the first pages Burmbu)-red.pdfthe first pages Burm ... Altsean-Burma

119
Burmese Edition jrefrmEkdifiH- jidrf;csrf;a&;twGuf trsKd;orD;rsm;\ toHrsm; oeyfcg;tzG J @rS pD pOf wnf ;jzwf onf ? Tpmtk yf wG if azmf jyxm;aom aqmif ;yg;rsm;onf pma&;ol wOD ;csif ;pD . tjrif / cH ,l csuf / t,l tqrsm;omjzpf +yD ; Alternative Asean Network on Burma (Altsean-Burma) . tjrif oabmxm;/ rl 0g'rsm;ES ih f tjcm;yg 0if ul nD ol rsm;. tmabmf rsm;r[k wf yg? Λ L T S E Λ N B U R M A ALTERNATIVE ASEAN NETWORK ON BURMA

Transcript of the first pages Burmbu)-red.pdfthe first pages Burm ... Altsean-Burma

Burmese Edition

jrefrmEkdifiH- jidrf;csrf;a&;twGuf

trsKd;orD;rsm;\ toHrsm;

oeyfcg;tzGJ@rS pDpOfwnf;jzwfonf?

TpmtkyfwGif azmfjyxm;aom aqmif;yg;rsm;onf pma&;olwOD;csif;pD. tjrif/ cH,lcsuf/ t,ltqrsm;omjzpf+yD; Alternative Asean Network

on Burma (Altsean-Burma) . tjrifoabmxm;/ rl0g'rsm;ESihf tjcm;yg 0ifulnDolrsm;. tmabmfrsm;r[kwfyg?

Λ L T S E Λ N

B U R M A

A L T E R N A T I V E A S E A N N E T W O R K O N B U R M A

‘jrefrmEkdifiH- +idrf;csrf;a&;twGuf trsKd;orD;rsm;.toHrsm;’ pmtkyfudk t*Fvdyfbmom jzifhvnf; yHkESdyfxkwfa0xm;ygonf? TpmtkyfESihfywfoufI tao;pdwfodvdkygu xkwf a0olrsm;xHokd@ tD;ar;vfjzifh qufoG,far;jref;Ekdifygonf? pmtkyftjyiftqif- roEWm pmtkyfrsufESmzHk;'DZdkif;wGif Free Burma Rangers (FBR) tzGJ@rS &dkuful;xm;aom jrefrmEkdifiHppftm%m&Sifjzpfonfh EdkifiHawmfat;csrf;om,ma&;ESihf zGH@+zdK;a&;aumifpD (etz) rSusL;vGefaeonfh vl@tcGihfta&;csKd;azmufr_rSwfwrf;"mwfyHkudkvnf; xnhfoGif; azmfjyxm;ygonf? www.freeburmarangers.org

yHkESdyfxkwfa0ol- Alternative Asean Network on Burma (Altsean-Burma) P O Box 296 Lardprao Post Office Bangkok 10310 Thailand

Tel: 66 1 850 9008 Fax: 66 2 227 4261 Email: [email protected] Website: www.altsean.org

rlydkif pma&;olrsm; oeyfcg;tzGJ@onf bmomESpfrsKd;yg ‘trsKd;orD;rsm;.toHrsm;’pmtkyfwGJrsm;udk xkwfa0 &eftwGufom zGJ@pnf;xm;jcif;jzpf+yD; urBmay:ESihf jrefrmEkdifiH&Sda'orsm;rS trsKd;orD;rsm; ESifh trsKd;om;rsm; twlwuGpkaygif;aqmif&Guf=uaomtzGJ@wckjzpfjzpfonf? ,cifxkwf a0+yD;aom pmtkyfrsm;rSm ‘jrefrmEkdifiH- wdkufyGJ0iftrsKd;orD;rsm;.toHrsm;’ (1998)/ ‘jrefrmEkdifiHrStrsKd;orD;rsm;.toH’(2000)/ ‘jrefrmEkdifiH- ajymif;vJr_twGuf trsKd;orD; rsm;.toHrsm;’ (2002)/ ‘Burma – Women’s Voices Together’ (2003)/ ‘jrefrmEdkifiH- vGwfvyfjcif;twGuf trsKd;orD;rsm;.toHrsm;’(2005)/ ‘jrefrmEkdifiH- ar#mfvifhcsuft wGuf trsKd;orD;rsm;.toHrsm;’ (2007) wdk@jzpfonf? ,ckxkwfa0rnfhpmtkyftwGuf t,f'DwmtzGJ@wGifyg0ifolrsm;rSm rD;aomfwm/ cifjzL axG;/ a&$Zif/ ykdydk/ Janie Conway-Herron ESihf roEWmwdk@jzpfygonf? Tpmtkyfjzpfajrmufa&;twGuf pmtkyfygaqmif;yg; rsm;/ uAsmrsm;udk 0dkif;0ef;ulnDbmomjyefqkday;cJh=uolrsm;tm;vHk;udk oeyfcg;tzGJ@rS v_dufvSJpGmaus;Zl;wif&Sdygonf? ISBN 978-616-90547-0-3

xkdif;EkdifiH befaumuf+rdK@wGif yHkESdyfxkwfa0onf? ZGef/ 2010 ckESpf?

i

rmwdum

(iv) t rSmpu m; Debbie Stothard

(1 ) t e m*wfa r # mfvifhcs uf y e f;& kdif ;i, f

(3 ) aj y mi f;vJr _t wGuf c& D;wkdu fy GJ c r f;av ;

( 9) pp fy GJ r dn dK

(11 ) & Si fo efa&; t wGu f aj y;vrf; ay: r Sm

y & Jr dk

(13 ) at ;&S & c kdify a& m * s uf

(2 0) u sr b 0 wkdufyGJt a wG@ t} uHK ae jc nf

(24 ) r a rhE kdifwJhb 0y Hk& dyf & Sm ;

(2 6) t &n ft cs if;e J@ tq ifht wef; at ;y dk ;

(3 0) q ENr yg ao m a&G; cs , fr _ vr if;av ;

(34 ) ar G;&yfa j rESihfu s r

auZ Dvi f;

ii

(3 8) tdr fO D;e wfr &SdwJh wae @ us &if avG ;a& $u s ,f

(41 ) xdkifo lu if;r Jha e ao m n p mp m; wJh p m;yGJa v; uGe fcs r f;* ukd

(4 5) u se f&p favao m r dk; & mo D aq mi f;

(4 9) = uufwla & G;b 0 wp dwfwa' o

=u ufwla& G ;

(5 5) t e m*wft vif;we f; ,lu vp f

(5 7) u sr &Jhat mifj r ifr _ & c kdify a& m * s uf

(6 6) ql; ay:u s vdk@ r aygufa o mz u f ae =um & dki f;

(6 9) wdwfq dwfr s uf&nfr s m;E Sifh E SvHk; ao G; ,dkj cif; vu fq e f;ay g haxm f

(74 ) r def; r o m; a& mi fjy e f

(7 7) ar arhaj c & ma e mu fodk@ & c dkifol

(8 2) yg &r Dj znhfzu fwp fa , mu f. rSwfwr f; c a& j z L

(8 7) cGu fuGJ vJhv Jh

iii

(93 ) j re fr mj y n fvdk@ ac :wJha e & m

[e folvGi f

(9 5) at ;cs rf;yg ap t r daj r

=u ufwla& G ;

(1 00) ys H@ E SH@ a e ao m j ynfo lrs m; ap ;b vl ;r l;

(1 03) t a ºu ;eJ@ pwJh u dk, hfb 0- o Hkn / t E_wf udu d

(1 07) e *g ;rSef; o dat mif t ar mufaxmifj y

udu d

(1 11) t rs Kd;o r D;r s m;. a r# mfvifhcs uf p dk;r , f

r Swfc suf? ? ‘ jre fr mE kdifi H- +idr f;cs r f;a& ;t w G uf t r s Kd;or D ;r s m;.t oHr s m;’ p mt kyft wGuf a& ;om ;ay ;y dk@ =uaomp ma& ;olr s m;. vH k+ cHK a& ;E Si hf y k*~v dut c Gifht a& ;r s m ;udk u muG, f onfht ae jz ihf z efwD;x m ; aom e m r nfr s m;udk om t oHk;jy K & ef a& G;cs ,fxm ;y g on f? p mt ky fw Gif; r S t csK d@ t a=um if;t & m y g Z mwf aum ifr s m;.t r nf r s m ;u dkvnf; 4i f;w kd@ .vHk+ cHK a& ;E Si hf y k* ~vdut cGi fht a& ;r s m; r q Hk;& _H;ap & e ft wGu f t r nf& i f;r s m;t p m; t jcm;t r nfo p fr s m ;udkt p m ;xdk;t o Hk; jy K xm;y g onf?

iv

t r Smpu m;

“ j refrm Edki fiH + idr f;c sr f; a& ;t wGu f t r sKd; o rD; rs m; . t oH” pmt kyf[ m oey fcg ; t zGJ@ &Jh ( 7) } udr faj rm ufpkp nf; r_j zp f+ yD; j r efr mE kdifi H u t rsK d;o rD; a wGu ae a& ;o m; x m; wJh p m t kyfj z pfy gw, f? yxt } udr frSm t * Fvdyfj re frm ESpfbm o me J@ p kpn f;x k wfa 0c JhwJh j r efr m E dkifi H- w kdufyGJ0 if t rs Kd; orD; r sm ;. t o Hrsm ; pm t kyfu dk 19 98 ckE SpfrS m xkw fa0 cJh a yr ,fh v nf; 'Dua ew qi f h&& Sdvm wJ h nD ! Gwfr _aw G/ pd wft m; x ufoe fr_a wGe J@ pGr f;t m; a w G u us rwdk@ udk t c kv dkrsK d; ae mu f qu fwGJ yHkr SefE SpfE Spfw} udr f a& &Snfp kp n f;x kwfa 0E kdifz dk@ t wGuf pGr f; aqm i fEkdi fvdr fhr,fv dk@r xi fcJhy g bl;?

u srw dk@& &Sdx m; wJh t rs m; t m; j z ifh t rs Kd; or D;a wGa & ;o m; x m; wJ h t a = um if; t &m aw Gudk pm t kyfx k wfa 0z dk@pO f ; pm ; wJht c gr Sm t r sKd; o rD; aw G&Jh zdE Sdyfr _cH&r _a wG/ y Ëdy uQt c uft cJa w Ge J@ t wi f; t "r Rae &m aj ym if; a &$@c H&r _aw Gu dk xk w faz mfa j ym zdk@ qEN & SdwJht r sK d;o rD; a wG b,fa v m u frs m; a ev Jqdkw mu dk u sr wdk@ o wdr xm ;r dcJhy g bl; ? ' ga yrJh t J' Dvdkvky f&i f; eJ@ wc sK d@u olw dk@&Jhu dk,fy dk ify HkpHeJ@ a& ; om ;v m+ yD; t J' Da &; om ; enf; a wGu j r efr mE kdifi H u a& ;a vha &; x &SdwJhy HkpHa wGe J@t oGi fr wlw Jh y HkpH wr sK d;e J@ a& ;o m; v m c Jh= uy gw ,f?

q,fp kESp fESpf c kav mu ft x d j refr mht a& ; wufº uGv _yf&Sm ; olt j zp f y g0 ifa e a yr ,fhv nf; j r efr mE dkifi Hut r sK d; o rD; a wG&Jh olw dk@ b0t a = u mi f; a w Gudk ' Dvdkzv S,fa y; E kdifz dk@t w Guf o lwdk@ aw G&i f; ESD; cJh= u&w Jh o lwdk@ &Jh ow Wdaw GeJ@ qENa wG [ m ' Dae @t c sde ft x d us rt wGu f a v; pm ; t hH= o ae &qJyg bJ ? o lwdk@a wG& Jh E SvHk; om ; uGJt u foHa wGe J@ qufv ufa v# mu fv Srf; a eq Jj zp fwJhb0t aj ct a e aw Gu u sr udk j r efr mE kdifi HrS m vl@ t c Gifht a& ;/ 'Dr dku a &p DeJ@ + idr f; cs rf; a& ; aw Gay : ay gu fvm zdk@t wGu f ax m u fcHv _yf& Sm; zdk@ qHk; j z wfc su faw Gudk ydkc dkifr ma pc Jhygw , f ?

p mz wfy& dow faw GeJ@ t wl oe yf c g; t z GJ@t y gt 0if us rw dk@t m ; vHk; t a ee J@ ' Dt rs Kd; or D; aw G&Jhe mus i fr _aw G/ udk ,fc si f; pm r_a wG / udk, hfudk , fudk, f ESdr fhcs qu f qHw w f w Jhpdw f"mw fa w Gt y gt 0 if [ m o v$r f; + yD; p mz wfo law G&Jhp dwf udk v_ H @a qm fEdk; = um ;a y; E kdifw Jhaw G@t } uHKa wGu dkr# a0 ay ; zdk@ qEN& Sd= u wJht a y: t xl; a v; p m ; *k%f,lr dyg w, f ? w u, fqdk& if o lw dk@ aw Gt a eeJ@ p p ft m %m& S if& Jh vlo m; j z pfr _udkqef@ u si fwJhj ypfr _aw G/ p pf&m Z0w fr_a wGe J@ p D;y G m; a &; zGH@ + z dK; wdk; wu fzdk@ t wGu f pDr H ce f@c GJr_nH hz si f ;w Jh t a j c t a e a wGa t m ufr Sm w OD; c si f; pDt v kd uf a e @pO f b,fv dk&ke f;u efa j z& Sif; a e& vJqdk wm udk t m; v Hk;o dat mi fa j ym j yz dk@t wGu f t c sd ef, l&y gw, f? t ou ft & G,fp Hk/ a emu fcHr wln DwJh

v

t rsKd; orD; a wGt m; vHk; t = ur f; zufr _aw G/ r vHk+ c HKr _a w GeJ@ olw dk@ b0 &Jhv dkt yfc su faw Gt w Guf } udK ;p m; & kef; ue fae &qJygy J?

2 01 0 r Sma wm h p pft m% m &Si ft a eeJ@ o lwdk@ t wGu f a e& mw kdif; / &_ a xm i fh w kdif; ua et Ekdi f&z dk@ t xl; t a &; } uD; wJh a& G; au mu fyGJ} u D;u dkvky fzd k@ j y ifqifa ew Jht w Guf j re frm Ekdi fiHt a ee J@ wu , hf udkqd k; 0g; w Jh z dESdyfr _aw G/ p pfy GJaw GeJ@ + c drf; a j cm ufc Hae &y g w ,f? 20 10 t w Gufj yi fqi fwJ ht a ee J@ p pft pdk; &u ( 18 ) v pDr Hude f;t j zpf j yKvkyfa e w Jh j refrm Edki f iHt a& S@bu fu pp fa& ;v _yf& Sm; r_a wGa = u mi f h vlO D; a& a y gi f; ( 11 88 00 ) a us mf a e& ma &$@ aj ym if; cH& yg w, f? c ef@ rSef; a cs vlO D;a & (1 680 0) u a wm h pp ft p dk;& &Jh v lom ; j zp fr_u dk qef@u si fw Jhj y pfr _aw GeJ@ pp f&m Z0w fr_a wGudk us L; vGe fcH& ola wGj zpfy g w ,f? w cs defw nf; rSm bJ E k difi Ha& ; wufº uGv _yf&Sm ; ol (4 77 ) O D;[ m t usO f; cs cHa e& + yD; a xm if' %f 1 04 ESp ft x d t j ypfay ; cH&w Jhola wGv nf; & Sda ey gw ,f?

t rsKd; orD; o l&Ja um if; a wGj z pfw Jh a ' : at mi fqe f; pk= u nf/ reDv mo def; eJ@ rp kpk a EG; wdk@ vdk t r sKd; o rD; aw G[ m vn f; t rSefw &m ;t wGu f t & _H; ay ; zdk@j ii f; qe fwJ ht w Guf t ckc sdefx d t xdef; o drf; cHa e& qJy Jj z p fyg w, f? o lw dk@a wG&Jh vl@t cGi fht a &; / 'Drdku a& pDe J@ + i drf; c sr f;a &; t wGuf pp ft pdk; & u t ay ;t ,lv kyfv dk@a wmi fr& wJ h c kd if r mw JhcH, l cs ufa wG u j refrm Ekdi fi Hut rs Kd; or D;a wG y dkydk+ y D; t ouf&Si f&yfw nfz dk@e J@ wG ef; v Sefw kdufyGJ0 ifz kd@ e nf; vr f; opfa wG& Smw Jhae & m rSm t m; a y; a xmu fyHhr ,fh a r#m fv i fhcs ufa wGe J@ qE Naw G&J h o ufa oa wGy Jj zp fyg w,f?

t ckqkd& i f us rw dk@t a ee J@ olw dk@ &Jh Ekdi fiH/ o lwkd@ &Jhy wf0 ef; us if/ olw dk@&Jh t drf/ ol w dk@&Jh& ifx JrS m + i drf; c srf; a &; a wGa ygu f zGm ; vm zdk@t wGu f &ke f;u efw kdufy GJ0 i fae = uw Jh t r sKd; o rD; aw Gbufu a e t & ifu xu f ykd+ y D; & yfw nf= u &r ,fht c sde fudka &m ufa ey g+ yD? ol w kd@ a wG& Jh wGe f; vSef& JwJho wWda wGe J@t w l us rw dk@r Sm& Sdae wJh p Grf; t m ; a w Gudk t wlwu Gyl; a yg if; = u &y gr,f?

Debbie Stothard

Altsean-Burma t zGJ@ wm 0 efc H

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrstwGuf trsdK;orD;rsm;.toHrstwGuf trsdK;orD;rsm;.toHrstwGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;m;m;m; 1

tem*wfarSsmfvifhcsuf yef;&kdif;i,f

usrwdk@[m jrefrmEkdifiHu trsKd;orD;awGjzpfw,ff?

usrwdk@rSm EdkifiHa&;eJ@ vlxkacgif;aqmifr_awGrSmyg0ifEkdifwJh tcGifhta&;awGr&Sdbl;? EdkifiHom;eJ@ EdkifiHa&;qdkif&mtcGifhta&;r&Sdwm[m trsKd;orD;awGudk

EkdifiHa&;e,fy,fuae z,f=uOfvkdufwmyJjzpfw,f?

usrwdk@,Ofaus;r_&Jh zcif}uD;pkd;wJhpepfeJ@ &ufpuf=urf;=uKwfwJh ppfwyfzdEdSyfr_awG[m trsKd;orD;awGudk cGJjcm;qufqHaew,f?

usrwdk@jrefrmEkdifiHu trsKd;orD;awG[m ppftpdk;&u Oya'rJhusL;vGefaewJh rk'drf;usifhr_/ vdifydkif;qdkif&mcsKd;azmufr_/ vlukeful;r_ESifh EdkifiHa&;tusOf;om;tjzpf zrf;qD;r_ pwJh vl@tcGifhta&;csKd;azmufr_awGudk cHpm;ae=u&w,f? trsKd;orD;awG[m

jynfwGif;ppf&Jh om;aumifawGvnf;jzpf=u&w,f?

ppftpdk;&u wdkif;&if;oltrsKd;orD;awGtay: rk'drf;usifhr_udk EdkifiHa&;vufeuftjzpf toHk;jyKaew,f?

ppftm%m&SifpepfrcsKyf+idrf;oa&G@ trsKd;orD;awGtay: cGJjcm;qufqHr_u tqHk;owfOD;rSm r[kwfbl;?

usrwdk@trsKd;orD;awG ppfrSefwJh'Drdkua&pD jrefrmEdkifiHudk vdktyfw,f?

usrwdk@trsKd;orD;awGtaeeJ@ jrefrmjynf&Jh 25 oef;avmuf&SdwJh trsKd;orD;xk&Jh EkdifiHa&;wGif; udk,fpm;jyKcGihfudkvdktyfw,f?

usrwdk@&Jhacgif;aqmif a':atmifqef;pk=unfudk ckcsufcsif;v$wfyg?

2 tem*wfar#mfvifhcsuftem*wfar#mfvifhcsuftem*wfar#mfvifhcsuftem*wfar#mfvifhcsuf

olrudk xyfrHxdef;odrf;xm;jcif;udk tvdkr&Sd?

olr[m =u,fwyGifh æ

olr[m ar#mfvifhcsuf æ

olr[m t&m&mwkdif;yJjzpfw,f?

jrefrmjynf&Jh tem*wfzuf'&,f 'Drkdu&ufwpftpdk;&tqihfrSm

trsKd;orD;awGudk tmrcHay;xm;wJh tcef;u¾udk usrwdk@ vkdtyfw,f?

=u,fr&SdwJh rdk;aumif;uif[m b,fawmhrS tjynfht0 vSyvdrfhrSmr[kwfygbl;?

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; 3

ajymif;vJrSKtwGuf c&D;wkdufyGJ crf;av;

'Dc&D;[m usrtwGufawmh tcuftcJawG/ tEW&m,fawGtrsm;}uD;=um;uaeoGm; cJh&wJh yxrqHk;c&D;wckygyJ? usr&Jh tcspfqHk;oli,fcsif;eJ@twl jrefrmjynfwGif;u yÉdyuQjzpfaewJhae&mawGu wkdif;&if;om;jynfolawGudk +idrf;csrf;a&;eJ@ trsKd;orD; usef;rma&;qdkif&m A[kokwawGjzef@a0zdk@twGuf oifwef;oGm;ay;zdk@qHk;jzwf+yD;awmh oGm;cJh=uwmyg? tJ'Dawmh yÉdyuQjzpfaewJh wm;jrpfae&mawGudk wdwfwqdwf oGm; a&mufulnDwmqdkawmh usrwdk@&Jh oGm;a&;vma&;vHk+cHKa&;twGuf wkdif;&if;om; vufeufudkiftzGJ@awG&JhtumtuG,feJ@ olwkd@aemufuae vdkuf&ygw,f? usrwdk@w awG ppfwkdufzdk@twGuf yÉdyuQawGjzpfaewJh a&S@wef;ppfajrjyifudk xGufcJh=uwmr[kwf ygbl;? jrefrmEkdifiHjyifyrSm 'Drkdua&pDa&;v_yf&Sm;ae=uolawGeJ@omru jynfwGif;u us rwdk@&Jh a'ocHjynfolawGeJ@ cspf=unf&if;ESD;r_ ydk+yD;wnfaqmufEkdifzdk@/ olwdk@vdktyfwJh oifwef;awG ulnDydk@csay;zdk@oGm;cJhwmyg? xkdif;-jrefrme,fpyfuae usrwdk@ p+yD;c&D; xGufwJhae@u usreJ@ usroli,fcsif;tygt0if usrwdk@tzGJ@rSm vlpkpkaygif; ta,muf 30 &Sdw,f? trsKd;orD;qdkvdk@ usrwdk@oli,fcsif;ESpfa,mufyJygw,f? usefwmuawmh wkdif;&if;om;vufeufudkiftzGJ@awGeJ@ r[mrdwftzGJ@awGuolawGyg?

c&D;pOfu cufcJ=urf;wrf;vdrfhr,fqdkwm usrwdk@od+yD;om;yg? pxGufvdkuf w,fqdk&ifyJ awmxJuae ajcvsifc&D;ESif&w,f/ awmifwef;tjrifh}uD;awGudk wuf& w,f? nydkif;rSm vufESdyf"mwfrD;rxGef;yJ vrf;oG,fusOf;usOf;av;uae cufcufcJcJeJ@ tEW&m,f=um;uoGm;&wmyg? ppftpdk;&wyfawGuvnf; teD;tem;rSm&Sdaeawmh t &rf;owdxm;&w,f? usrwdk@tm;vHk; tm;tifr&Sdawmhavmufatmif yifyef;EGrf;csdcJh =uw,f? txl;ojzihf usreJ@ usroli,fcsif;u tqdk;qHk;ygyJ? reufapmapm av;em &Davmufusawmh awmifxdyfwckudk usrwdk@a&mufw,f? tJ'DrSmyJ c%tem;,l+yD; c%tdyf=uw,f? uHqdk;csifawmh rdk;uvnf; tonf;toef&GmaewJhtcsdef/ vlawG tm;vHk; rdk;a&pdkpkd&$J&$JeJ@yJ rdk;&Gm}uD;xJrSm tdyf=u&w,f? usruawmh wudk,fvHk; a&pkd aewJht0wfawGa=umifh rtdyfEkdifcJhygbl;?

teD;tem;rSm etzppfwyfwcsKd@&Sdwma=umihfrdk@vdk@ a&mifeDysKd;vm+yDqdkwmeJ@ usrwdk@ c&D;quf&jyefygw,f? ajcoHtus,f}uD;rxGufatmifxdef;+yD; vrf;udk tjref qHk;av#muf&w,f? usrwudk,fvHk;vnf; nu rdk;a&pkdxm;wJh'%feJ@ yifyef;vGef;wm

4 ajymif;vJr_twGuf c&D;wkdufyGJajymif;vJr_twGuf c&D;wkdufyGJajymif;vJr_twGuf c&D;wkdufyGJajymif;vJr_twGuf c&D;wkdufyGJ

a=umihfvnf; ajcwvSrf;vSrf;Ekdifzkd@udkawmif renf;tm;wif;+yD; av#mufcJh&ygw,f? teD;tem;aus;&GmawGrSm etzppfwyfawG trsm;tjym;&SdwJh=um;uae ckvdk awmxJ rSm vrf;av#mufc&D;xGuf&wJhudpPu t&rf;tEW&m,frsm;ygw,f? &Gmywf0ef;usifeJ@ v,fuGif;awG/ prf;acsmif;awG/ vloGm;vrf;awGrSm ajrjr‡Kyfrkdif;awG tajrmuftjrm;cs xm;w,fqdkwm usrwkd@odw,f? ckvdk awmwGif;vrf;awGudk &Gmom;awGeJ@ wjcm; vufeufudkiftzGJ@awGyJoHk;wmyg? etzppfwyfawGu 'Dvdk vufeufudkiftzGJ@awG r0ifvmEkdifatmif/ +yD;awmh &Gmom;awG &GmxJuae tjyifudkrxGufatmifwm;zdk@ awmxJrSm rkdif;awGudk jr‡Kyfxm;=uw,f?

c&D;pOfav;&ufajrmufae@rSmawmh prf;acsmif;wckab;rSm usrwdk@ tem;,l =uw,f? tJ'DtcsdefrSmyJ awmifukef;xdyfuae ausmufwHk;}uD;wwHk; usrwdk@&Sd&m zufudk &kwfw&ufjyKwfusvmwmeJ@ }uHK&w,f? usrwdk@udk OD;aqmifac:oGm;wJh tzGJ@ acgif;aqmifu edrdwfraumif;bl;/ owdxm;=uqdk+yD; tm;vHk;udk owday;w,f? c% aeawmh aygufuGJoHwck=um;&w,f? tpuawmh etzppfwyfawG usrwdk@udk wkduf cdkufwmvdk@ xifvdkufw,f? 'gayrJh r[kwfbl;? usrwdk@tzGJ@xJu aq;tdwfxrf;wJhol vrf;rkdif;eif;rdvdk@ aygufuGJw,fqdkwmudk pdwfraumif;pGmeJ@yJ odvkduf&w,f? usrol i,fcsif;eJ@ wjcm;wyfom;awGu ol@udk tajy;oGm;ac:=uw,f? ol@&Jhajcaxmufw zufu t}uD;tus,f'%f&m&+yD; aoG;awG 'va[mxGufvdk@ nnf;wGm;&if; idkae&Sm w,f? usroli,fcsif;uawmh owWdaumif;w,f? '%f&mudk ulnDoef@pif+yD; aq; xnhfay;w,f? usruawmh ol@ajcaxmufwzuf jywfxGufoGm;wmudkawG@+yD; t&rf; vef@+yD; &kwfw&uf rSifaoaew,f? ta=umufvGef+yD; bmvkyfvdk@ bmudkif&rSef;rod awmhbl;? tJ'Dnu wnvHk;vnf; usr tdyfraysmfcJhbl;? usr&Jh yxrqHk;tawG;u awmh rdbESpfyg;udk oGm;+yD;owd&rdygw,f? rdbawGeJ@ 'Db0 jyefqHkcGihfrS &ygOD;rvm; vdk@awG;rdw,f? 'Dae@aygufuGJwJhtoHudk ppftpdk;&wyfawG=um;+yD; usrwkd@&Sd&mudk aemufa,mifcHvkdufvmavrvm;/ vdk&mc&D;ra&mufcif tckvdk vrf;rkdif;tEW&m,feJ@ b,fES}udrf xyf+yD;}uHK&OD;rSmvJ? vrf;rdkif;awGu b,favmufawmifrsm;vJqdkwmawG udk awG;+yD; a=umuf&GH@pdk;&drfaerdw,f?

aemufydkif;rSmawmh '%f&m&wJh&Gmom;udk xkdif;EkdifiHrSm aq;ukozdk@/ wyf om;wcsKd@u ol@udkjyefac:oGm;=uzdk@ tzGJ@acgif;aqmifu qHk;jzwfvdkufw,f? usefwJh olawGuawmh jrefrmjynftwGif;ydkif;xJxd quf+yD; c&D;quf=uw,f? vrf;rdkif;wuf eif;rdavrvm;/ 'grSr[kwf etzwyfawGeJ@rsm; qHkrvm;awG;+yD;awmh usr a=umuf vef@aecJhw,f? ae&mwkdif;u tEW&m,fawGcsnf;yJ? touftEW&m,ftwGuf b,fae &mrS pdwfrcs&bl;qkdwmudkvnf; usr em;vnfvdkufw,f?

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; 5

etzppfwyfawGudk a&Smif&Sm;aeEkdifao;ayr,fh bmqufjzpfr,fqdkwmudk rodwma=umihf t+rJwrf; owdeJ@ tqifoihftaetxm;rSm aeae&ygw,f? wcgw avqdk etzppfwyfawGeJ@ awmfawmfudkeD;oGm;&if aemufwae&mudk csufcsif;a&$@& w,f? nOfhoef;acgifcsdefyJjzpfjzpf a&$@&w,f? wcgwav Adkufa[mif;avmif;eJ@av#muf =u&w,f? ckESpf&ufpm qef/ qm;/ jiKwfoD;eJ@ qD pwmawGudk vlwkdif;o,f=u&w,f? 'gayrJh wcgwav usrwdk@rSm pm;p&mravmufbl;? qefeJ@ [if;&GufjyKwfukdyJ r=um c%pm;&w,f? tm;tifr&Sdoavmufjzpfaeayr,fhvnf; c&D;quf+rJquf=u&w,f? etzppfwyfawGu usrwdk@udk t+rJwrf; aemufa,mifcHvkdufaewma=umifhvnf; w ae&mxJrSm ESpf&ufxufykd+yD; rae&bl;?

etzqDrSmvufeufcsoGm;wJh wkdif;&if;om;tzGJ@awGa=umifh vlxk=um;xJ rSm raumif;wJhtusKd;oufa&mufr_awG jzpfapygw,f? etz[m wkdif;&if;om;vuf eufudkiftzGJ@awGudk wuGJwjym;jzpfatmifvkyfaeovdk wkdif;jynfudk ppftm%m&SifEkdif iHjzpfatmif vkyfaewmyg? jynfolawGtaeeJ@ vufeufukdiftzGJ@rsKd;pHkuppfom;awGeJ@ qufqH=u&w,f? usri,fi,fu }uHKcJh&wJhtjzpfawGeJ@ tckc&D;pOfrSm }uHKawG@&wm awGu ppftm%m&Sifvufatmuf }uHKawG@&wJh jynfolawG&Jhb0awGudk azmfjyae ygw,f? tpdk;&wyfawG &GmawGudkvmwkdif;vmwkdif; &Gmol&Gmom;awG&Jh =uuf/ 0uf/ EGm;/ pwJh wd&dp>mefawGeJ@ awG@or#ypPnf; bmrSrcsef tukef,l=uw,f? wcgwavqdk &Gmom;awGudk ESdyfpufowfjzwfwmawGtjyif trsKd;orD;awGudkvnf; rk'drf;usihfwwf =uw,f? 'ga=umifh jrefrmppfom;awGudk &Gmom;awGu a=umufae=uwmayhg?

etzppfom;awGvmwJhtcgqdk&if trsKd;om;awG[m &Gmuae ta0;qHk; ajy;Ekdifor#ajy;+yD; ykef;=u&w,f? trsKd;orD;awGuawmh ppfom;awGudk a=umufay r,fhvnf; om;orD;awGudk =unfh&_apmifha&Smufzdk@ tdrfrSmyJ usef&pfwwf=uw,f? 'Dvdkusef&pfwwf=uvdk@vnf; trsKd;orD;awG[m tEW&m,ftcuftcJawGtrsKd;rsKd;eJ@ }uHK=u&awmhwmygyJ? ppfom;awG&Jh ar;cGef;awGtrsKd;rsKd;ar;wmudkvnf;cH&w,f?

‘eifwkd@&Jha,mufsm;awG b,fa&mufaevJ æ’

‘wkdif;&if;om;vufeufudkiftzGJ@awGudk awG@rdovm; æ’

‘tJ'DtzGJ@awG b,frSm&SdovJ æ’pwJh ar;cGef;awGygyJ? vdrf+yD;ajz&if tjypf ay;r,fvdk@vnf; ppfom;awGu +cdrf;ajcmufjyefw,f? tJ'DvdktajctaersKd;rSm trsKd; orD;awG[m "g;pmcHawGygyJ? aemufqufwGJjzpfor#udkvnf; cH=u&w,f? yÉduQjzpfae wJhae&mawGrSm trsKd;orD;awG[m t=urf;zufr_trsKd;rsKd;ukdvnf; cH=u&w,f? etz

6 ajymif;vJr_twGuf c&D;wkdufyGJajymif;vJr_twGuf c&D;wkdufyGJajymif;vJr_twGuf c&D;wkdufyGJajymif;vJr_twGuf c&D;wkdufyGJ

ppfom;awGu +cdrf;ajcmufxm;wma=umifh wkdif;&if;om;vufeufudkiftzGJ@awG &GmxJ 0ifvmrSmudkvnf; a=umuf=u&w,f? t&yfom;jynfolawG&Jhb0[m usr i,fi,f wkef;utcsdefxufawmif ydk+yD;awmh qdk;vmygvm;vdk@vnf; em;vnfvdkufw,f?

'Dc&D;pOfu ppfyGJawG=um;rSmae&wJh jynfolawG&Jhb0udk ydk+yD;awmh pmemem; vnfapcJhw,f? etzppfwyfawGu &Gmom;awGudk ESdyfpufowfjzwfwJhta=umif;/ t rsKd;orD;awGudk rk'drf;usihfwJhta=umif;awGudk c&D;xGuf&if;eJ@ em;eJ@rqHh=um;od&w,f? wu,fhudk qdk;&Gm;wJhtajctaeawGyg? 'Dta=umif;awGudk ae@pOfae@wkdif; usr =um; cJh&w,f? wcgawmh Adkvf}uD;wpfa,muftygt0if ppfom; 13 a,mufu 15 ESpft &G,f rdef;uav;udk 0kdif;+yD;rk'drf;usifhwJhta=umif; =um;cJh&w,f? tJ'Dvdk rk'drf;usihfcH& +yD;uwnf;u tJ'Drdef;uav;[m awmif}uD;aq;&HkrSm tcsdeft=um}uD; aq;ukor_ cH,lcJh&w,f? 'ghtjyif 'Dowif;udk rayguf=um;apeJ@qdk+yD; rdom;pkeJ@&Gmom;awGukd vnf; etzAdkvf}uD;u aoewfeJ@axmuf+yD; +cdrf;ajcmufcJhw,f? 'Dvdk rk'drf;usihfwJhjzpf &yfawG[m wkdif;&if;om;a'otawmfrsm;rsm;rSm jzpfaewmyg? usrjrifcJh&wm =um; cJh&wmawGudk=unhf&if jrefrmppftpkd;&[m rk'drf;usihfwmudk ppfvufeufwckozG,f toHk;jyKaew,fqdk+yD; axmufjya&;om;=uwJh tpD&ifcHpmawG rrSm;bl;qkdwm jyae ygw,f?

yÉdyuQawGudk zefwD;aewJh &ufpufwJhppftpkd;&tkyfcsKyfaewJhtwGuf jrefrm EkdifiH[m tcuftcJtrsKd;rsKd; qif;&Jr_aygif;pHkeJ@ }uHKawG@ae&wmyg? ppfjzpfwJha'oawG rSmqdk&if pmoifausmif;awG/ aq;ay;cef;awGqdkwm r&SdoavmufygyJ? usra&mufcJh wJh ae&mrsKd;awGrSmqdk&if vlawG&Jh vHk+cHKa&;eJ@ touftmrcHcsufqdkwmawmif r&Sdyg bl;? etzwyfawG &GmxJ0ifvmwJhtcg touftEW&m,fuaevGwfatmif awmxJ udk xGufajy;=u&w,f? tcuftcJtrsKd;rsKd;=um;rSm touf&Sifzdk@}udK;pm;&if;/ aemuf xyftcuftcJawGeJ@ quf}uHK&&if;eJ@yJ jynfolawG[m b0udk rem;wrf;ajy;v$m;&kef; uefae=u&w,f? tpm;tpm/ aq;0g;eJ@ wudk,f&nfusef;rma&;twGuf olwkd@rSm bmrS vHkvHkavmufavmufr&Sd=ubl;? zsm;emaewJh &Gmom;awGeJ@ uav;awGtrsm; }uD;udk usr awG@cJh&w,f? wcsKd@[m tawmfav; a&m*gqdk;&Gm;aew,f? 'gayrJh olwdk@ taeeJ@ e,fpyftxd cufcufcJcJ c&D;roGm;Ekdifoa&G@awmh aq;0g;ukor_ wpHkw&mr&Sd yJ 'Dtwkdif;omae=u&w,f?

pmoif&r,fht&G,f ausmif;wufae&r,fhtpm; v,fxJrSm tvkyfvkyfae =uwJh vli,fawG/ uav;i,fawGudkvnf; usrjrifcJh&w,f? olwdk@awG[m rdom;pkt ouf&Sif&yfwnfEkdifzkd@ tvkyfvkyf=u&w,f? teD;tem;+rdK@awGrSm pmoifausmif;wcsKd@

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; 7

&Sdayr,fh rdom;pkawGu qif;&JwJhtwGuf olwkd@udk ausmif;rxm;Ekdif=ubl;? jrefrmppf tpdk;&&Jh pDrHcef@cGJr_nHhzsif;r_awGa=umifh olwdk@av;awG tckvdkrsKd; jzpfae=u&w,f? a,mufsm;av;awGtwGuf bkef;}uD;ausmif;rSm oGm;ae+yD; pmaywcsKd@oif=um;Ekdifay r,fh rdef;uav;awGtwGufuawmh bmomw&m;eJ@ "avhxHk;wrf;awG&Jh wm;jrpfcsuf awG=um;rSm tJ'Dvdk bkef;}uD;ausmif;oGm; ynmoifvkd@vnf; r&jyefygbl;? 'ga=umihfrdk@ vdk@ trsKd;orD;awG[m todynmA[kokw ykd+yD;enf;=u&w,f? jrefrmppfwyfawG&Jh rk 'drf;usifhcH&rSmudkvnf; a=umufae&ovdk rk'drf;usifhcH&+yDqkd&if olwkd@rSm tdrfaxmifjyK vdkufzdk@uvGJ+yD; wjcm;a&G;p&mvrf;r&Sd=uawmhbl;? usra&mufcJhwJh aus;vufa'ou vli,ftrsm;pk[m jrefrmpmrwwfovdk olwdk@&Jh rdcifbmompum;ukdvnf; ra&; wwf/ rzwfwwf=ubl;? usrwdk@EkdifiHom;awG tckvdkrsKd; 'kuQqif;&Jr_awGudk cHpm;ae& +yD; ynmrwwfjzpfae&wmawGudk jrifawG@&wm t&rf;udk pdwfxdcdkufp&maumif;vSyg w,f?

jrefrmEkdifiHwGif;rSm oGm;+yD;tvkyfvkyfcJhwJh usr&Jh c&D;pOf[m pdefac:r_rsKd;pHkeJ@ }uHKcJh&wJhc&D;ygyJ? vl@tcGihfta&;eJ@ 'Drdkua&pDa&;twGufvkyfaqmifaewJh v_yf&Sm;ol awGtwGuf vHk+cHKa&;qdkwm t"du pdefac:r_yg? a'ocHawGeJ@ awG@qHkwJhtcgrSm 'Drdku a&pDeJ@ vl@tcGihfta&;ta=umif;awGukd }udK;pm;+yD;awmh olwdk@em;vnfatmif &Sif;jyyg w,f? usrwdk@&JhEkdifiHrSm vGwfvyfpGmxkwfazmfajymqkdcGihfqdkwm r&Sdygbl;? 'ga=umifh usrtaeeJ@ ypPnf;wpHkw&m olwkd@udk ulnDaxmufyHhEkdifwmrsKd;r&Sdayr,fh usrodo r# A[kokwawGudk olwdk@udkr#a0ay;ygw,f? jrefrmppftpkd;&uusif;yawmhr,fh 2010 a&G;aumufyGJudk raxmufcHzdk@ olwdk@udk usrwkdufwGef;w,f? bma=umifh raxmufcH oihfwmvJqdkwmudkvnf; &Sif;jyw,f? ay:wmqGJ/ rk'drf;usihf/ jynfolawG&Jh v,fajr awGeJ@ wjcm;ydkifqkdifr_awGudk vk,l/ vlawGudk ta=umif;rJhzrf;qD;owfjzwf+yD; twif; t"rRa&$@ajymif;wmawGvkyfaewJh jrefrmppftpkd;&&Jh rw&m;r_awGatmufrSm olwdk@ awG[m a=umufa=umufvef@vef@eJ@ ae@pOfaexkdifae=u&wmyg? ae@pOf toufquf Ekdifa&;[m olwkd@twGuf t"du tcuftcJ}uD;ygyJ? b,fvdktcuftcJawGyJawG@awG@ vufavsmht&_H;ray;zdk@vnf; olwkd@u usrudk tm;ay;cJh=uygao;w,f? usrwkd@&Jh c&D; [m tcuftcJawG/ t=uyftwnf;awGeJ@ jynfhESufaumif;jynfhaeygvdrfhr,f? 'gayrJh b,fvdkyJjzpfjzpf =urf;wrf;wJhrkefwkdif;awG/ qmavmifrGwfodyfr_awG/ vrf;rkdif;awGeJ@ jynfhaewJh v,fuGif;awGudkjzwf+yD;awmhyJ =urf;wrf;wJhawmvrf;uae usrwdk@awG quf+yD;awmh av#muf=u&OD;rSmyg? usrwdk@&Jh &nfrSef;csufyef;wkdifjzpfwJh 'Drkdua&pDeJ@ vl@tcGihfta&;awG &&SdvmwJhtcsdeftxd usrwkd@awG c&D;quf=u&ygvdrfhr,f? Ò

8 ajymif;vJr_twGuf c&D;wkdufyGJajymif;vJr_twGuf c&D;wkdufyGJajymif;vJr_twGuf c&D;wkdufyGJajymif;vJr_twGuf c&D;wkdufyGJ

p m a& ; olo n f j refrm Ekdif iH Y ' Drk dua& pDES ifh + idrf ; cs rf; a& ; && Sda& ; t w Gu f v _yf & Sm ;aqm if&Gu f ae ao m y t dk@0 ft rs Kd;o rD; i, f w pfa ,m u fj z pfy g o n f?

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; 9

ppfyGJ rdndK

i,fpOfuta=umif;awGudkjyefvnfawG;rdwdkif; usrtwGuf tvGefxdwfvef@p&m vnf;jzpfcJhygw,f? 'Dvdkpdk;&drfxdwfvef@pdwfawGeJ@twl ppfwyfeJ@ppfqdkwJht&mudkvnf; t&rf;rkef;wD;ygw,f? ppfyGJa=umihf usr[m arG;uif;puav;b0uwnf;u vlom; wpfa,muftaeeJ@ &&Sd&r,fhtcGifhta&;awGudk qHk;&H_;cJh&wJhtwGufa=umifhyJjzpfyg w,f?

usri,fi,fwkef;u ausmif;rSm ynmoif,lcsifpdwf t&rf;jyif;jycJhygw,f? 'gayrJh usraexdkifwJh&Gmav;u e,fpyfeJ@t&rf;eD;+yD; etzppfwyfawGu r=umc% ppfqif=uwJhtwGuf wdkufyGJr=umc%jzpfyGm;cJhwJhae&mav;wckvnf;jzpfygw,f? 'g a=umifh usrwdk@[m ausmif;rSmpmoifae&if;eJ@vnf; pmoifcef;xJuae r=umc% xGufajy;wdrf;a&SmifcJh&ygw,f? wcgwcg aoewfusnfqHu usrwdk@pmoifcef;buf udk OD;wnfvmwJhtwGuf touftEW&m,fpdk;&drf+yD; b,fudkajy;&rvJqdkwmawmif rodjzpf&ygw,f? usrab;rSm uav;i,ftcsKd@&Jh olwkd@rdbudkatmfac:jyD;idk,dkaewJh toHawGudkvnf; =um;ae&wwfygw,f? tJ'Didk,dkoHawGudk xGufajy;&m vrf;w av#mufvHk;tESH@ =um;aecJh&ygw,f? usrwdk@xGufajy;wJhtcsdefrSmvnf; ausmif;uae 'grSr[kwf &efolvmr,fvkd@xif+yD; a&muf&mt&yfuae rar#mfvifhbJ xGufajy;&wJh twGuf wcgwav usrwdk@ tpma&pmiwfjywfwJhtcsdefvnf;&SdcJhzl;ygw,f? tpma& pmjywfvyfwJhtcg pm;p&mygvmwJholawGu uav;i,fawGtwGufudkyJ t"du OD;pm;ay;+yD; au|;cJh=u&w,f? rdbawGrSmawmh tiwfcH+yD; &yf&Gmtajctae jyef aumif;vmwJhtcsdefeJ@ &efolwyfacgufr,fhtcsdefudkom ar#mfae&ygw,f? usrwdk@ae wJh&Gm[m xdkif;EdkifiHtwGif;rSm&SdwJh xdkif;&GmawGeJ@eD;wJhtwGuf usrwdk@xGufajy;wdrf; a&Smifr,fqdk&if txl;ojzifh xkdif;&Gmab;rSm&SdwJh awmeufxJrSm a&Smifykef;aexdkif&yg w,f? 'gayrJh xdkif;&Gm;omawGuvnf; usrwdk@udk olwdk@&Jh&GmxJudk vHk;00ifcGifhray; wma=umifh usrwdk@ppfajy;'kuQonfawGrSm aEG;/ rdk;/ aqmif; oHk;&moDywfvHk; aeyl rdk;&Gmra&Smif awmxJrSm&SdwJh opf&dyf0g;&dyfatmufawGrSmom tdyfcJh&ygw,f? awm xJrSmaexkdifwJh tcsdeftawmtwGif;rSmvnf; aq;0g;r&Sdwma=umihf wcsKd@vlawGrSm iSufzsm;eJ@ 0rf;av#mwJha0'emudkcHpm;cJh=u&ygw,f? awmxJrSm wcgwav (1) ywfavmuf ae&wwfygw,f? wpfywfae+yD;vdk@ &efolwyfawGjyefqkwfwJhtcsdefusrS usrwdk@tdrf&Sd&m&Gmudk jyefvmcJh&ygw,f? &Gmjyefa&mufwJhtcgrSmvnf; wcsKd@olawG

10 ppfyGJppfyGJppfyGJppfyGJ

&Jhaetdrfudk &efolu rD;eJ@&_d@vdkufwmrsKd;vnf;&Sdygw,f? wcgwcg &efol@ppfa=umif; xdk;wJhtcg usrwdk@&GmrSm&SdwJh tdrf (5-10) vHk;xd t+rJrD;&d_@cJh=uwmudkvnf; usr owd&rdygw,f? tdrfrD;&d_@cH&wJholawG[m wjcm;rD;ravmifwJhtdrfawGrSm c%oGm;ae &wmvnf;&Sdygw,f?

'DtjzpftysufawG[m usri,fpOfb0wkef;u r=umc%}uHKawG@cJh&wJht wGuf usrt&G,fa&mufvmwJhtcsdefrSm usr pmroif&rSmudk t&rf;pdk;&drfrdygw,f? ppfudka&Smif&if;eJ@yJ ynmoif=um;&r,fhtcsdefawG aESmif;cJh&ygw,f? vlom;wpf a,muf&Jh&yfwnfEkdifr_[m tajccHynmA[kokway:rSm trsm;}uD;rlwnfw,fvdk@ usrem;vnfxm;ygw,f? usri,fi,fwkef;u ynmoif&r,fht&G,frSm ynm oif =um;cGifhr&cJhyJ ppfyGJawGa=umifh awmawmiftwGif;rSmyJ a&Smifykef;&wm/ xGufajy; wdrf;a&Smif&wm pwJhtjzpfrsKd;awGa=umifh ausmif;t&rf;aecsifvSwJh usrwkd@[m opf yif&dyfatmuf/ 0g;&HkatmufawGrSmom rlvwef;tqifhynmudk avhvmqnf;yl;cJh& w,f?

tckcsdefrSmawmh usraevmcJhwJh&GmawG[m olwkd@wnf&SdcJhwJhae&mawGuae vHk;0 aysmufuG,foGm;cJhyg+yD? tJ'Daus;&GmawGtpm; etzppfwyfawG&Jh usufpm;&m e,fajrtjzpfudk ajymif;vJcJh+yDjzpfygw,f? usrarG;vmcJhwJh Zmwdajrudk jyefra&mufEkdif cJhwmvnf; ESpfaygif;rsm;pGm=umcJhyg+yD? tJ'D&GmrSm aevmcJhwJhuav;awG[mvnf; t ckcsdefrSmawmh 'kuQonfpcef;awGxJrSm tm;vHk;aexdkifae=uyg+yD? 'gayrJhvnf; tckcsdef xd usrwdk@i,fpOfb0eJ@qifwlwJh jynfwGif;a&$@ajymif;aexdkifwJh 'kuQonfawGvnf; &Sd aewkef;ygyJ? tJ'DtajctaeawGa=umifh usr[m ppfqdkwJht&mudk vHk;0rESpfoufyg bl;? ppfqdkwm usrtwGuf tifrwefrS rESpf+rdK@wJht&mjzpfaewm tckcsdefxdygyJ? Ò

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; +idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; +idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; +idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; 11

&Sifoefa&;twGuf ajy;vrf;ay:rSm y&Jrdk

usremrnf “ig;jrmEdkif” yg? u&ifeDvlrsdK;wOD;jzpfygw,f? usrxdkif;EdkifiHudka&mufwm 6 ESpf&SdoGm;yg+yD? 2009 ckESpfrSm usrtouf23 ESpfjynfhcJhygw,f? usr&Jh i,fpOfb0 uae ,ckcsdeftxdjzwfoef;vmcJh&wJh b0tawG@t}uHKawGudk pmzwfolawGudk ajym jycsifygw,f? pmzwfolwdk@taeeJ@ usrvdkb0rsKd;eJ@wdkufqdkifcJhr,fqdk&if usreJ@ xyfwl r#a0cHpm;Edkifygw,f?

vGefcJhwJhtESpf20 wkef;u usrwdk@rdom;pk[m u,m;jynfe,frSm&SdwJh awmif ay:&Gmuav;w&GmrSm aexdkifcJhygw,f? usrwdk@rdom;pk[m tvGefqif;&Jygw,f? wae@vkyfrS wae@pm;&wJhb0yg? wcgwav xrif;awmifrS eyfrSefatmifrpm;&bJ qefjyKwfyJaomufwJhtcgvnf;&SdcJhygw,f? usrwdk@rdom;pk0if 6 a,muf&Sdygw,f? usrtaz[m aus;&GmOuUXwa,muf jzpfcJhzl;ygw,f? usrwdk@aewJh&GmwGif;udk etz awG r=umc%0ifa&mufavh&Sdygw,f? usrwdk@aewJh&GmteD;rSmvnf; etzppfwyfeJ@ u&ifeDppfwyfawG r=umc% ppfyGJrsm;jzpfyGm;avh&Sdygw,f? etzawG[m u&ifeDppf wyfeJ@ywfouf+yD; &Gmol&Gmom;awGudk r=umc% ar;jref;avh&Sdygw,f? aus;&GmOuUX jzpffwJh usrtazudkvnf; olykefta=umif; r=umc%ar;jref;avh&Sdygw,f? etzppf wyfawG[m &Gmol&Gmom;awGydkifqdkifwJh =uuf/ 0ufawGudk ydkif&SifxHcGifhrawmif;bJ zrf;pm;wwf=uovdk ay:wmvdk&ifvnf; &Gmom;awGudkyJ qGJac:avh&Sdygw,f? ay:wm ac:wJhtcsdefrSmqdk&if &Gmom;awG[m rdom;pkpm;0wfaea&;twGuf &kef;uefv_yf&Sm; ae=u&wma=umifh acG;ajy;0ufajy; ajy;ykef;cJh&ygw,f? usrtpfudkvnf; ay:wmvdkuf oGm;zl;ygw,f? ppfwyf[m trsdK;om;awGudk ay:wmzrf;vdk@rrd&if aemufqHk; trsdK; orD;awGudkyg qGJac:cJhygw,f?

wae@rSm etzppfwyf[m usrwdk@tdrfay:wufvm+yD; usrtazudk olykef eJ@tquftoG,fvkyfw,fqdk+yD; rw&m;pGyfpGJ+yD;awmh &uf&ufpufpuf ypfowfoGm; cJhygw,f? tJ'Dtcsdefu usrtouf[m 4 ESpfavmufyJ &Sdygao;w,f? usr t&rf; i,fao;ayr,fh usrtazaooGm;cJhwJhjrifuGif;udkawmh usr&JhrsufpdxJrSm tckcsdefxd arhaysmufvdk@ra&ao;ygbl;? usrtarvnf; tJ'Dtjzpftysufudk ajymjyxm;zl;w,f?

usrtazao+yD;wJhaemufwESpfrSm etzawG&JhESdyfpufr_atmufuae vGwf uif;atmif usrwdk@rdom;pk +rdK@eJ@eD;wJhwjcm;&Gmw&GmrSm ajymif;a&$@tajccsaexdkifcJhyg w,f? 'gayrJh ppftm%m&SifawG&Jh tkyfcsKyfr_pepfatmufrSmae&wJh jrefrmEkdifiHujynf

12 &Sifoefa&;twGuf ajy;vrf;ay:rSm&Sifoefa&;twGuf ajy;vrf;ay:rSm&Sifoefa&;twGuf ajy;vrf;ay:rSm&Sifoefa&;twGuf ajy;vrf;ay:rSm

olawG&Jhb0[m b,fae&myJaeae etzppfwyfawG&Jh&efeJ@ rvGwfuif;cJhygbl;? qdk;o xufydk+yD; qdk;&Gm;vmwmbJawG@&ygw,f? usrwdk@ajymif;a&$@vmwJh &Gm&JhtjyifrSmqdk&if ppfwyf*dwfawGcsxm;ygw,f? &Gm&JhtjyifbufrSm&SdwJh awmifay:awmifxdyfwdkif;rSm ppfwyf*dwfawGcsxm;ygw,f? &Gmol&Gmom;awG awmif,m+cHxJudkoGm;r,fqdk&if oGm;cGihfvufrSwfvkyf=u&w,f? awmif,moGm;zdk@ xrif;xkyfoGm;&ifvnf; tydkxkyfr oGm;&ygbl;? awmf=um olykefawGudk oGm;au|;wmjzpfr,fvdk@olwdk@u ajymygw,f? etzppfwyfawG[m olwdk@&Jh&duQmeJ@ aomufoHk;zdk@aomufa&awGudk &Gmom;awGudk t+rJydk@cdkif;cJhw,f? aemuf+yD; &Gmom;awGudk olykefawGeJ@tquftoG,fvkyfw,f/ ol ykefawGudk tpm;taomufawG tultnDay;aew,fvdk@t+rJpGyfpGJygw,f? 'Dvdktjzpf rsLd;awGudk usrwdk@rdom;pk t+rJ}uHK&ygw,f?

wae@rSm etzppfwyfu ppfom;pkaqmif;a&;jyKvkyfcJhygw,f? rdom;pkw pkrSm trsdK;om;ESpfa,muf&Sd&if wa,mufudk ppfwyfxJ0ifcdkif;ygw,f? usrwdk@rdom; pkrSm a,musmf;ESpfa,muf&SdwJhtwGuf wa,mufu ppfwyfxJ0if&r,fvdk@qdk+yD; usr tpfudkudk vmac:ygw,f? 'gayrJh usrtpfudku r0ifcsifwJhtwGuf jiif;qdkcJhygw,f? 'Dvkdta=umif;awGa=umihfyJ usrtpfudk[m awmfvSefa&;xJudk0ifa&mufcJh&ygw,f? usrtpfudkawmfvSefa&;xJ0ifa&muf+yD; wESpft=umrSm usrtpfudkeJ@ywfouf+yD; etzppfwyfu usrtarudk etztajcpdkufwJh 'up&Hk;udk r=umc% ac:oGm;ppf aq;ar;jref;ygw,f? nnqdk&ifvnf; usrwdk@tdrfudk wjcm;aomtdrfawGxuf {nfhpm&if; r=umc%vmppfaq;ygw,f? usrtaru pmvnf;rwwf/ Armpum; vnf;rwwfwJhtwGuf b,fvdkyJvkyfvkyf olwdk@twGuf bmrSta=umif;rxl;cJhygbl;? 'gayrJh usrwdk@rdom;pk[m olrsm;awGxuf tcGifhta&;ydkenf;oGm;cJhygw,f? txl; ojzifh ausmif;rSmqdk&if Armr[kwfwJh wdkif;&if;om;vlrsdK;awGqdk&if ydk+yD;cGJjcm;qufqH r_cH&+yD; tESdrfvnf;cHcJh&ygw,f? tJ'ga=umifh jrefrmEkdifiHrSmom qufaer,fqdk&if a&S@ quf usrb0twGuf zGH@+zdK;wdk;wufr_bmrS&SdrSmr[kwfbl;vdk@ usr,lq+yD; 'Dxdkif;EdkifiH xJudk a&muf&SdvmcJhwmyJjzpfygw,f?

'Dvdk vlrqefwJhvkyf&yfrsKd;awGudk cHpm;cJh=u&wm/ cHpm;ae=u&wm[m usr wdk@rdom;pkwpfpkwnf;omr[kwfbJ jrefrmjynfwGif;rSm&SdwJh wdkif;&ifom;awmfawmf rsm;rsm;vnf; usrwdk@rdom;pkenf;wl cHpm;&vdrfhr,fvdk@ usr,lqygw,f? 'ga=umifh usrwdk@ wdkif;&ifom;awG t}uD;rm;qHk;ar#mfvifhcsufawG[m usrwdk@EdkifiHtwGif;rSm vl@tcGif@a&;&&Sdzkd@/ usrwdk@a'orSm udk,fydkiftkyfcsKyfa&;usifhoHk;cGifh xGef;um;zdk@yJjzpfyg w,f? Ò

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rstwGuf trsdK;orD;rstwGuf trsdK;orD;rstwGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;m;.toHrsm;m;.toHrsm;m;.toHrsm; 13

at;&S &cdkifya&m*suf

usremrnfat;&Syg? usrtouf 27 ESpf&Sd+yD; uav; 6 a,muftaryg? om;oHk; a,mufeJ@ orD;oHk;a,muf&Sdygw,f? usra,mufsm;[m &GmrSmv,fvkyfygw,f? usr uawmh omreftdrf&Sifrwpfa,mufygyJ? usrwdk@&Gm[m armifawm+rdK@ ajrmufbuf rSm&SdwJh oJacsmif;&Gmjzpfygw,f? usra,mufsm;rSm v,f 8 umeD; (3 {u) &Sd+yD; wjcm;&Gmom;awGeJ@twl epuqDuiSm;vkyfwJh ykZGefvkyfief;rSmvnf; &S,f,m0ifxm; cJhw,f? epuu usrtdrfudkodrf;wJhtcgrSm tdrfupwdkcef;rSm pyg;wif; 700 tjyif ckdawG/ =uufawGeJ@ bJawGvnf;yg0ifcJhw,f? usrwdk@rSm u|JEGm; 8 aumifeJ@ qdwfig; aumifvnf;&Sdygw,f? +cH0ef;xJrSm=unhfvkduf&if vSywJhtdrfav;wvHk;eJ@ opfcGawGu vnf; tdrfywfvnfrSma0vdk@aygh? ajym&&if usrwdk@[m qif;&JwJhrdom;pkawmh r[kwf cJhygbl;?

usrwdk@[m 1978 rSma&m 1991 ckESpfavmufrSm 'kuQonfrjzpfao;yg bl;?1 'gayrJh b*Fvm;a'h&SfEdkifiHudkawmh aq;ukocHzdk@eJ@ oli,fcsif;aqGrsKd;awGxHoGm; vnfzdk@ oHk;av;}udrfa&mufzl;cJhygw,f? wae@ae@rSm 'DvdkyHkpHrsKd;eJ@xGufajy;vm&+yD; qif;&Jwumhtqif;&JqHk;vlawGvdk &Sifoef&vdrfhr,fvdk@ wcgrSrawG;cJhrdbl;? uHt a=umif;rvSpGmyJ uHw&m;u usrwdk@udk 'DvdktajctaersKd;xJusa&mufapcJhygw,f?

jrefrmppfwyfu usrwdk@a'orSm e,fpyfe,ferdwfpnf;&dk;twGuf aqmuf vkyfa&;ypPnf;awGeJ@twl a&mufvmcJhwkef;u aumv[mvrsKd;pHkxGufay:cJhw,f? &kwfw&ufqdkovdk wyfae&mcsr_awGudk a=umufvef@cJh+yD; qefawG/ vwfvwfqwf qwf[if;oD;[if;&GufawGeJ@ =uufawGudk olwdk@awmif;oavmufay;Ekdifzdk@twGuf usrwdk@udk,fwkdif pdwfykdif;qkdif&mt& wcgwnf;jyifqifxm;cJhw,f? 'gayrJh usrwdk@ ykZGefuefawGudk qHk;&_H;vdkuf&vdrfhr,fvdk@awmh wcgrS rxifxm;rdcJhbl;? usrwdk@u epuqDu ajriSm;+yD; ajriSm;cvnf; ay;xm;+yD;jzpfwJhtwGufa=umifhav?

1 TckESpfumv ESpfcktwGif;wGif &dk[if*smvlrsKd;rsm;onf etz. aESmuf,Sufr_rsm;rS

vGwfajrmuf &eftwGuf b*Fvm;a'h&SfEkdifiHodk@ xGufajy;cJh=u&onf? 1990 ckESpfrsm;t wGif;wGif b*Fvm;a'h&SfEdkifiHodk@ xGufajy;cJh=uolaygif; 2 odef;cGJeD;yg;cef@&Sdonf?

14 at;&Sat;&Sat;&Sat;&S

b*Fvm;a'h&Sftpdk;&u e,fpyfrSm e,fpyf&dk;umwJhtay: qENjyr_jzpfwJhtcg jrefrmtm%mydkifawG[m olwdk@tpDtpOfudkajymif;cJh+yD; e,fpyfeJ@ tuGmta0;wlwl avmufrSm +cHwdkifawGudk pwifaqmufvkyfcJhw,f? olwdk@pdkufwJh+cHwdkifawGuawmh ykZGefuefawG&Jh tv,fwnfhwnfhrSmyJjzpfw,f? v,fvkyfom;awG[m 'DykZGefuefawG twGuf aiGtajrmuftjrm; &if;ESD;xm;cJh&w,fqdkwmudk olwdk@tav;rxm;cJhovdk v,form;awG taºuG;yifv,fa0&vdrhfr,fqdkwmudkvnf; *&krpdkufcJh=ubl;? usrwdk@ ykZGefuefawG[m twGif;ydkif;xJrSm&SdwJhtwGuf usrwdk@uHaumif;w,f/ ajr 'grSr[kwf ykZGefawGudk qHk;&_H;awmhrSmr[kwfbl;vdk@ xifcJhrdw,f? 'gayrJhvnf; usrwdk@&JhuHu =um &SnfrcHcJhygbl;? &kwfw&ufqdkovdk tajctaeawGu tqdk;bufudk ajymif;vJukef w,f? usrwdk@ydkifqdkifor#/ &GmrSm b0wav#mufvHk;pkaqmif;&SmazGchJor# OpPmypPnf; awG qHk;&H_;oGm;+yD;wJhaemufrSmawmh 'kuQonfb0a&mufcJh&ygawmhw,f?

2009 ckESpf {+yDvv,favmufrSm ppfom; 15 a,muf usrwdk@ ykZGefuef qDudka&mufvmcJh+yD; ydkif&SifawGqDu cGifhvnf;rawmif;/ ta=umif;vnf;r=um;bJeJ@ ykZGefeJ@ wjcm;ig;awGudkzrf;,lcJhw,f? tJ'Dvdkzrf;,lcJhayr,fh usrtrsKd;om;eJ@ wjcm; &S,f,m0if 11 OD;wdk@[m bmwcGef;rSrajymEkdifcJhbl;? ppfom;awG[m ykZGefeJ@ wjcm;ig; 75 uDvdkavmufudk ,l+yD; jyefoGm;cJhw,f? tJ'D 75 uDvdkqdkwm 1 uDvdkrSm usyf 5000 (odk@) 6000 avmufwefwJhtwGuf usrwdk@twGufawmh qHk;&H_;r_}uD;wckygyJ? 'g[m w}udrfavmufyJ jzpfwmjzpfrSmygvdk@ usrwdk@trsKd;om;awGu xifcJh=uw,f? aemufwcg 'grsKd;xyfrvkyfavmufbl;vdk@vnf; xifcJh=uwmaygh?

'gayrJh aemufw&ufrSmvnf; 'Dppfom;awGyJ usrwdk@uefqDjyefvm+yD; wcg ig;jyefzrf;jyefw,f? 'Dw}udrfrSmvnf; usrtrsKd;om;eJ@ vkyfazmfudkifzufawG[m olwdk@udk bmrSrajymcJhygbl;? ykZGefeJ@ig;awGudk olwdk@}udKufoavmuf pdwf}udKuf zrf;oGm;cJh=uw,f? uDvdk 100 ausmfavmuf&SdEdkifw,f?

w&uf=um+yD;wJhaemufrSm usrwdk@uefqDudk olwdk@ aemufwacguf xyfvm jyefw,f? 'DwcgrSmawmh ppfom; 25 a,mufjzpf+yD; "g;}uD;awG/ avmufav;cGeJ@ ql; c|efawGtjyif ykZGefawGig;awGo,fzdk@ jcif;}uD;}uD;eJ@ tdwfawGvnf; ,lvmcJh=uw,f? 'Dvdk olwdk@,laqmifvmwJhypPnf;awGudk=unfh&if olwkd@jy\emzefwD;csifvdk@yJqdkwm jyaew,f? +yD;awmh olwdk@ ig;ykZGefawG pzrf;ygawmhw,f?

ppfom;awGrSm vufeufawGvnf;ygvmwmjzpfvdk@ jy\emjzpfvmEkdif w,fvdk@xifwJhtwGufa=umifh usrwdk@a,mufsm;awGvnf; 'Dw}udrfrSm &GmxJrSm&SdwJh wjcm;vlawGudkta=umif;=um;cJhw,f? &Gmom;awGtm;vHk; ykZGefuefawGqD OD;wnf

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rstwGuf trsdK;orD;rstwGuf trsdK;orD;rstwGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;m;.toHrsm;m;.toHrsm;m;.toHrsm; 15

+yD;vmcJhw,f? uefqDudk vltrsm;tjym;vmaewmudkvnf;awG@a&m ppfom;awG[m &Gmom;awGudk av;cGeJ@ pwifypfcwf+yD; apmfapmfum;um;atmf[pfajymqdkygw,f? av;cGeJ@ypfvkdufwJhausmufcJu acgif;udkrSefwJhtwGuf &Gmom;ESpfOD;'%f&m&cJh+yD; ajr }uD;ay:vJusoGm;cJhw,f? 'Dawmh &Gmom;awGpdwfqdk;vm=u+yD; ppfom;awGudk 0kdif; xm;vdkuf=uw,f? ppfom;ESpfa,mufuvGJvdk@ tm;vHk;xGufajy;ukef=uw,f? &Gmvl xk}uD;u olwdk@udkzrf;+yD; owdvpfwJhtxd 0dkif;&dkufcJh=uw,f?

xGufajy;oGm;wJhppfom;awGu vdwf&rSm&SdwJh epuawGudk ta=umif;=um; cJhwJhtwGuf vufeufudkifepu 30 avmuf tcif;jzpfyGm;&mudk tajy;a&mufvmcJh w,f? epuawGu aoewfoHk;csufrdk;ay:axmifypfcJhw,f? &Gmom;awGvnf; vltkyf cGJvdkuf=uw,f? epuuvnf; owdvpfaewJh ppfom;ESpfOD;udk jyefac:oGm;cJhw,f?

epua&mufvm+yD; aoewfypfvdkufvkdufcsif;yJ &Gmom;awGtm;vHk; eD;pyf &mawmxJudk 0ifa&mufa&Smifajy;cJhw,f? ppfom;ESpfa,mufaooGm;+yDvdk@ olwdk@ xifvdkuf=uw,f? &GmxJrSm trsKd;om;wa,mufrSrusefawmhbl;? trsKd;orD;awG uav;awG/ &Gmol}uD;eJ@ epueJ@eD;pyfwJh vlwcsKd@omusefcJhw,f? eput&m&Sdu &Gmol}uD;udkac:+yD; '%f&m&aewJhppfom;ESpfa,mufudk vdwf&rSm&SdwJh olwdk@&Hk;qDudk ydk@zdk@trdef@ay;cJhw,f? &Gmol}uD;vnf; csufcsif;yJ ol@ajrrSmtvkyfvkyfaewJh tvkyfo rm;ajcmufa,mufudkac:vdkuf+yD; '%f&m&ppfom;ESpfOD;udk ykcufESpfckeJ@ xrf;ac:apcJh w,f?

'%f&m&ppfom;ESpfOD;udk ykd@+yD;wJhaemufrSmawmh epuu &GmxJrSm&SdwJhtdrf wdkif;udk vdkufvHppfaq;ygawmhw,f? 'gayrJh trsKd;om;awGqkdvdk@ wpfa,mufudkrS olwdk@&SmrawG@cJhbl;? trsKd;orD;wcsKd@eJ@ uav;awGudkyJ olwdk@awG@cJhw,f? trsKd;orD; i,fawG[mvnf; awmxJudkxGufajy;oGm;cJhw,f? trsKd;om;awGudkrawG@awmh t rsKd;orD;awGudkac:+yD; &dkufESufygawmhw,f? usrvnf; wjcm;trsKd;orD;udk;a,muf eJ@twltzrf;cHcJh&w,f? usrrSm udk,f0efig;v&SdaewJhtwGuf usrxGufrajy;EdkifcJhbl;? wjcm;trsKd;orD;awGvnf; rxGufajy;EdkifcJhwmu epuawGu &GmxJudk0ifvmwkef;u olwdk@awG&Jhtdrfbufu0ifvmwJhtwGufjzpfygw,f?

epuvlawG[m usrwdk@udk t=uifemw&m;uif;rJhpGm &dkufESufcJh=uw,f? usrwdk@xJuESpfa,mufqdk olwdk@wawmifqpfawGusKd;cJh=u+yD; wa,mufuawmh ol@ oGm;awGusKd;yJhukefw,f? tcif;jzpfwJhykZGefuefawGqDudk usrwdk@udkqGJac:oGm;cJhw,f?

usrwdk@a,mufsm;awGudkjyefac:zdk@ epuu trdef@ay;w,f? olwdk@b,frSm &Sd aevJqdkwm usrwdk@rodbl;vdk@ jyefajymcJhw,f? tJvdkajymawmh usrwdk@udk vdrfnm

16 at;&Sat;&Sat;&Sat;&S

aew,fqdk+yD;&dkufjyefw,f? tJ'Daemuf usrwdk@udk ykZGefuefu a&qDa&mufatmif oGm;+yD; usrwdk@acgif;awGudk a&xJtwif;ESpfcdkif;w,f? usrwdk@ toufratmifhEdkif awmhvdk@ acgif;awGa&ay:jyefay:vmw,f? tJ'DtcsdefrSm usrwdk@udk &$H@eJ@aygufwJht wGuf acgif;awGa&xJcsufcsif;jyefESpfcJh&jyefw,f? usrwdk@udk a&eufxJxdqif;+yD; a& ul;zdk@vnf; trdef@ay;w,f? reuf 10 em&Duae nae 5 em&Dtxd 7 em&Davmuf usrwdk@trsKd;orD;awG ykZGefuefa&xJrSm aecJh&w,f? usrwdk@a,mufsm;awGawmxJ ujyefxGufvm+yD; usrwdk@udk vmu,favrvm;qdk+yD; epuu apmifh=unfhaecJh w,f? trsKd;orD;wa,mufqdk&if ol@rSm 1 ESpfcGJt&G,fuav;ygwJhtwGuf a&xJrSm ae&wJhtcsdeftawmtwGif;rSm ol@uav;udk ausmrSmydk;+yD;csDxm;&w,f?

epuawG[m tkyfpkESpfzGJ@cGJvdkufw,f? wpku usrwdk@udk ESdyfpufzdk@ ykZGefuef em;rSmusef&pfcJhw,f? wpkuawmh &GmxJudkoGm;+yD; tdrfawGu tzdk;wefypPnf;awG ydkufqHawGudk vk,lzdk@oGm;cJh=uw,f?

naeig;em&Davmuftcsdefa&mufawmh vli,fESpfa,mufudk &Gm&wzuf jcrf;rSm epuu zrf;rdoGm;cJhw,f? olwdk@udk ykZGefuefawGqDac:vmcJhw,f? olwdk@ ajcaxmufawGudk }udK;eJ@csnfxm;+yD; wkdifwckrSm aZmufxdk;qGJxm;w,f? tJ'Dvli,f ESpfa,mufudk zrf;rd+yD;wJhtcgrSm usrwdk@udk a&xJuxGufvmcdkif;+yD; aebufvSnfh+yD; wef;pDzdk@ epuu trdef@ay;cJhw,f? aeudk=unfhaezdk@ usrwdk@udk trdef@ay;w,f? ae0if oGm;wJhtxd usrwkd@ aeudk=unfhaecJh&w,f?

tJ'Daemuf usrwdk@wifyg;awGudk wkwfeJ@&dkuf+yD; usrwdk@udk tdrfjyefcdkif; w,f? usrwdk@a,mufsm;awGudk reufjzefreufrSm rac:vmEkdifbl;qdk&if usrwdk@udk zrf;r,f/ axmifxJxnfhr,fvdk@vnf; +cdrf;ajcmufcJhw,f? zrf;rdxm;wJh aumifav;ESpf a,mufudkvnf; }udK;ajzay;vdkufw,f? 'gayrJh tdrfudkawmh ay;rjyefao;bl;? ol wdk@udk olwkd@eJ@twlac:oGm;zdk@pDpOfcJhayr,hfvnf; epuawG avSay:udk wufaewJht csdefrSmyJ aumifav;ESpfa,mufvGwf+yD; awmxJudk xGufajy;oGm;cJhygw,f? epuu olwdk@udk vdkufzrf;zdk@}udK;pm;+yD; usnfESpfawmifhypfvkdufw,f? olwdk@r&yfbJ quf ajy;oGm;awmh vGwfoGm;cJhw,f?

nbufrSm &J&Spfa,muf &GmxJa&mufvm+yD; tdrfawGrSm vdkufvH&SmazGjyef w,f? &GmxJrSm usefaecJhwm usrwdk@ trsKd;orD; 10 OD;yJjzpfawmh usrwdk@ tvGefyJ a=umufaerdw,f? 'ga=umifh wjcm;&Gmom;awGykef;aewJh awmifukef;awGqDudk usr wdk@vnf;yJ xGufajy;vmcJh=uw,f?

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rstwGuf trsdK;orD;rstwGuf trsdK;orD;rstwGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;m;.toHrsm;m;.toHrsm;m;.toHrsm; 17

ykZGefuefa&xJrSm waeukef n‡Of;yef;ESdyfpufcH&wm&,f/ nbufajy;&wm awG&,fu usreJ@ rarG;&ao;wJhusruav;udk trsm;}uD; qdk;usKd;oufa&mufapcJh ygw,f? aemufqHk;awmh usruav;ysufuscJh&w,f? aoG;awGoGefwmvnf; r&yf bl;? &Gmom;wcsKd@u usrudkulnD+yD; q&m0ef&SdwJhwjcm;&Gmudkydk@ay;cJhw,f? q&m0ef vnf; usrwdk@&GmrSm bmawGjzpfw,fqdkwmodw,f/ +yD;awmhvnf; usrudkapmihf a&Smufzdk@tmrcHay;cJhw,f?? usr tm;jyefjynfhvmEkdifavmufwJh aemufoHk;&uf avmufxd usrudkukoay;+yD; aep&mvnf;ay;cJhw,f? usruav;awGuawmh w jcm;&Gmom;awGeJ@twl awmifukef;uykef;wJhae&mrSm usefaecJhw,f?

usrwdk@xGufoGm;+yD;wJhaemufrSmawmh &JawG &GmrSm =um=umraeoGm;bl; vdk@ usroli,fcsif;u usrudk ajymjycJhw,f? olwdk@xGufoGm;oGm;csif;yJ ykef;aewJh trsKd;orD;awG jyefvmcJhw,f? 'gayrJh aemufreufrSm &JeJ@ epuawG tdrfwdkif;udk ppfzdk@ jyefvmcJhw,f? trsKd;om;awGudk olwdk@&SmrawG@awmh trsKd;orD;eJ@ uav;awGukd tdrf xJuxGufvmzdk@trdef@ay;w,f? trsKd;orD;trsm;pku xGufvmzdk@ jiif;qdkwJhtwGuf epueJ@&JawG olwdk@udk tdrfxJuqGJxkwfvm+yD; olwdk@tdrfwHcg;awGudk opfom;eJ@ uyf&dkufxm;vdkufw,f? 'Dawmh b,folrS tdrfxJjyef0ifvdk@r&awmhbl;? trsKd;orD; awGudk olwkd@uav;awGtwGuf t0wfwdk@ xrif;tdk;wdk@pwmawG,lzdk@ cGifhrjyKcJhbl;? tdrfawGudk ydwfxm;cJh+yD; olwdk@a,mufsm;awG jyefac:vmrSom tdrfxJjyef0ifcGifhjyKr,f vdk@ owday;w,f?

usrvrf;jyefav#mufEdkifwhJtcsdef oHk;&ufavmuf=umrS usr&Gmukd jyefvm cJhw,f? usrtdrfwHcg;rSm uyf&dkufxm;wJhopfjym;udk cGmvdkuf+yD; usruav;tuôseJ@ csufjyKwfp&mtdk;cGufawGudk ,lcJhw,f? aemuf+yD; &Gmom;awGykef;aewJh awmifukef; awGqD jyefvmykef;aecJhw,f? awmxJrSm 21 &ufavmuf usrwdk@aecJh&w,f? &Gm xJrSm &J 'grSr[kwf epuawGr&Sdbl;vdk@odwJhtcgrSm &GmxJudk wdwfwdwfav;jyef 0ifoGm;+yD; csufjyKwfpm;zdk@ qefeJ@ pm;p&mawGoGm;,lcJhw,f?

tJ'DtcsdefrSmu usrwdk@a,mufsm;awG b*Fvm;a'h&Sfudk xGufoGm;ESifhae+yD? usrwdk@u awmxJrSmusefae+yD; tajctaeawG +idrfoufoGm;wJhtcg usrwdk@&GmqD vHkvHk+cHK+cHKeJ@ jyefEdkifrvm;qdk+yD; apmifh=unfhaecJh=uwm? oHk;ywfavmuf=um+yD;wJh aemufrSm &Gmol}uD;u epu[m trsKd;orD;eJ@uav;awG awmxJrSm ykef;aewmod w,f/ rxGufvm&if olwdk@rD;&d_@=uvdrfhr,fvdk@ usrwdk@udkowday;cJhw,f? +yD;awmh ykef; wJhawmifukef;uae xGufoGm;zdk@vnf;t}uHay;cJhw,f?

18 at;&Sat;&Sat;&Sat;&S

'Dvdk owday;csuf&+yD;aemufrSm usrwdk@ b*Fvm;a'h&SfudkxGufajy;zdk@ qHk; jzwfcJhw,f? usrwdk@[m b*fvm;a'h&SfrSm&SdwJh usrwdk@ a,mufsm;awGeJ@ zkef;quft oG,f&Sd=uwJhtwGuf tajctaeawGtm;vHk;udkvnf; olwdk@qD rjywfta=umif;=um; cJhw,f? tJ'DtcgrSm tm;vHk;udkpGef@+yD; b*Fvm;a'h&SfudkxGufajy;vmzdk@ usrwdk@ a,mufsm;awGuajymcJhw,f?

usrwdk@uav;eJ@ trsKd;orD;awG tkyfpkav;awGtrsm;}uD;zGJ@+yD; e,fpyfudk jzwfcJhw,f? 'grSom epuu usrwdk@tm;vHk;udk rzrf;rdrSmav? awmxJrSm 22 &uf aecJh&+yD;wJhaemuf usreJ@ usruav;awG&,f/ +yD;awmh wjcm;rdom;pk ajcmufpk avmuf[m eufzfjrpfurf;udk nbufa&mufoGm;cJhw,f? wHigonfwcsKd@udk ig;zrf; avS/ ydkufawGeJ@twl usrwdk@awG@w,f? usrwdk@&Gmu tjzpftysufawGudk olwdk@odwJh twGuf ydkufqHray;&bJ jrpfudkjzwf+yD; b*Fvm;a'h&SfudkoGm;zdk@ olwdk@ulnDay;cJhw,f? usrwdk@ jrpfudkrjzwfcif usrwdk@trsKd;om;awGudk zkef;qufac:xm;wJhtwGuf olwdk@ vm}udKcJhw,f?

usrwdk@ &GmeJ@tquftoG,fvkyfxm;wJhtwGuf usrwdk@ tdrfawGydwfxm;cH &wkef;yJqdkwm odcJh&w,f? tm%mydkifawG[m vl 150 avmufudk tr_zGifhxm;+yD; zrf;rdef@xkwfjyefxm;w,fvdk@vnf; od&w,f? ajcmufa,mufuawmh tzrf;cH&+yD;+yD? usrwdk@&GmrSm rdom;pkaygif; 250 avmuf&Sd+yD;awmh tckawmh rdom;pk 150 avmuf u tr_&ifqdkifae&ygw,f?

rdom;pk 76 pk[m ukwkyavmif,m,Dpcef;&Jh 'Dbufjcrf;rSmvmaecJh=u w,f? usefwJholawGuawmh aemufwjcrf;rSmaew,f? wcsKd@vnf; wjcm;ae&mawG rSm olwdk@aqGrsKd;awGeJ@ae=uw,f? 'D,m,Dpcef;rSm usrwdk@cdkvH_cJh=uwmu 'Dae&mu usrwdk@&GmeJ@eD;w,f? +yD;awmh usrwdk@rSm wjcm;rSmtdrfiSm;aezdk@ ydkufqHr&Sdbl;? w&m; 0ifpcef;eJ@vnf; eD;w,f? ukvor*~'kuQonfrsm;qdkif&m r[mrif;}uD;&Hk;uvnf; ulnDay;ygw,f?

EdkifiHjcm;rSm aqGrsKd;&SdwJh csrf;omwJh&Gmom;awG 'grSr[kwf b*Fvm;a'h&SfrSm tquftoG,f&SdwJh pD;yGm;a&;orm;awGuawmh aumhZfbZmrSm tdrfiSm;ae=uw,f? usra,mufsm;uvnf; wjcm;olawGqDrSm tvkyfrvkyfcJhzl;awmh 'DrSmvnf; bm tquftoG,frSr&Sdbl;? ol[m v,form;wa,mufyJjzpfcJhw,f? tckvnf; ae@ pm;tvkyf&zdk@&Smaew,f? usrwdk@b0[mvnf; raocsmra&&mjzpfaeygw,f? usr wdk@ &GmrSmaezdk@}udK;pm;cJhw,f? wdkufcdkufcH&wJh &Gmom;ESpfa,muf jyefoufomvm w,fqdkwmod+yD;wJhaemuf usrwdk@twGuf tEW&m,fr&Sdawmhbl;vdk@ usrwdk@ xifcJh

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rstwGuf trsdK;orD;rstwGuf trsdK;orD;rstwGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;m;.toHrsm;m;.toHrsm;m;.toHrsm; 19

w,f? 'gayrJh zrf;0&rf;&SdaewJhtwGufa=umifh tJ'DuxGufajy;zdk@rSwyg; usrwdk@rSm tjcm;a&G;p&mr&SdcJhbl;? usrwdk@b0awG aemufbmqufjzpfvmOD;rvJqkdwmvnf; usrwdk@ rodygbl;? Ò

qdk;0g;aomjzpf&yfrsm;jzpf+yD;aemuf armifawm+rdK@e,f oJacsmif;&GmrS xGufajy;vmcJhaom vl 10 OD;tkyfpkrS &dk[if*smtrsKd;orD;wOD;ESifh awG@qkHar;jref;+yD; a&;om;xm;aom aqmif; yg;jzpfonf? xdkawG@qHkar;jref;csufudk 2009 ckESpf Zlvdkif 25 &ufwGif ukwkyavmif,m,D pcef;wGif jyKvkyfcJhonf? Tjzpf&yfaqmif;yg;udk The Arakan Project rS 10/ 12/ 2009 wGif ALTSEAN-BURMA odk@ ay;ydk@cJhonf?

20 usrb0wkdufyGJtawG@t}uHKusrb0wkdufyGJtawG@t}uHKusrb0wkdufyGJtawG@t}uHKusrb0wkdufyGJtawG@t}uHK

usrb0wkdufyGJtawG htBuHK aejcnf

usrwdk@aewJh &Gmuav;rSm tdrfav;oHk;av;tdrfeJ@ rxif&Sm;ayr,fhvnf; usrwdk@i,f i,fav;uwnf;u usrwdk@ trdk;eJ@tyg;u &Gmw&Gmvdk@ac:cJh=uygw,f? wu,fawmh usr&Jh rdk;rdk;u 'D&Gmur[kwfbl;wJh? 'gqdk&if b,f&GmuvJ? usrvnf; usrrdk;rdk;&Gm udkawmhodcsifw,fav? rdk;rdk;ajymjycsuft& rdk;rdk;u wjcm;&GmuwJh? usrygyg;eJ@ tdrfaxmifusrS 'Dae&mudkvmae&wmwJh? usr 'Dae&mudkodyfrkef;wmyJ? tdrfu vnf; tm;vHk;aygif;rSav;tdrfbJ&Sdwm? vlawGuvnf; tm;vHk;rS ta,mufESpfq,f awmifrjynhfbl;? opfyifawGu usrwdk@&GmwckvHk;udk ydef;xlatmif um&Hxm;ygw,f? reufqdkvnf; reufvdk@rxif&bJ tvif;a&mifodyfr&ovdk nydkif;a&mufawmh arSmif rnf;+yD;ydkqdk;wmaygh?

jcifawG/ jzKwfawGqdk aygrSayg? 'gudk rdk;rdk;u 'D&GmrSm aecsifw,fwJh? ygyg;udk odyfcspfwJh rdk;rdk;uawmh aecsifrSmayghav? usruawmh 'D&Gmudk pdwfukefvSyg+yD? &GmrSm &SdwJhvlawGu nzufqdk&if &GmxJrSm rtdyf=ubl;? rdk;umawG/ apmifawG,l+yD;awmh awmxJrSm oGm;tdyf=uw,f? usrb,fvdkvkyf oGm;tdyfcsifrSmvJ? udk,fhtdrf&SdvsufeJ@ rtdyf&wJh b0udk usrvnf; rvdkvm;ovdk usroli,fcsif;awGuvnf; vdkvm;vdrfh r,fvdk@rxifygbl;? bmvkd@tjyifrSm oGm;tdyf&ovJvdk@ rdk;rdk;udkar;awmh - atmf zdk;rl &,f/ rdk;rdk;wdk@&Gmu olrsm;&GmawGvdk r[kwfbl;av? &efolvm&if ajy;&rSmbJr[kwfbl; vm;? ajy;&&kHwifrubl;/ olwdk@vm&if rdk;rdk;wdk@tukefvHk;udk aoewfeJ@ ypfowfrSm/ w a,mufudkrS n‡mrSmr[kwfbl;? tJ'ga=umifh vHk+cHKwJhae&mudk oGm;tdyf&wmaygh? rdk;rdk; vnf; b,ftdyfcsifrSmbJ? olwdk@udka=umufvdk@awmh r[kwfygbl;? rdk;rdk;wdk@rSm jyefckcHEkdif r,fh vufeufqdkwmvnf; r&Sdbl;? bmqdkbmrS &Sdwmr[kwfbl;av? tJ'ga=umifhyg? wae@us&if zdk;rlem;vnfvmrSmygwJh? rdk;rdk;ajymqdkor#udkbJ em;axmifae&awmh w,f? wu,fawmh usrtouft&G,feJ@qdk&if bmrSrod/ em;rvnfayr,fhvnf; &Sif;jy&ifawmh tm;vHk;udk em;vnfygw,f? tJ'Dtcsdef usrtouf (8) ESpft&G,f av;bJ&Sdao;wmudk;?

aemufxyf usr trsm;}uD;ausmfjzwf&OD;rSmygvm;vdk@ awG;rdw,f? rdk;rdk; ajymjycsuft& usrarmifav; (1) ESpfom;t&G,frSm usr&Jh ygyg;u qHk;oGm;wmwJh? usru (8) ESpf orD;t&G,fqkdayr,fhvnf; usr&Jh ygyg;udk odyfrjrifrawG@cJh&ygbl;? ta=umif;uawmh usr&Jhygyg;u t+rJwrf; a&S@wef;oGm;aewmwJh? a=omf usr&Jh

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; 21

ygyg;u wu,fawmh EkdifiHhwm0efudk wpdwfwa'ou xrf;&GufaewmbJvdk@awG;+yD; 0rf;omrdw,f? rdk;rdk;ajymjycsuft& ygyg;[m &efol@vufcsufeJ@ qHk;oGm;wmwJh? jzpfrS jzpf&av ygyg;&,f? w&ufrSm ygyg;[m tdrfudk jyefvm&if; rdom;pkeJ@ aysmfaewJhae@ av;wpfae@rSmaygh? tJ'Dae@av;[m usrwdk@&Jh rdom;pktodkuft+rHKudk zsufodrf; vdkufovdkygyJ? uHqdk;/ rdk;arSmifuswJhae@yJvdk@ usr cH,lvdkufygw,f?

usr&Jh wpfOD;wnf;aom armifav;[m ygyg;jyefvmwJhae@rS iSufzsm;eJ@ tdyf ,mxJrSm acGacGav; zsm;aewmu pwmygbJ? ygyg;u ol@om;av;zsm;aewmudk r=unhf&ufwJhtwGuf rdk;rdk;udk qlawmhwmyJ? odwJhtwkdif;yJ 'Dtdrfav; oHk;av;tdrf&Sd wJh&GmrSm b,fvdkvkyf aq;0g;tjynfhtpHk&SdrSmvJ? tdrfeD;csif;tdrfawGqDrSm vdkuf awmif;awmhvJ olwdk@qDrSm r&Sdawmhbl;wJh? rae@urS ukefoGm;w,fvdk@ ajymvdkuf awmh ygyg;[m pdwfraumif;pGmeJ@ tdrfudk jyefvmawmhwmyJ? rdk;rdk;uawmh awm&Jh "avhxHk;wrf;tpOftvmt& t&GufawGudk axmif;+yD;wdkufw,f? 'gayrJh usr&Jh armifav;[m tajctaexl;jcm;r_ &Sdrvmygbl;?

tdrfeD;em;csif;awGuvnf; vm+yD;awmh =unhfay;=uw,f? olwdk@tajym t& 'Dae@rS aq;raomuf&&if tajctae qdk;vmEdkifw,fwJh? 'ga=umifhrdk@ tyg;[m wjcm;rSm aq;udk&atmif &Smcsifaew,fav? rdk;rdk;udkar;awmh rdk;rdk;u [dkbufu &Gm rSmawmh &Sdw,fwJh? rdk;rdk;u quf+yD; ‘'gayrJh rdk;csKyfae+yD; b,fvdkvkyfrvJ? tckoGm;rS &Sifreufapmapm jyefa&mufvmrSm? roGm;ygeJ@/ 'Daq;awGeJ@ wdkuf=unhfygOD;r,f? &Gm&Jhtajctaeuvnf;raumif;bl;? &efol&Sdw,fvdk@ ajymoHawG rae@u=um;ae& w,f? olwdk@b,fawmh a&mufvmrvJqdkwm usrwdk@rodbl;? wdk;wdk;wdwfwdwf ae=u&atmif’vdk@ ajymygw,f?

'gayrJh ygyg;[m om;udkcspfwJhaZmeJ@ r&&wJhenf;eJ@ aq;udk&Smcsifw,f av? 'geJ@ rdk;rdk;qDrSm "gwfrD;awmif;+yD; xGufoGm;awmhwmygyJ? b,fudkxGufoGm;vJqdk wmudkawmh rdk;rdk;udk ajymroGm;ygbl;? rdk;rdk;rodatmif oGm;w,f? rdk;rdk;od&if ol@udk rv$wfrSmpdk;owJh? 'DvdkeJ@ ygyg;[m ol@om;av;usef;rmzdk@twGuf aomuf&r,fhaq; udk &atmif,lr,fqdk+yD; wjcm;&Gmbufudk ajcOD;vSnfhxGufcGmoGm;ygw,f? tJh'D&Gm[m usrwdk@&GmeJ@ ta0;}uD;yg? 'gayrJh &JabmfawG&Jh ajcvSrf;eJ@awmh em&Dydkif;yJ av#muf &ygw,f? rdk;rdk;uawmh ol@om;udk uk&if;eJ@ ygyg;twGuf pdk;&drfaewmyJ? rdk;rdk;[m rtdyfraeyJ ygyg;udk jyefvmEdk;/ jyefvmEdk;eJ@ ar#mfaecJhw,f? 'gayrJh ygyg;[m tcsdef twef=umwJhtxd ay:rvmcJhygbl;? tJ'Dtcsdef ygyg;xGufoGm;wJh&Gmbufu aoewf oHawGudk tqufrjywf=um;ae&w,f?

22 usrb0wkdufyGJtawG@t}uHKusrb0wkdufyGJtawG@t}uHKusrb0wkdufyGJtawG@t}uHKusrb0wkdufyGJtawG@t}uHK

usrwdk@&GmrSm&SdwJh &Gmol&Gmom;awGvnf; txkyfqGJ+yD; awmxJudk ajy;awmh wmygyJ? rSwfrSwf&& rdk;rdk;u usrudk orD;av; rdk;rdk;vufudk udkifxm;aemf rvGwfapeJ@ =um;vm;qkd+yD; ol@vufudk usrudk+rJ+rHpGm udkifapcJhw,f? rdk;rdk;[m usrudk txkyfwck ay;+yD; ol@om;i,fudkcsDv#uf awmxJudk 0ifajy;&awmhwmyJ? usrvnf; rdk;rdk;wdk@ajy; awmh idk+yD;vdkufajy;oGm;w,f? rdk;rdk;u ‘ridkygeJ@orD;&,f? armifav;Edk;aeOD;r,f? orD;armifav;uaeraumif;bl;r[kwfvm;? orD;ikd&if orD;armifav;Edk;rSmaygh’vdk@ ajymawmh usrvnf; armifav;Edk;&if idkrSmpdk;vdk@ ridkawmhyJ aevdkuf&w,f? tJ'Dtcsdef rdk;rdk;rSm ylyefaomu ajrmufjrm;pGmeJ@ awmxJrSm ykef;ae&awmhw,f? rdk;rdk;u tdrfeD; em;csif;awGudk ajymwm usr=um;w,f? ygyg;twGuf olpdk;&drfw,fwJh? jyefvnf;r vmao;bl;wJh?

rdk;rdk;b,fvdkvkyf&rvJqdkwm pOf;awmifrpOf;pm;wwfawmhygbl;wJh? tyg; twGuf pdk;&drf&wmwrsKd;/ armifav;usef;rma&;raumif;wmu wzHk/ awmxJppfajy; &wmuvnf; wrsKd;qdkawmh rdk;rdk;[m &l;rwwfatmif cHpm;&w,f? awmxJudk a&mufawmhvnf; wdwfqdwfpGmeJ@yJ awm&JhtumtuG,fudk ,l&w,f? jzKwfawGu vnf;udkuf/ ajy;wkef;u ql;eif;rdrSef;rodaomfvnf; em;wJhtcsdefa&mufvmawmh ajc axmufemvmwmudk cHpm;&w,f? rdk;rdk;udkajymjyawmh rdk;rdk;u pum;rajym&bl; +idrf +idrfaewJh? usrvnf; a=umufvGef;vdk@ bmrSudk rajym&JawmhbJ wdwfwdwfav;xdkif aevdkufygw,f?

ygyg;jyefvmr,fqdkwmudk usrrdk;rdk; ar#mfvifhovdk usrvnf; ygyg;udk apmifh ar#mfaerdygw,f? tJh'Dae@nu usrwdk@rdom;pk awmxJu csHKykwfav;xJrSm tdyfcJh& wmudk usrtckxd rSwfrdaewkef;ygyJ? reufvnf;vif;a&m udk,fhtdrfudk,fjyefr&Jao; wJh usrwdk@&Gmol/ &Gmom;awG&Jhtjzpf[m b,favmufrsm; a=uuGJp&maumif;ovJ? 'gayrJh OD;av;wa,mufudk &efolawG&Sdao;vm;qdkwmudk jyefpHkprf;ckdif;w,f? +yD;rS usrwdk@&GmxJudk tm;vHk;twlwl jyefvm=uw,f? tdrfa&mufawmh &efolawGar$xm; wm &p&mwckrS r&Sdawmhygbl;? 'gayrJh awmxJrSm zGufxm;wJhqefav;awGudk axmif;+yD; wpfreufpmudk &Sdwmav;eJ@ usrwdk@rdom;pk pm;aomufcJh&w,f? bmbJ jzpfjzpf usruawmh ygyg; b,fawmhjyefvmrvJqdkwmudk ar#mfaeqJygyJ?

usr ygyg; jyefrvmwm=umvkd@ rdk;rdk;udk oGm;ar;awmh rdk;rdk;u usrudkzuf+yD; idkawmhwmyJ? rdk;rdk;u zdk;rl&,f/ zdk;rl ygyg;u &efolowfvdk@ aooGm;+yDwJh? tJh'Dtcsdef wkef;u usridk&rSmudkvnf; rodao;ygbl;? rdk;rdk; idkaewmudkjrifvdk@ usr rsuf&nfus+yD; idkcJh&wmudk owd&aewkef;ygyJ? ygyg;r&SdawmhwJhaemufydkif; rdk;rdk;[m usrwdk@armifESrudk &Smau|;cJh&ygw,f? &moD/ ESpf/ vawGajymif;vdk@ usrvnf; ausmif;aevdk@&wJht&G,f

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; 23

a&mufawmh rdk;rdk;u usrudk ausmif;wufapzdk@ wjcm;&Gmudk ajymif;a&$ŒcJhygw,f? tJ'D &GmrSmvnf; ausmif;u av;wef;txdbJ&Sdwmyg? usrwdk@&Gmxufawmh enf;enf; }uD;wmaygh?

'gayrJhvnf; tJ'D&GmrSm &efolvm&if umuG,fzdk@twGuf ausmif;atmuf/ tdrfatmufawGrSm uwkwfusif;awGwl;xm;wmudk usrawG@jrifodcJh&w,f? a=omf olwdk@&Gmvnf; igwdk@&GmvdkbJ &efola=umuf&wmyJvdk@ usrawG;rdw,f? ausmif;poGm; wJhtcsdefrSm usr ausmif;oGm;&wmudk rkef;w,f? 'gayrJh rdk;rdk;u usrudk trsKd;rsKd; acsmharmhajzodrfhcJhw,f? wu,fvdk@ usr}uD;vm+yD; ynmrwwf&if usrudk olrsm;ckdif; wmvkyf&r,fwJh? orD;vkyfcsifovm;wJh? usrvnf; rvkyfcsifbl;vdk@ jyefajzwmaygh? aemuf+yD; orD;&Jhygyg;udk cspfovm;wJh? usr ygyg;udk cspfwmodvsufeJ@ rdk;rdk;u usrudk wrifar;cJhwm? cspfwmayghvdk@ jyefajzcJhw,f? rdk;rdk;u - at; orD; olrsm;ckdif;wm rvkyfcsif&if/ ygyg;udkcspf&if ausmif;wufaemf? pm}udK;pm;&r,fwJh? usrvnf; tJ'Dae@ up+yD; ausmif;aumif;aumif;wufcJhygw,f? usr rdk;rdk;ydk@ay;wJh &GmrSmbJ av;wef; txd atmifjrifpGmajzqdkcJhw,f? tJ'DaemufrSmawmh rkd;rdk;[m usrynmqufvuf oif,lEkdifzdk@twGuf usrtem*wfudk=unhf+yD; xkdif;EdkifiH 'kuQonfpcef;wckudk ydk@ay; cJhygw,f?

usrvnf; ynmqufvufoif,lEdkifzdk@twGuf xdkif;EdkifiHrSm&SdwJh 'kuQonf pcef;udk 2001 ckESpfrSm a&mufvmcJhygw,f? usrynmoif,laewJhtcsdefrSm &GmrSm usefcJhwJh usrarmifav;eJ@ usrrdk;rdk;udk ae@wkdif;owd&vGef;vdk@ rsuf&nfuscJh&wJh n awGvnf; &SdcJhygw,f? 'gayrJh rdk;rdk;[m usrrsufESmi,frSmpdk;vdk@ usrtwGuf rkef@zdk;udk pmtdwfxJxnfh+yD; vl}uHKeJ@ ydk@ay;vdkufwJhtcgrSmawmh usr tvGefvnf; 0rf;omrd+yD;/ tvGefvnf; 0rf;enf;rdygw,f? bmjzpfvdk@vJqdkawmh usrrdom;pk&Jh tajctaeudk usrodvdk@yJav? 'gayrJh usrpdwfxJrSmawmh usrrdk;rdk;jzpfapcsifwJh qENudk jznfhqnf; ay;+yD; pmawG}udK;pm;r,fvdk@ qHk;jzwfcsufcsrdygawmhw,f? Ò

p m a& ; ola ej cn fudk j y n fwG if; pp fj z pf y Gm; & m u&ifj y n f e, ft w G if; ar G; zG m ; cJhy g o n f? o lr o n f t x u fw ef; yn m u d k r ,fv t l; ' kuQo n fp cef; &S d a& m if eDOD ; t x ufw ef; au sm if; Y y n m oif=u m ; cJho n f? ,c kvu f& Sd wG if j y ifyo w if; Xm ew ck Y t v ky foi f t j z pf w m 0efx rf; aqm ifv # uf& Sd yg on f?

24 rarhEkdifwJh b0yHk&dyfrarhEkdifwJh b0yHk&dyfrarhEkdifwJh b0yHk&dyfrarhEkdifwJh b0yHk&dyf

rarhEkdifwJh b0yHk&dyf &Sm;

usraecJhzl;wJh&Gm/ arG;&yfZmwd&GmeJ@ arhvdk@r&wJh i,fpOfb0wkef;u tjzpftysufawG udk pmzwfy&dowfrsm;udk ajymjycsifygw,f? ae&ma'o/ &yf&Gm/ udk,f}uHKawG@jzwf oef;ae&wJhb0awG wlcsifrSwlygvdrfhr,f? 'gayrJh tajctaetrsdK;rsdK;a=umifh cufcJ wJhb0udk jzwfoef;cJh&wJh usr&Jhb0tpdwftydkif;av;awGudk r#a0csifygw,f? i,fi,f wkef;u ylyefr_uif;wJh uav;b0udk '%f&m'%fcsufawGeJ@ xdcdkufepfemapcJhwmudk tjypfr&SdovdkbJ vpfvsL&_aewJh etzppftpdk;&ta=umif; usr odvdkuf&awmh t&rf;rkef;cJhygw,f?

usr ausmif;olb0wkef;u oli,fcsif;awGeJ@ ausmif;twlwuf+yD; twl wloGm;vmcJh=uw,f? wpf&ufrSmawmh reufapmapm ausmif;uGif;rSm oGm;upm;ae wJhtcsdefrSm etzu ppfausmxdk;cJhw,f? ta0;a&mufaewJh ausmif;ol/ ausmif;om; awGtyg0if ausmif;ol/ ausmif;om;awGtm;vHk;eJ@ &Gmom;awGtm;vHk; awmxJxGuf ajy;ukef=uw,f? em&D0ufavmuf=umcJhygw,f? &Gmuae a0;a0;udkxGufajy;cJh& w,f? acsmif;xJjzwf&wJhtcg '%f&m&cJhayr,fhvnf; emusifr_awG/ '%f&mawGudk tJ'Dtcsdefu usr rodawmhbl;? rsufpdrSdwf+yD;ajy;vkdufovdk cHpm;vdkuf&ygw,f? tJ'Dtcsdef[m tifrwefrS a=umufp&maumif;ygw,f? bmjzpfvdk@vnf;qdk&if etz ppfwyfawGu olwkd@bmawGpdwfwkdvmrSef;rodygbl;? &GmxJudk0ifvm+yD; vlawG/ wd &dp>mefawGudk bma=umifh aoewfeJ@vkdufypfvJqdkwmvnf; usrwdk@rodygbl;? vlawG tdrf&SifawGtm;vHk; tdrfay:uae tdrfatmufudktukefqif;ay;&+yD; olwdk@u tdrfrSm &SdwJhypPnf;awG tukefar$aESmuf&SmazGygw,f? &GmxJuypPnf;awG/ tdrfay:rSm&SdoifhwhJ t&mawGtm;vHk;[m ajr}uD;ay:rSm jyef@usJoGm;cJhygw,f? tdrfxJ0if+yD;&Sdor# ypPnf; OpPmawG o,f,loGm;cJhovdk o,fr&wJhypPnf;qkd&ifawmh v$ifhypf+yD; zsufqD;ypfcJhyg w,f? usrwkd@&Gmu vrf;awG/ +cHxJawGrSmvnf; rdkif;awGwcsdK@axmifxm;wmvnf; &Sdygw,f? usr&Jholi,fcsif;wpfa,mufqdk&if ol@ypPnf;vdkuf&Sm&if;eJ@ rdkif;xd+yD; 'kuQdw b0a&mufcJhygw,f? aemuf+yD; ppfom;awG[m aoewfusnfqHawGudk aumif; aumif;rodrf;xm;whJtwGuf rodwJhuav;awGu upm;chJ=uygw,f? 'g[m olwdk@t wGuf tEW&m,ftvGefrsm;ygw,f? etzppfwyf[m a,mufsm;awG@&if zrf;/ rdef;u av;awG@&ifawmh olykefta=umif; ar;jref;ppfaq;r_awGvkyfcJhygw,f?

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; 25

wu,fwrf; awG;=unfh&if olwdk@&Jhvkyf&yfawGtm;vHk;[m "m;jywdkufwJhykH pHrsdK;ygyJ? tJ'Detzppfausmxdk;wJhtcsdefwkef;u usrtaru t&rf;zsm;aeawmh olrsm;awGvdk tdrfatmufrqif;EkdifjzpfcJhw,f? uHaumif;csifwmh usrtarbmrSrjzpf cJhygbl;? 'gayrJh usrwdk@armifESrawG ausmif;uae tdrfjyefa&mufaeustcsdefa&muf aeawmh taru pdwfylaecJhygw,f? usrwdk@rdom;pku tJ'Dtcsdeftckduftwef@av; rSm wuGJwjym;jzpfcJhayr,fhvnf; bk&m;ocif&Jhaus;Zl;awmfa=umifh jyefvnfqHkpnf; EkdifcJhygw,f? 'Dqdk;0g;wJhtjzpftysufawGudk usr&ifxJrSm arhzdk@}udK;pm;cJhayr,hfvnf; rarhEkdifcJhygbl;? 'DvdktawG@t}uHKawG[m usrtwGuf t&rf;udk qdk;0g;&ufpufvGef; ygw,f? pmzwfolawGtaeeJ@ 'DvdkrsKd; qifwlwJh tawG@t}uHKawG/ tcuftcJt=uyf twnf;awGeJ@&ifqkdifcJh&r,fqdk&if tJ'Dvdk cHpm;r_awG/ pdwfzdpD;r_awGuae vGwfajrmuf r,fhenf;vrf;udk &SmazGzdk@ usrtaeeJ@ t}uHjyKcsifygw,f? usrtwGufuawmh tckvdk usrarhvdk@r&EkdifwJh i,fpOfb0u b0'%f&mawGudk pmzwfolawGqDudk zvS,f&wJh twGuf usrpdwfxJrSm ayghoGm;ygw,f? pmzwfolawGtaeeJ@vnf; udk,hfrSm&SdwJh pdwf '%f&mawG/ emusifr_awG&SdcJh&if tJ'Duae vGwfajrmufapr,fhenf;vrf;udk &SmEdkifvdrfh r,fvdk@vnf; usr ar#mfvihfygw,f? Ò

26 t&nftcsif;eJ@tqifhtwef;t&nftcsif;eJ@tqifhtwef;t&nftcsif;eJ@tqifhtwef;t&nftcsif;eJ@tqifhtwef;

t&nftcsif;eJ htqifhtwef; at;ydk;

rdom;pkpm;0wfaea&;a=umifh usrq,fwef;ajz+yD;wJhaemuf wjcm;oli,fcsif;av; a,mufeJ@twl &Srf;jynfe,fajrmufydkif; uGwfcdkifòrd@rSm tvkyf&Smzdk@oGm;cJh=uw,f? tJ'D udka&mufjyD; wpfvtwGif;rSmyJ usrwdk@tvkyf&=uw,f? oli,fcsif; (5) a,mufxJ rSm usreJ@ w0rf;uGJnDrav;u toufti,fqHk;ygyJ? usefwJhtpfroHk;a,mufu touf 20 ESif@ 25 ESpf=um;rSm&Sd=uw,f? touft}uD;qHk; tpfrESpfa,mufu wjcm;tvkyfvkyf+yD; usefwJhusrwdk@oHk;a,mufu vrf;rab;rSm qdkifcef;wpfcef;iSm; +yD; um&mtdkauoDcsif;qdkifzGifhygw,f? tJ'Dwkef;u uGwfcdkifrSm um&mtdkau oDcsif; qdkwm wtm;acwfpm;w,fav? usrwdk@u &GmuvGJ+yD; wjcm;ae&mrSm tvkyf vkyfwm 'Dw}udrfyxrqHk;yg? usrwdk@awGtvkyf&awmh t&rf;aysmf=uw,f?

uGwfcdkifòrd@u wdkif;&if;om;aygif;pHkaexdkifwJh òrd@av;wòrd@yg? trsm;oHk; bm ompum;uawmh Armpum;yJjzpfygw,f? 'gayrJh um&mtdkauqdkifzGifhwJh usrwdk@u Armpum;udk a&a&vnfvnfrajymwwfbl;? usrqdk ydkqdk;wmaygh? usru i,fi,f uwnf;u awmifay:rSmyJ}uD;jyif;vmcJhwmav? ausmif;vnf; q,fwef;txd &GmrSmyJwufcJhw,f? ausmif;rSmuvnf; oli,fcsif;awGa&m/ q&m§q&mrawGa&m Armpum;udk odyfrajym=ubl;? awmfawmfrsm;rsm;u wtmif; (yavmif) awGyJrsm; awmh wtmif;pum;yJ ajym=uwmrsm;w,fav? tJ'Dwkef;uqdk&if usru Armp um;ajymzdk@rajymeJ@ udk,fhbmompum;udkawmif vlESpfa,muftxufydk+yDqdk&if yg;pyf[&Jwmr[kwfbl;? olrsm;ajymwmudkyJ em;axmifavh&Sdw,f? wcsdK@oli,fcsif; awGqdk&if usrudkar;wwf=uw,f? “eifhrSmpum;ajymzdk@ yg;pyfrygbl;vm;wJh”? wcgwav udk,fhudk,fudk,f jyefoHk;oyf=unfhawmhvnf; olwkd@ajymovdkrSefaewm ygyJ? trSefwu,fajym&r,fqdk&if usr uGwfcdkifrSmqdkifzGif@rSyJ pum;rsm;rsm;ajym&J vmatmif óud;pm;&awmhw,f? bmjzpfvdk@vJqdkawmh qdkifzGifhrSawmh vltrsm;eJ@ pum;ajym&awmhr,f/ ajym&Jqdk&J&Sd&awmhr,fav?

qdkifppzGifhwkef;uawmh rqdk;ygbl;? ESpfvtwGif;rSm qdkifcef;iSm;ctjyif wvudk ydkufqHwpfaomif;/ ESpfaomif;pkrdw,f? 'gayrJh etzppfom;qDu pmwpf apmif&jyD; jy\emuwufawmhwmyJ? t&ifuvdk ydkufqHrpkEdkifawmhbl;? bmjzpfvdk@ vJqdkawm@ ppfwyfut&m&SdwpfOD;eJ@ ol@wynfhESpfa,mufu usrwdk@qdkifcef;a&S@rSm um;&yf+yD; usrwdk@qDrSm pmwpfapmifvmay;oGm;w,f? +yD;awmh ajymoGm;ao;w,f?

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; 27

pmzwf+yD;ar;p&m&Sd&if reufjzefyJar;/ reufjzef u|efawmfwdk@ESpfa,muf 'Dqdkifudkvm cJhr,fwJh? olwdk@u rxifrSwfyJa&mufcsvmawmh usrwdk@vnf; a=umufa=umufeJ@ ol wdk@ay;wJhpmudk,lvdkufw,f? olwdk@xGufoGm;jyD;rS usrwdk@ pmudk0dkif;zwf=uw,f? ol wdk@ay;oGm;wJhpmxJrSm a&;xm;wmu “'Dqdkifu (tay:puf/ atmufpuftyg t0if vdktyfwJhypPnf;ud&d,m) pufypPnf;udk wyfrSmoHk;zdk@ wyfrª;rsm;u aqG;aEG;xm; ygw,f? pufypPnf;awGudk pdwfrcsbl;/ wpfckckjzpfoGm;rSma=umuf&if qdkif&SifjzpfwJ@ nDrav;wdk@udk,fwdkif pufypPnf;awGxdef;ay;&if;eJ@ wyfuo}uFefyJGudk yg0ifqifE$Jzdk@ zdwfac:ygw,f”wJ@? pmzwf+yD; usrwdk@ 5 a,mufvHk; em;rvnfEdkifbl;jzpfaew,f? iSm;zdk@ajymwmvm; 'grSr[kwf tvum;oHk;zdk@ajymwmvm;qdkwm usrwdk@ &Sif;&Sif; vif;vif;rodbl;av?

aemufae@naeydkif; ppfom;ESpfa,muf jyefa&mufvmwJhtcsdefrS olwdk@udk jyefar;=unfh&w,f? “ppfwyfu usrwdk@pufypPnf;awGoHk;zdk@qdkwmu iSm;zdk@vm;”vdk@ tpfr}uD;uar;vdkufawmh olwdk@ajymwmu “u|efawmfwdk@=um;&oavmufu iSm; zdk@r[kwfbl;xifw,f acsmqGJwJhoabmyg”wJh? tpfru tJvdk=um;&awmh a'goxGuf oGm;w,f? +yD;awmh tJ'Dppfom;ESpfa,mufudk olyJ'dkifcH+yD;ajymawmhw,f? “usrwdk@ pufypPnf;awGudk wyfxJrSmoHk;&if usrwdk@bmvkyf=u&awmhrSmvJ/ bmeJ@pm;&awmhrSm vJ? 'DvtwGuf qdkifcef;iSm;cu bmeJ@ay;&rSmvJ”vdk@ p+yD; ar;cGef;awGtrsm;}uD;ar; awmhw,f? tpfrar;cGef;awGar;+yD;rSyJ olwdk@ESpfa,mufu “tpfrwdk@&Jh tcuftcJ awGudk u|efawmfwdk@Adkvf}uD;qD aocsmajymjyyghr,f? odyfr=umap&ygbl;/ aemuf ESpf&ufavmufqdk&if jyefta=umif;=um;yghr,f”vdk@ ajymoGm;w,f?

aemufae@vnf;a&mufa&m tJ'Dppfom;ESpfa,muf jyefvmajymjyw,f? “Adkvf}uD;wdk@u wpf&ufudk (5000) usyfyJay;r,f? (5000) usyftxuf ray;Edkifbl; vdk@ ol@wdk@u aqG;aEG;+yD;om;jzpfae+yD? cifAsm;wdk@ tJ'DpufypPnf;awG ay;roHk;bl;qdk&if cifAsm;wdk@qdkif c%awmh tydwfcH&vdrf@r,f”wJh? 'Dvdkqdkawmh ppfwyfudk tJ'Dpuf ypPnf;awG ay;roHk;bl;qdk&if usrwdk@qdkifudk jy\emwpfckck&Smrvm;qdkwm a=umuf ae&ao;w,f? aemufqHk;awmh usrwdk@ tJ'D usyfaiG 5000 axmifeJ@yJ oabmwl vdkuf&w,f? ypPnf;vnf;ay;oHk;&w,f/ +yD;&if usrwdk@udk,fwdkifvnf; 5 &ufvHk;vHk; ae@a&mnygoGm;apmifh&w,f? tJrSm 5 &ufvHk;vHk;oGm;&awmh 0ifaiG&zdk@twGuf usef wJhtvkyfrvkyfEkdifawmhbl;?

5 &uftwGif;rSmawmh olwdk@xrif;aºuG;w,f? tJ'DAdkvfrª;}uD;tdrfrSmyJ oGm; pm;=u&w,f? xrif;pm;&if; pum;ajym&if; oleJ@enf;enf;&if;eD;oGm;=uw,f? Adkvf rª;}uD;u touf 40 eJ@ 50 0ef;usifavmuf&Sdae+yD? olu ol@rdom;pkta=umif;awG

28 t&nftcsif;eJ@tqifhtwef;t&nftcsif;eJ@tqifhtwef;t&nftcsif;eJ@tqifhtwef;t&nftcsif;eJ@tqifhtwef;

usrwdk@udkajymjyw,f? uav;b,fESpfa,muf&SdvJJ/ rdef;rub,frSmaevJ/ bmtvkyf vkyfvJqdkwmawG tukefajymjyw,fav? usrwdk@vnf; ol@udk,Hk=uw,f? o}uFefyGJ vnf;+yD;a&m olwdk@eJ@ oabmwlxm;wJhtwdkif; ydkufqHoGm;awmif;w,f? wpf&ufudk 5000 axmif/ 5 &ufqdkawmh 25000 &r,fayghav? 'gayrJh olwdk@u 6000 axmifyJ ay;+yD; usefwJh 19000 udkawmh ray;yJ [dkv$J'Dv$Jvkyfaew,f? Adkvfrª;}uD;qDoGm;ar; awmh 'k&JtkyfqDoGm;awmif;cdkif;w,f? &JtkyfqDoGm;ar;jyefawm@vnf; u|efawmfeJ@ rqdkifbl;vdk@ajymw,f? [dkoGm;awmif;vnf;r&/ 'DoGm;awmif;vnf;r&jzpfaeawmh usrwkd@vnf; yg;pyftanmif;cH+yD; oGm;rar;awmhyJ t&_H;cHvdkuf&w,f?

qdkifjyefzGifhwJhtcsdefrSm olwdk@eJ@ bmpum;rSrajymyJaevdkufw,f? ydkufqH udpPvnf; bmrSrar;awmhbl;? olwkd@u tm%m&Sdw,fqdk+yD; vlawGudkESdrfw,f/ +cdrf; ajcmufw,f? tJ'gwifrubl;/ qdkifrSm r=umc%qdkovdk t+rJwrf;vm+yD; usrwdk@udk aemufvdkuf ajymifvdkufeJ@ taESmuft,Sufay;w,f? udk,fh&mxl;eJ@ udk,fhtoufeJ@ rwefatmifajymw,f? olwdk@awG r=umc%vmawmh wjcm;vli,fawGqdkifrSm oDcsif;vmrqdk&Jawmhbl;? vli,fawGvm&if vli,fawGeJ@jy\em&Smw,fav? olwdk@ awG tJ'Dvdkvkyfawmh usrwdk@qdkifu rdwfysufvmw,f? wjznf;jznf;eJ@ usrwdk@qdkifu ppfom;awG/ &JawG/ axmufvSrf;a&;awGtwGuf zGifhxm;wJhqdkifvdkjzpfvmw,f? 0if aiGenf;enf;yJ&awm@ qdkifcef;ray;Ekdifawmhbl;? aemufqkH;awmhh usrwkd@ qdkifydwfvdkuf w,f?

tJ'gawGjzpf+yD;aemufykdif; usrpOf;pm;rdvmwmuawmh “t&nftcsif;eJ@ tqifhtwef;” qdkwmygyJ? usr uGufcdkifrSmvltrsm;}uD;awG@w,f? ppfom;/ t&m&Sd/ ynmwwfawGyJ? vlawmfawmfrsm;rsm;u ppfom;awG/ t&m&Sd/ ynmwwfawGudk tqifhtwef;&Sd&Sdae+yD; jynfolawGudkumuG,fr,f/ udk,fvkyf&r,fhwm0ef aqmif&Guf =ur,f ('grSr[kwf) vdkufem=ur,fvdk@ ,lq=uw,f? usrvnf; tJvdkyJ,lqyg w,f? 'gayrJh usrtawG@t}uHKt&qdk&if tJ'D ppfom;/ ynmwwf/ t&m&SdawG[m tu,fI olwdk@u r&dk;om;yJ tvGJoHk;pm;vkyfw,f ('grSr[kwf) olwpfyg;udk rav; pm;bl;qdk&if t&nftcsif;&Sdzdk@ tqifhtwef;uavsm@usvmw,f? vlawGu olwdk@udk ,Hk=unfr_enf;+yD; av;pm;r_enf;r,f? Oyrm usrwdk@qdkifrSmvmwJ@ ppfom;wdk@ &Jwdk@ awGvdkaygh? olwdk@u udk,fvkyf&r,fhwm0efudk xrf;aqmif+yD; jynfoludkumuG,f&r,f av? olwdk@om tqifhtwef;&Sd+yD; t&nftcsif;eJ@ tvkyfvkyfr,fqdk&if jynfolawGu olwdk@udk,Hk=unf+yD;av;pm;=urSmyJ? b,fvdkyJjzpfjzpf tu,fI olwdk@u udk,fhudk rav;pm;yJ +cdrf;ajcmuf+yD; tvGJoHk;pmvkyfw,f/ vdrfnmw,fqdk&if olwdk@udk b,fvdk

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; 29

av;pm;rSmvJ? 'gawGeJ@ywfouf+yD;awmha&m usrwdk@ bmvkyfEkdifrSmvJ? olwdk@rSm aoewfawG&Sdawmh tm%m&Sd=uw,f?

'Djy\emjzpfvmwJhta=umif;t&mudk=unfhr,fqdk&if usrtwGuf ar;cGef; ar;p&mjzpfvmw,f? “bma=umifhvlawGu b0&Jh t&nftcsif;ydkjrifhvmatmif bm vdk@tqifhtwef;eJ@wefatmifrae=uwmvJ”qdkwJhar;cGef;ygyJ? Ò

pma&;olonf jynfyYaexdkifv#uf&SdjyD; jrefrmEdkifiH 'Drdkua&pD&&Sda&;twGufvSlyf&Sm;ae aom tzGJ@tpnf;wckjzpfonfh wtmif;ausmif;om;ESifhvli,frsm;tpnf;t&kH;rS tzGJ@0if wpfOD;jzpfygonf?

30 qENrygaom a&G;cs,fr_qENrygaom a&G;cs,fr_qENrygaom a&G;cs,fr_qENrygaom a&G;cs,fr_

qE´rygaom a&G;cs,frSK vrif;av;

usruawmh &Srf;trsKd;orD;wpfOD;yg? jrefrmEdkifiHolwpfa,mufaygh? usrtouf (20) &Sdyg+yD// usr[m usr&JhEdkifiH/ usr&JhvlrsKd;/ usr&Jhbmomw&m;eJ@twl usrwdk@EkdifiHrSm wpfajrxJaewpfa&xJaomufaewJh wkdif;&if;om;vlrsKd;wkdif;ukd usrcspfw,f/ jrwfEkd; w,f/ oHa,mZOf}uD;w,f// 'gayrJh tckavmavmq,frSmawmh usrcspfwJhEdkifiH/ usr cspfwJh usr&Jhrdom;pkawGeJ@ wpfajrxJrSmrae&bJ olwpfyg;&JhEdkifiHrSmaeae&w,f? wkdif; wyg;EdkifiHrSmawmh usr[m jrefrmEdkifiHuygvdk@ rajymcsifavmuf atmif&Sufrdygw,f? usr'Dvdkajymvdkufvdk@ usrudk tjypfwif&SH@cscsifolawG &Sdaumif;&Sdr,fqdkwm usrodyg w,f? &ifxJrSm&SdwJhcHpm;csuftwdkif;ajym&r,fqdk&if usrvnf; trdajrudk *k%f,l0ifh ºuGm;pGmeJ@ajymcsifwmaygh? 'gayrJh vufawG@rSmawmh usrwdk@ EdkifiHrSm&SdwJhtm%m&Sif awG[m olwdk@udk,fusKd;twGufom=unfh+yD; jynfolawG b,fvdk'kuQa&mufaevJqdk wmawGudk r=unfhay;wJhtwGuf usrwdk@jrefrmEdkifiHu vlawmfawmfrsm;rsm;[m olrsm;EdkifiHrSm rdom;pk0rf;pma&;twGuf 'kuQaygif;rsm;pGmeJ@ &ifqdkifae=u&ygw,f? udk,fhEdkifiHrSmvkyfudkifpm;aomufzdk@tvkyfr&SdwJhtwGuf olrsm;EdkifiHrSm vmvkyfpm;ae =u&wJhb0yg? 'Dvdkwkdif;wyg;rSm vma&mufvkyfpm;&wJhtwGuf wjcm;EdkifiHom;awG&Jh ESdrfhcsajymqdkqufqHwmawGudkvnf; usrwdk@EdkifiHom;awGcHae&ygw,f? 'ga=umifh ol rsm;EdkifiHudka&muf&if usr[mjrefrmEdkifiHuygvdk@ rajym&Jawmhavmufatmif&Sufrd ygw,f?

usrudk,fwdkif }uHKawG@cHpm;cJh&wJh tjzpftysufwpfckudk ajymjycsifygw,f? usr[m&Srf;jynfe,fawmifydkif; &Gmi,fav;wpf&GmrSmaexdkif+yD; tpfrawGeJ@ ukefpHkqdkif av;wpfqdkifzGifhxm;um b0udk aysmf&$ifpGmeJ@jzwfoef;cJhwmyg? usr&Jh rdbESpfyg;vHk; r&Sdawmhygbl;? tpfrawG&JhvufxJrSmyJ }uD;jyif;cJh&wmyg? 'DvdkeJ@ usrtouf (16) ESpfrSmyJ usrwdk@&GmrSm tpnf;a0;wpfckvkyfygw,f? tpnf;a0;vkyf&wJhta=umif;&if; uawmh touf (16) ESpfjynfh+yD;wJh b,frdef;uav;/ b,fa,mufsm;av;rqdk EkdifiH awmfuzGJ@pnf;xm;wJh tzGJ@tpnf;wpfckckrSm yg0if&r,fvdk@ajymygw,f? ryg0ifbl;qdk &ifawmh '%fcwfr,fvdk@ajymygw,f? olwdk@zGJ@pnf;xm;wJh toif;tzGJ@ 4 ck&Sdygw,f? tJ'gawGuawmh trsKd;orD;a&;&mtoif;/ rdcifESihfuav;apmifha&Smufa&;toif;/ }uHhcdkifa&;ESihf zGH@+zdK;a&;toif;eJ@ =uufajceDtoif;awGyJjzpfygw,f? usr&ifxJrSm&SdwJh twdkif;ajym&&if b,ftoif;tzGJ@udkrS usr r0ifcsifbl;? pdwfvnf;r0ifpm;bl;? 'gayrJh

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; 31

usrpdwfqENtwdkif;jzpfrvmygbl;? bmjzpfvdk@vnf;qdkawmh usrudk &Gmol}uD;u }uHh cdkif;a&;toif;rSm twif;t"rR0ifcdkif;vdk@ygyJ? 'DvdkeJ@yJ usrvnf; olwdk@zGJ@pnf;xm;wJh toif;rSm toif;0ifwpfa,mufjzpfoGm;ygw,f? toif;0ifjzpf+yD; wpfESpfausmfausmf avmufrSmyJ usrwdk@udk oifwef;wpfckoGm;wuf&r,fvdk@ajymvmygw,f? udk,frvkyf csifwJh/ pdwfrygwJhtvkyfwpfckudkvkyfae&&if b,folu pdwfcsrf;omEdkifrSmvJ? tm%m &SifawG[m tm%m&Sdwdkif; olwdk@udkrvGefqefEdkifwJh jynfolawGtay: olwdk@jzpfcsifwJh twdkif; vkyfcdkif;aewmudk=unfh+yD; usrpdwfxJrSmvnf; rcHcsifr_awG wdwfwdwfuav; cdkatmif;aecJh&w,f? 23 &uf/ 3 vydkif; 2007 rSm usrwdk@toif;0ifawG (11) a,mufwkd@[m awmif}uD;rSm oifwef;oGm;wuf&ygw,f? oifwef;vmwufwJht oif;0ifawGtm;vHk;aygif; (400) ausmfausmfavmuf&Sdygw,f? tJ'DrSm usrwdk@ tcef; wpfcef;udk oHk;a,muftdyf&ygw,f? usroli,fcsif;eJ@vnf;tcef;uGJoGm;+yD; wpfjcm; +rdK@e,fawGuvmwJh rdef;uav;awGeJ@twlwl tdyf&ygw,f?

usrwdk@a&muf+yD; aemufwpf&ufrSmyJ oifwef;pwuf&ygw,f? tJ'DrSmoif wef;ay;wJh q&m/ q&mrawG (16) a,muf&Sdygw,f? olwdk@u pnf;rsOf;pnf;urf;awG ajymjyw,f? aemuf+yD;awmh pnf;urf;awGudkvnf; vdkufem=uzdk@ajymygw,f? olwdk@&Jh pnf;rsOf;pnf;urf;awG =um;&+yD;uwnf;u usrqdk tdrfudkajy;jyefcsifwJhpdwfawG aygufvmygw,f? cdk;jyefzdk@vnf; pdwfxJpOf;pm;rdygw,f? 'gayrJh jyefvdk@vnf;r&awmh olwdk@cdkif;wJhtwdkif; vkyf&awmhrSmayg@? reufqdk av;em&Duwnf;u x&ygw,f? +yD; awmhig;em&DrSmwef;pD&w,f? +yD;awmh ig;em;&DcGJrSm vrf;ay:xGuf+yD;ajy;&ygw,f? ajy; &kHwpfrsKd;wnf;r[kwfygbl;? E_wfuvnf; olwdk@atmfcdkif;wJhtwdkif; atmf&ygao; w,f? ajy;+yD;jyefvm&if reufpmpm;&w,f? olwdk@au|;wJhxrif;uvnf; rsKdrusEdkif atmif=urf;vGef;ygw,f? xrif;pm;+yD;wmeJ@ ppfom;awGeJ@ ppfa&;jyvkyf&ygw,f? aeyl xJrSm (12) em&Dtxd rem;wrf; ppfom;awGvdk avhusifh&ygw,f? yxrqHk;&ufu awmhcHEdkif&nf&Sdwmaygh? &ufawG=umvmwJhtr# usrwdk@wawG[m cHEkdif&nf r&Sdawmh ygbl;? rl;vJwJhvlvnf;rl;/ wpfcsdK@vnf;idk,dk+yD; usrvdkyJ tdrfjyefcsifwJhvlawGvnf; &Sdyg w,f? vkyf&wJhtvkyfuvnf; aeylxJrSm/ pm;&wJh tpm;tpmuvnf; t[m&r jynfhwJh[mqdkawmh usrwdk@trsKd;orD;awGrajymeJ@/ a,mufsm;av;awGawmif cHEdkif &nfr&Sd=uygbl;? aemuf (8) &ufajrmufwJhae@rSmyJ usracgif;awGt&rf;rl;vmvdk@ em; cGifhawmif;+yD; opfyif&dyfatmufrSm oGm;xdkifaewkef; usrtem;udk oifwef;xdef;r–; wpfa,mufa&mufvm+yD; usrudk vltrsm;a&S@rSm 'Davmufav;awmifrS cHEdkif&nfr&Sd bl;/ 'D'%fawGrcHEdkifyJeJ@ bmjzpfvdk@'Doifwef;udk vmwuf&wmvnf;qdk+yD; usrudk }udrf;armif;ajymqdkvmw,f? usrvnf; vltrsm;a&S@rSmqdkawmh t&rf;udk&SufoGm;

32 qENrygaom a&G;cs,fr_qENrygaom a&G;cs,fr_qENrygaom a&G;cs,fr_qENrygaom a&G;cs,fr_

rdygw,f? usrb0rSm usrudk'Dt&G,fxda&mufatmif au|;arG;vmwJh usr&Jhtpfr awGawmifrS wpfcgrS vltrsm;a&S@rSm r}udrf;armif;zl;bJeJ@ olub,folrdk@vdk@ usrudk 'DvdkvlawGa&S@rSm ajymqdk&wmvnf;qdk+yD; usrpdwfxJrSm ol@udkt&rf;rkef;wD;rdygw,f? bmjzpfvdk@vnf;qdkawmh 'Doifwef;udk usrwu,fpdwf0ifpm;vdk@ vmwufwmrS r[kwfwm? olwdk@trdef@udkrvGefqefEdkifvdk@om vm&wmr[kwfvm;? 'gayrJh usru vnf; pdwfudkxdef;+yD; 'Doifwef;udk+yD;qHk;wJhtxd atmifhtnf;+yD;aeoGm;r,fvdk@ qHk; jzwfxm;vdkufygw,f?

oifwef;rSm nae (1) em&Duae (5) em&Dtxd pmoif&ygw,f? olwdk@oif ay;wJhpmuawmh tpdk;&bufudk taumif;jrifatmif/ a':atmifqef;pk=unf&Jh udk,f usifhw&m; b,fvdkysufjym;aewJhta=umif;awGudk pD'DacGeJ@zGifhjy+yD;ajymjyygw,f? ol wdk@b,fvdkyJajymaeygap/ usruawmh trSefw&m;awGodaewJhtwGuf olwdk@ajym aewJhta=umif;awGudk pdwfxJrSm avSmif&,fcsifaerdygw,f? 'DvdkeJ@oifwef;&uf (15) &ufwdkifatmifwuf&+yD; oifwef;qif;vufrSwfawGay;w,f? tJ'Daemufawmh usr tdrfudkjyefvm&wJhtwGuf t&rf;udkaysmf&$if+yD; pdwfxJrSmvnf; t&rf;udkvef;qef;ae ygw,f?

usrwdk@oifwef;qif;+yD; odyfr=umcifrSmyJ oHCmawmfrsm;OD;aqmifwJhqEN jyyGJ}uD;jzpfyGm;cJhygw,f? tJ'DrSm usrpdwfxyfnpf&r,fh udpPwpfckxyfay:vmygw,f? oHCmawmfrsm; OD;aqmifwJhqENjyyGJeJ@ywfouf+yD; usrwdk@tdrfudk &J (5) a,mufeJ@ &yfuGufvl}uD;a&mufvmygw,f? olwdk@vm&wJhta}umif;&if;uawmh wdkufyGJ (odk@) qENjyyGJrSmyg0ifaewJh oHCmawmfawGudk &dkufESufzdk@wm0efay;xm;w,fvdk@ ajymyg w,f? wpf+rdK@e,fudk (3) a,mufpDoGm;&r,f/ roGm;&if '%faiG&kdufr,fvdk@ ajymyg w,f? olwdk@pum;udk=um;+yD; usrt&rf;udkvef@oGm;rdygw,f? '%faiG&kdufr,fht a=umif;udk vef@wmr[kwfygbl;? oHCmawmfudk&kdufESuf&r,fqdkwJhpum;udkvef@wm yg? pOf;pm;=unfh=uyg/ usru Ak'<bmom0ifwpfOD;yg? b,fvdkvkyf+yD;oHCmawmfawG udk&kduf&ufrSmvJ? olwdk@rsufESmawGudk=unfh+yD; usrpdwfxJrSm ‘a=omf 'Dtm%m&Sif awG[m i&Jjynfa&mufr,fh i&Jom;awGygvm;’qdk+yD; wdwfwdwfav; usdwfajymaecJhrd ygw,f? olwdk@uawmh usrudk c&D;xGufzdk@tqifoifh jyifxm;cdkif;ygw,f? 'gayrJh usr vnf;olwdk@udk tjywfjiif;ygw,f/ usrroGm;Edkifbl;? tJ'Dtvkyfudkvnf;rvkyfEdkifbl;? usrudk bmvkyfrSmvnf; }udKufovdkvkyf=uvdk@ usrvnf; jywfjywfom;om;ajym vdkufw,f? olwdk@vnf; quf+yD; usrudkwdkufwGef;ygw,f/ tcsdefawGom ukefoGm;yg w,f? usracgif;rmpGmeJ@jiif;aeawmh usrroGm;Edkifbl;qdk&if '%faiG (30000) ay;& r,fwJh? usrvnf; olwdk@vdkcsifwJhaiG (30000) udk r&ruacs;iSm;+yD;ay;vdkufw,f?

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; 33

olwdk@vnf;aiG&+yD;wmeJ@jyefoGm;=uygw,f? olwdk@jyefoGm;+yD;rSyJ usrpdwfat;Edkifawmh w,f? 'DudpPvG,fvG,f+yD;ao;rSmr[kwfrSef; usrodaeygw,f?

'DudpPajz&Sif;+yD; (10) &ufavmuf=umoGm;wJhtcg aemufxyfpdwfnpfzdk@t a}umif; ay:vmjyefw,f? tJ'Dta=umif;uawmh 'DqENjyyGJeJ@ywfouf+yD; tm%mydkif awGa&;xm;wJh pmwrf;u'fawGudkif+yD; &yf&GmxJrSmvSnfhcdkif;ygw,f? 'DudpPrSmvnf; usrqufjiif;rdygw,f? olwdk@cdkif;wmbmwpfckrS usrrvkyfcsifbl;? usrroGm;Edkifvdk@ olwdk@usrudk '%faiG (50000) awmif;ygw,f? usrvnf;&atmif&Smay;vdkufyg w,f? 'gawGudk+cHK+yD;=unfh&r,fqdk&if tm%mydkifawG[m olwdk@vdkcsifwm wpfckr [kwf wpfck&atmif,lwwf=uygw,f? vludkr&awmifrS aiGudk&atmif,loGm;=uyg w,f? tJ'DvlawGudk usrt&rf;rkef;ygw,f? 'Dvdkjynfolvlxktay: pmemr_r&SdwJh/ em; vnfr_r&SdwJh tm%mydkifawGtkyfcsKyfaewJhEdkifiHrSm usrraecsifawmhavmufatmif tm%mydkifawGudk em=unf;rdygw,f? 'DEdkifiHuaevnf;xGufoGm;zdk@ usrqHk;jzwfcsuf csvdkufw,f?

'DvdkeJ@ xdkif;EdkifiH r,fqdkif+rdK@rSm&SdwJh usrtpfrwpfa,mufqDudk xGufvm cJhygw,f? usrtpfrtdrfrSm (1) ESpfavmufae+yD; todwpfa,mufu csif;rdkifrSm t rsKd;orD;a&;udk wufwufºuGºuGvkyfaqmifae=uwJh trsKd;orD;tzGJ@tpnf;awG t rsm;}uD;&Sdw,fvdk@ajymygw,f? usrudk,fwdkifuvnf; trsKd;orD;ta&;udk t&rf;pdwf 0ifpm;aewJholqdkawmh usrvnf; tJ'DtzGJ@tpnf;udk0ifcsifrdygw,f? usruHaumif; w,fvdk@qdk&rSmyJ? usrtrsKd;orD;tzGJ@tpnf;wpfckrSm toif;0iftjzpf yg0ifcGifh&cJh w,f? usr t&rf;vnf;0rf;omrdygw,f? tJ'DtrsKd;orD;tzGJ@tpnf;xJ0if+yD; usrwdk@ EdkifiH'Drdkua&pD&&Sdzdk@twGuf&,f usrwdk@trsKd;orD;awG&Jhb0 wdk;wufzdk@twGuf usr wwfEdkifbufuae+yD; wpdkufrwfrwfvkyfaqmifoGm;r,fvdk@ qENjyKygw,f? 'Dt a=umif;udk a&;&wJhta=umif;av;uawmh wpfcsdefu usrvdkb0rsKd;rSm usifvnfae =u&qJjzpfwJh }uHhcdkifa&;toif;0ifawGtm;vHk; qHk;jzwfcsufwpfckudk &J&J}uD;qHk;jzwfEdkif zdk@twGuf &nf&G,f+yD;a&;vdkufjcif;jzpfygw,f? oli,fcsif;wdk@ rSefuefaom,Hk=unfcsuf udkqkyfudkif+yD; ra0;awmhwJhyef;wdkifudk twlwlvufwGJ+yD;avsSmufvrf;=uygpdk@vdk@ wkduf wGef;&if; æ æ? Ò

34 arG;&yfajrESihfusrarG;&yfajrESihfusrarG;&yfajrESihfusrarG;&yfajrESihfusr

arG;&yfajrESihfusr auZDvif;

Zefe0g&Daqmif;qdkayr,fh ae@vnfuawmh aEGtcgvdkyljyif;vSygw,f? 'DaeylylxJrSmyJ c&D;oGm;aewJh vlwpkuawmh vef;qef;wufºuGr_tjynfheJ@aygh? 'DvlawG[m u&ifht rsKd;om;tpnf;t&kH;&Jh ESpf 60 jynhf u&ifhawmfvSefa&;ae@tcrf;tem;usif;ywJhae&m udkoGm;ae=uwmjzpf+yD; usrvnf;yJ olwdk@xJuwa,muftygt0ifaygh? rJaqmufu txGuf c&D;vrf;wav#muf ab;0J,mu opfawmpdrf;pdrf;awGu usr&Jh&ifudk at; jrvef;qef;apygw,f? tcrf;tem;usif;ywJhae&mudka&mufzdk@ aomif&if;jrpfudk jzwf& w,f? (aomif&if;jrpfu jrefrmjynfeJ@ xkdif;EkdifiH=um;ujrpfjzpfygw,f)? jrpfwzufw csufpDu awmawmif/ awmtHk opfyifpdrf;pdrf;awGa=umifhxifyg&Jh æ aomif&if;jrpf urf;ab;rSm avSapmifhaewkef; ae@vnfcif;rdk@ aeylayr,fhvnf; c&D;oGm;wJhvlwkdif;u awmh wufºuGae=uw,f? avSa&mufvm+yD; avSeJ@ig;rdepfavmufpD;&ifyJ tcrf;t em;usif;y&m wyfe,fajrudka&mufyg+yD? usrwdk@t&ifa&mufESifhaeolawG/ tcrf;t em;jyifqifaeolawG trsm;}uD;aygh? avSay:uqif;vdkufwJhtcsdefrSm usr&ifxJ yxr OD;qHk;ay:vmwJhcHpm;csufuawmh igtrdajrudk wcgjyefajccs&wmygvm;vdk@yg? usrt &rf;0rf;omrdw,f? usr&Jhtdrfudkjyefa&mufwmr[kwfayr,fh arG;&yfwkdif;jynfqdkwJh todu usrudk tdrfa&mufaeovdkyJcHpm;&apw,f? 'gawmif usra&mufaecJhwm [m jrefrmjynf&Jh e,fpGefe,fzsm;av;udkyg? tJ'Davmufawmif usr&Jh arG;&yfZmwdajr udk usrcspfygw,f? 'DvdkeJ@ usr&JhtawG;awGu q,fpkESpfrausmfao;wJh twdwf umvqD jyefa&mufoGm;cJhygw,f?

æ æ æ

usrtdrfuae xdkif;udkxGufvmwm ajcmufESpfausmfcJhyg+yD? usrtdrfu xGufcJhwJhtcsdefwkef;u e,fpyfutajctaeawG/ 'kuQonfawGta=umif; a&$@ajymif; aexdkif tvkyfvkyfudkifae=uwJholawGta=umif;udk *Ce%rodcJhygbl;? usrudk 1988 ckESpfrwkdifcifu arG;zGm;cJh+yD; vlrSef;odp ausmif;pwufcsdefuawmh &Spfav;vHk; taa&;awmfyHk}uD; +yD;qHk;wJhtcsdefusrSyg? usrwdk@vdk i,f&G,fEke,fwJhvli,fawG&Jh ESvHk;om;todxJudk ae@pOf&dkufoGif;cHae&wmuawmh ppftpdk;& b,favmuf aumif;a=umif;eJ@ wkdif;jynfudk b,favmufcspfa=umif;/ EkdifiHwdk;wufa&;twGuf b,favmufpGrf;pGrf;wrHvkyfaqmifaea=umif;awGudkyJ ae@w"l0 =um;odcJh&w,f?

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; 35

usrwdk@tdrfeJ@ teD;ywf0ef;usifu vl}uD;olrawGuawmh EdkifiHa&;ta=umif;awG aqG; aEG;=u&if wdk;wdk;wdwfwdwfajym=u&ygw,f? bDbDpD/ ADGtdkatqdkwJh owif;XgeawG&Jh owif;xkwfv$ifhcsufawGudk us,fus,favmifavmif zGifhem;raxmif&J=uygbl;? &Gmudk rsufESmpdrf;wa,mufa&mufvm+yDqdk&if tcsif;csif;vufwdk@+yD; owday; ajymwwf=u wmawGudk vl}uD;awGqDu t+rJjrifawG@cJh&w,f? 'gayrJh i,fi,fwkef;uawmh bm rSef;wdwdususrodcJhygbl;? usrwdk@,Ofaus;r_wcku vl}uD;awGpum;0dkif;xJrSm uav;awGu 0ifygavhr&Sdbl;? vl}uD;pum;0dkif;awGrSm 0ifem;axmifcGifh&vmwmu awmh usrq,fwef;atmif+yD;wJhtcsdefusrSyg? usruvnf; ausmif;qufwufzdk@ vl}uD;awGeJ@ wkdifyifaqG;aEG;ajymqdkr_awGvkyf&w,f? jrefrmjynfrSmu q,fwef; atmif&if udk,hfudk,fudk,f vl}uD;jzpf+yDvdk@owfrSwf=uovdk vl}uD;awGuvnf; wcsKd@ udpPawGudk today;wm wkdifyifvmwmrsKd;awG&Sdwwfygw,f?

usrtxufwef;pmar;yGJatmif+yD;vdk@ wuUodkvfwufzdk@ wESpfapmifh&yg w,f? wuUodkvfausmif;awGuawmh 'DvdkyJ zGifhvdkufydwfvdkufeJ@rdk@vdk@ usrwdk@&Gmu tpfudktpfrawGqdk&ifvnf; awmfawmfeJ@udk ausmif;r+yD;=uygbl;? 'gayrJh rapmifh&wJh wuUodkvfawGawmh&Sdw,f? tJ'gawGu ppfwuUodkvfeJ@ ppftif*sifeD,m wuUodkvf awGyg? aemuf+yD; usrwdk@jrefrmjynfrSm udk,fwufcsifwJh udk,foifcsifwJh bmom&yf udk vGwfvGwfvyfvyfa&G;cs,fcGifh r&Sdygbl;? ppftpdk;&tvkdusygyJ? qdkvdkcsifwmu olwdk@vltrsm;}uD;vufrcHcsifwJh wuUodkvfqkd&if trSwfawGudk wtm;jr‡ifhxm;wm rsKd;/ a,mufsm;av;eJ@rdef;uav;rSm rdef;uav;u trSwfydkrsm;rSom oloifcsifwJh bmom&yfudk wufa&mufoif=um;cGifh&wmrsKd;awGyg? ppftpdk;&u t+rJajymqdkaeus jzpfwJh jrefrmjynfu trsKd;orD;awGudk wef;wltcGifhta&;ay;xm;ygw,fqdkwJh pum; uawmh 'DtjzpfeJ@ vHk;vHk;uGJvGJaewmygyJ? wu,fwrf;usawmh ausmif;pmoif,lwJh ae&mrSmawmif trsKd;om;eJ@trsKd;orD;wef;wlr&Sdbl;qdkwm usrudk,fwdkif}uHKzl;cJh wmrdk@ ppftpdk;&&Jh vdrfvnfr_awGudk ,Hk=unfvufcHp&mr&Sdygbl;?

ausmif;om;wa,muf[m wuUodkvfwufr,fqdk&if olwufcsifwJhae&m xuf aiGa=u;ukefus rus/ udk,fhtdrfudk,fh,meJ@ eD;reD;=unfh&ygw,f? a0;vGef;&if usrvdk qif;&Jom;tajccHvlwef;pm;xJu ynmvdkvm;wJholawGtwGuf vrf;p&dwf/ ausmif;rSmae&ifvn;f taqmifp&dwf pwmawG rwwfEkdifwJhtwGuf oGm;a&muf rwwfEdkifygbl;? tJvdkrwwfEdkifvdk@ ta0;oifbJwufr,fqdk&ifvnf; tJ'Dausmif; om;[m ausmif;om+yD;oGm;+yD; bGJ@vufrSwfpm&Guf&wmbJ tzwfwifygvdrfhr,f? oif,lavhvmxdkufwJh ynmawGawmh &&Sdzdk@r&Sdygbl;? bmvdk@vJqdkawmh jrefrmjynfrSm ausmif;pmawGudk paygh&dkuf+yD; (pmar;yGJrSm ygEkdifr,fhtyk'fawGudkyJ a&G;+yD; tydkifusuf

36 arG;&yfajrESihfusrarG;&yfajrESihfusrarG;&yfajrESihfusrarG;&yfajrESihfusr

wmudkajymwmyg) usufajzvdk@ygyJ? udk,fhtdrfeJ@eD;wJh aumvdyf/ wuUodkvfqdk&ifvnf; ynma&;qkdif&m t&if;tjrpfawG enf;yg;wwfygao;w,f? jrefrmjynfrSm etz vufxufrSm wuUodkvf/ aumvdyftopfawG trsm;tjym;wdk;csJ@zGifhvSpfygw,f? 'gayrJh 'DwuUodkvfawG[m ppftpdk;&u emrnfaumif;vdkcsifvdk@ xyfzGifhwJhausmif; awGomjzpf+yD; ynma&;qkdif&m/ oif=um;a&;qkdif&m/ avhvmr_qkdif&m t&if;tjrpf awG vGefpGm&Sm;yg;ygw,f? ausmif;uvkdtyfwJh vufawG@vkyfzdk@ ypPnf;u&d,mawG/ t&if;tjrpfawGxkwfray;Ekdifygbl;? &Sdr,fqdkvnf; emrnf}uD;ausmif;awGrSmavmuf om enf;enf;yg;yg;&Sdwmyg? 'gawGvufawG@vkyfcsif/ avhvmcsif&if udk,fhydkufqH udk,fpdkufxkwf+yD; 0,f,lavhvmoif=um;=u&wmyg? ynma&;p&dwfawGuvnf; tqrwefjrifhrm;vSygw,f? +yD;&if wuUodkvfae@ausmif;wuf&kHeJ@r+yD;ygbl;? usL&Sif,l &ygao;w,f? usL&Sifr,lwJholuawmh atmifzdk@tcGifhtvrf;t&rf;enf;ygw,f?

usrpufr_aumvdyfudk 2001 ckESpfu wufcJhygw,f? usru uGefjyLwm enf;ynmeJ@ qufoG,fa&;qkdif&m bmom&yfudkavhvmzdk@ pdwf0ifpm;cJhygw,f? 'gay rJhvdk@ tJ'Dtcsdefu usrpOf;pm;csufu 'DuGefjyLwmtoHk;jyKyHkawGudkoif+yD; vufawG@ avhusifhr_vkyfzdk@p&dwf/ ud&d,meJ@ avhusifhzdk@ae&mr&SdbJeJ@ ig'DpmawGudk b,fvdkrSwf rdrSmygvJ/ b,fvdkxl;c|efatmifvkyf&yghrvJvdk@yg? tJ'Dtcsdefu usrwdk@&GmrSm&SdwJh txufwef;ausmif;rSm uGefjyLwmESpfvHk;&Sdygw,f? 'gawmif ausmif;twGuf uGefjyL wm0,fzdk@ &Gmom;awGqDu ydkufqHaumuf+yD; pk0,fxm;wmyg? 'Dawmh uGefjyLwmqdk wm =um;om=um;zl;+yD; b,fvdk[mrsKd;vJqdkwmawmh 99 &mckdifE_ef;u rod=uygbl;? (ºuGm;zkd@xm;wJh ypPnf;wckvdkygyJ)? &Gmom;trsm;pku rdom;pkpm;0wfaea&;twGuf ae@pOf}uHK&mtvkyfvkyfae&awmh 'gawGvnf; pdwfr0ifpm;ygbl;? tvkyfvkyfrS Adkuf jynhfrSmudk;? 'Dawmh usr 'Dbmomudkra&G;cJhbJ ol@aemufubmomjzpfwJh +rdK@jytif *sifeD,mqdkwJhbmom&yfudk ,lcJhw,f? tJ'DrSm usroif&wmu tdrfaqmufwm/ wH wm;aqmufwmawGygawmh usrwdk@vufawG@b0eJ@ ydkeD;pyfw,fxifvdk@yg? 'gayrJh usrwESpfwuf+yD;vdk@ ausmif;ydwfwJhtcgrSmawmh aemufpmoifESpftwGuf usrtdrf u usrudk quf+yD;ausmif;rxm;Edkifawmhygbl;? usrvnf; ausmif;ydwfwJhtcsdefav; rSm &wJhtvkyfuav;awGvkyfcJhayr,fh usrausmif;p&dwfudkrumrdcJhygbl;? 'DvdkeJ@ usrausmif;em;vdkuf&ygw,f?

usruHaumif;w,fvkd@ qdk&rvm;yJ? tJ'DtcsdefrSm usrausmif;qufwufzdk@ tcuftcJjzpfaecsdefrSmyJ wcsdefu awmcdkoGm;cJhwJh usrwdk@tzdk;/ tzGm;/ tazwdk@eJ@ t&rf;&if;ESD;wJh OD;av;eJ@ olwdk@rdom;pktquftoG,f&=uw,f? olwdk@&JhtultnDeJ@ usr xdkif;udk 2002 ckESpf ESpfukefydkif;rSm a&mufvmcJhw,f? usrvnf; jrefrmjynfrSm

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; 37

ausmif;rS qufrwufEkdifwm rxl;awmhbl;/ tvkyfvkyf&atmifqdk+yD; vdkufvmcJh w,f? xkdif;EdkifiHudka&mufrS xdkif;rSm ppftpdk;&udk qef@usifaeolawGta=umif;/ jynf wGif;ppfa=umifh 'kuQonftjzpf xGufajy;aeae&wJhvlawGta=umif;/ a&$Œajymif; tvkyform;awGta=umif;/ vkyfief;cGifawGrSm acgif;yHkjzwfcH&wmawGta=umif; pwJh olwdk@&Jhb0awGta=umif;udk tpHktvif usrodcJh&w,f? ppftpdk;&owif;pm &kyfjrif oH=um;awG &kyf&SifZmwfvrf;awGrSm jyoaewmawGeJ@ wufwufpifatmif vGJaewm udk rsufjrifodvdkuf&w,f? tJ'Dta=umif;awGu usr tckcsdefxd =um;ae&qJ/ jrif awG@ae&qJjzpfw,f?

usrvGwfajrmufe,fu tzGJ@tpnf;wckrSmaew,f? tJ'DrSm usr t*Fvdyf pm/ uGefjyLwmeJ@ EdkifiHa&;pmawGudk avhvmcJhw,f? wESpfavmufaeawmh tef*sDtdk wckuzGifhxm;wJhausmif;wckrSm usr0ifcGifhatmif+yD; pmqufoifcGifh&cJhw,f? usr&Jh &nf&G,fcsufu usrwwfwJhynmawGeJ@ usrvdkyJ tcGifhta&;r&cJhwJh vlawGudkjyeful nDr,f/ usrodxm;wm wwfxm;wmawGudk jyefvnfjzef@jzL;ay;EkdifwJholwa,muf jzpfcsifwmyg? [kwfw,fav/ usrtawG@t}uHKt&awmh +rdK@pGef+rdK@zsm;rSm&SdwJh usreJ@ oufwl&G,fwlawG i,f&G,fwJhvlawG[m olwdk@b0awGtwGuf }udK;pm;&kef;ueft vkyfvkyfae=u&+yD; ppftpdk;&&Jh owif;tarSmifcsr_atmufrSm }uD;jyif;cJh&/ &Sifoefae=u &olawGqdkawmh olwdk@udk usrodwmav;awG jyef+yD;r#a0ay;csifw,f? 'DvdkeJ@ e,fpyfutjzpftysufawGay:rlwnf+yD; 0wWKwdk/ uAsmcHpm;r_/ aqmif;yg;awGudkvnf; a&;jzpfvmw,f?

tckawmh usr trsKd;orD;eJ@uav;awGudk apmifha&Smufr_ay;wJhvkyfief;rSm udk,fwwfEdkifwJhbufu ulnDay;aeygw,f? ppftpdk;&uawmh b,favmufyJ vdrf nmaeae/ wu,fwrf;vufawG@rSm jrefrmjynfom;awG e,fjcm;ajrjcm;rSm 'kuQ yifv,fa0ae&wmawGuawmh pmzGJ@vdk@rrSDEkdifatmifygyJ? trdajreJ@ ta0;we,frSm a&mufaeayr,fhvnf; wajrwnf;zGm; nDtpfudkarmifESrawGtwGuf usr tult nDay;Ekdifvdk@vnf; =unfEl;yDwdjzpf&ygw,f? usr&Jhvkyftm;awGudk jrefrmjynf 'Drdku a&pDa&;/ +idrf;csrf;a&;/ vlom;wdk@wef;wltcGifhta&; v_yf&Sm;r_c&D;eJ@twl a&$@ajymif;t vkyform; 'kuQonftrsKd;orD;awGeJ@ uav;awGudk ulnDapmifha&SmufwJhvkyfief;rSm usrtaeeJ@ tkwfwcsyfpmrjzpfapumrl oJwyGifhtjzpfeJ@ aqmif&GufcGifh&wJhtwGuf vnf; usrtvGefyJ 0rf;omrdygw,f? Ò

38 tdrfOD;ewfr&SdwJhwae@us&iftdrfOD;ewfr&SdwJhwae@us&iftdrfOD;ewfr&SdwJhwae@us&iftdrfOD;ewfr&SdwJhwae@us&if

tdrfOD;ewfr&SdwJh wae hus&if avG;a&Tus,f

r=umao;cif usrwdk@rdom;pk[m tvGefpnfum;wJh +rdK@wpf+rdK@udkoGm;+yD; tvkyfoGm; vkyfcJhygw,f? 'gayrJh tJ'D+rdK@udka&mufawmh tvkyfwae&mpDvkyf&wma=umifh rdom; pkeJ@ wuGJwjym;pDae&ygw,f? nwnrSm usrtwGuf uHraumif; ta=umif;rvS ojzifh rar#mfvifhbJ &kwfw&uf usrtazu usraewJhwJuav;qDudk a&mufvmcJhyg w,f? usru tazhudk tara&mrvmbl;vm;vdk@ar;awmh tazu ‘r&Sdbl;? eifht ar r&SdwJhtcsdefrSm eifyJtarjzpf&r,f’qdk+yD; usrqDudk wa&G@a&G@eJ@wdk;vmcJhygw,f? usr a=umufvef@+yD;awmh ‘tara&/ taru,fygOD;’ u,fygOD;vdk@atmfac:+yD; taz eJ@vGwfajrmufr,fhae&mudk toufxGufrwwfavmufatmifajy;+yD; ykef;atmif;ae& ygw,f? usrav taz tJ'DvdkrsKd;pdwf"gwf&Sdvdrfhr,fvdk@ rxifcJhbl;? t&rf;udk tHh=o oGm;w,f? wcsdefwnf;rSmbJ tazhudk t&rf;rkef;wD;w,f? tdrfjyefcsifpdwfvnf;r&Sd awmhbl;?

tJ'Dtcsdefup+yD; tdrfOD;ewfqdkwJh taz tdrfrSmr&SdwJhae@rS tdrfudkjyefr,f vdk@ qHk;jzwfvdkufygw,f? usrtaz[m ol@udk,fol tdrfOD;ewfqdk+yD;awmh rdom;pkudk cs,fvS,fcsifovkd cs,fvS,faew,f? tarhudk ESdyfpufcsifovdk ESdyfpufaew,f? om; orD;awGtay: t=urf;zufcsifovdk t=urf;zufaew,f? tazhudk tartygt0if b,folurS jyefajymydkifcGifhr&Sdygbl;? txl;ojzifh orD;rdef;uav;awGu bmrSrajym Ekdifbl;? =umvmawmh usrwdk@ nDtpfr[m tazh&Jh'%fudkrcHEkdifawmh tdrfrSmvnf; qufraecsifawmhygbl;? taztdrfrSm&Sdae&if b,folrS tdrfudkruyfcsif=ubl;? 'gayrJh tazhudkawmh rvGefqefEkdifygbl;? 'DvdkeJ@yJ }udwfrSdwfcHae&ygw,f?

taztdrfrSmaewJhtcsdefqdk&if tdrftvkyfvnf; 0dkif;rvkyfygbl;? zJawG&dkuf/ aq;awG&SL/ aq;orm;awGpk+yD; tdrfrSm aomif;=urf;csifovdk aomif;=urf;aeygw,f? aq;orm;awGtdrfudkvm&if tazu tarhudk aq;ajcmufawG t+rJwrf;bJ +rD;ckdif; w,f? 'DvdkeJ@ tazha=umifh tarvnf; aq;pGJaew,f? aemufydkif;awmh tar[m tazac:&m waumufaumuf vdkufae&&SmawmhwmygyJ? om;orD;awGvnf; wuGJ wjym;pDaygh?

usrwdk@armifESrawG i,fi,f&G,f&G,feJ@ ausmif;xGufcJh&+yD; t&G,feJ@rvdkuf atmif tvkyfvkyfae&ygw,f? t0wftpm;qdk&ifvnf; udk,fay:rSm 0wfxm;wmu vGJvdk@ wjcm;tydkr&Sdygbl;? tpm;taomufuvnf;jzpfovdk/ touf&Sifzdk@eJ@ udk,f

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; 39

cE<mtwGuf aoG;om;vnfywfEkdif&kH renf;&SmazG+yD; pm;aomufae&ygw,f? pdwfnpf +yD; idk&wJh&ufaygif;vnf; ra&wGufEkdifavmufatmif jzpfae&ygw,f? rsuf&nfawG om prf;acsmif;wckjzpfr,fqdk&ifawmif tJ'Dprf;acsmif; a&v$rf;aewm=umae+yDvdk@ usrawG;rdygw,f?

bmjzpfvdk@ tazu usrwdk@rdom;pkudk 'DvkdrsKd; jyKrlqufqHae&wmvJ? usr wdk@e,fajrrSm bdef;udk tvG,fwuleJ@ &Ekdifygw,f? etzppftpdk;&u vmbfxkd;&if bdef;pdkufcGihfjyKaeqJjzpfwJhtwGuf usrwdk@a'orSm bdef;pdkufcif;awG trsm;}uD;&Sd ygw,f?1 bdef;yifu vufzufyifawGxufudk }uD;xGm;jref+yD; a&mif;vdk@&Sd&ifvnf; aps; aumif;&ygw,f? 'ga=umifh t&rf;qif;&JvmwJhtcg vlawG[m vufzufpdkufwm xuf aiGydk&wJh bdef;udkyJpdkufzkd@ a&G;cs,f=uygw,f? tJ'Dbdef;pdkufcif;rSm tvkyfvkyf=u wJholawG[m tvkyfvkyf&if;eJ@ bdef;udk poHk;pGJvm=u+yD; olwkd@uaewqifh olwkd@rd om;pkawGvnf; bdef;&SLvm=uygw,f? tJ'DvkdeJ@ olwkd@awG[m rl;,pfaq;0g;0,f,l zdk@twGufyJ pOf;pm;vm=uygawmhw,f?

usrav aemufb0qufwkdif;qufwkdif; 'DvdktazrsKd;eJ@ r}uHK&ygapeJ@vdk@ qk awmif;&wmvnf; t}udrfaygif;renf;awmhygbl;? usrwdk@armifESru tazudk a=umuf&wmrajymeJ@/ tdrfab;ywf0ef;usifuawmif tazhudkjrif&if a=umufvef@ ae&ygw,f? ukd,fhywf0ef;usifuvlawG udk,fhudk=unfh+yD; oem;&kHuvGJvdk@ bmrSrvkyf ay;Ekdif=u&Smygbl;av? oli,fcsif;awGuawmh usrudk wcgwav t}uHay;wm&Sdyg w,f? tdrfuaexGufajy;ygvm;/ a,mufsm;,lvdkufygvm;/ c&D;xGufvdkufygvm; po jzifh trsKd;rsKd;ajym=uygw,f? usrtpfruawmh 0wfu|wfoGm;yg+yD? olu ta0;rSmyJ tdrfaxmifus+yD; wcgrS tdrfrjyefvmawmhvdk@av?

oli,fcsif;awGay;wJht}uHudk ,lzdk@uvnf; rvG,fwJhudpPwckyg? 'Dae&mu aevnf; vGwfvrf;rjrifygbl;? 'gayrJh wae@rSmawmh uHaumif;w,fvdk@ajym&rvm; yJ/ tJ'Dtcsdefu vltrsm;yg;pyfzsm;rSm acwfpm;aewJh ucsifjynfe,f/ zm;uef@a'oudk oGm;tvkyfvkyfzdk@ taru ydkufqH&Smay;+yD; v$wfvdkufygw,f? usr t&rf;udk =unfEl; rdw,f? tarhudkvnf; aus;Zl;wifrdygw,f?

zm;uef@udk tkyfpkvkduf usrwkd@oGm;cJhygw,f? tJ'Da&mufawmh usrwdk@vkyf &wJhtvkyfay:rlwnf+yD; usrwkd@tkyfpkawG ae&muGJoGm;ygw,f? usr tJ'DrSm tvkyf

1 yavmiftrsKd;orD;tpnf;t&Hk;rS 2010 ckESpf Zefe0g&DvwGif bdef;pdkufysKd;r_wdk;jrifhvmr_ESifh rl;,pfaq;0g;

oHk;pGJr_ESihfywfoufI xkwfjyefonfh tqdyfoifhawmifwef;rsm;tpD&ifcHpmrS

40 tdrfOD;ewfr&SdwJhwae@us&iftdrfOD;ewfr&SdwJhwae@us&iftdrfOD;ewfr&SdwJhwae@us&iftdrfOD;ewfr&SdwJhwae@us&if

wcsKd@&cJhygw,f? wcku pm;p&mawGo,f+yD; a&mif;wJhtvkyfjzpf+yD; wjcm;tvkyfwck uawmh ausmufpdrf;wHk;awGpk&wJhtvkyfygyJ?

zm;uef@udka&muf&if vGwfajrmufe,fajra&muf+yDvdk@ rSwf,lcJhwJh usr r=umcifrSmyJ tdrfOD;ewfqdkwJhtaz zm;uef@udk a&mufcsvmwmeJ@ }uHK&ygawmhw,f? jy\emvnf; tJ'DtcsdefuaepawmhwmyJ? tazeJ@vGwfajrmufatmif ajy;vdk@r& ygvm;vdk@ awG;awG;+yD;idkae&w,f? 'Dwcgawmh taru usrudk ru,fEdkifcJh&Smbl;? usrudk bk&m;yJu,fwmvm;/ ewfaumif;ewfjrwfyJ rpwmvm;rodbl;/ taz&Jh vlrqefwJh tjyKtrluaeawmh &kef;uefxGufajy;EdkifcJhw,f?

usrwdk@armifESpfrawG[m awmifydk@r_dawGvdkyJ wuGJwjym;pD a&mufae=u& ygw,f? tckcsdefxd usrwdk@armifESr[m wa,mufwae&mpDrSm a&mufae=u&yg w,f? taruawmh yXmpm&Drif;orD;vdkrsKd; om;orD;awGtwGuf pOf;pm;+yD; 'l;eJ@rsuf &nfokwf&wJhae@rsm;vnf; a&wGufvdk@ravmufatmif jzpfae&&Smygw,f? 'gawG tm;vHk;[m b,foluzefwD;wmvJqdkwm awG;=unfh&if w&m;cHu tdrfOD;ewfqdkwJh tazygyJ? Ò

'Daqmif;yg;av;[m usroli,fcsif;&Jhtjzpftysufudk tajccH+yD; a&;om;cJhjcif;yJjzpfyg w,f? 'Daqmif;yg;[m usroli,fcsif;&Jhb0wav#muf wu,f}uHKawG@cJh&wJhta=umif; jzpfygw,f? usr 'Daqmif;yg;udk a&;&jcif;&Jh&nf&G,fcsufuawmh pmzwfy&dowftm;vHk; usr&Jholi,fcsif;eJ@twl rSsa0cHpm;apzdk@eJ@ t=urf;zufcH&wJh trsKd;orD;awG/ txl;ojzifh a'otawmfrsm;rsm;rSm rl;,pfaq;0g;oHk;pGJr_&Jhqdk;usKd;taeeJ@ t=urf;zufcH&wJh trsKd;orD; awG&Jhb0udk pmemem;vnfwwfapzdk@twGuf a&;om;jcif;yJjzpfygw,f?

j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H ---- + idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ; twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m; 41

xkdifoluif;rJhaeaom npmpm;wJh pm;yGJav; uGefcsrf;*udk

r dom ; pkeJ@ t w l xr if; v uf qHkrp m ; &w Jh t c sde faw GrS m qdk u sr &Jh b 0[ m w u, fhu dk r ay sm f&$i fr_a wGe J@ j y nhfa ec Jhyg w,f ? u rBm ay : rSm vlom ; wd ki f; [ m om ,m + idr f; cs rf; w Jh r dom ; pkb0udk v dkcs if= uw, f qdkw m u dk p mz wfo law Gt a eeJ@ vn f; oa bmw lv drfhr , f x ify gw ,fa em f ? odk@ ay r, fhv nf; vla wGa j r mu fj rm ; pGm ua w m h o l wdk@& Jhb0 udk rdo m; p kaw Gr& SdbJ &Si foefa e= u& ygw ,f ? t J'DvkdbJ v lrs m; p Gm[ m vn f; t r sd K ;r sdK; a om t aj c t ae aw Ga= um ifh rdom ; pka w Ge J@ c GJc G g= u &yg w,f? pm zw folua & mæ p m zw fol& Jh rdo m; p kxr if; 0kdi f; udk ow dt & qHk; bJ vdk@qdk& i f oa bm wlE kd ify ghr vm ; ? us ru aw m h w a, mu fwn f;x ri f; pm ;& wJht cg wdkif; u sr& Jhrdo m; pku dkow d&w , f ? u sr rd baw G& Jh t drfu ao ; ao ;a v; y g? 'g ay rJh t J'Dt dr fua v; rSm t az / t a r/ nDr av ; wdk@e J@t wl n pm pm ; &wm ud k u sro ab m us w ,f? t ó u duf qHk; ua wm h r dom ; pkt w l np m x ri f; pm ;w Jh p m; y GJav ; ygbJ ? u s r pdwfx JrSm av rdom ; pkt m; vHk; e J@ t w lwl pm ; yGJr Sm x dkif+ yD; np mp m; wJht cg rSm usr wkd @ &Jh n pmp m; y GJav ;[ m t vGe fw&m udk v Sya um if; r Gefa ew ,fv dk@ u sr cHp m; rdy gw ,f ?

u sr &Jht a z[ m v Gwfv yfr _t wG u f et zp pft p dk; (E kdifi Haw mfa t ; c srf; o m , ma &; E Sifhz GH@ò z d;a &; a um ifp D) u dk qe f@u si fae w Jh r Gefj y nfo pfyg wDu &Ja bm fw O D; yg ? u sr udk 1 986 c kESpfr Sm a wm f vSe f a& ; &Jh a &S@w ef; wa e &mu pc ef; w ckr Sm a rG; zGm ; cJhy g w ,f? u sr udka rG; zG m ; + yD; wE Spfa vm uft = um rSm r Gefj y nfo pfy gwD& Ja bmfa wGe J@ et z p pfo m; a wG w kd ufyGJj zp fyGm; w ma = u mi fh us r&Jht ar [ m us ru dk &i f cGi f ydkuf+ yD; x Gufa j y; c Jh&w ,f ? t a ze J@t ar [ m us rudk pp fyGJa wG= u m; x JrSm b, fvdkrs m; } uD; j y if; a t mi f a rG; j r L &rvJqdk w mu dk t + rJbJ a w G; aw mp Of; pm ; ae = u& yg w, f? ' g a = um ifh u sr t a r [ m us ru dk ð yp kap mi fha& Smu f+ yD; pp fyGJa wGr &SdwJh u sry nm oi f= um ; Edk i fr,fh a e& mw c k u dkoGm ; ae zdk@ qHk; j zw fcJh= uyg w, f ? u srt ou f (3 ) ESp ft &G, frSm nDr av ;u dk,f0 e f v G,fx m; wJh t ar [ m u sr eJ@t wl ol& Jh&Gm u dk j y efv mc Jh= u+ yD; usr wdk@ b0t op fu dk p cJh= uyg w, f?

r Gefj y nfo pfy gwDe J@ et zwdk@ t y pft cwf& yfp Ja& ; r vky fci ft x d u sr } uD; j yi f;c JhwJhu mv w a v# mu fvH k; t a z[ m u sr wdk@ eJ@ t wl& Sdra ec Jhyg bl ; ? ol[ m b, f a wm hrS usr wdk@ eJ@ t wl np mp m ; yGJr Sm & Sdra ec Jhyg bl; ? wa e@ aw mh t a zu ol@ qDv m a wG@ zdk@ ac : wJht wGuf u sr wdk@ o m ; t rda wG t a z &SdwJha wm xJ u dk wd w fwdwfa v ; o Gm;

42 xdki fo lu if; r Jhae ao m np mp m; wJhp m; y GJav ;xdki fo lu if; r Jhae ao m np mp m; wJhp m; y GJav ;xdki fo lu if; r Jhae ao m np mp m; wJhp m; y GJav ;xdki fo lu if; r Jhae ao m np mp m; wJhp m; y GJav ;

a wG@ cJh& yg w,f ? t J'Dv dkoGm ;a wG@ zkd@ t & rf; udkt EW& m, frsm ; yg w,f ? e t zp pfo m; a wGu u sr wdk@a em ufu dkv kdu f+ yD; us rwdk@ b,fo Gm; o vJ qkdwm udk ar ;w ma = u mi fhyg ? u sr wdk@o Gm; & wJhc &D; uv nf; r vG ,fu lyg bl; ? ESp f&u fwdw d vrf; a v# mu f= u& yg w,f? t ar [ m nDr av ;u dkcs D+ y D; a wm xJr Smv rf; a v#m uf& wm t & rf; udk c uf c Jyg w, f? b,fa v m ufy J c ufc Jyg ap / usr &Jh p dwfx JrSm aw G;a ew mu t az hu dk aw G@& zdk@w ckw nf; y gy J? usr wdk@ t az qDu dka& mu f oGm ; w Jht c grSm a wm h rd o m; p kt wlw l a j ra y :r Smc i f;x m; w Jhzs ma y: r Sm n pm pm ; = u& yg w,f? t J'Dr Sm x ri f; pm ;z dk@t wGuf pm ;y GJ r& Sday r, fh xr if; t wlw lpm ;& vkd@ us rw kd@ t &r f;u dkay sm fyg w, f? t u, fvkd@ vla wGu us rw dk@u dk = u nfh a er ,fqkd& i f u srw kd@t m; vHk; & Jhrs u fESm aw Gay : rSm = u nfE l;a ew JhyD w daw Gudk aw G@= u & r Smy g?

u sr wkd@ w ywfa v mu f a wm xJr Sm a e+ y D; wJht c g t dr fudk j y efv m= u yg w,f? t j yefvr f; rSm u sr pO f;p m; + y D; t arukd a r; = u nhfy gw, f? “ usr wdk@ bm j zp fvkd@ olrs m ; a wGr oda t m if t a zu dk o Gm; a wG@ &wm vJ/ + yD; a wm h t az ua &m u srw dk@e J@ t w lw l bm j zp fvdk@ rv kduf vm w m vJ?” qdka w mh t ar u t az wdk@ [ m et zudk j ye fwkdu fae w Jh e t z &Jh & efo law Gj zp fwm a= um if hv dk @ a j y my gw,f? t J' Dt c sdefr Sm t a ra j ym wJ@ t "dyg , f u dk us r wd w dus use m; r vnfc Jhy g bl; ? + yD; a wm h usr t Hh= ordw mu t a z[ m b m a = u mi fhrs m; e t z ppfo m; a wGu dk j y efw dkufc si f&w m vn f; qdkw my gbJ?

1 99 5 c kE Spfr Sm ( ae mu fydki f;r Sm r Gefj y nfo pfyg wDe J@ et zp pft p kd; &[ m t y pf t cw f&y fpJvkdu fw, f qd kw m u sr o d&y gw ,f) n Dra v; e J@ us r[ m a us mi f; ua e t drfu dkj ye fa& mu faw mh t a z[ m = u rf; a y: rSm xkdi f+ y D; u sr wkd@u dk ò yH; j yae yg w,f? us r t &r f;u dkt Hh= o oGm ; ov dk e m; r v nfo vdkv nf; j z pfo Gm; yg w, f? t J' Dae @r SmbJ us r [ m t az / t a r/ nDra v; w kd@e J@t w l rdo m; pkt m; vHk; x ri f;p m; y GJ rSm t wlw l np m p m; c Jh&yg w, f? ' g[ m us rw kd@rdo m; pk o kdufo dkuf0e f; 0e f;e J@ xr if; p m ; yGJr Sm y xrO D; qHk; n pm pm ; &j c if; y gbJ? p m; p& mt m; v Hk;[ m t &rf;u dkt & om &Sda e+ y D; us r[ m a um if; u ifbH kudk a &m u fa ew ,fvdk@ a w m i f xi frdyg w, f ? u srw dk@ np m x ri f; 0kdi f;a v; [ m u rBm ay : rSm t zdk; t w ef qHk;y pPn f; w ckj zpf+ yD; u sr b0 t w Guf t a& ; t } uD; qHk; t & m v dk@ v nf; u src Hpm ; rdy gw, f? us rwd k@ rdo m; pka wG[ m b, faw mhr S xy fr H+ y D; cGJc Gga e& aw m h r Smr [ kw fbl; vdk@ vn f; us rx ifr dyg w ,f?

u sr t a z[ m y HkrSeft m; j z ifh t drfu dk w pfvw pf} udrf odk@ r[ kw f ES p fvw pf } udrf j yefvm ww fygw ,f ? t a zj ye fvm wJh t c sde f qdk& if t ar [ m re ufa pm ap mx + yD; x ri f; a= u mfe J@ a um fzDudk u sr wdk@ t m; vHk; & Jhre ufpm t w Guf j y if qi f a y; o vdk ae @v n f p me J@ n pmu d kvn f; j yi f qi fay ; yg w ,f? t J' Dae @a w GrSm t a r[ m t az ó udu fww fw Jh

j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H ---- + idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ; twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m; 43

= uu fpGyfð ywf/ rGefi g; t pyfc su f/ aw mi f il i S ufa ys ma yg if; (i S ufa ysm oD; u dk t kef; Ekd@ / o = u m; j z ifh c sKda t m i fvkyfx m; a o m t p m; t p m) pw Jh t x l; t pm ;t p ma wGu dk cs u f ð ywfa y ;y gw ,f? 'g a= um ifh u sr wdk@n pm pm ; yGJ[ m t pm ; t a om uf a wGeJ@ pHkv dk@y gyJ? w cg wa vr Sm t a ze J@ usr u t a rhu dkuln D+ yD; cs ufð y wfa y; w wfyg w, f? t J' Dv d k t cs defa wGr Sm r D; zdka csm ifx Ju ql qlnHn Ht oHa wG[ m c sdK + rde fr_a wG e J@ j y nfhv #Ha ew , f v dk@ usr cHp m; r dygw ,f?

u sr t a eeJ@ t arhudk wu fw u fº uGº uG ulnDa y; & ay r, fh b ,fa wm hr S y ify ef; w, fvkd@ rx ify gb l; ? usr wkd@ n pmp m; w Jht c sdefr S m pu m; a w G a zm ifz GJ@a t m i f a j y m+ yD; &, fa rma ys mf& $ifa e= uy gw , f? us rwkd@ t m; vHk; & Jh rs ufE Sma wG a y: rSm a us ey fwJh t ò yH; a wGu kd,fp DeJ@a yg h ? t a zu o l@a e&m udk j y efoGm ; wJ@ t cg qkd& i fa wmh us r[ m 0 rf; en f; vGe f;v dk@ i kdcs ifr dyg w,f ? u srt az j yefoGm ; wm us rt w G uf c g; oD; p &m yg? + yD; &i f usr wdk@ t dr fua v; [ m w d wfqdw f+ idr fo ufo G m; yg w, f? w cg w &Hr Sm us rw dk@ a ys mfa ys mf& $if& $ if np mp m; w mu kd t dyfr ufxJa w mi f r ufr dyg w,f ? t a zt drfj y efv m r ,fht cs defudk u sr t + rJap mi fhar # m fae rdw ,f ? + yD; a wm h rdo m; pk n pm pm ; csde fav ; u dk v nf; ow d&w rf; wr dyg w,f? u s r p Of; pm ; rdw ,f æ u sr wdk@r dom ; pk[ m bmj z pfv kd@ ' Dvdkt aj c t a er sK d;rSm &Sda e& ov J? bm a= um i hfvJ ?

u sr ( 10 ) wef; a t m ifw Jht c gr Sm ar mfv ò rdi f wu Uodkv fwu fz kd@ t dr fua e x Gufv m+ y D; wJha em ufr Sm us rw dk@&Jh r dom; p knp mx ri f;0 kd if; [ m vlo Hk; a ,m uf bJ &Sda e y ga wm hw, f ? t a zt drfj y efv mw Jh t c g olw dk@t m; vHk; us rr ygbJ np mt wlp m; &y g w ,f? o lwk d@ us rudk vGr f;a e= ur Sm us ro dyg w,f? u sr t & rf; udk0 rf; en f; + yD; t drfv Grf; w Jha0 'e mu dk cHp m; & ygw ,f ? n pm udk r do m ; pkr& Sd bJ wa ,m ufx n f; pm ;& yg w, f? t J'Dt csde fqdk rdbrJ hw a, m u fvdk cH p m; &+ yD; u srrdom ; pku dkvnf; t & rf; vGr f;r dyg w, f?

2 00 4 c kESpfr Sma w m h us r& Jh nDra v; [ m o l@yn ma &; t wGuf ò rd@u dk aj ym if; & yg w,f? 'ga = u mi fh t az eJ@ t a r [ m o lwdk@ or D;E Spfa , m ufj zpfw Jh u sr wdk@n Dt p fr r yg yJ np mt wlpm ; &y gw, f? w u,fv kd@ t a zt drfr Smr &Sdc Jh& ifa w m h t a r[ m np m u kd xr if; p m; yGJr S m w a, mu fwn f; p m; &r Sma yg h? t a r[ m us rw kd@t m ; vHk; ukd v Grf; a e + yD; t x D; use fr_u dk wa ,m ufw nf; c Hpm ;a e& r, f qkdw m u sr ody g w, f? r sm ; ao m t m; j z ifh t a r[ m t dr frSm w a , mu fwn f;a e& w m yg ? us rw kd@ r d om ; pkt m; vHk; [ m n pm xr if; pm ; yGJu dk ow d&a er , f qkdw m us r, Hk= un fyg w,f ? + yD; aw mh us rv dkb J u sr &Jh r dom ; pkt m ; vHk; [ m r ay sm f&$i fr_u dk c Hpm ;a e= u& rSmy g?

44 xdki fo lu if; r Jhae ao m np mp m; wJhp m; y GJav ;xdki fo lu if; r Jhae ao m np mp m; wJhp m; y GJav ;xdki fo lu if; r Jhae ao m np mp m; wJhp m; y GJav ;xdki fo lu if; r Jhae ao m np mp m; wJhp m; y GJav ;

u sr bGJ@ &+ y D; wJht c sde frSm x kd if; -j refr me ,fp yfu dk xGu fvm cJhy gw ,f ? + y D; aw m h t zGJ@ t pn f; wc krSm j re frm Ekdi fiHv l r_a j ym if; v Ja& ;t wGu f t v kyfvky fae yg w, f? ' g a = u mi fh us r[ m r dom ;p keJ@ t wl npm t w lpm ; cs def r &Sdoa v m ufy g bJ ? w cg w& H us r t drfj y efo Gm; + y D; &uft en f; i,fa e y gw ,f? us rj y efo Gm; cs defr Sm u sr t az u t drfrSm r &Sdw wfyg bl;? t a z[ m ol@ t vky frSm &Sda ew wf+ y D; n Dra v; u v nf; au sm if; r Sm y nm oi f= um ; ae qJy g? 'g a= um ifh us rw kd@& Jh npm xr if; p m; yGJa v; [ m [ kdt &i f rdo m; p kt m ;v Hk; &Sdp Oft c sde fue J@ t r sm ; } uD; j c m; e m; oGm ; ygw ,f? b, fvkd bJj z pfj z pf us rw kd@ t m; v Hk;[ m t ckqkd&i f &u ft e n f; i, faw G@E dki fyg ao ; w, f? b,f v kdEkdi fiH a &; t a j c t a er sdK; a wGu dk us rw kd@ r dom ;p k&i f qkd i f&t Hk;r Smv J/ + yD; aw mh v mr ,fh t em *wfr Smv nf; u sr wkd@r dom ; pk b, fvdkt a j c t a e u dk xy f+ y D;ó uHa wG@ &O D;q kdwm u sr ra j y mE kdify gbl; ?

u sr [ m t c kc sdefx d r d om ;p k n pm xr if; pm ; yGJa v; ukd vGr f; ae wk ef; y gb J? bm a= u m i fh us rw dk@rdo m; p k[ m 'Dv dk t a j c t ae j z pfa e& wm vJ qkdw mu dk r= um c % u dk,fhu kd,fu dk, f ar ; c Gef; j y efx kwfr dw,f? bm a= um ifh us rwkd@ t wlw lra e&w mv J/ bm a= u m i fh us rw dk@ w uGJw j ym ; pD j z pfa e& wm vJ ? Ekdi fi Ha &; / pD; yGm ; a& ;e J@ v lr_a &; a wG a = u mi fh rdo m; pka wG b, fav mu f rsm ; rs m; [ m uGJu Gma e= u&v J? w u, fvkd@ om us r w dk@ j re frm Ekdi fiHr Sm E k difi H a& ; t a j ym if; t vJa wGj z pf+ yD; + i drf; c sr f;a &; / vGw f vyfr _eJ@ w &m ;r # w r_a wGu dk t m r c Hay ;E kdifw J ht c sdef a &m uf& if u sr [ m t drfu kdj ye foGm ; + yD; t a o; p m; p D; yGm ;a &; a v; vkyfr Sma yg h ? + y D;a w m h t a zvn f; t drf udkj ye fvm + yD; rdo m; pkt wGu fb J t vky fvkyfr ,f? ' g qkd& if usr wkd@ wa wGv nf; a ysm f&$ i f+ yD; u sr wdk@ &Jh r dom; p knp m x ri f; 0kdif; a v; [ m t op fwz ef j ye fvn f+ yD; t ouf0i fvm rS m yg? Ò

Taqmif;yg;udk 24 ESpft&G,f rGeftrsKd;orD;wOD;rS a&;om;xm;jcif;jzpfygw,f? olronf 2005 ckESpfrSm xkdif;EkdifiHudka&muf&Sdvm+yD; ,ckvuf&SdwGif +idrf;csrf;onfh 'Drkdu&ufwpfjref rmEdkifiHay:xGef;vma&;twGuf v_yf&Sm;aqmif&GufaeonfhtzGJ@tpnf;wckY tvkyfvkyfudkif v#uf&Sdygonf?

j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H ---- + idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ; twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m; 45

usef&pfavaom rdk;&moD aqmif;

r dk; at ;a t ; eJ@ t dr fxJr Smy J bm rSr vky fyJxdki fa e cJh+ yD; a wm ifa wG; a j rm ufa wG; a wG; j z pf a ec Jhw, f ? wc kck v kyfz dk@pO f; pm ;v kd ufa wm hvn f; ys if; a er dw, f/ / pm a &; p &m aw G&Sda ea y r ,fh t csde f&Sda o; w ,f qdk+ yD; a ea ev dkufw, f ? t drfx JaE G;a x G;p Gmy Jae &i f; n ae t v kyf r St dr fj yefvm = uw Jh j re frm t v kyf or m; a wGu dk t drfa e m ufa z; wa e & mu ae ai ; ar m = un fhae ckdu f wc kcku dk aj y; ow d&rdw ,f/ / t J'Dwc k ck qdkwJh t a = u m i f; t &m av ;u dk o w d & rdw me J@wò ydi fwn f; t c kv dk a t ; a t ; vlv lae xkdi fae &w Jhu kd,fh b0e J@ t wdw fu b0 u dk w pfa ,m ufw nf; j yef+ yD; E_di f; ,S O f= un fhae rdw ,f//

t c kvdkr dk;& mo D&Jh r dk;r pJy J ae @wdki f; qu fwd ku f&Gm o Gef; a ew Jhae @a wGr S m us rw dk@ a rm ifE Srw aw G rdk; a& pkdp k d&$J&$Je J@ t vkyfx JrSm ay sm fw vSn fh/ i dkw vSn fh eJ@ b0u dk &ke f;u e f c Jh= u &wJht cs defa v; a wGu dk j ye fvn fowd& rdw ,f// t J' Dwkef; u us rwdk@ [ m t o uf 1 1 ESp f/ 1 2 ESpfa vm ufy J&S dy ga o; w, f? t r Sefa w m h t v kyfv kyf&r ,fh t &G,fa w G r[ kw f a o; y gbl;/ / 'g ay rJhv nf; b0 uH= u rRm ua y; vm wJh v m bfwp fckj z pfw ,fqdk+ yD; us rw dk@ & Jhb0 t r Sefudk a us au se yfey f} u D; v ufc HcJh= uw, f // t J'Dw kef; u u s rw dk@a rm ifE Sra w G v kyfc Jh&w Jht vky fua wm h xkdi f; t p kd ;& &Jhp DrHude f; wp fckj z pfw Jh e, fpy fa u s; &Gm aw G&Jh u m; v rf; a b; wp fav #m u fv kH; rSm o bm 0o pfy i fpkdu fys Kd; a& ;j zp fw,f/ / t r Sefa wm h u m; v rf; a b; wi fru bl; / a wm aw mi f t xy fxy f a e& mt ESH@ t j y m; rSm yg o pfy ifa wGv dku f p dkuf& ygw ,f/ / o pfy ifr sKd; a wGua w m h y daw mu f/ r JZ mv D/ u |e f; pw ma wGj zpf+ yD; u se fwJh r sKd; y ifa wGu dkaw mh u sre mr nfr a c : ww fygbl; // t J'D pkdu f&v G,f w Jho pfy ifr sKd; E G,fa w G u dk xkdi f; - j re frm e, fpy foG m; w Jh um ; vr f;w pfa v# mu fv kH; rSm vdk u f pkdu f&w ,f// t y i f p kdufw ,f qdkaw mh r dk; &m oD/ rdk; wGi f; um vrSm yJ pkduf& w, fr[ kw fvm ; // ' grSvn f; t y if a wG& Sifo efE dk ifr Smu dk;/ /

t vky fcGi fxJr Sm us rw dk@a rm i fESr aw Gu t o uft i, f qkH; a wGj z pf a yr ,fh v nf; t vkyfu dkaw mh olrs m; a wG v dk/ vl} uD; a wGeJ@ we f;w lvky fcJh& w , f// y sKd; y ifx rf; / y sKd; y ifp kduf/ aw mc kwf/ rD; v rf; &Si f; pw Jh t vky ft m ; vkH; udk vkyf& w, f ? 'ga yr Jh v kyft m ; cu s a wm h wa e@ udk bwf a iG 5 0 y J& w, f? x r i f; xkyfv nf; u dk, fh[ m udk, fxky f&w, f/ [ if; c sufp &m ua wm h en f; e nf; ou fom w, f ? bm j z pfv dk@vJ qdka w mh a wm xJa w m i f x Judka &m ufa e& w m rdk@ r# pf/ [ i f;o D; [ i f;& Gufw dk@udk [ i f; vsm vky f p m; ao mu f cJh= u w ,f? t o m ;i g; qd kwm ua wm h wc gw av ay gh? udk, fhxr if; xky ft w Guf u dk,fy JpDp O f

46 us ef& pfa v ao m r dk;& mo Dus ef& pfa v ao m r dk;& mo Dus ef& pfa v ao m r dk;& mo Dus ef& pfa v ao m r dk;& mo D

c su fj yK wf& w,f? usr wdk@ rd baw G ua wm h & Gmr S mu sefc Jhw , f? us r wdk@ u t v kyfc Gifr S m u dk,fha qGr sKd; / ar mi fESr aw mfp yfo la w Gr[ kw fwJhv law GeJ@ ae xkdi f cJh& w , f// w cg rSr aw G@ z l; rj r ifz l;w Jhvla wGe J@ t az mfv kyf+ y D; ae cJh& w,f/ / u Hau m i f;w mu aw mh udk,fe J@t wla e x dkif= uwJhv la wG[ m v l} uD; vla u m i f;a wGj zpf= uv dk@a ygh/ / r def; ua v; qdkvd k@ us reJ@ us r t a' : ESp fa, mu fy Jj z pf+ yD; u se fwm aw Gua w m h a, m us mf; a v; a wG c snf; y J w pft dr f w nf; a exkdi fc Jh= u& wm // usr wd k@ udk a rm i f i,f/ E Sri ,ft & if; c s m aw Gv dk * &kp kdufc Jh= uy g w ,f/ /

r dk; aw GrpJw rf; & Gma ec Jhay r, fhv nf; rdk; a &x JrSm t vky fudkr em ;w rf; vky f= u & w ,f? r dk;p dkvd k@ vr f;a w Gac s m f/ a &a wG} u D; ae ay r, fhvnf; ' Dwdki f; yJ uke f; &ke f;+ yD; oGm ; & w ,f/ / v rf; a wGa cs mfvdk@ a w m ifu k ef; t w ufr Sm ody ft c u fra wG@ ay r, fh u kef; t qif; u sa wm h t o ufa w m if 0a t m ifr &SL &Ja wm hbl; // b, fvdk qi f; & rvJqd k wm aw m i f a wG; a wm rw wfj zpfc Jh&w ,f/ / ' ga yr Jhv n f; y sKd; yi fa wGudk a wm ifa t m uf u ae aw mi fay : u dk t ac gu fac gu ft c gc g xr f; &Gu fw if& yg ao ;w ,f/ / ys Kd; yi faw Gua w m h wp faw m i fce f@ & Snfw Jht yi fa wGj z pfw ,f ? t J' ga wGu dk ru sKd; a t m if v nf; * &kpkdu f &a o; w, f// t y i f p kdufw Jht c grSm vn f; wp fxGm a u smf a us mfa vm u f& SdwJhw G if; xJr Sm j r‡Ky f xn fh+ yD; w Gif; a b; r Sm w dkif wp fwdki f xl/ w dk ifx dyfrS m ysK d; yifx kyfx m; w Jh y vy fpwp f t d yfr nf; udkp Gyfx m; c Jh&w ,f// t J' Dt w dkif; rv kyf& if udk, fhae mu frS m vky fi ef; } u D; = uy fa& ;u vdku fac sm if; a e w mr dk@ rdoGm ; &i f v kyft m ; cj zwf+ yDo mr SwfyJ ?

p kdpGw fae wJh aw mi f} udK aw mi f= u m; vr f;u sO f; av ; rSm a v#m uf& w m w cg w c ga cs mfv Jvd k@ ua wm h aw m i fay : ua e a wm i fa t m ufu dk wc g w nf; we f; ae a& my J? bGwfz dey f&Sdw Jhv la wGt w Guf u aw mh ou fom w ,f/ bGwfz deyfr &Sd w Jhvla wGu aw m h r vG, fygbl; // 'D= u m; x J "g ;a um ufu dkvn f; v u fwpfz ufu ud ki f xm ;& ao ; w, f? " g; a um ufu xlx yfw J h c sKHE G,fa wGu dkay gi f;o ifz kd@t wG ufj zp fygw ,f/ / t yi fpdku fzdk@w Gi f; w l; orm ; ua wm h " g; a um ufeJ@ ay g u fwl; ( ay gu fj ym ; ) udk ukdi f&+ yD; / t yi fpkdu fwJho lu a wm h "g ;a um uf / y sKd; y ift j yn fhxn fhxm ;w Jhj c i f; (y vkdif; ) w pfv kH ; pDwdk@ udk o, f&y g w ,f/ / t J' ga wGt j yi fudk x ri f; x kyfu vnf; y ga o; w, f/ a &A l;v nf; yg ao ; w, f/ rdk; u mt uôs vnf; y ga o; w, f/ ca r m ufvn f; yg vdkufa o; w ,f qdkaw mh wudk, fvkH; r Sm t xky faw Gt &_y faw GeJ@ t & l;v dkyg yJ// rdk; pkdp kdxJt vkyfv kyf& wm odyf u dkt E Wm& m, f} uD; v Gef; yg w, f//

w udk, fvkH; rdk; a& pdk& $J+ yD; j yefvm & w Jhae @a wG qdkvn f; zs m; c si fo vdkv dk/ em cs i f o vdkv dkj zp fvm w, f ? r dk;a t ; a t ; eJ@ t drfj yefa& mu fv m wme J@ w cg w nf; w ef; + y D; a uG; t dyfv dkufc si faw m hw, f/ / t vky fyi fye f; &wm uw zu f/ r dk;r dvd k@ cs rf; &w mu wz u f

j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H ---- + idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ; twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m; 47

qdka w mh v lu r v _yfc si faw mh bl; // 'g ay rJhv nf; rv _yfc si f vdk@u rj zpfj ye fbl; ? u dk,f a &m / u dk,fha rm ifE Sra wGt m; vkH; p m ; ao m u fzdk@ xr if; [ if; 0kdif; ulc su fj y Kwf z dk@vdka o ;w mu dk; ? x ri f; rpm ; yJt dyfvdku faw mh& ifv nf; a em ufw ae @r xEkdi fyJj zpfj yeft kH; r, f/ r xE kdif& i f t vky fysu fr, f/ t v kyfy sufa wm h vn f; ydkuf qHr& yJa er Smv nf; pdk ; &dr f&a o; / p w Jh t a= um if; t & ma wGu qu fpy fa ea w mh b0[ m cg ; oD; vGe f; w,f v dk@a t m ufa rhr d+ yD; x kdifo m i dkyp fvkdu fc si fa w mhw ,f/ /

t J'Dt csde fwke f; ua wm h t vky fvk y f&i f ydku fqH& r,f qdkwJht odp dwf u c kd a t m if; a ew mu d k;? w zuf u vn f ; u dk,fhr dba wGu dk wz uf w vrf; u 0i fai G0kd i f;0 ef; & Smu lay ; wm vn f; j z pfy gw ,f// j z pfE kdif& if/ a& G; cs ,fp& m& Sd&i f aw mh 'D vdk rdk; x Jav xJa e x JrSm v kyf& wJht v kyfr sKd; u dk v kH;0 rE Spfo ufcJhy gb l; ? t & dyfa t m ufrS m at ;a t ; a q; a q;e J@ vkyfu dkifp m; a om u fvkd@ &w Jh t vky frs Kd; udky J vky fcs ifc Jhw m // t J'Dw kef; u wp fcka wG; r dcJhw ,f/ t J' gu bm v Jq dkaw m h ‘ wa e@ u dk,fhE dki fi Hat ;c sr f;o Gm; w J h t c g udk,fh& yfu dk,f h & Gmr Sm u dk,fy dk ifv kyfi e f; av ; wp fck udk at ;a t ; c sr f;c sr f; vkyfu dkifr ,f ’ v dk@ a wG; rdc Jhzl; y g w ,f/ /

[ kdt a 0; qDua e rdk; a &a wGpdk& $ Ja e wJht vkyfo rm ; aw G t drfj yefv ma e= u w ,f? au G;a uG; a v; e J@ wu dk,fv kH ; w kefc dkufa ew m udkv nf; aw G@a e& w,f/ / t v kyfc G i f x JrSm w ae uke f y i fyi fye f;y ef; t v kyfv kyfc Jh&w Jht j y if rdk; a& aw Gpk d& $J+ yD; j y efv ma w m h a t ; a t ; a q; a q; t em ;, lcs if= urSm yJ/ / ' ga yrJh cs ufj y Kwfp m; a om uf& r, fht cs def/ re ufj z ef t wGu f t m ; ar G;& r, fht c sdefu vn f; use fa ea o; w, fr[ kwfvm ; // r dk; &m oDqdka w m h t vky ft udki f&Sm ; yg ;w Jhum vr dk@vdk@ t vky fudk} u dK; pm ; + yD; r vky f&i f u dk, fh 0r f; a& ;/ r dom ; pk 0 rf; a &; eJ@ w j cm ; udp Prsm ; aj rm ifw dk@ t w Guf t c ufa wG@v drfhr ,fr [ kwf v m; //

[ kdwc sde fwkef; u u sr aw G; cJhz l;o v dk 'Du t v kyfor m; a wGv nf; at ;c sr f; wJh b0e J@ udk, fh&y fudk, fh&G mr Sm a t ; c s rf; p GmeJ@ udk, fydk ifv kyfi ef; a v; yJj zpfj zp f/ t r sm ;y dkifv ky f i ef; r SmyJj zp fj zpf v kyfudki f+ y D; t o uf a rG; 0r f; au sm if; cs if= ur SmyJ ? t ckv dk rs Kd; rdk; x J/ a vx J/ a ex J t yi fyef; } uD; pGm eJ@ b,fo l rSt v kyfv kyfc si f= ur Smr [ kwfb l; // ou fom &m b0 qdk w m u sr wdk@j re frmE dkifi H olE kdif i Hom ; / qi f; &Jo m; vlw ef; pm ; aw Gt w G uf t v Snfha &m u f v mv drfhr ,fv dk@ u sr t a eeJ@ ar #m fvi fhyg w,f/ / qk vn f; aw m i f;v su fyg yJ //

' Dt c sde frSm usr ua wm h t dr ft j r ifhw ae &m ua e w ef; vs m; a v; okH; a v; vkH; & SdwJha e & mu dk t vkyfc Gif u ae j yefv ma e= uw Jh udk, fhj r efrm t v kyfo rm ;a wG u dk a i; = unfh& if; t aw G; aw Gwpp D a cg if; x J0i f0if v ma eq JyJ/ / a wG; &i f; / a i ;& if; / aq G; &i f;e J@y J t a EG; x nf 0 wfz dk@a wm if ar hae c Jhw ,f// Ò

48 us ef& pfa v ao m r dk;& mo Dus ef& pfa v ao m r dk;& mo Dus ef& pfa v ao m r dk;& mo Dus ef& pfa v ao m r dk;& mo D

a ys mf& $ifj ci f;r sm ; eJ@j yn fhpkHa om b0ydk i f&Si frs m; j z pf= u yg ap æ

aqm if; y g ; &S if aqm if;o n f x m ;0 , ft rsK d;o rD; i, fwOD ; j z pf+y D; xdk if; Edk ifi Haw m ify dk if;& Sd qlem rD' % fcH& o n fh a' orsm ; w Gif v lr_a&; v kyfi ef ;rsm ; udk v kyf u dki fv# uf& Sdy g o nf?

j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H ---- + idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ; twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m; 49

Muufwla&G;b0 wpdwfwa'o Muufwla&G;

u sr r Jaq m ufrSm aj cc sa ec Jhw m i g; ESp fau sm fau sm f&Sd c Jhyg+ yD? t qi fra j y vdk@ t drfu dkcJGc G m c Jh&w my g? puf& HkrS m qG, f wm aw G udkp ufeJ@ qJG& wJht vkyfa v; u dk vky f& if; b0 u dk&kef; u e f c Jh+ y D; & wJha iGw dka i Gpa v; a wGudk t dr fudkj yefy dk@r ,fv dk@ qHk; j z wf+ yD; aw mh } u dK; pm ; yr f;p m; t vky fudkvky fudki fae cJhr dw m c k qdk ig ; ESpfa w mi fau s m fae yg+ yD? y dk@j z pfw Jh ai Gu j re frm us y f a iGe J@q dk&i f oHk; ode f; aw mi frj y nfha o; y gbl;? t v kyfu vnf; a um if; a um if; vky f&w , f v dk@u dkr&Sdy gbl; ? p uf&Hkr S m c sn fuj y wfv dk@em ; vdku f p kxm ; wJha iGa v; udk o Hk; vdku feJ@ c s m v y wfu dkvn fae w my gy J?

u sr t ou fua wm h28 ESp f&S dc Jhyg + yD? &ky f&n f ua wm h t a cs m} uD; r [ kwfa y r ,fh cs pfp &m au m i f;w ,fv dk@a j ym = u wm ygy J? t o m; u a w mh cy fj zL j z L / r su fcHka um if; a um if; / t &y fu 5 a ya usm f ? v l yHkpHu yw f0ef; u si fu ow frSwfx m; w Jh a ,m ufs m; a wG& Jhp& dkuft w kdif; b0 udk u s&m a e&m rSm &&m t v kyfu dkvky f+ yD; or Rmt mZ D0 j zp fw Jh t vky fqdk j ii f; y, f&dk; r& dSwJho ly g? b0u dkcy f= ur f; = ur f; &ke f;u efc Jholr dk@ a wm f&Hkt vky fq dk w m u sr t wGu f yi fye f; w,fv dk@r &Sdc Jhyg bl; ? usr rSm t a rr &Sda wm hyg bl; ? usr t o u f & SpfE Spft & G,fu wn f;u qHk; yg; o Gm ; cJhy gw ,f? us rw dk@n Dt pfu dkar mi f ESr aw Gudk r su fp d o li, f em ;o l i, feJ@ cs efxm ; + yD; t ar cs efxm ; cJhw mv dk@ t a rhu dk ra j ym &u fcJhy gbl; ? t ar u usr wdk@ t w Guf t Ed_i f; rJh wJht ar yg ?

' Dae &m rSm u srt ae eJ@ rJa qm uf u dkra &m ufc if &ke f;u efc Jh&w Jh b0 udka j y m j yc si fygw ,f? 2 003 c kESpf 2 v ydk i f; a v mu frSm j r0 wDqdk wJh + rdK@ av ; udk a &m uf& Sdaj cc sr dcJ h w Jht c sde fay gh? us rv ufx JrSmy gv m w Jh ydku f qHu sy f ( 500 00 ) ig ;a om if; a us mfa v m u f u dk vu fxJ u sp fusp fyg at mi fodr f; x m; c Jhygw ,f ? 'Da i Ga w Gudk t v kyf r &c if p m; a om u f z dk@qdk+ yD; w Gufude f; eJ@o drf; x m; cJ ha y r ,fh pm ; p& dwfa ep& dwfa wGu a p s; } uD;w Jht w Guf & ufa yg if; 2 0 a vm ufw if y gv m wJha i Gu u kef oGm ; yg av a& m ? t J' D t c sdefr Sm ai Gu v nf; uke f/ t vky fuvn f; r& / p u f&Hka wGu vn f; t vky fra c: qdka w mh usr t a j c t a eu a wm faw mf q kd; cJhy gw, f ?? t J'Da wm h oli ,f c si f; wa , m uft d r frSm c%a y; a ez dk@ t oe m; cH t ult nDa w m if; &y g w ,f? 'D oli ,f c si f; u us r& Jhi , fa yg if; w a, mu fyg ? o leJ@ usr [ kd;i ,fi ,f au sm i f; ae wJht &G,fu wn f; ut w lwl w&G m wn f; om ;y J qdky g a wm h? u sr wdk@ + rdK@ udka j y mi f;a w m hrS u JGuGm oGm ;= uwm yg ? i ,f& k yfra ys mu fao ; w Jh u sr udk olu rSw frd+ y D; a c: E _wf quf& mu ae o l@t drfr Sm a om i f wi fzdk@ t w Guf us r

5 0 =u ufw la& G; b 0 wp dw fw a' o=u ufw la& G; b 0 wp dw fw a' o=u ufw la& G; b 0 wp dw fw a' o=u ufw la& G; b 0 wp dw fw a' o

t ult nDa wm if; cG i fh&c J hwm ay gh ? oli ,fc si f;u aw mh t drfa x m ifu s a e+ y D; ua v; a wG bm aw G& vdk@ ? ol@ a, mufs m; u v u for m; t v kyfu dkvky fygw ,f ? o l ua wm h wt drf0 i f w t dr fxGuf t 0w fav #m frD; ylw dk ufwJht vky fudkv kyf+ y D; n ae qdk o l@t vkyfu us yf ( 10 00 ) w pfa xm if a v m ufa w m hcdki fae j yD? w cg wa v qd k (1 50 0) wpfa xm ifh i g; & m a vm ufx d&w w fw, f ? olu aw mh [ efudku svdk@ ay gh?

us rua w mh p uf& Hkt vky fudky J oJo JrJrJ vkyf c si fae wm av ? puf & Hkt v kyf v nf; r& ao ; aw mh oli ,fc sif; u ole J@y J t 0 wfv dkufa v# mfz dk@ w d k ufwGe f; vm w, f? y xr aw mh t & rf; &Su fov dkj zp frdw ,f? v kyfa eu st v kyfv n f; r[ kwfa wm h o drfi , f o vdkv nf; cHp m; & w,fa ? 'ga yr Jh bm yJj zpfj zp f vkyf= un fhr,fa v qkd+ y D; t 0w fav #m fw Jh t vky fudkpv kyfy gw ,f? u sr t c k xdr Swfr dyga o; w ,f? y xr OD; qHk; us roli ,fc si f; u ' Dt dr fut 0 wfa wGu dk e ifh u dkay ;r ,f/ i gu t j cm ; t drfv dkuf& S mr ,f v dk@a j ym w, f? us r v nf; 0rf; o mt m; &e J@ &v mw Jh* G rf; u yfwc keJ@ t 0w fav ; ig; p Hkudk 6 00 usy f a y; r ,f qdka w mh t a w m fav ; udk 0 rf; y rf; wo me J@ a o m if; & if; j r pfx J o Gm ; a v #m faw mhw ma yg h ? [ dka& mu fa w mh t 0 wfu dka& Zv Hk xJx nfh/ a &a wG qGwf+ y D; qyfj y m r _ef@a v ;x nfhv dku f w ,fqd k&i fyJ t dk;- xGu fvm v dkuf w Jh ao G; aw G[ m n ‡Da pm fudkeHv dk@ ? usr j z ifh t efa wm i f t efx Gufw, f? 'g ay rJh u sr pO f; pm ;r dw, f/ o lrs m; a wm i f v kyfE dkif a o; &i f i gu a& m bm vd k@r vky fEdki frvJ qd kwJht aw G; eJ@ + yD; at mi f pi f= u, fat mi f a v #m fzGw fay ;v dkufy g w ,f? t drfrS m qdk 'Dt vky faw G us rw cgr Srv kyfc Jh& bl;? a t ; a t ; a q; a q; p m; a om uf+ yD; t c sde fwe f&i f t p fra wGudk t Edki f,la ec Jhrdw my g? ck a wm h us r ' Dvdka wGv ky f a e& w, fqd kw mo d& i f t p fra wG pdw fau mi f;E dk ifr Smr [ kw fygb l; ?

r ww fEdki f bl; a v/ w o u fvHk; o l rsm ; udk r SDwG, fae vd k@& rSm r[ kwf bl; qdkw Jh t aw G; aw GuyJ u sru dk t m; w uf a pc Jhygw ,f? 'D vdke J@ olr sm ;t 0w f aw Gudk av #m fay ; & if; e J@ w ae @a wm h a o m if; &i f; j rp f [ dkbu furf; e J@'Dbu fu rf; u dk uk e fxr f;w Jht v kyfw c ku t cG i fhay ;v mj ye fygw ,f? j r0 wD+ rdK@ rSm rkd; uk w f*dw f qdkw J h e ,fj cm ;* dwfw *dw f&Sd+ y D; a wm h xkdi f; bu fur f;u ae t J' D*d w fudk j z wf+ yD; j refrm bufur f; udk o Gm; r, f qkd& if u sy f 5 00 ,lyg w, f? t u, fI us ru vla wGu dk 'D*dw fua e u l;z dk@qG,fE dk ifw ,f qdk& i f 1 00 wp f&m &r ,fv dk@ * dwfi ,fa v; wc krSm wm 0e fus ae w Jh O D; } uD; u aj ym yg w,f? t J'g t j yi fudk t J'Dv lrSm t xky faw Gt y dk; aw Gygv dk@ u lo, fcJha y; &i f vn f; o ,fc u& ao ; w ,fa v? 'g a= um ih f t J'Dt v kyfu us rt wGuf ydkt qifa j y w, f qdky ga w m h? ' ga yr Jh v nf; w cg wa v r def; ua v; qdk+ yD; x duy g; &du yg ;v kyfc si fwJh t rs Kd; om ;a wGu dkvn f; a &Sm if& if; & S m; &i f v _yf& S m; &ke f; ue fcJh &y gw ,f? w cs dK@t rs Kd; om ;a w Gqdk 'Dt x kyfu dk r if; , l qdk+ y D; a pw em a u m i f;o vdke J@ z i f udkykw fao ; w, f? w c sKd@ qd k& if v m oli ,f c si f; qdk+ y D;

j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H ---- + idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ; twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m; 5 1

y cHk; u dk v mz u fw wfa o; w, f ? w cs Kd@u sa wm hvn f; w u, fht pf u dk&i f;a w Gvdk u ln Dyg w ,f? 'g ay rJhvn f; r def; u av ; qdk+ y D; t om ;, lwJhv lu c yfrs m; r sm; & ,f? b, fvdkyJj zpf j zpf udk, fut cu ft c Jj zp fae aw m h 'Dvdky J a &Sm if& if; & Sm; &i f; eJ@ vky fudk i f &w my gyJa v?

t c kcs defx d u sr r ar hEkd i fwJhj z pf& yfw ck& Sdygw ,f ? wa e@r S m us r a us ;Z l; & Si f j zpfvm r,fh t p frw a, mu fudk ol@ t xky faw Gulo ,fa y; &i f; a om if& if; j r pfx Jua e w bu fur f; udkj z wft u l; rSm a o m if; &i f; j rp fu '%fcw fw m yJv m; / t &u for m; a w G u bJ p nf; ur f; r& Sdwm v m; / j re frm aw Gvm ; x dki f; a wGv m; ro d ac s m if; a &x Judk ykv if; u GJaw Gyp fxm ;a w m h u sr aj cz 0g; E kEkrSm y kvi f; uG Jp& S+ y D; aj ca xm ufu GJ oGm ;y ga wm hw, f ? [ ufw uf} u D; uGJoGm ; wm qdka w m h '%f&m u e nf; w m r[ kwfbl; ? ac s m if; v ,fa cg ifr Sm & Swm qdka w m h t xky fudk yp fcs cJh v dk@vn f; rj z pfw me J@ t H} u dwf+ yD; qu fxrf; c Jh&w m a yg hav ? 'Dv dkeJ@ uke f;a y: a &m ufa w m h ‘ t pfr &,f u| efa wm f hudkp dwfr qdk; yg eJ@ / u |e f aw m f t a& mu fry dk@Edki fa w mh bl; / aj ca xm uf ykvi f; uGJ& Svdk@y g’ qdkaw mh t J' D t pfr u ‘ [ ,f- [ kwfv m; j y yg t Hk; ’ qdka w m h u sr ' %f&m udk= unhf+ yD; olv n f; u sru dk o em ; oGm; w , f x ify gw ,f? u kefx rf; ct j y if a q; ukz dk@y g qdk+ yD; bwfa iG wp f&m ay ; cJha o; w, f ? t J'D t pfr udka wm h t c kcs defx d a us ;Z l; r ar hygbl; ?

tJ' Dt vky fvky f&i f;e J@y J a i Ga v; vn f;e nf; en f; pkr dvm + yD; a cs a x mu fu v nf; t em eJ@qdka wm h j r 0wDw Hw m ; xdyfr Sm pu fqJGo ef; we f;z G ifhx m; w, fvdk@ od& aw m h p ufqJGo Gm ; oi fygw , f? oi fwe f; c t w Guf us yfa iGe J@ o Hk;a x m ifa y; & ygw ,f? t w w f o ifu dkoHk; a x m if qdk aw mh u sr t wGu frqd k; ygbl; ? + yD; a wm h pu f&Hku dk vn f;o Gif; a y; t kH; r ,fqdka w mh us rt wGu faw mh [ e fusw ,fv dk@ qkd&r Sma yg hhav ? oi f we f;u 3 &u f qd k & if t + y D;p ufqGJww f a& m ? us ru aw mh 2 &u feJ@ t qJG oi fvdk u f&w , f? ww foGm; v dk@ u se fwJh ae mu fwpf& ufr Sm ae mu f xyfv mw Jht o pfa v; a w Gudk ul o ifa y; & if; eJ@ p u f q&m u dkz m; &w m a yg h? j r efrm j y nfr Smu t Jv dkzm ; rS ae &m& ww fwJh "a vha v; t w dkif; v kyfa y; &w ma yg h?

' ge J@ aj ca xm ufu t em vnf; a ys mu f/ puf qJGw m vn f; wwf/ t vky fu v nf; vla wGa c : ae + yDqdka w mh t vky fav #m ufzdk@ pdk i f; j yi f; &a wm hw ,f? vu fxJr S m & SdwJhj r efr my dkuf qHav ; aw Gudk b wfa iGv Jvdk u fwm bw fESp f& m au s m fau sm f&w, f? r J a q mufw bu fur f; ul; + y D; ykv dyfa &Sm if& if; pu f&Hka wG vdku fav # m uf w m ae mu f qHk; y ef; &HkqdkwJh odk; a rG; &Hkr Smt vky f&w , f? t J' Dpu f&Hkw &H kyJ oi f qJG a c: w mq dka wm h us rw dk@ t vky fvm av #m uf wJh t kyfp ku 5 a ,m ufv Hk; t J' D&kH udky J0i f&a w m h wm ay gha v? b m w wfE dkifr Sm v nf; / v ufx Jr Sm bwfa i Gw pf&m a us m fus efa o; a yr , fh w pfv vHk; vHk; v cr xkw frc si f;u dk ac |w mp m ; &r ,fqdk wJht o deJ@ aw mfa w m hfudk uo Dvi fwj z pfc Jh&

5 2 =u ufw la& G; b 0 wp dw fw a' o=u ufw la& G; b 0 wp dw fw a' o=u ufw la& G; b 0 wp dw fw a' o=u ufw la& G; b 0 wp dw fw a' o

w ,f? 0 i fw Jh&u feJ@ wGu fv dkuf& i f vp mx kwfzdk@ & uf a yg if; 20 a v m ufv dkt Hk; r, fq kd a wm h w ae @u dk i g; bw feJ@ pm ;r ,f qkd t qi faw mha j y Edkifw , fq dkay r , fhvn f; wu , f w rf; u ai Gig ; bw feJ@ b, fv dk@r S a vm ufa v m ufi S iSpm ; vdk@ r& ygb l; ? [ if; i g; bwfu w u ,fhe nf; en f; av ;y Jyg w, fav ? p dwfn pfv kduf / t m ; i, fvkdufe J@ 'Da i Gav ;u kef& i f i gbme J@p m; rv J qdkw Jht a wG; u a w mfa w m hfudk ESdy fpu fygw ,f ?

i g; & ufa vm ufa ea w m h pu f&Hkr S m t a ygi f; t o if; zJG@ &i f; olw dk@u a e wqi f h [ if; t a º uG; a& mi f; ay ;z dk@ t mr c Hc dki f ; &w ,f? 'Dv dke J@ pm ;a o m uf& wm t qifa j y vdk@ w z ufr Smv nf; qG,f wm av ; aw G udk p dwfa t ; vu fat ; eJ@q JGvdku f wm uHa u m i f; a xm ufr pGm yJ t J' Dvu 5 'g Zifa wm if qGJ&w , f? o dk; ar $; qJGw , f qdkw m a &S@j cr f; 1 2 x nf/ a em ufj cr f; 1 2 xn f&, f/ v uf 2 4 xn f qJGr S w pf' gZi fj yn fhwm yg ? wp f'g Z i f qdk&i f oHk; & ufa vm u fq JG&w, f ? u sr wdk@u oi fqJGa w G (ww fcg pa wG) qdka w m h ody fr j refao ;bl; ay gh ? r rSm ; at m i fvnf; *& kpdkuf& ao ; w, f? t c su f&nf v nf; ra rha t m i f r Swf& ao ;qdk a wm h i g; 'g Zif qdkw m a wm faw mf} u dK; } u dK; pm ; pm; e J@r SqJGv dk@ &w m?

a ys mfv dkufw ma væ u dk,fhv kyft m; c w pfa xm i fhi g; &m a us m f/ j r efr ma iGe J@ w Guf& if i g; a om if; eD; yg ; qdka w m h? j re frm j yn frSm &u fay gi f;2 0 v kyf& if i g; ao mi f; &z dk@ a 0 v ma 0; p G? t J'Dv u u sr a w mfa wm ft q ifa j y yg w,f? v cx kwfv dk@ [ if; zdk; a v; z ,f v dkufw ,f qdk&i fyJ bw fai G w pfa xm ifho H k;& ma vm ufu se fao ;w ,f ? u dk,fhu dk t mr c H a y; w Jholi ,fc s if; u dk rke f0, fau |; / p ufc sde fay ; wJh q& mu dk e nf; en f;y g; yg ; vu faqm i f 0 ,fa y; eJ@ v ufx JrSm wp fa xm i fa us mfu se fao ; aw mh OD; OD; z sm ;z sm ; t dr fudk us yfa iGE Sp f a om if; c J GeJ@ rkef@ yHk; a v; wy Hk;y dk@j zpfc Jhw, f? t az u o l@or D; t v kyfvk y fzdk@ xGufo Gm; w m o Hk; veD; y g; av mu f= u m+ y D; c krS pm wa pm ife J@ a i Gav ;r pdk@ rydk@ y dk@v dkuf w ,fvdk@ r nD; nL & Smy J o Hk;a w m ifr oHk; & uf bl; qdkwJh ow if; udk= um ;a wm h u sr rsu f&n f usr dw, f? t v ky f u dk} u dK; pm ;v kyfr ,f/ t a zhu dk a iG y dk@ r, fqdk w Jht a wG; yJ0 ifv mc Jhw , f? j zwfau sm fcJ h& w Jh t cw ft c Jaw Gudk t a zhu dk ay ; r oda pc si faw mhy gbl; ? 'Dv dk t c wf t c Ja wGudko m t drf u vla wGu dk w vHk; r use faj ym j yc Jh&i faw mh t v kyfa y; r vky faw mhy J ‘ & Sd yga p / wdk@r dom ; p k i wfa o= uw ma yg h’v dk@a j y m= u rSm a o cs mw ,f ?

u sr xuf b0 t c uft c Jaw G ydk+ yD; = u rf; = u wJh vla w G&Sdyg w, f ? b0y g & _H;/ t o ufa wGy ga y; eJ@ rdo m; pkw Gufw zHk v Gwfvy fr_w Gufw rsK d; ynm udk v dk; vm ;v dk@ x Gu f v mw Jhvla w Gv nf; re nf; yg bl; ? rdom ; pkt qi fra j yv dk@ r Ja qmu f udkw wfvm rSy J ' D a &m ufa wm h bm ydku f qHw j ym ; rSr & yJ qifa j c zHk; rSm xr i f; pm ;a v ;e J@ yJ u |e fcH/ t qi fr o ifh& if vdi fu |e fa wm i fj z pfc Jh= u& ao ; ygw ,f?

j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H ---- + idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ; twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m; 5 3

u sr wdk@j re frm b0 aw G 'Dv dkt aj ct ae aw G j zp fae = u &wm udk t pu aw m h bm a= u m i fhrSe f; ro dcJ hyg bl; ? a em ufydki f; rSm aw mh p uf& Hkt vky f} u D;y J vky fae &i f bm wdk; w ufr _rSr& Sdbl;v k d@j r ifv mw ,f ? 'D = u m; xJ t j yifA[ kokw av ;x G uf& Smz dk@ vr f; u u Hau mi f; ax mu frp Gm a y: v mw ,fqdkyg aw mh ? b, folr Sef; ro dw Jh t pfu dkwa ,m u f u ' Dpm t kyfa v; z wf= u nfhy gqdkvdk@ ola y; wJhp mt kyfu dk t a qm i fudk ,lv mz wfr dw, f? t dk; æ u rBm wv $m; rSm t rsK d;o rD; a wG v kyfE dkifw mt rsm ; } u D;y J qdkw m odc Gifh& vd kufo v dk bm a= u m i fhck v dk qif; &J' kuQ c H+ yD; olr sm; E dkifi HrSm t v ky fvm vky f& w ,f qdkw mu dk a u m if; a um if; } uD; odo Gm; a wm h puf& HkrS m &SdwJho li, f cs if; a wGu dk t az mf qG ,f/ t vky for m; O ya 'e J@qdk ifw Jht a = um if; t &m aw G udk t vkyfo rm ; t a &; udkv kyfa eo l aw Gu o doi fh o d x dkufw ,f qdk+ yD; v ma j ym a w m h o ifw ef; aw Gvdku fww f/ 'Drdku a & pD& ufwdko ifw ef; a wGv dkufw wf/ v l@t cG i fht a &; &u fwdkoi fwe f; aw G vdku fwwfe J@ t vkyfa wGu ys u f v mw Jht j y if ol i ,fc si f;a wGu dkyg a c : aw mh = um = u m t vky f&Si f ut j ri fuy fvm w, f? t a= um if; r& Sdt a = um i f;& Sm+ yD; t vky fj z Kwfc si fvm w, f ? pu f qGJc 'g Zifa ps ;a wGu dk o l r sm ; puf& Hkxu f a v# mha y; vm wJ ht xd ao G;w dk; prf; v mw ,f?

us ruv nf; b,f& rvJ/ puf & Hku v la[ mi f; aw Gudk pn f; &Hk; &w ma yg h? ‘ t pfu dkwdk@ t pfrw dk@v kyfw m 'Dp uf& HkrSm t en f; qH k; oHk; E Spfa vm u fa wmi f&Sda w m hr, f/ bm j zp fvdk@ a y; o av m u fyJ, l&w m vJ/ usr ua wm h ckE Spfv yJ&Sda o; w ,f/ a cg if; i Hk@ r cHE dkif bl; / xdki f; bk&i fu dk, fwdk i f w ae @v kyft m ; c ow frSw fx m ;w m 1 45 bwf’ v dk@ a j y mj y w, f? wu ,fv nf; t vk y form ; Oy a' t & pu f&Hka wGr Sm ow frSwfw Jht v ky f c sde ft j y if t c sde fydkv kyf&& if 25 bw f/ cka w m h ' Dxu fydkv m w, f ? b,fvkdy Jj z pfj z pf w ae @u dk 14 5 bwfr &&i fa w mi f wa e@ 10 0 av mu feJ@ t c sdefy dka= u; a v; ay ; &i fyJ u sr wdk@v dk j r efr mt vkyfo rm ; aw G t wGu f a wm faw mfhu dk[ efu sa ey g+ y D? 'ga yr Jh c kaw m h t cs defy dk n 1 1 e m &Dt xd qif; v n f; r m; rm ; ac gu f qJG a j c mu fwx k w fyJqdk aw mh t & rf; u dk ac gi f; yHkj z wfv Gef; ae yg w, f ? t x nft a& ; } uD; & if} u D; ovdk r e m ; wrf; v kyf& wm ? t vky fcs defu wa e@ rSm 8 e m& D qdk w m 'Dp uf&Hku vl a wG oda w m ifr o dvdku f bl; ? t j yi fA [ kokw &Sm rSyJ t vky for m; wp fa , mu f[ m t v kyfc sdef 8 e m& DbJv ky f&r Smj zpf+ yD; t J'D t cs defx ufa usm f&i f t c sde fydk a= u; &Sdw ,fqd kwm od& w,f? us rw dk@v dk a &$@ aj ym if; t v ky f o rm ; aw Gu j refr mj yn frSmt vky f r&Sdv dk@ xdki f; bufu d k w& m; r 0i f t c uft c Ja wG= u m; u ae c dk; 0i fvm w ,f/ 'Da &m u fa wm hvn f; xdk i f; t v kyf&Si fa wGu t v um ;e D; eD; c dkif; c si f= u w,f qdka w m h b,frS m e vHx lEdki faw mhr vJ?

j refrm j y nfo m; aw Gcs if; c s i f;v nf; *kwfa oG; p kyfw Jhola wGu& Sdao ; w,f? x dkif; p um ;a v; e nf; en f;w wfw Jh olu xdki f;u dkzm ; / j re frm t c si f; csi f ; udkz d/ udk, ft a e

5 4 =u ufw la& G; b 0 wp dw fw a' o=u ufw la& G; b 0 wp dw fw a' o=u ufw la& G; b 0 wp dw fw a' o=u ufw la& G; b 0 wp dw fw a' o

a cs mi fa &; t w Guf a oG; x dk; v dkxdk; / v lrs Kd; pHk p &dku frs Kd; pHk&Sd= uw ,f? 'g aw Gu x kdif; E kdi f i HrSm us ifv nfa ewJh j r efr mj ynfo m; a wGt a= u mi f; aj ym wm yg ? 'ga y r Jh o wWd& SdwJh a e& m r Sma wm h t ma yg ufa t m if a j y m, l& w, f? &Jj ri f&i f a = u m ufw wf w Jh'dk@ j re frm aw Gu dk x dkif; a wGu t m; e nf; cs ufu dkodj y efa &m ? e n f; en f; j zp f ykv dyfeJ@ zr f;c dki f;r ,fw uJ uJ? u dk,fhr Smv nf; t v kyfor m; u 'f&Sd a ew ,f/ ' gv nf; a = um ufw ,f t j ypfra j ym yg eJ@? j refrmj yn frSm qdk t J'Dv dkpp fom ;a wGu dk & Sifbk& i fxu fa= um u f&v dk@ t us ifhy ga ew my g?

' Dvdke J@ u sr wdk@ t vky f&Hkr Sm 'gZ i fa p s; a y; enf; vdk@ t v kyf& Sifu d k wdk; a wm if; a wm h ra y; Edki f bl;/ rvky fcs ifr v ky feJ@v dk@ c yfr mrm a j ym aw mh p dwfx Jr cH c si fbl; ? vky faz m f u dkifz ufa wGp k/ + ydK ifw lw Gef; & ifa &G@ E dkifw ,fv dk@ t m ;a y; p um ;a wGe J@ t m ; vHk; t w lwl qENj y= u r, fqdkj yD; p nf; &Hk; rda w mh a oG; r enf; w Jh t r sK d;o rD; a wGx Gufvm = u w, f? a em ufa wm h t r sK d;o m; a wGv nf; yg vm = uw ,f? t m ; vH k; a ygi f; 75 a ,m uf ? pu f& Hk r Sm& SdwJhv lt m ;v Hk;u 20 0 a usm frSm 25 &m c kdi fE_ef; x u fa wm h a us mfw ,f qdk&i fy J a t m ifj ri fzdk@v rf; p uj r ifa e& j yD? 'g eJ@ or* ~av ; zJG@+ yD; t J' Dt z GJ@rSm A [ dkau mfr w D 1 0 a ,m uf/ O uUX wa , m uf/ t a xGa xGt wGi f; a& ;r SL ;/ w JGbu f t w Gif; a &; rSL ; w a ,m uf/ b¾ m ;a &; r SL; e J@ a iGpm & i f; pp fqdk+ y D; t oD; o D; zJG@p nf; vdku fw , f? u sr wdk@& Jh t v kyfo rm ;t cGi fht a &; t w Guf t m ;} udK; r me fwu feJ@ } udK; p m; cJha yr ,fhv nf; p uf& Hku t vky form ; wkdi f; x i foa v m uf r yg 0i f= um wm aa = u mi f h u sr wdk@ v _yf& Sm; r_a v; &_H; e drfhc Jh&w ,f ? 'Dv dkat mi fj ri fr_r &Sd c Jh wm a= u mi fh u srw dk@a wG p dwf" mw fusc Jh= u w, f? ' ge J@yJ t c sKd@befa u m uf wu f uk efw ,f? w c sKd@ ua wm h t j c m; pu f &Hka wGr Sm t v ky f a j y mi f; vkyf= uw ,f? 'g ay rJh b,f v dkyJj z pfj z pf usr wdk@ &Jht cGi fht a &; aw Gt w Guf w kdu f y GJ0i fcJhw Jht a w G@t } u HKau mi f; av ; a w Gaw mh &c Jhygw ,f ?

u sr ua wm h u sr ol i ,fc si f; vky f az mfu dkifz u fa wGe J@ t vky for m; a wG= u m; x JrSm olw d k@&Jht cGi hft a &; a wGe J@y w fou f+ yD; a qG; a EG; w m aw G/ A [ k okw zv S,fw m a w G u dk qu f vufv kyfa qm ifc Jhyg w, f? 'Dv dkrs Kd; aw Gvky fae wm [ m w cs def rSm usr wdk@ t a e e J@ pde fac : r_a wGu dk &i f qkdi fvm &r , fqkd w mo day r, f h t cka vm a v mq ,fa wm h us r b0u + idrf; c sr f;a ey gw ,f? c ufc J= ur f; wrf; p Gm j zw foe f;c Jh&w Jh u sr b0u dk a us mc dki f; c Jh+ y D; t c ka wm h u sr &Jh t em *w f vr f;t wGu f a v# mu fvSr f; ae yg+ yD? u sr &Jh b0 t a = u mi f; udkzw f&_+ yD; p mz wfo la w Gt ae eJ@ w pHkw &m t m ; wu frdr , fvdk@ vn f; us r a r# mfv ihfy gw ,f ? Ò

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&+idrf;csrf;a&+idrf;csrf;a&+idrf;csrf;a&;;;;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; 55

tem*wftvif;wef; ,luvpf

orD;u xdkif;EkdifiHawmifydkif;a'orSm aexkdif+yD; toufu (15) ESpf&Sdyg+yD? orD;udk wcsKd@vlawGu vSw,fvdk@ajym=uygw,f? orD;&Jh tom;ta&uawmh ndKpdrfhpdrfhav; aygh? 'ghtjyif orD;&Jhb0rSmvnf; aocsmwJhtem*wf ar#mfvifhcsufawGudk ydkufaxG; &if; b0qufaeolyg? 'gayrJhvnf; [dkt&ifwkef;uqdk&ifawmh orD;b0[m 'Dvdk ar#mfvifhcsufawG r&Sdao;ygbl;?

orD;&Jh rdbESpfyg;u orD;udk xdkif;EkdifiHrSm arG;zGm;cJh=uygw,f? orD;rSm tpf udkESpfa,mufvnf;&Sdygw,f? olwdk@udkvnf; xkdif;EkdifiHrSmbJ arG;zGm;cJh=uwmyg? 'gayrJh orD;wdk@u xdkif;vlrsKd;awmhr[kwfygbl;? jrefrmEkdifiHuvm=uwJh a&$@ajymif;tvkyf orm;awGjzpfygw,f? a&$@ajymif;tvkyform;qdkwm xdkif;EkdifiHrSm olrsm;rvkyfcsifwJh yifyef;+yD; tEW&m,frsm;wJhtvkyfawGudk vkyfcenf;enf;eJ@ vkyf&wJholawGyg? orD;rdb awGuawmh &mbm+cHtvkyform;awGaygh? tazeJ@tpfudkawGu nq,fem&Davmuf up+yD; awmifay:rSm&SdwJh &mbm+cHrSmtap;jcpf&ygw,f? tap;jcpfw,fqdkwm &mbm yif&Jh tacgufudk "g;aumuf&Snf&SnfeJ@vSD;xkwf+yD; tap;xGufvmatmif jyKvkyfay; &wmyg? nbufrSmbJ &mbmap;xGufwJhtwGuf OD;acgif;rSm bwfx&DrD;udkaqmif; +yD; wyifrSwyif ul;vl;um wnvHk;tap;vSD;=u&ygw,f? ig;em&Davmufa&mufwJh tcg tareJ@orD;uvdkufoGm;+yD; jcpf+yD;om; tap;&nfawGudk ulnDodrf;qnf;ay;&yg w,f? 'gudk ae@pOfrdk;r&GmwJh ae@wkdif;vkyf=u&ygw,f?

orD;wdk@[ma&$@ajymif;tvkyform;awGqdkawmh ae&mtwnfwusr&Sdygbl;? olaX;aumif;&if tvkyfqufvkyf/ raumif;&if olaX;opfxyf&Sm xyfajymif;eJ@ xkdif; EdkifiHrSm w0JvnfvnfeJ@ae&wJhb0awGyg? wcgwcg jrefrmjynfjyefcsifw,fvdk@ taz udkajym&if tazu ‘jrefrmjynfrSm tvkyfvkyf&if xrif;awmif0rSmr[kwfbl;? wcg wav ppfwyfu ay:wmrdvdk@ rdkif;eif;rd+yD;aocsifaorSm? xdkif;EdkifiHrSmawmh b,f vdkbJjzpfjzpf jrefrmjynfxufawmhomygw,forD;&,f’vdk@ t+rJajymwwfawmh orD; vnf; xyfrawmif;qdk&Jawmhbl;aygh?

aemuf+yD; orD;u wcgrSausmif;raecJh&bl;? wae&muwae&mudk a&$@ ajymif;ae&wJhtjyif xkdif;ausmif;awGrSm jrefrmEdkifiHom;uav;awGudk vufrcHwm a=umifh rae&wmyg? 'gayrJh orD;u xdkif;pum;a&m Armpum;yg/ aumif;aumif; ajymEkdifygw,f? wcgwav aq;&kHaq;cef;rSm bmomjyefzdk@tcuftcJ&SdwJh b0wlt

56 tem*wftvif;wef;tem*wftvif;wef;tem*wftvif;wef;tem*wftvif;wef;

vkyform;awGu orD;udkbmomjyefzdk@ tultnDawmif;wwfygw,f? 'gayrJh orD; u ausmif;wwf+yD; pma&;pmzwftvGefwwfcsifygw,f? xdkif;ausmif;a&S@u jzwf oGm;&if orD;eJ@&G,fwluav;awGudk=unhf+yD; ausmif;aecsifvGef;vdk@ c%c% rsuf&nf uscJh&w,f? orD;wdk@b0u bm&nf&G,fcsufrSr&SdyJ ar#mfvifhcsufawG aysmufqHk;ae wJholawGyg?

tJ'DvdkeJ@aevmwm qlemrDqdkwJha&v_dif;}uD;u orD;wdk@zefia'o urf;ajc udk rar#mfvifhbJ wdkufcwfvma&m? aovdkufwJhvlawG renf;raembJ? tJ'DtxJrSm xdkif;a&m/ EkdifiHjcm;om;tjyif urf;ajcwav#muf yef;&HvkyfwJh jrefrmtvkyform; awGtrsm;}uD; a&xJrSm toufaysmufoGm;=uw,f? tJ'DaemufrSm u,fq,fa&; tzGJ@awGa&mufvm+yD; vlaoawGudk ajrcszdk@vkyf/ touf&SifwJholawGudk vdktyfwm ulnDeJ@ olwdk@awGrSm tvkyfawG&_yfaeyga&m?

'DvdkeJ@ av;ig;vavmuf=umwJhtcg jrefrmausmif;awG zGifhr,fvdk@=um; w,f? orD;u [kwfrS[kwfyghrvm;vdk@xifrdw,f? 'gayrJh wu,fbJ jrefrmausmif; awG zGifhvSpfEkdifcJhw,f? orD;tazu orD;udkausmif;tyfay;w,f? +yD;awmh tazwdk@ orD;av; ynmwwfwJhtxd b,favmufbJcufcJcufcJ 'Dae&mrSmbJaeawmhr,f vdk@ uwday;vmw,f? orD;rSm 0rf;omvdkufwm rsuf&nfawmifusrdyg&Jh? ausmif;rSm orD;vdkb0wl oli,fcsif;awGtrsm;}uD;awG@&w,f? jrefrmpm/ xdkif;pmtjyif EkdifiHjcm; om;q&mawGeJ@ t*Fvdyfpmvnf;oifay;w,f? tckqdk&if orD;&JhynmoifESpf av; ESpfudkausmfvGefcJhyg+yD? 'ghtjyif twef;wkdif;rSmvnf; ynmoifqkawGudk qGwfcl;cJhyg+yD? tckawmh orD;wdk@b0[m ynmrJhb0awGr[kwfawmhbl;? 'Dxuf ynmudk }udK;pm; oif,l&if; orD;wdk@vdkb0wlawG&Jhb0udk jr‡ifhwifwJhae&mrSm jyefvnfvkyfudkifr,fvdk@ ar#mfvifhcsuftvif;a&mifawGudkydkufaxG;&if; orD;ae@wkdif;ausmif;wufaeygw,f?

vlwkdif;udk,fpDrSm ar#mfrSef;xm;wJh

tem*wfawGudk&,lydkifqkdif=uygapvdk@ qENjyK&if; æ? Ò

aqmif;yg;&Sif ,luvpfonf vl@tcGifhta&; v_yf&Sm;aeaom trsKd;orD;i,fwOD;jzpf+yD; xdkif;EkdifiHawmifydkif;wGif a&$@ajymif;tvkyform;.tcGifhta&;rsm;twGuf tvkyfvkyfaeol jzpfygonf?

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; +idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; +idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; +idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; 57

usr&JhatmifjrifrSK &cdkifya&m*suf

usremr,f vdkifvmyg? usr touf 46 ESpf &Sdyg+yD? usr jrefrmjynfarmif;awm+rdK@ e,fu &Gmw&Gmuvmygw,f? tckawmh aumhbZmrSm&SdwJh z[mhweD (+rdK@jyifysHus &yfuGufwck) rSm aewm=umyg+yDf? usr yxra,mufsm;u &dk[if*smwa,mufyg? 'gayrJh vufxuf+yD; 5 ESpfavmuf=um+yD;aemuf 'kuQonfpcef;rSm 0rf;a&m*geJ@ ao oGm;cJhygw,f? usr'kwd,a,mufsm;u b*Fvm;a'h&SfvlrsKd;jzpf+yD; usru ol&Jh'kwd, rdef;ryg? 'gayrJh 4 ESpf=um+yD;wJhaemufrSmawmh uGJoGm;cJhw,f? usrrSm uav;ig; a,muf&Sdygw,f? yxra,mufsm;eJ@ orD;ESpfa,mufxGef;um;cJh+yD; 'kwd,a,mufsm; eJ@ orD;wa,muf/ om;ESpfa,muf&cJhygw,f? usr orD;ESpfa,mufuawmh b*Fvm; a'h&Sf trsKd;om;awGeJ@ vufxuf+yD;=uyg+yD? usr&Jh'kwd,orD;uawmh odyfroefpGrf;yg bl;? t}uD;qHk;om;uawmh tdrfaxmifrusao;ygbl;? olwdk@[m 'gumu txnf csKyfpuf&HkrSm tvkyfvkyfygw,f? olwdk@&JhvkyfcawGudk olwdk@b0a&S@a&;twGuf pk aqmif;xm;=uzdk@udk olwdk@udk usrajymjycJhygw,f? 16 ESpft&G,f ti,fqHk;om;eJ@ usrtwlwlaeygw,f? olu wcgwav qdkufum;eif;ygw,f? &wJhydkufqHuawmh ol@toHk;p&dwftwGufygyJ? usru tckavmavmq,fawmh tdrfwtdrfrSm tdrfazmf tjzpf tvkyfvkyfygw,f? usr wpfvudk wmum 600 (tar &duefa':vm 10 xufenf;ygw,f) &ygw,f? usr ausmif;vnf; raezl;ygbl;?

j ref rm j y n frS x G ufaj y ; vm m +y D;a em uf ' kuQo n fb 0

usr jrefrmjynfu xGufvmwm 1978 ckESpfuyg? rmh*f (&cdkifvlrsKd;) eJ@ &dk[if*sm (rGwf qvifvlrsKd;) wdk@t=um; t"du&k%f;awGeJ@ zrf;qD;r_awGt}uD;tus,f jzpfvdrfhr,f qdkwJh pdk;&drfa=umufvef@r_awGu armif;awmeJ@ bl;oD;awmif+rdK@e,fawGu rGwfqvif t0ef;t0dkif;rSm txdwfwvef@jzpfapchJhygw,f? vlawG p+yD;xGufajy;=uw,f? usrwdk@ vnf; a=umufvef@+yD;xGufajy;cJh=uw,f? usra,mufsm;eJ@ usr[m 1 ESpft&G,f orD;uav;eJ@ usrrdb rdom;pkawGeJ@twlxGufajy;cJhw,f? 'DcsyavmifrSm&SdwJh 'kuQ onfpcef;rSm usrwdk@ cdkvH_cJh=uw,f?

usra,mufsm;[m rmpwmwa,mufjzpfcJhw,f? (ol[m jrefrmvdka&m t*Fvdyfvdkyg oif,lcJhwJh &kd[if*smwOD;jzpfw,f?) 'Dcsyavmif'kuQonfpcef;rSm tul tnDypPnf;a0wJhpm&if;rSwfwhJhtvkyf olvkyfcJhw,f? &dk[if*smrsKd;cspfwyfOD; Rohingya

58 usr&Jhatmifjrifrusr&Jhatmifjrifrusr&Jhatmifjrifrusr&Jhatmifjrifr_

Patriotic Front (RPF) vdk@ac:wJh wckwnf;aom &dk[if*smvlrsKd;rsm; EdkifiHa&;ygwDudk axmufcHolwOD;vnf; jzpfcJhygw,f? tJ'Dtjyif pcef;xJrSm&SdwJh olwdk@&Jhudk,fpm;vS,f awGxJuwOD;vnf; jzpfcJhygw,f? yxrawmh usrwdk@ tcef;i,fav;wckrSmyJ tajc csaexdkifcJhw,f? aemuf 2 v 3vavmuf=umawmh teD;tem;u&GmrSm usr a,musfm;u usreJ@ usrorD;av;twGuf tdrfwvHk;aqmufay;zdk@ qHk;jzwfcJhw,f? wae@vHk; RPF pcef;xJrSm tvkyfvkyfavh&Sd+yD; nbufrSmawmh tdrfudkjyefvmyg w,f? usrwdk@[m rSwfyHkwifxm;wJh'kuQonfawGjzpfwJhtwGuf pcef;xJu &duQmudk vnf;&cJhygw,f?

0 rf; a&m * g u l;p u fr_ ES ifh rk qdk; r b 0t j zp fo dk@ u s a& m ufo Gm ; j c if;

wpf&ufrSmawmh pcef;xJrSm 0rf;a&m*gt}uD;tus,fjzpfyGm;ae+yD; vltawmfrsm;rsm; vnf; a&m*ga0'emcHpm;ae&w,fvdk@ usra,mufsm;u usrudkajymygw,f? aemuf wae@rSm olpcef;xJudk xyfoGm;cJhw,f? ae@cif;oljyefvmawmh usrrdbawG qHk;oGm; +yDvdk@ajymcJhw,f? oludk,fwdkifvnf; reufcif;uwnf;u aeraumif;jzpfcsifaew,f/ 0rf;a&m*gul;pufcHae&+yD; t}udrfrsm;pGmtefaew,fvdk@ ajymcJhygw,f? ol@yHkpHu EGrf; e,fae+yD;awmh a&cef;ajcmufaechJygw,f? oltdyf&may:rSm vSJaecJh+yD; rxEdkifcJhbl;? aemufawmh olqHk;oGm;cJhygw,f?

tJ'Daemufawmh usrb0rSm bmrS r&Sdawmhbl;/ tm;vHk;qHk;&H_;oGm;cJh& w,f? usrrdbawGeJ@ usra,mufsm;vnf; aoqHk;oGm;cJhw,f? usrrSmvnf; udk,f 0efav;veJ@ usef&pfcJhw,f? a'ocHawGu usra,mufsm;udk ajrjrKyfay;cJh=uw,f? usrwdk@tdrfrSm ESpf&ufavmufaeae+yD; usreJ@ usrorD;av;udkulnDzdk@ tvmxHrSm qkawmif;cJhw,f? wywfavmuf=umawmh usr 'kuQonfpcef;udkoGm;cJhw,f? pcef;wckvHk;eD;yg;[m okomefwpjyifvdk ajymif;vJoGm;cJhwmudk jrifawG@cJh&w,f? usr tpfudkwpfa,mufeJ@ usrnDrukdom awG@cJh&w,f?

t p fu dkt& if ;. v lu k efu l; j cif ; cH& aw mhrn fht aj ct a e

tpuwnf;u usra,mufsm;acgif;csoGm;cJhwJh 'DcsyavmifrSmyJ aecsifcJhw,f? 'gayrJh vdk@ usrtpfudku usrorD;av;udk 'kuQonfpcef;u rdom;wpkqDrSm arG;pm;zdk@ay;+yD; usrudkusawmh usrrodwJha,mufsm;wa,muf (tJ'Da,mufsm;u usrudk ygupP wefEdkifiH/ um&mcsDudk ac:oGm;csifwJhol) eJ@ay;pm;zdk@pDpOfaewJh tpDtpOfudk usrod vdkuf&+yD;wJhaemufawmh usrpdwfajymif;oGm;cJhw,f?

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; +idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; +idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; +idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; 59

usra,mufsm;qHk;+yD; oHk;av;&ufavmufusawmh usrtpfudk usrtdrfudk a&mufvmcJh+yD; usrudk aemuftdrfaxmifjyKzdk@ ajymqdkcJhonf? olu tJ'Dpum;udkyJ xyfumxyfum vmvm+yD;ajymaechJw,f? usru i,fi,fyJ&Sdao;wJhtwGuf usr b0wckvHk;a&S@a&;vnf; &Sdao;w,fvdk@vnf; oluajymcJhygw,f? um&mcsDua&muf vmwJh a,mufsm;aumif;wa,mufudk oloda=umif;/ tJ'Dvluvnf; 0rf;a&m*gjzpf+yD; wJhaemuf usrpcef;xJudk oGm;vnfwkef;u usrudkawG@zl;wJhta=umif;/ tJ'Dvlu usrudk vufxyfcsif+yD; um&mcsDudkac:oGm;csifwJhta=umif; tpfudku usrudkajymcJh w,f? pcef;xJrSm orD;av;udkarG;pm;zdk@ oabmwlxm;wJh rdom;pkwpk&SdwJhtwGuf a=umifhvnf; usrorD;av;twGuf pdwfrylzdk@ usrudk ajymcJhw,f?

usrtpfudkt&if;u 'DvdkrsKd;ajymqdkwJhtwGuf usr tvGefyJ xdwfvef@wkef v_yfoGm;cJhw,f? olu usrudk vlukeful;wJholqDudk a&mif;csifaecJhw,f? usru ukd,f0efvnf;&Sdaew,f/ +yD;awmh usrorD;av;udk qHk;&SKH;&rSmudk tvGefyJ pdk;&drf a=umufvef@aecJhw,f? orD;udkac:+yD;xGufoGm;zdk@ qHk;jzwfvdkufw,f? 'gayrJhvnf; b,fudk oGm;&r,fqdkwmrodcJhbl;?

usrnDrti,ftwGufudkvnf; usr pdk;&drfrdw,f? tJ'Dtcsdefwkef;u olu uav;omom 10 ESpf/ 11 ESpfavmufyJ &Sdao;w,f? usrudk,fwkdifuvnf; r&_Edkifr u,fEdkif tcuftcJeJ@jzpfae&wJhtcsdefrSm nDrav;twGuf usr b,fvdkvkyfulnDay; EkdifrvJ? usr&Jh udk,fydkifvHk+cHKr_twGufvnf; usrpdk;&drfaecJhw,f? tpfudkuawmh usr wdk@nDtpfrESpfa,mufpvHk;udk a&mif;zdk@jyifqifaecJhw,f? usrnDrav;u t&rf;i,f ao;wJhtwGuf vlukeful;wJholu ol@udkodyfpdwfr0ifpm;cJhbl;? usrudkom pdwf0ifpm; cJhw,f? odk@ayr,fhvnf; usrtpfudku usrudka&mif;zdk@ ratmifjrifwJhtcgrSm usr nDrav;udk tJ'DvlqDudka&mif;cJhw,f? 'Dae@xdwdkifatmif usrnDrav; aoovm; &Sifovm;qdkwmudk usrrod&bl;? olvnf; usrudk wcgrSrqufoG,fbl;? olb,f ae&myJa&mufaeae oltqifajyzdk@ usr t+rJwrf;qkawmif;ay;aeygw,f?

au m hbZ m o dk@ xG u faj y ; a&m u f& Sdv m j cif ;

usr&Jh tajctaeawGudk aqGrsKd;tenf;i,fpyfwJh 'kuQonftrsKd;orD;wOD;eJ@ wdkifyif cJhw,f? olu usrudk ulnDzdk@uwday;cJhw,f? olu 'kuQonfpcef;uae aumhbZm udk ajymif;csifaewJhtwGuf usru ole@J tazmftjzpfvdkufygEdkifa=umif; usrudkajymcJh w,f? tJ'Daemuf usrwdk@ aumhbZmudkoGm;zdk@ jyifqif=uw,f? usr nDrav;udk um&mcsDudk rydk@&ao;wJhtwGuf usreJ@twl ol@udkac:oGm;cJhcsifayr,fhvnf; usr

60 usr&Jhatmifjrifrusr&Jhatmifjrifrusr&Jhatmifjrifrusr&Jhatmifjrifr_

tpfudku ol@ukdtcsdefjynfhapmifh=unfhaecJhwJhtwGuf rac:cJhEdkifbl;? aumhbZmrSm a&mufawmh usraqGrsKd;wpfa,mufu usreJ@orD;av;twGuf tcef;i,f wckpDpOf ay;cJh+yD; usrwdk@om;trdudk ol@a,mufsm;bufu rdom;pkaqGrsKd;awGeJ@ ay;aecJhw,f?

usr[m t+rJyJ taumif;udkomawG;awmpOf;pm;w,f? usrrSm cifyGef; onf&Smay;xm;cJhwJh a&$ypPnf;wcsKd@eJ@ aiGwcsKd@&Sdaeayr,fh &SdaewJhypPnf;awGay:rSmyJ rrSDcdkcJhbl;? usr csufcsif;yJtvkyf&Smw,f? b,ftvkyfrsKd;rqdk &SmcJhw,f? oHk;av;&uf twGif;rSmyJ usraeaewJhtdrfu trsKd;orD;u tvkyfwck&Sdaea=umif;/ odk@ayr,fh usrrSmu udk,f0efvnf;&Sdae+yD; orD;av;vnf;&SdaewhJtwGufa=umifh tJ'Dtvkyfu usrtwGufenf;enf;cufEdkifa=umif;ajymcJhw,f? usrvkyf&r,fhtvkyfu om;oHk; a,muf&SdwJh toufvnf;}uD;ae+yDjzpfwJh rkqdk;zdkolaX;wOD;tdrfrSm ulnDvkyfudkifzdk@jzpf w,f? tJ'Dtzdk;}uD;[m tdyf&mxJrSmyJ vSJae&w,f? vkyf&r,fhtvkyfawGuawmh ol@udk *&kwpdkuf=unfhay;zdk@/ ol@t0wftpm;awG av#mfzGyfay;zdk@/ tdyf&mcif;vJay;zdk@/ tcsdefrSefaq;wdkufzdk@eJ@ olvkdtyfwmawG jyKpkay;zdk@awGaygh?

usr tJ'Dtvkyfudk vkyfr,fvdk@ oabmwlcJhw,f? tJ'Demrusef;wJholtdrf udkoGm;+yD; tvkyfpwifvkyfudkifcJhw,f? usru i,f&G,f+yD; tvkyfvkyfEdkifpGrf; trsm; }uD;&SdcJhw,f? usrudk,f0efuvnf; usrtwGuf bmrSrjzpfbl;? nbuf tJ'DtdrfrSm tdyfw,f? olwdk@pm;zdkaqmifrSm usrorD;eJ@ usrtdyfzdk@ olwdk@pDpOfay;cJhw,f? tzdk; tdkaowJhtcsdefxd tJ'DtdrfrSm usrtvkyfvkyfcJhwmig;ESpf=umcJhw,f? usr&Jhvkyftm;c twGuf vpmaumif;aumif;vnf; olwdk@ usrudk ay;cJhygw,f?

tzdk;tdkaooGm;+yD;wJhaemufrSmawmh usr&hJ t&ifu cdkv_HcJhzl;wJh tdrfqDudk jyefoGm;cJh+yD;awmh olwdk@eJ@jyefaecJhw,f? tdrfiSm;cav;tjzpf ydkufqHenf;enf;ay;+yD; awmh wjcm;tvkyfwckudkvnf; &SmazGcJhw,f?

usru tvkyf}udK;pm;wJholwpfa,mufjzpfwJhtavsmuf +rdK@xJu tdrfawG rSm tdrfazmf/ oef@&Sif;a&;/ tcsuftjyKwf/ yef;uefaq;/ t0wfav#mfpwJhtvkyfawG vkyfcJhw,f? wae@udk xrif;ESpfeyfpm;&w,f/ naepmtusefawGvnf; &wmrsKd; vnf;&Sdw,f? +yD;awmh vukefwJhtcgrSm 100 wmumvnf; &w,f? 'D+rdK@eJh +rdK@uvl awGudk usroabmusw,f? +rdK@ol +rdK@om;awGu =uifemwwf+yD;/ b0&yfwnfa&; twGuf &kef;uefae&wJh rkqdk;ri,fi,fwa,mufjzpfwJhusrtay: pmemr_awGay;cJh =uw,f?

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; +idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; +idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; +idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; 61

'kwd,cifyGef;'kwd,cifyGef;'kwd,cifyGef;'kwd,cifyGef;

'Dw}udrfrSmawmh usrudk vufxyfzdk@cGifhyefvmwJh a'ocHtrsKd;om;wa,mufeJ@ usr awG@cJhw,f? yxruawmh usrol@udkjiif;cJhw,f? 'gayrJh olu tav;teufxm;wJh yHkay:ae+yD; usrudkvnf; usrtqifajyatmif oltaumif;qHk;}udK;pm;yghr,fvdk@ uwd ay;cJhw,f? ol@rSm yxrrdef;reJ@ om;awG&Sdaeayr,fh ol@tdrfu r+idrf;csrf;wJhtwGuf olraysmfbl;/ 'ga=umifh oltdrfudk rjyefcJhbl;vdk@ usrudk olajymjyw,f? usrvnf; txD;usefjzpfaewhJtwGuf aemufqHk;rSawmh ol@udk vufxyfzdk@oabmwlcJhw,f? usrtwGuf tdrfi,fwvHk;udk oluiSm;ay;cJh+yD; usrwdk@ wESpfavmuf twlwlaecJh w,f? aemufqHk;awmh ol@r,m;}uD;u ta=umif;pHkodoGm;+yD; a'golykefxawmhw,f? w&uf usrtdrfudkola&mufvm+yD; usrudk =urf;=urf;wrf;wrf;pum;vHk;awGeJh ajymqdkoGm;cJhw,f? ol@a,mufsm;udkvnf; oleJ@twlac:oGm;cJhw,f? 'gayrJh olu awmh usrqDudkvmvm+yD;awG@cJhw,f? tJ'Dvdkenf;eJ@aeae&wm &Sufzdk@aumif;w,f qdkwm usrodw,f? tJ'DtcsdefrSmvnf; usrrSm oleJ@&wJh wwd,orD;u&SdaecJh+yD?

w&ufrSmawmh usr tdrfeJ@ ol@udk xm;cJhzdk@ pdwfqHk;jzwfvdkufw,f? usr ig;ESpfavmuftvkyfvkyfcJhwJh olaX;tdrfudk usrjyefoGm;cJhw,f? usrb0rSm bmawG jzpfysufcJhw,fqdkwmudk olwdk@ rdom;pkudk usrajymjycJhw,f? olwdk@ usrtay: arwWmxm;=u+yD; olwdk@pm;zdkaqmifrSm aep&may;cJhjyefw,f? tJ'Dae&muawmh usr twGuf tvHk+cHKqHk;ae&mygyJ? usrvnf; olwdk@qDrSm tvkyfvkyfay;cJhw,f? 'gayrJh vpmrawmif;cJhygbl;? usrudk tjyifrSm tvkyfvkyf+yD; nrSm olwdk@qDrSm jyefvmtdyf zdk@udkvnf; olwdk@cGifhjyKcJhw,f?

usrvufxyfcJhwJh trsKd;om;udk t+yD;tydkifuGJvkdufzdk@ qHk;jzwfcJhayr,fh vnf; olu usrudk ruGmEkdifbl;jzpfaew,f? wESpftwGif;rSmyJ usrudk ol@qD jyefvm zkd@ajym+yD; aemufwtdrfrSm oleJ@twlvmaezdk@ xyfajymcJhw,f? tdrftopfwvHk; ol xyfiSm;cJhjyefw,f? usrvnf; ol@udk 'kwd,t}udrf ,Hk=unfcJhw,f? wcg usrvnf; aemufxyfudk,f0ef&vmcJhjyefw,f?

'gayrJh usr&Jh qHk;oGm;wJh yxra,mufsm;eJ@arG;wJh usrorD;}uD;udk ol cGJjcm; qufqHw,fqdkwm r=umcifyJ odvdkuf&w,f? tJvdkod&awmh usrt&rf;yJ xdcdkuf a=uuGJ&w,f? tJ'geJ@ usrol@qDu xGufoGm;zdk@qHk;jzwfcJhjyefw,f? tJ'DtcsdefrSm usrrSm om;wa,muf&ae+yD? usrvnf; tdrfawGrSm tvkyfudk }udK;pm;vkyf+yD; &yf wnfcJhw,f? 'gayrJh tJ'Da,mufsm;[m usrudk b,fawmhrS at;at;csrf;csrf;ay;r

62 usr&Jhatmifjrifrusr&Jhatmifjrifrusr&Jhatmifjrifrusr&Jhatmifjrifr_

aecJhbl;? ol@orD;eJ@om;udk awG@csifw,fqdkwJhqifajcawGay;+yD; usrqDudk vmvm aecJhw,f? aemufawmh usrrSmvnf; aemufxyf udk,f0ef&vmchJw,f?

olb,fvdkvlrsKd;vJqdkwm wjznf;jznf;eJ@ usrodvmcJhw,f? ol&Jhom;ESpf a,mufeJ@ orD;twGufawmif toHk;p&dwfawGay;zdk@ olwcgrSm rpOf;pm;bl;? tJ'Dt jyifudk usrqDuae ydkufqHpacs;awmhw,f? wcgrSmqdk&if ol@udkay;zdk@ wmum 5000 udk twif;acs;cdkif;cJhw,f? oluawmh twdk;eJ@twl oljyefay;r,fvdk@ uwday;cJhay r,fh wcgrS jyefray;cJhbl;? tJ'Dacs;aiGawGudk usrbmomyJ jyefqyfcJh&w,f?

uHaumif;axmufrpGmeJ@yJ usrtvkyfvkyfay;cJhwJholawG&Jh t}uHjyKcsufeJ@ usrb%ftaumifhwckzGifh+yD;awmh usraiGawGudk tJ'DrSm odrf;xm;cJhw,f?

1990 ckESpfrSm usrudk,fydkifaiGeJ@ ajrwuGuf0,fcJhw,f? tJ'Dajr[m awmif ukef;av;ay:rSm&Sd+yD; tpdk;&u ydkif+yD;wJhaemuf a'ocHtrsKd;om;wOD;ydkifqdkifcJhwJh ajr jzpfw,f? olu b,folrS usrudk aESmuf,SufvdrfhrSmr[kwfbl;qdkwm tmrcH wJhtwGuf usrvnf; tJ'Dawmifukef;ajrtwGuf wum 7500 ay;cJhw,f? aemuf awmfawmf=umawmh tJ'DajrxJu wjcm;tydkif;awGudkvnf; wjcm;vlawGqD olcGJ+yD; pa&mif;ygawmhw,f? tJ'Dawmh wcga&mif;&if usr&Jhajrydkif;wydkif;udk usr qHk;&_H; aecJhw,f? 'Duae@rSmawmh usrajr[m 24 pwk&ef;rDwmom us,fawmhw,f/ usr tdrfwvHk;twGufae&myJ usefcJhawmhw,f?

usrtdrfudk 0g;eJ@ zuftrdk;eJ@ aqmufcJhw,f? +cHpnf;&dk;umwmutp aqmufvkyfa&;vkyfief;tm;vHk;vdkvdkudk usrudk,fwdkifyJvkyfcJhw,f? trdk;wyfzdk@t wGufyJ usrtvkyform;iSm;cJhw,f? usr&Jh 'kwd,a,mufsm;uawmh aps;u 0g;wvHk; ulo,fzdk@awmif usrudk rulnDcJhbl;? usr&Jh uav;ig;a,mufudk b,fu tult nDrSr,lbJ usrau|;arG;apmifha&SmufcJhw,f? usrorD;ESpfa,mufudkvnf; usrt vkyf}udK;pm;vkyf+yD; &SmazGcJhwJhydkufqHeJ@yJ vufxyfxdrf;jrm;ay;cJhw,f? usr'kwd, a,mufsm;[mqdk&if ol@orD;&Jh vufxyfyGJudkawmifvmrawG@cJhbl;?

u sru av ; rs m ;

usruav;awGu usrudk olwdk@&Jhtartjzpfa&m taztjzpfyg jrif=uw,f? bm a=umifhvJqdkawmh usru olwdk@twGuf t&m&mjznfhqnf;ay;cJh+yD; tar eJ@tazt cef;u¾ESpfckpvHk;udk ausyGefatmifvkyfay;cJhw,f? usrorD;awGtwGuf rdom;pk aumif;aumif;awGudk usr&Smay;EdkifcJhw,f?

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; +idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; +idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; +idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; 63

'D+rdK@u olaX;rdom;pk[m usrorD;t}uD;qHk;udk 10 ESpft&G,fxdatmif =unfhay;cJhw,f? orD;uvnf; olwdk@tdrfawGrSm olwdk@uav;udk jyefxdef;ay;wJht vkyfudkvkyfcJhw,f? pma&;/ pmzwfeJ@ csufjyKwfenf;awGyJ tJ'Drdom;pkqDrSm oloif,lcJh w,f? 'g[m ol@tdrfaxmifa&;twGuf tvGefyJtultnD&apcJhw,f? aumhbZm aq;&Hk&Jh uav;txl;ukq&m0efu i,fi,fuyJ ajcaxmufusKd;oGm;cJhwJh usr&Jh'kwd ,uav;udk jyKpkapmifha&Smufay;cJhw,f? usrorD;uvnf;q&m0ef&Jhom;udk jyef =unfhay;+yD; uav;eJ@twlupm;ay;w,f? q&m0efu ol@udk pm;p&m/ t0wft xnf/ ydkufqHeJ@ nbuftdyfzdk@ ae&mawGay;cJhw,f? 'D+rdK@&Jh aemufolaX;rdom;w pkuqdk&if usr&Jh wwd,orD;udk olrlvwef;+yD;+yD;wJhaemuf tvkyfac:cdkif;cJhw,f? ol@udk pm;p&m/ t0wftxnf/ ydkufqHeJ@ nbuftdyfzdk@ae&mawGvnf;ay;cJhw,f? usrorD;awGtwGuf usr ylyefp&mrvdkawmhbl;? b,folurSvnf; olwdk@udk raESmuf,Sufbl;? bmjzpfvdk@vJqdkawmh olwdk@[m =oZm}uD;wJhrdom;pkawGqDrSm aeaevdk@yJjzpfw,f? usrorD;awG[m olwdk@qDrSm tdrfazmftjzpfeJ@ uav;xdef;tjzpf vkyfcJh&wmrSefw,f? 'gayrJh olwdk@[m olwdk@tvkyf&SifawG&Jh apmfum;tjrwfxkwfjcif; rcH&bl;? olwdk@udk aumif;aumif;ay;w,f/ au|;w,f/ qifw,f? olwdk@vpmtjyif olwdk@tvkyf&SifawG[m olwdk@r*Fvmp&dwftwGuf =uifemr_a&m aiGa=u;awGyg ul nDay;cJhw,f?

usr orD;ESpfa,muf[m a'ocHvli,fav;awGeJ@yJ vufxyfcJhw,f? 'D a'ouowdk@om;awGudkyJ olwdk@a&G;cs,fcJh=uwmu olwdk@[m &dk[if*smowdk@om; awGxufydk+yD;awmh wm0efcHEdkifw,f/ ydk+yD;awmh rSDcdktm;xm;r_jyKEdkifwma=umifhyJ jzpf w,f? vHk+cHKa&;uvnf; t"dujy\emw&yfyJjzpfw,f? b*Fvm;a'h&SfvlrsKd;udk vuf xyfwmu olwdk@tem*wftwGuf ydk+yD;vHk+cHKapw,f?

t v ky f} u dK;p m ; j cif;

usrrdom;pkpm;0wfaea&;twGuf usr&kef;uefcJh&w,f? w&ufawmifrS usrrem;cJh bl;? ausmif;awGrSmqdk&if ausmif;csdefrSm oef@&Sif;a&;tvkyfortjzpfeJ@ tvkyfvkyfcJh w,f? ae@vnfcif;awGeJ@ naeydkif;rSm tdrfawGrSmtvkyfvkyfcJhjyefw,f? wcgw&HrSm nydkif;tcsdefawGrSm ig;zrf;ydkufawGudk jyifcsKyfwmrsKd;vkyfcJhw,f? 'Dae@xdwdkifatmif vnf; &kef;uefaeqJjzpfw,f? usrodyfcspf&wJh trsKd;om;uqHk;yg;cJh+yD;awmh usr&Jh0ef xkyf0efydk;awG avsmhyg;oGm;atmifvkyfay;yghr,fvdk@ uwday;cJhwJhtrsKd;om;u usrudk vdrfnmvSnfhjzm;cJhw,f? 'gayrJh usrudk b,fawmhrS opPmrazmufwJht&muawmh

64 usr&Jhatmifjrifrusr&Jhatmifjrifrusr&Jhatmifjrifrusr&Jhatmifjrifr_

usr&hJvkyfEdkifpGrf;/ tvkyf}udK;pm;r_/ &dk;om;r_ESifh taumif;jrifawG;awmr_awGyJjzpf w,f?

a'ocHjynfolawGu usrtay: aumif;aumif;qufqH=u+yD; ta=umif; t&mtawmfrsm;rsm; oif,l&mrSmvnf; ulnDcJh=uw,f? b*Fvm;a'h&SfEdkifiHrSm t awG@t}uHKaumif;rsm;&cJhw,f? rGwfqvifyGJawmf&ufawGrSmqdk&if tom;awGeJ@ t 0wftpm;opfawGudk usr&Jh tvkyf&Sifa[mif;awGqDuae &aewkef;yJjzpfw,f? wcsKd@ rdom;pkawGqdk&if olwdk@u +rdK@&Jhta0;rSma&mufae&if olwdk@tdrfudk=unfhay;zdk@ usrqD udk tyfxm;cJh=uw,f?

ajym&&if usr&Jhvlr_t0ef;t0dkif;udk usr r}udKufbl;? bma=umifhvJqdkawmh trsm;pk[m ysif;&d=u+yD; pdwful;,Oform;awGursm;=uw,f? olwdk@b0twGuf &nf rSef;csufaw/G yef;wdkifawG &Sif;&Sif;vif;vif;r&Sd=ubl;? enf;enf;yJvkyf+yD; rsm;rsm; vdkcsif=uw,f? olwdk@&Jhtqifrajyr_awG/ +yD;awmh jrefrmjynfxJrSm olwdk@b,fvdkawG jzpfae&vJqdkwmudk tjyifbufuvlawGqDudk ajymjy+yD;awmh olrsm;ay;pmurf;pm awGudkyJ awmif;cHae=uw,f? olwdk@udk 'gawGydwfyifxm;w,f/ 'D[mudkawmh r&bl; pojzifh t+rJyJnnf;wGm;=uw,f? t&m&mu olwdk@xHudkvmay;&r,fvdk@ cH,lae =u+yD; 'g[m olwdk@tcGifhta&;vdk@ jrifae=uw,f? tJvdktjrif[m ajymif;vJypfoifh w,f? &dk[if*smvlrsKd;awG[m taumif;jrif pOf;pm;r_vkyfEdkifatmif oif,l=u&r,f? vlawG&hJh tonf;ESvHk;udk b,fvdkatmifEdkifatmif vkyfrvJqdkwmrsKd;ukd oif,loifhyg w,f? olwdk@udk,folwdk@ ulnDEdkifatmif yxrOD;qHk; }udK;pm;=u&r,f? tJ'Dvkdvkyf+yD; rSom usrwdk@vl@r_todkif;t0dkif;rSm wu,fhajymif;vJr_tppftrSefjzpfvdrfhr,f?

t em *w fp d wfu l; ar#m frS ef; csu f

usruav;tm;vHk;udk vGwfvyfwJhwdkif;jynfwckrSm aysmfaysmf&$if&$ifeJ@vufxyfwmudk usrjrifawG@csifygw,f? olwdk@udk 'kuQonfawGtjzpfeJ@ usrrjrifawG@vdkbl;? usru olemjyKjzpfcsifcJhw,f? 'gayrJh usru tckolemjyKwa,muftjzpfoif,lzdk@ tdkaeyg+yD? wwfEdkif&if aeraumif;wJhvlawGudk jyKpkapmifha&Smuf&wJhtvkyfudk usrvkyfcsifyg w,f? tem*wftwGuf pdwful;tdyfrufzdk@ tcsdeftvHktavmufr&Sdbl;qdkwm usr odw,f? jrefrmjynf[m usr&JhEdkifiHjzpfw,f? 'ga=umifh usrwdk@b0awG +idrf;+idrf;csrf; csrf;aeEdkif+yD; aemufwcg xGufrajy;&awmhbl;qdkwJh tmrcHcsufom&SdcJh&if usrtJ'Dudk yJjyefoGm;csifw,f? 'gayrJhvnf; usrtwGuf aocsmaewmu jrefrmjynfudkjyefoGm; zdk@ enf;vrf;r&Sdbl;qdkwmygyJ? wjcm;b,fae&mudkrS xGufcGmoGm;zdk@ usr qENr&SdcJho

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; +idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; +idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; +idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; 65

vdk }udK;vnf;r}udK;pm;cJhygbl;? 'DrSm usrtwGuftqifajyaewmyJ? 'kuQonfb0udk vnf; usrjzwfoef;cJhzl;w,f? 'kuQonfwa,mufjzpf&wmudkvnf; usrodw,f? b0rSm cg;oD;p&mawGyJjynfhaewJh 'kuQonfwOD;tjzpf usraemufxyf xyfrjzpfcsif awmhbl;? tckawmh 'DrSm&SdwJhvlwdkif;[m usr&Jh armifESrawGozG,fjzpfae+yDav? Ò

Tj zp f&y fo nf The Arakan Project rS a u mhb Z m ( p pfw a um if; &Sd + rdK@ w+ rdK @) w Gif 2 00 7 ck ESpf p ufw ifb mv 2 2 & ufw Gif j y K vky fc Jhao m awG@ qHkar ;j ref ; cs ufj zp f on f? olr b 0t cu ft cJ rsm ; u dk o lrb m o m aj z& S if; Edk ifo n frsm ; rSm t Hh=o z G, f&m j z pfo n f? y n m rw w f ao m f v n f; yJ o lrb 0 ESifh o lru av ; rs m ;t w Gu f o lrw G if b 0& n frS ef; cs uf& Sd+ y D; o lr& nfr Sef ;csu f rsm ; wj zn f; j z nf; j z ifh at m ifj rif a t mifv kyf a qm if cJho n f? &dk[ if *s m vlr_t o dkif; t 0dk if; wG if o lruJho dk@ ao m t rsKd; o rD; rs Kd; &Sm & ef v Gefp Gm &Sm ; yg ; y g o n f? Tj zpf& yf aqm if; yg ; u dk The

Arakan Project rS 10/ 12/ 20 0 9 wGif ALTSEAN-BURMA o dk@ ay; ydk@ cJhj cif ; j z pfo n f?

6 6 q l; ay :us vdk@ r ay g ufa o mz ufq l; ay :us vdk@ r ay g ufa o mz ufq l; ay :us vdk@ r ay g ufa o mz ufq l; ay :us vdk@ r ay g ufa o mz uf

ql;ay:usvdk hraygufaomzuf aeMum&dkif;

[ dk; a& S;, ci fu w nf; u t r sKd; or D; aw G[ m t m ;e nf; = u w, fqdk+ yD; j r efr mE kdifi H u v lt a wm frs m; r sm; a j y m= u yg w, f? t rs Kd; or D;qdkw m udk yrm E_d i f; wJht cgu s & ifv nf; “ ql; a y: z ufu svn f; z ufa yg uf/ zu f ay : ql; us vn f; zu fyJa yg uf” qdk wJh pu m; yHku d koHk; a vh& Sdyg w, f? 'Dv dkpu m ; yHka wG/ qdk &dk; pu m; a wGu dk j refr mE kdifi Hvkd zdk0 g' } uD; pdk;w JhEkdi f iHr Sm e ufe uf&_di f; &_di f; t j rp fwG, fus ifho Hk; c Jh= u ygw ,f? 'Dvdkp u m ; yHka wGt & yJ t r sKd;o rD; a wG [ m t r sKd; o m; a wGxu fydk+ yD; r dba wG& hJ w if; u syfw Jhpn f;u rf; a t m ufrSm A dkif; a u m if; a us mu fzda ex dk if} u D; j yi f; vm cJh& ol a wGyg ?

t rs Kd; or D;a wG qdkwm t drfr_u dpPt 00E kdife if; & r,f/ a, mu sf m ; aw Gukd & kdao & r ,f/ r def; ry Do& r,fv kd@ q kH;r av h &Sdy gw, f? t rs Kd; om ;a wGu dkaw mh a ,m usfm ; yDo & r ,f/ o efrm &r ,f/ r dom ;p kaw G ukd a xm ufyHh& r, fqkdw m t + r Jwr f; qkH; ra vh& Sdyg w, f? ' gu aw mh t rsK d;o rD; e J@t r sKd; o m; w kd@&Jh w a, mu feJ@ wa , m uf= u m; c GJj cm ; qu f qHr _& Jh t "du ao mhc su fyg ? t r sK d;o rD; a wGu vnf; t J'Dv kdra e&i f/ r vky f&i f yw f0ef; u si fu t xi fao ; oGm ;r ,f/ vs pfv sL &_= ur, fqkd+ yD; r&& at mi f u dk,fhu dk,f u dk,f t wi f; y Hk o Gif; a ex dkif= u yg w, f? 'g ay rJh wc sdK@ &Jhp dwfx JrSma w m h 'Dc sKy fukdi fr_a t m ufua e t & rf; u kd&ke f;x Gufc si fay r, fh wc sK d@us a w mhv nf; & kef; x Gufzkd@ rp Of; pm ; wJh t j yi f olw kd@u dk, f w kdif “ r ” us ifh0 wfu kd v ufc Hus ifh o kH;o nfo mr u wj cm ;t rs Kd; or D;a wGu kdyg o lwkd@ t w kdif; a ex kdif a pc si f= uy gw ,f? ukd ,fha j c ax mu fay : ukd, f&y fwnfz kd@ r pO f;p m; a wm hy J t rs Kd; om ;a w G&Jh ax mufy Hhr_u kdyJ ap mi fhar #m f ae av h&Sdy gw, f ? 'D v dkt a j c t a ea wG a = u mi fhyJ t r sKd; o rD; a wGudk t m ; en f;o law Gt j zpfj rif= uy gw ,f? t rs Kd; om ; aw Gu v nf; vl@ t o kdif; t 0 kdif; & Jh qkH;r pu m; t w kdif; i ghr dom ; pkukd vky f au |; &r ,f/ oe frm & r ,fqkd+ y D; t p Grf; uke fó ud; p m; a ecJh= uy gw, f?

' Dvkdt pGJa wGa = um ifh t rs Kd; or D;a wG[ m ' Due f@ow fr_a bm i ft w G i f; ua e & kef; xGu fj y Dqdk& if yw f0ef; u si f& JhuJ@ &Jhr _udk cH& onfo mr u rdo m; pk& Jh + idK j ii fr_u dkyg w pf + ydKi feu fwn f; &i f qd ki f&y ga wmh w ,f? wc gw av t dr fwG i f; t = u rf; zu fr_y gj z pfv mw w f w ,f? bmj zpfv kd@v J qkda wm h rde f; r aw Gu o lwkd@ t drfa xm i fus+ yDqkd& i f “ tdr fax mi f” qkdwJ ht wkdi f; a xm ifx JrS m yJa e& ygw ,f? t j y ifr xGu fvkd= u yg bl; ? t drfj y ifu kdxGu f+ yD; w j c m; 0i fa iG&w J@t vky f vky f+ yD qkd wm eJ@ a ,m usf m ; aw Gu “ 'Dr def; r[ m p nf; a us mf+ y D/ w a, mu fa, mu feJ@ az mu fj ye ffae w, f” qkd+ yD; w zu fou fpGyfp GJcs ufa wGa = um i fh j z p f

j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H ---- + idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ; twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m; 6 7

v mc Jh&w Jh t dr fwGi f;t = u rf; r_j y\e m[ mv nf; r a& wGu fEkd i fat m i fy J? ae mu fwc k u a wm h a ,m usf m ; aw Gu o lwkd@ [ m t drfa xm ifO D; pD; / a iG& Sm& r, f qkdw Jht aw G; aw Ga= um i fh a iGu kdr& &w Jhen f;e J@ ó ud; pm ; &Sm = u y ga va &m ? 'g ay rJh olwkd@ rv kyfE kdi f wJht cg us &i faw m h o lwkd@ ukd, fol wkd@ a, mu sfm ;r yDo bl; vkd@ yw f0ef; u si fu uJh& JhrS m pkd; + y D; p dwfz dpD; r_' %fu dk a j z odr fhwJht a ee J@ t &u fao pm ukd yJ w&p yfa om ufy ga wm hw, f? o lwdk@ &Jh p dwfzdp D; r_ a wGe J@ pdk; &dr fpdwfa wGu dk t &ufa o p ma om ufj c i f;e J@ aj za zsm ufz dk@ } udK; p m; + y D; t J' Dua e w qi fh t dr fwGi f;t = ur f; zu fr_a wG udk j zpfa pc Jhyg w, f? u srw d k@ vlr _ t o dkif; t 0 dkif; r Sm t ckv dk t &u fao pm a= um ifh/ r l; , pf& rf; um ; r_a = um ifh j z pf& wJh t d r fwGi f;t = u rf; zu fr_ j y\ e ma wG t r sm ;} uD; a wG@j rif&y gw, f? ' Dv dkt a j ct ae aw G[ m u s rw dk@ vlr _ywf0 ef; u si frSm w nf+ i drfa t ; a q; r _r&Sda t m if/ z GH@+ zdK; wkd; w ufr _u if; r Jhat mi f w Gef; ydk@ ae yg w, f? t rs Kd; om ;t rs m; pk t c kvdk t v kyf t u kdif& Sma zGw J hae &m rSm t cu ft cJa wG t r sm ; } uD; } uHKa wG@ ae &w m[ mv nf; us rw dk@ Ekdi fiHu pp ft p dk; &&Jh t kyfc sK yfa &; nHh z sif; r _a= um ifhj z pfy g w ,f?

r dom ; pkwp krSm v lw kdif; wm 0e fa w G cGJa 0, lo i hfygw ,f ? us rwdk@ aw G [ m w a ,m ufe J@w a, mu f ukd, fcs if; pm r_ a wG/ a v; pm ; r_a wGa y; oi h fyg w,f? w cs Kd@a ,m us fm ; a wGu ' Dt c uft cJa wGu kde m ;v nf+ y D; olwkd@ rdef; r aw Gukd u lnDw m& Sdovkd wc sK d@a w G u “ t odac gu fcu f t 0i feu f” qdko v kd em ;v nfa e& ufe J@ ru lnD wJha ,m us f m; a w G t rs m; } uD;y g? w csK d@a , m us fm; ua wm h olw kd@& Jhrde f;r uk d u lnDv kd uf&i f y wf0e f; usi fu ' D a ,m us fm; [ m r def; r a= u mu fwJha ,m us fm; qkd+ yD; u Jh&Jhr Smu kdrc Hcs ifa w m h rv kyfj yefy gbl; ?

j refrmE kdif i Hu t rs Kd; or D; aw G[ m udk, f0e fa qmi fae wJht cs defxd/ xd v G,fc dku f v G,ft cs defrSm &Sda ew ma w m if t vky fvky fudki f & kef; ue f= u& yg w,f ? ' ga yr Jh olw kd@v kyf w Jht v kyfa wGu dk t v kyft j zp f t odt r Swfr j yK = uy gbl; ? Oy rm t rsK d; orD; a wGv kyfa e = uw Jh tdrfr _udp Paw G qdk& i f a e@ pO fb0 t w Guf t v dkt y fqH k; t a &; } uD; wJh t aj cc Hv kd t yfc su faw Gj zp fw, fqk dw m j ri fEkdi f yg w,f?

t ckc sde frSm a, m us fm; / r def; r aw G t ay : us rwkd@&Jh t ,lo nf; r_a wG u kd w j znf; j znf; y ay sm ufo Gm; a t m i f t wlwu Gvu fwGJ+ yD; v kyfa qm if & r,fht cs defa &m u f a ey g+ yD? 'g a= u mi fh t c kt c sde f qkd& if u rBm w0 Srf; rSm &S dw Jh t r sKd; or D; a w mfa wm frs m; rs m; [ m us m; / r w ef; wlt cGi fht a & ; &z kd@t wGu f ó ud; yr f;r _a= um ifh t c Gifht a& ; wc sKd@ u kd E kdifi H&Jh zGJ@ pnf; y kHt a j cc HO y a 'xJr Sm oD; j c m; t odt r Swfð yj c if; c Hvm &y g+ yD? 'g ay rJh usm ; / r we f; wlt c Gi fht a &; r& &Sda o; o a& G@ & oi fh&xkdu fwJh t c Gi fht a & ; a wGu kd&zkd@ t w Gu f qufv ufw kdufy GJ0 ifa ew kef; y gyJ? j r efrm Ekdi fiHr S m& SdwJh t r sKd; o rD; a wG[ m vn f; r su fpdy Gi fh e m; p Gifh qkdov kdyJ us m; / r wef; w l t c Gifht a &; e J@ 'Dr kdua &p D&z kd@t w G uf w kdufyGJ0 ifa e= u

6 8 q l; ay :us vdk@ r ay g ufa o mz ufq l; ay :us vdk@ r ay g ufa o mz ufq l; ay :us vdk@ r ay g ufa o mz ufq l; ay :us vdk@ r ay g ufa o mz uf

w m t c krSr [ kwfy gbl; ? [ kdt &i fu wn f; uvn f; yJ zkd0g '} uD; pkd; r_a t m ufu ae & kef; x Gufz kd@ ó ud; pm ; wJht r sKd; o rD; aw Gt r sm ;} uD; yg ? j re frm Ekdi fiH& Jh 19 88 'Dr dkua &pDv _yf& Sm; r _} uD; r Smqdk&i fvn f;y J i, f&G, fwJh a us mi f;o lav ; aw G t r sm ;} uD; qE Nj y yGJrSm y g0i f cJh= u y gw ,f? t r sKd; o m; aw Gen f; wl t r sKd;o rD; wc sK d@[ m a xm if o Gif; t u sO f;u sc HcJh= u& + yD; w cs Kd@v nf; t drfe D;c si f; Ekdi fiHu d k xG u fcGm v m cJh= u yg w, f ? t ck qkd&i f j r efr mE kdifi HrS m 'Dr kdu a &p Dpe pfudk aj ym if; vJz dk@t wGu fqkd &i f t rs Kd; om ;a wGt yg t 0i f t rs Kd; or D;a wG& Jh t i f t m; v nf; r &Sdrj zpf v kdt yfw ,fqkd wm udk t odt rSw fj yK vm = u+ yDj z pfy gw, f?

t ckqdk& i f a ': a t m i f qef; pk= un fwdk@ vdk/ a' gu fw m pifo D,m ar mi fwdk@ v d k u rBm t x dau sm f= um ; + yD; a cg if; a q m ift j zp f t odt rSw fð yj ci f;c H&w Jht r sKd; o rD; aw G t r sm ; } uD; &Sdae yg+ yD? a' : at mi f qe f; pk= u nfe J@ a 'gu fwm pi foD, ma rm ifE S pfa ,m ufvHk; [ m o lwdk@ aw G&Jh b0w av #mu fvHk; wkd ufy GJ0i fcJh= uola w Gj zp fygw ,f? a ': p k[ m j r efr mE kdifi H u j ynfo lvlx kw& yfv Hk;t wGu f olr &Jhb0udk ESp fj r‡K yfxm ; + yD; a 'g ufw m p ifo D,m ar mi fu a wm h 88 t a& ; t c if; t + yD; xdki f; E kdifi Hudk x Gufv m + y D; x kdif; j r efr me ,f py frSm r, faw m f a q;c ef; u dk z Gihfv Spfc Jhyg w,f ? q& m r [ m a& $@a j ym if; t vky form ; aw G/ 'ku Qon faw Gt w Guf t c rJha q; uko r_a wG j yK vky f ay ;c Jhyg w, f? 'Dv dk} udK; p m; wkdu fyGJ0 if a ew Jh t r sK d;o rD; a wG[ m t rs Kd; or D;t cGi fht a &; a wG/ w ef; wla &; e J@ E kdif i Ha& ;x JrSm yg 0i fcGi hf&z dk@t w Gu f + idr f;c sr f; wJhen f; eJ@ wdku fyGJ0 ifa eo la w Gj zp fyg w,f?

t rs Kd; or D;a wG& Jh } udK; p m; wkdu fyGJ0 if c JhwJh at m i fj ri fr_a wGu dk= u nfhj c i f; t m; j z i fh a em ifv mr ,fht em *wfr S mv nf; usr wdk@ wa wG[ m t m ;r av #m h bJ us m; / r we f; wl a &; / j r efrm h'Dr kdua &p Dv _yf& Sm; r _rSm t r sKd; o rD; a wGydkr dkyg 0i fEkdi fa& ;e J@ vl@t zGJ@ t pn f; u t rs Kd; or D;a wGt ay : j ri fwJh v GJrSm ; w Jht j rifa w Gudka j ym if; v Jzdk@t wGu f qufv ufw kdu f y GJ0i foGm ; rSmj zp fygw ,f ? 'Du ae w qif h t rsK d; orD; a wG& Jh t i ft m ;u dk aw G@j r ifv m= ur Sm j zpfygw ,f? 'ga = u mi hf ql; ay : yJ z u fus us/ z ufa y: y J ql; us us/ i dka º uG; r _aw Gui f;r Jhw Jh ql; ay : us vdk@ ra yg ufw Jhzuft ae eJ@ yJ u se f&Sda ea wm hrSm j zp fyg w, f? Ò

Taqmif;yg;udk aqmif;yg;&Sif 6 OD;rS a&;om;xm;jcif;jzpf+yD; xdkaqmif;yg;&Sifrsm;rSm jref rmEkdifiHrS wkdif;&if;omvlrsKd;rsm;jzpf=uonfh vm;[l/ Arm/ rGef/ u&if/ &cdkifESihf yavmifwkdif; &if;olrsm;jzpf=uygonf? aqmif;yg;&Sifrsm;onf 'Drdku&ufwpfjrefrmEkdifiHwGif trsKd;orD; rsm;. yg0ifr_jrihfrm;vma&;ESihf trsKd;orD;tcGihfta&;&&Sda&;twGuf v_yf&Sm;aqmif&Gufae olrsm;jzpfygonf?

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; 69

wdwfqdwfrsuf&nfrsm;ESihf ESvHk;aoG;,dkjcif; vufqef;ayghaxmf

pmzwfolawGxJu tawmfrsm;rsm;[m tdrfwGif;t=urf;zufjcif;qkdwmudk =um;zl;=u rSmyg? pmzwfolawGxJu wcsdKŒqdk 'Dvdkt=urf;zufr_rsdK;udk udk,fwkdifóuHzl;=uygw,f? trsdK;om;awGu trsdK;orD;awGudk &kdufESufwm/ emusifatmifðyvkyfwm pwJh t=urf;zufr_awGudk usrwdkŒwawG awG@zl;=urSmyg? pmzwfoltaeeJŒ ukd,hf&JhcifyGef; udk b,fawmhrS atmf[pfwm pum;rsm;wmudk ðyvkyfcsifrSmr[kwfygbl;aemf? pmzwf olawGxJrSm wcsdKŒqdk ukd,fha,mufsm;udk &kdao&r,fvdk@ ,Hk=unfae=uw,fav? ukd,fh&JhcHpm;csufawGudk &ifzGifhcsifwmawmifrSm rsdKodyfxm;&wmrsKd;vnf;&Sdygw,f? wu,fvdk@rsm; udk,fh&Jhvifr,m;ESpfa,muf=um;u jy\emawGudk zGifhajymr,fqkd &if tjcm;olawGu udk,hfudktxifao;=ur,f/ tjypfwif=ur,fvdk@vnf; pmzwfol taeeJ@ awG;Ekdifygw,f? 'ga=umifhvnf; udk,hf&ifxJrSmyJodrf;xm;+yD;awmh uH=urRmudk bJ tjypfyHkcsaewmaygh?

tdrfwGif; t=urf;zufr_awG[m jrefrmEkdifiHrSm jzpfyGm;aewm[m &kyfydkif;qkdif &mt&omrubJ pdwfydkif;qkdif&mt&yg t=urf;zufcHae&wmyg? vlawGuawmh &kyf ydkif;qkdif&mt=urf;zufr_awGudkom vG,fvG,feJ@jrif=uayr,fh pdwfydkif;qkdift& t =urf;zufcHae&wmudkawmh rjrifawGŒEkdif=uygbl;? 'ga=umifh usruawmh 'Dvdkt=urf; zufcH&wmeJŒywfoufwJh tjzpftysufav;wckudk ajymjycsifygw,f?

olremrnfu yGdKifvGefyg? olr[m jrefrmEkdifiH rGefjynfe,fu awm&Gmu av;w&GmrSmaeygw,f? wuUokdvfausmif;+yD;wJhtcgrSmawmh csrf;omwJhrdom;pku qif;oufvmolwa,mufeJŒ olr vufxyfvdkufygw,f? +yD;awmh oHk;ESpft&G,f uav;wa,muf&cJhygw,f? waeŒawmh usrqDukd rsufESmjzLzwfjzLa&mfeJŒ olr a&mufvmcJhygw,f? usrudkawGŒawmh olidkygawmhw,f? usrodwmu ydGKifvGef cifyGef;[m csrf;omwJhrsdK;&kd;u qif;oufvmwmyg? tJawmh olr[m tdrftjyifxGuf +yD; tvkyfvkyfp&mrvdkbl;aygh? olr[m cifyGef;eJŒtwl cifyGef;onfrdcif&JhtdrfrSm aexkdif;&if; olwdkŒwawGudk =unfh&_apmifha&Smuf&ygw,f? olr[m olra,mufsm;t vkyfaemufusrSoGm;wmeJŒywfouf+yD;vnf; b,fawmhrS jy\em&SmzdkŒrpOf;pm;ygbl;?

“'gayrJh wnrSmawmh”vkd@ tpcsD+yD; ydGKifvGefu olrta=umif;udk ajymjy ygawmhw,f? “usrtdyfvdkŒraysmfbl;/ usra,mufsm;u reufav;em&Dtxd tdrfudk jyefrvmao;bl;? tJ'DaeŒu usrtouf (25)ESpfjynfh arG;ae@aygh? usrpdwfxJrSm

70 wdwfqdwfrsuf&nfrsm;wdwfqdwfrsuf&nfrsm;wdwfqdwfrsuf&nfrsm;wdwfqdwfrsuf&nfrsm;ESihfESihfESihfESihf ESvHk;aoG;,dkjcif; ESvHk;aoG;,dkjcif; ESvHk;aoG;,dkjcif; ESvHk;aoG;,dkjcif;

wckckjzpfaecJhw,f? usr pdwfv_yf&Sm;aewmvm; pdwfylaewmvm; raocsmbl;? tJ'D aeŒ[m usrb0udk ajymif;vJypfvdrfhr,fvkdŒrodcJhygbl;? usr pufbD;pD;+yD; vrf;arSmif arSmifrSm wa,mufwnf;xGufvmcJh+yD; olŒtvkyfudkvkdufoGm;cJhygw,f? usrxif xm;wmu oltvkyfawGodyfrsm;vdkŒ tvkyfxJrSmbJtdyfr,fvdkŒ xifxm;wmav? olŒtvkyfxJudka&mufwJhtcg olŒ&Jh&Hk;cef;xJudk wdwfwdwfuav; 0ifoGm;cJhygw,f? olŒudk usrarG;aeŒrSm tHh=ooGm;apcsifvkdŒav?”

“usr&Jh rsufvHk;ukdawmif r,HkEkdifatmifjzpfoGm;cJhw,f? usrtrsdK;om;eJŒ rdef;uav;wa,muf[m =urf;jyifay:u arG@,may:rSm wD;wdk;pum;ajymae=uw,f? tJ'Drdef;uav;[m usr trsdK;om;tvkyfxJu tdrfaz:rav;yg? usr t&rf;udk wkef v_yfoGm;cJh+yD; bmrSrajymEkdifawmhygbl;? usr trsdK;om;rodatmif jyefxGufvmcJhyg w,f? usr t&rf;udk ylaqG;0rf;enf;cJh&+yD; wae@vHk; rsuf&nfeJ@yJ usr&JharG;aeŒudk ukefqHk;cJh&ygw,f? ola'goxGufrSmpdk;vkdŒ tJ'Dta=umif;awGudk olŒeJ@&ifqkdif+yD; usr rajym&JcJhbl;? oluawmh tJ'DvdkbJ qufvkyfae+yD; nbufrSm tdrfudkjyefrvmygbl;? wcgwavawmh reuf (2) em&DavmufrS jyefvmwwfygw,f? xrif;vufqHkpm; zdkŒtwGuf usr[m za,mif;wkdifrD;eJŒ apmifhar#mfaecJhygw,f? xrif;twlpm;zdkŒt wGuf aeŒnrsm;pGm xrif;pmyGJrSm usrapmifhaecJhwmawGudk oluawmh odawmif rodygbl;? oljyefa&mufvm&if npm pm;+yD;cJh+yDvdkŒbJajymygw,f? +yD;awmh nwkdif; tJ'Daumifrav;eJŒ oGm;tdyfygw,f? usruawmh rpm;Ekdif raomufEkdifjzpfaecJh&yg w,f? 'Dawmh usrtm;enf;+yD; ydefvmovdk usrom;av;udkvnf; aumif;aumif; *&krpdkufEkdifawmhygbl;?”

“usrcifyGef;[m tvkyfrSmbJae+yD; tdrfudk odyf+yD;jyefrvmawmhygbl;? tdrf jyefvm&ifvnf; rdepfykdif;avmufyJ tdrfrSmaeygw,f? olŒom;udkvnf; r=unfhawmh ygbl;? waeŒrSm oltdrfudkjyefvm+yD; olŒaumifrav;twGuf usrudk pmoGm;ay;ckdif; ygw,f? usrolŒudk bmpum;rSrajymbJ pmudk,lvkdufygw,f? ol@aumifrav;udk pmay;vkdufawmh aumifrav;u ol@eJ@twlwlpmzwfrvm;vkd@ ar;ygw,f? usr vnf; pmudk tJ'Daumifrav;eJ@twlwl zwfcJhygw,f? pmxJrSm olu aumifrav; udk b,favmufxdcspfwJhta=umif;/ olb,favmuftxd aumifrav;udk apmifh a&SmufcsifwJhta=umif;awGyg? usrrSm todpdwfawG r&Sdawmhbl;vdkŒawmif usrxif w,f? wcgwavrSm olu ol@aumifrav;ay;wJhpmawGeJŒ usrudk avSmifajymifyg w,f? olŒaumifrav;&Jh b0[m oem;p&maumif;wma=umifh olu aumifrav; udk axmufyHhay;csifw,fvdkŒ usrudkajymygw,f? aumifrav; wuUodkvf0ifwef; atmifoGm;&if quf+yD;raxmufyHhawmhbl;vdkŒvnf; usrudkuwday;ygw,f? usr&Jh

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; 71

cHpm;csufawGudkawmh *&krpdkufygbl;? usrrSm a&G;cs,fp&mr&SdwJhtwGuf aumifrav; udk axmufyhHaewmawG usr rodusdK;u|HðyaecJh&ygw,f? usr[m usreJŒ t&G,fr a&mufao;wJhom;av;twGuf t&rf;ukdxdcdkuf0rf;enf;cJh&ygw,f? om;av;uawmh olŒtazta=umif;rod&SmbJ aeŒaeŒnn olŒtazudkbJ ar;aeawmhwmygbJ?”

“'Djy\emawGudk usr b,folŒudkrS rajymjyygbl;? 'gayrJh usr a,muQr eJŒ wcsdKŒtdrfeD;em;csif;awGu tJ'Dta=umif;udkodoGm;=uygw,f? usrudk oem;&Hku vGJ+yD; olwkdŒvnf;bmrSrvkyfay;Ekdifygbl;? usra,muQruvnf; olŒom;udka=umuf awmh usrudk bmrStultnDray;Ekdifygbl;? usrudk ESpfodrfh&HkbJwwfEkdifygw,f? a,muQru aumifrav;ukd tcktvkyfuaexGufzdkŒoGm;ajymygw,f? 'geJŒ aumifr av;vnf; tvkyfuxGuf+yD; zkef;qkdifwckrSm tvkyf0ifvkyfygw,f? wcsdKŒu usr a,mufsm;[m aeŒwkdif; aumifrav;tdrfudkoGm;w,fvdkŒ usrudkajym=uygw,f? olwkdŒESpfa,muf[m t&Sufuif;rJh+yD; vla&SŒra&Smif ayGŒ/ zuf/ erf;wmrsdK;awGudk vnf;vkyf=uygw,f? usr ESvHk;om;xJrSm emusifvGef;vdkŒ cHpm;zdkŒae&mawmif r&Sd awmhygbl;? usr wa,mufa,mufa&SŒrSm &ifzGifhajymjycsifygw,f? +yD;awmh usr oleJŒ uGm&Sif;ypfcsifygw,f? 'gayrJh usr om;av;&Jh tem*wfudkvnf; xnfhpOf; pm;ae&ygw,f? usrom;av;udk zcifrJhwJhom;wa,muftjzpf r}uD;jyif;apcsifbl;? 'ga=umifh usr[m 'DtajctaeudkbJ quf+yD; vufcHae&ygw,f? ”

“usru usra,mufsm;[m 'Daumifrav;&Jhðypm;wmudk cHae&w,fvdkŒ xifaecJhw,f? 'ga=umifh tultnD&vdk&jim; aA'ifq&mqDoGm;ar;jref;cJhayr,fh bm rS tvkyfrjzpfygbl;? aemuf&uftenf;i,ft=umrSmawmh aumifrav;[m ol&Jhòrd@ udk jyefoGm;cJhygw,f? usra,mufsm;[m tdrfjyefvm+yD; usra=umifh olŒaumifrav; xGufoGm;&wmygqkd+yD; usrudk tjypfawGwif+yD; atmf[pf}udrf;armif;ygawmhw,f? tJ'Dtcsdeftxd usr bmwcGef;rS jyefrajymyJ wdwfqdwfae+yD; rsuf&nfawGyJusaerd w,f? +yD;awmh usrolŒukdyJ pkduf=unfhaerdw,f? usrrSm ajymp&mpum;r&Sdawmh ygbl;? ”

“aemufwaeŒrSm oltdrfuaexGufoGm;+yD; aumifrav;aemufudk vkduf oGm;ygw,f? usreJŒ om;i,fav;udk xm;oGm;cJhygw,f? aemufawmh usr&Jh tdrfeD; em;csif;qDuod&wmu ol[m aumifrav;udk aiGa=u;ajrmufjrm;pGm axmufyHhxm; w,fqdkwJhta=umif;yg? usrtoJawGuGJa=ucJh+yD; aovkrwwfcHpm;cJh&ygw,f? t&ifuawmh usr olr&SdbJ usr&Jhb0udk&yfwnfEkdifrSmr[kwfbl;vdk@ xifxm;cJhw,f? 'gayrJh tckawmh 'g[m trSefr[kwfbl;qkdwm usrodcJh+yD? olr&Sdvnf; usr[m udk,fhb0udk,f&yfwnfEkdif+yD? usr[m om;wpfa,mufrdcifyg? usr&Jh cspfjcif;arwWm

72 wdwfqdwfrsuf&nfrsm;wdwfqdwfrsuf&nfrsm;wdwfqdwfrsuf&nfrsm;wdwfqdwfrsuf&nfrsm;ESihfESihfESihfESihf ESvHk;aoG;,dkjcif; ESvHk;aoG;,dkjcif; ESvHk;aoG;,dkjcif; ESvHk;aoG;,dkjcif;

awGeJŒ *&kpkdufr_tm;vHk;rSefor# usrom;av;udk tm;vHk;ay;tyfxm;w,f? vl aumif;olaumif;wpfa,mufjzpfzdkŒ usr&Jhom;av;udk t&m&myHhykd;ay;r,f?”

vaygif;tenf;i,f=um+yD;wJhaemuf tcktcgrSmawmh ydGKifvGef[m rlvwef; ausmif;uav;wckrSm q&mrtjzpf 0ifa&muftvkyfvkyfae+yD; olr&Jh om;av;eJŒ +idrf;+idrf;csrf;csrf;aexkdifae=uygw,f? 'DZmwfvrf;uav;[m tdrfwGif;t=urf;zufr_ rsm;xJu yHkpHwrsdK;jzpfwJh pdwfykdif;qkdif&mESdyfpufjcif;cH&r_rsm;&Jh oufaoygbJ? olr&Jh ta=umif;udk=um;&awmh olrcHpm;ovdk usrvnf; xyfwlcHpm;cJh&ygw,f? olrudk tm;ay;ESpfodrfhEdkifzkd@twGuf usrrSm pum;vHk;&Smvkd@rawG@cJhygbl;? olrtwGuf pdwf raumif;jzpfwmuvGJvdkŒ olrudk bmt}uH m%frSray;EkdifcJhygbl;? usrxifygw,f usrwkdŒrodEdkifwJh tdrfwGif;t=urf;zufcH&wJh Zmwfvrf;rsdK;awG trsm;}uD;&SdtHk;rSmyg? trsdK;orD; ajrmufjrm;pGm[mvnf; wdwfwqdwfeJŒ idkaºuG;ae&tHk;rSmyg? trsdK;orD; aumif;awGjzpfzdkŒtwGuf usrwdkŒcHpm;ae&wJh jyoemawGudkrsKdodyf+yD; 'Dvdk usm;/ r cGJjcm;r_ tjrifoabmxm;abmifawGuae azmufrxGufEkdifao;ygbl;? vifa,mufsm; awGudk &dkaoav;pm;&r,fqkdwJh jrefrmjynf&Jh &dk;&m"avhxHk;pHawG[m trsdK;orD; xkawGudk zdESdyfxm;qJyJjzpfygw,f? 'Dvdk"avhxHk;pHawGeJ@yJ a,musfm;awG[m trsdK; orD;awGtay:rSm 'DvdkzdESdyfr_/ t=urf;zufr_awGeJŒ cGJjcm;qufqHr_awG ðyvkyfae=uwm jzpfygw,f? 'Dvkd tdrfwGif;t=urf;zufr_awG aysmufuG,foGm;zdk@twGufqkd&if ZeD; r,m;awGu olwdk@&Jhvifa,mufsm;awGudk &dkaoav;pm;ovdkrsdK; vifa,mufsm;awG taeeJ@vnf; ZeD;r,m;awGtay:rSm tjyeftvSefav;pm;r_awG ðyvkyfrSomv#if jzpfEkdifzG,f&Sdygw,f? ZeD;r,m;awGudk cspfp&maumif;wJh oufrJht&kyfawGvdk o abmrxm;oifhygbl;? trsdK;orD;awG[m rdrdwdk@udk vdifydkif;qkdif&mt& cGJjcm;xm;wJh tjrifabmifawGuae azmufxGufoifhygw,f? usrwdkŒtm;vHk;[m trsdK;orD;awG&Jh jy\emawG cHpm;csufawGudk vG,fvG,feJŒ rodEkdifygbl;? bmjzpfvkd@vJqdkawmh trsdK; orD;awG[m olwdkŒ&Jh cHpm;csufawGudk&ifzGifh+yD; rajymjy&Jwma=umifhyg?

usr bma=umifh 'DZmwfvrf;uav;udk a&;&ovJqdkawmh usrwdkŒtrsdK;o rD;tm;vHk;udk usrwdk@cHpm;csufawGeJŒ trSefw&m;awGudk &ifzGifhajymjyapcsifvdk@ygyJ? +yD;awmh usrwdk@udk cGJjcm;qufqH+yD; ESdyfpufn‡if;yef;aewJh a,mufsm;awGudk 'Dvdkenf; awGeJŒ t&Suf&apcsifygw,f? Ò

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; 73

Taqm if; y g ; udk to u f 2 4 ESp ft &G , f rG eft rsK d;o rD; w OD; rS a&; o m ;cJhj c if;j zp fyg on f? o lr o n f rGeft rs Kd; orD; rs m; . t cGihft a& ;t w G u fv_y f& Sm ; a qm if& G uf& ef x kdif; Ekd if iHo dk@ 20 0 7 ck ESpfw G ifa& m uf& Sdc Jh+yD; , ckv uf& S dw Gif rG efvl i, ft zGJ@ t pn f; w ckw G if t vky fv k yfu dk ifv# u f&Sd y g o n f?

74 rdef;rom;rdef;rom;rdef;rom;rdef;rom;

rdef;rom; a&mifjyef

usr[m vlrSef;odwwfpuwnf;u a&S;&dk;pGJwJh t,ltqawGatmufrSm }uD;jyif;vm cJholyg? rdef;uav;qdk&if ,Ofaus;odrfarG@rS/ tdrfaxmifr_Edkifeif;rSqdkwJh t,ltqawG upvdk@ 'gjzpf&r,f/ 'Dvdkae&r,f/ 'gvkyf&r,f pwJh rsm;jym;vSwJh uef@owfr_awGudk trsKd;orD;awGvdkufem&r,fh tvkyfwm0eftjzpf w&m;aorSwf,lcJhzl;w,f? 'DxHk; wrf;tpOftvmawG[m b,fESpf&mpkESpfuwnf;u ay:vmvJqdkwm usr rodbl;? trsKd;orD;eJ@ trsKd;om;=um;u rr#wwJhe,fy,fudkvnf; usr rjrifcJhbl;? ESpfzuf =um;rSm uef@vef@umxm;wJhpnf;udkvnf; usr rawG@cJhygbl;?

usri,fi,fu usrwkd@armifESrwawG nbuf &Gmbk&m;yGJoGm;=unfh+yD;t jyefrSm rdef;uav;wefrJh nOfheufoef;acgif tjyifxGuf&aumif;vm;qdk+yD; OD;av;&Jh t&kdufcHcJh&wmudk tckxd owd&rdygao;w,f? opfyifay:wufvdk@ tbdk;tzGm;awG qlylwmudkvnf; cHcJh&zl;w,f? udk,feJ@&G,fwla,mufsm;av;awG upm;csdef/ vnfywf csdefawGrSm rdef;uav;rdk@vdk@qdk+yD; rD;zkdacsmifxJrSmyJ tcsdefukefcJh&zl;w,f? a,mufsm; av;awGeJ@ zufòydifupm;rdwdkif; aygufausmfrvdk@vnf; tajymcH&zl;w,f? 'DvdktpOf tvmawG&Jhpnf;0dkif;&Jhtjyifudk vGwfxGufoGm;wkdif; udk,fhudk,fudk,f tjypf&Sdolwpf a,mufvkd xifjrifcHpm;cJh&zl;ygw,f?

usrwkd@&Jhywf0ef;usifrSm a,musfm;av;awG&Jh t"rRðyusifhwmcH&wJh rdef;u av;awG[m a,mufsm;av;awGxuf ywf0ef;usif&Jh tjypfwifuJh&Jhr_udk cH&avh&Sd w,f? 'ga=umifh trsKd;orD;i,fav;awG[m tapmfum;cH&wmawG/ xduyg;&duyg;eJ@ vdifydkif;qdkif&m xdyg;aESmifh,Sufr_awGudk usdwfrdSwfòrdodyfcJh=u&w,f? ,kwfpGtqHk; udk,fh&Jh t&if;ESD;qHk;oli,fcsif;awGudkawmif jyefrajymjy&JyJ uHraumif;ta=umif;r vSvkd@yJqdk+yD; atmifhtnf;onf;cH+yD; aecJh=u&wmawGvnf; renf;ygbl;? 'gayrJhvnf; 'gawGudk or&dk;usjzpf&dk;jzpfpOfwckvdkyJ oabmxm;cJh=uwmygyJ?

aemufydkif;rSm rdom;pkaqGrsKd;awGeJ@twlaexkdifzkd@ &Gmuae xdkif;-jrefrme,f pyfudk usrxGufvmcJhygw,f? usr tJ'DrSmae&if;eJ@ jrefrmEdkifiH'Drdkua&pDa&;v_yf&Sm; aewJh trsKd;orD;tzGJ@tpnf;wcku OD;aqmif+yD;vkyfwJh oifwef;wckrSm trsKd;orD;a&; eJ@ywfouf+yD; oif,lavhvmcGifh&cJhw,f? 'DvdktrsKd;orD;a&;eJ@ywfouf+yD; oif,lavh vm&wJhtcg trsKd;orD;awG&Jhb0xJu rvHk+cHKr_awG/ cGJjcm;zdESdyfcH&r_awG/ aESmifh,Suf apmfum;cH&r_awGudk wjznf;jznf;eJ@ pOf;pm;oHk;oyfrdvmw,f? udk,fudk,fwkdif 'Dvdk

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; 75

cHcJh&zl;wm/ cHae&qJjzpfwmawGukdvnf; cHpm;wwfvmcJh+yD? trsKd;orD;awG bm a=umifh 'DvkdcHpm;ae&wmvJqdkwJhar;cGef;udk rawmufwacguf m%fav;eJ@ qef;ppfa0 zefwwfvm+yD? aemufawmh t&ifuvufcHcJhwJh rdef;uav;jzpfvdk@qdkwJh wcsKd@tpGef; a&muft,ltqtpOftvmeJ@ oabmxm;awGudk zdESdyfcsKyfcs,fwJh/ rr#wwJh/ cGJjcm; wJht,ltqawGtjzpf jrifwwfvm+yD? +yD;awmh 'DyHkpHcGufxJuvnf; &kef;xGufcsifrd ae+yD? oli,fcsif;a,mufsm;av;awGeJ@ pum;pyfrdwkdif; trsKd;orD;a&;eJ@ywfoufvm &if aqG;aEG;jiif;cHk&wmvnf; tarmyg?

t&ifvdk trsKd;orD;jzpfvdk@ odrfi,fpdwfawG/ &SufpdwfawGtpm; udk,fh&Jhjzpf wnfr_tay: usr *k%f,lwwfvmcJh+yD? usr wcgrSrpOf;pm;zl;wJh/ rawG;=unfhrdzl;wJh/ tdrfrufxJrSmawmif pdwful;,Ofr=unfhcJhzl;wJht&mu ckcsdefrSm usr&Jh &nfrSef;csuf yef;wkdif}uD; jzpfrSef;rodjzpfvmcJh+yD? ckcsdefrSm usrtjzpfcsifqHk;u trsKd;orD;awGudk tm;ay;umuG,fEdkifwJh/ trsKd;orD;tcGifhta&;wdkufyGJtwGuf wufºuGv_yf&Sm;wJh t rsKd;orD;a&;v_yf&Sm;olwpfa,muf jzpfvmzkd@ygyJ?

trsKd;orD;jzpf&wm &Sufp&m/ odrfi,fp&mr[kwfwJhta=umif;udk tm;vHk; aom trsKd;orD;awGudk usr ajymjycsifaew,f? usrwkd@ trsKd;orD;awGrSm usrwkd@ ukd,fwkdif owdrxm;rdwJhpGrf;&nfawG/ tiftm;awG/ cdkifrmwJh pdwf"gwfawG&Sdw,fqdk wmudkvnf; owdðyapcsifw,f? usrwkd@cHpm;cJh&wJh cHpm;ae&qJjzpfwJh trsKd;orD; awGudk uef@owfcsKyfcs,fxm;wJh t&dk;pGJaewJh/ tpGef;a&mufvGef;wJh "avhxHk;wrf;t pOftvmawG/ tpGJawGudkvnf; usrwkd@ twlwuGvufwGJ+yD; ajymif;vJypfcsifae rdw,f?

usrwkd@&Jh vlr_todkif;t0dkif;wckvHk; wdk;wuf+idrf;csrf;zkd@twGufvdk@qdkwJhae&m rSm trsKd;om;awG&Jh wm0efomr[kwfovdk trsKd;orD;xkoufouf&Jhwm0efvnf; r[kwfygbl;? trsKd;om;/ trsKd;orD;tm;vHk;&Jh wm0efjzpfygw,f? trsKd;orD;awG vHkòcHr_ r&Sd&if/ trsKd;om;awGeJ@twl wef;wltcGifhta&;/ tcGifhtvrf;r&Sd&if vl@todkif;t0dkif; wckvHk;vnf; vHkòcH/ +idrf;csrf;/ wdk;wufrSm r[kwfygbl;? 'ga=umifhrdk@ zGH@òzd;wdk;wufwJh vl@ todkif;t0dkif;wcktwGuf trsKd;om;eJ@trsKd;orD;awG&Jh tjyeftvSefav;pm;r_eJ@ wufºuGpGm twlwuGyl;aygif;vkyfaqmifr_[m t&rf;udk ta&;ygygw,f? 'Dvdk twl wuGyl;aygif;vkyfaqmifjcif;tm;eJ@ tcuftcJawG/ jy\emawG/ pdefac:r_awGudk t vG,fwul ausmfv$m;Ekdif+yD; usrwkd@&Jh vlr_todkif;t0dkif;udk +idrf;csrf;r_awG ay;pGrf;Ekdif r,fvdk@vnf; usr cdkifcdkifrmrm,Hk=unfaeygw,f?

76 rdef;rom;rdef;rom;rdef;rom;rdef;rom;

usrwdk@vlr_todkif;t0dkif;rSm tckvdk wjznf;jznf;ajymif;vJzdk@ tpysKd;vmae wJh tajctaeawGeJ@ usrwkd@EkdifiHrSmtay:rSm b,fvkdtusKd;oufa&mufr,fqdkwm awGudk jrif&awmh usrrSm tm;rmefawG jynhfaeygawmhw,f? wcsdefwnf;rSmyJ trsKd; orD;/ trsKd;om;wef;wl&Sdw,fqdkwJhtjrifrsKd;&SdwJh vlr_todkif;t0kdif;wckqDudk toGif ul;ajymif;zdk@qdk&if tJ'Dvlr_tokdif;t0kdif;u trsKd;orD;awG[m wef;wltcGihfta&;awG &&SdcHpm;=u+yD; OD;aqmifr_tcef;u¾awGrSm wef;wlyg0ifcGihfawG&&Sdaezkd@vnf; t&rf; ta&;}uD;w,fvdk@vnf; usrjrifygw,f? Ò

pma&;olonf trsKd;orD;a&;udk wufºuGpGmyg0ifv_yf&Sm;aeaom trsKd;orD;i,fwOD;jzpf onf? olronf ,ckvuf&Sd xdkif;-jrefrme,fpyfwae&mwGif aexkdifaeoljzpf+yD; trsKd; orD;tzGJ@tpnf;wckwGif vkyfukdifaeoljzpfonf?

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;+idrf;csrf;+idrf;csrf;+idrf;csrf;aaaa&;&;&;&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; 77

ararhajc&maemufodk h &cdkifol

usrudk &ckdifjynfe,fu +rdK@wpf+rdK@rSm qif;&JEGrf;yg;wJhrdom;pkuae arG;zGm;cJhygw,f? usrrdom;pkrSm usrtygt0if arG;csif;av;a,muf&Sd+yD; rdbESpfyg;eJ@ tzdk;tzGm;wdk@eJ@ twlae=uygw,f? usrararu pufcsKyfwJhtvkyfudkvkyf+yD; usrtazu yef;yJorm; wpfa,muftjzpftvkyfvkyfygw,f? usrrdbESpfyg;pvHk;[m jrefrmEkdifiH 'Drdkua&pD&&Sd a&;v_yf&Sm;r_}uD;xJrSm yg0ifv_yf&Sm;=uwJholawGjzpf=uygw,f? 1988 ckESpf 'Drdkua& pDvlxktHkºuGr_}uD;xJrSm usrazaz[m ckdifvHkwJhta=umif;jycsufr&SdygyJeJ@ axmifoGif; tusOf;cscHcJh&+yD;awmh wqufwnf;rSmyJ azazh&Jhtaygif;tygawGeJ@twl ppfawG axmifudk azmufxGif;vGwfajrmufcJhygw,f? tJ'DaemufrSm ppftpdk;&&Jh zrf;qD;r_uae vGwfajrmufzdk@twGuf tdrfeD;csif;EkdifiHwckudk tjrefqHk;xGufajy;zdk@ qHk;jzwfcJh+yD; xGuf oGm;cJhygw,f? usrararrSmawmh a,muQrawGeJ@twl om;orD;av;a,mufeJ@ tdrf rSmusefcJhygw,f? usrarar[m usef;rma&;raumif;wJh=um;u pufcsKyfwJhtvkyfeJ@ b0&yfwnfa&;/ om;orD;awG&Jh pm;0wfaea&;/ ynma&;awGtwGuf &kef;uefcJhyg w,f? 8 ESpfwmumvausmfvGef+yD;wJhaemufrSm usrazaz[m oleJ@twlaexkdifzdk@ usrwkd@rdom;pkudk jyefac:wma=umihf usrwdk@tm;vHk; azazhqDudkoGm;cJh=uygw,f? usrararuawmh b0&yfwnfa&;twGuf pufcsKyfwJhtvkyfudkyJ quf+yD;vkyfudkifcJhyg w,f? tJ'Dtvkyf[m ararh&Jhtazmf/ tJ'DtvkyfuyJ arareJ@ usrwdk@rdom;pkwckvHk; udk ulnDaecJhygw,f?

trsKd;orD;awGtay:rSm av;pm;wefzdk;xm;r_r&SdwJh vl@tzGJ@tpnf;rSm usr [m vlvm;ajrmuf }uD;jyif;vmcJh&ygw,f? usrwdk@ usifvnfcJh&wJh vl@tzGJ@tpnf;rSm qdk&if rdef;rom;awG[m olwdk@rdom;pktay:udk tvkyftau|;jyKzdk@oufouf vljzpf vm&ovdkjzpfae+yD; b0wdk;wufa&;twGuf tcGifhtvrf;awG t+rJvdkvdk ydwfyif[ef@ wm;cHae&wm[m &dk;&mtpOftvmvdk jzpfaeygw,f? usrvnf;yJ tJ'Dvdk csKd;ESdrfcH& wJh trsKd;orD;awGxJuwpfa,mufjzpfwJhtavsmuf trsKd;orD;awG[m trsKd;om; awGeJ@,SOf&if tm;EGJ@w,f/ vl@tzGJ@tpnf;twGuf ta&;ygwJh tcef;u¾awGrSm r xkdufwefbl;/ rdef;rom;awG[m tdrfr_udpPawGvmufeJ@yJ xkdufwefw,fqdkwJh tawG; tjrifrsKd;awG[m usrpdwfudkvnf; pGJxifaecJhygw,f? 'gayrJh tJ'gawG[m avmu }uD;u jyXmef;xm;wJh trSefw&m;awGr[kwfbl;/ rdef;rom;awG[m rdcifavmif;awG jzpfwmeJ@tnD a,mufsm;om;awGvdkyJ wlnDwJhtcGihfta&;&Sdoifhw,f/ a,mufsm;

78 ararhajc&maemufodk@ararhajc&maemufodk@ararhajc&maemufodk@ararhajc&maemufodk@

awGuvnf; trsKd;orD;awGtay:rSm em;vnfpmemoihfw,fqdkwmrsKd;awG usrESvHk; om;eJ@ pdwfxJrSm wpwp odjrifcHpm;vmrdygw,f?

'gayrJh 'Dae&mrSm enf;enf;wifjycsifwmu arG;csif;xJu tpfrta=umif;yg yJ? tpfr[m arG;csif;awGeJ@ usrusifvnf&wJhtodkif;t0dkif;rsm tawmfhudk jcm;em; w,fvdk@ajym&if rSm;r,frxifygbl;? ol[m trsKd;orD;tcGihfta&;awGudk em;vnfvdk@ awmh [kwfr,frxifygbl;? tokdif;t0dkif/ rdom;pkxJrSmyJ tjrifrwlwmawG&Sd&if jyef vSefacsy apm'uwufwwfwm t+rJygyJ? 'ga=umifh usr ol@udk av;pm;cJh&ygw,f? tJ'DtcsdefrSm usru i,fao;awmh/ tdrfrSmvnf; ti,fqHk;qdkawmh t}uD;awGcdkif; wmudk bmrqdk r+iD;rjiL yJ vkyfay;&w,f? tJ'ga=umifhvnf; tdrfom;awG&Jh tcspf awmfjzpfcJh&wmaygh? usrtpfrusawmh usreJ@ tawmfhudkjcm;em;w,f? olu olrsm; ckdif;wkdif;vnf;rvkyfbl;/ vGwfvGwfvyfvyf ajymqdkqufqHw,f? 'ga=umifh usraz azeJ@ oabmxm;rwkdufqkdifwm&Sdovdk azazh&Jh rsufESmomay;r_udk usravmuf vnf; r&cJhygbl;?

usrwkd@,Ofaus;r_rSm tpOftvmvdkjzpfaewmwcku rdom;pkxJrSm rdef;u av;awG[m a,mufsm;av;awG&Jh t,ltqoabmxm;udk vufrcHwmrsKd;jzpfap/ a,mufsm;awG&Jh xm;&maeap&moGm;wmrsKd;udk qef@usifrd&ifawmh tJ'Drdef;uav;ukd tpOftvmudkxdef;odrf;zdk@ysufuGufw,fqdk+yD; rdef;rqdk;pm&if;oGif;cH&awmhwmygyJ? tJ'Drdom;pkrSm tdrfaxmif&Sifa,mufsm;qdk&ifvnf; rdom;pkwm0efawGudk ysufuGuf vm+yD; rdom;pkwnf+idrfr_udk xdcdkufwJh tdrfwGif;t=urf;zufr_awGudk tiftm;oHk;+yD; qufwkdufvkyfaqmifvmcJh=uygw,f?

'Dvkda&S;&dk;pGJtpOftvmrsKd;[m usrwkd@rdom;pkxJrSmvnf; touf0ifaeqJ ygyJ? usrrdom;pkrSm usrararqdk&if usrtjrifajym&&if tazxufawmif pdwf"mwf ykdif;t& cdkifrmwJholjzpf+yD; pdwfoabmxm;ydk+yD;jynfh0w,fvkd@ajym&ifvnf; rrSm;yg bl;? usrarar[m ol@&Jhb0wckvHk;udk usrwdk@rdom;pktwGuf/ aexkdifraumif;wm awmif r+iD;rjiL ay;qyfaeqJyg? usr ararhudk odyfpmemrdygw,f? wjcm;wzufrSm vnf; usrarar[m trsKd;orD;tzGJ@tpnf;wckrSmyg0if+yD; trsKd;orD;tcGihfta&;eJ@ ywfoufwJh oifwef;awG/ usm;/ r wef;wlnDr#r_/ usef;rma&;/ obm0ywf0ef;usif qkdif&moifwef;awGudk wufa&mufcJhw,f? tJ'Doifwef;awGuyJ arar[m A[kok wawG&&SdvmcJh+yD; ol@vkdyJ wjcm;aomtrsKd;orD;awGvnf; olcHpm;&ovdk cHpm;ae=u &w,fqkdwmudk em;vnfcGihf&vmcJhw,f? tJ'DtcGihfta&;awGudk udk,hfrdom;pkxJrSm vufawG@toHk;cszdk@uawmh tawmfhudk cufcJygw,f? bmjzpfvdk@vJqdkawmh usrazaz [m tJ'Dvdkt,ltqawGudkusihfoHk;zdk@twGuf tqifoihfrjzpfaecJhvdk@ygyJ? 'gayrJh 'g

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;+idrf;csrf;+idrf;csrf;+idrf;csrf;aaaa&;&;&;&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; 79

awGrvkyf&bl;awmh wm;jrpfcJhwmr&Sdygbl;? usrarareJ@ usrazaz pum;awGrsm;wJh tcg araru azazhudk jyefajymwmudk azazu r}udKufbl;? &dk;&mtpOftvmtwkdif; yJ a,mufsm;bmyJajymajym jyefrajymyJ +idrfcHapcsifw,f? araruom tJ'Dvdktajc taeudk oabmrwlyJ jyefajymcJhr,fqkd&if azaz[m tdrfrSm&SdwJhypPnf;awGudk &dkufcsKd; zsufqD;+yD; ararhudkyg &dkufEkdifygawmhw,f? usr ararh&JhcHpm;r_awGudk r=unhf&ufcJho vdk tJ'DvdkjrifawG@ae&wmawGudkvnf; &ifemrdygw,f?

trSefudkajym&&if usrazaz&Jh tjyKtrlawGxJrSm usr rESpfoufwmawG trsm;}uD;ygyJ? azaz[m ararhukd EkdifxufpD;eif;+yD; ol@oabmeJ@rwkdufqkdifbl;qkd&if &uf&ufpufpuf jyKrlwmuawmh tqdk;qHk;ygyJ? tJ'DvdktcdsefrsKd;qdk&if usr azazhudk r=unhfcsifbl;? azaza'gojzpfae&if t&rf;vnf; a=umufrdygw,f? usri,fi,fwkef; uqkd&if tazhudk odyfcspfcJhygw,f? usrwkd@todkif;t0dkif;rSmqdk&if azaz[m &dk;om; +yD; tvkyf}udK;pm;wJh acgif;aqmifwa,mufqdkawmh azazhtwGuf *k%f,lcJh&ygw,f? aemufawmh azazh&Jh tcspfawGu t&ifvkdr[kwfawmhbl;? ararh&JhcHpm;r_aomuawG udk usrjrifawG@ae&awmh ararhtwGuf pdwfxdcdkuf&ygw,f? arar[m usrudk r=umr=um ajymjzpfwmuawmh 'Dvdkcg;oD;r_awGudkvGwfatmif oDv&SiftjzpfeJ@yJ +idrf;+idrf;csrf;csrf;aecsifw,fwJh? usrazaz[m usrtartay:rSm bmvdk@ 'DvdkrsKd; jyK rlqufqHwm em;rvnfEkdifcJhygbl;? usr azazhudk tjypfzdk@aewmr[kwfygbl;? azazh &Jh tjyKtrlawGudk ajymif;vJypfcsifw,f? 'grSvnf; usrwkd@rdom;pk+idrf;csrf;rSmav? us r ararhudkvnf; aysmfapcsifw,f?

usr 'Dvkdr#wr_r&SdwJh/ AdkvfustEkdifusihfwJh a,mufsm;0g'udk cg;oD;emusifrd ygw,f? usrwdk@vdktrsKd;orD;awG urBmw0Srf;rSm ra&wGufEkdifatmifygyJ? usrwkd@rdef; rom;awG&Jh 'DvdkcHpm;ae=u&wJh b0'kuQawGuvGwfajrmufatmif/ wkd;wufzGH@+zdK;+yD; a,mufsm;om;awGeJ@ wef;wltcGifhta&;awG&&Sdatmif }udK;pm;&kef;uefv_yf&Sm;zdk@ qHk; jzwfxm;rdygw,f?

usr touf 19 ESpfa&mufawmh t&ifwkef;ueJ@pm&if ydk&ifhusufvmwmeJ@ tr# trsKd;orD;awG[m olwdk@&Jhvl@tzGJ@tpnf;rSm trsKd;om;awGeJ@,SOf&if b,f avmufxd/ b,fvdkrsKd; cGJjcm;qufqHr_awGcHpm;ae=uvnf;qdkwmudk cHpm;odjrifvmcJh &w,f? usrtygt0if trsKd;orD;awG[mvnf; olwkd@udk,folwkd@csKd;ESdrf+yD; vl@tzGJ@t pnf;rSm wefzdk;rJhovkdrsKd; ukd,hfbmomukd,f t&dk;pGJvufcHxm;wma=umihfvnf; 'Dvkd rsKd;vl@tzGJ@tpnf;rSm tESdrfcHae&w,fqkdwmudkvnf; ydk+yD; oabmaygufem;vnfcH pm;vmrdygw,f? usrwdk@todkif;t0dkif;u trsKd;orD;awG&Jh emusifcHpm;r_awG/ tjzpf tysufawGeJ@ 0rf;enf;a=uuGJr_awGudk tao;pdwf avhvmodjrifcGihf&vmcJhygw,f?

80 ararhajc&maemufodk@ararhajc&maemufodk@ararhajc&maemufodk@ararhajc&maemufodk@

tJ'gawG[m usrtwGuf trsKd;orD;awG&Jhta=umif;udk ydk+yD;pdwf 0ifpm; vmatmif v_H@aqmfr_cJh+yD; owWdawGudk arG;zGm;apcJhygw,f? wcsdefwnf;rSmyJ t rsKd;orD;tcGifhta&;eJ@ywfoufwJh oifwef;udk usrwufa&mufoif=um;cGihf&cJhygw,f?

usrrdom;pkrSmqkd&if usr[m wwd,ajrmuftrsKd;orD;jzpfygw,f? usreJ@ teD;qHk;rSm&SdwJh usr&Jh rdom;pk0ifawGjzpfwJh a,mufsm;om;awG&Jh rSm;,Gif;aewJh t awG;tjrifawGudk ajymif;vJapcsifygw,f? olwkd@awG[m olwkd@rdcifawGudk tav; xm;&if trsKd;orD;awGtay:rSm av;pm;r_&Sdapcsifygw,f? rdom;pkxJrSm trsKd;orD; awG[m b,fvdkta&;ygw,fqdkwm a,mufsm;om;awGodatmif ajymif;vJay;csif ygw,f? tdrfrSm rdef;rom;r&Sd&if a&r&SdwJh ork'N&mvdkygyJ? trsKd;orD;awG[m uav; awGudk apmihfa&SmufjyKpkw,f/ tdrfwGif;a&;&mawGudk pDrHw,f? 'DvkdudpPawGudk uav; awGu olwkd@&JhrdcifawGqDu oif,lwma=umifh vl@ywf0ef;usif at;csrf;om,mzdk@t wGuf ta&;}uD;vSygw,f? 'ga=umifh vuf&SdurBmrSm trsKd;orD;awG ynmjynfh0+yD; us,fjyef@wJh todynmA[kokw&Sdzdk@ txl;vdktyfvSygw,f?

vl@tzGJ@tpnf;xJrSm trsKd;om;awG[m trsKd;orD;awG&Jh cHpm;r_awGudkem; vnf+yD; todtrSwfjyKapcsifygw,f? usrwdk@tm;vHk;[m vlom;awGjzpfwJht avsmuf cHpm;EkdifwJhESvHk;om;eJ@ pOf;pm;zkd@OD;aESmuf&Sd=uygw,f? 'ga=umihf wpfa,muf eJ@wpfa,muf nDwlnDr#qufqHoihfygw,f? wpfa,mufrSvnf; zdESdyfwmrcHcsifovdk usrwkd@taeeJ@vnf; wjcm;olawGtay: zdESdyfr_awGudk rjyKvkyfoihfygbl;? usrwkd@ tck vdkrsKd; jyKrlusihf}uHEkdif&if +idrf;csrf;wJhvl@tzGJ@tpnf;udk aqmif=uOf;ygvdrfhr,f?

usrarar[m ol@&Jhb0udk jrKyfESH+yD; usr&JhazazeJ@ vl@tzGJ@tpnf;todt rSwfjyKvufcHvmatmif t=urf;rzufwkdufyGJ0ifaeqJygyJ? 'gayrJh trsKd;orD;tcGihft a&;&&Sdzkd@eJ@ bma=umifh trsKd;orD;awG[m vlr_a&;EkdifiHa&;e,fy,fawGrSm ydkrdkyg0ifzkd@vkd tyfa=umif;udk aqG;aEG;zdk@}udK;pm;wkdif; usrarar[m jy\emaygif;pHkeJ@ &ifqkdifae&yg w,f? a,mufsm;awGu usrararudk tEW&m,f&Sd+yD;/ ol@&Jhudk,fwkdiftcGihfta&;eJ@ t rsKd;orD;tcGihfta&;eJ@ trsKd;orD;tcGifhta&;twGufyJ &yfwnfaew,fvdk@ xifjrifae =uygw,f? a,mufsm;awGudk &ifqkdifzdk@ tJ'Dvkd vHkavmufwJhowWd&SdwJhta=umif;awG a=umifhyJ usrararhudk txl;av;pm;tm;usrdygw,f? tJ'Dvdk av;pm;w,fqdkwm [m trsKd;om;awGudk qef@usifwmr[kwfygbl;? 'gayrJh a,mufsm;awGtrsm;pku rdef;rawGraumif;bl;vdk@ &_jrifaer_awGudk &yfwef@oihfaeyg+yD? usrarar&Jh b0w av#mufvHk;wdkufyGJ0ifaer_udk ESpfoufoabmus+yD; ararh&Jh&yfwnfr_tay:udk usr tckdiftrmaxmufcHw,f? usr ararhta=umif;pOf;pm;wkdif;/ ararhvdk cdkifrmwnf

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;+idrf;csrf;+idrf;csrf;+idrf;csrf;aaaa&;&;&;&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; 81

=unfwJh trsKd;orD;rsKd;jzpfcsifw,f? aus;Zl;ygarar? orD;cspf&wJhararhtwGuf t+rJ *k%f,laevsufyg? Ò

pma&;olonf trsKd;orD;rsm; EkdifiHa&;wGif ydkrdkyg0ifEkdifa&;twGuf wufºuGpGmv_yf&Sm; aqmif&Gufaeaom trsKd;orD;i,fwOD;jzpfygonf?

8 2 y g &r Djz nhfz ufw p fa, mu f. r Sw fwr f;y g &r Djz nhfz ufw p fa, mu f. r Sw fwr f;y g &r Djz nhfz ufw p fa, mu f. r Sw fwr f;y g &r Djz nhfz ufw p fa, mu f. r Sw fwr f;

yg&rDjznhfzufwpfa,muf\rSwfwrf; ca&jzL

‘ [ if; æ æ ’

y ef; ue fpi fudk ' &Gw fwk duf qGJ,lv m t + yD; w Gif o ufj y if; y lylud kr _wfx kwf v dkuf.? ar my ef; v Gef; I r˜& eft i ft m ; r&Sda wm h ? ae &m rc s& ao ;I y pPn f;r sm ; t m; v Hk; j y ef@u sJa e.? a e& m v Gwfw pfa x mi fhwG i f an m i f; nm vS+ y Dj z pfa om a j c ax mu frs m ; udk t em ;a y; & ef 0 ao m cE < mu dk,f udkx def; I x kdi f vkdu f.? ‘ t a r om ; wdk@ vu fz u f&nfo Gm; a o m u f O D; r, f’ [ ka j ym I o m; ESp fa, mu f ux Gufo Gm; on f? o lw dk@t az u t drfv dkufa j ym if; a y; a om ol@ ol i ,fc si f;u d k np m v dkufa u| ;. ? a ': c sK dwp fa, mu fo m t drfw Gif u se fc Jh o nf? n pm p m ;c sde fj zp fao mfv nf; a vc HI &i fj y nhfa eo n f? a vES i fh t w l y lyi fao m u rs m; vn f; cHa e onf[ kaj ym v#i f y dkrSe fay rnf? e H&Hu dkrSD I rs ufv Hk; u dk c %rSdwfx m; v dkufo nf ? & kwfw& uf aj co HoJhoJh = um ;I & ifx dwfo G m; a o; .?

a = o mf - w Hcg ;a c gu fo Hrs m; / a j co H rs m; udk & ifx dw f&o nfr Sm 10 pkES p fwp fp k a vm ufa yu dk; ? w d wf qdwfr _on f a' : cs Kdudk t w dwfyHk& dyfr s m ;o dk@ j z n f;n ‡if; p Gm q GJa c: o Gm; a v.? bDt D; 'D qif; c gp t xu fwe f; j yq&m ra v; c sKdE G,fu dk on f t nm oln dK a cs ma v; j zpf. ? c sKdc sK dwj z pfv nf ; cs KdEG, fudko nf &e fuke fau sm if; a wm f} uD; w Gi f w uUo dkvfy n mo mr u t v Say : t ,O fqi fhon fh a v, lav odr f;a j y m[ ef/ = unfh[ e f/ & ,f[ ef/ + y HK; [e frm ,m t a wm f t we fudkv nf; ww faj r mu fcJhy g .? au sm if; + y D; I y xr qHk; w m 0e fus on fu yko drf+ rdK@ ? t nm olt wGuf y ifv ,f u rf; a j cE Sifhe D; ao m j rpfac sm i f; rs m; a yga o m y kodr f+ rdK@ on f wp drf; j y ifj yifj zp fae .? odk@ ao mf a 0; v Hac gi fo D a wm &y fr[ kwf/ wdki f; + rdK@ aw mfj zp fI csK dEG, fudk u Ha um if; on f[ ka j ym = u on f?

y dkIu Hau mi f; on fu a wm h {n fhcH y GJwc kwGi f u dkt kef; c ifE Sifh a w G@ qHkj ci f; yi f? c sK dEG,fu dkxu f & Sp fE Spfa usm f} u D; ao m udkt kef; c i fon f y kv JE Sifh i g; vky fi e f;X ge rS {& m0 w D w kdif; . w kd if; O D; pD; rSL ; ay gu fp/ t o u foHk; q, fau sm f/ a r; &dk; wi f; wi f; ES i fh pl; &Sa o m rs u f v Hk; ydki f&Si f/ u dkt kef; ci fo n f rdbrs m ; aj ym qdk+ yD; ap hpy fxm ;a o m o w dk@o rD; av mi f; u d k y pfI rd brs m; udk qef@ us if Iyi f c sK dEG,fu dkudkt &, lc Jho nf ? x dkt c sde fuwn f; uy i f u dkt ke f;c if. Z GJ} uD; ao m / v kyfc si fv #i f r nfo l@p um ;r # em ; ra x mi f/ cH, lcs ufj y if; x e f a om pdw f"g wfudk e m; vn fod& S dcJho i fhon f ? x dko dk@j zi fh t xufw ef; j y q&m rv kyfo u f E SpfE Spfr# rj ynhfr Dyi f q& mr a ': cs Kd EG, fudk. 0da oo ae m ufw Gif w dkif; O D; pD; rSL ; ua wm f[ l o nfh *k%fy k'f wp fck& &Sd c Jhonf ? z rf; o nf[ la om a 0 g[ m &r sm ;/ ‘ v Hk;0 ac |; r t j z pf

j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H ---- + idr f; c+ idr f; c+ idr f; c+ idr f; c s rf; a& ;s rf; a& ;s rf; a& ;s rf; a& ; twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m; 8 3

t odt rSwfr j y Kyg ’[la om p um ; v Hk; xdk; pp frs m; = u m; rSy if c sKdE G,fu dk wpfa ,m uf &kH; r S& a om r mp w m* sp fum ;u av ; ES i fh au sm if; o kd@ a us mha usm h a v; vm Edk i f .? ap s; oGm ; v# i f j ci f; udkif& ef udkt kef; c i fwy nfhw a ,m ufu t oi fh / t drfwGi f t drfa z m frv dk/ a t m uf qd k' f & ao m X gej zp fI ‘ q& mæ q&m ’ cs if; xy fat mi f bkw fwuf bkwf qi f;u l nDc si fa o m o lrs m; vSo nf ?

o m; o rD; ig ; a, mu fw Gif t } u D; qHk ; or D; j zpfao m cs KdEG, fudko nf t nm r S r dbr sm ; xHodk@ v n f; t a wm ft w efu JhI yd k@E dkifc Jhon f ? udkt kef; c i f bu fu a qGj y wfr sKd; j ywfj zpfae on fuyi f oG m ;p &m a x mu fp& mr vdk ydka um if; a ea wm h . ? om ; } u D; &Jc ef@ / o m; v wf r if; c ef@ / o m; i ,f rdk; c e f@w dk@on f c sKdE G,fu dk. yGm ;p D; v ma om & we ma v; r sm ; j zpfon f? au sm i f; rS q& mr rsm ; = um ; wGi f w dk if; OD; p D;r SL ;u aw mf a' : cs KdEG, fudko n f o m; & Sif[ la o m * k%fy k'fE Si fh r me fw ufc Jha o; .? xdko dk@ t p pt qi faj y a cs ma rG@ ae ao m b0w pfc ko n f wn f+ rJv drfhr nf[ k r Swfx ifc Jh on f ? t enf; qHk; u dk t ke f; ci f yi fpi f, l o nfhE Spft x day gh? w yn fhwye f; rsm ; / a ¹ c G&Ho if; y if; rs m; / v m bfv m b rsm ; ESi fh o m , m a ea om c sK dEG,fu dk on f om ; oH k; a ,m ufudp P/ r d br sm ; udka iGc dk;y dk@a om udp Prsm ; rSv GJ I t em *w ft wGu f z ,fI a iGp ka q m i f; &ef ar hav sm hcJho nfr S mt rSefy if ?

8 a v; v Hk;t a& ;t ci f; on f u dkt k ef; c if. t dy far mu sa ea o m Edki f iHa &; t od u dk v_y fE_d; v dkufon f ? ykvJE S ifhi g; X gew Gif udkt ke f; ci fOD; a qm if I pn f; urf; a o0 yfp Gm p Dwe f;v Snfhv nf qENx kw fa zm fo nfht cs defw Gif c sKdE G,fudkv nf; ra v# mha om wm 0e fo d p dwfj z ifh q& mr rsm ; t o if; c sDwu f& m vdku fygc Jho n f? vr f; a b; a &t dk;p ifr sm ;w Gif t qdy f c yfo nf/ ax mi faz mu fay ;v d kuf I ESp f} uD; & mZ0 wfom ; rs m; u qENj yo lrsm ; udk 0 if& dku f o nf p on fhow if; rs m; / t E W&m , frs m; = u m; rSy if om ;o Hk; a, m u f udk t xde f;v uft yf u m u dk,fhx ri f; c sK difhudk, f o, f/ udk, fha& Al; u dk,ff qGJI yko drfw pf+ r dK@ v Hk; + yJ+ yJpi fa t m i f a j c us ifa v# mu f I vi fr, m ; ESpfa ,m ufp vHk; qkdi f&m Xge wdk@ rS 'dk@t a& ; at mfc Jh= uo nf?

a &G; a um ufy GJusi f; ya y; rn f[ k = u m; a om t c g udkt ke f; ci fu ‘ a w G@vm ; / v lxkt ift m; a= um if h a t m i fj ri f&+ y D’ [k 0 rf; om t m ; &a j ym cJ ho nf ? xdkr Swq ifh t e f t ,fv f'Dyg wDo dk@ udkt kef; c i f0i f cJh o nfu dkvn f; c sKdE G,fu dk t j yn fht 0 ax mu fcH c Jhon f? r JqG, fpn f;& kH; yGJrs m; w Gif udkt kef; c i fw& m; a [ m on fudk oGm ; = un fh&i f; a t m ifj ri fao m t oH/ ckdi fr m ao m , Hk= un fcs ufwdk@ j z ifh u dkt kef; c i fu dk ‘ 'g ig ha, mu fs m; y J’ [ k * k%f, l p dwfj z ifh r su f&n fyi f0JIyDw dj zpfc Jh&. ? o nfha em uf w Gif t m; vHk; o d= uo nfht j zp ft y su frdk@r aj ym vkda wm hyg ? t m ;v Hk; r odo nfh t a = um if; r sm ;o ma j y mj yvdko nf?

8 4 y g &r Djz nhfz ufw p fa, mu f. r Sw fwr f;y g &r Djz nhfz ufw p fa, mu f. r Sw fwr f;y g &r Djz nhfz ufw p fa, mu f. r Sw fwr f;y g &r Djz nhfz ufw p fa, mu f. r Sw fwr f;

y kvJE Sifh ig; X ge wc kvH k; udk j re frm Ekdi fiHw pfEkd i fiHv H k; wGi f zs ufo drf; vdku f on f? y kvJE Sifh ig; X ge rS 0 ef x rf; rs m; udk a & vky fie f;O D; pD; Xg vu fat mu fodk@ aj ym if; a &$@a y; v dku f o nf? xdk o dk@a j y mi f;a &$@ ay ; on hft xJw Gif t a& ; t c if; Y t x i fu& yg cJho lrsm ; ry ga cs? x dkolr sm ;r Sm Force to resign ( &m xl; rS xkw fy, fo nfhp m& if; ) pm &i f; ESi ft wl ae @ w Gif; c si f;t vky fvu frJhj z pf= u .? xdkt x JwGi f udkt kef; c i f xdy f qHk; uy go nfudk t xl; a j y m& efrv dkyg ? xdk@ ae mu fw Gi faw mh no ef; a cg ifa us mf wHc g; a cg uf oHr sm ;u dk a& Smi f& a om um v w cku dk j z wfa us mf c Jh&. ?

u dkt ke f;c ifa &Sm i fwdrf; a ea o m um vw Gif cs KdE G,fudkw a, mu f u a v; oHk; a ,m ufE Sif h a' gi fc sm pdki f; ae o n f? q&m r t vky fwz uf/ ua v; rs m; wm 0e fwz ufE Si fh , ci fvky fa v hvky fxt o m; r us I t j rifhrSj yKw fus olvdk t u sem vS. ? a¹ cG& Hoi f;y if; t m; v Hk;o nf & mx l; *k%f&Sde fES i fht wl = uu fay sm uf/ iSu fay sm ufa ysm ufu kef. ? t qdk; qHk; rSm X ge ua y; x m ; ao m t drfE Sifh um ;u dk j yeft yf& j c if; yi f?

x dkt c sde frS c sK dEG, fudkwd k@ wGi f u d k,f ydki ft dr fwv Hk; yif r& Sdo n fh b0 udk a e mi fw & aw mho nf ? o dk@a o m f a e m ufu s c Jhav + yD? ykodr f+ r dK@ ap s; c sKdw Gif t dr f iSm ;& ef &Sm &v G , f o nfr Sm cs KdEG, fu dkwdk@ t w Gufr yg? t eft , fvf' DrS udkt ke f; ci f r def; r qdk on fESifh a= um u f & GH@a em ufw Gef@o G m; p + rJ/ ‘ t m; aw mhe my gw ,f q& mr &, f/ usr wdk@ u &_y f&_yf, Suf, Su f r vky f&Jbl;’ [ la om pu m; rs m; u dk om xy fwv JvJ= u m; c Jh&o nf?

i Sg; & JI i Sm; = u ao mv lrs m ; us aw mh v nf; wp fae yi fra pm if; yg ? t m; em j c if; a &m pGw fao m cy fzGzGw Hcg ; ac gu fo Hrs m; t qHk; & yfu Gufvl} uD; ESi fht w l a& mu fvm a o m t drf& Sif? c su fc si f; aj ym if; ay ; yg / t x ufu zdt m; a y; vdk@ ygw Jh? Ekd i f iHa &; yg wDw cko dk@ 0 if& kHj zi fh t dr fyifi Sm ;a ep & m r& Sdao m t a j c t a ers Kd; wj c m ;r nfo nfhwkdi f; j y nwGi f & Sd a o; v Jqdk w m cs KdEG, fudkr o dyg ?

u av ; rsm ; udk r dwfa qGr sm; t drf wv Snfhp Dxm ;& i f; a ep& mt drfr &Sd I v rf; a y: r Smy if y pPn f;r sm ; ESifhw pfn ik w fwkw fxkdi fcJh&. ? q if; & Jj ci f; u t drfa &S@ rS wHc g; a cg u f o nfht cg t cs pfu t drfa em u fa z; qif; a j y; o Gm; .[ lao mp u m ;u dk r nfo lxGi fo n fr o d? t qi fra j y j ci f; rs m; u t drfa &S@ rS wHc g; a cg ufo nfht c g c sKdE G,f u dk. Edki fi Ha &; p dw f " gw frsm ; u t drfa em ufa z; r S cke fxG u foGm ;= u.? t + ydK if; t & dkif; t &G , fa& mu fv m ao m o m; r sm; u au sm if; w Gif A sL [ m rSL ;o m; r sm ;/ wy f&i f;r SL ;/ !$e fcs Kyf/ Adkvf} uD; / A dkvfr SL; o m; r sm; = um ;w Gif rsu fESm i, f= u & .? r= um c% c sde f;y GJ/ x dk; yGJrs m ; v kyf= u vGe f; I c sK dEG,fu dkrSm a j y ;& wm ; &ESi fh w cg rS ao mu ra t ; &y g?

j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H ---- + idr f; c+ idr f; c+ idr f; c+ idr f; c s rf; a& ;s rf; a& ;s rf; a& ;s rf; a& ; twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m; 8 5

, ckt drfy dkif& Si frSm ra v; &Sm ; wGi f v ifa &m r , m; yg t vky foG m ; vkyfa e= u o nf? o lwdk@t yfc Jhao m v lrSw q i fh t dr fiSm ; &efp um ; qkda om t c g ‘ t eft , fvf' Du qdk&i f u sr wdk@ j y efr vm r c si f;a ey g? b,fo lzdt m; a y; ay ; u srw dk@u * &kr pdkufbl; ’ [ k

t aj zudk& cJho nf? a = o mf- ' Dvd k vla wGv nf; &Sd a o; o udk; [ k 0rf;o mc Jh&o nf? o m; oHk; a ,m u f v Hk; onf ol@ t a za j c& mu dkre i f; = u yg? x dkudp Pud k u dkt ke f;c ifu b0 ifr us I a wG@ wkd if; qHk wkdi f; Ekd i fi H a &; w &m ;a [ m ao mfv nf; cs Kd EG, fudku aw mh } udwfI0r f; om ae cJhy gon f? b, ft a rr q dk u dk,fho m; or D; rsm ; udk a xm ifu sw e f; us r j z pfa p c si fbl; r [ kwfv m; ?

o m; t } uD; p uFm ylxGu faw mh c sK dEG, fudk t aw m f = uy foGm; o nf? olv nf; rdo m; pkt wGu ft qif a j yy ga pa wm h[ k & xm ;w Jh *s DwDt kdi f v ufr Swfu av ;t &i f; j yK+ yD; a0 ghc fy gr pfv m& SmwJh yGJp m; E Sifh qufr do Gm ; j c i f;y if? y GJp m ; c t wGu faw mh c sK dEG, fud k@ rdbvu f xufu a &$p av ;a wG cs KdEG, fudk@ udk y pfa j y ;= ua ygh? o m; t i,f qHk; u qkd i fu, f (e Hyg w frJh) w pD; av mu f 0 , fa y; yg qdk w my if r od[ e f a q mi fae &on f ? wp f ae @w pfa e@p m; z dk@yi f e *dkt cHa v; rs m; E S ifh r en f; & yfw nfa e& on f? bm bJa j ym a j ym t vkyfa yg if; r sm ; p Gm. j i if; y ,fc Ht + y D;w Gif udkt kef; ci ft v kyf& on f? y kodr f+ rdK @xJE Sifh t y ifE Spf q,f * sDw D pDu dkqG J&a o m u m; ' &dki f bm ? 'gv nf; vlodc si f; u u lvdku f Iy if ? v rf; &kd; t w kdi f; v dkuf Iu & vr f;r j ri f ? wkd i f; OD; pD; r SL; w a, mu f t o u f 5 0 a u smfr S o mr efvdk i f; um ;a r m if; a e& on f[ k a cs ; rxlt m; ? & o nfu dkyi f a us; Z l; w ifa e& on f ? t e ft , fvf'Dr SxG u fzdk@ t } udr f} udr fzdt m; rs m; u dk a cg if; r mr mES i fhj i if; qef qJ ? cs KdE G,fudku aw mh rde f;r om ; r[ kw fvm ; ? udk,fhr do m ; pkt u sK d; udk, ft &i f= u n fh w mu aw m h t j ypf[ krj rifap cs if ? t J'Dt w Gufv nf; vi fr ,m ; = um ; & efa yg if; rs m; p Gm w + c drf; + c drf; ?

' D= um ; xJr Sm t v wfa u m if u rd e f; rc dk;a j y ;o Gm; .? rdef; u av ; rd br sm ; u c sK dEG,fu dk@t od q&m rsm ; xJu y i f? o abmr wly g[ la o m t oHx Guf vm ao mt cg cs K d E G,fu dk x l; + yD; r t Hh= o rdy g? t i , fuv nf; rv drRm / t dr fwG if t qi fra j ya = u mi f; o d a om fvn f; *&kr pdk u f/ vd kc si fon f r sm ; udkom a w mi f; qdk w wf.? T o nfrSm yi f ol@ t a zE Sifh wla eo nf v m; ? a cg if; r m on f/ Z GJ} uD; o nf[ ky if c sD; us L; &a vr vm ; ? t w lw GJ w dkufy GJ0i fc Jh& mrS t a & m ifa j y mi f; o Gm; o l w csK d@u dkaw G@a o m t cg u dkt ke f;c ifu dk v u f u kyfr don f? ‘ a e m if b,fa wm hrS r wdku fwGef; e J@’ [ lao m p um ; o Hrm rm udk o m& c Jh

8 6 y g &r Djz nhfz ufw p fa, mu f. r Sw fwr f;y g &r Djz nhfz ufw p fa, mu f. r Sw fwr f;y g &r Djz nhfz ufw p fa, mu f. r Sw fwr f;y g &r Djz nhfz ufw p fa, mu f. r Sw fwr f;

o nf? cs KdEG, fudku rs m; op Pma z m ufzdk@ wdku fwGe f;r do v m; ? t if; æ ' ga yr Jhav op Pm a zm ufa wGy J a cw ft quf qu f} u D; yGm ;a e= uw mr [ kwfv m; ?

o m; } u D; ESi fhzkef; c sde f;x m; I na ep ma pm a pmp m; u m z kef; qdki fo dk@ o G m; a pm i fh a ec Jhon f ? t + rJw rf; c sKdE G,fudkw a, mu fwn f; ay r,fh ' Dae @a wm h om ;. aw mi f; q dk c su ft & udkt kef; c ifu dkyga c: v mc Jh on f? zke f; 0ifv mo nfht cg ‘ a ra r’ qdko nf h o m ; . ac : oHu cy fay sm hay sm h ? ‘ o m; a er au mi f; vdk@v m; / t vky fyi fye f; v dk@v m; ’ [ lao m c sK dEG,fu dk.t ar ;u dk om ;u ra j zbJ ‘ t Jon frSm t a j ct ae b, fvdka ev J t ar / t az hae mu fudka &m e* dkv dkyJ v dkuf a e= ua o; vm ; ’ [ ka r; .? xHk; pHt wkdi f;y ifj zp fao m f v nf; o m; udk pdwfy lrn fpdk; I ‘ bm rS r j zp fbl; o m; / t m ;v Hk; a u mi f; w,f’ [ k j y ef a j z vdku fonf? ‘ 'Dr Sma w m h qENa wGj ya e= u w, f t ar ? p pfw Jhvl a & m/ r pp fwJhv la& m y J? e* dku bmr Srvky f bJ c krS "gw f yHkr ygy ga t m if a &S@w ef; u 0 if qENj y + yD; 'ku Qon fcHz dk@ t cs uft v ufa wG v dkufpka q mi f; a eo law Gaw m i f&Sdw ,f ? , lt u fpf u dk u l; = uz dk@a v’ o m; t oHu p dwfys ufo Haw G w vHk; w cJa yr ,fh cs KdEG, fudk ow dr x m; rd/ t m; w u f o a& mE Sifh ‘ o m; v nf; t Jv dkv ky fv dk@r &bl; vm ;/ o m ;t az em rn f vn f;o Hk; av ’ [ k a j y mv dkufrdo nf ? udkt ke f; c i f. t = u nfhpl; p l;u dk r od[ efa qm if a ep Ofy if om ; u ‘ o m; u dkrwdku fw Ge f;y ge J@ ar ar / u |e fa wmf b,fa w m hrS t Jv dk vky frSm r [kw fbl; ’ [ k w Hk@ j yef.?

z kef; c Gufem ; uy fem ;a x m ifa ea om udkt kef; ci fu ‘ ' gr S ig hom ;’ [ k at m f v dkufc sde fwGi f cs KdEG, f udku aw mh a e m uf+ rD; j y wfa ea om udkt kef; c i f. & mb mz dey fudko m a i; = unhfa er daw mho w n f; ? Ò

Taqmif;yg;udk oHvGiftdyfruftifwmeuf0ufqkdufwGif azmfjyxm;+yD;jzpfygonf?

(www.thanlwin.com)

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; 87

cGufuGJ vJhvJh

usr&Jhrdbrsm;[m olrsm;awGvdk t&rf;rcsrf;om=uayr,fh usrodwwfpt&G,fu wnf;uyJ usrb0av;twGuf vdktyfcsufrSefor#udk wwfEkdifoavmuf jznhfqnf; ay;cJh=uygw,f?

i,fi,fuav;wnf;u qif;&Jjcif;qdkwJh'kuQw&m;udk rcHpm;cJh&ovdk/ em; vnf;rvnfcJhygbl;? wae@rSmawmh uH=urRmtvSnfhtajymif;vkd@yJqdkrvm;/ usr&Jh rcH csifpdwfeJ@yg0ifcJhwJh awmfvSefa&;pdwf"gwfa=umifhbJqdkrvm;/ 1998 ckESpf pufwifbm vrSm etzaxmufvSrf;a&;u zrf;qD;wmudkcHcJh&+yD; 1999 ckESpf Zefe0g&DvrSm axmif'%f 21 ESpfuscHcJh&ygw,f?

usr&Jh b0woufwm rarhEkdifao;wJh tjzpftysufwcsKd@udk ajymjy&r,f qdk&ifawmh æ

1994- 95 ckESpfrSm usr[m wuUodkvf0ifcGifh pmar;yGJudkatmifjrifcJh+yD; v_difaumvdyfrSm ta0;oifynmudk oif,lcJhygw,f? ta0;oifjzpfwma=umifh usr aexdkifwJh wmarG+rdK@e,f/ ausmufajrmif;&yfuGufuae v_difaumvdyfudkoGm;&if vdkif; um;eHygwf 45 udkpD;&ygw,f? um;pD;oGm;wkdif; a':atmifqef;pk=unf+cHa&S@rSm tywf pOfjyKvkyfwJh a':atmifqef;pk=unf&Jh vlxka[majymyGJawGudk t+rJwrf;jrifawG@jzwf ausmfcJhygw,f?

w&ufrSmawmh usr&Jholi,fcsif; ZifZif (rEWav;axmifwGif 11 ESpf=um tusOf;uscHcJh&ol) eJ@ a':atmifqef;pk=unfta=umif; ajymrd=uw,f? tJ'geJ@ usr wdk@i,foli,fcsif;wpk[m pae/ we*FaEGawG&Jh wcsKd@aomtcsdefawGrSm a':atmif qef;pk=unf&Jha[majymyGJawGudk oGm;a&mufem;axmifjzpfcJh=uygw,f? vuf&Sd etz tpdk;&&Jh rw&m;tkyfcsKyfr_awGtay: a':atmifqef;pk=unf[m jynfolvlxkudk t+rJ wrf;rD;armif;xdk;jyovdk jrefrmEkdifiHudk tjcm;EkdifiHrsm;enf;wl vGwfvyf+yD; w&m;r#w wJh 'Drdkua&pDEkdifiHwckjzpfvmatmif yl;aygif;yg0ifaqmif&Guf=uzdk@twGuf usrwdk@tyg t0if vlxk}uD;udkvnf; wdkufwGef;tm;ay;avh&Sdygw,f?

usrrdbaqGrsKd;rsm;[m ppfwyftodkif;t0dkif;uqdkayr,fh usruawmh ppf tpdk;&jyKwfusa&;/ usrcspfwJh jrefrmEkdifiHudk 'Drkdua&pDEkdifiHjzpfwnfa&;twGuf EkdifiH

88 cGufuGJ

a&;avmuxJudk a&muf&SdvmcJhygw,f? pdwf0ifpm;r_/ cH,lcsuf/ cHpm;csufawGeJ@twl udk,fhywf0ef;usifudk rdrdwwfEdkiforSs pnf;&kH;v_H@aqmfcJhygw,f?

(88) ta&;tcif;udk usrrrSDcJhayr,fh yxrESpf wuUodkvfausmif;olb0rSm 1996 ckESpf vSnf;wef;vrf;qHkrSm jzpfysufcJhwJh qENjyyGJav;wckudkrSDcJhygw,f? tJ'gu awmh tif;pdefu pm;aomufqdkifwqkdifrSm t&yfom;awGeJ@ &efukefpufr_wuUodkvf u ausmif;om;awGt=um;jzpfcJhwJh &efyGJav;wckyg? tJ'D&efyGJrSm ausmif;om;wcsKd@ [m t&yfom;awG&Jh t&dkufcHcJh&ygw,f? tJ'DudpPeJ@ywfouf+yD; ausmif;om;awGudk &dkufcJhwJht&yfom;awGudk ta&;,lay;zdk@ oufqkdif&ma'otm%mydkifawGudk ausmif; om;awGu awmif;qdkcJhygw,f? 'gayrJh tm%mydkifawGu bmta&;,lr_rS rvkyfcJhyg bl;? tJ'Dtajctaea=umifhyJ &efukefrSm&SdwJh wuUodkvfausmif;wkdif;u ausmif;ol/ ausmif;om;awG[m ausmif;om;tcGifhta&;udk umuG,fr_&&Sdzdk@twGuf pwif+yD; qENjycJh=uygw,f? tJ'Dta&;tcif;rSm usr&Jhi,foli,fcsif;jzpfwJh ZifZif[m etz vHkxdef;rsm;&Jh &dkufESufwmudkcHcJh&ygw,f? tJ'Dtcsdefup+yD; usrwdk@oli,fcsif;wpk[m etzppftpdk;&udk t&ifuxuf wGef;vSefqef@usif&r,fqdkwJhtodawG ydkvdk@awmif }uD;xGm;vmcJhygw,f? ta&;tcif;aemufydkif; usrwdk@oli,fcsif;wpk[m EkdifiHa&; pum;0dkif;rsm;jyKvkyfjcif;/ EkdifiHa&;eJ@ywfouf+yD; uAsmav;awG/ pmwdkpmpav;awG pk+yD; oli,fcsif;rsm;t=um;jzef@a0wmawGudk v#Kd@0SufjyKvkyfcJh=uygw,f? 'Dvdkv_yf&Sm;r_ awGvkyfwJhtcgwdkif; usru aiGa&;a=u;a&;t&a&m/ pmpDpm&dkufvkyf&wJh vkyfief; awGrSma&m twwfEkdifqHk; vkyfaqmifay;cJhygw,f?

1998 ZGef/ ZlvdkifvtwGif;rSm usrwdk@oli,fcsif;wpk[m etzudk qef@usif awmfvSef+yD; }uHhckdifzGH@+zdK;a&;toif;0ifawGudk pnf;&kH;odrf;oGif;wJh vufurf;pmapmif xkwfa0+yD; jzef@zdk@wkdifyifcJh=uygw,f? tpdk;&qef@usifpmawGxkwfa0wJhtcgwkdif;rSm v#Kd@0Sufvkyfudkif&wJhtwGuf usrwdk@rSm tcuftcJawG }uHKawG@&p+rJyg? tJ'DtcsdefrSm usru ukr%DwckrSm uGefjyLwm pmpDpm&dkufolwOD;jzpfaeawmh tawmfav; tqif ajyoGm;cJhygw,f? &kH;rSm&SdaewJh rdwWLul;pufeJ@yJ pm&GufwcsKd@w0ufudk &oavmuf rdwWLul;qGJ+yD; usefw0ufudkawmh ajrmufOuUvmy+rdK@e,f/ aq;wuUodkvf (2) ta&S@ u rdwWLqkdifrSmul;cJhygw,f? qkdifydkif&Siftpfruvnf; ppftm%m&Sifudk rvdkvm;wJh twGufa=umifh usrwdk@oli,fcsif;wpk v_yf&Sm;or#udk tm;ay;ulnDcJhygw,f? rdwWL ul;cr,lwJhtwGufa=umifh usri,foli,fcsif;awGjzpfwJh ZifZifeJ@udkarmifarmif wdk@[m atzdk; (A4) pm&Guf 500 yg puULxkyfwxkyfudk qdkifydkif&SiftpfrqDudk ay;cJh ygw,f? tJ'Dtpfruvnf; usroli,fcsif;awGay;vdkufwJh pm&GuftukefvHk;udk ydkuf qHwpfjym;rSr,lbJul;ay;cJhw,f? oli,fcsif;awGtukefvHk; tJ'Dpm&Gufav;udk enf;

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; 89

rsKd;pHkeJ@jzef@a0cJhygw,f? &kyf&Sif&kHxJrSm usJcsw,f/ vkdif;um;awGay:uae usJcsw,f/ wuUokdvf0ef;awGrSmusJw,f/ eH&HawGay:rSm vdkufuyfw,f/ vufzuf&nfqkdifawG rSma0w,f/ ppftpdk;&t&m&Sd}uD;rsm;&Jh vdyfpmawGudk vrf;!$efpmtkyfawGrSm&Sm+yD; r&rf;ukef;pmwdkufuwqifhydk@cJhygw,f? usrwdk@pm&Guftydkif;av;udk zwfrd=uwJh wcsKd@ aom }uHhckdifzGH@+zdK;a&;tzGJ@0ifawG[mqdk&if olwdk@&Jh tzGJ@0ifu'fav;awGudk qkwf+zJ wJhtxd usrwdk@oli,fcsif;wpk&Jh v_yf&Sm;aqmif&Gufr_[m atmifjrifcJhygw,f?

'gayrJh 1998 &Jh pufwifbmvv,favmufrSmawmh usrwdk@oli,fcsif; wpk tzrf;cHcJh&ygw,f? qif;&Jr_'%fudk rcHEkdifwJhusrudk axmifusrcH&atmif um uG,fzdk@twGuf usr&Jh tcspfqHk;oli,fcsif;ZifZif[m ppfa=uma&;rSmajzwJhtcg pm &Gufpmwrf;awGudk oludk,fwkdif autrf'DuGefjyLwmpifwmrSm 45 usyfay;+yD; &kdufcJh wmygvdk@ xGufqdkcJhayr,fh usr&Jhi,foli,fcsif;jzpfwJh udkarmifarmifuawmh axmuf vSrf;a&;awG&Jh &dkufESufESdyfpufwJh'%fawGudk rcHEkdifwJhtqHk;awmh pm&Gufudk usr (rdvJh) u usr&kH;rSm&dkufcJhwmygvdk@ xGufqdkvdkufygw,f?

1998 ckESpf pufwifbmvrSm ppfaxmufvSrf;a&;wpk[m usrtvkyfvkyf &m AdkvfcsKyfvrf;ay:rSm&SdwJh ukr`%DrSm vma&mufzrf;qD;cJhygw,f? usrxdkifaeus t vkyfpm;yGJcHkudkvnf; oufaocHypPnf;awG &SmazGodrf;qnf;cJhygw,f? usrrdbawG }udKwifpdwfylaerSmpdk;vdk@ vkyfazmfudkzufawGudk &kH;qif;csdefa&mufrSbJ usrrdbawGudk ta=umif;=um;ay;zdk@ajymcJhygw,f? usrudkvmzrf;wmodayr,fh ppfaxmufvSrf; a&;tkyfpkudk {nfh0wfausyGefpGmeJ@ a&wdkufvdkufygw,f? vmzrf;wJhtzGJ@xJu &Jtkyf pdk;Ekdifqdkol[m usrwkdufwJha&udkaomufzdk@ jiif;y,f&if;eJ@ usrudk&efolwa,mufvdk qufqHygw,f? usrodygw,f? ol[m ol@orD;t&G,favmuf rdef;uav;wa,muf udkvmzrf;&wm vdyfjymroef@jzpfaevdk@ &Suf&rf;&rf;aewmjzpfrSmyg?

ppfa=uma&;rSm 'Dpm&GufawGudk usrudk,fwkdif pmpDpm&dkufvkyfwmygvdk@ 0efrcHrcsif; xrif;rau|;/ a&rwkdufbJ w&ufausmfausmf rwfwyf&yfaecJh&ygw,f? ppfaxmufvSrf;a&;awG&Jh ESdyfpuf!SOf;yef;r_vufatmufrSm oli,fcsif;wcsKd@&Jh atmf nnf;oHawGudk usr=um;ae&&if;eJ@ &ifxJrcsdatmif cHpm;cJh&ygw,f?

tcsKyfcH&+yD; yxrtywf 1998 ckESpf atmufwdkbmvrSmbJ ppfa=uma&;p cef;t&m&SdwOD;u usrudk tdrfjyefydk@r,fajym+yD; xrif;au|;ygw,f? usrpdwful;r ,Of&Jygbl;? tdrfjyefr,fholwa,mufudk xrif;au|;w,fqdkwm rjzpfEkdifbl;vdk@ wxpf cs,Hk=unfaerdw,f? xrif;pm;+yD;wmeJ@ usrrsufESmudk acgif;pGyfeJ@zHk;+yD; um;ay:ac: oGm;w,f? bmrSrjrif&ayrJh em;uawmh pGifhaerdw,f? ajccsif;oHawG wc|ifc|if=um;

90 cGufuGJ

ae&w,f? wHcg;ydwfoHawG w*sdef;*sdef;=um;ae&w,f? usrodvdkufygw,f/ 'Dae&mu usr=um;zl;em;0&SdaewJh tif;pdefaxmifqdkwJhae&maygh?

usrudk tif;pdefaxmifxJrSm 3 v csKyfxm;+yD;rS w&m;&kH;rSm &ifqdkiftrdef@ csygw,f? tJ'Dw&m;&kH;qdkwmuvnf; usrwdk@odwJh w&m;&kH;rsKd;r[kwfygbl;? ppf axmufvSrf;a&;udk,fwkdifvkyfxm;wJh/ olwdk@bufawmfom;awGeJ@yJ zGJ@pnf;xm;wJh tif;pdefaxmif&Jhwae&mu w&m;&kH;av;yg? Zefe0g&Dv 15 &uf 1999 ckESpfrSm usr udk axmif'%f (21) ESpf csrSwfcJhygw,f? yk'frawGuawmh 5 (n) EdkifiHawmfwnf+idrfr_ ysufjym;atmifvkyfr_/ 17§20 w&m;r0ifyHkESdyftufwdk@jzpfygw,f?

{+yDv 6 &uf 1999 ckESpfrSmawmh rdbrsm;udk ta=umif;r=um;/ awG@cGifhr ay;bJ usrudk tif;pdefaxmifuae rEWav;axmif/ rEWav;axmifuaerS txufjref rmjynfrSm&SdwJh a&$bdkaxmifudkajymif;vdkufygw,f? ta=umif;jycsufuawmh usrudk acgif;rmvdk@ ESdyfuGyfcsifvdk@wJhav?

8 vcGJ =um+yD;aemufrSm axmiftm%mydkifrsm;uvnf; usr rdbrsm;udk ta=umif;=um;cGifhay;wJhtwGuf usr&Jh tcef;azmf rdk;rdk; (vuf&Sd aemfa0EkdifiHwGif aexdkifol) [m ol@rdcifvmwJhtcsdefrSm usrtdrfudk ta=umif;=um;ay;zdk@ajymcJhyg w,f? usr rdbrsm;[m usraxmifusaew,fqdkwmudk r,Hk=unfrSmpdk;vdk@ usr&Jhar arudk,fwkdif0,fay;cJhwJh Hand Ten zufzl;pdrf;a&miftuôsav;&Jh twGif;xJrSm oeyf cg;udk t&nfazsmf+yD; ‘arar orD;'kuQa&mufaew,f/ tjrefvmawG@yg’ vdk@ a&;ay; vdkufygw,f?

tJ'Dtuôsav;udk &&csif;rSmbJ usrarar[m rsuf&nfpufpufeJ@ usrudk axmif0ifpmvmawG@cJhygw,f? ararvmawmh usrudk axmift0wftpm;eJ@ ydefcsKH; aewmudkjrifawmh araridkcJhw,f? araru jcifaxmifawG/ apmifawG/ yef;uefawG/ ZGef;awGudk usrtwGuf,lvmcJhayr,fh axmiftm%mydkifawGu ,lcGifhray;cJhygbl;? txufwef;usus aewwfpm;wwfwJh usrarar[m usr&JhtajctaeawGudk awG@ cJh&+yD;aemufydkif;rSm t&rf;pdwfxdcdkufcJh+yD; arG@,mawG/ jcifaxmifawGeJ@ vHk;0rtdyf awmhzdk@ qHk;jzwfcJhygw,f?

axmifxJrSmaew,fqdkwm rdbtdrfrSmae&wmrS r[kwfbJav? usr&dyf om0ifcJhwkef;u q&mawmfawGa[mcJhwJhw&m;awGudk wjznf;jznf;eJ@ vufawG@usus odvmcJh&w,f? axmifxJrSmaecJh&wJh 4 ESpfwmumvrSm nydkif;us jcifawGudkuf vGef;vdk@ tdyfr&wJh'kuQ/ rdk;&Gm&if tcef;xJa&0ifvdk@ wnvHk;xkdifae&wJh'kuQ/ pm;p&m

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; 91

r&Sdvdk@ ig;ydeJ@pm;cJh&wJh'kuQ/ axmif0efxrf;rsm;&Jh &dkif;&dkif;pdkif;pdkif; qufqHcHcJh&wJh'kuQ/ a&yHkrSefrcsKd;&wJh'kuQtrsKd;rsKd;awGudk oDcsif;awGqdk&if;/ w&m;pmtkyfawGzwf&if;/ w&m; xdkif&if;/ wa,mufta=umif;wa,mufajym&if;eJ@ ukefvGefcJh&ygw,f?

axmifusw,fqdkwm usrwdk@[m pdwfa&mudk,fyg tusOf;uscHae&wmyg? usrwdk@[m pdwf"gwfydkif;qkdif&mrSm cHEkdif &nfr&Sdbl;qdk&if axmifxJrSm &l;csif&l;/ r&l;&if udk,fhudk,fudk owfaordrSmtrSefygbJ? wpfcgwavusawmhvnf; b0tarmawGudk ajyapEkdifwJh rxifrSwfwJh &,fp&mtjzpftysufav;awG }uHK&jyefygw,f? tJ'DtxJu rS usrarhvdk@r&EkdifwJh &,fp&mtjzpftysufav;wck&SdcJhygw,f?

6 ay ywfvnfom&SdwJh tcef;usOf;av;xJrSm usrwdk@oli,fcsif;ESpfa,muf [m tJ'Dtcef;usOf;av;xJrSmbJ pm;/ tdyf/ tayghtav;oGm;awmhvnf; 'Dtcef; usOf;av;yJaygh? axmifpnf;urf;t& toHk;taqmifypPnf;awGuvnf; vludkrxd ckdufapwJh yvufpwpfypPnf;rsm;udkom toHk;cs&ygw,f? usr[m [dk;i,fi,fu wnf;u ttdyfrufw,fav? wnrSmawmh usr[m tdyfae&if;eJ@rS tdrfomoGm;csif wJhtwGuf xHk;pHtwkdif; yvufpwpfcGufi,fav;ay:rSm xdkifvkdufygw,f? xdkifaepOf twGif;rSmbJ &kwfw&uf tdyfikdufoGm;wJhtwGufa=umifh usr&Jh rdv†mcGufav;[m ESpfjcrf;uGJoGm;cJhygw,f? tJ'Dvdkusr&Jhttdyfrufr_a=umifh &kwfw&ufqdkovdkbJ 6 ayywfvnftcef;usOf;av;[m teH@qdk;awGeJ@ v$rf;rdk;oGm;ygw,f? tJ'DteH@qdk;awG a=umifh usrtcef;azmfoli,fcsif;[m &kwfw&ufvef@Edk;vm+yD; vufwzufu ol@&Jh ESmacgif;udkydwf&if; tenf;i,fom&SdwJh a&awGeJ@ 0dkif;0ef;+yD; oef@&Sif;a&;vkyfay;&Smyg awmhw,f? usrb0rSm 'DvkdtjzpfrsKd; wcgrSr}uHKzl;awmh usrvnf; toHus,f}uD;eJ@ atmf&,fvdkufwm tdyfcsifpdwfawGygaysmufoGm;w,f? wcsdefwnf;rSmbJ o&J a=umufvkd@ usrwdk@tcef;udkrvm&JwJh axmif0efxrf;pENm0if;u ta0;uae+yD; usr wdk@udk &dkif;jypGmeJ@ ‘aumifrawG rtdyfao;bl;vm;/ 'g tdyfcsdef’ vdk@ atmfajymygw,f? usrvnf; pdwfwdkwdkeJ@ &dkif;jypGmyJ ‘tpfra&/ csD;tdk;uGJoGm;vdk@’ qdk+yD;awmh jyef atmfajymvdkufygw,f? usratmfajymwmudk=um;oGm;wJh rtdyfao;wJh wjcm;aom tusOf;olawGu usr rdv†mtdk;uGJoGm;w,fvdk@ axmif0efxrf;udk jyefcHajymvdkuf w,fqdk+yD; 0rf;omtm;&eJ@ rdef;rawGobm0t& wdk;wkd;usdwfusdwfeJ@ ajymoHawG =um;ae&ygw,f? wqufwnf;rSmbJ axmif0efxrf;pENm0if;u ‘aumifrawG rtdyf ao;bl;vm;æ (5§n) rawG æ (EkdifiHa&;r_ (5§n) jzifhaxmifusaeolawGudk qdkvdk jcif;jzpfygw,f?) rdefvmtdk;uGJwmeJ@ eifwdk@eJ@bmqkdifvJ’qdk+yD; atmfaigufvdkufoHudk xyf=um;vdkuf&ygw,f?

92 cGufuGJ

usrwdk@[m rdef;raqmifrSmae&w,fqdkayr,fh tjcm;tusOf;olawGeJ@ t wlrae&ygbl;? axmifxJwGif EkdifiHa&;r_eJ@ axmifusolawG[m wjcm;tusOf;om;awG eJ@vnf; pum;ajymcGifhr&Sd=uyg?

'gayrJh taqmifcsif;eD;awmh olwdk@ajymor#/ qdkor#awGudk =um;&ygw,f? axmif0efxrf;awGqdkwm odwJhtwkdif;bJav? olwdk@udk,folwdk@ &mZ0wfaumifawG udk tkyfcsKyf&w,fqdk+yD; rmefwufae=uawmh toHawGuvnf; us,f=uwmayghav? 'geJ@yJ aemufwae@reufrSm usrwdk@u wdk;wdk;wdwfwdwfeJ@ ‘[Jh nubmjzpfvkd@ pENm0if;uatmfwmvJ’vdk@ar;wJhtcgrSm tusOf;olwOD;u ‘nu rrvJhwdk@ rdv†mtdk; uGJw,fqdk’? usruvnf; ‘at; bmjzpfvkd@vJ’vkd@jyefar;awmh ‘axmifxJrSm rdv†m tdk;uGJ&if EkdifiHawmfvmw,f rrvJh&Jh’? usru ‘a=omf [kwfvm;’[kom ajymEkdifcJh ygw,f? vlwkdif;[m ar#mfvifhcsufeJ@ touf&Sif=uwmbJr[kwfvm;? EkdifiHawmfvm w,fqdkwm vGwf+idrf;csrf;omcGifheJ@ jyefvGwfwmudkqdkvdkwmyg? usr&Jh pdwfxJrSmawmh ‘at; eifwdk@uom EkdifiHawmf arSsmfw,f? igwdk@rSmawmh nu a&enf;enf;eJ@ 'kuQ a&mufvdkuf=uwm’ [lIom? Ò

aqmif;yg;&Sif vJhvJhonf tpdk;&qef@usifa&;pmrsm;udk a&;om;jzef@a0r_jzifh axmif'%f 21 ESpfuscH&eftrdef@cscH&aomfvnf; uHaumif;axmufrpGmjzifh axmif'%f 4 ESpfuscHcJh+yD; aemufv$wfajrmufvmcJhonf? axmifrSvGwfvm+yD;aemuf etzaxmufvSrf;a&;rsm;. aESmuf,Sufapmifh=unfhjcif;udkvnf;cHcJh&onf? xdktajctaersm;a=umifh jrefrmEkdifiHtwGif; qufvufaexdkif&ef vHk+cHKr_r&Sd[kcHpm;&aoma=umifh jrefrmEkdifiH'Drdkua&pDa&;v_yf&Sm; r_rsm;udk qufvufvkyfudkifEkdifonfh xkdif;- jrefrme,fpyfodk@ xGufvmcJhygonf?

aqmif;yg;&Sif vJhvJh. tcspfqHk;oli,fcsif;jzpfol ZifZifrSm 1998 ckESpfwGif zrf;qD;cH&+yD; aemuf rEWav;axmifwGif axmif'%f 11 ESpfuscHcJh&onf? oli,fcsif; udkarmifarmif onfvnf; 2005 ckESpfwGif jrif;+cHaxmifrSvGwfajrmufvmcJholjzpfonf? udkarmifarmif onf axmifuvGwf+yD;aemufydkif; 2007 ckESpf a&$0ga&mifawmfvSefa&;t+yD;wGifvnf; 1 v=um zrf;qD;xdef;odrf;cHcJh&jyefonf? xdktcsdefrSp+yD; tdrfaxmif&ufom;us+yD;aemuf jrefrmjynftwGif;rSmyif qufvufaexdkifvSsuf&Sdygonf? aqmif;yg;&SifvJhvJh. axmifwGif; tcef;azmf rdk;rdk;rSm aema0EkdifiHwGif vuf&SdtajccsaexdkifvSsuf&Sdonf?

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&; +idrf;csrf;a&; +idrf;csrf;a&; +idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; 93

]jrefrmjynf}vdk h ac:wJhae&m [efolvGi f

oHwkdifrJh tusOf;axmifvdk@

wifpm;&r,fhae&m æ æ?

vlawG[m

t+rJta=umufw&m;eJ@yJ aexkdif=u&wJh ae&m æ æ?

oef;acgif,H wHcg;acgufoHawGudkawmif

aeom;usvdk@ ,Ofyg;=u&wJh ae&m æ æ?

av;vHaewJh ESvHk;om;wdk@

toHwdwf usdwfvdk@ idkaºuG;=u&wJh ae&m æ æ?

‘ar#mfvifhcsuf’uvGJvdk@ bmqdkbmrSr&SdyJ

umv&Snf=um aecJh=u&wJh ae&m æ æ?

tJ'Dae&m[m

igwdk@ ‘jrefrmjynf’vkd@ ac:ae=uwJh ae&mwckom æ æ?

94 jrefrmjynfvdk@ac:wJhae&m

uAsma&;olrSm puFmylEkdifiHwGif tif*sifeD,mtjzpf tvkyfvkyfaeaom &ckdif-w&kwfvlrsKd; wOD;jzpfygonf? olronf tjcm;jrefrmEkdifiHa&; wufºuv_yf&Sm;olrsm;ESihftwl jrefrmEkdif iH&Sd EkdifiHa&;tajctaersm;udk ynmay;&efESihf 'Drkdua&pDv_yf&Sm;r_udk axmufcHtm;ay; &eftwGuf tdk;a0-puFmyltzGJ@udk zGJ@pnf;cJhonf? xdktzGJ@onf 2007 ckESpfwGif a&$0ga&mif awmfvSefa&;twGif; jrefrmEkdifiHrS vli,frsm;ESihfzGJ@pnf;xm;aom jynfya&mufrsKd;cspfjref rmrsm;tzGJ@ESihf pwifyl;aygif;v_yf&Sm;cJh=uonf? xkduJhodk@ vkyfaqmifcsufrsm;a=umihfvnf; tzGJ@0iftcsKd@rSm ae&yfjyefydk@cHcJh&onf?

j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H ---- + idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ; twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m; 9 5

at;csrf;ygap trdajr Muufwla&G;

j rL cdk; a wG a 0q ma ew Jhaw mi f! dk ! dkav ;a wG 0 dk if; & Hxm ;+ yD; x n f0gw Jht dr f} uD; t drf a um if; a wGr &Sd w Jh a e& ma v; w ck ? eHeu fcs defr Sm oHa c sm if; a c gu foHE S ifht wl a us; i Su f w Gefu sL ; oHa wG a &m ,Su fj yD; o Gm; v mv _yf&Sm ; ae wJ h v l} u D;a wG/ ua v; a wG/ + rdK @a w G r Smv dk Z drfu sus rt dyfE dkif= u yJ a 0 v Da0 vi f; qdk a &c yfol c yf/ t dk; cG u foHa wGn Hae w J h a e& ma v; ? udk, fhae &m a' ov n f ; r[kw f/ u dk,fhEdk i fiHv n f; r[ kwfy JeJ@ u sD; v ef@p mp m; b0a wGu dk b, fv dk&ke f;u efa e& v n f;a wm i f u sr ro dyg bl; ? a qm if; w Gif; at ;a t ; r Sm t aE G;x nfa wm ifu dk, fa y: r wi fEdki fwJh b0 w c sKd@ udka wG@ aw mh u s r& ifx Jrc sda t m i f i dkcs ifp dwf a wGa yg ufv mr dw ,f ?

t cs defu Edk0 ifb mv 20 09 ? a e &mu x dkif; Edki fiH r, fv'k u Qo n fpc ef; / u sr u t dr fwGi f;t = u rf; zu fr_eJ@ yw fou fwJh oi fwe f; w cku dk t u lt ae eJ@ vdkufo Gm ; j zpfcJhw ,f ? t J'D' kuQo nfp cef; x J ae xkdi f= uw Jh wdki f; &i f; om; t rsm ; pkqdk wJha e& mr S m u &i fvlr sKd; a wG t rs m; qH k; yg0 ifw ,f? & kd;o m; y G ifhv if; = u w, f? wc sdK@ qdk& i f Arm pu m; a wm ifr aj ym ww f= uy g bl; ? u sr wdk@ wnf; w Jht drfu a w m ifa j c eJ@y dk eD; w, f? t dr fu a wm ifu kef; a v; a y: rSm qkda wm h r e ufc if; qdk qi f; vm / n qdk j yefw uf t dyfa ygh? t drfj y ef w Jht c g a wm if u kef; av ; udk e nf; en f;w uf& vkd@ o dyfa w m hry ify ef; a y r, fh en f;e nf; a wm ha rmw ma yg hav ? t J' DrSm ae wJhu av ; av ;a wGu sa w m h t us ifhy ga e+ y Dxi fw, f? a j y ;w ufa j y ;qi f;e J@ aq mhu p m ;a ev dkuf= uwm ? na e ae 0i fcge D; qdk ua v; ra v; a w G p kpn f;+ yD; "g wfc Juu fpufw vHk; e J@ oDc si f; zGi hf+ yD; u= uw ,f? w dkif; & if; om ; t u aw m h r [kw fbl; ? t a em ufw dk if; t u/ oDc si f;u x dkif; oDc si f; ? olwdk@ a v ; aw Gudk = un fh+ yD; & ifx JrSm = u nfE l; rdj y efw ,f ?

a e& ma 'o wlw Jhol a wGv nf; &Sdw ,f? wc sK@ dusa w mh 'Da &m ufr S wa ,m u f e J@w a, mu fod= u w, f ? t &r f; udk csp fci f= u ay r, fh r= um c i f 2 010 r S m b0 a w G b, f v dkvm = uv drfr ,f qdkwJ hu H= ur Rmu dk aw mh olwdk@ od c si frSo d= uv drhfr ,f ? wc sdK @u vn f; E dkifi Hj c m; qdkw JhEdki f iHa wGu dk o Gm; = u a v &Jh? t a r& due f/ a em fa0 / u ae 'g / qGD'i f t dk æ t rs m; } uD;y gy J? Edki fiHa wGu j refr mE dkifi Ho m ; aw Gudk UNHCR ua ew qi h f o em ; iJhn ‡ m a om t m ; j zi fh ydk@a y; w my g? ' D= um ; xJ 'ku Qon ft j z pf [ efaqm i fx m ; wJhola wGv nf; & dSwm ay gh? w u, fwrf; 'ku Qon ft pp faw Gu oe m; zdk@ au mi f; o vdk a v; pm ; zdk@v nf; a um if; y gw ,f ? aw mx JrS m b0 udkj z pfo vdk& kef; ue fvm + yD; u dk,fht dr fudk, fh,m a w Gu dk

9 6 a t; cs r f;y g ap tr daj ra t; cs r f;y g ap tr daj ra t; cs r f;y g ap tr daj ra t; cs r f;y g ap tr daj r

p Gef@ cJh& wm ? 'g aw Gj z pfwm j y nfwG i f; pp fa= u mi fhyJv kd@ olw dk@o dw m ? olw dk@v lrs Kd; aw Gu dk A rm pp fom ;a wGu E dki fxu fpD; e if; vky fw, fvdk@y J o lwd k@o dxm ; cJhwm ? b, folu b m a = u mi fh vky fae wm vn f; qdkwm o lwdk@ rod& dk; t rSe fyg ? o lwdk@ od w m o lwdk@ &Gm aw G ol w dk@ r dom ; pka wGudk w uJGw j ym ; j zp fat mi fvky fw m / olw dk@a ew Jh t drfa wGu dk rD; w if& _d@w m / ' ga wG[ m A rm pp fom ;u yJv kyfw m vdk@ o lwdk@o dx m ; cJhw m yg ? t J'Dp pf o m; a wG[ m e t z pp fom ;a wG qkdwm o lwd k@ rod= uy gbl;?

r zGH@ + zdK ;w Jh a us; v ufa wGr S m t vky fu &Sm ; yg ;/ yn mu rj y nfh0 / b0a wGE kHcs m c sm eJ@ &ke f; uef& if; 0 rf; w xGmj yn fha t mi fv_y f&Sm; a e& aw mh t ody nm A[ kokw qdkw m a 0v ma 0; ? Edki f iHu dkt kyfc sK yfa ew Jho ludka wm if o dcs ifr So dw m ? b, f vdkyHkp HeJ@ t kyfc sK yfa e w ,fqd kwm od w Jhola w mfa w m fe n f; wJhb0a wGy g ? w OD; e J@w O D; aw m i f t a = um i f;& if; u dpPu dk rz vS, fEdk i f&Sm bl; ? 'D= u m; x J &Gm a wGr D; & _d@cH& a wm h 'Da e& ma v ; udk a& mu fv m + yD; o lwdk@ &Jhb0a wG at ; cs rf; ov dkj zp fa e aw mh a ys mf a e&Sm rSm a ygh? 'g ay rJh ' Dua v; a wGr Sm t &G, fra &m ufa o; ci f t dr fax mi f aw Gj y K= u / b0a wGu ra && m= u a wm h t dr fwGif; a &; u ro m, m/ r = u m c % &efj zp f= u/ t pm t [ m& aw Gqdkv nf; rj yn fh0qdk aw mh b, f r Smv m+ yD; om , m aw m hrSm vJ a v? pc ef; t j yi fxGu f&ifv nf; cdk; a = u mi fcdk; 0Su f/ t v ky f qdkw m vn f; r&Sd/ &Sdw J ht v kyfuv nf; p ce f;t j y ifu? p ce f; t eD; u &Gm aw G/ x D; av m f o def; qdkwJ h & Gm a v; aw GrSm &m oDt vkyfj zp fwJh yJ& dwf/ aj ym i f; cs Kd; / a j y m i f;p dkufa wm xJr Sm r #p faw Gcdk; c sKd; / j y wfw vSn fhvy fw vSn fheJ@ &kef; u efa e&w Jh olw dk@ b 0a wG[ m eHe u f c if; t vSudkr aj ym eJ@ nc if; qdkv nf; rD; r &Sd/ z a, mi f; wdk i fr0 ,fEdki f wJh& ufa wG qdk n a rSm ifa rS m i frS m rD; vi f; zdka v; eJ@ xGe f ;+ yD; x ri f; pm ;= u&w ,f? b my Jj z pfj z pf olwdk@ o m , ma eE dkif= uw, f ?

j refrm Edki fiH u dk rj y efc si fbl; v m; a' ; rl (n Dr) vdk@ u sr ua r; wJht cg rSm aw m h r su f&nfa v ;w pr f;p rf; eJ@ Ar mp pfo m; a wGu dk a= um uf w ,fwJh ? u s ru A rmp pfo m; a wG r&Sda wm h bl; qdk& i fa& mv dk@ a r; w Jht c grSm a wm h ‘ j ye fcs ifw ma yg h t a em f (t pfr )&, f/ u dk,fh& Gm/ udk, fh Zmw f/ udk, fht drf+ cH0 dkif; av ; rSm r d om ;p kwlw lae xdki f+ yD; + i drf; + i drf; cs rf; c srf; a v; a e& &i f 'Dx ufv dkt yfw Jht & m& Sdt kH; rv m; ’ wJh ? o lu quf+ y D; ‘ us rwdk@ rSm a o e wfo Haw G= um ; + yDqdk& i f a j r usi f; xJ0 ify kef; / u sr nDr av ;u a = u m ufv dk@i dk&i f t r dk; u y g; pyfudk t wi f; ydw fxm ;w m t oHu dk r xGu f&J bl; ? p pfz deyfo Haw G w a' gufa 'g ufe J@ w cs Kd@ &Gm om ; aw Gudk a r; ae wJht oH a wGudk t w dkif; om ; yJ = um ; ae &w , f? olw dk@u bm a wGa r; v nf; qdka w mh ‘ t ae mf( t p fr)& ,f 'D& Gmu dk u& ifp pfo m; a wG v mv m; a yg h? r vm bl; v d k@a j ym &i f a j y mw Jholu d k t enf; qHk; aw mh yg ; oHk; av ; cs uf &dku f/ aq mi fh ue f/ a oe uf' ife J@ a xm if; = u w m yJ? t d rfr Sma rG; x m; wJh = uu faw G 0u faw Gqdk v nf; olw dk@

j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H ---- + idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ; twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m; 9 7

y pPn f;v dkyJ z rf; ,lo Gm; = u wm ? t J' Dt c sde frSm u sr wdk@ vdk cy fi, fi , f t rs Kd; or D; aw G qdk v nf; qJGa c: w ma wG v kyfa o; w m ? v if& Sd&Sd r& S d&Sd *& krp dkuf bl;? u s rwdk@ vn f; t J' D v dk} u HKrSm w t m ;a = u mu fw ,f? ' ga = u mi fh us r t drfa x m i fj yK vdkufw ma v ? t dr f a xm ifj yKa w mh e nf; e nf; vHk+ cHKo vdk c Hpm ;& vdk@ yg ’v kd@ aj ym j y& Smw ,f?

'Du dkb, fvdk a & m ufv mw mv nf; vdk@ ar ;w Jhaw mh olwdk@ b0 av ; aw Gu dk c kvdka j y mj y aw mh us r& ifx J a w m f aw mfhu dk ei fhe i fhon f; on f; cHp m; vdku f&w ,f ? ol u sr udka j ym j y wJht o Hav ; uv nf; t J'Dt c sde faw Gudk j ye fa& mu fo Gm; w Jhav oHr sKd; a v; y g? rm efu vnf; y gw ,f ? cH p m; c sufu vn f; t j y nfhy J? r su f vHk; av ; aw G qdk& i f r su f&nfa w G0dkif; v dk@y gyJ ? ‘ t ae mf( t pfr )& ,f u sr wdk@& Gmu dk e t zp pf o m; a wGr= um c % a &m ufv m+ yD; t + r Jao mi f;u se f; ygw ,f? ' ga yr Jh w ac gu frS m aw mh t a zhu dk z rf; a c: o Gm; w ,f ? olw dk@t w Guf & duQm a w Gxr f;c dkif; z dk@v dk@ qdky gw ,f? us re J@ t r dk; (t ar ) & ,f a rm ifn Dra v; a w G& ,f rs ufpdo li , fem ; oli ,feJ@ us ef&p fc Jhy gw ,f? a t m fvn f; r at m f & Jbl; a v ? t J' Daw mh idk& HkyJ&Sda wm hw , f? t yg ; (t az ) j yefv mr ,fh& uf u dkyJ a r# mfa ew m a yg h? ,m x Jr Smvn f; py g; a wG& d wfodr f; zdk@t cs defu vnf; a& mu fa e aw mha v ? t y g; ( t a z) j y efv mr vm ; / j yefv ma w m hrv m; eJ@ a pm ifha e w m’ ?

‘ p yg ;v nf; & dwfo drf; vdk@ + yD; a e+ yD? t y g; ( t a z) j yefrv ma wm h v kd ufpHkp rf; & wm ay gh? t y g; (t az ) eJ@t wl b,fo lygo G m; a o; vJv dk@ ? &Gm xdy f u t au sm ( t pf u dk) w a, mu f ua j y mj y w, f? o l u u Hau m i f; vdk@ j ye fvm Edki fwm / olw dk@ p ce f; cs wke f; n ci f; rSm vpf a j y ; vm wm ? olu aj ym j yw ,f? wdk@& Gmu yg oG m ;w Jh vla v; a, mu fxJr S m w a, mu ft y gt 0 ifj zpfw Jh u sr t yg ; (t az ) u a wm xJr Smi Suf zs m; r d+ yD; p pfo m; a wGo wfv dk@a o+ y DwJh ? o l us ru k daj ym j yw mu pp fom ; aw G u a &r wdk u faw mh t yg ; u p rf; a cs mi f;x Ju a &a w Gao muf& w, f? vlwa , m ufv dk aw m i f t quf qHr c Hyg &bl; ? t yg ;u i Sufz sm ; wufa w mh rx rf ; Edki faw mh bl; ay gh? t J'Da wm h t yg; u dk a qm i fhu ef= u w ,f? a em uf qHk; t y g; u dk olw dk@ ow fvdkuf= uw ,fwJh’ ?

olr (vnfa csm if; x Ju t u foH y goGm ; vdk@ c%em ; j y D; a &a om uf w ,f)? t J'Da wm h bm qufj z pfv nf; a '; r l (n Dr) vdk@ us ra r; w Jht cg rSm o lr qufa j ym w m u ‘ a em ufw ac gu f u srw dk@& G mu dk 0i f vm wJhp pfo m; aw Gu t &i fpp fom ; aw G [ kw fr[ kw f a wm h ro dbl; ? &Gm xJr Sm cg wdk i f; vdkbJ = uu faw G bJa wG u dkaw m h z rf; w, f? 0 ufa w G E Gm; a wGu dkao ewfe J@y pf= u w, f ? u sr wdk@v nf; w t m ;a = u mu fw m ay gh? &Gm xdyfy dk if; r Sm u &i fpp fom ;a wG vm w, fr[ kwfvm ; / rSe frSefa j y m ra j ym &i fow fyp fr, f bmr , f t oH= u m; a wm h t rdk; qd k a= um uf vdk@ ao ;a wm i fx Gufu sw ,f ? t J 'g eJ@ u sr wdk@v nf; y kef; = u w, f? olwdk@ a t m f[ p f+ yD; wm eJ@ j y efo Gm; = u w, f? c%= u m a w m h & Gme J@ody fra 0;

9 8 a t; cs r f;y g ap tr daj ra t; cs r f;y g ap tr daj ra t; cs r f;y g ap tr daj ra t; cs r f;y g ap tr daj r

w Jhae &m av m u frSm w d kufyJGj zp foH = u m; w ,f? w em &Da v mu f w dk ufy JGj zp f+ yD; w me J@ e t z ppfo m; a wGu usr wdk@ &Gm u dk rD; eJ@ p& _d@w mbJ ? u srw dk@v nf; t o ifhvky fxm ; wJ h t xky ft ydk; a wGu dk y vdkif; x Jxn fh/ ar mi fav ; nDr av ; a wGu dk ac : / Edki foa vm u f y pPn f;a wG xr f;c dk if; j yD; &Gm a b; u aw mx J0 i fj yD; x Gufa j y ;= u&w ,f? a wm xJr S m q,f& uf a us mfa us mf a vm uf a ej yD; ' Dr,fv pc ef; udk a& mu fv m cJhw m yJ? ' Du d k r a& mu fci f a w m xJr S m p m; p &m ra vm ufv dk@ prf; a cs m i f; xJu au sm ufy kpGefa wGz rf; r D; zkwfj yD; pm ; cJh& ov dk pm ; vdk@& wJh t oD; aw G t y ifa wG qdkwm i Sufa ys mfyi fa wm if t lE k a v; a wGc Gmp m; c Jh&yg w, f t a em f& , f’ wJh?

ol@ ae &m u 0i fcHp m; rda w m h usr &i fxJ aw mf a wm fa v ; p dwfr au m i f; j zp frd w ,f? ig o m qdk& if qdk wJht odpdw f u 0 ifv mr dw, f? bmy Jj zp fj zp f us rwdk@ Edki fiHo m; a wGy Jqd ka wm h ao G;c s i f; aw GyJa ygh? j refrm Edki fiHr S mj z pf& wJh t r sKd; or D; aw G&Jhb0u a w m h w u, fhudk [ i f;& Guf u efp Gef; vdky gyJ? t m ;v Hk; aw mh r[ kwfbl;a yg hav ? v luHkwe feJ@ p p f A dkvfo rD; aw Ga wm h b,fy gy ghrv J? + rdK@ } uD; a wGr Smqdk vn f; p m; 0 wfa ea &; a= um ifh b0 y su fae &wJh t rsK d;o rD; a wG 'ke J@a ';/ ua v ;a wGq dkvn f; a us m i f; ce f; x JrSm & Sdae &r , fh t pm ; vrf; a b; r Sm a wm i f; pm ; vdk p m; eJ@ b0 = u rf; = u rf; rSm vr f;= ur f;= ur f;eJ@ c &D; = u rf; = urf; u dk oGm ; ae &o vdkyJ ? c k vn f; ' DnDr av ; aw Gudk= u nfhy gt Hk; ? udk , fhEdki fiH u dk,fh& y f & Gmu dkxm ; c Jh+ y D; xdki f; Edk i fiHu d ka& mu f vm w,f ? r= u mc if 'Dx ufa 0; wJh t j c m; E dkif i Hu dk a rG; & yfa j reJ@ a0 ; ox ufa 0; + yD; c&D; rdki faw Gj c m; a va v t rda j r udkc s p fwJhpdw fu 'Dp p f t m%m &S i fa= um if h t r kef; a wGy dkrvm ; / t v Grf; a wGy dkrvm ; us r a wG; a er dw,f? b , f a vm uf= um = um qufj zpfa et kH; rSm vJ?

j ynfw Gif; p pf& Sdae oa &G@/ + y D; aw mh w& m; r# wr _&,f r& Sdoa &G@ aw m h usr wdk@ &Jh b0a wG b, frSm vH k+ c HKr_& SdrSm vJ ? b ,fo l@udk t m; u dk; &rSm vn f; aw G; a v av a0 ; ae w Jh u sr wdk@ t rs Kd; or D;a wGb0/ t vS w &m ; aw Gudk rc Hp m ; Edki fcJh wJh' D b0 a w Gu t j refqHk; u kefqHk; yga pa w m hvdk@ aw G; ae &i f;/ t a em f t ae m fv dk@a c: a ew Jh a ' ;r ludk ‘ a [ ’ v dk@ j yefxl; rd& if; ‘ rdk; cs Ky fae + yD; j yefa wm hr,f/ a w mf= u m t r dk; qlt kH;r ,f ’ qdku m v ufj y E _wfquf+ yD; j ye foGm ; wJh a '; rlu dk a r Smi f&Da ew Jh r _efj yj y t vi f; a& mi frS m olr &Jh au sm j y if a v; u dkai ; = un fh&i f; u sr vn f; t dyf, m0 ifa w m hr, fvdk@t aw G; ua &m ufoGm ; w, f? a q mi f;w Gi f; a t ; at ; rSm yla er dwJh &i fwc kvHk; u dk a qmi f;& eH@ a= um ifh a &a t ; at ; wc Guf a om ufv dku fw ,f qdk&i fyJ c keu c Hp m; r _aw G/ y lyi fao mu aw G/ c Hj y if; a ' go aw G t e nf; i ,fa v# mhe nf; oG m ; ov dk c Hpm ;& + y D; u sra v ez l; ay : vu fwi f+ yD; pO f; pm; r dwm u ‘ j yef@ us Jzdw fpi foG m; w Jh qefw ap hcs i f; udk t c sdefa y; + y D; w ap hrus ef j ye fau mu fvdk@ &a y r ,fh j ye f@us JoGm ; wJh t rda j r ay guf j re frm Edki fiH o m; w dk if; &i f; om ; aw G udka wm h j y efpkp nf;

j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H ---- + idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ; twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m; 9 9

E dkifr ,fr xi frd bl;’ v dk@y g ? ' Dvdke J@ t a wG; e, fcs J@u m b, ft c sde f t dyfa ys mfoGm ; rSe f; r o d & dk; t rSe fyg ? Ò

10 0 y s H@E SH@ ae ao m jy nfo lr s m;y s H@E SH@ ae ao m jy nfo lr s m;y s H@E SH@ ae ao m jy nfo lr s m;y s H@E SH@ ae ao m jy nfo lr s m;

ysH YESH haeaom jynfolrsm; ap;bvl;rl;

' DZifb mv 200 5 ckE Spfr Sm ur Bmh u kvo r*~q dki f& mr [ m ri f; } uD; &Hk; u ae + yD; us rw dk@a e x dkif& m r ,f v O' kuQo n fpc ef; u 'ku Qonfj yn fola wGt w Guf j ye f vnfa e& mc sx m; a &; t pDt p Ofa wGu dk pw ifc Jhyg w ,f? r ,fv m O 'kuQo n fp ce f;[ m x dkif; e J@ j r efr me , f p yf= u m; r Sm& SdwJh 'kuQo nfp ce f;w pf c kyg ?

‘ j yefv nfa e& m c sx m; a &; qdko nfr S m 'ku Qon fj yn folr sm; t m; 4i f; w kd@v u f & Sdcdkv _Hae on f hEkdi f iHrSw qi fh a& &S nf& yfw nfa ex kdifE d kifo nf ht c Gihft vr f;E Sihf Ekdi fiHo m; j zpfydkifc G ifh t c Gih ft vr f;r sm ; ay ;& ef oa bm wl x m; o nfhEkd i fiH o dk@ v$Ja j ym if; y dk@a qm ifa y; o nfh t pDt pO fj z pfyg on f?’ 1

t J'DE Spfup + y D; u sr aqGrs Kd; om ;c si f; t y gt 0 if 'kuQo nfa wG &m eJ@ cs D+ yD; w wd , Ekdi fiHa w Gu dk xGu f cGm oG m ;c Jh= u yg w ,f? wc sK d@rdo m; pka w Gusa w m h vn f; E kdifi Hj c m; r S m ' kuQo nft j zp f t a j cc sa ex dkifz dk@ t wGuf qufv ufa p m ifh qd kif; a e qJyg ? ' kuQo n fj y ef v nfa e& mc sx m; a& ; udp PeJ@y wfo uf+ y D; vla wGa wm f aw mfr sm ; rsm ; &Jh p dwf qHk; j zw fcs u f a wGc sw Jhae &m rS m 'Gd[ j zpfap cJhy gw ,f? ww d,E kd ifi Ha& G@a j ym i f; a &; t p Dt p Ofu ae wq i fh u sr aqGrs Kd; om ; cs if; a wGeJ@ oli ,fc si f; t a ygi f; t a zm fwc sKd@ xGu fc G m oGm ; w m udk= u n fh + yD; u sr rs uf&n faw G x def; r& Edki fa v mu fat m i fukd us cJh&y gw ,f ? ' g a yrJh us r olw dk@ a wGu dk rw m; qD; c Jhyg bl; ? bm j z pf vdk@ vn f; qdka wm h olw dk@ 'Dx kdif; E kd if i HrSm b0 &yfw nfz dk@ t wGu fvnf; us rbmr Sruln DEdki f vdk@ ygbJ?

Z lv dkif 2 007 ckE Spf/ wa e@a o m re ufc if; rSm us r[ m us r& Jht a ': &, f us r t &r f;c sp f&w Jh wp f0rf; u GJt pfr eJ@ zke f;a j y mj zpfcJhyg w, f ? o lwdk@ us rudka j y mc Jhwm u w u, fvdk@ ww d,E dkif i Hudk j re fj re foGm ; &&i f o dyfa um if; r Smy JwJh ?

o lwdk@ &Jh= u nfE l;a ew Jhav oHa v; e J@a j ym wm udk = u m; ae wJht cs defr Sm us r rs uf & nfr usr dat mi f re nf; xde f; xm ; c Jh&y gw ,f? u sr olw dk@eJ@ a0 ; ae zdk@ t a& ; udka wG; = u nfh + yD; t &r f; pdw fra um if; j z pfrdc Jha yr , fh 0rf; e nf; r_u dkj yr ,fht pm ; o lwdk @a wG y dk+ yD; a ys mf& Gi f a t m ifa w m if w c gw av [ m o a wGa j y m& if; a em u fv dkufy ga o; w , f? t J'g a= um i f h

1 UNHCR, The state of the world’s refugees, in search of solutions, Oxford

university press 1995, p 90

j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H ---- + idr f; cs rf; + idr f; cs rf; + idr f; cs rf; + idr f; cs rf; a& ;a& ;a& ;a& ; twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m;twGu f tr s dK ; o rD; r s m;. to Hr s m; 10 1

u sr eJ@z kef; a j ym a wmh t a' : u a jym w, f æ “ o rD; eJ@ pu m; a j ym &w m a ysm fw, f/ t a' : pc ef; xJu ae xGu fv mw kef; uqdk nDr a& m (u sr t a ru dkaj y mw my g) / ol i , f c si f; aw Ga& m i dk= uw ma v/ t a ': vn f; olwkd@ id kw mj ri f&a w m h r su f &n frxde f; Ekdi faw m h bl; ” wJh? 'g ay rJh usr pdw fxJr Sm b, fav mu f0rf; e nf; + y D; c Hpm ;a e& w , fqdk w m olw dk@ c rs mr od& Sm bl;? us rt a' : ua wm h usr t a y: t & rf; a um if; c Jhygw ,f? vla wGa ys m f & $if= unfE l; at mi fvn f;t &r f;v kyf w wfw ,f? t J' ga = u mi fh v l} uD; v li, f/ t drfe D;e m; c si f; aw Gu ol@u dk 0 dkif; + y D; cs pfc if= u w, f? 'ku Qonfp ce f; rSm ae xdk ifa e w Jh ' kuQo nfa w G a wm fa w mfr sm ; rsm ; u sr cHp m; o v dkrs Kd; o lwdk@ vn f;x yfw lxy fr#c Hp m ; = ur Sm us def; a o w ,f? w wd,E dki fi HoG m ; zdk@u dpPe J@y w fou f+ yD; usr rSm t aw G;a yg if; r s m; p Gm/ ar ; cGe f;a yg i f; r sm ; pGm& Sdae yg w, f? us ru dk,fY u vn f; bm vkyfv kd@v kyf& rvJ b ,fv dka& G;c s, f&r v J r oda wm hyg bl; ? t J' Dt w Gufv nf; bm qHk; j zw fcs ufr S r xGufv mc Jhyg bl ; ?

u sr em ;v nfo ab ma yg ufw mu b,folu rS udk, fh& Jhrdo m; p kt odk i f; t 0dki f; / o li, fcs if; t a yg if; t oi f; e J@ a qG;r s Kd; o m; cs if; a wGu dkx m ;c Jh+ y D; rc GJcG m cs i f = u yg bl; ? 'g ay rJh ' kuQo nfp cef; r Sma ew ,f qdkwm t e m* wft w Gufp Of; pm ; = u nfhr, f qdk& i f wj c m; a r# m f v ifhp &m b0w dk; wuf& mw dk; wuf a = u mi f; b mr Sr&Sdc J hvdk@ yg yJ? t xl; oj z ifh ua v; i , f a wGe J@ v li, faw Gt wGu f qdk y dk qkd; yg w, f? ' kuQ o nfp cef; r Sm a us m i f;q& m / q&m r a wG/ u se f;r ma &; q&m / q& mr a w G w j z nf; j z nf; eJ@ e nf; v myg w , f? b mj z pfv dk@v Jq dk a wm h y nm wwf o law mf a wm frs m; rs m; u ww d,E dkif i Hudk x G ufc Gmo G m; cJhv dk@y gyJ? x Gufc Gm o Gm; c J hwJh q&m / q& mr aw Gae &m rSm t p m ; xdk; j y efx nhfxm ; wJh o law G u v nf; t & nft cs if; rj ynfhr SDwJht wGufa = u mi hf us efc JhwJh ola wGt wG u f t vky fvky fw Jh a e& mr Sm t c uft c Jt r sm ; } uD; } uHKaw G@= u &y gw, f?

u sr wdk@ o li, fcs if; a wGa j ym j y cs uf t & olw dk@a &m uf&Sdo G m; w JhEdki fi HrS m t dr ft o pfe J@ ay sm fae = uw ,fq kdkwm = u m; aw mh p ce f;x JrS m us ef&Sda ec Jhw Jhv la w Gu ww d,E dki f i Hudka v# mu fcs if= u yg w, f ? O yrm aj ym &r ,fqkd&i f u sr ar mi fa v ;u t c krS t o u f 1 6 ESp fyJ&Sdy ga o; w ,f ? ol u w wd ,E dkifi Hud k t & rf; oGm ; cs i fw, f ? ol ' kuQo nfpc ef; r Sm y nm oi fzdk@ vn f; p dwfr0 ifp m; w Jht j y if ' kuQo nfp c ef; r Smvn f; vHk; 0r ae cs ify gbl; ? ' ga yr Jh cu fwm u u sr wdk@ rdo m ; pkx Ju w a, mu fa, mu froGm ; & i f olw pfa ,m u f w nf; oGm ; vdk@ rj z pfy gbl;? pc ef; xJ r Sm ol@ vdko Gm; cs ifw Jh a us mi f; o m ;/ a us mi f; ola w G t rs m; } uD;y g?

u sr t a y: rSm a j ym cJho vdk u sr cs pf ci f&o law G ww d,E kdif i HxGu f= u v kd@ p dwf r au mi f; j zp fw, f qkda yr ,fh olw kd@ a &m ufwJhE kd ifi HrS m t vky fau mi f; a u mi f; aw G&Sd w, f/ t cGi fht v rf; aw Grs m; w, f qkd w m u dk o li, f cs if; aw G qDu a ew q ifh= um ;& a wmhv n f;

10 2 y s H@E SH@ ae ao m jy nfo lr s m;y s H@E SH@ ae ao m jy nfo lr s m;y s H@E SH@ ae ao m jy nfo lr s m;y s H@E SH@ ae ao m jy nfo lr s m;

u sr 0rf; o mr dygw ,f? 'ku Qon fp c ef; rSm ae &w m p ce f;t j yi fxGu ft v kyfvky fzdk@ rv G,f u lov dk p ce f; t wGi f; rSm vn f; t vkyft udki fr& Sdygbl; ? q ,fw ef; at mi f+ y D; y nm u dk qufv ufo if, lE dki fzdk@ t cGi fht v r f; vn f;r &Sdy gbl;? t c k= u nfhr ,f qdk& if w wd, Edki f i H r Sma &m uf& Sdae wJh u av ; aw GeJ@ vli ,fa wG[ m y nm a& ; ud kqu f vu foi f,la vhv m E dkif+ yD; t em *w ft wGu far #m fv i fhc s uf} u D; } uD; r m; rm ; &Sd= u yg w, f? w a e@ us& if olw dk@ a wG xdki f; -j r efr me, fpy fudkj y efv m+ yD; j r efr mj ynf' Drdku a& pD& &Sdzdk@ t w Guf t wlw u G v ufw GJvky fa q mi fEdk i fr,fv dk@, Hk= u n far #m fvi fhyg w,f ?

u sr wdk@ j r efr mj y nfo m; a wG[ m udk, fhEdki f iH/ udk, fhvlr sKd; u dkcs pf= u w, f? a em uf + y D; u sr wdk@ a qG; r sKd; o m; cs if; a wGu dkcs pf= u w, f? t J' ga = um i fh u srw dk@ ol w dk@e J@ t a0 ; } uD; a e& mu dk x Gu fc Gm o Gm; & u fvm ; vdk@y g? usr av ; av ; eufe ufp Of; pm ; wm u j y\ e mt &if; t j r pft m; vHk; [ m et z (Edkifi Ha w mfa t ; c srf; o m , m a &; ESi fh zGH@+ zdK; a &; a um ifp D) a = um ifhj zpfy gy J? a e@p Ofe J@ t r # t EW&m ,f= u m; u j ynfo law GxGu faj y; &o v dk o lwdk@ aw G[ m ppft pdk; && Jh nO f; y ef; E Sdyfp ufr_u dk cHp m; a e& ygw ,f ? b, fvdky Jj zp fj z pf j refrmE kdif i H ppft m% m &Si f vu fa t mufu vGwfa j r mu f+ yD; us rw kd@udkx Gufc Gmo G m; = uw Jh w wd, Ekdifi Ha & m uf us rwdk@ r dom ; pka wG/ a qGr sKd; t odki f;t 0dk i f;e J@ oli ,fc si f; t a yg if; t o if; a wGu dk j y efqHka wG@& zdk@ us r t + rJwr f; a r#m fvi fhae yg w, f? Ò

aqmif;yg;&Sifonf u&iftrsKd;orD;i,fwpfOD;jzpf+yD; olrwdk@aexdkif&maus;&GmwGif etz ppftpdk;&onf olrwdk@. aetdrfESifh aumufyJoD;ESHawGudkzsufqD;cJhjcif;a=umifh olr&GmrS xGufajy;vmcJh&ygonf? etzppftpdk;&onf ESpfpOf &Gmol/ &Gmom;rsm;udk &uf&ufpufpuf owfjzwfjcif;/ trsKd;orD;awGudk rk'drf;usifhjcif; wkd@jyKvkyfaeygonf? r,fvmtk 'kuQonfp cef;a&muf&SdcsdefwGif olronf touf (8) ESpfom &Sdygao;onf? olronf csif;rdkifwGif zGifhvSpfxm;onfh ausmif;wpfckjzpfonfh Earth Rights School wGif ausmif;+yD;cJholjzpf +yD; trsKd;orD;a&;wuf=uGv_yf&Sm;olwpfOD;jzpf+yD; jrefrmhtrsKd;orD;or*~ tzGJ@0ifwpfOD; vnf;jzpfygonf? Taqmif;yg;udk 2007 ckESpfwGifa&;om;ay;ydk@cJh+yD; 2009 ckESpfwGif uG,f vGefcJhygonf? xkd@a=umifh olr.ekdifiHESihf vlrsKd;twGuf ay;qyfcJhaom pdwf"mwfESifh vkyf aqmifcsufrsm;tay: atmufarhzG,f&mtjzpf azmfjyxm;jcif;jzpfygonf?

j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H ---- + idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ; twGu f ttwGu f ttwGu f ttwGu f t r s dK ; o rD; r s m; . to Hr s m;r s dK ; o rD; r s m; . to Hr s m;r s dK ; o rD; r s m; . to Hr s m;r s dK ; o rD; r s m; . to Hr s m; 10 3

ta~uG;eJ hpwJh ukd,fhb0 = oHkn? tESKwf udud

E kdifi Hj c m; qkdw m u dk,f ht rdE kdifi HeJ@ a j r j cm ; a& j c m; e, fer dwfc si f;j cm ; em ; o Gm; wJh w j c m; E kdifi Hw c kyg ? v law Gu b m vdk@E kd if i Hj c m; udko G m; = u wm vJ ? t a = u mi f;t rs Kd; rs Kd; a= um i fh a yg h? wc sKdu u dk,fhwk di f; j yn fxJr Sm r ae cs ifv dk@o Gm; = u w, f ? w cs Kd@ u u dk,fhj y nfu dk, fh & Gmr Sma ec si fay r, fh qufa ez d k@rj zpfE kdifa wm h vdk@ / w cs Kd@ ua wm h t v kyf& Smz dk@/ au s m if; w ufz dk@/ = ui f,m &Smz dk@ ? 'Dv dkyHkpHt rs Kd; rs Kd; eJ@ x Gufo Gm; = u ola wG= um ; t aj c t a ec si f; / t us Kd; ay ;w mc si f; vn f; b, fwly gh r vJ?

[ dkrSm u dk, fha qGrs Kd; / rdwfa qG/ u lnD r, fhol au sm ax mu fae m ufc H&Sd+ yD; om ; o l a wGt wGu fua w m h ody f+ yD; c ufc J yi fye f; pGm r& kef; ue f&a yr ,fh w a , mu fwn f; bm r S r yg / A vm ou fouf olr sm ; qDrSm t aº u G; ,l p &dw ft u kefc H+ yD; p Gef@ pm ;x Gufc Gmv m& o l a wGt wGu faw mh t a w m fav ; yif y ef; = u &y gw,f? t cuft cJ u dk,fp D &Sd= u wm yg yJ? a & a j r / bm om pu m; / "a vhr wlw Jh o lpdr f;a wGt = um ; w a umi fº u Guf r sufE Smi ,f b0e J@ r a& &m wJha &SŒa &; udk p rf; w0 g; 0g ; av #m ufcJh= u& wm a w Gudk aw G@} uHKz l; wJhola wGt cs if; c si f; rSbJ u dk,f cs if; p me mw wf= u rSm yg?

' Daw mhv nf; j r efr mj ynf} uD; t w Gif; r Smb J &Sda eu se fae c Jh= u wJho law G u E kdi f i Hj c m; o Gm; + y D; t vkyfv kyfa e= uola wGu dk edAŠm efa & m ufa ew J ht w kdif; t xi f&Sda e= uw m a wGu dk t j ypfrw if& ufy g bl; a v? ' Dae &m rSm u dk,fht a = u mi f; udkb J a j ym j y csi fyg w, f?

a us mi f; + yD; bGJ@& w dki f; j yn fua rm uf u rj z pfw Jht c sdefr Sm Ekdi f iH& yfj c m; u dk t p Dt p Ofr &SdbJ xG ufv m c Jhw, f ? t dr feJ@ yxr OD; qHk; t } u drf cGJv mc Jhw m yg ? c &D; p& dwf/ EC a vs mfz dk@a iG ( 0efx rf; t v kyfx Gufo j zi fh t pdk; & udk av sm f&a iG) / rs ufE Sm i ,fpGm udk i f&r , fh y wfp fydk@p feDe Dav ; &zdk@ yGJpm ; p& dwf/ t m ; vHk; a ygi f; vdku faw mh r m wm yD w kar G; rdci f&Jh a &$E Sp f u sy fom ;t uGi f; av ;E Spfu Gif; uke f oGm ;c Jhw, f ? ' gu p dwfx JrS m OD; pGm us cJh& wJh rs u f & nfw pfp ufyg ? u d k,fh b0&Jh t OD; qHk; e J@ t a 0; qHk; w u dk,fa w m fc& D; pxGu fvm cs defr S m a ': v ma iGt en f; i,fo m vu fxJ y gcJhw my g?

p Of; p m; = u nfha em f ? ' Dvdk w &m ;0 if v JvS, fay ;v dkufw J h ai G ua v; E Spf y Jwj y m; a vm ufe J@ a& mu fa& mu fcs if; t vky fr& Sdci f b,fv dkae / b, fvdkp m; / b,fvdko Hk; + yD; t ou fqu f= u& rv J qkdw ma v ? p defpDa om n pde fr_H} u Ja e= u &w Jh vu fw qkyfp m v l w ef; pm ; aw G b,fvdkv kyfo dEkdi f= u y ghr vJ? a c gu f qGJa j c mu fj yK wf w pf x kyf/ = uu fOw p f

10 4 ta ºu G; e J@p w Jh u dk, hfb0 ] o Hkn / tE _w fta ºu G; e J@p w Jh u dk, hfb0 ] o Hkn / tE _w fta ºu G; e J@p w Jh u dk, hfb0 ] o Hkn / tE _w fta ºu G; e J@p w Jh u dk, hfb0 ] o Hkn / tE _w f

v Hk; eJ@ w pf& ufp ma j z& Sif; c Jh&w Jh & ufa yg if; r sm ;p Gmv nf; b,fo lrSod= ur, frx ify gbl; ? u dk,fo ifx m; / ww fx m ;w Jh y n m qdkw m} u D; udk ac s m ifx J xkd; xm ; + yD; bm rSr qkdi f w Jh o rm t m Z D0& &mt vky fa v ;a w G a j ym if; v Jvkyf+ yD; wi fxm; c JhwJht aº u G; av ; aw G qy f c si faZm eJ@ ae @r em; / n rt dyf vky f cJh& wm aw G udka &m b, fol odr vJ? pu m; ra yg ufv kd@ c kdif; w m w rsK d;/ vky fwm wj cm ;e J@ t xu fu v lrs Kd; j cm ; wa ,m uf& Jh ql y l} u drf; ar mi f; cHc Jh& w ma wGu dka& m b, f olr Srodc Jha yr , fh u dk,fh& ifx JrS m t c kxd em usO fa eqJyg?

' Da& mu fcg p rSwfy Hkwi fr& rDSp yf= u m ; o rk' N&m 0rf; w xGm &Jh w 0u fav mu ft w Guf v #m j ru fay gu fcg eD; qJ qJav ; rSm &&m a v; us KH; vky f&yg w, f ? w dkif; wy g; rSm u| e f t j zpfvky f&w Jh yx rO D; qHk; t v kyfa v ; ua wm h j A Lw Dygv mw ckr S my g? qkd i fydki f&S i fr} u D; u A rm j ye f00 } uD; a yg h? t a j ym a v; u a wm h c sKda ew my Jav ? t J' Dt cs def u w &kwfE Spfo p f u l; eD; ae wJht cs def/ od= u wJht wkd if; ' Duv law Gu u sm ; / r ra &G; t v Sj y if= u wm ? qHy i f a um ufw ,f/ aj z mi fhw , f/ a v# m f w, f/ a q; qdk; w,f/ t p Hkygy J ? a &m ufc gp ukd, fae w Jh t ce f;u sO f; av ; u o l@qdki ft a y: x yfr Sma v ? 'Da wm h o l@ qkdifrS m 0 dkif ; vky fay ;z dk@a j y mw m e J@ t qi faj yw ma yg h? c kd; pm; w mr Sr [kw fbJ v kyfr ,fa yg h? c ufw mu wo ufeJ@ wu dk, f o lrs m; udk qHy ifj y ifa y; z dk@ra j y me J@ u dk,fha cg if; a w m if u dk,f a j z m i fhat m i f+ zD; zl; w mr [ kwf? o lu ( ola X; r ay gha v) oi fay ;y gw ,f? ac gi f; av # m fyHka v# m fen f; / ESdy fen f; pw ma w G a yg h? t pr Sm v uft csde ft qro da w mh o lrs m; a c gi f; udk w t m ; z duky f rdwm / E Sdyfr dw m ? w cg u r def; r} uD; wa ,m ufu dk a c g if; a v#m fa y; wke f; a& t ylt at ; r#at m i f py f+ yD; z Gi fh v dkufw m c vkyfr S m; E Sdyfrdv dk@ t J' Drde f;r } uD;& Jha cgi f; a& yla v m if o Gm; a wmh o lu v ufn ‡Kd; ai gu fai gu f xdk; + y D; qJw m c HcJh& w, f ?

t J'Dt csde fwke f; ua wm h t aw mfa v; c H&c ufcJhz l; ygw ,f? ra ea wm h bl; qdk+ yD; t ar hqDj yefa j y ; aw mhr vdk@y gbJ ? ' ga yrJh ' Dxkdi f0rfu dkv m zdk@ vky fay ;& wJh = u m; yGJp m; q dko l a wGu dkay ; &r SmeJ@ uke fusp &dw ft wGu f t a º uG; a wG t r sm ; } uD; qyf p &m &Sda evdk@ 'Drke f; p & ma iGt oj ym rsu fESm } uD; u dk j ye fj ri fa ,m i f+ y D; p dwfu dk r en f;w if; x m ; c Jh&yg w, f? r db u udk, fht w G uf a u| ;a rG; j yKp k/ y nm oifa y ;/ Op Pm a y; eJ@ qyfru kef w Jhau s; Z l; aw Gu dk w wfE kdifo av mu f a y; qy fcs ifa e w Jhpdw feJ@v nf; aj zodr fh&/ t m ; wi f;c Jh&w my g ? n n qdk&i faw mh t c ef; u sO f;a v; x J v lav ;a ,m ufp kt dy f&a w m h o lrsm ; ro d&a va t m i f u sdw fidkc Jh&w Jht } u drfa ygi f; vn f; ra &w GufE dkifc Jhygbl; ? vu fac s m if; a wGvn f; wa e@ vHk; a &e J@x dae &a wm h y J} u D;a &p drfv dk yG+ y D; wGef@ ae wm av ? t J'Dt c sde fu vdr f; p& m t o m; v drf; qD0, fo Hk; zdk@a w m i f vu f xJr S m t oj ym ai Gr& Sdvd k@ [ i f;c su fwJh qDaw GeJ@ yJ v drf; v dkufa o; w ,f ?

j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H j r e fr mE dki fi H ---- + idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ;+ idr f; cs rf; a& ; twGu f ttwGu f ttwGu f ttwGu f t r s dK ; o rD; r s m; . to Hr s m;r s dK ; o rD; r s m; . to Hr s m;r s dK ; o rD; r s m; . to Hr s m;r s dK ; o rD; r s m; . to Hr s m; 10 5

a j y m& OD; r, f? ' Da& mu fvdk@ u dk,fhy x rO D; qHk; vky ft m; c p&w Jhae @u & ,f& r v m; / i dk&rv m; r od/ ac g i f; yHkt j zw fcH& wm a w mh odv dku fyg w, f? 'Do laX ; ruv nf; A rm j yn fu j yefv mw Jholt cs if; cs if ; v kyf&u fwm av ? w yw fvHk; vHk; vu ft a &c GHwGe f@ a t m ifv kyfv kd uf& wJh vkyft m; c u xkdi f0r fa i G NTD i g; &m qdkw m t p drf; a v; 1 5 a ': v mp m bJ&Sdy gw ,f ? + y D;a wm h & kyf& Sifw yGJv dkufj y w, f ? xri f; au |; w , fay gh? b mbJj z p f j zpfav / a c| ; eJpm a v; rdk@ t r Swfw & a wm h & Sdae yga o; w ,f?

' kwd, t vky fua wm h puf& k Hao ; a o ;a v ;w ckr Sm t p fr0 rf; uGJw a, mu fu t vky foGi f;a y; w ,f? t u ôsc sKy fwJhp uf&kHa v; ? ' gvn f; pdw fn pf+ yD; vky f&w my gyJ? w ou fvHk; u dk, fh&Jht dwf ay gufv d k@+ yJvdk@ aw mi f u dk,fh[ m ud k, frc sKy f/ t pfr vwfu p dw f & Snfv uf& Snfcs Ky fay ;c Jh wm ? 'Da &m ufa wm h p uf} u D; aw GeJ@ j z wf/ cs Kyf& wm av ? rv ky f w wfv kyfw wfeJ@ idku fo m oGm ; vd k@u aw mh vu ft j yw fyJ? c sKy f&dk; a = u m if; u vn f; t rl; o rm ; ESpfa ,m uf ,dr f;x dk; ae wJht w kdif; [ dk&GJ@ 'Da pm if; a w Ga v? ' Daw mh ola X; ru v u f o nf& Smw ma yg hav ? w &m ;c Ha w G@a wm h t j yp fay ;w m? e if' D ae &m rSm r vky feJ@ aw mhw Jh? y dk+ yD; y ify ef; wJha e& mu dk a &$@ ay ; vdk ufw ,f? t 0w fydwfp t v dyf} u D; aw Gudk xrf; & wm ? + yD; &i f pm ; yGJa y: wi f/ [ dkbu f'D b uf nDa t m ifj ze f@/ x yfa y; + yD;a wm h n‡y fwJha e& mr S m t qi fo i fhpDa y; &w ,f ? pp cs if; vk y f&w Jhwyw fvHk; wu dk,f v Hk;u dkuf c J+ yD; n usr S t a r x nfha y; vdku fwJh a wa Zm brf; y& k yfqDaw G v drf; t dy f&w m ? w u, f h udk yi fye f;j ci f; } uD; p Gme J@ j zw fau sm fcJh& wJh t cs defa wGa y g h?

' D= um ; xJ n ae ydki f; t vky f qi f; aw mh t drft j re faj y; / a &c sKd; / x ri f; pm ; (rs m; a om t m ; j zi fh a cg uf qGJaj cm ufx kyfj y Kwf) / + yD; & if a ew Jh&y fuGu fav ;x J u j refrm j y nfj y ef q&m 0e frw a , mu fzG i fhx m; w Jh u dk,fy dkifa q; c ef; rS m u ln Dv kyfu dk if a y; &y gw, f? r Sw f r Swf& & wp fv 80 00 &w, fay gh? b, fav m u frSa wm hr& Sdygbl; ? t J'Dt c sde fav mu fu t ar &du ef 1 a' : vm udk xdk i f0r fa i G NTD 4 0 av mu fyJ& Sdw my g? t vky fESp fck t a o t a= uvky fwm aw mi f &wm eJ@ pm ; w m/ t drfv c/ c &D; p& dwf/ [ dk[ m' D[ m eJ@ a em u f qHk; vu f xJ bm rSr pkr dyg bl; ? ' Du vlu dka y; p& m& SdwJh t a º uG; u dkvn f; t &pfu s qyf a e & ao ; wm qdka wm h 2 ESp feD; yg ; av mu f= um rSbJ e nf; en f; cs if; p+ yD; pk& yg w,f? Ò

10 6 ta ºu G; e J@p w Jh u dk, hfb0 ] o Hkn / tE _w fta ºu G; e J@p w Jh u dk, hfb0 ] o Hkn / tE _w fta ºu G; e J@p w Jh u dk, hfb0 ] o Hkn / tE _w fta ºu G; e J@p w Jh u dk, hfb0 ] o Hkn / tE _w f

aqm if; y g ; &S if ud u do n f xkdi f0 rf Ekd if iH w Gif t v k y fvky fu kd ifv #u f& Sd yg o n f? v u f&Sdw G if taj c t aet &o m wkd if; w y g ; x Guf+ yD; rd o m ; pkp D;y Gm ;a& ;t w Gu f b0 u d k &kef ; uef ae& ao m fv nf; v lx kt us Kd; j y Kvky f i ef; rsm ;u dk vk y fa qm ifv d kpdw f j yif ; j yo lw OD;v n f ; j zp fy g o nf?

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;twGuf trsdK;orD;rsm;twGuf trsdK;orD;rsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;.toHrsm;.toHrsm;.toHrsm; 107

e*g;rSef;odatmif tarmufaxmifjy udud

a¹rGomrefr[kwf/ tqdyfjyif;xefaom a¹rGe*g;jzpfa=umif; odomap&ef tarmufaxmifjyouJhovkd@ t&nftcsif; t&Sdeft0gnhHolr[kwfrSef; odomap&ef

xkwfazmfjyonf?

udk,fwdk@vdk ta=umif;trsKd;rsKd;a=umifh udk,fhwkdif;jynfrSmudk,frae&bJ rda0;za0; olwyg;wkdif;jynfvm+yD; b0udk&ifqkdifjzwfoef;zdk@ tvkyfvmvkyfae&wJh tzdESdyfcHvl wef;pm;/ wenf;tm;jzifhajym&&if u|efvlwef;pm;awG trdjrefrmjynf}uD;&Jh pnf;0kdif; tjyifbufrSm tckcsdefrSmqdk oef;eJ@csD+yD; &Sdae=uyg+yD?

'DvkdEkdifiH&yfjcm;rSmvm+yD; &kef;uefv_yf&Sm;ae&wJh vlawGxJrSm vlwkdif; &m E_ef;jynfh tqifajyae=uwmr[kwfygbl;? rodwJholawGuawmh EkdifiHjcm;rSm tvkyf oGm;vkyf&if ydkufqHawGtrsm;}uD;&w,fvdk@yJ txifrSwfae=uwm? rsuf&nfawG trsm;}uD;uscJh&wmawGawmh udk,fuvGJvdk@ wjcm;olawG od=ur,frxifygbl;?

'DEkdifiHa&mufcgpuqdk pum;rwwf pmrwwfeJ@ tawmfav;'kuQa&muf/ aomua0cJh&wm? bmvdk@vJqdkawmh a=umufpdwfqdkwm}uD;a=umifhyg? udk,fwkd@i,f i,fwkef;uynma&;pepf}uD;rSm wbufwnf;om&SdwJh oif=um;r_pepfrsKd;awGbJ&SdcJh=u wm? q&mru twef;xJa&mufwmeJ@ oif&dk;!$ef;wrf;t&ygwJhpmawGudk w&pyf &Gwf/ udk,fwdk@uvnf; bkrod/ brod tvsifrSDatmif renf;trSDvdkufa&;/ tcsdefaph vdk@ q&mrtwef;tjyifa&mufoGm;rS tcsif;csif; rrSDvdk@vGwfoGm;wJh uGufvyfaygif; rsm;pGmvkdufjznfh=ueJ@/ +yD;awmh rSefwma&m/ rSm;wma&m rodem;rvnfwmawGa&m E_wfwkduftvGwfusuf+yD; twef;awGwufvm=u&wmav? ausmif;om;tcsif;csif; aqG;aEG;r_/ q&meJ@ausmif;om;awGeJ@ tjyeftvSefaqG;aEG;zvS,f+yD; ynmoif,lcJh=u &wmr[kwfcJhygbl;? oifvkdufwJht&mwckudk vufawG@b0rSm b,fvdkrSefrSefuefuef toHk;csvdk@ toHk;jyKvdk@&w,fqdkwmvnf; aocsmrodcJh=uygbl;? 'Dawmh tawG;t ac:ydkif;awGrSm olrsm;awGeJ@,SOfvdkuf&if tenf;eJ@trsm;awmh aemufus usefaecJh=u wmaygh? +yD;awmh aqG;aEG;r_tydkif;r&Sd=uawmh vl=um;xJrSm/ vla&S@rSmxGufajymzdk@ aqG;aEG;zdk@udk &Sufa=umufaewwf=uwmrsm;ygw,f? tJ'Dpdwfu vlawmrwdk;0HhwJh

108 e*g;rSef;odatmif tarmufaxmifjye*g;rSef;odatmif tarmufaxmifjye*g;rSef;odatmif tarmufaxmifjye*g;rSef;odatmif tarmufaxmifjy

pdwfvdkjzpfoGm;wwf+yD; aemiftcg vltrsm;eJ@ aygif;oif;qufqHtvkyfvkyfwJhtcg wyef;&_H;aewwfwmayghav?

'DvdkeJ@ xkdif0rfrSmae+yD; tvkyfvkyfwm 4- 5 ESpfavmuf=umawmh 'DrSm&SdwJh udk,fhywf0ef;usifu vlawG&Jh aeyHk/ ajymyHk/ vkyfudkif=uyHkawGeJ@ &if;ESD;oavmuf&Sd+yD; olwdk@&Jh tvkyfvkyfwm/ qufqHwmawG/ rSwfoifhwmawGudk vdkuftwk,lwwfvm awmh &Sif;&Sif;ajym&&if vl&nfenf;enf;vnfvmwmaygh? ae&mwum vdkufa=umuf aewwfwJhpdwfu tawmfav;enf;yg;oGm;ygw,f? udk,fhbufurSefae&if vkyf&Jajym &JwJh pdwfwck&vdkufwm tjrwfygyJ?

'Dutvkyform;awG[mvnf; 'DEdkifiH&Jh tvkyform;pnf;rsOf;Oya't& ol@tcGifhta&; olcHpm;cGifh&Sd=uygw,f? wcsKd@tvkyfydkif&SifolaX;uvnf; vlvnfus+yD; vufwvHk;jcm; ol@bufol,ufwJhae&mav;awGvnf; &Sdwwfwmayghav? tvkyf&Sif eJ@tvkyform; (cyf&dkif;&dkif;ajym&&ifawmh ocifeJ@u|efayghav)/ 'Dvdk=um;xJu yËdyuQ av;awG&Sdwwf=uwm "rRwmygbJ? vlawGu udk,fhtwGufudk,f t&ifpOf;pm;wwf =uwmrdk@ udk,fhbufuemr,fxif&if rvkyfcsif=ubl;? wzufuvnf; udk,fhtwGuf ydkydkomomusefatmif vdkcsifaewwf=uwmr[kwfvm;? tif; 'Dawmh 'DvdktjzpfrsKd; av;awG udk,fwdkif}uHKawG@cJh&awmhwmygyJ? tckvuf&SdvkyfaewJhae&mav;udkra&muf cifu Yang Mai vkd@ac:wJh+rdK@av;rSm vkyfaepOftcgrSmaygh? tJ'Daq;&Hku yk*~vduydkif tvwfwef;pm;av;yg? 'gayrJh olu ta0;ajy;vrf;r}uD;eJ@ odyfra0;bl;? ta0;ajy; vrf;r}uD;uaecGJxGufqif;vdkuf&if wpfrdepfpmawmifrarmif;&wJh tuGmta0;av; rSm&Sdaewmqdkawmh ,mOfwkdufr_awG/ teD;tem;rSm&SdaewJh pufr_ZHku tvkyform; awG xdckduf'%f&mawG&=u&if tJ'Daq;&kHudk ydk@=uwmrsm;w,f? 'Dawmh vlemrsm;/ tvkyfrsm;w,faygh? aq;&kHolaX;u 'D+rdK@i,fav;wckwnf;rSmwif aq;&kH 2 &kH&Sdae+yD; om;av? 'Dawmh udk,fwdk@vnf; vdk&ifvdkovdk aq;&kH 2 ckudk [kdajy;'Dajy; odrf}uD; aps;vkyf&w,f? ae@*sLwD/ n*sLwDqif;&wmawGuawmh xHk;pHtwkdif; vSnfhvkyfae& wmayghaemf? yifyef;oavmuf wef&mwefa=u;&awmhvnf; r+iD;rjiLvkyf=uwmaygh av? vkyfazmfudkifbufoli,fcsif;awG/ q&mrav;awGeJ@ tm;wJhtcsdefav;awGrSm [dkvnf'Dvnf pm;=uaomuf=ueJ@ tawmfav;aysmfp&maumif;cJhwJh tcsdefav;awG ygyJ?

'DvkdeJ@ tcsdef 2 ESpfavmuf=umoGm;w,f? aemufawmh 'D+rdK@av;rSmbJ aemufxyf ol@xuf}uD;wJh aq;&kH}uD;w&kHudk wjcm;olaX;awGu vmaqmuf=uw,f? 'Dawmh udk,fwdk@olaX;u ol@pm;cGufvkr,fholay:vmawmhr,fqdkwmawG;rd+yD; t+ydKif tqkdifawGvkyf&awmhwmaygh? vlemawGvmatmif qG,fyHk/ qG,fenf;trsKd;rsKd;t

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;twGuf trsdK;orD;rsm;twGuf trsdK;orD;rsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;.toHrsm;.toHrsm;.toHrsm; 109

a=umif;udkawmh tao;pdwfrajymcsifawmhygbl;? pD;yGm;a&;aps;uGufem;vnfwJhol awG od+yD;om;jzpf=urSmyg? 'Dawmh olaX;tusKd;twGuf udk,fwdk@tvkyform;awGu tvkyfawGydkvkyf&awmh pdwfzdpD;r_awG/ wif;=uyfr_awG wjznf;jznf; ydkrsm;vm=uwm eJ@ aysmfp&mtcsdefav;awG wpp enf;yg;vm&w,f?

'gu OD;pGmyxrqHk;&_H;jcif;wckyg? 'Davmufawmh cHEkdifygw,f? vnfywfcsdef enf;+yD; tvkyfcsdefrsm;vmw,f? udpPr&Sdbl;? tcsdefydkvkyftm;c&wmudk;? wefao; w,faygh? 'DvdkeJ@ wpfESpfavmufukefcJhjyefa&m? aysmfaysmfygyJ? 'gayrJh olaX;uawmh raysmfEkdif&Smbl;xifyg&Jh? aiGydk&SdwJhvlawG[m ydk+yD;awmh ylyifaomua&muf=u&w,f qdkwmwu,fygyJ? &avvkdavawGr[kwfvm;?

'DtcsdefrSmbJ 'Dxkdif0rfu|ef;EkdifiHav;rSm tESpf 100 twGif; t}uD;rm;qHk; ajrivsif}uD;wck 1999 ckESpf pufwifbmv 21 &ufae@rSm v_yfcJhw,f? vlaygif; 3000 avmuf aoaus+yD; tysuftpD;eJ@ tdk;tdrfrJhawG trsm;}uD;jzpfcJh&w,f? jynf wGif;jynfyu tultnDawG csufcsif;a&mufvmulnD=uw,faygh? rSwfrdoavmuf ajym&&if *syefEkdifiHu u,fq,fa&;tzGJ@[m aemufwae@rSmbJ OD;qHk;a&mufvmwJh jynfyu,fq,fa&;tzGJ@yg? aemufydkif;rSmawmh taemufwdkif;tawmfrsm;rsm; vm a&mufulnDay;=uygw,f? tvSLaiGawGvnf; jynfwGif;xJrSm csufcsif; tpdk;&ydkif;u a&m/ yk*~vduydkif;qkdif&mawGua&m ay;ydk@=uwm/ 'gudk tcsdefydkif;ESifhtr# &kyfjrifoH =um;awGuvnf; xkwfv$ifha=unmay;ae=uwm tawmfav; pdwf0ifpm;zdk@aumif;yg w,f?

aq;&kHawGuvnf; usef;rma&;0efxrf;awGudk vkyftm;ay;u,fq,fa&; tzGJ@awGeJ@twl v$wf=uw,f? udk,fawmif oGm;csifvdk@pm&if;oGm;ay;wm trsKd;om; awGbJoGm;&r,fqdkvdk@ oGm;cGifhr&vdkufbl;? 'Dawmh udk,fhtvkyfudk,fqufvkyf=u& wmaygh? 'DvdkeJ@ wwd,ajrmufae@usawmh owif;xJ=um;vdkuf&wm udk,fwdk@aq;&kH emrnfeJ@ xdkif0rfa':vm 300000 tvSLxnfh0ifa=umif;ayghav? wcsKd@emrnf}uD; ukr%D}uD;awG/ puf&kH}uD;awGqdk&if 'Dxufru aomif;axmifaygif;rsm;pGm vSL=u w,faygh? 'gayrJh aemufrSmqufajymwmu tvkyform;awG&Jh w&ufpmvkyfcaiGvdk@ xnfhajymawmh pdwfxJr&Sif;vkd@ q&mrwpfa,mufudkar;=unfhawmhrS em;vnfawmh w,f? &Gmom;tvSL ol}uD;aumif;r_ygvm;vkd@? &Sdor#tvkyform;awG&Jh wae@pm vkyfcaiGudk um,uH&Sifu vSLzdk@pdwf&Sdw,f/ r&Sdbl; t&ifrar;rjref;bJeJ@ aiGE_wf+yD; jzwf+yD;awmh tJ'DydkufqHawGeJ@ ydkif&SifolaX;awGu rsufESmvkyfvSL=uwJh tvSL}uD;aygh av? wu,fqdkjzpfoifhwmu udk,fapwem&Sdoavmuf tvSLaiGxnfh=uygqdk+yD; aumufcH+yD;rS vSLw,fvdk@jzpf&rSmaygh?

110 e*g;rSef;odatmif tarmufaxmifjye*g;rSef;odatmif tarmufaxmifjye*g;rSef;odatmif tarmufaxmifjye*g;rSef;odatmif tarmufaxmifjy

'Dawmh rar;jref;rajymqdkbJ tvkyform;wkdif;&Jh wae@wmvkyfcaiGudk jzwfawmuf+yD; rsufESmvdkrsufESm&vSLwJh tvSLrSef;odvdkuf&awmh pdwfxJwrsKd;jzpfoGm;w,f? 'Dwpf &ufvkyfcaiGav;udk ESajrmvkd@vnf; r[kwfygbl;? 'Dxufruwmvnf; vSLcJhzl;wm yJav? 'DuolaX;awG rsufESmvkyfvlvnfuswmudk rausreyfjzpfrdwmyg?

'ga=umifh ae@vnf tvkyfenf;enf;yg;wJhtcsdef olaX;&Jh &kH;cef;xJxdoGm;+yD; tusKd;ta=umif;ajymjyjzpfw,f? tvSLvkyfw,fqdkwm udk,fu pdwfxJu &ufa&m pGmeJ@ apwemtjynhfeJ@ vSL&wJhta=umif;/ tckvdk w&ufcjzwf+yD;vSLw,fqdkwm EdkifxufpD;eif;vkyfwJhoabm oufa&mufaewJhta=umif; ajymjyw,f? olu tp yxrawmh oabmraygufbl;? udk,fpdwfqdk;vdk@ vm&pfaew,fvdk@xifaewm? 'geJ@ tacstwifajym=u&if; pum;oHenf;enf;us,fvmvkd@ ol@&JhtwGif;a&;rSL;uav;u awmif tem;rSm &pfoD&pfoDeJ@vm+yD; tajctaevm=unhfaeao;&Jh? 'DawmhrS olaX; iwdu ol@udkaumfzDeJ@ pm;p&m,lvmckdif;+yD; udk,fhudkvnf; pdwfrqdk;zdk@/ olvnf; 'D avmuftxd &Snf&Snfa0;a0;rpOf;pm;rdvdk@ 'DvdkvkyfwJhta=umif; &Sif;jyygw,f? 'D awmhrS udk,fvnf; igwdk@ArmawG Ak'<bmomudk;uG,fwJholawG/ tvSLtwef;&uf a&m=uwJhta=umif;/ tckudpPuvnf; rvSLcsifvdk@vmajymwmr[kwfa=umif;/ olwdk@ &Jh wzufowfqefwmudkr}udKufvdk@ odapcsifwJhoabmeJ@ ajym&jcif;jzpfwJhta=umif; ajymjy+yD; udk,fhtvkyfudk,fqufvkyfzdk@ ol@&kH;cef;uae auseyfpGmxGufcGmcJhygw,f? bmvkd@vJqdkawmh 'DolaX;iwd udk,fhudkjyefajymvdkufwJhpum;av;wcGef;a=umifhygbJ? ‘rif;pdwfrqdk;ygeJ@/ aemufaemifqdk&if 'Dvdkrjzpfap&bl;vdk@ iguwday;ygw,f’ wJh?

'guawmh 'Dudka&muf+yD; yxrOD;qHk;t}udrf tvkyf&Siftay: udk,fh&Jh raus eyfr_udk azmfxkwfta&;qdkr_wckyg? udk,fhbufurSefw,fxif&if a=umufraebJajym rS aemufw}udrf 'Dvdkxyf+yD; tEdkifusifhrcH&atmif/ e*g;rSef;odatmif wcgwav tarmufaxmifjy&wJh tajctaeav;awG&Sdw,fqdkwJh ta=umif;av;yg? Ò

aqmif;yg;&Sif ududonf xkdif0rfEkdifiHwGif tvkyfvkyfukdifv#uf&Sdygonf? vuf&SdwGif tajc taet&om wkdif;wyg;xGuf+yD; rdom;pkpD;yGm;a&;twGuf b0udk &kef;uefae&aomfvnf; vlxktusKd;jyKvkyfief;rsm;udk vkyfaqmifvdkpdwf jyif;jyolwOD;vnf;jzpfygonf?

jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH jrefrmEdkifiH ---- +idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;+idrf;csrf;a&;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm;twGuf trsdK;orD;rsm;.toHrsm; 111

trsKd;orD;rsm;\ arSsmfvifhcsuf pdk;r,f

igwdk@vGwfvyfa&; cdk;,lcH&jcif;twGuf rsuf&nfuscJh

igwdk@trsdK;orD;zefwD;wJhb0twGuf igwdk@ydk+yD;idkaºuG;cJhv#if

igwdk@ ao&efom&Sdonf?

igwkd@jzwfoef;vmcJhor#udk vufpm;acsjcif;tm;jzihf wHk@jyefr_jycJhv#if

igwdk@b0twGuf w}udrfomqENjyif;jyEdkif+yD;

e*dk0dnOfvrf;odk@jyef&ef enf;vrf;&Smjcif;omjzpfoGm;rnf?

igwdk@rSm bmrSr&Sdayr,fh

ar#mfvihfcsufcdkifrmr_&Sdonf?

ae@pOftouf&Sifa&;udk ar#mfvihfcsufeJ@ qufoGm;yg?

tJ'grS igwdk@vGwfvyfa&;udk jyef&Edkifzdk@t}uHay:vmrnf?