтың бірі- Ерлан Түсіпқалиұлы. Ол мектепті аяқтаған соң, Арқалық қаласындағы Нәзипа Құлжанова атындағы Торғай гуманитар-лық колледжіне түсіп, дене тәрбиесі және спорт мамандығын алып шықты. Міне, осы кезден ол өз мамандығының қыр-сы-рымен таныса бастады. Сол шақта мұғалімдерге тән көпте-ген қасиеттерді ұстаздарынан үйреніп, шыңдалады. Уақыт өте дипломын алады.

«Дипломмен-ауылға» бағдарламасы бойынша еңбек жолын облысымыздағы Амангелді ауданының Байғауыл ауылындағы Ақан Нұрманов атындағы орта мектебінде бастады. Әріптес-терінің арасында беделді. Жұмыстан қол үзбей Қостанай қа-ласындағы академик Зұлқарнай Алдамжар атындағы Қостанай әлеуметтік-техникалық университетінің сырттай бөлімінде оқиды.

- Өзім қалаған мамандық бойынша аталмыш мектепте ұстаздық қызметті атқарып келемін. Күнделікті жұмысымнан ләззат аламын. Мұндағы ұжым ұйымшыл. Өзіміздің білік-тілігімізді көрсету үшін -барлық жағдай жасалған. Болашақта да ауылдағы шәкірттеріме бойымдағы барымды сіңіре бермек-пін», - дейді Ерлан өз сөзінде.

Оның салауатты өмір салтын ұстануда жеткен жетістіктері де аз емес. Аудан, ауылда өтіп тұратын түрлі спорттық жарыстар мен іс-шараларға қатысып, марапаттарға да ие болды.

- Мектебімізде жас мамандар жеткілікті. Олар Байғабыл ауылының өркендеуіне үлестерін қосып жүр. Өздерімен бірге жаңа леп алып келді. Ал Ерланның жөні бөлек. Ол оқушыла-рының сыйлы ұстазына айналды. Сабақтарын тартымды етіп өткізеді, дейді Ақан Нұрманов атындағы орта мектеп дирек-торының оқу ісі жөніндегі орынбасары Нұрбану Сапарқызы.

Биыл шаңырақ көтеріп, жас отбасының тірегі атанған Ер-ланның мақсаты –шәкірттеріне тиянақты білім беру. Ең бастысы өздеріне жүктелген сенімді ақтау.

Әйгерім Рашитқызы

Қазіргі заманғы білім беру жүйесі мен оқытудың алдыңғы қатарлы инновациялық даму бағдарламалары бойынша болашаққа деген сенімі мол, білімпаз, патриот ұрпақ тәрби-елеудегі облысымыздың ал-дыңғы қатарлы білім ошақта-рының бірі-қазақ-түрік лицейі болып табылады. Осы тұрғы-дан алғанда, лицей шәкірт-тері мен мұғалімдері алдында тұрған жауапкершілік жүгі де жоғары.

Мұнда балалардың интел-лектуалдық деңгейін өсіру-де олардың шығармашылық мүмкіндіктерін іске асыруда, өмірге деген көзқарастарын қалыптастыруда және адам-гершілігі мол, тілін, ділін, мәде-ниетін, тарихын, салт-дәстүрін қадірлейтін тұлғаны тәрби-елеу мақсатында лицейде түрлі іс-шаралар ұйымдасты-рылады. Атап айтар болсақ, оқушыларды ғылыми- зерттеу жұмыстары мен пәндік білім олимпиадаларға дайындық, жас ұрпақты кітап оқуға бей-імдеу жөнінде лицейішілік қа-зақ, орыс, ағылшын, түрік тіл-дерінде кітап оқу сайыстарын

өткізу дәстүрге айналды. Облыс әкімі Нұралы Сәду-ақасовтың қолдауымен биылғы оқу жылындағы «Отбасы мен мектептің өзара іс-қимыл жылы» жоспарын жүзеге асыру мақсатында ата-аналар арасындағы спорттық сайыстар, «Бала бойында салауатты өмір салтын тәрбиелеудегі ата-ана-ның рөлі» тақырыбын-дағы коучинг-тренингтер өткізілді.

Лицей шәкірттерінің бойына отаншыл рух пен патриоттық тәрби-ені сіңіруге байланыс-ты Кеңес одағының батыры атағын екі рет алған Талғат Бигелдиновты еске алуға ар-налған жасөспірімдер ара-сындағы шахмат турнирінің тағылымы ерекше. Тұңғыш Президент күні қарсаңында «Бір ел! Бір тағдыр! Бір Елба-сы!» тақырыбындағы оқушы-лардың төрт тілде жазылған шығармалар жинағы баспадан шықты.

«Білімді жұрттарда білім жарысы деген болады. Ол

жарыста бәйгеге түсе алатын-дар-білімділер,зейінділер» деп Ахмет Байтұрсынов ба-бамыз айтқандай, лицей оқушылары облыстық, рес-публикалық, халықаралық білім сайыстарында жеңімпаз атанып келеді.

Мысалы, «MOSTRATEC» халықаралық жарысында Н.Маратов, Т.Ахметжанов сынды шәкірттер жүлделі І,ІІ орынды иеленсе, өзін-өзі тану пәні бойынша республикалық олимпиадада А.Демисенов ІІІ

орынға көтерілді. Таяуда ғана облыстық олимпиадада ли-цей 2 алтын, 7 күміс, 8 қола медальді иеленді.

Елбасы әрқашан жастарға үлкен сенім артады. Бүгінгі күн әлемдік бәсекеге қабілетті, кәсіби даярлығы жоғары ұстаз бен білім, ғылымға құштар, зе-рек оқушының ғасыры. Енде-ше бүгінгі күннің талабына жа-уап беретіндей зерделі ойдың иесі сауатты ұрпақ тәрбиелеу аса қажет. Олар еліміздің келе-шегі, тәуелсіздігіміздің тірегі.

Білімді мыңды жығарнемесе шаһарымыздағы қазақ-түрік лицейіндегі

тың ізденістер жайында

Мемлекеттің қаржысы желге ұшпасын

Бүгінгі таңда сы-байлас жемқорлық еліміздегі өзекті әрі көп болып күресетін мәселе-лердің бірі. Оның алдын алу баршаның міндеті деп түсінемін. Әрине, бұл жөнінде айтылып та, жазылып та жатыр.

Елбасы өзінің Жол-дауында «Жемқорлық – жай құқық бұзушы-лық емес. Ол мемлекет-тің тиімділігіне деген сенімді сетінетеді және ұлттық қауіпсіздікке төнген тікелей қатер бо-лып саналады» деп оның зияндылығына ерекше тоқталды.

Сыбайлас жемқорлық – экономикалық өсу мен дамуға да кері әсерін тигізеді. Сондықтан, мен мақаламда осынау кеселдің алдын алу жөнінде өз ойыммен бөліскім келеді.

Қазір әрбір қызметкер елі үшін адал еңбек етіп, оның өр-кендеуіне ерекше үлес қосулары керек.

Мемлекеттік қызметкерлерге жүктелер міндет те жоғары. Біз оны жақсы түсінеміз.

Әділет департаменті оның жолын кесу, көп болып күресу жайлы да үнемі кездесулер мен жүздесулерде айтып келеді.

Заң талаптары бәріне бірдей. Негізінде пара алушы мен пара беруші де жауапқа тартылады.

Жалпы қай салада болсын мемлекеттен бөлінетін қаржы орнымен жұмсалып, желге ұшпауы тиіс.

Ерболат ЕРІМБЕТ,Қостанай облысы Әділет департаменті

басшысының орынбасары

Тәуелсіздік мерекесі қазақ үшін ерекше. Өйткені, ғасыр-лар бойы ата-бабаларымыз армандаған бақытты күндер-ге қол жеткіздік. Егеменді ел атанған соң барлық алпауыт мемлекеттердің өзі бізді мой-ындады. Тіпті, бізден үлгі-өнеге алатын дәрежеге жеттік.

Міне, осындай халқы-мыздың өмірінде айрықша орын алатын мерекеге орай Қостанай облыстық Марал ишан мешітінің бастамасы-мен облыс тық қажылар қа-уымдастығының, «Зекет» қоры өкілдігінің және Міржақып Дулатов атындағы Қостанай инженерлік-экономикалық университетінің қолдауымен үлкен кеш өткізді.

Алдымен осы шараны ұй-ымдастыруға мұрындық болған КМДБ-ның Қостанай облы-сындағы өкілі және облыстық

Марал ишан мешітінің Бас имамы Асылхан қажы Мұхан-бетжанұлы барша жиналған қа-уымды осынау айтулы мереке-мен шын жүректен құттықтады.

Сондай-ақ жастарға дін мен дәстүр және дін және иманды-лық деген тақырыптарда өзіне тән шеберлікпен уағыз-насихат айтты. Оны осында бас қосқан зиялы қауым мен студент жа-стар зейін қоя тыңдады.

Осы мейрамға арналған бейнематериалды КМДБ-ның жанындағы «Зекет» қорының Қостанай облысындағы өкілі Жақсылық қажы Ғайсин жан-жақты таныстырып, тәуелсіздік-тің біз үшін маңыздылығы мен мәніне тоқталды.

Қостанай жұртшылығына аса танымал қаламгер, талай республикалық жыр мүшәй-ралардың жеңімпазы, Ахмет Байтұрсынов атындағы Қоста-

най мемлекеттік универси-тетінің профессоры Ақылбек Шаяхметтің тебірене сөйлеген сөздері де жүректерді қозғады.

Қостанай инженерлік-эко-номикалық университетінің жастар арасындағы жұмыс бөлімінің бастығы Анатолий Пермяков тәуелсіздік күніне байланысты жұртшылыққа шы-найы лебізін білдірді. Жастарға еліміздің тірегі де өздері екен-дігін жеткізді.

Көптеген айтыс ақындарын дайындап, өзі де айтыс өнерін-де ерекше қолтаңбасын қал-дырған Қазақстан Республи-касының мәдениет қайраткері Әлфия Орманшинаның сөзі мен тәуелсіздік күніне арналған жыр толғауы да жиналғандар-дың есінде қалды.

Денсаулық саласының білік-ті маманы, облыс орталығындағы неврологиялық интернатының

директоры Назима Асанова да өзінің іскерлігімен көзге түскен бауырларымыздың бірі. Оның тебіреніске толы пікірлері де қатысушыларға ой салды.

Мереке тарту-таралғысыз болмайды. Талай қайырымды-лық жасап, өзінің биік азамат-тығын көрсеткен облыстық мешіттің бас имамы Асылхан қажы Түсіпбектің қолдауы-мен 19 балаға ақшалай көмек берілді. Сондай-ақ тәрбие ме-кемесіне 2 кілем тапсырылды. Осы тағылымдық кешті өткізуге демеушілік жасаған универси-тет ректоры Сәбит Есмұратов мырза мен университет ұжы-мына алғысымыз шексіз.

Осынау игі әрі ғибраты мол шараның соңында абыз ақсақа-лымыз Сайлаубай қажы Мол-даш жиналған қауымға ақ бата-сын берді. Басқосу мемлекеттік Әнұранымызбен аяқталды.

ТАҒЫЛЫМ

Жастардың рухы көтерілген күнУниверситеттегі тағылымдық кештің ғибраты

ЕЛБАСЫНЫҢ ЖОЛДАУЫ - БОЛАШАҒЫМЫЗДЫҢ БАҒДАРЫ

Ұйымшылдық танытайықЕлбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың «Нұрлы жол-болашаққа бас-

тар жол» атты кезекті Жолдауы барлығымызға үлкен ой салды. Бұл құжаттың көздегені халықтың әл- ауқатын жақсартып, оларға қо-лайлы жағдай жасау. Оны жүзеге асыру үшін алда тұрған асқаралы міндеттер нақтыланды.

Мемлекет басшысы-халықтар арасындағы тұрақтылығы екеніне тоқталды. Сонымен қатар, Жолдауда жол инфрақұрылымын дамы-туға да ерекше көңіл бөлінді. Басқа да өзекті мәселелер қозғалды.

Жолдау халқымыздан үлкен қолдау тапты. Енді ондағы айқын-далған міндеттерді орындауға бәріміз де атсалысайық.

Гүлзат Есенжолова, қала тұрғыны

Мұражайдағы әсерлі кеш

Жуырда Ыбырай Алтынсарин атындағы облыстық мемориал-дық мұражайында «Бұғаудан алып шыққан ызғарлы желтоқсан» деген тақырыпта желтоқсан құрбандарын еске алуға арналған басқосу өтті.

Бұл іс-шараға Қостанай мемлекеттік педагогикалық инсти-тутының Қазақстан тарихы кафедрасының доценті Өтеген Их-санұлы қатысты. Ол студенттер мен оқушыларға тәуелсіздік, 1986 жылғы желтоқсан оқиғасына қатысушы Қайрат Рысқұлбеков, Ербол Сыпатаев, Ләззат Асанова жайында әңгімеледі.

Сондай-ақ мұражайдың ғылыми қызметкері Шынар Сұлтанқы-зы ата-бабамыздың тәуелсіздік асыл армандары жөнінде тебіре-не сөйлеп, жалпы егемендіктің халқымыздың өмірінде алатын орнына тоқталды.

(Жалғасы. Басы өткен санда)

Мұнда да жұлдызы жанып, Бас жүлдені жеңіп алды. Кейін білсе, өзі сол жарысқа қатысқан тоғыз баланың ішіндегі ең бойы да қысқа, денесі де шағыны екен. Соған қарамастан бәрін де шаң қаптырып тігілген Бас жүлдені қанжығасына байлады.

Осы жарыстан кейін шын мәнінде Оразқожа Сейдах-метовтың аты күллі елімізге шарықтап кетті. Бұған сырттай қызығып, өздеріне қызметке шақырушылар да көбейді. Бірақ ол кезде «Түбі Қостанайға ба-рамын, ондағы бауырларыммен қауышып, ұлттық ат спортын көтеремін» деп ешқашан да ойламаған-ды.

Тағдыр не істетпейді. Әлгі жарыстан кейін ол баяғы Асан-бай Асқаров тұрғызып кеткен ипподромның бапкері болып бекітілді. Бұған қаладан екі бөлмелі пәтер берілді. Сон-дағы Қайтпас шағын ауданын-дағы сол алғашқы алған пәтері бұларға құтты болды. Осы шаңырақта өсті, өркендеді. Бап-керлік кәсіптің нағыз шыңына көтерілді.

Биікке самғаған қыран

Жоғарыда біз Оразқожа Асанұлының қазақтың ежелден келе жатқан ұлттық ат спортын-дағы алғашқы талпыныстары жөнінде айттық. Шынында да ол әу баста шырайлы Шым-кентте бастау алғанмен, бүгін баяндалғандай Алматыда одан әрі жалғасқан болатын.

Осы арада бір тоқтала кетер жай, Орекең тек қана шабандоз болып қана қойған жоқ, команданың капитаны әрі дүниеден өткенше Бас бапкер-лік қызметпен шұғылданды. Сөзіміз жалаң болмас үшін енді нақты дерек және дәйектерге сүйенгеніміз де абзал.

Алматы демекші, сол са-пардан оралған соң ол 1981 жылы Шымкент ипподромын-да ұлттық ойын жөнінен бапкер болып жұмыс істеп, маңына ат құлағында ойнайтын, жігітке тән барлық қасиеттер бір бой-ынан табылатын, жалындап тұрған қазақ жігіттерін жинады.

Көкпарда ептілер, өздеріне тән әдіс-айланы жетік меңгер-ген нағыз сайыпқырандар ғана жеңіске жетеді. Бас бап-кер алғашқы күннен бастап шәкірттеріне соны ескертті. Жігерсіздік, өз жұмысына жүр-дім-бардым қарайтындарға араларында орын жоқ екен-дігін де жасырмады.

Жалпы, шабандоздар қауы-мына оның есімі «Қожа» деген атпен белгілі. Оның атақ-даңқы оңтүстік өңір мен Қостанайға ғана белгілі емес еді. «Оразқо-жа келе жатыр» десе, республи-камыздың түкпір-түкпіріндегі көкпаршы жігіттер орындары-

нан тік тұрып қарсы алатын.Оның былайғы жұрт біле

бермейтін ерекше бір қасиеті – жылқы затына аса құрметпен қарайтын. Бұл жануарларға да адамға істеген секілді ерекше күтім, бап керек дейтін. Сон-дықтан да кез келген жылқыны алыстан танитын, небір тізгін бермес асау тұлпарлардың өзі оны көргенде орнында тырп ет-пей, айтқанына тез көне кететін.

Әрине, ол өткен жылдарда талай асуларды бағындырды. Ол 1980 жылдан бастап шын мәніндегі көкпардағы ең-бек жолын бастаған-ды. Осы дүниеміздің басында айтылып кеткендей, Алматыдағы үлкен жеңіс оны қанаттандырды.

Содан кейін өзі «Көкжал» деп аталатын команда құрды. Осы командаға басшылық ете жүріп, кешегі Кеңес Одағының тоғыз дүркін жеңімпазы атанып, кеудесіне алтын медаль тақты. Осылайша шабандоз қазақ елінің абырой-беделін сол кездің өзінде асқақтатқан-ды.

Сонау 1982 жылы Ресейдің Краснодар қаласындағы ұлттық спорт ойынынан өткен жарыста бұл құрамында бар Оңтүстік Қа-зақстан облысының командасы барша жанкүйерлерді таң қал-дырып, алтыннан алқа таққан-ды. Содан кейін олардың жеңіс жолындағы баспалдақтары Грузияның Тбилиси, Украина-ның Киев, Ресейдің Краснодар, Пятигорск деп аталатын қала-ларында одан әрі жалғасты.

Сол алып Одақ дүркіреп тұрған кезде мұндай атаққа иелену де оңай емес-ті. Әрине, қандай жарыс болмасын оған жан-жақты дайындық керек. Орекең әрбір команда құра-мындағы жігіттермен жеке-же-ке сөйлесіп, оларды қанатты сөздерімен барынша қайрат-тандырып, рухтарын көтеретін.

Сол кездері оларға бір сәт жүзін бұрып: «Айналайын бауырларым, ешқашан да осалдық танытпаңдар. Бұл ата-бабамыздан келе жатқан ұлттық өнер. Босансуға жол беруге болмайды» дейтін. Сон-дай жігіттермен арадағы ада-ми қарым-қатынас, түсіністік бұларды қашан да биіктерге жетеледі.

Осындай Бүкілодақтық до-даларда дараланған Орекеңді билік басындағы ағаларымыз да дер кезінде көрді. Оның болашағы жарқын екендігін сезді. Сондықтан олардың алаңсыз ұлттық ат спортымен айналысуларына қолдан келген жағдайдың бәрін де жасады.

Атақты шабандозға үлкен сенім артылып, лауазымды қызметке тағайындалды. Сөй-тіп, ол күтпеген жерден Шым-кент қаласындағы ипподром директорының орынбасары болып шыға келді. Бұл шақта Ораз Асанұлы КСРО-ның спорт шебері және еңбек сіңірген жаттықтырушысы атанып та үлгерген еді.

Осы жауапты қызметтер-

мен қатар, ол Қазақстан құрама командасының аға бапкерлігін де қоса алып жүрді. Әрине, көкпар өнеріне құштар жастар еліміздің қай түкпірінен де та-былатын-ды. Сондықтан жол шалғайлығына қарамастан рес-публикамыздың бірқатар өңір-лерінен болашақ көкпаршылар оның алдына келіп, ақыл-кеңес сұрайтын. Мұның ақ батасын алып жататын.

Аға бапкердің бойын-дағы қазіргі арамызда жүрген көптеген көкпаршыларға ғи-брат болар қасиет - айрықша қарапайымдылығы еді. Атағы жер жарған шабандоз әрі ат құлағында ойнайтын азамат болса да ешкімге де артық мінез көрсетіп, орынсыз сөй-леген емес.

Бұл бәлкім, оның тек-тілігінен, ата-анасынан жұққан ерекше дегдарлығы және адам-гершілігінің молдығынан да шығар. Жас-кәрі демей өзінен тағылым алғысы келген қа-уымды үйінің төріне шығарып, кәдімгі ақжарқын мінезімен оларды бірден баурап алатын.

Сондықтан да болар, Қа-зақстандағы барша әріптестері Орекең десе ішкен астарын жерге қойып, оның тәжіри-бесінен үйреніп қалуға тыры-сатын. Осыдан үш жыл бұрын дүниеден өткен кезде мұның қадір-қасиетінің қаншалықты жоғары екендігін, онымен ара-лас-құралас жүрген кісілер әб-ден сезді.

Оның мәйіті өзінің туған жері Ордабасы ауданындағы Қарааспан деп аталатын ел-ді-мекенге қойылды. Онда өзін дүниеге әкеліп, азамат болып қалыптасуына көп еңбек сіңір-ген ардақты әкесі жатыр. Осы арада мұны сыйлаған, кезінде өзінен тәлім алған ағайын-туыс бауырларына айтар алғысымыз шексіз.

Асыл азаматтың денесін Қостанай ауданындағы мұ-сылмандар зиратына қоюға да болатын еді. Мұнда да оның атын қастерлейтін, бапкерлік қабілетін жоғары қоятын, от-басымен тонның ішкі бауындай араласып кеткен жергілікті ба-уырларымыз да аз емес-ті.

Бірақ жақын ағайындары және отбасының мүшелері марқұмды кіндік қаны тамған ауылдағы зиратқа жерлеген-ді дұрыс деп есептеді. Суық хабар жерде жата ма? Оның кенеттен жүрек талмасынан қайтыс болғанын естіген қазақ жұрты сол Қарааспанға да көп жиналды. Қостанайдан да қан-шама кезінде ниеттес, тілектес, дастарқандас болған азаматтар оны соңғы сапарға шығарып са-луға қатысты.

Сонымен бауырлары бүкіл ғұмырын ат спортына арнаған ағамызды ақ жуып, арулап қойды. Содан бері де арада біраз уақыт өтті. Оның орны үңірейіп көрініп қалды. Біздің қазақ «Тас түскен жеріне ауыр» дейді. Әсіресе, отбасына көп

жылдардан бері онымен мынау жалған тіршіліктің ыстығына күйіп, суығына тоңған келін-шегі Жаңыл мен ұл-қыздары оны айқын сезінді.

Жаңыл азаматы дүниеден өткен соң қанша қайғырып, көз жасын көлдеткенмен, оның ор-нын жоқтатпауға тырысты. Әйел заты болса да белді бекем буып, ұл мен қыздарын ақылға шақырды. Оңашада: «Ботақан-дарым, әкелерің біртуар азамат еді. Қазақтың ұлттық ат спор-тын өркендетуге қосқан үлесін жақсы білесіңдер. Енді сендер-ден өтінерім, оның атына кір келтірмеңдер» деді.

Әрине, олар да мұны түсін-ді. Өздерінің Заречный кен-тінде тұратын жеке үйлерінде ғұмырларын одан әрі жалға-стырды. Бірақ әкесіз шаңырақ жетімсіреп қалды. Әйтеуір ағайын-бауырдың барлығына да шүкір. Олар жиі хабар алып, Жаңылдың ауырын жеңілдетіп, шама-шарықтары келгенше қол ұшын беріп келеді.

Орекең Қостанайға да тез сіңісіп кетті. Сонау 2001 жылы «Қазақ тұлпары» жылқы зауы-тының Бас директоры Наби-долла Ақанұлы Кикебаев осы ұжымға басшы болып тағайын-далды. Сөйтіп, жанына қолынан іс келетін, жылқы шаруашы-лығын өркендетуге ықпалын тигізе алатын азаматтарды жинағаны ешкімнен де жасы-рын емес.

Көрнекті ғалым, қазақтың көкпар және басқа да ұлттық ат спортын жандандыруды мақ-сат етіп қойды. Ол үшін нағыз сегіз қырлы, бір сырлы, талай додаларда шыңдалып, соңынан мықты жігіттерді ерте білетін сайып қыран кісіні бапкерлікке тағайындағысы келді.

Әрине, көп ойланып, толғанды. Жанындағы дирек-тордың орынбасары, әйгілі ға-лым Сейілхан Рахманов және басқа да жанашыр мамандар-мен кеңесіп, жер шалғайлығына қарамастан сонау Шымкенттен есімі Одаққа белгілі Оразқожа Асанұлы Сейдахметовті аға бапкерлік жұмысқа шақырды.

Бұл ұсынысты әрине, кейіп-керіміз күтпеген-ді. Сондықтан оған да қабырғасымен кеңесуге тура келді. Облыс орталығында үйі-жайы бар адамға қысы ұзақ, көктемі мен күзі жаңбырлы ке-летін солтүстік өңірге қоныс аудару да айтуға жеңіл-ді.

Дегенмен де оны ұлттық намыс жігерлендірді. Жан жары Жаңылмен ақылдасты. Келін-шегі не деуші еді? Ол күйеуінің бір сөзді екендігін бұрыннан білетін. Сондықтан: «Ореке, өзің біл. Мен сенімен жер түбіне ба-руға да қашан да дайын екенім өзіңе аян ғой» деп азаматын қайраттандырып қойды.

Одан әрі уақытты да көп созуға болмайтын-ды. Қоста-найда да атақты бапкерді қан-шама ағайындар күтіп отырған болатын. Соны сезініп, ол да Қостанай өңіріне уәде берген

мезгілде жетті. Оны көпті көр-ген басшы, дарынына сырттай тәнті Набидолла құрдасымыз шын мәнінде құшақ жая қарсы алды.

Бұл Қостанай облысындағы ұлттық ат спортын дамытудың алғашқы ұмытылмас күндерінің бірі болатын. Ол алдымен жылқы зауытының аға бапкері болып тағайындалды. Содан жұмысты одан әрі жандандыру үшін жан жақтан көмекшілері мен шәкірттерін алдырды.

Өз ісінің нағыз шебері алғашқы үш жылдың ішінде «Тобыл» деп аталатын команда құрды. 2003 жылы республика-лық «Ақ бидай» деп аталатын ауыл спортшыларының жары-сында жүлделі үшінші орынды жеңіп алды.

Сөйтіп, Қостанай өңірінде көкпар өнері жарқ етіп, елімізге танылды. Осы құрама команда-ның капитандығына Орекеңнің тікелей шәкірті, талай дода-ларда топ жарған намысты да батыл жігіт Рыскелді Байтасов бекітілді.

Ол әлгі олимпиадада еліміздегі ең таңдаулы ша-бандоз атанды. Осы арада бір айта кетер жай, есімі аталған Рыскелді Орекең дүниеден өт-кен соң оның жұмысын жалға-стырып, бас бапкерлік қызметке тағайындалды. Қазір ұстазының сенімін ақтап, жігіттерді ортақ мүддеге жігерлендіріп келеді.

Жоғарыда айтылған жеңіс бұларға оңайлықпен кел-ген жоқ. Оған бармас бұрын жылқыларды әбден баптап, жарысқа тиянақты дайындады. Сонымен қатар, командадағы барлық азаматтарды психоло-гиялық жағынан әзірлеп, қалай да алғашқы жүлделі орындар-ды алулары қажеттігін нықтады.

Айта берсек, Орекең тура-лы әңгіме де, аңыз да көп. Со-ның басты-бастыларына ғана тоқталғаным жөн шығар. Әлгі республикалық байқауларда дараланып, Қостанайдың атын шығарған команда бапкері мен жігіттерді жергілікті билік-тегілер мен әріптестері қуана қарсы алды.

Дәл сол жылы Оразқожа ердің жасы елуге толған-ды. Бұл кез келген азаматтың ал-ды-артын байыптайтын, өткен өмір жолдарына есеп беретін, «Халқым үшін не істедім, не қойдым? Әлі қандай биіктерді бағындырамын?» дейтін кезең.

Мұны ескерген жылқы зауытының ұжымы, яғни На-бидолла Ақанұлының өзі бас болып, азаматтың мәртебесін көтеруге ұйғарым жасады. За-речный кентіндегі Мәдениет үйіне еліміздің барлық өңір-лерінен көкпар өнері мен Оре-кеңнің азаматтығын сыйлайтын кісілер бас қосты.

Әрине, кезінде өзінен тәлім алып, кейін шабандоз-дық өнердің қыр-сырын әбден жетік меңгерген шәкірттері де болды. Оразқожа: «Менің спорттағы атақ-дәрежем аз

емес. Алайда, өзім үшін ең ба-сты марапат – шәкірттерімнің жетістіктері. Олар осы ұлттық өнерді өркендетіп, қазақ халқы мен ұлтының атын әлемге та-нытса, маған одан артық бақыт жоқ» дейтін.

Жайшылықта кім болсын күнделікті күйбең тіршілікпен жүріп, елі үшін атқарған қыз-меттерін бағалай бермейді. Сол жарты ғасырлық тойында бұл бәрін де жүрекпен сезінді. Мәр-тебесі өсіп, мерейленді. Оның атына биік мінбеден қаншама көңіл толқытар, жан тебірен-тер жылы сөздер айтылды. Ма-рапаттар жасалды.

Осы Орекең әдетте бос сөзден гөрі, нақты істі жақсы көретін. Сондықтан мерейтойы халықтың есінде қалсын деген ниетпен ат спортынан жарыс ұйымдастырды. Оған Бас жүлде ретінде «Хонда» жеңіл көлігін тікті. Алайда, оған қатысушылар да мұның абыройын көтеруді мақсат тұтты. Тігілген жеңіл көлікті жарты ғасырға толған азаматқа табыс етті.

Біздің қазақ елінің та-рихында «Азияда-2011» алауын көтерген кез де мәңгілік қалды. Соған сай біздің облыс орта-лығында да салтанатты шеру ұйымдастырылған болатын. Оған қатысқан әрі өңірдің атын шығарған даңқты азаматтардың қатарында Оразқожа Сейдахме-тов те болды. Сонда ол Алауды өзінің сүйікті ұлы Бақдәулетке тапсырған болатын.

Оның сол кездегі ұлы үшін кеудесін мақтаныш кернеп, сөйлеген жалынды сөздері де барша қандастарымыздың жадында. Сол эстафетада асыл азамат өзінің енді арманы жоқ екендігін, оның жолын перзенті жалғастыратындығын жасыр-май жоғары көтеріңкі рухпен айтқан-ды.

Оразқожа Сейдахметов тек қана шабандоз, Бас бап-кер болып қана қойған жоқ. 2002 жылы дүниеге келген ұлттық ат спортындағы қыз қу-удың ережесінің авторы. Осы ережені әлі күнге дейін оның жолын қуған шәкірттері мен әріптестері жарыс барысында басшылыққа алады.

Осы ол туралы жазылған дүниелерді дайындау барысын-да Оразқожаның кезінде өзінен тәлім-тәрбие алған шәкірттері-мен де дидарласып, олардың пікірлерін қойын дәптерімен түртіп алған едім. Енді солар-дың да кейбіреулеріне тоқта-лып өткенім орынды шығар.

Марқұм ағамыз көзі тірі кезінде шәкірттерін өзінің перзенттерінен кем көрген жоқ. Тіпті олардың көпшілігі кезінде республикамыздың жан-жақтағы облыстарынан келгендіктен қашан үйлі-ба-ранды болып кеткенше, мұның шаңырағында тұрды.

(Соңы келесі санда)

Оразалы ЖАҚСАНОВ

Сейсенбі, 23 желтоқсан 2014 ж.ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ 7

Жұлдыздар із тастап ағадыКСРО-ның тоғыз дүркін чемпионы, Қазақстанның еңбек сіңірген жаттықтырушысы

Оразқожа Сейдахметовтың ғұмыры кейінгі жастарға тағылым

ЕР ЕСІМІ - ЕЛ ЕСІНДЕ

Сейсенбі, 23 желтоқсан 2014 ж. ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ8 ӨМІР - ӨЗЕН

Нағашыбай Мұқатов, Қазақстан Жазушылар

Одағының мүшесі, ақын

Жалған дүниеде екі мәрте ғұмыр кешкен еш пенде жоқ. Ең құпиясы сонда, бүгін, ертең, одан кейін не тосып тұрғаны-нан адамдар хабардар емес. Мұндайда қайран қазақтың қанатты сөзі бірден ойға ора-лады. Кәрі өле ме, жас өле ме, ауру өле ме, сау өле ме бір құдайдың өзі біледі ғой дейді егде кісілер.

Қазір теледидарды ашып, баспасөзді парақтап, адамдар аузынан өрбіген сөздерге құлақ түрсеңіз, жан түршігеді. Апаттан көз жұмған жандар өте көп. Дені қыршын қыз-жігіттер. Шындығын айту керек кешегі Кеңес дәуірі тұсында, яғни «Волга», «Жигули», «Запоро-жец», «Уаз» және басқа ма-шиналар қолданыста жүрген жылдары да жанға жағымсыз жаман хабарлар естіліп қала-тын.

Бірақ күнде емес. Жангел-дин ауданының Шилі кеңша-рында тұратын туысқан ініміз Серікбай Нұрқанұлы Ахметов 1982 жылдың қыркүйек айы-ның 5-нші жұлдызында бар болғаны 32-ге қараған шағын-да автокөлік апатынан тосын-нан қаза тапты. Ғұмыры енді басталып, ел ішінде елгезек азамат ретінде көзге түскен кезде жарық дүниемен қош айтысып жүре берді.

Сол күні бүкіл ауыл аҺ ұрды. Әсіресе артында қалып бара жатқан жары, ұстаз Әлия ежелгі қазақ дәстүріне сәйкес Шилідегі әжелер әзірлеп бер-ген бас аяғы елу ауыздай жыр-ды ешқандай дем алмастан жатқа соғып, қазаға жиналған жұртшылықты еріксіз еңіретті. Қазақ қызық халық. Жер ба-сып жүргенінде жылы сөзді пәлендей қия бермеуі мүмкін. Ал опат болған жандарды жа-рыса, таласа мақтауға әбден дағдыландық ғой.

Серікбай шын мәнінде өте ерте дүниеден озды. Солай десек те оның өмірбаяндық деректері жетерліктей мөл-шерде. Торғай қазақ орта мек-тебінде 1966-1968 жылдары оқып жүргенінде күнделікті сабақты жақсы оқумен қатар, спортқа бейім болды. Волей-бол ойнайтын. Белдесе кетіп күрескенді тәуір көретін.

Қоғамдық жұмысқа бел-сенділігі күшті еді. Семей қа-ласында 1970-нші жылдары әскер қатарында жүргенінде ерекше көзге түсті. Зор сенімді иеленіп, бөлімше командир-лігіне жоғарылатылды. Аза-маттық борышын өтеген соң Шилі кеңшарында ауыл шару-ашылығы жұмыстарына аянбай араласты.

Ауыл, аудан намысын қорғап, волейболдан, қазақша күрестен болған облыстық жарыстарда жеңімпаз атан-

ды. Оқып- тоқымай ғұмыр кешу қиын екенін әр уақытта сезінді. Байырғы Торғай облы-сындағы Гастелла атындағы Державин совхоз технику-мының зоотехника бөлімін бітірді. Оқу орнында дәріс ала жүріп, волейбол және қа-зақша күрестен бірнеше мәрте жеңімпаз болды. Мақтау қағаз-дарының бірнешеуін иеленді. Торғайдағы ең жақын досы, атақты спортшы Ербатыр Ра-хатов бұл жөнінде шешіле сөй-леп, мақтанып, марқаяды.

Серікбайдың негізгі ауылы Шилі. Ол қайда жүрсе де осы елді мекенге ұдайы алаңдады. 1977-1979 жылдар аралығын-да кеңшардағы орта мек-тепте дене шынықтыру және алғашқы әскери дайындықтан дәріс берді. 1979 жылы Ду-шанбе қаласында офицерлер-дің білімін жетілдіретін курста екі ай оқыды. Шилі кеңшары директорының орынбасары қызметін абыройлы атқар-ды. Құрылыс бригадасын да басқарды. Былайша айтқан-да алуан түрлі салада өзінің маңдай терін төге білді.

Адамдарды ең бастысы кісілік қасиетіне, парасатына қарап бағалау қажет деп есеп-тейтін болсақ, Серікбай бұл жағынан ешқашан төмендеп көрмепті. Ол дүниені пенде-лердің бір-біріне ізгілік көр-сетіп, жақсылық жасауы деп түсінетін. Және өзі соған сай ғұмыр кешті. Ерекше бір дағды-сы туысқа, дос-жаранға қайы-рым жасауға ынтасы зор еді-ау.

Сонау Кеңес Одағы кезінде, түрлі тауарларды ақшаңа са-тып алудың өзі аса қиын кез-де өзінің Алматыда тұратын аралас-құралас досына кие тұр деп, құндыз құлақшынын, қымбат тонын беріп жіберіп, артынан ұмытып кеткенін, мүл-де сұрамай қойғанын ауылда-стары үнемі айтып отырады.

Абзал азаматтың әуел-ден-ақ қанында қозғалған қа-зақы, адамдық қасиетіне өзім де бірнеше рет куә болғанымды несіне жасырайын. 1979 жылы осы Шилі кеңшарына жарым Рәзияны, бес жастағы ұлым Қа-натты және үш жарым айдағы қызым Қаламқасты ертіп қо-наққа бардым. Ол кезде көзі тірі Нұрекең, Нұрқан қарт, Ағайша әжей аңқылдаған пейіл танытып, бәйек болды. Қазақы бір көрініс көз алдымнан әлі кетпейді. Нұрқан ақсақал қо-лымнан жетелеп, қора жаққа апарды.

- Өзім енді қанша жүремін, белгісіз ғой.Біз өмірден өткен соң бала шаға араласа ма, жоқ па білмеймін. Бар кезімде ба-лаларыңа тай атағым келіп тұр. Құлағын кесіп, енші салайын, - деді қария.

Ішім кәдімгідей жылып қоя берді. Шексіз алғысымды айтып үлгіріп, отбасы мүше-лерін де тез арада қуанттым.

Ертесіне ұшақпен Торғай селосына сапар шегуге жи-

налдық. Қызықтың көкесі сонда болды. Аэропортқа бізді шығарып салуға келген Серікбай інім қимастық көңіл танытып, АН-2 ұшағымен біз-бен бірге аудан орталығына ұшты да кетті. Тіпті отыратын орындық та жоқ. Түрегеп тұрды. Ол уақытта шағын ұшақтарға жолаушыларды сығыстырып мінгізе беретін.

Бала мейірімді әкеге, ақ сүт берген анаға тартпай тұра ма? Нұрқан шал жаратылысынан шағын, бірақ пейілі паң дала-дай кең жан болды. Жұбайы Ағайша туралы көп айта ала-мын. Ол Шилідегі жергілікті наубайханада жұмыс істеп жүріп,осы ұжымнан зейнеткер-лікке шықты. Әуелден пысық, сөйлеп тұрған адам. Қазір бар. Алла бұйыртса алдағы жазда тоқсан алтыға толмақшы. Га-зет, журналдарды көзілдіріксіз оқиды. Ана жолы Қостанай қа-ласындағы Серікбайдың шаңы-рағына, келіні Әлия тұратын үйге келіп, біздің дастарқаннан да дәм татты. Қоштасар сәтте өзімнің соңғы жылдары жарық көрген «Ой отауда оңаша» деп аталатын кітабымды сыйға тарттым. Ағайша әжей әлгі жи-нақты әрлі-берлі парақтады да:

- Бұл өзі дұрыс дүние ме, әлде жоқ па. Мен кез келген кітапты оқымаймын. Тағылымы барларына ғана көзімді жүгір-темін, - деді.

Тәңір өзіне ұзақ ғұмыр сыйлаған әжейге қайта-қайта қарап қоямын. Әлі тың, ширақ. Жеңіл көлікпен облыстың алыс аймағына сапар шегеді. Біресе Қостанайға, біресе Әулиекөлде тұратын қызы Айманға бара-ды. Балаларды бауырына ба-сып, немерелерді беттерінен құшырлана сүйгеніне мәз. Да-старқан басында отырғанда кез келген тақырыпқа араласа алады. Қазақшасына күмән жоқ.

Жасында Ресей жерінде тәрбие көргендіктен орысша сөйлеп кеткен кезді ор қоян-дай орғиды. Әсіресе, жасы егде адам ретінде қазіргі заманның ұлдарына, қыздарына, келін-деріне айтатын ақыл кеңестері арналы әрі ұнамды.

Қазір ауылдағылар қа-лаға қарай үдере, қопарыла қозғалған заман. Серікбайдың жұбайы Әлия Ғайыпова Қоста-най қаласында тұрады. Алматы қаласындағы мемлекеттік пе-дагогикалық университтетің химия-биология факультетін тәмамдаған. Ұлағатты ұстаз. Қазақстан Республикасы білім беру ісінің үздігі. Ең қуанар-лығы Әлия ерте кеткен жары Серікбайдың шаңырағын шайқалтпады.

Үлкен қыздары Гүлмира Арқалық мемлекеттік педаго-гикалық институтының түлегі. Мамандығы бойынша тарихшы. Жезқазғанда тұрады. Ері Төлеу заманға сай бейімделген аза-мат. Жеке шаруашылығын дөңгелентіп отыр. Егін егіп,

мал өсіреді. Ұлдары Бауыржан Алматы қаласындағы теміржол академиясын бітірген. Атбасар қаласында теміржол саласын-да қызмет істеп жүр.

Ал, Нариман жөнінде айтар кезде, баяғы апат ойға орала береді. Серікбай авто-көлік ішінде қаза тапқанда осы он бір айлық бала тірі қалған. Қазір отыз үште. Екі мамандығы бар. Мұғалімдік және экономика саласы бой-ынша. Облыстық ішкі істер басқармасында қызмет атқара-ды. Жұбайы Ақмарал Қостанай қаласында № 10-ншы қазақ орта мектебі директорының ғылыми жұмыстар жөніндегі орынбасары.

Оқушы талапкерлердің қабілет, қарымдарын байқап, қиял, армандарын жүзеге асыруға жетекші болып жүр-ген тәрізді. Нұрқан шалдың кенжесі, Серікбайдың інісі Бөкен болса шалғайдағы Шилі жерінің ежелгі тұрғыны. Ақыл-шы, кеңесші әже Ағайшамен бірге тұрады. Өз шаруасымен айналысады. Техникасы гүріл-деп тұр. Қорасы малға толы. Келін Роза ауылдағы Шилі орта мектебі директорының орын-басары.

Бұлардың екі сүйкімді, қызғалдақтай қыздары Назгүл мен Гүлсая облыс орталығын-дағы А.Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік универ-ситетін үздік бітірген жастар. Назгүл халыққа қызмет көрсе-ту орталығында жұмыс істейді. Гүлсая психолог. Заман, адам жан дүниесі жағынан өзгеріске ұшыраған кезеңде аса қажетті мамандық.

Қазақтың әдеті, ғұрпы бөлек. Ешкімге ұқсамайды де-уге әбден болады. Адамды жер-леп, соңғы сапарға шығарғалы жатқанда балалары бар ма екен? Ұлы үйленіп, қызы тұр-мысқа шығып па деп сұрайтын-дары бар. Өте орынды. Мәсе-лен, Серікбай отыз екі жасқа қараған шағында опат болға-нымен артында екі ұлы және қызы қалды.

Турасын айтсақ Әлия кей-біреулердей адам іздеп, екінші рет тұрмысқа шықпады. Қалған ғұмырын бауырындағы бала-ларына арнады. Құлыншақта-рын қанаттыға қақтырмай, тұм-сықтыға шоқыттырмай өсірді. Әлияның өзі жиі айтатындай, балалары да ақыл ауылынан алысқа ұзамады. Жалпы кей-де тіршіліктің аязын, суығын көбірек сезініп, жетімдіктің жетегінде жүргендер өмірді басқаша бағалап, тереңірек түсіне ме? деген қалың ойға батасың.

Қазір құдай қолдады, Нұрқанұлы отбасынан бұйра бұлттар сейіліп, ыдырап, күміс күн сәулесін төге бастады. Әлия немерелері Айдана және Ар-ланды көргенде бұл өмірдің тәттілігін тез түсінеді. Олар-дың әрбір қылықтары, сөйле-ген сөздері жұбаныш. Баладан

немерелер әлдеқайда ыстық болады деген сөзге толығы-нан сенген.

Әлия Нұрқан келіні қазір қатардағы зейнеткер. Ма-мандығы мұғалім болған соң қаладағы және ауылдағы әріптестері мен жас буын өкіл-дерімен кездеспей тұрмайды. Ондайда баяғы КСРО кезіндегі халық ағарту саласы қызметін естеріне түсіреді. Білімдегі сапа мәселесіне мән береді.

Әлияның үйде отырған-да айналысатын негізгі кәсібі үйіліп қалған, әр жылдардағы фотосуреттер топтастырылған альбомдарды қарау. Әсіре-

се ері Серікбайдың егер тірі болса 64 жасқа толатынын ойлайды. Екеуі бірге жүрген жемісті жылдарды еріксіз еле-стетеді. Серікбайдың суретіне ұзақ қарап отырып күйзелетін, сүйінетін кездері көп. Күйзел-гені отағасыдан ерте айыры-лып, жесірліктің күйін кешкені.

Сүйінетіні Серікбайдың артында қалған құлында-ры аман-есен ғұмыр кешіп жатқандары. Баянды бақыт, шалқар шаттық, дәулет, байлық дегенінің өзі осы емес пе? Со-нымен асыл азамат хақындағы ой-толғамымды жыр жолдары-мен аяқтамақшымын:

Нұрхан шалдың нұры Адал жар, мейірімді әке, аяулы ата, танымал спорт шебері,

марқұм Серікбай Ахметов туралы сөз

Қиналып,қыршын қиылып ақ арманың,Қиын,қиын қабірге қамалғаның,Жан-дүниесі жамандар көбейгендеЖанымнан сені іздедім,таба алмадым

Көлдетіп көз жасымды жылап алдым,Кісілігің болған соң жұмақ алдың,Шилінің күніндей боп күліп жүріпШилінің түніндей боп тұра қалдың

Белдескен көк кілемді тағы ойладым,Байқағам балғын жүзде арай барын,Қазақша күрестен жарысқа кетті ме депҚазір-ақ қауышардай қарайладым

Үкілі үмітпенен қарап алға,Үлкен сөзді тізейін сана барға,Қалайша ұзақ ғұмыр жасамасынАғайша ақ тілекші балаларға

Тас-тағдыр талқандалса таңданасың,Тірілер термен ғана бал жаласын,Кешегі күні-түні күңіренген келінӘлия әлдилейді бар баласын

Тірлікте толастама,тоқтама ағын,Тұтанып,лапылдаған от па жаным,Нар жігіт Нариманға бұрылғандаКөргендей Серікбайды боп қаламын

Туыстың жел-тербеген байрағы кім,Тәнің жерде,рухың айда бүгін,Нұрхан шалдың нұры боп келдің,кеттіңҚабырғаны қақ айырған қайран інім

Сейсенбі, 23 желтоқсан 2014 ж.ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ 9РУХАНИЯТ

Ш а р а й н аiPhone қазақша

«сөйлейтін» боладыСарань қаласының бизнесмені Бауыржан Мұқатов та-

яуда шыққан Apple iOS 8 операциялық жүйесі үшін қазақша клавиатура жасап шығаруға бел буды, деп хабарлады «Новый Вестник» газеті.

Ол өз сөзінде Apple құралдарының иелерінде қазақ тілін пайдаланып ақпаратпен алмасу мүмкіндігі жоқ екенін айтып, оның ұсынатын қосымшасы жұртшылыққа дәл сондай мүмкіндік беретінін алға тартқан. Оны ресми Apple ғалам-тор-дүкені арқылы сатуға ниет білдіріп отыр. Өз ойын жүзеге асыру үшін ол мемлекеттен миллион теңге грант сұраған.

- Бұл жоба қосымша болып табылады. Мен оны он-лайн-дүкенге шығарамын, ол AppStore деп аталады. Оған кез келген адам тіркеле алады, сіз онда өзіңіздің қосымшаңызды шығара аласыз. Мұнда заңсыз ештеңе жоқ. Менің жобамның мәнісі келесідей. iPhone-да басынан бастап қазақ тілі жоқ, яғни, сіз қазақ тілінде жаза алмайсыз. Менің қосымшам, соны жасауға мүмкіндік береді. Клавиатура операциялық жүйе деңгейіне жұмыс істейтін болады, - дейді Бауыржан Мұқатаев.

8Шоқанның ескерткіш

монетасы айналысқа шықтыҚазақстан Республикасының Ұлттық Банкі құны 500

теңгелік, «proof» сапалы күмістен және номиналдық құны 50 теңгелік нейзильбер қоспасынан «Банкноталардағы пор-треттер» монеталар сериясынан «Шоқан» ескерткіш моне-тасын айналысқа шығарды, деп хабарлады банктің баспасөз қызметі.

Баспасөз қызметінің хабарлауынша, монетаның сырт жағында (реверсінде) орталық бөлігінде қазақтың ағартушы-сы Шоқан Уәлихановтың портреті орналасқан 10 теңгелік банкноттың бет жағының бір бөлігі бейнеленген. Айналдыра мемлекеттік тілде «ШОҚАН» деген жазу, соғылған жылын білдіретін «2014» деген сан және банкноттан алынған гра-фикалық элементтер орын тапқан. Жоғарғы бөлігінде монета дайындалған металды, оның сынамын және массасын біл-діретін жазу (алтын монетада «Au 999 7.78 g.», күміс монетада «Ag 925 31.1 g.») бар. Айналдыра шығыңқы жиек.

8Қарындасын бәссаудаға

шығардыҰлыбритания тұрғыны Кайл Маалем кейеу тауып беру

үшін еВау бәссаудасына өзінің қарындасын шығарды, деп жазады шетелдік БАҚ: Ағасы қарындасын 50 фунтқа бағалап, хабарландырудың салмақты оймен жасалғанын айтқан. Өйт-кені, мұнда сатып алушыларға маңызды талаптар қойылатын көрінеді.

Сэмми Маалем Лондонда дүниеге келген. Бүгінде Кар-диффте тұрады және сондағы отбасылық зергерлік фирмада жұмыс істейді. Жігіт іздеуде жолы болмапты. Сондықтан, ағасы қарындасына жар іздеуге өзі кіріскен. Хабарламада күйеу жігіттің адал, тұрақты жұмысы бар, 27-35 жасаралығын-да болу керектігі көрсетілген. Сондай-ақ, ол отбасымен де-малғанды ұнатуы, шетелдік азамат болмауы қажет.

Сауда 27 қазан күні аяқталады. Алайда, оның нәтижесі туралы әлі ештеңе белгісіз. Бір анығы, жеңімпаздың үйіне қыз орамада, тегін жеткізіліп беріледі.

(Өзге басылымдардан алынды)

Аз ғана күту керекЖас бала Қожаны етікшіге оқушылыққа

береді. Екі жыл өткен соң, әкесі:- Балам, сен етік тігуді үйреніп қалған бо-

ларсың. Өзің жеке шеберхана ашпаймысың? – деп сұрайды.

Мырс етіп күлген Қожанасыр:- Енді аз ғана күту керек, әке! Мен қазір

Қожайынның баласына қарап жүрмін, үй ша-

руасына қолғабыс тигіземін. Бұл жұмысқа жарамай қалған кезде ғана маған етік тігуді үйрете бастайды, - депті.

Ыстық түшпәраларБірде, Қожаның бала кезінде шешесі ыстық

түшпәра жасап берген екен. Түшпәраның ыстықтығы сонша Қожа әр түшпәраны аузына салған сайын көзінен жас шығып кете береді.

- Балам-ау, байқасаң қайтеді! Түшпәралар сенен қашып кетпейді ғой. Суығанша күте тұр, асықпа, - дейді әкесі.

- Онда мен аш қаламын ғой, әке, - депті сонда Қожа.

Тамақты қалай әкелу керек?Әкесі Қожаға: «Ең әуелі үлкен тамақты әкел,

сосын есікті жап» дейді.

Сонда Қожа: «Ең әуелі есікті жауып, сосын тамақты әкелсем қайтеді?» депті.

Құрдастар- Қайсың үлкенсіңдер? – деп сұрапты Әпен-

діден, - сен бе, әлде бауырың ба?- Өткен жылы анам бауырымның менен бір

жас үлкендігін айтқан болатын, енді міне, бір жыл өтті ғой, біз құрдаспыз, - депті Әпенді.

Соттар халыктың, ар- ожданы, онын құқықтары мен бостандықтарының әділ түрде қорғалуының, кепілі болған-дыктан, олардың шығаратын шешімдерінің, зандылықтарға сай болуы және мүлтіксіз орын-далуы кез келген мемлекеттің демократиялық нeгізi болып есептеледі.

Қазақстанда биліктің үшінші тармағы болып сана-латын сот-құқық, жүйесі тәуел-сіз болып табылады. Елімізде сот жүйесінің әділдігі мен ашықтығын қамтамасыз ету мақсатында көптеген халыққа қолжетімді жобалар жасалып, жұмыстар жүргізілуде.

Бізде құқықтық мемлекет кұрылып жатыр. Оның кағида-сы - заңға бағыну, заңның шең-берінде жұмыс iстey. Азаматтар мен заңды тұлғалар, мемлекет

пен жеке адамдар арасындагы дауды сот шешеді. Сол себепті, сот арқылы халық билікке сенім білдіреді. Мысалы, сот дұрыс шешім шығармаса, ха-лық билікке наразы болады. Өркениетті елдерде азамат-тар тек қана заңға бағынады, заңның шеңберінде қызмет атқарады. Ондай жағдайда қызмет атқарған адам ештеңе-ден ұтылмайтынын өмірдің өзі көрсетіп отыр. Билікке сенім деген сол емес пе?!

Қаз ір г і таң да «Қа -зақстан-2050» және «Нұрлы жол-болашаққа бастар жол» атты Елбасының Қазақстан халқына Жолдаулары бойын-ша нақты тапсырмалар жүзеге асырылуда. Соның нәтижесін-де бүгінде тәуелсіз сот билігі біршама қалыптасты деп айтуымызға толық негіз бар.

Сот төрелігін icкe асыру процесінде жедел ақпарат-тық-құқықтық қамтамасыз ету, істерді қарау мерзімдерін қысқарту меселелері орын-далды. Осындай атқарылған жұмыстардың нәтижесінде барлық ашық сот отырыстары ашық түрде өткізілуде. Алайда, мына мәселені ескерген жөн. Мәселен, сот тараптарының бірі сот мәжілісінің бұқаралық ақпарат құралдарының қаты-суымен өтуіне қарсы болуы мүмкін. Айталық сотталушы жақ өзінің бейнетаспаға түсіріліп, халыққа жария етуіне қарсы болса, судья БАҚ өкілдеріне ол кісіні нақты жағдайда бейне-таспаға түcipyre рұқсат етпей-тінін айтады немесе журналис-терді мүлдем қатыстырмауға құқығы бар.

Ceбебi, сот мәжілісінде

азаматтардың құқығы бұзыл-мау міндеті судьяға жүктелген. Соттың шығарған үкімдері мен қаулыларын сот отырысының қатысушыларына қолжетімді. Ол үшін ҚР Жоғарғы Сотының ресми сайтында «Сот кабинеті», «Сот құжаттарымен танысу», «Электронды бақылау өндірісі» сияқты сервистер қызмет етеді.

Сонымен бірге біздің сот әр тоқсан сайын «Ашық есік» күндерін өткізеді. Бұл іс-шара-лардың негізгі мақсаты – аза-маттарды қабылдау арқылы сот жұмысын ұйымдастыруда орын алған кемшіліктерді анықтау және сот әділдігін жоғары деңгейде әрі сапалы іске асыру.

А. Жұмағұлов,Қостанай облысының

қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданар-

лық сотының төрағасы

ЗАҢ ЖӘНЕ ЗАМАН

Судья жауапкершілігі – әділ сот кепілі

Сотқа тараптарды жедел түрде хабарлау мақсатында, ұялы телефонның абоненттік нөміріне азамат немесе заңды тұлға сотқа шақыртылатыны жөнінде қысқа мәтінде хабарла-ма жолданады. Көп жағдайлар-да, жеке тұлғалар соттан сотқа шақырту қағазын талап ету ор-нына беру үшін, (мысалы: жұмыс орнына, оқу мекемелеріне) та-лап етіп жатады. Азаматтар өз уақыттарын үнемдеу үшін, сотқа шақырту қағазын электронды

түрде тез арада ала алады.ҚР Жоғарғы Сотының ресми

сайтында «Сотқа шақырту қаға-зы» атты жаңа сервис қызметі іске қосылды. Электронды сотқа шақырту қағазын басып шығару үшін, ҚР Жоғарғы сотының ре-сми сайтына (www.sud.gov.kz) кіріп, «сотқа шақырту қағазы» сервисін таңдау қажет. Осы сотқа шақырту қағазын қарап, басып шығару үшін, SMS хабарлама келген ұялы телефон нөмірі мен хабарлама мәтініндегі алтысан-

ды кондтты теру қажет. Компьютерге PDF түрін-

де электронды сотқа шақырту қағазы жүктеледі, кейін оны сақтап, басып шығаруға болады. Басып шығарылған электронды сотқа шақырту қағазында сотқа шақырту мәтіні, шақырылған жеке тұлғаның тегі мен аты-жөні немесе мекеменің атауы, ұялы байланыс абонентінің нөмірі, хабарлама жолданған күні, сот отырысының өту күні мен уақы-ты көрсетілген.

Электронды сотқа шақырту қағазы - ҚР «Электронды құжат және электронды цифрлік қол туралы» 2003 жылғы 7 қаңтар-дағы №370 заңына сәйкес, ресми құжат болып табылады және қағаз түріндегі құжатпен тең болып саналады.

Нұргүл Нұрғалиева,Қостанай облысының

қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған

ауданаралық сотының кеңсе меңгерушісі

Электронды сотқа шақырту қағазын қалай алуға болады

Алланың елшісі Мұхаммад (с.а.у)-нің ахуалы мен сипаттары «Сиярун-Нәби» яғни, өмірбая ны жайлы кітаптарда жазылған. Де-генмен ол кітаптардағы сипат-тары мен хал-ахуалының көп-шілігі адами жағына көп назар аудартады.

Алайда, пайғамбарымыздың рухани жағына, оның тап-таза жан дүниесімен асқақ та нұрлы рухына ерекше назар аударған жөн. Ориенталист ғалымдар-дың (батыстық шығыстанушы ғалымдар) жазған өмірбаяны мен тарих кітаптары оның жоға-ры дәрежелі асқақ абыройын суреттеп, лайық бейнесін бере алмайды.

Өйткені, ойлап қарасақ «бір іске себеп болған адам ол істі атқарғанмен тең»,- де-гендей, пайғамбарымыздың амал дәптеріне әр сәтте бар-лық үмметінің ғибадаттары-ның мөлшеріндей ғибадат, са-уап жазылуда. Алланың шексіз мейіріміне ауқымды түрде бөленуде. Сонымен қатар, күн

сайын сансыз үмметінің сансыз дұға-тілектерін алуда.Сондықтан Әлемнің көркем нәтижесі, ең әдемі жемісі, Жаратушы Алла-ның аудармашысы, тілмашы мен сүйіктісі болған осы мүба-рак Кісінің бүтіндей болмысы мен кемелдігінің дәрежесін тек өмірбаянын ғана оқып, адами ахуалына қарап лайық бағасын беру мүмкін емес.

Мысалға айталық, Бәдір соғысында екі жағында екі періште хз. Жәбрайл мен Ми-кайл оққағар қызметін атқарған мүбарак пайғамбарымыз бірде базарда бәдәуй бір араппен ат саудасында айтысып қалуы, сөйтіп, куәгер іздеп, жалғыз Хузайфаны табуы сырт көзге әлгіндей ұлықтығымен үйлес-пейді. Сондықтан, осындай қате көзқарас болмау үшін әрқашан адами болмысы туралы естіген-де қарапайым сипаттарынан назарды жоғары ұстап, нағыз болмысын, яғни пайғамбарлық мәртебесіндегі нұрлы да, рухани кемел болмысын қаперімізден

шығармауымыз керек. Әйтпесе, құрметіне сызат түседі немесе күдік пайда болады.

Хазреті Пайғамбарымыз-дың (с.а.у) әрбір ісі, әрбір жүріс-тұрысы пайғамбарлығы-на куәлік ете алады. Бірақ, әрбір іс-қимылы жаппай таңғажайып болуы шарт емес. Өйткені, Алла тағала оны адамзатқа тұрмыс пен тіршілік жағдайын үйретсін, дүниелік және ақыреттік бақыт-тың жолын көрсетсін, адамзатқа жол басшы, имам болсын және мына әлем атты таңғажайып өнердің сырын ашсын деп жі-берген.

Егер оның барлық ісі таңға-жайып болып, мүлдем ерекше болатын болса, іс- әрекетімен, мінез-құлқымен тұрмыс пен тіршілік қамында толыққанды имам бола алмас еді.

Ол (с.а.у)-тек қасарысқан кәпірлерге пайғамбарлығын дәлелдеу үшін және қажет болған жағдай ғана кейде ға-жайып муғжизалар көрсететін. Әрине, мұғжизалар дүниедегі

сынақ пен емтиханға сай бола-тын. Ап-анық әрі еріксіз мойын-дауға мәжбүрлейтін түрде бол-майтын. Өйткені емтиханның сыры мен сынақтың талабы, ақылға жөн сілтеп, ерікті қол-дан алмауды керек етеді. Егер ашықтан ашық болатын болса, ақылдың қалау еркі болмас еді. Ол кезде Әбу жәһілде Әбу Бәкір секілді хақты еріксіз мой-ындап, емтиханның сыры мен сынақтың мәнісі жоғалар еді. Бұл дегеніңіз көмір мен алмас бір деңгейде қалды деген сөз.

Қорыта айтсақ, неше түрлі адамдар Алла елшісінің бір ғана мұғжизасынан немесе бір ғана сөзінен әсерленіп тәубеге келді. Тіпті кейбір жандар Оның(с.а.у)- дидарын бір көргеннен-ақ иманға келіп жатты. Ал енді, небір даңқты ойшылдарды иманға келтірген осынау Иләһи мұғжизалар мен мыңдаған дәлелдерді естіп, анық біле тұра кейбір кісілердің әлі күнге дейін адасып жүргендігі еріксіз таңқалдырады.

ИМАНДЫЛЫҚ ИІРІМДЕРІ

Алла Елшісін тану әдебінің әдістемесі

Қос тілді «Наш Костанай» газеті редакциясының ұжымы су шаруашылығының ардагері, Қостанай қаласының құрметті азаматы

Бекқұл Садықовтың мезгілсіз қайтыс болуына байланысты оның отбасына,

туған-туысқандарына қатты қайғырып, көңіл айтады

Сейсенбі, 23 желтоқсан 2014 ж. БІЗДІҢ10 СОҢҒЫ БЕТ ҚОСТАНАЙ

ЖАҒЫМДЫ ЖАҢАЛЫҚТАР

Сот төрағасы - газет жанашырыҚайсы азаматтың болсын тілге жанашырлығы ана тіліміздегі

басылымдарға жазылудан да айқын көрінеді. Мұндай зиялы да ру-хани жоғары бауырымыз Қостанай өңірінде де жеткілікті. Солардың бірегейі облыстық сот төрағасы Ғалымжан Мырзаке.

Ол өз атынан Қостанай өңіріндегі мұсылман ағайындарға 2015 жылға 50 дана республикалық «Ислам және өркениет» газетін жаз-дырып берді.

- Ғалым Мырзаке имандылық пен адамгершілікті пір тұтқан жан. Ол бірқатар әріптестерімен бірге өткен Ораза айы кезінде облыс орталығындағы 9-шы шағын ауданындағы жаңа мешітте 250 адамға ауыз ашар берді.

Оған Алланың нұры жауа берсін, - дейді аталмыш мешіттің бас имамы Шоқан қажы Әмірханов.

Университеттегі кездесуҚазақстан мұсылмандары діни басқарамасы еліміздегі бар-

ша дін қайраткерлерінің алдына отбасы және ондағы ауызбірлік ынтымақ жайлы жастар арасында жүздесулер өткізуді тапсырған болатын.

Міне осы тапсырманы басшылыққа алған облыстық «Марал ишан» мешітінің найб имамы Асқар Мейрамбекұлы Қостанай ша-харындағы іргелі оқу орындарының бірі Қостанай мемлекеттік уни-верситетінің студенттерінің арасында есте қаларлықтай кездесу өткізді.

Онда «Отбасы ажырасуының себептері» тақырыбы арқау болды. Жүздесу жастар тарапынан қызығушылық тудырды. Найб имам студенттердің көптеген сауалдарына нақты жауап берді.

Тағылымды басқосуҚостанай қаласындағы 9-шы шағын ауданында орналасқан

жаңа мешіттің бас имамы Шоқан қажы Әмірханов Ислам дінін насихаттап, студент жастардың бойына имандылық қасиеттерді молынан сіңіруге айрықша назар аударуда.

Осы сөзіміздің жарқын мысалы ретінде мешіт қызметкерлері облыс орталығындағы Ахмет Байтұрсынов атындағы Қостанай мем-лекеттік университеті, Қостанай мемлекеттік педагогикалық инсти-туты және Қазақстан Республикасы ішкі істер министрлігіне қарасты Қостанай Академияларында оқытушылар, студенттер, тыңдаушылар-мен «Ислам әлеуметтік дін», «Діндер достығы», «Ислам және қазіргі қоғам», «Дінім менің діңгегім» тақырыптарында кездесулер өткізді.

Бас имам өнеге көрсеттіАсылхан қажы Түсіпбек облыстың бас имамы ретінде аудан

және қала мешіттеріндегі әріптестерінен жауапкершілікті талап ету-мен қатар өзі де талай игі бастамалардың ұйытқысы болып келеді.

Осы арада пікіріміз нақты болу үшін бірнеше мысал келтіре кетейік. Жуырда оның өнеге көрсетуімен өзі басқаратын мешітінің найб имамы Асқар Мейрамбекұлы кешкілік ақшам, құптан нама-зының аралығында тасбих намазы оқылды.

Мұндай тың ізденіс жаңалыққа намазхан жамағаттар дән риза болысты. Олар әр аптаның бейсенбі күндері осындай тағылымды тасбих намазын оқуға өтініш білдірді.

Бас имамның тағы бір басқа имамдарға ғибрат болар қыры – жалаң сөзден гөрі нақтылықты жаны сүйеді. Әрбір өтікізілетін шараның өмірмен байланысты болып, оның тәрбиелік мәні жоғары болуын үнемі қадағалайды.

Жетім балалар үйінде болдыҚМДБ-ның Қостанай облысындағы өкіл имамы Асылхан қажы

Түсіпбек жастай тағдыр тауқыметіне ұшырағандарға қайырымдылық көрсетуге ерекше көңіл бөлуде.

Мысалы 1 желтоқсан – Қазақстан Республикасы Тұңғыш Пре-зидент күні «Марал ишан» мешітінің азаншысы Ғұмар Жұмағұлов пен Затобол кенті «Маңдай батыр» мешітінің бас имамы Азамат Мырзақанов облыстық балалар үйінде болды. Сондай-ақ осы ме-рекелік басқосуға кәсіпкерлер, мемлекеттік қызметкерлер, шіркеу өкілі қатысты.

Арнайы келген қонақтар мен ұстаздарға дастархан жайылды. «Маңдай батыр» мешітінің бас имамы балаларға 3 доп және 2 кітап сыйға тартты. Балалар үйінде тәрбиеленіп жатқан балалардың тұр-мыс жағдайларымен танысты. Мұнда негізінен 6-18 жас аралығын-дағы балалар қамқорлыққа алынған. Олар өздеріне деген ерекше ықыласты сезініп, қуаныштан жүздері бал-бұл жанды.

Жастарға терең ой салдыҚМДБ-ның төрағасы, Бас мүфти Ержан қажы Малғажыұлы

еліміздегі дін қайраткерлерінің алдында үлкен міндеттер қойы отыр.Мәселен, жуырда облыстық Марал ишан мешітінің найб имамы

Асқар Мейрамбекұлы мен облыстық дін істер басқармасының өкілі Қостанай мемлекеттік педагогикалық институтында болды.

Олар бұл студенттермен «Дін және ғылым тақырыбына өткен басқосуда қазіргі таңдағы өзекті мәселелерді қозғады. Онда найб имам жастардың қойған көптеген сұрақтарына жауап берді. Кез-десу ғибратты жақтарымен жиналғандарға үлкен әсер қалдырды.

Өткен шақпен сөйлеу қа-шан да қиын. Шынымды айтсам, айдай сұлу, әсем қарындасымыз Гүлжайна Ғұмарова күтпеген жерден бақилық болады деп ешқашан ойламаппын. Бірақ оның қазасы бәріміздің де тө-бемізден жай түсіргендей бол-ды.

Ол 25-тен енді ғана асқан еді. Оның арманы да асқақ болатын. Соған жете алмағаны бәріміздің де жүрегімізді ауыр-тып, жанымызға қатты батады. Өз басым филармонияға бара жатқанда қарсы алдымнан күлімдеп әнші бауырым алдым-нан шыға келетіндей көрінеді.

Менің білуімше, оның әріптестері, бірге жүрген сыр-лас құрбы-құрдастары әлі күнге дейін ол дүниеден өтпегендей, бейне бір алыс сапарға жол жүріп кеткендей сезінеді.

Бірақ тағдырдың жазуына не істерсің? Оның қайтып ара-мызға оралмайтындығы белгілі. Міне, оның қайтыс болғанына да қырық күн болып қалды. Сол себептен, кешегі ағалы-қа-рындастай сыйласқан қаламгер ретінде ол туралы аз-кем баян-дағанды жөн көрдім.

Гүлжайна Батыс Қазақстан облысы Қаратөбе ауданына қарасты Аққозы деп аталатын елді-мекенде дүниеге келді. Көзі қарақты оқырман осынау қасиетті жерге халқымыздың біртуар перзенті Мұхит баба-мыз, талантын ел мойындаған сахна саңлақтары Ғарифолла Құрманғалиев, Ескендір Ха-санғалиев және айтыс өнерінде өзіндік ерекше орны бар Қати-молла Бердіғалиевтердің де кін-дік қаны тамғанын білсе керек.

Ол отбасындағы үш пер-зенттің кенжесі-тін. Сондықтан әкесі Сәрсенбай мен анасы Айман Гүлжайнаны ерекше жақсы көріп, еркелетті. Оның зеректігін, адам баласына жақындығын, жалпы өнерге деген шексіз құштарлығын ерте байқады.

Сол себептен де, қыздары-ның сахнада ән салсам деген тілегіне қарсылық білдірмеді. Гүлжайнаның ән салу қабілеті сонау сағымдай бұлдырап арт-та қалған, яғни мектепте оқып жүрген кезінде көрінді. Тіпті бес жасынан бастап ән шырқап, туған-туысқандарын қуантқан-

дары да есінде.Болашағы жарқын ұл мен

қыздың таудай талабы мектеп қабырғасында жүрген кезінде де айқын көрінетіні ешкімнен де жасырын емес. Сүп-сүйкімді қыз бала білім ордасының 5-ші сыныбында оқып жүрген шақта ең алғаш «Үкілім ай» деп атала-тын әнді орындап, барша ұстаз-дарының назарын аударды.

Міне, осы кезден бастап ауылдағы және аудандағы түрлі мәдени шараларға қаты-сып, өзінің қабілетін барынша шыңдай түсті. Қолына кәмелет-тік аттестат алар кезде оның әншілік кәсіпті таңдайтыны баршаға мәлім болды.

Осы өңірдегі айтулы оқу орындарының бірі - Махамбет Өтемісов атындағы Батыс Қа-зақстан мемлекеттік универси-теті болып табылады. 2006 жылы осы жоғары оқу орнына студент болып қабылданды. Гүлжайна көп студенттің бірі болған жоқ. Мұнда да аз уақыттың ішінде өзінің табиғи дарынымен ерек-шеленді.

Университеттегі вокал мамандығы бойынша білікті ұстаздардан дәріс алды. Орал шаһарындағы барлық мере-келік концерттік бағдарлама-ларда жұлдыздай жарқырап көрінді. Оның ән айту мәнері, жүріс-тұрысы, сахналық киімдері бірден жұрттың наза-рын аударатын.

Қазақы тәрбие алған және ұлттық дәстүрімізге ерекше ден қойған бойжеткен облыс орта-лығындағы «Қыз сыны» байқа-уына қатысып, жерлестерінің ыстық ілтипатына бөленді. Осы байқау оны халыққа тез танытты.

Сондай-ақ осы аймақтағы қандастарымыз айрықша жақсы көретін «Қазақстан-Орал» теле-арнасында оның диктор болып жұмыс істегенін арамыздағы бауырларымыздың біреуі білсе, біреуі білмейді. Оның жалпы сөз өнеріне, оның ішінде журнали-стикаға деген ынтызарлығы сол кездің өзінде айқын сезілді.

Жылдар өте оның ата-ана-сы өзіміздің Қостанай облысы-на қарасты Жітіқара қаласына көшіп келді. Онда да болса үй-дің тұңғыш ұлдары Қуандықтың әскери қызметіне байланысты қоныс аударған еді. Мұндағы қандастарымыз оларды құшақ

жая қарсы алды. Әншілік өнердің қыр-сырын

бір кісідей меңгеріп қалған Гүл-жайна Жітіқара шаһарындағы аудандық мәдениет сарайына қызметке тұрды. Ол жаңа ор-таға да тез сіңісіп кетті. Өзінің бай репертуары, орындау ше-берлігімен осындағы өнерсүйер қауымның көңілінен шықты.

Әнші болған соң, байқауға қатыспай тұра ма? Облыс ор-талығы Қостанай қаласындағы аудандар мен қалалардың шығармашылық додасында Гүлжайна Ғұмарова облыстық мәдениет басқармасындағы білікті мамандардың назарына ілінді.

Содан кейін көп ұзамай ол Елубай Өмірзақов атындағы облыстық филармонияның жеке дауысты әншісі болып қызмет-ке қабылданды. Жібектей биязы мінезімен, мол адамгершілігімен ол осындағы әріптестерімен тез тіл табысып кетті.

Филармонияның бұлбұлы, Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген қайраткері Гүл-бану Абдулина талантты қызды өз қамқорлығына алды. Білікті

тәлімгер атанды. Шәкірті де оның сенімін ақтады. Екеуі дуэт құрып, небір құлақтан кіріп бой-ды алар әсем әндерді орындады.

Қостанайлық зиялы қауым дарынды бойжеткеннің ән салу қабілетін мойындады. Ол түрлі танымдық-тағылымдық кештер-ді жүргізіп, өзінің жан-жақты-лығын да көрсетті.

Гүлбану Абдулина бастаған үш қарындасымыз үстіміздегі жылы маған редакцияға ар-найы келіп, өздері классика-лық әндерді орындайтын трио құрғалы отырғандарын айтып еді. Сондағы Гүлжайнаның үні мен айтқан сөздері менің жа-дымда мәңгілік жатталып қалды. Көп өтпей олар шығармашылық ізденістерін жұртшылыққа та-нытты.

Қайран, өмір-ай десеңізші. Осы аяулы қарындасымыздан күтпеген жерден айырылып қал-дық. Ол болашақ қазақ өнерінің жарық жұлдызы атанарына нық сенімді едік. Маңдайымызға сыймады. Оған тек жатқан жерің жарық, иманың серік болсын, айналайын, - дегім ке-леді.

АҚҚАН ЖҰЛДЫЗ

Жасындай жарқылдап өткен ғұмырнемесе марқұм, талантты әнші қызымыз

Гүлжайна Ғұмарова жайлы

Арқан керуАуыл өмірінде ертеден келе

жатқан ежелгі дәстүр. Оның екі түрі бар:

1) Құда келгенде немесе келін түскенде олардың ал-дынан арқан керіп, әйелдер кәдесін алады. Кәденің түп төркіні, жаңа құралдар мен жас келіннің жолы ашық әрі пәле-жаладан, түрлі кедер-гілерден аман болсын деген таза көңіл, ақ ниеттен шыққан.

Қазақта «арқан атта-ма», «арқан ұрлама», «есіліп жатқан арқан астынан өтпе» деген тыйымдар әдептілік пен тәлім-тәрбиенің тәртіптік жо-лын білдіреді.

2) Малды ауылдың мал қо-танының сыртынан арқан керіп қоятын ырымы болған. Халық ұғымында қыл арқанның ки-есі бар, оны ит-құс аттап өте алмайды деп сенген. Сапар-да далаға қонған адамдар да жатар жерін қыл арқан неме-

се шылбырмен қоршап жатса қоршаудан жылан, шаян, бүйі, қарақұрт өтіп келмейді деген ұғым бар.

Бармағын жалауҚұрметті адамды біреу

қонаққа шақырғанда оның жа-нына 1-2 жігіт шақырылмаса да ере барады да, үй иесіне «бар-мақ жалауға» келгенін айтады. Мұның қазақ ғұрпында еш ерсілігі жоқ, керісінше шақы-

рылған қонақтың құрметін көтере түсу болады. Мұндайда келген жігіттерге үй иесі риза болып қалады. Кейде үй иесі ауылдас інілерін дастарқаны-нан көргісі келгенде «біздің үйге пәленшеге еріп, «бармақ жаларға» келіңдер» дейді. Бұл арнаулы шақыру болмаса да өзінен кішілермен сыйласу-дың, құрметтеудің белгісі. Ұлт дәстүрінде адаммен сыйласу-дың, қатынастың мұндай жол-дары көп.

БІЛГЕНГЕ - МАРЖАН

Қазақтың салт-дәстүрлері

КОСТАНАЙНАШ 11Вторник, 23 декабря 2014 г.

ОФИЦИАЛЬНЫЙ ОТДЕЛ

Адрес редакции: 110000 г. Костанай, пр. Аль-Фараби, 90. Телефон приемной редактора 54-27-53, факс 54-27-53

ТОО «Газета «Наш Костанай»Регистрационное свидетельство № 12842-Г выдано 18.06.2012 г. Министер-

ством культуры и информации Республики Ка-захстан.

Собственник: ТОО «Газета «Наш Коста-най».

Издается с августа 1990 г. при поддержке акима города.

Территория распространения: г. Костанай и Костанайская область.

Директор - гл. редактор: Елена НИКИТЕНКО.Заместитель главного редактора: Оразалы

Жаксанов. Тел. (54-62-46).Шеф-редактор: Айжан Утевова. Тел. (54-37-

58).Ответсекретарь: Ирина Востротина. Тел.

(54-37-58).Корреспонденты: Сергей Биркле (54-64-85),

Валерия Вахненко (54-05-75), Марина Кострова (54-05-75), Александр Кузьмичев (54-62-46), Ва-

лентина Мелехова (54-05-75), Зульфия Набиева (54-05-75), Надежда Чистякова (54-05-75).

Фотокорреспондент: Олег Яблочкин, Никос Мармалиди (54-64-85).

Рекламный отдел: тел. 54-03-01.Дежурный редактор: Валерия Вахненко.Газета набрана и сверстана в компьютер-

ном центре «НК»: Валентина Михальцова, Инди-ра Казиханова.

Корректоры: Виктория Богдан, Куляш Туруба-ева. Тел. 54-69-71.

Печать офсетная. Газета отпечатана в ТОО «Костанайский Дом печати», г. Костанай, ул. Май-лина, 2/3. Объем - 1,5 печатных листа.

Тираж номера - 2988. Подписной индекс: К-315. Заказ № 2040.При перепечатке ссылка на «НК» обязатель-

на. Мнение авторов публикаций может не совпа-дать с точкой зрения редакции.

® - материал публикуется на правах рекламы. Ответственность за содержание рекламы и объ-явлений несет рекламодатель.

gazeta@top-news.kz

К сведению налогоплательщиков!

Управление государственных доходов по г.Костанаю сообщает, что плательщики НДС, приостановившие представление налоговой отчетности по состоянию на 1 января 2015 года, перестают быть плательщиками НДС с 1 января 2015 года.

Свидетельства о постановке на учет по НДС платель-щиков НДС, приостановивших представление налоговой отчетности по состоянию на 1 января 2015 года, призна-ются недействительными с 1 января 2015 г.

Согласно представленному списку вышеуказанные на-логоплательщики без истребования налогового заявления будут сняты с учета по НДС.

Список опубликован на сайте департамента по Коста-найской области. Адрес сайта http://www.taxkostanay.kz.

УГД по г.Костанаю

Городской Совет ветеранов выражает искреннее собо-лезнование семье, родным и близким по поводу кончины участника ВОВ

МАСЛОВА Василия Федоровича

Костанайский городской Совет ветеранов выражает искреннее соболезнование члену ревизионной комиссии совета Утинову Арсальду Кадыровичу по поводу кончины матери - труженицы тыла военных лет

Куснижамал Малдыбайқызы

К СВЕДЕНИЮ

Какое имущество подлежит легализации управлением государственных доходов?

Легализация имущества и капитала в нашей стране на-чалась с 1 сентября текущего года и заканчивается 31 де-кабря 2015 года. Сегодня мы ответим, для чего необходи-мо проведение этой акции, легализация какого имуще-ства проводится налоговыми органами.

Предпосылкой проведе-ния новой акции является значительная доля теневого оборота в экономике Казах-стана.

Отличие от предыдущих - в 2001 году проведена лега-лизация денег, в 2006 и 2007 годах, помимо денег, лега-лизовалось уже движимое и недвижимое имущество.

В данной акции легализа-ции подлежат деньги, цен-ные бумаги, доля участия в уставном капитале юриди-ческого лица, недвижимое имущество как казахстан-ского, так и иностранного происхождения.

Согласно закону «Об ам-нистии граждан Республики Казахстан, оралманов и лиц, имеющих вид на жительство в Республике Казахстан, в связи с легализацией ими имущества» от 30 июня 2014 года № 213-V ЗРК (далее закон об амнистии) налого-выми органами проводится легализация имущества, на-ходящегося за пределами территории Республики Ка-захстан.

- Какие документы не-обходимо представить для легализации имуще-ства, находящегося за пределами территории Республики Казахстан?

- Необходимо предоста-вить следующие документы:

заявление на проведение легализации имущества по установленной форме в двух экземплярах;

- копии документа, удо-стоверяющего личность, с предъявлением оригинала при подаче заявления;

- по недвижимому иму-ществу, находящемуся за пределами территории Ре-спублики Казахстан, и доле участия в юридических ли-цах, зарегистрированных в иностранном государстве, нотариально засвидетель-ствованную копию правоу-станавливающего документа на такое имущество;

- по ценным бумагам, эмитенты которых зареги-

стрированы в иностранном государстве, выписку с ли-цевого счета в соответству-ющей системе учета прав по ценным бумагам либо иной документ, подтверждающий право собственности на дан-ные ценные бумаги, установ-ленный законодательством государства, резидентом которого является эмитент ценных бумаг;

- документ, подтвержда-ющий стоимость приобре-тения или оценочную стои-мость имущества.

При этом если стоимость имущества указана в ино-странной валюте, то такая стоимость пересчитывается в национальную валюту Ре-спублики Казахстан - тенге по официальному курсу, установленному Националь-ным Банком Республики Казахстан, на дату подачи заявления;

- документ, подтверждаю-щий уплату сбора.

Документы, оформлен-ные на иностранном языке, должны быть представлены с нотариально засвидетель-ствованным переводом на казахский или русский язык.

- С какого момента иму-щество будет считаться легализованным и что может послужить при-чиной отказа в приеме документов? Вправе ли субъект повторно подать заявление в комиссию по-сле устранения причин, послуживших основанием для возврата документов?

- В органах управления государственных доходов созданы комиссии по рас-смотрению заявлений на легализацию имущества, которые в течение тридца-ти календарных дней со дня подачи заявления выносят решения. И с момента вы-несения решения руково-дителем налогового органа имущество считается легали-зованным.

В случае представления неполного пакета докумен-тов, наличия подчисток и ис-правлений, несоответствия требованиям законодатель-ства Республики Казахстан - документы подлежат воз-врату.

При устранении причин лицо вправе повторно по-дать заявление на проведе-ние легализации имущества в течение установленного

срока легализации. Ответственность за полно-

ту и достоверность представ-ляемых сведений по легали-зуемому имуществу несут субъекты легализации. Обра-щаю внимание граждан, что решения налогового органа, а также иные действия (без-действие) при проведении легализации имущества мо-гут быть обжалованы в суде.

- Обязан ли каждый гражданин, будь то физи-ческое или юридическое лицо, легализовать свои доходы?

- Лицами, имеющими пра-во участия в данной акции, являются граждане Респу-блики Казахстан, оралманы и лица, имеющие вид на жительство в Республике Казахстан, легализующие имущество в порядке, уста-новленном законом.

При этом, в отличие от легализации 2006 года, юри-дические лица не являются субъектами предстоящей ле-гализации имущества.

Следует отметить, что ле-гализации подлежат доходы, полученные с нарушением требований законодатель-ства Республики Казахстан.

В связи с чем легализация дает возможность легали-зовать и ввести в законный оборот имеющиеся доходы без боязни в последующем быть привлеченным к ответ-ственности.

- Какое имущество не подлежит легализации?

- Не подлежит легализации имущество, полученное в ре-зультате:

- совершения преступле-ний против личности, семьи и несовершеннолетних, кон-ституционных и иных прав и свобод человека и граж-данина, мира и безопасно-сти человечества, основ конституционного строя и безопасности государства, собственности, безопасно-сти информационных тех-нологий, интересов службы в коммерческих и иных ор-ганизациях, общественной безопасности и обществен-ного порядка, здоровья на-селения и нравственности, порядка управления, право-судия и порядка исполнения наказаний;

- совершения экологиче-ских, транспортных, воин-ских преступлений, корруп-ционных правонарушений

и преступлений, а также иных преступлений против интересов государственной службы и государственного управления, преступлений в сфере экономической дея-тельности, в том числе эко-номической контрабанды;

- изготовления и сбыта под-дельных денег и ценных бу-маг, подделки, изготовления или сбыта поддельных доку-ментов, штампов, печатей, бланков, государственных наград;

- незаконного использова-ния инсайдерской информа-ции и манипулирования на рынке ценных бумаг.

Не подлежит легализации также имущество:

- права на которое оспари-ваются в судебном порядке;

- предоставление прав на которое не допускается зако-нами Республики Казахстан;

- деньги, полученные в ка-честве кредитов;

- имущество, подлежащее передаче в пользу государ-ства;

- жилые и нежилые по-мещения в объектах не-движимости, завершенных строительством за счет бюд-жетных средств в рамках реализации антикризисных мер в целях обеспечения стабильности социально-экономического развития Республики Казахстан.

- Гарантируется ли кон-фиденциальность при проведении легализации, и что будет грозить тем гражданам, кто не легали-зовал имущество в поло-женное время?

- Государственные орга-ны, организации и их долж-ностные лица и работники обязаны обеспечить конфи-денциальность информа-ции, полученной в процессе проведения легализации имущества, в том числе не допускать распространения информации без согласия субъекта легализации или его законного представителя.

В случае установления со-крытия доходов к таким ли-цам будут приняты все меры, предусмотренные законода-тельными актами Республи-ки Казахстан, в том числе уголовной, административ-ной и дисциплинарной от-ветственности.

С.Т. ДОНЕНБАЕВ, руководитель управления государственных доходов

РАЗМЕЩЕНИЕ РЕКЛАМЫ Адрес: пр. Аль-Фараби, 90

(1 этаж, левое крыло - рекламный отдел).Тел. 8 (7142) 54-03-01

ПОДПИСКАТел. 8 (7142) 53-39-13

ТОО «Ком-Сервис» сообщает о проведении обще-ственного обсуждения плана мероприятий по охране окружающей среды для оформления разрешения на эмиссии в окружающую среду. Слушания проводятся 24.12.2014 г. в 10.00 по адресу: г. Костанай, ул. Гоголя, 75, каб. 116.

На государственную экологическую экспертизу в управление природных ресурсов и регулирования при-родопользования поступил рабочий проект «Интеллек-туальная система контроля за дорожным движением в г. Костанае, перекресток проспект Абая - улица Тарана, перекресток проспект Абая - улица Хакимжановой, пе-рекресток ул. Баймагамбетова - ул. Тарана » с разделом «Охрана окружающей среды». Тел-50-37-90.

Ашық есік күні

2014 жылдың 29 желтоқсанында Қостанай облысының қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сотында сағат 10:00 ден 17:00 ге дейін Ашық есік күні өткізіледі. Мекен-жайы Қостанай қаласы, Зеленая көшесі, 23.

Байланыс телефоны: 27-33-25, 27-39-00.

День открытых дверей

29 декабря 2014 года в Специализированном межрай-онном суде по уголовным делам Костанайской области состоится день открытых дверей с 10.00 до 17.00. Адрес: г.Костанай, улица Зеленая, 23. Контактные

телефоны: 27-33-25, 27-39-00.

Акимат города Костаная выражает искреннее собо-лезнование родным и близким по поводу безвременной кончины почетного гражданина города

САДЫКОВА Беккула Садыковича

Редакция газеты «Наш Костанай» выражает искреннее соболезнование семье, родным и близким по поводу без-временной кончины почетного гражданина города

САДЫКОВА Беккула Садыковича

КОСТАНАЙНАШ12Вторник, 23 декабря 2014 г.

ЛИТЕРАТУРНЫЙ ЭКСПРЕСС

ПОЭТИЧЕСКИЕ НОВИНКИ

«Увидел мир свежий, слепящий…» Рецензия на поэтический сборник Владимира Гостева «Судьбы мгновенья»

Владимир ГОСТЕВ

ПРЕДЗИМЬЕ

В РУДНОМ

Еще ласкает луч листву осины,Пылает зноем горизонт долин,И взгляд спокоен от небесной сини,Но шьет узоры журавлиный клин.Притихший тополь сыпет позолотой,Остуженный Тобол слегка грустит,Незримою меняется заботойУже чужой песчаных пляжей вид.Исчез июль. Уехал безбилетным,Оставив листьев шумный диалог.Предзимье входит шагом незаметным,Переступив невидимый порог.А город, зацелованный прохладой,Живет неповторимой суетой - Ложится с медью наземь гром армадойЛихих составов с рудненской рудой.

***Шальным упало небо зноем,Швыряя луч, жующий тень.Июль с поникшим травостоемСтупил на тронную ступень.

Усыпан грустью лес, а кроныВ измятой жаждою листвеПылают знойно-желтым тоном -С мольбой тонущих в синеве.

Но ночь затмит дыханье света,Навалятся на душу сны -На гребне середины летаМне долго в снах снега видны.

Сколько угодно мож-но спорить о том, у кого больше поклонников в читательской среде – у поэтов, представите-лей «сложной» школы поэзии, или, наоборот, «простой». Вообще-то эти понятия как тако-вые весьма условны. В частности, мне доводи-

лось встречать немало любителей метапоэзии, которые не просекали зашифрованный двой-ной-тройной подтекст в стихах Баратынско-го или Тютчева, да что уж там, рубцовскую лирическую ноту не по-нимали. Считали стихи третьесортными, если

в них встречались сло-ва: «судьба», «душа», «сердце», «родина» и т.п. Не в вину им будет сказано (что поделать, - «дети асфальта»): не понимаешь природу (Бога) – не понимаешь жизнь. И удивляли пол-ной противоположно-стью те, кто, в общем-то, писали «простые» сю-жетные стихи, однако великолепно понимали (и принимали!) неодно-значность в «сложных» произведениях этих са-мых «детей асфальта».

Не понаслышке будет сказано, что написать звучащее, простое, ис-креннее стихотворение не менее сложно, чем по полной выложиться в стихотворении с боль-шим пластом смысло-вого подтекста. Какую душевную энергетику необходимо вложить, сколько вдохнуть жиз-ни надо, чтобы цветоч-ки – березки, рассветы – закаты, вьюги – ветра обозначали в стихах не просто обыденные явле-ния природы ли, пого-ды, а перешли из лубка в полноценное состоя-ние художественного произведения!

«В снах бегу через поле в леса, \ Где в ла-зурь окунулись березы, \ Там, как прежде, на тра-вах роса, \ Только очень похожа на слезы.» Это четверостишие из пер-вого сборника Влади-мира Гостева «Судьбы мгновенья» звучит как открытая, искренняя, непосредственная испо-ведь лирического героя перед читателем. Здесь он чист и беззащитен, как перед солнечными лучами внезапно вы-павший в марте снег. Просматривая сбор-ник, я заметил одну характерную деталь: любое четверостишие в стихотворении тянет за собой другое, поэтому если приводить некие выдержки из него, цити-ровать, то необходимо это делать сразу всем стихотворением.

Да, может быть, о чем-то можно написать насыщенней, применив более выразительные художественные сред-ства, над чем-то еще работать и работать, но налицо то, что у Влади-мира Гостева, исходя из тех стихов, что пред-ставлены в сборнике,

обозначено свое творче-ское дыхание, свой не-повторимый речитатив, строй речи. Свое пони-мание жизни, наконец. И, конечно, есть куда стремиться! От стихов остается какое-то свет-лое, чудесное чувство родства с прекрасным, и оттого появляется го-товность простить миру его обыкновенную не-справедливость. При-мер? Пожалуйста. «… И улыбнулся новый день иначе, \ Я с недругом по-чувствовал родство…\Душой – еще вчера была незрячей – \ Увидел но-вой жизни торжество!»

Когда-то поэт Нико-лай Рубцов говорил, что если стихотворение не лирическое, то это не поэзия. В небольшом по объему сборнике В. Гостева – торжество этой самой что ни на есть лирики, а значит, и торжество поэзии, иду-щей от самых добрых душевных порывов, ис-кренне объясняющих любовь автора ко всему непреложно происходя-щему в этой жизни. А что такое поэзия без любви?

Владимир РАСТЁГИН

Сергей ОНЧА

***Завела котенка Нюра, - Как назвать? Пусть будет Юра.А котенку все равно, Назови хоть Домино.

Вслед за крохой носится, К ней на руки просится,Как добился своего,Сразу сон сразил его.

Глядя нежно на котенка,Задремала и девчонка.Спят и Нюрины игрушки:Гайка, болт и дно от кружки.

***Желтый стол с одной ногой,В блюде плов лежит горой,Тонкой струйкой пар от плова,На него и дует Вова.

Много, мало ли он дул,Не заметил, как уснул.И, представьте, это «чудо»Завалилось прямо в блюдо.

Так визжал потом мальчишка,Что проснулся в чаще мишка,Дятел вниз с сосны упал,А бизон заикой стал.

ВОРОБЕЙ

В школе к Асе прямо в классеСел на парту воробей,И, пронзительно чирикнув,Поздоровался так с ней.

Загудел класс, словно улей,Воробей встал на крыло.И про этот с Асей случай Говорит теперь село.

Алексей ОЛЕКСЮК

Продается дом с привидениемПосвящается Нине

Нежарким летним вечером к старинному, выложенному крас-ным и белым кирпичом особ-няку на одной из центральных улиц, - особняку, справедливо считающемуся одним из кра-сивейших и заметнейших зда-ний города, подкатила дорогая чистенькая иномарка, из кото-рой вышел человек в черном добротном костюме. Человек поднялся на невысокое крыль-цо, поискал взглядом кнопку звонка и, не найдя, постучал. На стук никто не отозвался. Постучав еще разок, уже на-стойчивее, и вновь не получив ответа, он наклонился к осве-щенному оконцу полуподвала и коротко, но требовательно ударил согнутым пальцем в стекло. На сей раз в здании послышался какой-то неопределенный звук, затем звякнул замок, и дверь на-конец отперли. На пороге стоял сухощавый, высокий мужчина лет сорока.

- Я по объявлению, - сказал тот, что стучал. - Вы хозяин?

- Нет. Я охранник. Хозяева вер-нутся завтра к обеду.

- Жаль… Меня зовут Иван Сер-геевич - вот визитка. Если вы не возражаете, я хотел бы осмотреть здание.

Сухощавый мужичок, небреж-но повертев в руках визитку, по-сторонился:

- Проходите.Иван Сергеевич вошел в тем-

ную прихожую. Охранник добро-совестно проводил его по всему

дому, обстоятельно, но несколько флегматично (мол, мое дело де-сятое) отвечая на возникавшие по ходу вопросы. Нужно откровенно признать, помещения Ивану Сер-геевичу понравились чрезвычай-но, было видно, что хозяева на ремонт не поскупились, превра-тив столетней постройки особ-няк в современное, со всеми не-обходимыми удобствами здание. Когда, закончив осмотр, вышли обратно на улицу, уже стемне-ло: горели золотистым светом электрические фонари, а в небе всплыла яркая, как начищенный медный таз, луна.

- И не жаль им за такую цену отдавать-то? - спросил Иван Сер-геевич сухощавого охранника.

- Жалко, конечно. Только житья все одно нет.

- Как это? - насторожился Иван Сергеевич.

- Днем еще ничего, терпимо. Так, постучат немного, или крупу какую на кухне рассыплют, или еще что по мелочи… А ночью до того распоясываются, что спать невозможно.

- Кто?- У вас закурить не найдется?- А? Ах, да, конечно, - Иван

Сергеевич поспешно вынул пачку и протянул собеседнику. Тот взял сигарету, закурил и продолжил все тем же слегка флегматичным тоном:

- Помнится, недельки через две после ремонта… Да, где-то не-дельки через две это и началось. Сначала мебель стала пошали-

вать. Поставишь стул в одном месте, отвернешься на минуту, глядь - а он уж в другой комнате. Станешь спрашивать: никто не трогал. Потом то же самое на-чалось и с другими предметами: то будильник обнаружится вдруг в холодильнике, то хрусталь-ный сервиз на полке в ванной комнате, то пульт от телевизора в кастрюле с борщом. Дальше - больше. Ни с того ни с сего вдруг треснуло зеркало в спальне; в гостиной средь ночи рухнула на пол люстра… Короче, мистика полная… Отправив детей от греха подальше на дачу, хозяева кину-лись ко всяким там экстрасенсам, шаманам, медиумам, магистрам космоэнергетики и так далее. Но это, если честно, мало что из-менило. Вернее, изменило толь-ко в худшую сторону: возникли какие-то странные не то скри-пы, не то стоны, не то шепоты. Ночью явственно слышались чьи-то шаги. Позвали священника, чтобы он окропил весь дом свя-той водой. Но едва только поп на-чал брызгать стены в прихожей, как из гостиной вышла невесть откуда взявшаяся женщина в белом подвенечном платье и молча поднялась по лестнице на второй этаж. А вслед за этим (се-кунд через пятнадцать) раздался пистолетный выстрел и чей-то столь истошный вопль, что у всех присутствующих волосы за-шевелились на головах.

Прибывшая на место поли-ция, понятное дело, ничего не

обнаружила: ни трупа, ни во-обще каких-либо следов стрель-бы. Бледный, как смерть, поп, мелко крестясь трясущейся от страха рукой, наотрез отказал-ся еще раз переступать порог «бесовского» дома. Вот бедным хозяевам и пришлось поместить в газете объявление о продаже. Только покупатели вряд ли най-дутся: слухи-то уже поползли по городу…

Иван Сергеевич, молча слушав-ший весь этот рассказ, и сам на-чал припоминать: кто-то где-то когда-то что-то подобное ему говорил… Однако дом был, дей-ствительно, хорош, а если при-бавить к этому местоположение в самом центре города и ту не-высокую цену, которую за него просили…

«Насчет привидений — это, конечно, полная чушь, бабкины сказки. Но дельце определенно нечисто. Может быть, кто-то уже положил глаз на столь ценную недвижимость, заплатив охраннику, чтобы тот своими страшилками конкурентов отпу-гивал?» - подумал про себя Иван Сергеевич, а вслух спросил: - И часто оно… это самое… пошали-вает?

- Да, почитай, все время.- Сам-то не боишься? Всю ночь

ведь один.- А я не верю в привидений, -

ответил долговязый охранник, загасив ногой окурок сигареты, и медленно растворился в вечер-нем воздухе.

Судьбы мгновенья

ПРОЧИТАЙТЕ ДЕТЯМ