~ 1 ~

สรปผลการประชมคณะกรรมการมรดกโลกสมยสามญ ครงท ๔๑

ระหวางวนท 2 – 12 กรกฎาคม 2560

เมองคราคฟ สาธารณรฐโปแลนด

--------------------------------

1. คณะผแทนไทย คณะผแทนไทยประกอบดวย กระทรวงการตางประเทศ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอม กระทรวงวฒนธรรม และกระทรวงศกษาธการ โดยมเอกอครราชทตผแทนถาวรไทยประจ าองคการยเนสโก (นายสหศกด พวงเกตแกว) เปนหวหนาคณะ โดยมนางสาวตร สวรรณสถตย ผแทนจงหวดเชยงใหม และจงหวดนครพนมเขารวมสงเกตการณ

วาระการประชมทส าคญ ประกอบดวย การขนทะเบยนบญชเบองตนในการเสนอเปนมรดกโลก (Tentative List) การพจารณามรดกโลกทอยในภาวะอนตราย (List of World Heritage in Danger) การเสนอขนทะเบยนมรดกโลกแหลงใหม งบประมาณในการด าเนนงานของศนยมรดกโลก ยทธศาสตรการขนทะเบยนมรดกโลกทมความเปนตวแทนของแตละภมภาค มความสมดล และมความนาเชอถอ (Global Strategy for a Representative, Balanced and Credible World Heritage List) การรายงานผลการด าเนนงานตามระยะเวลาทก าหนด (Periodic Report) และการเสนอปรบกรอบแนวทางการด าเนนงานมรดกโลก (Operational Guidelines)

2. การเสนอขนบญชเบองตนของแหลงมรดกโลก (Tentative List) การเสนอขนบญชเบองตนของแหลงมรดกโลก (Tentative List) ทประชมไดขอใหประเทศสมาชก

พจารณาในเรองสดสวนตาม Global Strategy การศกษาเปรยบเทยบ การวเคราะหชองวางของหนวยงานทปรกษา การมสวนรวมของชมชนและชนพนเมองดงเดมในพนท กระบวนการในการหารอกบภาคประชาชน ทงน ศนยมรดกโลกไดเสนอใหมการจดท า upstream process รวมกบศนยมรดกโลก และคณะกรรมการทปรกษาอยางใกลชด อยางไรกตาม ทประชมไดขนทะเบยนเบองตนใหม 182 แหลงจาก 193 ประเทศ รวมถงพระธาตพนม กลมสงกอสรางทางประวตศาสตรและภมทศนทเกยวของ ทไดรบการขนบญชเบองตนในครงน ท าใหประเทศไทยมรายการพนททอยในบญชเบองตนทงหมด 6 แหลง เปนพนทธรรมชาต 1 แหลง และเปนพนททางวฒนธรรม 5 แหลง

ทประชมเหนวาการขนบญชมรดกโลก ตองม Outstanding Universal Value - OUV คณคาโดดเดนเปนสากลการถกขนบญชอนตรายกเพราะคณคาโดดเดนเปนสากลนถกกระทบจนเสยงหมดหรอหายไป ซ งประกอบด วย 1) มคณค าตามเกณฑ 2) มความสมบรณครบถวน หรอบรณภาพ มความเปนของแทแน จร งตาม Operational guidelines และ 3) มแผนบรหารจดการคณคาทโดดเดนนนไมใหเสอมสญไป ซงหลกคดเหลานกปรบแนวคดไปตามการประชมหารอทตกลงกนไดลาสด ดงนนแนวคดมรดกโลกและการตความองคประกอบตางๆ จงมพลวต ไมหยดนงอยทป 1972 คอปทออกอนสญญามรดกโลก

~ 2 ~

เรอง Capacity Building ซงเปนหวใจของการรวมมอกนในเรองมรดกโลก ประเทศสวนใหญสนใจทจะผลกดนมรดกทมอยใหเปนมรดกโลก แตไมเนนเรองการพฒนาขดความสามารถของบคคลากรและผคนในพนทท เกยวของ การประชมครงนม side events และมวาระเกยวกบการพฒนาขดความสามารถของผมสวนเกยวของกบมรดกโลกกนมาก เพราะมความส าคญเกยวของกบการพฒนาอยางยงยนทงดานสงแวดลอม ดานสงคมวฒนธรรมและดานเศรษฐกจ

ในเรองการประสานแนวคดมรดกโลกกบการพฒนา ทยงยน ในปจจบนเนนแนวทางทมกระบวนการน านโยบายสการปฏบต ท เรยกวา Process-based approach เ พอให เกดผลเหนไดภายในป 2030 ในกระบวนการดบกลาวมทงกจกรรมทเสรมสรางขดความสามารถของบคคลากรและชมชนทเกยวของทงโครงการระดบปฏบต และกจกรรมสรางความตระหนกรบรและสอสารเผยแพรขอมลในหมมหาชนดวย รวมถงเรอง การเสรมสรางศกยภาพ (Capacity Building) ซงเปนยทธศาสตรระดบโลกหนงใน 5 ขอ (The 5 Cs Global strategies) ของโครงการมรดกโลกของย เนสโก ประกอบดวย 1) ยทธศาสตรดานอนรกษ (Conservation) 2) ด านสร า งความน า เช อถอ (Credibility) 3) ด านการส อสารใหคนท งมวล เข า ใจ (Communication) 4) ดานการเสรมสรางขดความสามารถของบคคลากรและผคน (Capacity Building) และ 5) ดานการประสานงานใหชมชนมสวนรวม ( Community's Cooperation and partnership ) ฉะนน จงมการด าเนนการจดท าคมอดาน Capacity building และ การฝกอบรม ทงระดบนานาชาต ระดบชาต ระดบภมภาค และระดบชมชนทองถน โดยมศนยฝกอบรมและสงเสรมการพฒนาขดความสามารถเกดขนเปนประเภท category 2 ของยเนสโก เชน สาธารณรฐประชาชนจน และเกาหล

3. มรดกโลกทอยในภาวะอนตราย (World Heritage in Danger List)

ทประชมไดมการพดถงรายงานเรอง State of Conservation มการรายงานประเดนทจ าเปนตองกอสรางขนใหม (Reconstruction) ยกตวอยาง มรดกโลกทตกอยในอนตรายของความขดแยงทางสงคราม และถกท าลายลง หรอถกภยธรรมชาตท าลาย จงจ าเปนตองมการกอสรางขนใหม

~ 3 ~

หนวยงานดานการจดศกอบรมอยาง ICCROM ทท าการประเมนสถานการณกอนจดการอบรมเพอตอบสนองความตองการของประเทศสมาชกทมปญหาได เสนอสถตวาปจจบนมมรดกโลกจ านวนมากขนทอยในภาวะถกท าลายเนองจาก 1) ภยสงครามและความขดแยง 2) ภยธรรมชาตจากการเปลยนแปลงของสภาวะอากาศโลก 3) การขยายตวของเมอง และ 4) ฝมอมนษย ซงสรางขอทาทายในการบรหารมรดกโลกบางเรองอาจปองกนได และการจดอบรมทตรงปญหาทอาจชวยลดปญหาได ทประชมเหนว า เรองการใช ค า “reconstruction” อาจไมตรงกบแนวคดมรดกโลก จงเสนอใหใชค าวา “recovery” แทน รายงาน state of conservation มประโยชน ในการชวยใหเหนปญหาของโลก ทงความขดแขงทางสงครามหรอภยจากธรรมชาต ยอมกระทบมรดกโลกได เพราะไมสามารถแยกออกจากสภาวะโลกได ซงโปแลนดไดรบจะจดประชมเพอจดท าคมอแนวทางการรบมอกบปญหาเหลาน

ในการประชมคณะกรรมการมรดกโลกครงน เปนการพจารณาหาแนวทางท างานรวมกน เพอใหวงการมรดกโลกมคณคานาเชอถอไดมากขน กรรมการจากประเทศตาง ๆ ถกขอรองไมใหพดแตเรองมรดก ในประเทศของตนถาหากไมจ าเปนจรงๆ แตใหพดโดยค านงถงประโยชนของวงการมรดกโลกโดยรวม หรอประโยชนของภมภาค ส าหรบรายงานการอนรกษน มความส าคญเพราะเปนตวอยางของปญหาทอาจเปนปญหาสากล โดยเฉพาะเรองผลกระทบจาก climate change แตอาจเปนกรณทบรหารจดการไมเหมาะสม ท าใหตองน าขนสมรดกโลกทอยในภาวะอนตราย (in danger list) ได

ในกรณแหลงมรดกธรรมชาต มรายงานจาก IUCN และหนวยงานอนๆ เรองการรกรานของ สปชสใหม (evading species) ทเขามาท าลายสปชสดงเดมในเขตมรดกโลก หรอมการขยายเมองออกมารกรานแหลงมรดกธรรมชาต ดงนนจงมปญหาในการบรหารจดการพนทมรดกดานธรรมชาต นอกจากนยงมรายงานเรอง Coral Reef แหลงมรดกโลกทถกท าลายลงรวดเรวเนองจากการเปลยนแปลงของสภาพภมอากาศ (ดเอกสาร WHC/17/41COM/7) ท าให IUCN เสนอนโยบายทจะตองด าเนนการเรอง Climate Change ใหชดเจนขน ประเทศตางๆ ทเปนกรรมการอภปรายกนมาก ผแทนจากจาไมกา พดเรองผลกระทบจาก climate change ตอการท าลาย coral reef ซงมส าคญส าหรบประเทศทเปนเกาะทวโลก ผแทน WWF พดเรองความส าคญของรายงานน โดยเฉพาะเกยวกบการท าลายสปชสพนถนเดมในแหลงมรดกโลก และการคาสตวปาซงมสถตสงขนหลายแหงทวโลก ทงน WWF ท างานรวมกบหลายประเทศอย

ผแทนออสเตรเลยไดสนบสนน WWF และมตUN เรองการตอตานคาสตวปา และเรองclimate change และสนบสนน Paris Convention IUCN โดยอนสญญาวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (Convention on climate change – UNFCCC) และ Paris convention มบางประเทศยงไมเปนภาค ซงมการใหความส าคญกบชนพนเมองดงเดม (indigenous) เปนครงแรกในบรบทของการอนรกษ

การรบฟงกรณมรดกโลกของประเทศตางๆ เพอจะไดขอมลมาเปรยบเทยบการท างานของไทย การทคณะกรรมการก าหนดมาตรฐานเขมงวด และมการใหใบเหลอง (ขนบญชอนตราย) หรอใบแดง (ถอดออกจากมรดกโลกหาก OUV ถกกระทบอยางสนเชงจนเรยกกลบมาไมได) นน เปนการสรางมาตรฐานสากลในการท างานดานมรดกโลก ซงจะตองใชบงคบกบทกประเทศ เมอประเทศไทยรเชนน จงตองมความตระหนก รเทาทนวา ถาเขาเรมสง Reactive Monitoring Mission มาประเมน จะตองเรมตนปรบปรงแกไข เขาเสนอใหท าอะไรควรตองท าตามและรายงานชแจงใหเขาใจกนทงสองฝาย หากไมรวมมออาจน าไปการขนบญชอนตรายหรอถอดออกจากการเปนมรดกโลกได แมวาจะชาๆ กตาม ถงจะมการขอใหประเทศตางๆ ชวยเจรจาในภายหลงจะชวยประวงเวลาได แตอาจไมชวยแกปญหา

ทประชมเหนวารฐภาคควรเรงด าเนนการใหหลดออกจากบญชรายชอแหลงมรดกโลกทอยในภาวะอนตราย โดยประสานความรวมมอกบนานาชาตในการด าเนนงานอยางเปนรปธรรมมการจดท าแผนการ

~ 4 ~

บรหารจดการพนทอยางเปนระบบ ก าหนดระยะเวลาในการด าเนนงานทชดเจน และปจจยส าคญคอการสรางความรวมมอระหวางภาครฐและชมชนในพนท ทงน สาเหตหลกในการท าใหมรดกโลกตกอยในภาวะอนตราย ไดแก (๑) ภยสงคราม (๒) ภยธรรมชาต (๓) การขยายตวของเมอง (๔) ฝมอมนษย ซงรปแบบความชวยเหลอจะแตกตางกนไป โดยหากเกดจากภยสงครามหรอภยธรรมชาตจะไดรบความชวยเหลอในการฟนฟจากองคการระหวางประเทศ แตหากเกดจากการขยายตวของเมองหรอฝมอมนษยจะขอใหประเทศเจาของพนทจดท าแผนการบรหารจดการใหเหมาะสม โดยขณะนมมรดกโลกทอยในภาวะอนตราย ดงน

๓.๑ มรดกโลกทยงอยในภาวะอนตราย (Retain in Danger) จ านวน ๕๒ แหลง ๓.๒ มรดกโลกทบรรจเพมเตมในสถานภาพอยในภาวะอนตราย ( Inscribe in Danger)

จ านวน ๒ แหลง ไดแก - Austria, Historic Centre of Vienna - Palestine, Hebron/Al-Khalil Old Town

๓.๓ มรดกโลกทหลดจากบญชมรดกโลกทอยในภาวะอนตราย (Remove from the List of in Danger) จ านวน ๓ แหลง ไดแก - Côte d’Ivoire, Comoé National Park - Ethiopia, Simien National Park - Georgia, Bagrati Cathedral and Gelati Monastery which has become Gelati

Monastery

4. กรณศกษาของแหลงมรดกโลกทอยในภาวะอนตราย ทประชมไดพจารณามรดกโลกทอยในภาวะอนตรายหลายแหลง โดยมแหลงทอยในความสนใจ

ของคณะกรรมการฯ และหลายประเทศ ไดแก

1) Everglades National Park (USA) เปนมรดกโลกทถกขนบญชทอยในภาวะอนตราย (In Danger List) แลวและไมสามารถแกไขสถานการณไดตามทคณะกรรมการมรดกโลกไดเสนอแนะไว โดยอางผลกระทบจากปรากฏการณ La Nina ทประชมจงขอใหสหรฐอเมรกาเรงด าเนนการ และมมตให Everglades ยงคงอยใน In Danger List ตอไป

2) แหลงสงวนแนวปะการงในเบลซ ในภมภาคคารเบยน เปนระบบแนวปะการงทส าคญเปนอนดบสองของโลก มแนวปาชายแดนปองกนหนงกโลเมตรแตมการเจาะส ารวจน ามนในแหลงใกลเคยงอยในบญช In Danger List แลว แมรฐบาลจะออกกฎหมายปองกนทางธรรมชาต แตปจจบนการซอขายทดนในเขตใกลเคยงเกดขนรวดเรว ทประชมจงมมตใหมรดกโลกแหงนอยใน In Danger List ตอไป

3) มรดกโลกในแอฟรกา บางแหงทถกสงขนบญช In Danger List แตไดด าเนนแกไขปญหาได จงไดรบการสนบสนนใหน าออกจากบญช เชนกรณของอทยานแหงชาตโคโมเอ ใน Côte d'Ivoire ซงอยในบญชมาตงแตป ค.ศ.2003 แตรฐบาลไดเปดรบค าแนะน าจากคณะกรรมการ ฯ และไดด าเนนการแกไขอยางตอเนองโดยเฉพาะได ร วมมอกบชมชนในทองถน ฟน ฟจ านวนล งชมแปนซท เคยลดจ านวนลงจนน าห ว ง จนกลบมาอดมสมบรณทง habitat และทง species ไดรบค าชมเชยจากกรรมการเกอบทกประเทศและ จาก IUCN นบเปน good practice ในดานการอนรกษและดานการพฒนาอยางยงยน ทประชมจงมมต เปนเอกฉนทใหถอนออกจาก In Danger List ได ซงหลงมตใหยกอทยานแหงชาตโคโมเอ ออกจาก In Danger List ทประชมจงแสดงความชนชมยนดเปนการใหญ เนองจากตองตกอยในบญชอนตรายมาเปนเวลาถง 14 ป ถกแรงกดดนใหปรบปรงแกไขสถานการณฟนฟสตวปาและ habitat ใหฟนคนดขนจนสามารถออกจากบญชอนตรายนนเหมอนไดเกดใหม รฐมนตรไดกลาวสญญาจะรกษาความดทท ามาตลอดสบกวาปไวเปนตวอยางส าหรบประเทศตางๆ ในแอฟรกาทยงอยในบญชอนตรายตอไป

~ 5 ~

4) แหลงมรดกโลกทางธรรมชาตอกแหงในแอฟรกา คอ Simien National Park ในเอธโอเปย ทถกขนบญชอนตราย (In Danger List ) มานานกวา20 ป รฐบาลเอธโอเปยไดพยายามแกไขมาหลายประการ เชน ฟนฟสตวปา แกไขเรองตดถนนและอนๆ เชนท า habitat corridor เพอปองการ encroachment ตอบรเวณทสตวปาหาอาหาร ผแทนตรก และ ประเทศหลายประเทศในคณะกรรมการเหนวาควรจะยกออกจากบญชอนตราย ประเทศเอธโอเปยชแจงวาท าทกอยางตามทคณะกรรมการเสนอแนะแลว ขอใหออกจากจากบญชอนตรายเพอใหเกยรตชมชนทดแลรกษามรดกโลกแหงนมาหลายชวคน และไดรวมมอท าตามมตคณะกรรมการมรดกโลกมายาวนานดวย ซงกรรมการหลายประเทศกลาวสนบสนนเอธโอเปยใหออกจากบญชอนตรายเสยท ซงในทสดทกคนกเหนวาควรแกไขรางขอมตเดมทยงจะไมใหออกจากบญชอนตราย แตเนองจากมประเดนทสลบซบซอนมาก ประธานจงขอใหตง Drafting Group มาชวยแกไขรางมต ซงควบาเสนอวากรบรองมตใหออกจากบญชอนตรายเสยกอนแลว ใหฝายเลขา ฯ แกไขภาษาทหลง องกอรา โปรตเกส และบางประเทศเหนวาตองม Drafting group เพราะมหลายประเดนทส าคญ เชน livelihood ของชมชน

5) มรดกโลกดานธรรมชาตในเอเชยแปซฟก ทถกขนบญชอนตรายมรดกแรกทถกน าขนมาพจารณาในทประชมคอ ปาฝนเขตรอนในสมาตรา ซงอยในบญช อนตราย มาตงแตป ค.ศ.2004 รฐบาลอนโดนเซย อยากจะเชญ IUCN ไปท าการประเมน และเสนอแนะเพอออกจากบญชอนตราย ฟลปปนสเวยดนามและฟนแลนด ได กล าวช นชมว าร ฐบาล อนโดน เซ ยท า งานด และพยายามแก ไขปญหามาตลอด ควรน ามาเปนตวอยางทใชโอกาสการขนบญช Danger เพอแกไขปญหาโดยรวม จาไมกาเสนอใหใชมาตรการทางกฎหมายมาเสรม อนโดนเซยอธบายเรองการจดการปองกนปราบปราม illegal poaching และได monitor endangered species อยตลอด โดยรวมมอกบชาว Ajeh และเลกการสรางถนนและเชญให IUCN มาส ารวจตรวจตดตามเพอจะไดเหนวาสถานการณดขนมาก จงควรใหหลดจาดบญช in danger นอกจากน NGO ดานดแล อร ง อต ง ชมวาตอนน อร ง อต งอย ในสถานภาพดขนมาก แตย งมปญหาอนอกหลายดาน เชน industrialization และ road construction หากใชกฎหมายควบคมไมได กควรอยในบญชอนตรายตอไป มตทประชมใหปาฝนสมาตราอยในบญชอนตราย

6) มรดกโลก East Rennell ในประเทศโซโลมอนไอแลนด ซงอยในบญชอนตราย มาตงแตปค.ศ.2013 ถงปจจบนมปญหา ลกลอบฆาสตวปา และมปญหาอนๆ คณะกรรมการจงมมตใหตองอยในบญชเสยงภยตอไป

7) เมอง Liverpool เมองทาทางการคาทางทะเล ประเทศองกฤษ ซงอยในบญช อนตราย มาตงแตป ค.ศ. 2012 จนถงปจจบน ซง ICOMOS ไดเขาไปประเมนพบวามการพฒนามาเกนความจ าเปน (over development) ทงในเขตมรดกโลกและเขตกนชน buffer zone สงผลกระทบตอ OUV ทประชมคณะกรรมการมรดกโลกป 2011 จงมมตแนะน าไมใหสรางขยายมากเกนไป แตกยงม โครงการขนาดใหญ (large-scale projects) รวมทงการสรางสนามฟตบอลใหญโต จนบดบงคณคาความเปนเมองทามรดกส าคญขององกฤษ ซง ICOMOS เสยใจมากแมจะเหนวาเปนเรองทยากจะแกไข จงเหนควรจะตองรบเจรจากบ Liverpool City Council ซงมกรรมการจากประเทศโปรตเกส และเลบานอน ถามวา เมอง Liverpool มเจตนาจะท าตามค าแนะน าของคณะกรรมการมรดกโลกหรอไม หรอมความคดอยางอน ควรจะใหประเทศองกฤษ พดออกมาตรงๆ จะไดไมเสยเวลาคณะกรรมการ เพราะหากการพฒนากอใหเกดผลกระทบตอ OUV แบบทกไมกลบแลว กตองถงขนตอไปคอถอดจากมรดกโลก เกาหลใต และตรกเรยกรองใหองกฤษเรงท าตามขอเสนอของ ICOMOS และขอใหกรรมการพจารณาอยางรอบคอบ ซงผแทนองกฤษ แถลงวา ขณะนมรฐมนตรทดงานดานมรดกโลกคนใหม ทมนโยบายอนรกษและผบรหารจาก city council จากเมอง Liverpool ไดมาฟงทประชม และเสยใจทม ความเสยงตอการถกถอดจากมรดกโลก แตขณะน องกฤษมความหวง เพราะในหลายปทผานมา ไดลด การกอสรางไปถง 75% นอกจากน ฝายประชาสงคมทอนรกษมรดก Liverpool กชวยรณรงค อยอยางเรงดวน อยางไรกตาม ICOMOS เหนวาทงหมดขนอยกบ Liverpool City Council กบภาคเอกชนทมโครงการพฒนา

~ 6 ~

เมองมากมายในอนาคต สดทาย ตวแทนภาคประชาสงคมชกยนอานถอยแถลงวา ภาคประชาสงคมไดมมตวา สถานภาพมรดกโลกมคณคาคมทจะตอสเพอรกษาไว และขอใหคณะกรรมการมรดกโลก ชวยสนบสนนประชาชนทตองการตอสเพอรกษามรดกโลก Liverpool ใหมก าลงใจตอสตอไป ขออยาเพงตดรอนเสนทางอนรกษ อยางไรกตามทประชมไดมมตใหคงอยในบญชอนตรายตอไป

8) กรณของแอฟรกา เมองเกาเจนเน (Djénné) ในประเทศมาล เปนอาคารโบราณสรางดวยดนโคลนแหง ขนทะเบยนเปนมรดกโลกโดยยเนสโกในป 1988 มความส าคญเทาๆกบ ทมบกต (Timbuktu) ซงสงครามท าลายลง แตมเหตการณน าทวมใหญในป ค.ศ.2016 ท าใหอาคารพงลง แมวามาลจะพยายามกสถานการณกยงมปญหา แมจะท าตามมตขอแนะน าของคณะกรรมการมรดกโลก 5 ขอแลว เพราะยงมภยสงคราม ขาดงบประมาณ และขาดความปลอดภยในการท างานอนรกษ มกรรมการอภปรายสนบสนนใหชวยเหลอเทาๆ กบชวย Timbuktu และใหคงอยในบญชอนตรายตอไป

9) กรณของมรดกในบญชอนตรายของภมภาคอาหรบทถกน ามาพจารณาคอแหลงโบราณคดมรดกโลกท Ashur (Qal'at Sherqat) ในประเทศอรกทถกกลมหวรนแรงยดครองและท าลายในภาวะศกสงคราม ซงจะสญหายไปหมดกระทบตอสญลกษณทางวฒนธรรมของประชาชนมาต งแต โบราณ ยเนสโกไดระดมก าลงจากประเทศตางๆ ลงไปชวยหลายครง ทประชมยงคงมมตใหเกบไวในบญชอนตรายตอไป

10) มรดกโลกในอรกอกแหงหนงทถกท าลายในภาวะสงคราม คอ Hatra ซงถกยดครองเปนทบญชาการของกลมหวรนแรง จงมปญหาความปลอดภย การปลนสมบตเกาไปขายทาง อนเตอรเนต และ ขาดขอมลความคบหนาในแหลงมรดก จงไดขนอยในบญชอนตราย ซงผแทนอรกขอบคณทกประเทศทสนบสนนและใหความชวยเหลอมาโดยตลอด

11) แหลงโบราณคดซเรยน (Cyrene) ในประเทศลเบย เปนมรดกของโรมนและกรกในยคเฮเลนคโบราณทอยในประเทศลเบยขนเปนมรดกโลกมาตงแตป 1982 ปจจบนมปญหามากมายทงการรกล าของเมองใหมและภาวะสงคราม ถกระเบดและถกไฟไหม จงถกขนบญชอนตรายเมอปทแลว กรรมการมรดกโลกหลายประเทศเรยกรองใหประชาคมโลกชวยเหลอทางเทคนค วชาการอนรกษและอนๆ

~ 7 ~

12) เมองเกายารซาเลมและก าแพงเมองเกา (Old City of Jerusalem and its Walls) ขน เปนมรดกโลกต งแตป 1982 มประเทศเสนอรางมตและเรยกรองใหโหวตโดยไมใหอภปรายโดย วธขานชอกรรมการทละประเทศ ประธานขอใหอ า น Rules of Procedure ใ น เ ร อ งวธการโหวต ซงระบวาไมตองใชมต 2 ใน 3 ก ได ใช simple majority ก ได เพราะไมใชการขนทะเบยน แตเลขายงยนยน ควบาขอทราบวาจะโหวตเรองอะไร ขอใหชดเจน ประธานแจงวามรางขอมตเสนอมาคอ ราง 41Com.7A.36 ซ ง ป ร ะธ านขอ ให น า ข น จ อและ ใหด าเนนการโหวตโดยขานชอประเทศ มทงโหวต Yes, ทง No, และ Abstain มคนโหวตให 10 คน ไมออกเสยง 8 รางมตจงผาน หลงจากนน ผแทนอสราเอล กลาวหลงแพโหวต มองวาเปน anti-Jew resolution และขอใหทประชมร าลกถงคนยวทถกนาซฆาจ านวนมาก ขอใหทประชมยนไวอาลย และบอกวาจะไมมใครแยกชาวยวออกจากยารซาเลมได หลงจากนนควบากลาววา มตนนไมตอตานยว ถายนไวอาลยยว กขอใหยนไวอาลยชาวปาเลสไตนดวย จอรแดนกลาววา มตน ตองการอนรกษประวตศาสตรและวฒนธรรมของยารซาเลมไว จอรแดนเองเปนคนเสนอเปนมรดกโลกในป 1981 และใหเปนมรดกในบญชอนตรายในป 1982

13) เมองเกา อาเลปโป (Aleppo) ในซเรยซงถกท าลายในสงครามจะเหนวาโดมใหญในภาพเกา

ถกท าลายหายไปหมด ซงยงไมสามารถจะส ารวจประเมนความเสยหายทงหมดได อยางนอยอาคารประวตศาสตรจ านวนมากกวา 30 แหงถกท าลาย การจะบรณปฏสงขรณเมองเกาทงเมองรวมทง Landscape คงตองใชเวลานานมาก เกนความสามารถของประเทศเจาของจะด าเนนการท าใหอาเลปโปฟนคนกลบมาดงเดมไดตามล าพง หนวยงานทปรกษาของยเนสโก ทง ICCROM และ ICOMOS ตองระดมก าลงมาชวยกน ซงไมใชแคอาคารสถานท แตยงรวมไปถงผคนทอาศยอยในเมองมาหลายชวคน ดงนนจงเปนเรองทเกยวกบ Peace, Security and Development ทจะตอง restore dialogue ดวย

~ 8 ~

อาเลปโปในอดต กอนถกท าลาย บดนเปนมรดกโลกทถกท าลายจนจ าสภาพเดมไมไดและมมตใหขนบญชอนตรายทตองชวยกนระดมก าลงนานาชาตเพอฟนฟบรณะเมองทงเมอง อาเลปโปเปนชมชนโบราณทตงขนมาตงแต 2000BC และพฒนาตอเนองมาตลอดจนถงปจจบน ทเพงมการท าลายลางจนเหลอแตซาก ในแงของมรดกโลกทส าคญตอประวตศาสตรของมนษยชาตเปนเรองทนาเศราสลดและนาเสยดายอยางยง ขณะนกรรมการมรดกโลกเกอบทกประเทศตางอภปรายสนบสนนการฟนฟบรณะเมองเกานและแกไขเพมเตมรางมตใหมรายละเอยดชดเจนเขมแขงขน มการพจารณาและใหความส าคญในระดบตนๆ ในเรองของการบรหารความเสยงและแผนรองรบภาวะฉกเฉนทมความส าคญเปนอยางย งในสภาวะน สนบสนนใหม Technical coordination meeting เพอจดท า Strategic plans ในการฟนฟ โดยจะตองมการหารอและรบขอเสนอแนะในเรอง Historic Urban Landscape และควรมความรวมมออยางใกลชดกบยเนสโกเพอด าเนนการ rehabitation และ revitalization

ซเรยมมรดกโลกทถกขนบญชอนตรายถง 6 แหง นอกจากอาเลปโปแลวทถกท าลายจากภยสงคราม เชน Bosra, Damascus, Ancient villages of Northern Syria, Crac des chevaliers and Qal’at, Salah El-din, และ Palmyra เมองเกา ดามสกส ซงเปนเมองส าคญทางประวตศาสตรทใหญมาตงแตยคโรมน แตถกระเบดท าลายและถกไฟไหมรนแรงกวางขวาง รวมถงเมอง Palmyra เมองโอเอซสในทะเลทรายดามสกส ซงมมรดกสถาปตยกรรมกรกโรมนและเปอรเซยทสงางามอยมาก แมจะเปนโบราณสถานเกาแกนบพนป แตยงมความสวยงามและสมบรณครบถวนและมประจกษพยานแหงความเปนของแทจรงอย ท าใหตองมการระดม Emergency aid and recovery เขาไปชวย สงครามกลางเมองยดยาวมาตงแต 2011 อยางนอยๆ ดงนนจงม

~ 9 ~

ผลกระทบอยางกวางขวางตอมรดกโลกทางวฒนธรรม จะเหนวาความขดแยงในซเรยเรมตงแตเดอนมนาคม 2011 ผลจากสงครามท าใหแหลงโบราณสถานถกท าลายไปกวา 12 แหง ในลกษณะของการท าลายสงกอสราง การวางระเบดใตดน นอกจากนยงมการขดคนโบราณวตถทผดกฎหมายอยางกวางขวาง ยเนสโกไดมความพยายามเขาไปใหความชวยเหลอเพอปกปองแหลงมรดกโลก รวมทงการสรางความตระหนกใหแกชมชนนานาชาตเพอด าเนนการหยดยงการท าลายมรดกทางวฒนธรรมในซเรยซงเปนแหลงมรดกทส าคญของมวลมนษยชาต รวมกบการด าเนนการในระดบชาตเพอจดท าแผนการด าเนนการในการปกปองคมครองตงแตระยะสน ระยะกลาง และระยะยาว ผานกองทน emergency safeguarding เปนเงน 2.6 ลานยโร รวมกบกองทนอนๆ อกมากมายในการดแลหลากหลายลกษณะ แตเปนไปไดยากเนองจากมโบราณสถานถกท าลายเปนจ านวนมาก

14) เยเมนเปนอกประเทศหนงทคนไทยไมคอยรจกหรอสนใจ แตในเรองมรดกโลก เยเมนมมรดกส าคญของมนษยชาตจ านวนมาก แตสถานการณไมมนคงปลอดภยในประเทศเยเมน ท าใหการบรหารและบ ารงรกษามรดกโลกในเยเมนเปนไปดวยความยากล าบาก เมองเกาประวตศาสตรแหงซาบด (Historic Town of Zabid) เคยเปนนครหลวงของเยเมน มอาคารประวตศาสตร และมมหาวทยาลยเกาแก ปจจบนขนบญชอนตราย

15) นครเกาซานา (Old City of Sana'a) เปนเมองส าคญมาต งแต 2500 ปมาแลว มสถาปตยกรรมทางศาสนาอสลาม มสเหราเกาแกทสด ตองขนทะเบยนอนตรายเพราะภาวะสงคราม

16) เมองประวตศาสตร Shakhrisyabz ในประเทศ Uzbekistan ซงเปนเมองทมก าแพงลอมรอบมอาคารสรางดวยไม แตถกท าลายไปเพราะการรอถอนเพอสรางใหมเปนจ านวนมากจนเรยกคนไมไดและสญเสย OUV ถกขนบญชอนตราย จน ICOMOS ไดสงคณะไปส ารวจพบวา OUV ทเสนอขนบญชไวเดมหายไปหมดเรยกคนไมได อาจตองถอนจากมรดกโลกเปนสถานการณทนาเศรา และบดนชาไปแลวทจะแกไข ICOMOS ไดเสนอรางขอมตทมถอยค าแรงกวามตเมอปทแลวทขนบญชอนตราย กรรมการเหนวาควรจะชวยกนแกปญหา โดยขอใหประเทศจดหาเอกสารเพมเตม เชน แผนทกลางเมอง และแผนบรหารจดการทแกไขปรบปรง รมว.วฒนธรรมของ Uzbekistan พดสนๆ เพอจะบอกวาท างานแกไขปญหาบางแลว แตปญหาทปรากฏในเอกสารมมากมายจรงๆ แมวาในยอหนา 172 ของ operational guidelines ระบวาเมอใดกตามทจะมโครงการกอสรางในพนทมรดกโลก ตองแจงคณะกรรมการมรดกโลกทราบ ในกรณแจงมาแตสายไป จงม การแกไขรางขอมตยอหนา 13 วา ระบบ periodic report และ reactive monitoring mission อาจม “ขอบกพรอง" ขอใหศนยมรดกโลกท ารายงานมาเสนอเพอชแจงความกระจางมาเสนอในการประชมครงตอไป

~ 10 ~

5. รายงานสภาวะการอนรกษของมรดกโลก

ทประชมไดพจารณารายงานสภาวะการอนรกษมรดกโลกจากประเทศตางๆ โดยมบางรายงาน ทสมเสยงตอการทจะอยในรายการบญชอนตราย รวมถงรายงานผลการด าเนนงานในสวนทเกยวของกบ ประเทศไทย มจ านวน ๒ รายการ กลาวคอ (๑) การรายงานสถานภาพการอนรกษพนทกลมปาดงพญาเยน-เขาใหญ และ (๒) การรายงานสถานภาพการอนรกษนครประวตศาสตรพระนครศรอยธยา ดงน

1) กรณพนทชมน า Doñana National Park ใน Andalusia ทางใตของสเปน เปนทงพนทอนรกษของ EU เปนทงพนทสงวนชวมณฑล (MAB) และเปนทงมรดกโลกตงแต 1994 เปนอทยานแหงชาตตดแมน ามพนทขนาดใหญ แตมปญหาการเจาะน าบาดาล การท านา การท าเหมองแร และการขดเจาะน ามนในพนทใกลเคยง จนมผลกระทบรนแรง ซงทง EU และ WWF ตางแสดงความหวงใยมาก ตวแทน NGO ทอาศยอยในพนทและเคยชนชมฝงนกน านบหมนซงหายไปหมด รวมทงความอดมของพนท ในทสดทประชมพจารณาแกไขรางขอมต เนนใหเรงระบบบรหารจดการน าทดขน หยดโครงการเจาะน าบาดาล แตยงไมขนใน Danger list ในคร งน หลายประเทศไดกลาวชนชมประเทศสเปนทปรบปรงขยายขอบเขตมรดก แสดงวาม strong commitment แตขอใหสเปนรายงานการพฒนาในขอบเขตใกลเคยงมาดวย และเหนวาเปนความฉลาดของประเทศสเปนทอาศยวกฤตของการขนบญชอนตรายมาใชในการเรงแกไขปญหาซง เปนทศนคตเชงบวกทนาชมเชย ประเทศเกาหลสนบสนนความรวมมอระหวาง IUCN กบสเปนในการแกไขปญหา

2) Wood Buffalo National Park ในแคนาดา มชนเผาดงเดมลกขนพดตอตานการท างานของรฐบาลแคนาดา แตผแทนรฐบาลชแจงวามชนเผาหลายเผาในพนทนซงรฐบาลก าลงปรกษาหารอดวย

3) Bialowieza Forest เปนปาขนาดใหญมอาณาเขตครอบคลมประเทศเบลารสและโปแลนดมพนทมากกวาแสนเฮกแตร และยงมเขตกนชนอกมากกวาแสนกวาเฮกแตร มความหลากหลายทางชวภาพมากมาย ในบางพนทมการอนญาตใหตดไมเพอการคาได ท าใหในระหวางการพจารณามนกวชาการนกวทยาศาสตร อาจารยมหาวทยาลยและ NGO มาประทวงกนเตมพนทหนาศนยป ระช ม เ พ อ ให ร กษ าป า นอกจ ากน ย ง ม ต ว แทนนกวทยาศาสตรและอาจารยมหาวทยาลยมาสนบสนนรางมตดวย อยางไรกตามทประชมพยายามแกไขใหรางขอมตออนลงไมใหชทศทางขนบญชอนตรายในอนาคต โดยมการเสนอแกไขหรอปรบรางขอเสนอแนะทฝายเลขาฯ กบ IUCN รางมาเพอรกษาความสมดล นอกจากนยงใหมการเรงจดท าTransboundary Management Plan เปนการดวนเพอมใหมการกระท าใดๆทอาจกระทบตอ OUV

~ 11 ~

4) Cerrado Protected Areas: Chapada dos Veadeiros and Emas National Parks มรดกโลกทางธรรมชาตในบราซล มปญหา ไมมกฎหมายคมครอง และเขตพนทมรดกโลกทตองการขยายขอบเขตใหมใหลดลงจาก 367,355 เฮกแตรมาเปน 247,000 เฮกแตร ยงไมเสนอมายงคณะกรรมการ นอกจากนยงมขาววายงตกลงกบชมชนไมได และมพชตางถนรกล ามาถง 2.95% จากรางขอมตเดมจะเสนอใหขนเปนมรดกทอยในภาวะอนตรายแตบราซลอางวาการจะเสนอแกไขขอบเขตมรดกโลกนนตองผานประธานาธบดออกค าสงกอน จงใชเวลาชานาน กรรมการเหนวามความจ าเปนตองสรางความเขาใจระหวาง IUCN กบประเทศสมาชกเจาของมรดก เพอจะไดแกไขปรบปรงขอมลใหตามทจ าเปนตองท า

5) Whale Sanctuary of El Vizcaino พนทอนรกษในอาวแคลฟอร เนยในประเทศเมกซโก มปญหาการตกปลาโดยไมถกกฎหมาย ท าใหพนธสตวหายากหลายชนด เชน ปลาโลมาวากตา (Vaquita) บางชนด เตาทะเลทเสยงสญพนธอยแลวตองลดจ านวนลงมาก แตทประชมไดปรบแกรางมตไมใหมยอหนาทจะใหขนบญชอนตรายเพราะไดแกไขปรบปรงตามขอเสนอทของคณะ Reactive Monitoring Mission เสนอหลายขอแลว

~ 12 ~

การจบปลาโดยใชตาขาย ม ผ ล ก ร ะ ท บ ต อ ป ล า ท ใ ก ล ส ญ พ น ธโดยเฉพาะ Vaquita ฉะนนคณะReactive Monitoring Mission จงเสนอใหขนบญชมรดกอาวแคชฟอร เนยในเมกซโกเปนมรดกในบญชอนตราย แต รางมตถกแกไขเพราะเมกซโกปรบกฎหมายการจบปลาเพอแกปญหาใหม ในขณะท เมกซโกไดแถลงขอบคณทเลอนการขนบญชออกไปเพอใหเวลาไปแกไขปรบปรงสถานการณ ในขณะทกลมนกอนรกษ NGO จากเมกซโกเดนไดกลาววาขณะนประชากรปลาโลมาลดนอยจนนาหวงทสดวาใกลจะสญพนธ นเปนโอกาสสดทาย ถารฐบาลเมกซโกไมท างานแกปญหาเดยวนกจะสายไป ขณะนมนกวชาการทวโลกรวมหวงใย

6) Sundarbans National Park เปนมรดกโลกทางธรรมชาตท ซงเปนปาขายเลนขนาดใหญ 140,000 เฮกแตรบนสนดอนปากน าคงคา ขนเปนมรดกโลกตงแต 1987 มความหลากหลายชวภาพสง มนกกวา 260 ชนด มเสอโครงเบงกอล และจระเขน าจด โลมาอรวด และเปนทอยทท ากนของผคนจ านวนมาก แตมปญหามากมาย เชน น าทวมประจ า จงมแนวโนมจะถกเสนอขนบญชอนตราย

7) Phong Nga-Khe ของเวยดนาม ทมโครงการจะกอสรางกระเชาไฟฟา แตทางเวยดนามปฏเสธวาไมสราง ทประชมจงมมตใหสงรายงานการดแลและจดการพนทในปหนา

8) Great Barrier Reef ในประเทศออสเตรเลย มกลม NGO จาก Marine Science Institute ในออสเตรเลย กลาวแสดงความเสยใจวา 40 กวาเปอรเซนตของ Coral Reef ในออสเตรเลยสญหายไปเพราะปญหา climate change และมลพษในพนท จงเรยกรองใหรฐบาลด าเนนการช วยเขมงวดมากขน

9) Ngorongoro Conservation Area ในประเทศแทนซาเนย มการขอเปดอภปรายเอกสาร ซงมการลดปญหามากขน เชน ลดการลกลอบลาชางปา การสอสารกบชมชน แตยงมปญหา เชน กรณปญหาผลกระทบจากการเพมขนของประชากร การลาสตวทผดกฎหมาย การเผยแพรพนธพชและสตวตางถนทรกรานพนธดงเดม การเพมขนของการทองเทยว และการหาอาหารของสตวปา นอกจากนยงมการตดถนนผานไปยง Olduvai Museum เพอลดความกดดนจากการทองเทยวทเพมมากขน แตถนนอาจสงผลกระทบตอสตวปา และยงมถนนทางใตทใชส าหรบคนทวไปใชเดนทาง ทประชมจงมมตขอปรบเพมรางมตใหครอบคลมประเดนทอภปราย

10) Historic Centre of Vienna เขตประวตศาสตรกลางเมองเวยนนา ประเทศออสเตรย มปญหาการขยายเมองใหญสรางอาคารสงคกคาม ท าใหขาดความสมบรณ และความเปนของแทดงเดม ของเขตประวตศาสตร เชน การสราง Intercon Hotel, Skate Club, and Concert Hall ทแมจะถกตามเทศบญญตและสภาเมองเวยนมมตอนมตแลว แตกระทบตอ historic cityscape และกระทบตอ OUV อยางถาวร แมจะลดความสงไป 8.7 เมตร ( จากเดม 75 เมตรเหลอ 66.3 เมตรแลวกตาม) ซงในเรองน ICOMOS และ ICCROM เหนวาไมใชปญหาของเวยนนาเทานน แตกระทบตอความนาเชอถอของยเนสโก ทปลอยใหประเทศอยางออสเตรยทมความร มทรพยากรทจะจดการมรดกวฒนธรรมไดอยางดแตยงปลอยปละละเลย ท าใหคณะ Reactive Monitoring Mission มขอเสนอแนะออกมา แตออสเตรยยงไมท าตาม จงยงใหคงเปนมรดกทอยในภาวะอนตราย และขอใหถอเปนโอกาสทเวยนนาจะปรบปรงเพอรกษา OUV ไว แมวาผแทนสภานครเวยนนาไดกลาวขอใหถอนออก แตตวแทน NGO ทเคยเปนประธานสภาเมอง จากเวยนนากลาววากรรมการตองท าโทษเวยนนา เพราะรกฎระเบยบอยแตยงฝาฝน

~ 13 ~

11) Cultural and Historic Ensemble of the Solovetsky Islands ม ร ด ก โ ล ก ท า งวฒนธรรมบนเกาะ ของรสเซย ยงไมมขอเสนอใหขนบญชอนตรายแตมปญหาการสรางพพธภณฑเพอจดแสดงสมบตจากโบสถซ งไดมการหารอรวมกบ WHC และ ICOMOS และไดปรบแบบ แมอโคมอสสนบสนนการสรางพพธภณฑ แตยงกงวลเรองความสงและสถานทกอสราง วาจะกระทบ OUV และเสนอใหยายทสรางพพธภณฑไปไวทอนและใหหยดงานกอสรางไวทงหมด ซงประเทศเจาของมรดกจะเชญคณะไปปรกษาหรออกครง นอกจากนย งมปญหาระบบชลประทานและการระบายน าทถกละเลยมานานยงไมมแผนงานทชดเจน

12) Lower Valley of the Omo ของประเทศเอธ โอ เป ย เปนแหล ง โบราณคดกอนประวตศาสตรทมความส าคญตอการศกษาเรองววฒนาการเผาพนธมนษย แตมปญหาเรองการท าแผนทและการก าหนดขอบเขตมรดกโลกวากนพนทแคไหน ท าใหการอนรกษมปญหาและชมชนทมวถชวตในทงกวางกจะเขามาอยอาศยท าไรออย เรองนจงมมตคณะกรรมการมรดกโลกใหเสนอขอบเขตพนทและโครงการอนรกษมาเสนอพจารณาในป 2018 ตอไป

13) Lamu Old Town เมองเกาลาม ของประเทศเคนยา เปนมรดกโลกส าคญของชมชนสวาฮร ในแอฟรกา มการตดตอคาขายทางทะเลกบมหาสมทรอนเดย มปญหาการก าหนดขอบเขตมรดกโลกไมชดเจน และมการขยายบานเมองสมยใหมคกคามพนทมรดกโลก การสรางสนามบน และทาเรอ การสรางเขอน และโครงการขนาดใหญหลายโครงการ และยงมปญหาขยะ แตยงไมไดท าประเมนผลกระทบตอมรดกเชน ผลกระทบการเดนเรอแบบเดม รฐบาลเคนยาไดด าเนนการแกไขตามขอเสนอแนะหลายดาน แตคณะกรรมการ มรดกโลกยงเนนย าในสงทยงไมไดท าเสนอใหกลบไปด าเนนการ เชน ปรบ Management Plan เ พอน ามาเสนอใหม รวมถงการท า Strategic Environment Assessment ทงหมดมอยในมตทรบรองวนน หลงจากนน ยงมชมชนลามเมองเกามกลาววาชาวเมองประสบปญหาเรองการท าอตสาหกรรมทสงผลกระทบวถชมชนมรดกเดมดวย

14) Memphis and its Necropolis – the Pyramid Fields from Giza to Dahshur มรดกเมมฟสและทงปรามดในประเทศอยปต มปญหาเนองจากจะมการสรางถนนวงแหวนและอโมงคยาว ซงวางแผนไวตงแตป 1995 เพอสงเสรมการทองเทยว และไดเชญคณะมาตดตามประเมน โดยมการเสนอรายงาน ซงประเทศอยปตแจงวา อะไรทถกทกทวงกไดลบออกจากโครงการแลว ทประชมจงมมตใหท ารายงาน Impact Assessment มาเสนอ

15) Silk Road Routes Network of Chan'an- Tianshan Corridor (China, Kazakstan, Kyrzstan) ไดรบการขนทะเบยนเมอป 2014 มลกษณะเปน Transboundary Serial Routes ครอบคลมพนทหลายประเทศ มปญหาในบางจดแตกระทบมรดกทงหมด ในขณะนเสนงานบางจดถกตดขาด มการรกล า และม

~ 14 ~

การกอสรางถนน ในคาซคสถาน โดยไมแจงคณะกรรมการมรดกโลกกอน ตามยอหนา 172 ของ Operational Guideline การกอสรางทพกนกทองเทยว การขยายตวของเมอง รายงานการอนรกษแสดงภาวะนาหวงใยมาก ICOMOS แจงวายงไมม international coordination ทไดผล และยงไมม management plan ท าใหมรดกทเชอมเสนทางสามประเทศมปญหา จงไดจดสงคณะ Reactive monitoring mission ไปประเมนและเสนอแนะคณะกรรมการวาควรใหเวลาประเทศสมาชก ปรบปรงแกไข ทงในเรองแผนการบรหารจดการ กรอบขอกฎหมาย การสรางความตระหนก โดยใหมการหารออยางใกลชดกบ World heritage steering committee โดยหารอรวมกบสาธารณรฐประชาชนจน และคจซสถาน ซงหากการปรบปรงไมนาพอใจกอาจตองพจารณาน าขนบญชอนตรายในอนาคต ทงนทประชมยงเหนวาการดแลและบรหารจดการพนททมความเชอมโยงกบหลายๆประเทศ จ าเปนตองมขอตกลง (Agreement) รวมกนกบประเทศทเกยวของทงหมด จงมควรมการตง Coordinating Committee ขนมาดแล

16) Kathmandhu Valley ในประเทศเนปาลภายหลงจากการเกดแผนดนไหว ยเนสโกไดสงทมลงไปชวยในการบรณะฟนฟ และพบวาขนาดและขอบเขตของการด าเนนการมมากเกนทกษะและทรพยากรทมอยอยางจ ากดของคนในพนท จงจ าเปนตองใหอยในสถานะทอนตราย เพอใหประเทศสมาชกเขามาใหความชวยเหลอ ซงขณะนไดด าเนนการมาอยางตอเนอง

17) Fort and Shalamar Gardens in Lahore ในประเทศปากสถานเปนสวนมรดกของราชวงศโมกล แตมการกอสรางเสนทางรถเมโทร (Orange Metro Line) ซงอยใกลกบแหลงมรดกมาก หางแค 7 กโลเมตร ไดถกบรรจใหอยในภาวะอนตราบ ทประชมจงขอใหมการท า Heritage Impact Assessment เพอท าการประเมนรวมกน เนองจากประชากรทเพมมากขนจงท าใหตองมการจดท าระบบขนสงมวลชนทสอดรบกบการเปนมรดกโลก ดงนนจงขอให ICOMOS รวมพจารณาและเสนอแนะแนวทางในการแกไขปญหาเพอไมใหสญเสย OUV ทงน ปากสถานชแจงวาไดยนยนในเรองการจะรกษา OUV ของแหลงไวเปนอยางด โดยไดท าทกอยางตามกฎระเบยบ ตามก าหนดเวลา แตยงไมสามารถเชญคณะมาท าการประเมน เนองจากเรองนก าลงอยในการพจารณาของศาลสงสดของปากสถานอย หากมมตแลวจะรบด าเนนการทนท แตขอไมใหมถอยค ารนแรงในมตทจะออกมา ขณะท ICOMOS เหนวาปากสถานไมพจารณาทางเลอกอน และไม ไดท า Visual Impact Assessment ซงถอวาเปน heritage impact ดวย อยางไรกตามทประชมไดลงมตไมขนบญชอนตรายมรดกสวนนของปากสถาน แตยงมสถาปนกตวแทนกลมอนรกษสวนมากลาวสนบสนนรางขอมตเดมของ ICOMOS และผดหวงททประชมปรบเปลยนไมยอมขนบญชอนตรายดงรางเดม

นอกจากน มรดกอนๆในเอเซยแปซฟกอกจ านวนหนง (รวมทงเขาใหญดงพญาเยนของไทย) ทสามารถตกลงยอมรบกนไดระหวาง IUCN กบเจาของมรดก ในเรองรางมตไดโดยไมมปญหา จงไมมการอภปรายในทประชมแตใหรบมตไปดงเสนอ ดงน

18) การรายงานสถานภาพการอนรกษพนทกลมปาดงพญาเยน-เขาใหญ ประเทศไทยไดจดท ารายงานสงใหศนยมรดกโลกพจารณาตงแตเมอวนท 26 มกราคม 2560 เกยวกบความพยายามของประเทศไทยในการสนบสนนใหมกฎหมายในการดแลพนท การสรางความตระหนกใหแกชมชนโดยรอบ และการปกปองรกษาความหลากหลายทางชวภาพ แตอยางไรกตามทประชมยงขอใหประเทศไทยดแลแกไขปญหาการลกลอบตดไม และการบกรกผนปา รวมถงการบงคบใชกฎหมายอยางเขมขน พรอมทงรายงานขอมลผลการด าเนนการใหศนยมรดกโลกอยางตอเนอง และใหระวงเรองการกอสรางในพนทคมครองทจะสงผลกระทบตอคณคาทโดดเดนของพนท รวมถงแผนการจดการทองเทยวอยางยงยน โดยขอใหจดท ารายงานฉบบลาสด สงใหศนยมรดกโลกภายในวนท 1 ธนวาคม 2561 เพอเสนอทประชมคณะกรรมการมรดกโลกครงท 43 ในป 2562 พจารณาตอไป

19) การรายงานสถานภาพการอนรกษนครประวตศาสตรพระนครศรอยธยา ประเทศไทยไดจดท ารายงานสงใหศนยมรดกโลกพจารณาตงแตเมอวนท 30 พฤศจกายน 2559 เกยวกบการดแลและบรหาร

~ 15 ~

จดการพนท ทงนพระนครศรอยธยาเคยมปญหามการสงคณะจากศนยมรดกโลกมาตดตามการอนรกษหลงน าทวมและมขอเสนอแนะหลายขอ ซงกรมศลปากร กระทรวงวฒนธรรมไดด าเนนการครบถวนทกเรอง จนเปนทพอใจของ ICOMOS ทไดเหนความพยายามของประเทศไทยในการรกษาคณคาทโดดเดนเปนสากลของพนทไว แตอยางไรกตาม ขอมตทรบรองในครงนยงเรยกรองใหประเทศไทยท าการศกษาเรองความเสยงจากภยน าทวม และแจงขอมลเพมเรองการกอสรางในมหาวทยาลยและโรงพยาบาลให ICOMOS พจารณา และขอใหมการประกาศหามการกอสรางในพนทมรดกโลกโดยเดดขาด รวมทงใหรายงานเรองการบรณะภายหล งน าทวม โดยขอใหจดท ารายงานฉบบลาสด สงใหศนยมรดกโลกภายในวนท 1 ธนวาคม 2561 เพอเสนอทประชมคณะกรรมการมรดกโลกครงท 43 ในป 2562 พจารณาตอไป

6. การพจารณาขนทะเบยนมรดกโลกแหลงใหม

ทประชมไดมมตขนทะเบยนแหลงมรดกโลกแหลงใหมจ านวน 21 แหล ง แบงเปนมรดกทางวฒนธรรม 18 แหลง มรดกทางธรรมชาต 3 แหลง และแหลงเดมทมการปรบขอบเขตเพมเตม จ านวน 5 แหลง โดยกอนการประชมมการประทวงฝายเลขาฯ เนองจากมการแกไขเอกสารบางฉบบ โดยเหนวาไมควรมการแกไขในนาทสดทาย ซงถาจะเปลยนในเนอหาควรน าไปพจารณาครงตอไป

ทประชมเรมพจารณารายการแหลงมรดกทไดผานการกลนกรองจาก IUCN และ ICOMOS ตามรายการทปรากฏในเอกสาร โดยมขอเสนอแนะทจะใหขนบญช ( Inscribe) หรอขอเอกสารเพม (Refer) หรอสงกลบใหเขยนเพมเตมแลวเสนอมาใหม (Defer) หรอไมใหขนทะเบยน (Not to inscribe) ซงม 4 ประเทศทได Defer จงไดถอนเรองกลบไปโดยไมตองเขาพจารณาใหเสยเวลาทประชมคราวน

๑) Hebron/ Al-Khalil Old Town ในปาเลสไตนมความส าคญส าหรบ 3 ศาสนา คอ ยว อสลามและครสต ซงปาเลสไตนเสนอมาขนทะเบยนเปนกรณ Emergency แต ICOMOS ยงไมไดสงคณะไปประเมน แตมศกยภาพทจะม OUV ตามเกณฑขอ 2, 4, และ 6 เมอเรมเปดอภปราย ประเทศเลบานอนตงประเดนหลายประเดนยดยาว เปรยบเทยบวาสถานการณเหมอน Apartheid มการอางมตรา 11 ของอนสญญา เสนอใหคณะกรรมการ ขนเมองเกาเฮบรอน อลคาลด เปนมรดกโลกในกรณฉกเฉน ประเทศตนเชยอภปรายวา การทไมไดมการสงทมไปประเมนกเพราะอสราเอลปฏเสธไมใหมการเขาไป เนองจากทตงของแหลงอยในเขต Westbank ท าใหไดรบผลกระทบจากภยของสงครามและความขดแยงเกดความเสยหายกอใหเกดการสญเสยในเรองความสมบรณและความเปนของแท อยางไรกตามทประชมไดเสนอใหมการโหวตลบ ในขณะทบางประเทศเหนควรใหมการอภปรายใหจบกอนลงคะแนน แตบางประเทศกลบเหนว า เปน เร องละเ อยด ออนเพระมผลกระทบกบหลายศาสนา จงไมควรใหมการอภปราย ดงนนภายหลงจากทไดมการหารอกบฝายกฎหมายของการประชมวาหากม 2 ประเทศขนไปเสนอใหมการโหวตลบกตองใหโหวตล บทนท โ ดยแต ง ต ง ผ แทนจาก ประเทศฟลปปนสกบองกอราเปนกรรมการนบคะแนน พรอมทงแจกกระดาษลงคะแนน และใหน ากลองขนมาตงรบคะแนน

~ 16 ~

กอนจะเรมกระบวนการโหวตลบ มบางประเทศทมสวนไดเสยขนไปตอตานการโหวต แตประธานขอรองใหชวยกนด าเนนการใหเรยบรอยเปนไปตามกฎกตกา และขอใหทกคนออกจากบรเวณทจะลงคะแนนเสยงดวน

ในการโหวตลบกรรมการทเปนผแทนแตละประเทศตองกากบาท ชองใดชองหนง Yes หรอ No หรอ Abstention และเดนขนไปหยอนบตรทละคนเมอเลขาฯ ขานชอ ผลการลงคะแนนเสยงคอเหนดวย (Yes) 15 ไมเหนดวย (No) 3 และ งดออกเสยง (Abstention) 6 ดงนนมตตามทแกไขเพมเตมจงผานดวยคะแนนขางมาก ใหฮบรอนขนทะเบยนเปนมรดกโลกทอยในภาวะอนตราย ซงเปนรางขอมตทฝายเลขาฯ ไดเสนอเขามาในนาทสดทาย แมวาบรรยากาศหลงโหวต ฝายเลขาฯ จะมการประชมกนกอนน าผลเสนอประธานเพอประกาศผล

ภายหลงการประกาศประเทศอสราเอลไดกลาวถอยแถลงอยางรนแรงดวยอารมณและกลาวประณามควบา เยอรมน ปาเลสไตน เลบานอน คเวต และควบา แตไดขอบคณประธานทอดทนและขอบคณกรรมการ และแคนาดา ซงแสดงความผดหวงในมตเนองจากเปนประเดนทท ารายยเนสโกและท ารายสนตภาพโลก ในขณะทนายกเทศมนตรเมองฮบรอนไดกลาวขอบคณกรรมการทขนบญชฮบรอน เพราะมคณคามาก เนองจากมความเกาแกถง 4,000 ป และอยในบญชเบองตนมาเปนเวลานาน แตไมมการสงทมลงไปประเมน

สหรฐอเมรกาถอวามตทเกดขนท าใหเกดความแตกแยก และเหนวาไมควรตองรบดวนขนบญช แตขนไปเพราะประเดนทางการเมองท าใหยเนสโกเกดความแตกแยก ขณะทเยอรมน กลม NGO ของยว และ ครสเตยน ตางประณามการทปาเลสไตนเขาเปนสมาชกยเนสโกและขนทะเบยนมรดกทมปญหา รวมถงการยนไวอาลยปาเลสไตนเปนโฮโลคอสตซ าอก จงเรยกรองใหประธานน ากรรมการมรดกโลกกลบมาสความมเกยรต ออสเตรเลยกลาวเสยใจทมมตอนน าไปสความไมสงบ จงไมสามารถจะสนบสนนได

2) W – Arly – Pendjari Complex [extension to “W National Park of Niger”, Niger, (ix)(x), 1996] ในประเทศเบนน และ เบอรกนา ฟาโซ คลอบคลมพนท 1,714,831 เฮกตาร ประดวย Trinational Complex ของ W.National Park, Arly National Park, Pendjari National Park, และ พนท Koakrana, Kourtiagou และ Konkombri และ Mekrou

~ 17 ~

การขอขยายพนท W -National Park of Niger เปน W Arly-Pendjari Complex ครอบคลมพนทสามประเทศ คอ เบนน เบอรกนา ฟาโซ และไนเจอร ใหเปนมรดกโลก ตามเกณฑขอ 9 และขอ 10 ครอบคลมพนท 1,714,931 เฮกแตร ประกอบดวย Trinational Comples ข อ ง W. National Park, Arly National Park, Pendjari National Park แ ล ะ Koakrana, Kourtiagou, Konkombri และ Mekrou เ ป นตวอยาง Transboundary World Heritage ททงสามประเทศภมใจ มรดกแหงนเดมเปนเขตสงวนชวมณฑล ของยเนสโกทไดพฒนาการท างานขนมาจนเปนมรดกโลก

3) Qinghai Hoh XII ชงไห โห ท 12 ในสาธารณรฐประชาชนจน ทเสนอขนทะเบยนมรดกทางธรรมชาต ทง Alpine Mountaine และ ทงหญา Step มพนธสตวพนถนหายาก มแอนตาโลปพนธทเบตเคลอนยายถนหากนในพนท โดยกรรมการมความเหนวาเอกสารทน าเสนอเขยนไดด อานเขาใจงาย มความนาสนใจ จงสนบสนนใหขนมรดกโลกไดอยางสงางาม ขณะทกลม NGO ในธเบตไดขออยาใหม forced eviction of the ethnic local populations ในพนท

4) Bialoweiza Forest ในเบลารสและโปแลนด เปนปาทครอบคลมพนสองประเทศคอโปแลนดและเบลารสซงมขนาดใหญถงแสนกวาเฮกแตร และยงมเขตกนชนอกแสนกวาไรทมความหลากหลายทางชวภาพสงมาก แตมการอนญาตใหตดไมไปขายในบางสวนของพนท ท าใหกลมอาจารย นกวทยาศาสตรและNGO จ านวนมากเดนทางมาประทวงหนาศนยประชมและยงมาขอพดในทประชม สนบสนนรางขอมต ทใหมการศกษาเพอเตรยมเสนอขนทะเบยนในภาวะอนตรายในอนาคต

~ 18 ~

5) Landscapes of Dauria ในมองโกเลยและรสเซย พนทแหงนเคยถกสงกลบไปปรบปรงขอมลในการชมคณะกรรมการครงท 39 และสงกลบมาใหมเปน Transboundary nomination ในลกษณะของระบบนเวศนแบบผสมผสาน มสตวเดนทางยายถนอาหารมากหลายชนด จากการศกษาของ IUCN พบวามภยคกคามจากการท าเหมองแรอยบาง อยางไรกตามเมอท าการประเมน OUV พบวาผานขอ 9 และขอ 10 และเรอง integrity / authenticity ทกขอ กรรมการทกประเทศจงสนบสนนใหขนทะเบยนเปนมรดกโลก ซงประเทศมองโกเลยกลาวขอบคณรสเซยทยอมรวมกนเสนอ และขอบคณ IUCN ทใหการสนบสนนตลอดมา

๖ ) Primeval Beech Forests of the Carpathians and Other Regions of Europe [extension to “Primeval Beech Forests of the Carpathians and Ancient Beech Forests of Germany” Germany, Slovakia, Ukraine, (ix), 2007, 2011] เปนแหลงมรดกโลกทเสนอในลกษณะ serial nomination ทเปนความรวมมอรวมกน 10 ประเทศในยโรป ไดแก Albania, Austria, Belgium, Bulgaria, Croatia, Italy, Romania, Slovenia, Spain และ Ukraine โดยในครงแรกเสนอมาเปน Primeval Forests ในประเทศ Slovenia เมอป 2003 ตอมาทง Ukraine และ Slovenia ตองการจะเพมพนท Beech Forests ดงนนในป 2006 ทง 2 ประเทศจงเสนอใหมอกครง โดยเพม Capathian beech forest จงกลายเปน Primeval Beech Forests of Carpathians ในป 2007 หลงจากนนในป 2010 ประเทศเยอรมนไดเสนอ Ancient Beech Forests เพมเตม แตกรรมการมมตให defer ดงนนภายหลงประเทศในยโรปทง 10 ประเทศจ ง ได เสนอใหม เปน Primeval Beech Forests of Carpathians and other Regions of Europe เ พอใหเปนไปตามเกณฑในขอ 9 ซงมรดกแหงนเปนปาไม beech ทส าคญ 77 จด ในคาพารเทยนและภมภาคอน ๆ ในยโรป แมวา IUCN จะเหนวาส าคญแตไมผานการประเมน OUV เพราะบางจดมขนาดเลกมากเกนไป แตกรรมการไดเสนอแกไขมตใหมศกยภาพสามารถขนทะเบยนได ตามเกณฑขอ 9 เนองจากจะชวยอนรกษปาบชทส าคญน ถามต defer ออกไปจะท าใหเสยโอกาสการอนรกษและสญเสยปาไมส าคญทมมาตงแตยคน าแขง กระบวนการเขยนเอกสารกท าโดยเปดเผยมนกวชาการนานาชาตมารวมปรกษาหารอ จงเปนวาเปนความรวมมอทส าคญ 3 ดานคอ 1) ความรวมมอของวชาการจาก 10 ประเทศ 2) ความมคณคาของปาไมโบราณทโดดเดนตอเนอง ตามเกณฑขอ 9 และ 3) คอสทธมนษยชนของชมชนทตองการรกษามรดกปาไมทมคณคา

~ 19 ~

๗) Los Alerces National Park ในอารเจนตนา เปนผนปาอทยาน ทเกาแกเปนทสองของโลก ไดรบการประเมนคณคา OUV ขอท 7 และ 10 ซงกรรมการจากประเทศฟลปปนสเสนอใหขยายพนทอนรกษBiosphere reserve เพอเตรยมขยายขอบเขตมรดกโลกในอนาคต จากนนทประชมไดมมตรบรองโดยไมแกไขและเปนเอกฉนทสนบสนนเพอขนทะเบยนมรดกโลก

๘) Tehuacán-Cuicatlán Valley: originary habitat of Mesoamerica ในประเทศเมกซโก เสนอเปนมรดกโลกแบบผสมผสานระหวางธรรมชาตและวฒนธรรม แตไมผานประเมนจาก IUCN เนองจากเหนวาควรเสนอเกณฑขอ 9 ดวย สวนดานวฒนธรรมน าเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณ จงเสนอใหdefer เพอกลบไปเขยนมาใหม ใหสมบรณ อยางไรกตามมกรรมการหลายประเทศขอใหเปลยนเปน refer แตICOMOS เสนอวาควรเปน defer เพอจะไดท างานรวมกนใหสมบรณขน เพราะถาเปน refer คงไมสามารถปรบเพมเกณฑขอ 9 ได แตทประชมไดมมตผานโดยแกไขขอเสนอแนะหลายขอและให refer ทงๆ ทตองท าตามระบบ defer คอเสนอมาใหมและสงคณะไปประเมนใหม เมกซโกกลาววายนดจะพจารณาเสนอเกณฑขอ 9 ดวย

~ 20 ~

๙) Angola Historical Centre of Mbanza Kongo มรดกเมองเกาคองโกสมยทมสถาปตยกรรมโปรตเกตของประเทศองโกลา ประเทศนยงไม เคยมมรดกโลกมากอน แมมตจะมการบานทยากมาก เชน ตองยายสนามบนออกไป แตคณะกรรมการไดมมตใหไดขนมรดกโลก โดยจะเหนวามรดกของประเทศทไมเคยไดมเปนมรดกโลกของตวเองจะไดรบการพจารณาชวยเหลอเปนพเศษจากหลายๆ ประเทศ เชนเดยวกบของประเทศ Eritea ซงเสนอเมอง Asmara ทมสถาปตยกรรมแบบ African modernist ทประเทศอนไมมกไดรบการขนเปนมรดกโลกแลว เปนแหงแรกของประเทศน

๑๐) ǂKhomani Cultural Landscape ในแอฟรกาใต เปนพนทอยอาศยและท ามาหากนแบบใกลชดธรรมชาตของชนเผา ซาน (San) ทหลงเหลออยเปนชมชนสดทายของประเทศ ไดเสนอขอขนมรดกโลกดวยเกณฑขอ 3, 4, 5, 6 แตการประเมนขององคกรทปรกษาให defer ออกไป แตกรรมการจากบางประเทศเหนวาขอเสนอขององคการทปรกษาไมยตธรรมตอประเทศสมาชก จงเสนอแกไขรางขอมต โดยมประเทศองโกลาเปนแกนน าเสนอแกไขและมหลายประเทศใหการสนบสนน เนองจากเลงเหนความส าคญเพราะเปนมรดกของชนเผาทหลงเหลออย แตอาจมความเขาใจผดหรอไมเขาใจขององคการทปรกษา ทไมคนเคยวฒนธรรมและจตวญญาณทผกพนกบธรรมชาตของชนเผาทเกาแกน และแสดงความคดความเช อผานภาพเขยนตามชะงอนผา เพราะชนเผาซานในอดตเดนทางไปลาหาอาหารขามพรมแดนประเทศตามแผนทปจจบน จงมอยแอฟรกาหลายประเทศ ในทสดจงมการแกไขขอมตใหม และลงมตจนกระทงสามารถมมตขนทะเบยนเปนมรดกโลกได

๑๑ ) As-Salt Eclectic Architecture (1865 -1925 ) , Origins and Evolution of an Architectural Language in the Levant ในเมอง Levant ประเทศจอรแดน เปนมรดกสถาปตยกรรม ทเคยเสนอมานานและถก defer มาตงแตป 1994 และไดท าแฟมเสนอมาใหมส Tentative List ในป 2015 มรดกทเสนอมาเปนกลมอาคาร 22 หลงในเขต 8 เขต มลกษณะเปน series ครอบคลมพนท 2.06 เฮกตาร มแนวกนชน 30.58 เฮกตาร ครงน ICOMOS มความเหนวา พนทเลกเกนไป ท าใหการวเคราะหเปรยบเทยบไมเพยงพอ จงเสนอรางมตมาไมใหขนบญชมรดกโลก แตคณะกรรมการเหนวาไดท า nomination file มาใหมทงหมดตามขอเสนอแนะเมอ defer มาครงแรก ครงนถาอะไรไมสมบรณครบถวนกควร defer ออกไปเพอใหปรบปรง ไมใช ปฏเสธไมใหขนมรดกโลกเลย ควรใหโอกาสจอรแดนไปปรบปรง จงมการแกไขรางขอมตกนโดยมตรก คเวต เลบานอน ตนเซย โปรตเกต โครอเชยเปนแกนน าในการแกไขเขยนใหมเกอบทกยอหนา เพอใหแนวทางทชดเจนแกจอรแดนในการน าไปแกไขปรบปรงอกครง

~ 21 ~

๑๒) Khor Dubai, a Traditional Merchants’ Harbour ของประเทศสหรฐอาหรบอมเรต (UAE) เคยไดรบ Defer มาแลว และครงนไดปรบใชเกณฑขอ 2, 3, และ 4 ซงมการประสานกนระหวางประเทศสมาชกเจาของมรดกกบ ICOMOS แตกระนน ICOMOS ยงตดสนวาไม เหมาะสม เพราะม reconstruction ในบรเวณทาเรอน จงไดรางขอเสนอเพอไมใหขนเปนมรดกโลก Khor Dubai แปลวา Dubai Creek ใชเปนทาเรอแบบ free trade มาตงแตป 1587 สมยทพอคาจากเวนซเดนทางมาแตองคกรทปรกษา เสนอไมใหขนเปนมรดกโลก (N) เนองจากเหนวาแนวคดเรองฟรเทรดไมชดเจน สวนทางกายภาพ มการเปลยนแปลงมากในเมองน และยงคงมการกอสรางอย แมจะสรางบานแบบดงเดมขนใหมในเขตใกลเคยงกไมท าใหมคณคาโดดเดนทางสถาปตยกรรมเพยงพอทจะใชเกณฑสถาปตยกรรมขนมรดกโลกได รวมถง boundary ของเขตทเสนอขนเปนมรดกโลกกไมไดรวม attibutes ของเมองทาอยางโดดเดนเพยงพอ

อยางไรกตามบางประเทศไดเสนอแกปรบมตเปน Refer เนองจากเหนวาไดมความพยายามด าเนนการตามขอเสนอของ ICOMOS แลว

~ 22 ~

13) Sambor Prei Kuk Archaeological Site representing the Cultural Landscape of Ancient Ishanapura สมโบร ไพรกก ในประเทศกมพชา เสนอระบบเมองทงเมองมา อายประมาณ ชวงศตวรรษท 6-7 ตามเกณฑ 2, 3, และ 6 แตยงมขอจ ากดหลายดาน เชน ควรจะท าการขดคน ทางโบราณคดเพมเตม และท าแผนบรหารจดการทด องคการทปรกษาเสนอ 2 ขอ คอควรเปน defer ไปกอนถาจะขนทงเมอง หรอขนเฉพาะวด อย า ง เด ยว ไม ร วม พนท ท ง เม อ ง ซงกรรมการจากประเทศเวยดนามแจงวาไดปรกษากบกมพชาแลวขอแกไขรางมตขอใหขนเฉพาะวด แลวท างานรวมกบ ICOMOS ตอไปเพอขยายขอบเขตเปนทงเมอง ท าใหเหนว า ก ม พ ช า ท า ก า ร บ า น แ ล ะประสานงานกบกรรมการมาลวงหนาดมาก เนองจากกรรมการพดเปนเสยงเดยวกนวาใหขนเฉพาะตววด

14) Kulangsu: a historic international settlement เปนเกาะของสาธารณรฐประชาชนจน ไดรบการพจารณาใหขนทะเบยนมรดกโลก ตามเกณฑ 2, 3, และ 4 เนองจากเปนประเทศทท าการบานไดถกตองแมนย ามาก เสนอเอกสารมาไดอยางครบถวน ท าให ICOMOS ไมมขอทกทวงตงแตตน

15) Historic City of Ahmadabad เมอง Ahmadabad ของอนเดย เปนมรดกมหาตมคานธทเรมน าอนเดยไปสอสรภาพ มลกษณะผสมผสานระหวางวฒนธรรมฮนดกบมสลม มมรดกพทธ และเชน รวมอยดวย เปนเมองทยงมชวต นอกจากนยงมบานไมและอาคารอน ๆ ทมคณคาอกสามพนแหง ไดเสนอขอขนตามเกณฑ 2, 5, และ 6 ซง ICOMOS มความเหนวามความส าคญ มคณคาตามเกณฑ 2, 5 แตขาดคณคา 6 จงเสนอให defer เพอท าเอกสารดาน management Plan และออกกฎหมายเพอปองกนการรกรานของเมองใหม ซงกรรมการจากประเทศตรกเสนอใหขนบญชมรดกโลกทนทโดยไมสงกลบโดยใหใชเกณฑ 2, และ 5 เพราะเปนเมองทมความส าคญและประเทศอนเดยไดแสดงความมงมนในการอนรกษผานรฐคชราศอยแลว ท าใหกรรมการหลายประเทศไดสนบสนนใหขนไดเมอผาน 2 เกณฑ และใหตดเกณฑท 6 ออกไป จากนนทประชมไดท าการแกไขปรบปรงรางมตใหมทงหมด ท าใหเมอง Ahmadabad ของมหาตมคานธ ไดผานตามเกณฑท 2 และ 5 จงแสดงใหเหนวา แมจะไดรบการประเมนวาเปน Defer แตถาแหลงทเสนอมคณคาชดเจนบางเกณฑ และประเทศเจาของมรดกตงใจชแจงและยอมออมชอมตดทอนลงบาง กสามารถไดขนมรดกโลกโดยไมตองรอไปอก

~ 23 ~

16) Historic City of Yazd เ ม อ งประวตศาสตร Yazd ในประเทศอหราน เสนอขนมรดกโลกดวยเกณฑขอ 2, 3, 4, และขอ 5 เพราะเปนเมองแบบ Bioclimatic architecture ทใชประโยชนจากธรรมชาต มการอนรกษไวไดด นาจะสามารถน ามาใชประโยชนไดในยคปจจบน เปนมรดกทสมบรณและ authentic แต ICOMOS แจงวายงเสนอเอกสารไมสมบรณ จงเสนอให Defer อยางไรกตามกรรมการเหนวาควรสนบสนนใหขนทะเบยนดวยเกณฑขอ 3, 4, และ 5 โดยไมตองใช เกณฑ 2 เนองจากเหนวามประชากรอาศยอยมาก การจะขยาย buffer zone ตามท ICOMOS เสนอคงท าไดยาก จงสนบสนนใหขนมรดกโลก นอกจากนในเรองconstructive approach ทอหรานใชประสานกบ ICOMOS ท าใหมขอมลทชดเจนในเรอง OUV เพยงแตมเรองแผนทกบ buffer zone

17) Gelati Monastery [significant boundary reduction of “Bagrati Cathedral and Gelati Monastery”, (iv), 1994] เปนโบสถ Begrati และวด Ghetali ในประเทศจอรเจย ทอยในบญชมานาน ทประชมแกไขขอบเขตพนทมรดกโลกใหม และแกไขปรบปรงรางมตทเกยวของ ซงจอรเจยบไดท างานรวมกบคณะกรรมการและองคกรทปรกษาอยางใกลชดจนมวนน มรดกทขนกอนป 1988 มการก าหนดขอบเขตมรดกโลก และแผนทไมชดเจน ตองก าหนดขอบเขตและมแผนททมคณสมบตสง และตองสอดคลองกบ nomination files ทเสนอมา

หลงจากนนทประชมไดมการพจารณาเอกสาร Statements of Outstanding Universal Value ของมรดกโลกในยคแรกทไดขนบญชมรดกโลกโดยไมไดท า Statement of OUV ซงตามเอกสาร Operational Guideline ไดบงคบวาจะตองท า Statement of OUV ยอนหลงจงตองท างานเสนอยอนหลงมาเทาทท ามาและตรวจสอบแลววาถกตองจงเสนอทประชมใหอนมตทงกลม

7. รายงานความกาวหนาเกยวกบแนวคดเรอง Upstream Process ในปทผานมา ศนยมรดกโลกไดมการท าการปรกษาหารอกบประเทศสมาชกวาการท า

upstream process เปนเครองมอในการสอสารสรางความเขาใจระหวางองคกรทปรกษากบประเทศทเสนอมรดกมาขอขนบญชมรดกโลก โดยจากโครงการน ารองพบวามประโยชนทงสองฝาย ท าใหสรางขดความสามารถของผบรหารจดการแหลงมรดกโลกและผทจดท าเอกสารเสนอขอขนบญช แตทงนควรจะท าในขนตอนกอนทจะเสนอ tentative list เพอท าความเขาใจรวมกนแตเนนๆ และทกฝายจะไดมทศทางทถกตอง ในกรณของ African Heritage Fund เปนกรณตวอยางทดมาก โดยเฉพาะส าหรบภมภาคทยงมมรดกโลกขนหรอมนอย ซงในเรองนหลายประเทศไดใหความสนใจมาก จงเหนควรจดอยในงบประมาณปกตแตมบางประเทศเกรงวาอาจมปญหาหากน ามารวมในงบปกต ขณะทประเทศตรกสนบสนนเรองการใช upstream process ในระยะตนๆ และควรจด priority รวมทงควร clarify definition และ process ของ upstream ใน Operational Guideline เรองนจะชวยในดานการเสรมสรางศกยภาพและอ านวยความสะดวกใหแกประเทศสมาชกทน าเสนอแหลงมรดกโลกและการพจารณาขององคกรทปรกษา ตลอดจนคณะกรรมการ เพอท าใหรายการมรดกโลกนาเชอถอมากขน

~ 24 ~

รวมทงชวยลดคาใชจายในการรางเอกสารของประเทศสมาชกและการพจารณาขององคการทปรกษา แตอยางไรกตามจ าเปนทจะตองมความชดเจนในเรอง ค านยามของ upstream และเหนวา prioritization ตามประเภททตองการและจ าเปน เปนเรองทควรท ากอน อาจจะตองท างานรวมกนในภมภาค เปน two-way process ททกฝายเรยนรรวมกน ตองไปชวยหาทางใหมทจะเสนอ nomination และควรจ ากดใหไมเกน 10 รายการตอป

ประเทศในแอฟรกา ตงขอสงเกตวาการท า upstream อาจมความตองการมากขน แตเงนงบประมาณนอย จงควรให priority กบภมภาคท underrepresented และพฒนานอย ควรใชศนย category 2 ในภมภาค เพอ regional capacity ดวย รวมถงเหนวาควรเปด open account และโฆษณาหาผสนใจมาชวยเหลอบรจาค แมวาเรองนส าคญตอประเทศทก าลงพฒนาในการท าเอกสารตามขนตอนตางๆ และยงจะชวยใหรายการมรดกโลกมความสมดลมากขน

จะเหนวาขอเสนอของคณะกรรมการชดนคอนขางจะเปนการปฏรปการท างานในเรองมรดกโลก ระบบ Upstream เปนแนวทางปรบใหญ ควรระดมผเกยวของระดบชาตและระดบภมภาคมารวมกบ องคกรทปรกษา ไมใชสองฝายแตเปนหลายๆ ฝายทงในระดบชาตและภมภาคทเกยวของ เนองจากเหนวา upstream process เปนเครองมอเหมอนคลนกชวยแกไขเยยวยาปญหาในการเสนอเอกสารและประเมนเอกสาร จงเตอนวาควรระลกถงประเทศทถก Excluded อยในปจจบน องคกรทปรกษากลาวชแจงวาปจจบนงบประมาณปกต ปจจบนมนอยมาก จงเหนวาการม social account อาจจะด และเหนดวยกบเรองการท า innovative approach ในการสราง capacity building และเหนวาการเรยนรจากกนและกนมประโยชนและประเทศสมาชกมสทธทจะขอค าปรกษาจากใครอนกได ICOMOS เหนวาควรท าเปน open cooperative process for interaction ขณะท IUCN เหนวา upstream process เปนเรองของการออกไปภาคสนามและเรยนรจากคน ในสนามไมใชจะออกไปสอนเหมอนคร ดงนน การท า upstream ในระดบแรกเรมเชนในระดบเสนอ tentative จะเปนประโยชนมาก ยอมรบเรอง innovation แตพอลงมอปฏบตมกจะท าตามเดม ICCROM เหนดวยกบ capacity building และเนนวาในการท างานกบ African Heritage Fund ประเทศในแอฟรกาไดเรยนรจากกนและกนได สวน ICCROM เองตองเรยนรอยตลอดเวลาในทกเรอง โดยเฉพาะในการท า Workshop ไดเรยนรวา ตองท าเรองการบรหารจดการ ไปพรอม ๆ กบการท าเอกสาร nomination และในเรอง comparative analysis เปนจดออนของหลาย ๆ ประเทศในการเสนอเอกสาร nomination ซงตองท า capacity building ในเรองนดวย

8. รายงานความกาวหนาแนวคดเรอง Mixed Nomination

เรองนส าคญส าหรบแนวคดอนรกษในระดบนานาชาต แตปจจบน mixed nomination ยงมนอยในทกๆ ภมภาค ซงเกยวของกบ capacity building และกบ Upstream process ดวย มการท า Culture-Nature Journey project โดยมหลายประเทศและหลายองคการไดรวมมอกน ในสวนของประเทศไทยยงไมเคยมความคดจะเสนอโครงการ mixed nomination เลย แตในกรณของเชยงใหมและนครพนม Tentative nomination อยางนอยไดรวม cultural landscape ทมพนททางธรรมชาตรวมอยดวย แตแนวคดเรองนกยงไมตกตะกอนลงตว ตองสรางความเขาใจกนในหลายๆ ฝาย เพอใหทงดานวฒนธรรมและธรรมชาตมารวมมอกนมากขนในการท า nomination files

9. การจดท ารายงานมรดกโลกของประเทศสมาชก

เรองการจดท ารายงาน หรอ Periodical Reporting ในวงจรท 3 ส าหรบมรดกโลกทขนบญชและไดรายงานไปสองครงแลว พบวาการรายงานระยะแรกๆ มจดออนมากมาย ซงหลายๆ ประเทศรายงานไมครบถวน รวมถงประเทศไทยทจะตองเขาสการรายงานรอบสาม ซงทประชมกรรมการไดพจารณาหาแนวทางทเหมาะสมส าหรบการรายงานรอบทสาม องคกรทปรกษาเหนวาเปนโอกาสทมรดกโลกแตละแหงจะทบทวนและรายงานความกาวหนาทดเดนหรออาจจะส ารวจจดออนเพอปรบปรงแหลงมรดกโลกในประเทศของตวเอง

~ 25 ~

นอกจากน อาจตองเชอมโยงกบ Sustainable Development Goals ในภาพกวางดวย โดยเฉพาะเรอง sustainable social development, natural sustainability, climate change, risk management, gender equality, peace and security ดวย ทงนควรม synergy กบอนสญญาอนๆ ของยเนสโกดวย

รางขอมตของศนยมรดกโลกและองคการทปรกษา ประเทศในกลมแอฟรกาเหนวายากเกนไปส าหรบประเทศในกลมจงขอแยกแอฟรกออกจากระบบทเสนอใหม ในขณะทหลายประเทศเหนวาเปนเรองมประโยชนในการสราง platform ทเกยวกบ SDGs และโครงการอนๆ เชน MAB และท าใหชวตงายขนมาก ส าหรบการตดตามของกลมยโรปและอเมรกานาสนใจมาก แทนทจะเลาวาท ากจกรรมอะไรบาง เขานเสนอผลการส ารวจตดตามตรงไปทแหลงมรดกโลกทงหมด 495 แหง ใน 49 ประเทศ และผลการประชมทมมตตงสมาคมมรดกโลกในกลมประเทศนอรดคและมการประชมรวมกบสมาคมคลายกนในภมภาคอน

นอกจากนยงมมรดกโลกทางวฒนธรรมในยโรปและอเมรกาอกจ านวนหนงทตกลงกนได ในรางมต จงไมตองอภปรายแตรบมตไปทงกลม แตกมกลม NGOs จากบางประเทศ เชน Earth Justice ในสหรฐอเมรกาแจงวานโยบายของประธานาธบดทรมพใหทบทวนการคมครองมรดกวฒนธรรมในสหรฐทงหมด จงขอใหคณะกรรมการมรดกโลกแจงเตอนสหรฐอเมรกาในเรองนดวย รวมถงการตอตานการกอสรางในเขต Buffer Zone ของมรดกโบสถเซนตโซเฟย ในยเครน ซงผแทนประเทศสหรฐอเมรกาไดขอบคณกลม Earth Justice และอธบายวานโยบายประธานาธบดทรมพยงไมทบทวนมรดกโลก แตมการทบทวนเพอลดขนาด การคมครองอทยานแหงชาตและมรดกวฒนธรรมทองถนบางแหง ซงรฐบาลสหรฐฯ จะท างานรวมกบ NGOs อยางใกลชดตอไป

10. งบประมาณในการด าเนนงานของศนยมรดกโลก

นอกจากงบปกตทเรยกเกบจากประเทศสมาชกแลว ยงมสวนหนงทไดรบการสนบสนนจากประเทศญปน เนเธอรแลนด และเกาหลใต ซงมงเนนในเรอง (๑) การใหความชวยเหลอในกรณเรงดวน (emergency) (๒) การเตรยมการเรองใหความชวยเหลอ และ (๓) การอนรกษและการบรหารจดการ ทงน ไดด าเนนการในลกษณะของการจดอบรม วจย การใหความชวยเหลอดานเทคนคเฉพาะ และการสนบสนนดานการจดการศกษาทเกยวของกบมรดกโลก

นอกจากน ทประชมย ง ใหความส าคญใน เร อง Governance of UNESCO and funds, programs and entities นบวาเปนเรองส าคญและเปนการสรางความนาเชอถอในประสทธภาพการท างานของคณะกรรมการมรดกโลกดวย ในชวงสองปทผานมาม open-ended working group ในดานนซงท าให external auditor เขามาศกษาประเมนการท างานทงระบบ เรยกวา governance ของระบบท างานมรดกโลก ซงประเทศตางๆ เหนวาเปนประโยชนมาก

11. การเสนอปรบปรงกรอบแนวทางการด าเนนงานมรดกโลก (Operational Guidelines)

การเสนอแกไข Operational Guidelines ในยอหนา 68 ซงไดมการตงคณะท างานเฉพาะกจมาพจารณาแลวน ามาเสนอทประชมน โดยมการปรบแบบฟอรมส าหรบการรายงานในรอบทสามใหงายขน ในบทท 5 โดยทประชมไดมมตใหปรบกรอบแนวทางการด าเนนงานในสวนทเกยวของกบการจดท ารายงานตามกรอบระยะเวลา (Periodic Report) ในลกษณะออนไลนเพอใหมความสะดวกรวดเรวมากยงขน

~ 26 ~

12. การประชม Side Event

ในระหวางการประชมไดมการจดการสมมนา Side Event ในหลากหลายเรองทอยในความสนใจของประเทศสมาชก เชน เรองการนยามวธการเขอมโยงมรดกธรรมชาตกบมรดกวฒนธรรมตามนยยะของอนสญญามรดกโลก 1972 จดโดย ICOMOS รวมกบ IUCN มการด าเนนการมาสองระยะแลว โดยผบรหารแหลงมรดกโลกท Maloti ในอทยานดราเคนสเบรกในแอฟรกาใตบอกวา ตองใหความส าคญทงสองดานอยางเทาเทยม

ในกรณของ Hortobagy National Park ในฮงการ เปน วถชวตวฒนธรรมดานเกษตรและ ปศสตวดงเดม และอนรกษไวตอเนองในพนทธรรมชาต และมการท าแผนบรหารจดการเปนเครองมอในการบรหารรวมกบภาครฐและชมชน ตองรกษา Traditional Knowledge เชนการเลยงสตว แตขณะเดยวกนกจดการศกษาสมยใหมดวย ซงทมจาก ICOMOS และ IUCN เขาไปท างานรวมกบชมชนเพอถอดรหสความรและชวยท าแผนบรหารจดการ

หวขอ World Heritage Sites, Reconstruction and Interpretation, and Peace จดโดยส านกเลขาธการคณะกรรมการแหงชาต ฯ ประเทศเกาหล ไดมการน าเสนอ เรอง reconstruction and reinterpretation of Worsaw หลงสงครามโลก จากซากปรกหกพง สรางขนมาใหมใหแขงแรงกวาเกา โดยใชแบบจากหอจดหมายเหตทเกบไวซงปจจบนไดขนมรดกความทรงจ าโลกแลว หลงจากนนจงมาจดสรางพพธภณฑเพอใหลกหลานไดเขามาชม นอกจากนประเทศเกาหลไดเสนอกรณศกษาเมอง Nalhanshansoeng ซงเปนเมองมก าแพง มวดพทธศานาหลายวด แตถกท าลายในสงคราม และมการฟนฟสรางขนมาใหม จากขอมลจดหมายเหตและจากเรองราวทเปน intangible heritage ปจจบนมนกเรยน ชมชนและนกทองเทยวจ านวนมากเดนทางไปชม มอาสาสมครมาท าคมอน าชมพมพแจก ในขณะท ICOMOS สากล ซงขณะนมคณะกรรมการทางดาน Interpretation ทสงเสรมใหมการตความเลาเรองราวเกยวกบมรดกทเปนอาคารสถานทเพอให เปนทเขาใจและชนชมแกผมาเทยวชม ดงนนเรองของการตความสงเสรม การคดค านง และสรางความรความเขาใจจงส าคญมากขน

หวขอ Culture, and Urban Future มการเปดตวหนงสอของยเนสโก เรอง UNESCO Urban Network มการกลาวถงเรอง Economic growth vs culture heritage for SD โดย Jad Tabet กรรมการ มรดกโลก จากเลบานอน ยกตวอยางเรอง เวยนนา ทดแลรกษามรดกสถาปตยกรรมเกาไว แตรอบนอกมการกอสรางมากมาย แสดงใหเหนวธคดทก าลงเปลยนไป โดยเพราะแนวคดเรอง มรดกโลกกบ Urban social environment เ ร อ ง Urban Heritage กบ Historic Urban Landscape (HUL) เหมาะมากกบกรณของเชยงใหมทจะเสนอเปนมรดกโลก ถาน าหลกการ HUL มาใชได

~ 27 ~

ในขณะท ICCROM พดเรองแนวคดเกยวกบมรดกโลกทปรบเปลยนไปจากเดมพดเรอง monuments หรอ groups of buildings มาเปนพนทโดยรอบเมองซง ICCROM เรมแนวคดนมาตงแต 1995 ปจจบนนพดถง เมอง หรอ city และ urban development และยงมองภาพรวมจากหลายๆ สาขาวชาทเกยวของ เชน ดาน landscape และดาน intangible ดวย และยงมแนวคดใหมๆเกยวกบการอนรกษเมองทมการเปลยนแปลง และ แนวคดเรอง living cities น าไปสแนวคดเรอง HUL แนวคดเรอง Reconstruction (Riga Charter) และการทตองประเมนผลกระทบจากการเปลยนแปลง

หวขอ เ ร อง All you want to know but afraid to ask โดยคณะกรรมการท ปร กษา Advisory Bodies WHC, ICOMOS, ICCROM และ IUCN ไดมการชแจงความชดเจนเกยวกบบทบาทภารกจและการด าเนนงานของ ICOMOS ซงเปดโอกาสใหประเทศไทยไดมโอกาสหารอตอเนองกบ ICOMOS ในเรองโอกาสการจดประชมเชงปฏบตการทประเทศไทยเกยวกบการจดท าเอกสารเพอขอขนทะเบยนมรดกโลก เนองจากมหลายประเดนทยงตองการความชดเจนเพมเตม และมขนตอนทตองใชเอกสารและขอมลทหลากหลาย โดยเฉพาะในประเดนเกยวกบแหลงมรดกโลกทมลกษณะผสมผสานทงดานวฒนธรรมและธรรมชาต (Mixed Site) และแหลงมรดกโลกทมลกษณะภมทศนทางวฒนธรรม (Cultural Landscape) โดยเฉพาะพนททอยใน Tentative List คอ เชยงใหมและพระธาตพนมทมทงโบราณสถานทยงมชวตและมการใชประโยชนจากชมชนในพนท (living historic heritage) และมความเกยวของสมพนธกบธรรมชาตแวดลอม มทงความเกาแกและสบทอดตอเนองกนมาจนถงปจจบน ในกรณเชนน นอกเหนอจากประจกษพยานทางโบราณคดและประวตศาสตรแลว ยงตองใชประจกษพยานอนๆ สนบสนนเพมเตม เชน ต านาน จดหมายเหต และมขปาฐะ ซงนบเปนเรองทาทายของประเทศไทย ทงน ICOMOS ไดเสนอใหมการจดการประชมเชงปฏบตการในลกษณะแลกเปลยนกรณศกษาจากประเทศตางๆ และเสนอเพมเตมวาเพอใหการจดประชมเปนไปอยางมประสทธภาพและเกดประสทธผล เหนควรก าหนดใหผเขารวมประชมคอผทมสวนเกยวของโดยตรงกบการจดท าเอกสารเพอการขอขนทะเบยนเปนมรดกโลก และควรก าหนดจ านวนผเขารวมประชมไมมากจนเกนไป ทงนเหนควรก าหนดไมเกน ๒๕ - ๓๐ คน และยนดทจะรวมด าเนนการจดประชมดงกลาว เพอเสรมสรางศกยภาพของบคลากร โดยมงเนนหนวยงานทตองรบผดชอบในการจดท าเอกสารเพอการขอขนทะเบยนเปนมรดกโลกเปนหลก และ ICOMOS จะประสานจดสงเอกสารรางกรอบแนวคด การจดประชม (Draft Concept Note) ใหฝายไทยพจารณาในโอกาสตอไป 13. การปดการประชม และก าหนดการประชมครงตอไป

การประชมครงนมผแทนจากประเทศตางๆ เขารวมการประชมกวา ๒,๐๐๐ คน รวมถงองคการระหวางประเทศทเกยวของ และองคกรอสระ โดยกอนปดการประชม ประเทศตางๆ ไดกลาวขอบคณสาธารณรฐโปแลนด รวมทงประธานการประชม กรรมการ และเจาหนาทผมสวนเกยวของทกทาน ทสามารถบรหารจดการประชมไดอยางมประสทธภาพ และเปนไปดวยความเรยบรอย จนประสบความส าเรจเปนอยางด อยางไรกตาม ทประชม

~ 28 ~

ยงไมสามารถหาขอสรปเกยวกบประเทศทจะเปนเจาภาพในการจดประชมคณะกรรมการมรดกโลก สมยสามญ ครงท ๔๒ เนองจากกรรมการหลายประเทศก าลงจะครบวาระการด ารงต าแหนง และจะมการเลอกตงใหมในชวงการประชมสมชชาสมยสามญ ครงท ๒๑ ในชวงเดอนพฤศจกายน ๒๕๖๐ ซงในการประชมนจะมการก าหนดสถานทจดการประชมคณะกรรมการมรดกโลกสมยสามญ ครงท ๔๒ ตอไป

----------------------------

ส านกความสมพนธตางประเทศ กระทรวงศกษาธการ

กรกฎาคม 2560