ˆ˙ˇ˚˘ ˜˚˛˝˙ˆ˚ en La Habana JɨRIDOGAFUEzefuidɨno meidoɨyena, afe rafue yoyena, ñue...
Transcript of ˆ˙ˇ˚˘ ˜˚˛˝˙ˆ˚ en La Habana JɨRIDOGAFUEzefuidɨno meidoɨyena, afe rafue yoyena, ñue...
![Page 1: ˆ˙ˇ˚˘ ˜˚˛˝˙ˆ˚ en La Habana JɨRIDOGAFUEzefuidɨno meidoɨyena, afe rafue yoyena, ñue iaɨ iyena afemo iaɨ gaɨriyena, iemo canoyena ñue kaɨmare jɨama dɨ iaɨ iyena,](https://reader033.fdocuments.in/reader033/viewer/2022041815/5e5a60d7a7ce984acb40274c/html5/thumbnails/1.jpg)
lo que hemos logrado
en La Habana
HABANAMO KAɨ JɨRIDOGAFUE
UITOTO
Una publicación deLa Oficina del Alto
Comisionado para la Pazy traducida por
MinCultura
![Page 2: ˆ˙ˇ˚˘ ˜˚˛˝˙ˆ˚ en La Habana JɨRIDOGAFUEzefuidɨno meidoɨyena, afe rafue yoyena, ñue iaɨ iyena afemo iaɨ gaɨriyena, iemo canoyena ñue kaɨmare jɨama dɨ iaɨ iyena,](https://reader033.fdocuments.in/reader033/viewer/2022041815/5e5a60d7a7ce984acb40274c/html5/thumbnails/2.jpg)
Bie jonegano ñue meine enɨe fuedo fɨnoyenamo raɨnaaka, iñede fɨnoiye ñue iyena, ñue namakɨ iyena. Duerenafue jino oyena, duerena ana jaiyena e atuemo ana jaite, jazɨkɨmo itɨmakɨ iena, afe 10 fɨmonari dai ñeitɨmakɨ, nana daje izoi iaɨ iyena, ba enɨe fuedomo itɨno iemo ciudadmo itɨno dɨga, meine abɨdo enɨe taɨjɨiyenaa, monifue komuitayena ba namakɨ iemo nana komɨnɨ iena.
Bie jonegano nana komɨnɨ Colombiano daɨnamakɨ gaɨriyanofue maɨritayena, ñuefue iaɨ fɨnoyena . Jenode ayoo komɨnɨ gaɨriyafuemo iyena, afe iodo jaikana fuiriyafue iaɨ fuitayena, ba gaɨriyafue iemo jɨama faiina raa dɨga dɨjɨkaiyena, dai ñuera nase tuiñoyena Colombiamo dane kaɨ gaɨriyena ba kaɨ iyaa izoi iyena jɨamari kaɨmafuedo uriyena, ñue iyena, jɨaɨma kaɨ uidanoñeyena.
Enɨe Nana Monifuena iyenaKomue Enɨe Fuedo Colombiamo Kaɨ Jaiyena: Enɨe Fuedo Meine Fɨnoina
J ɨ a ɨ b e e r o i 4
J ɨ a ɨ b e e r o i 6
Caɨ Gaɨrɨyafue:Nana komɨnɨ Gaɨriyano Ñue Kaɨmare Iyafue Fɨnoyena
HABANAMO KAɨ JɨRIDOGAFUE
![Page 3: ˆ˙ˇ˚˘ ˜˚˛˝˙ˆ˚ en La Habana JɨRIDOGAFUEzefuidɨno meidoɨyena, afe rafue yoyena, ñue iaɨ iyena afemo iaɨ gaɨriyena, iemo canoyena ñue kaɨmare jɨama dɨ iaɨ iyena,](https://reader033.fdocuments.in/reader033/viewer/2022041815/5e5a60d7a7ce984acb40274c/html5/thumbnails/3.jpg)
Baitɨkaɨ ñue kaɨ iyena nana fɨgoñede rafue ñue fɨnoye, jibie jatɨno iemo nana fɨgoñede onii oretaye. Bie oogafue afe rafue ñue fɨnoite eroikana, afe riarokɨ fɨgoñede ñuera raado meidoye, enɨe duere fɨnokano uiekori atɨye, iemo raɨre kanoye mei ɨɨrafue dai iya meita nana ba narcotráfico daɨna jino oretayeena ɨrakotayana mamenotano.
Bie joonega jenokafue ba cinco medidas afe ba Sistema Integral de Verdad, Justicia, Reparación y No Repeteición daɨna eromo ite, afe ba duere zefuidɨno meidoɨyena, afe rafue yoyena, ñue iaɨ iyena afemo iaɨ gaɨriyena, iemo canoyena ñue kaɨmare jɨama dɨ iaɨ iyena, meine jɨaɨma dɨga uriyena emo afefue meine iñeiyena, bie raanía ɨere raifide Ñue kaɨmare kaɨ iyafue kaɨ jaiyena.
Biruido afefue iaɨ dɨbaika ba iaɨ uriyanomo ba Habana daɨnanomo.
Biruido afefue iaɨ dɨbaika ba iaɨ uriyanomo ba Habana daɨnanomo.
J ɨ a ɨ b e e r o i 8J ɨ a ɨ b e e r o i 1 0
Fɨenide Manue Ñue Finoina
Fuiriya Fuiya Fɨnoyena, Meine Meiñoyena, Meine Jɨnoyena
Bie Fuiriramakɨ ( Jobaidɨmakɨ) duere Fɨnokamakɨ iena.
Medidas daɨna fɨnoina jɨamadɨ meine kaɨmafuedo iyena.Uriya kɨguɨdo orekamakɨ fuiriyafue dɨbaɨyena afemakɨ eroidɨmakɨ fuiriyafue fɨaikana anaa jaiyena iemo komɨnɨ meine jɨaɨma dɨ kaɨmafuedo iyena. Iedo bie Marzo 7 ba 2015 yesika desminado humanitario daɨna iaɨ jonia jino yotɨmakɨ, afe mena fɨnodɨmakɨ ba Antioquia iemo Meta daɨnanori. Ie izoi jɨaɨ Octubre 17 ba 2015 daɨna yesika jɨaɨ jonetɨmakɨ raɨre komɨnɨ taɨnokaidɨmakɨ jenoyena, ia ɨ iyano, baiyano meine iaɨ iyena ba fuiriyafue kɨguimo iemo afe ɨkoɨri taɨnokaidɨmakɨ iena.
![Page 4: ˆ˙ˇ˚˘ ˜˚˛˝˙ˆ˚ en La Habana JɨRIDOGAFUEzefuidɨno meidoɨyena, afe rafue yoyena, ñue iaɨ iyena afemo iaɨ gaɨriyena, iemo canoyena ñue kaɨmare jɨama dɨ iaɨ iyena,](https://reader033.fdocuments.in/reader033/viewer/2022041815/5e5a60d7a7ce984acb40274c/html5/thumbnails/4.jpg)
3
7
12
2
10
8
13
4
6
14
11
9
1
5
Enɨereyena iemo enɨe taɨjɨyena
1. Enɨe Fondo daɨna ba enɨe taɨjɨdɨno iena, enɨenidɨno iena iemo ba due enɨeredɨmakɨ iena, iemo ñue fɨnoyena afe naɨmatayena ba enɨeredɨmakɨ iadɨ naɨmaiñedɨmakɨ ie ñue fɨnoyena.
2. Meine biruimo joneyena ba catastro rural daɨna, enɨe ie joneina izoi taɨjɨiyena.
3. Enie ñuefo ñue uiñoyena.
4. Enɨe abɨri ikɨrafue iadɨ eroiyena.
KOMUE ENɨE FUEDO COLOMBIAMO KAɨ JAIYENA: ENɨE FUE MEINE ÑUE
FɨNOYENA A MEINE EROIGA
(RRI).Cuba, Habanamo onoitaiga rafue,26 Mayo 2013
4
![Page 5: ˆ˙ˇ˚˘ ˜˚˛˝˙ˆ˚ en La Habana JɨRIDOGAFUEzefuidɨno meidoɨyena, afe rafue yoyena, ñue iaɨ iyena afemo iaɨ gaɨriyena, iemo canoyena ñue kaɨmare jɨama dɨ iaɨ iyena,](https://reader033.fdocuments.in/reader033/viewer/2022041815/5e5a60d7a7ce984acb40274c/html5/thumbnails/5.jpg)
3
7
12
2
10
8
13
4
6
14
11
9
1
5
ENɨE FɨNOYE UAI FUE
Ayo taɨjɨenɨaɨ jonega , ñuera raana komɨnɨ iereyena:
Fɨnozɨga raɨe iemo Enɨe ñue fɨnoyena :
5. Ionɨaɨ, jaɨnoɨ jino atɨyena, egaiñora joneyena, jɨka uriyena joneyena
Komɨnɨ Moniyafue:
6. Kominɨ joforeiyena iemo ñuera jaɨnona iereyena
7. Onoyafuena iereiyena
8. Duiko iyafue ineiyena
Monifue jebuitatɨno jɨridoina:
9. Fɨnokafue ie monifue jɨamado eroikana atɨyena, enɨe taɨjɨdɨno monifue fekayena iemo ba ibadɨmakɨ dɨga iaɨ uriyena
10. Onodɨmakɨna iaɨ kanotaitɨmakɨ, komue raa iaɨ jenua jezika
11. Ñue joneitɨmakɨ ba enɨe taɨjɨdɨno ñue iyena
12. Ñue guiyafue joneye, jubie iñeiyena Colombia enɨemo
13. Ukubena itɨaoɨ iemei ibayena
Fɨnokafue Monifue, Enɨemo Eroikana
14. Afe joonega rafue raɨre taɨjɨye, ba fuiridɨno ɨere duere fɨnoka enɨenɨamo, ba ɨere komɨnɨ duerenanomo, ba kaɨ iyaɨkomɨnɨ jaiiñenanori, ba jibie iemo ba fɨgoiñede riarokɨ iaɨ riyanomo, afe nana komɨnɨ dɨga, gaɨriyano iaɨ uriyena
5
![Page 6: ˆ˙ˇ˚˘ ˜˚˛˝˙ˆ˚ en La Habana JɨRIDOGAFUEzefuidɨno meidoɨyena, afe rafue yoyena, ñue iaɨ iyena afemo iaɨ gaɨriyena, iemo canoyena ñue kaɨmare jɨama dɨ iaɨ iyena,](https://reader033.fdocuments.in/reader033/viewer/2022041815/5e5a60d7a7ce984acb40274c/html5/thumbnails/6.jpg)
1
2
4
5
6
7
8
9
10
3
NANA GAɨRIYANO URIYENA:NANA GAɨRIYAFUE TUIÑOINA ÑUE KAɨ IYENAFɨNOYENACuba, Habanamo onoitaiga rafue,6 Noviembre 2013
Komo Tuiñoka komɨnɨ nana baɨ Uriyena, Komomakɨ Uai Iemo Taɨjɨe Jɨtaiya.
1. Ñue io jonega komue partidos políticos fɨnoyena, eroikana ba ja itɨno jetanoñeno afe partidos rɨireiyena.
2. Maɨritaye afe fɨnoranɨaɨ raa akatayena uafuedo iaɨ dotayena iemo ayoo komɨnɨ gaɨriyano dotayena.
6
![Page 7: ˆ˙ˇ˚˘ ˜˚˛˝˙ˆ˚ en La Habana JɨRIDOGAFUEzefuidɨno meidoɨyena, afe rafue yoyena, ñue iaɨ iyena afemo iaɨ gaɨriyena, iemo canoyena ñue kaɨmare jɨama dɨ iaɨ iyena,](https://reader033.fdocuments.in/reader033/viewer/2022041815/5e5a60d7a7ce984acb40274c/html5/thumbnails/7.jpg)
1
2
4
5
6
7
8
9
10
3
3. Komue Circunscripción dueyegoɨna ite ba da ¨kaɨ ñue iyano¨ (paz) iena iemo ba ɨere fuiriyafuedo duere fɨnoka enɨemo, afemakɨ jofe oyena, nana jofo iaɨ biyena iemo afe komɨnɨ uiekomo gaɨriyano itɨmakɨ iena.
4. Jɨaɨe uaido itɨmakɨ iena ñuefue ite: rabeniko afemakɨ iena fɨnoye, nana partidos políticos gaɨrayano dɨga
Ayoo Namakɨ Gaɨriyena
5. Rafue maɨriyena fɨnoka, komɨnɨ gaɨrirano ñue iyena dai rɨirede uaido iaɨ jɨkayena
6. Fɨnori kominɨ gaɨriyɨno iemo iaɨ okuiyɨno ba enɨe ñue fekaina ba iaɨ iyano idumo
7. Eroiye iemo uiñoye komɨnɨ uafodo ñue taɨjɨe finoyena iemo ukube ñue fekayena
8. Maɨritaye komɨnɨ yorakonɨaɨ, urirakonɨa, ayoo komɨnɨ iyanomo iemo nana iduemo, afe jira komuitaye ba Consejo Nacional ba Reconciliación iemo Convivencia daɨnano
JƗAMA FAIINA RAA IEMO POLITICA DAƗNANO JAFUETAIYENA
9. Afe jenode buuna jɨaɨma faiina raana ieniyena afe ayo yoyena o yɨɨdaɨna iyena da política ɨkoɨri iemo ba ja afe uai fɨenokaidɨmakɨ ñue iyena, iaɨ faiiñeiyena
10. Sistema Integral de Seguridad daɨna rafue comuitaye afemakɨ política finoyena iemo rɨinoye uiekomo itɨno ñue iaɨ iyena ba namakɨ gaɨriyafue rɨidotɨno iena
7
![Page 8: ˆ˙ˇ˚˘ ˜˚˛˝˙ˆ˚ en La Habana JɨRIDOGAFUEzefuidɨno meidoɨyena, afe rafue yoyena, ñue iaɨ iyena afemo iaɨ gaɨriyena, iemo canoyena ñue kaɨmare jɨama dɨ iaɨ iyena,](https://reader033.fdocuments.in/reader033/viewer/2022041815/5e5a60d7a7ce984acb40274c/html5/thumbnails/8.jpg)
1
2
6
3
4
5
MANUE FɨGOIÑEDE RAAFUE ÑUE FɨNOYENACuba, Habanamo onoitaiga rafue,16 Mayo 2014
Fɨenide Riarokɨ Ñuee Enɨ Fueda Taɨjɨina uaido Eroiika
1. Iñede komo fɨnoye ba Programa Nacional Integral de Sustitución y Desarrollo Alternativo daɨna namakɨ ba fɨenide riarokɨ riina ɨkoɨri duere zefuidɨno dɨga iemo nana okuide namakɨ dɨga, departamentomo iemo iaɨ iyanori abɨfekorɨ..
2. Bie Programa iaɨ joonegamo kɨguɨ ite Nana Meiñoga meine Enɨe Taɨjɨena ( Reforma Rural Integral), afemo nana komɨnɨ yɨnoye mei Colombiano taɨjɨye enɨe komue monifue uaido fɨnoyena.
8
![Page 9: ˆ˙ˇ˚˘ ˜˚˛˝˙ˆ˚ en La Habana JɨRIDOGAFUEzefuidɨno meidoɨyena, afe rafue yoyena, ñue iaɨ iyena afemo iaɨ gaɨriyena, iemo canoyena ñue kaɨmare jɨama dɨ iaɨ iyena,](https://reader033.fdocuments.in/reader033/viewer/2022041815/5e5a60d7a7ce984acb40274c/html5/thumbnails/9.jpg)
1
2
6
3
4
5
Fuiriyafuedo Dibaɨye ba Jɨaɨma Fayena Gaɨridɨno iena iemo ba Fɨgoñede raamo Taɨjɨdɨno iena.
3. Iñede fɨnoye nana rafue uibiye afefuedo ba riarokɨ f ɨgoñede riitɨno rabaɨyena, yaveyena meine iaɨ gaɨriñeyena afemakɨmo eroikana ie iyanɨemo joneye
4. Maɨrieye fuirirafuedo dɨbaye ba fɨgoñede taɨjɨedo ayoo ukuberedɨmakɨ iedo ayoo raaredɨmakɨ meita rɨire joneye afe uai ba fɨgoñede jibie iaɨ raa afedo meine fɨnoiñeyena
5. Komue uaifue joneitɨmakɨ fuiriyafuedo dɨbaɨyena afe fɨenide taɨjiedo ukube otɨno, jibie fɨgoñe fɨnodɨmakɨ eroikana oni afe datayena
6. Fɨgoñede manue rɨdoina Duico Izoi iaɨ Eroiye
Afe fɨienide rafue kome duere zefuiya izoikana eroiye iemo duico izoɨ iaɨ manoye. Afe taɨjɨyena nana instituciones daɨna nana namakɨ, iaɨ naɨraɨ dɨga dane taɨjɨitɨmakɨ meine afe ba ɨrakotaidɨmakɨ meine ñue iyena
9
![Page 10: ˆ˙ˇ˚˘ ˜˚˛˝˙ˆ˚ en La Habana JɨRIDOGAFUEzefuidɨno meidoɨyena, afe rafue yoyena, ñue iaɨ iyena afemo iaɨ gaɨriyena, iemo canoyena ñue kaɨmare jɨama dɨ iaɨ iyena,](https://reader033.fdocuments.in/reader033/viewer/2022041815/5e5a60d7a7ce984acb40274c/html5/thumbnails/10.jpg)
T E R R I T O R I A L A P P R O A C H
1
2
3e
4
3a
3b
3c
3d
3fP R O P E R T Y O F M A R TA
pe ace tribunal
DUERE ZEFUIDɨNO IENA JOONEGAFUEUafue yoina, Ñue fɨnoina, Meine ñue Joneina iemo Meine dai Fɨnoñeiyeina ierede bie Iyoikɨ.Cuba, Habanamo onoitaiga rafue,15 Diciembre 2015
Afe iyoikɨ dɨga rabaɨyenafuena ierede iemo dɨga uriyano rafue ñue fɨnoyena ierede, afedo nana taɨjɨitɨmakɨ ñue afe duere fɨnokamakɨ meine ñue iyena, uafue iarɨ yoitɨmakɨ, ñue afefuemo itɨno iyena joneye, canoyemakɨ jɨamadɨ kaɨmare iyena, jɨama iaɨ faɨkanoyena, meine duere iaɨ fɨnoinanue iñeite iemo fuiriyafue caifo ñue fuena jaiyena, zaillamo dukɨiyena
1. Orekamakɨ Uafue Jenoyena, kaɨmare iyena, meine duere iaɨ fɨnoñeiyena
Afemakɨ ianorɨ itɨmakɨ iaɨ rabaɨra jinodo ite, ba jaiafue iñede finoina izoi afe fuirifue ñue jino iaɨ yoyena. Afe jɨaɨma rabaɨyena iñede da uafue yoyena iemo duere fɨnokamakɨ jaɨkɨna iyena.
Garantías de No Repetición
10
![Page 11: ˆ˙ˇ˚˘ ˜˚˛˝˙ˆ˚ en La Habana JɨRIDOGAFUEzefuidɨno meidoɨyena, afe rafue yoyena, ñue iaɨ iyena afemo iaɨ gaɨriyena, iemo canoyena ñue kaɨmare jɨama dɨ iaɨ iyena,](https://reader033.fdocuments.in/reader033/viewer/2022041815/5e5a60d7a7ce984acb40274c/html5/thumbnails/11.jpg)
T E R R I T O R I A L A P P R O A C H
1
2
3e
4
3a
3b
3c
3d
3fP R O P E R T Y O F M A R TA
pe ace tribunal
Jonegano Meine Nana Ñue Fɨnoyena, Ñue Kaɨmare Iyenano Fɨnoyena ( PAZ)
3. Taɨjɨenɨa ba meine ñue fɨnoina canoyena
4. Raire okuikafue, kue daii ñia iaɨ daɨyena.
5. Nana namakɨ iena ñue meine fɨnoye, fuiriyafue fuiya jezika.
6. Meine enɨe iarɨ iyee
7. Namakɨ meine iaɨ enɨemo oreyena 8. Duere ie zefuiya meine
ñue joneyena.
9. Ñue kaɨ Iyɨno Iaɨ Dibaɨrako
Bie dɨbaina yegoɨ afe nana iemo ite. Bie duere fɨnokamakɨmo duidɨno ie dɨbaiyamo iaɨ yoyena,fuiriyafuedo eroiyena, duere iaɨ fɨnoina ɨba oñeno fɨebiza, dai mei Estado daɨna ie taɨjɨe ñuefɨnoyena, duere zefuitatɨno fɨnoka iaɨ jenoyena, rabaɨyena, yaveyena, iemo afe itɨno ñue gaɨriyena basistema daɨnamo. Afe ba duere iaɨ zefuiyano yoiñenia meine ñue fɨnoñeiyɨkɨ, iemo canoñeiyɨmakɨiaɨ yaveiñeiyena.
2. Bie Namakɨ komɨnɨ Taɨnokaidɨmakɨ Jenoyena
Afe namakɨ ɨere kaifomakɨ (alto nivel) iaɨ taɨjɨe uia okuiyafue, jɨae namakɨ dɨga uritɨmakɨ afe komɨnɨ uiñua iaɨ fɨnoyena, dɨbairaya jinodo afe ba komɨnɨ taɨnokaidɨmakɨ jenoyena naɨ iaɨ kaadɨ, ieme ba tɨiddɨno jenuano ie meino iaɨ naɨramo iyena.
11
![Page 12: ˆ˙ˇ˚˘ ˜˚˛˝˙ˆ˚ en La Habana JɨRIDOGAFUEzefuidɨno meidoɨyena, afe rafue yoyena, ñue iaɨ iyena afemo iaɨ gaɨriyena, iemo canoyena ñue kaɨmare jɨama dɨ iaɨ iyena,](https://reader033.fdocuments.in/reader033/viewer/2022041815/5e5a60d7a7ce984acb40274c/html5/thumbnails/12.jpg)
"Jaiamona fuirikana kaɨ biya ja fuitaakadɨkaɨ. Ie jira afe kɨguɨmo uai izoi jonega
fɨgoiñedɨno meine iñeiyena bie ñue iyɨno iaɨ dibaiyamo dai jaka ua atika
nana ba Agenda de la Habana daɨnamo iaɨ jonega."
Sergio Jaramillo, Ñue kaɨ iyɨno Iena Okuikamɨe.
El contenido de esta publicación, realizada por la Oficina del Alto Conmisionado para la Paz y
traducido por Mincultura, es de libre impresión y distribución, pero debe reproducirse manteniendo el diseño original y respetando el texto en su totalidad.
Traductor: Fany Kuiru
www.mesadeconversaciones.com.cowww.altocomisionadoparalapaz.gov.coequipopazgobierno.presidencia.gov.co
www.territoriosporlapaz.gov.co
Oficina del AltoComisionado para la Paz@ComisionadoPaz
Equipo Paz Gobierno@EquipoPazGob
Oficina del AltoComisionado para la Paz
(facebook.com/ComisionadoPaz)
www.mincultura.gov.co
Dirección de Poblaciones@dirpoblaciones
Ministerio de Cultura@mincultura