អបលច ចល ¡ Good Governance - WordPress.com · អងគករេល ក ១. ន...
Transcript of អបលច ចល ¡ Good Governance - WordPress.com · អងគករេល ក ១. ន...
អងគករេលកកពំស់ធនធនសហគមន៍េដមបកីរអភិវឌ ន៍ Community Resource Improvement for Development
វគគសអំព អ បល ចចល 1 េ យេ ក ែសម សំ ន នយកអងគករ CRID
សកខ បណុះប ល
សីអំពី
អ បល ចចល
Good Governance
េរ បចេំ យ
អងគករេលកកំពសធ់នធនសហគមន៍េដមបកីរអភិវឌន ន៍
កពំងច់ម
ៃថងទ ី 16 ែខ មក ឆន ំ2011
ដឹកនអំងគសិកខ :
េ ក ែសម សំ ន នយកអងគករ
ជនួំយករេរ បច ំ:
កញញ េម៉ សផុល បធនរដបល
កញញ បូ ពទុធ ជំនយួករ
កញញ ស៊យុ ៉ បុគគលិក
េ ក ែសម សំអន៊ ់ បុគគលិក
អងគករេលកកពំស់ធនធនសហគមន៍េដមបកីរអភិវឌ ន៍ Community Resource Improvement for Development
វគគសអំព អ បល ចចល 2 េ យេ ក ែសម សំ ន នយកអងគករ CRID
ទស នទនៃនអភិបលកិចច
១. ទស នទនៃនអភិបលកិចច
GPi)alkic©l¥ CaEpñkmYyy:agsMxan; kñúgkarCMruj nigKaMRT dMeNIrkarénkarRKb;RKgFnFanrbs;sßab½n GgÁPaB nigkarGPivDÆ mYyRbkbedaynirnþrPaB .
វគគបណុះប លេនះ manlkçN³samBaØ gayyl; niggayeRbIR)as; EdlkñúgenaHbriyayGMBI ³ 1¦>TidæPaBTUeTAénGPi)alkic© 2¦>karcUlrYm 3¦>nItirdæ 4¦>tmøaPaB 5¦>karRBmeRBog ÉkPaBKña 6¦>smFm’ 7¦>RbsiT§PaBx<s; 8¦>KNenyüPaB nig 9¦>kareqøIytb .
PaBRtwmRtUvtameKalneya)ay KWCal½kçx½NÐcaM)ac;dMbUgeKbMputénGPi)alkic©l¥ . PaBRtwmRtUvtameKalneya)ay RtUv)anBicarNaedayepþatCasMxan;eTAelI ³ - karKaMRTedayRbCaBlrdæPaKeRcInbMput b¤TaMgGs; nig
- karbMerIplRbeyaCn_dl;RbCaBlrdPaKeRcInbMput bu¤ TaMgGs; .
2> niymn½y GPi)alkic© RtUv)aneK[niymn½yepSg²KñaCaeRcIn GaRs½ynwgsßanPaBCak;Esþg . CasamBaØ
GPi)alkic© mann½yfa ³ - KWCaviFIsa®sþEdlrdæ sßab½n GgÁPaB eRbIR)as;kñúgkarRKb;RKg esdækic© sgÁmkic© niIm,IMerIpl
RbeyaCn_rYmrbs; RbCaBlrdæ ¬ ឯក រ អភបិលកចិចលសំ ប់ កម បក ឃុំសងក ត ់¦ . - អភបិលកចិចជករេ ប បសអំ់ ចខងនេយបយេសដកចិច និងរដបល េដមប ី គប់ គងកចិច
កររបស់ បេទស ( ឯក រ កមមវធអីភវិឌ នស៍ហ បជជត ិUNDP ) ។
- អភបិលកចិច គជឺករអនវុតសិទ ធនិេយបយ េសដកចិច រដបល ឬអីេផ ងៗេដមប ី គប់ គងកចិចករ
និងធនធនរបស់ បេទសមួយ េ យកនុងេនះមនទងំករេរ បចឲំយមនយនករ ដេំណរករេផ ងៗ
េដមបឲីយ បជពលរដ និង កមេផ ងៗ ចទមទរនវូផល បេយជនរ៍បសព់កួគត ់ ករអនវុតសិទ ទធិ សប
ចបបរ់បសគ់ត ់ សបនិងកតពកចិចរបសគ់ត ់ ពមទងំស មះស មលករែខងគនិំតរបសគ់ត។់ ( ឯក រ
អងគករ STAR KAMPUCHEA 2010 ) ។
3 eKalbMNgénGPi)alkic© eKalbMNgénGPi)alkic© KWedIm,IRKb;RKgesdækic© sgÁmkic© nigvibtþiTaMgLay tammeFüa)aymYyEdlpþl;
nUvplRbeyaCn_y:ageRcInbMputdl;RbCaBlrdæ .
អងគករេលកកពំស់ធនធនសហគមន៍េដមបកីរអភិវឌ ន៍ Community Resource Improvement for Development
វគគសអំព អ បល ចចល 3 េ យេ ក ែសម សំ ន នយកអងគករ CRID
edIm,IsMerc)annUveKalbMNgxagelIenH eK)anTTYlsÁal;CaTUeTAfa GPi)alkic© TamTarnUvkarGPivDÆFnFanmnusSRbkbedaynirnþrPaB . cMNucsMxan;²énkarGPivDÆFnFanmnusSRbkb edaynirnþrPaBmandUcxageRkam ³ • RtUvmanesvaEfTaMsuxPaBl¥smRsb nigRKb;RKan;sMrab; RbCaBlrdæTaMgGs; edIm,ICYy[BYkeKman sux PaBmaMmYn nigGayuyWnyUr . enHCaktþaEdlGaceFVIeGayRbCaBlrdæ mansuxumalPaB nig famBlRKb; RKan; edIm,IcUlrYm)an y:ageBjeljenAkñúgskm μPaBesdækic© nig sgÁm . • តវមនេស អបរ់លំសម សប និង គប់ គនសំ់ ប់ បជពលរដទេូទ េដមបេី យពកួ
េគមនចេំណះដងឹ និងជំនញេពញេលញកនុងករបេងកតឪកសេ យបនេ ចន និងសម សប
បំផតុសំ បខ់នួេគ ។
•RtUvbegáIt»kassMrab;RbCaBlrdæTUeTA edIm,ITTYl)annUvplRbeyaCn_BIskmμPaBesdækic© nigmankar gareFVI edIm,Irk)anR)ak;cMNUlRKb;RKan;sMrab;bMeBjtRmUvkarCamUldæan dUcCa es,ógGahar sMelokbMBak; CMrk CaedIm sMrab;BYkeKpÞal; nigRkumRKYsarrbs;BYkeK .
cMNucsMxan;TaMg3xagelIenH RtUv)anGnuvtþtammeFüa)ay EdlFana)annUvkareRbIR)as;FnFanFm μCati RbkbedaynirnþrPaB nigkarEfrkSabrisßan . 4> tYGgÁsMxan;²kñúgGPi)alkic©
kalBImuneKyl;eXIjfa manEtrdaPi)almYyKt; EdlCatYGgÁénGPi)alkic© . b:uEnþbc©úb,nñenHmanKM nitfμ I²CaeRcIn)anbgðaj[ eXIjfa EpñkÉkCn nigGgÁkarsgÁmsIuvilepSg²eTot k¾)anedIr tYnaTIy:agsMxan; kñúgkarRKb;RKgesdækic© nigsgÁmkic©rbs;RbeTspgEdr . dUcenHtYGgÁsMxan;kñúgGPi)alkic©man bI KW³ rdæaPi)al ¬CatYGgÁsMxan;CageK¦ EpñkÉkCn sgÁmsIuvil
\T§iBléntYGgÁEpñkÉkCn nig sgÁmsIuvil manPaBxusKñaBI RbeTsmYyeTARbeTsmYy GaRs½yelIl½kçx½NÐ mYycMnYndUcCa RbB½n§neya)ay lkçN³GMeNayplxagFnFanFmμCati RbCaBlrdæ TItaMgPUmisa®sþ Rbvtþisa®sþ vb,Fm’ nigkMriténkarGPivDÆn_esdækic© > > > .l.
Cak;Esþg enAkñúgRbeTsxøH EpñkÉkCn nigsgÁmsIuvil manGMNac nigvisalPaBy:agFMeFg b:uEnþRbeTs mYycMnYnepSgeTotEpñkÉkCn nigsgÁmsIuvilenH manGMNac »kas nig\T§iBltictYceTAelIkic©karRbeTsCati .
អងគករេលក
១. នយម
-
កបេ យ
ចលូ រមួរប
- sgÁmkic© ឃុំសងក ត់
២. េគល
គំ
េស កមម
េគ
មន៨ចនំ
១
២
៣
៤
៥
៦
៧
៨
កកពំស់ធនធន
មនយ័អ ប
អភបិលកចិច
យឆនទៈ មនល
បស់ បជពល
GPi)alkic©nig snþisux
ត ¦ . លករណអ៍
គនិតទេូទៃនេ
េផតេលេគ
។
ករអនវុត
ករេលកសទួ
ករផលន់វូ
ករបេងកនស
ករេក ងគ
គលករណ៍
នុច ៖
. តមភព
២. នីតរិដ
៣. ករ ពមេ
៤. សមធម ៌
៥. បសិទ ធភព
. ករេឆយត
៧. គណេនយយ
៨. ករចលូរមួ
នសហគមន៍េដម
អភិ
បល ចចល
ចចល មននយ័
លកខណៈេបក
លរដ ( ឯក
l¥ CaviFIsa®edIm,IbMerIpl
អ បល
េគលករណ៍
គលបំណងរ
បកបេ យ
សទួយគណុតៃំល
វករជនូដណឹំ
សមតថភព និ
គរអនកពកព់ន័ធ
ណ៍របសអ់ភិប
ព ងឯកភព
ពខ ពស ់
តប
យយភព
ម
មបកីរអភិវឌ ន៍
បល
ល
យថ មនស
កចហំរ តមភ
រអងគករ S
®sþ b¤meFüa)RbeyaCn_rYmr
ចចល
ណ៍របសអ់ភបិ
របសអ់ងគភព
បសិទ ធភពេ
លរបសអ់ងគភ
ងអំពីេសចកី
និងលទ ធភពរប
នធនន និងេធ
បលកិចចល
ពគន
ន៍
លកិចច
សមតថភព គប
ភព គណេន
STAR KAMPU
)ayEdlrdæ srbs;RbCaBl
បលកចិចល េផ
ព និងករជះឥ
ទ មមខុង
ភពទងំមលូ
កសំីេរចចតិ និ
បសអ់នក គប់
ធេ យមន
ទងំអស ់
Community R
ល
ប់ គងកចិចក
នយយភព ស
UCHEA 2010
sßab½n GgÁPalrdæ ¬ ឯក
ផតេលចនំចុ
ឥទ ធពិលដល់
ងរ និងតនួទី
ែដលែសងេ
និងករ គប់ គ
ប គង េដមប ី គ
នគណេនយយភ
Resource Impr
រ និងធនធ
សមធម ៌ េឆយ
0 ) ។
aB eRbIR)as;រអភបិលកិ
ចដចូខងេ ក
បជពលរដ
ី ដលបនកណំ
ឡង មរយ
គង និភយ័
គប់ គងេ យ
ភពពិត បក
rovement for De
នរបស់ បេទ
តបត មវករ
s;kñúgkarRKb;RKកចិចលសំ ប់ ក
ម ៖
និងអនកេ ប ប
ណតចុ់សំ់
ៈករ ប ពត
បកបេ យត
យមន បសិទ ធ
កដ ។
evelopment
សជតិ ប
រ និង ករ
RKgesdækic© កម បក
បស់
ស ់។
។
តមភព
ទ ធភព
អងគករេលក
ក. ករចូ
ករ
សកនុងដំ
បំណង ប
េធករសំ
ជទ
រយៈអនក
១. ក
ករ
ផទ លេ់ន
២
ករ
េណរករ
កកពំស់ធនធន
ចលូរមួ
រចលូរមួកនុង
ដេណរករេធ
រៈសំខនៃ់ន
បថន របស់
សេរចចតិ។
ទេូទករចលូ
តំ ង។
ករចូលរួមេ យ
រចលូរមួេ
នកនុងដេំណរ
. ករចូលរមូ ម
រចលូរមួ ម
រៃនករសំេរ
នសហគមន៍េដម
ងបរបទអភបិ
ធេសចកសំីេ
នករចលូរមួ
បជពលរដ
លរមួេធេឡង
យផទ ល់
យផទ លម់
រៃនករេធក
មរយៈអនកតំ ង
មរយៈអនកតំ
រចចតិ និងអ
មបកីរអភិវឌ ន៍
បលកចិចល
េរចចតិ និង
ម គេឺដមបធី
ដ គបរ់បូ ត
ង ម ២រ
មននយ័ថ
ករសំេរចចតិ
ង
តំ ងមន
អនវុតេសច
ន៍
សំេ េលក
ង អនវុតេស
ធនថពត័៌
តវបន បមូ
រេប ប គកឺ
ជករចលូ
ត និងករអ
ននយ័ថ
ចកសំីេរចចតិ
Community R
ករចលូរមួរ
ចកសំីេរចចិ
តម៌នទងំ
ល និងវភ
ករចលូរមួេ
លរមួរបសអ់ន
នវុតេសចកី
អនកតំ ង
តេនះ។
Resource Impr
របស់ បជព
ចតិេនះ។
យសីពីបញ
គបន គប់
យផទ ល ់
អនកពកព់ន័ធ
កសំីេរចចតិេ
ងរបស់ បជ
rovement for De
ពលរដទងំបុ
ញ ត មវក
ជងេ ជយ
និងករចលូ
គបរ់បូេ យ
េនះ។
ជពលរដចលូ
evelopment
បរស និង
ករ និង
មុននឹង
លរមួ ម
យខនួឯង
លរមួកនុងដ ំ
អងគករេលកកពំស់ធនធនសហគមន៍េដមបកីរអភិវឌ ន៍ Community Resource Improvement for Development
វគគសអំព អ បល ចចល 6 េ យេ ក ែសម សំ ន នយកអងគករ CRID
អនកតំ ង តវែតបំេពញតនួទជីអនកតំ ងឲយឆនទៈ និងផល បេយជន៌ បជពលរដ
ែដលខនួតំ ងឲយ។
អនកតំ ង បជពលរដ ច តវបនេគេ ជសេរស មនីតវិធេីផ ងៗេទ មលកខណៈ
និង ថ នភពជក់ សងដចូជ ៖
- ករែតង ងំ
- ករ ពមេ ព ងឯកភពគន
- ករេបះេឆន ត
- ទេំន មទំ ប់ បៃពណី
- ........។ល។
ខងេ កមេនះ គជឺអនកតំ ងរបស់ បជពលរដែដលចលូរមួ េនកនុងសកមមភពអភវិឌ
ឃុំ សងក តដ់ចូជ ៖
- កម បក ឃុំ សងក ត ់
- គណៈកមម ធកិរក ងែផនករ និង ថវក
- គណៈកមមករលទ ធកមម
- គណៈកមមក គប់ គងគេំ ង
- គណៈកមម ធកិរទទលួបនទុកកចិចកតនរ និងកមុរ
- កមេ ប បស ់និងែថទលំទ ធផលគេំ ង
- គណៈកមមករធនធនធមមជត ិ
- អងគករសហគមនមូ៌ល ន
- ........។ល។
កនុងករេ ជសេរសអនកតំ ង តវពិចរ ចណុំចមួយចនំនួដចូខងេ កម ៖
- មនលកខណៈសមបតិ គប់ គន ់ េហយមនសមតថភព និងលទ ធភព ចបំេពញតនួទ ី
ជអនកតំ ងបន។
- ជតំ ងពិត បកដឲយ កម បក ជក់ ក់ មួយ
- េ ជសេរស ឬែតង ងំអនកតំ ងេទ មនីតវិធី ដលសម សបេទនិង ថ នភពជក ់
ែសង ។
- កណំតត់នួទ ីនិងករទទលួខសុ តវឲយបនចបស់ ស ់
- មនែផនករករងរចបស់ ស ់
- មននីតវិធផីសបូ់រសមជិកអនកតនំងចបស់ ស ់
- មនកមមវធពី ងងសមតថភព និងករគំ ទជ បចដំលអ់នកតំ ង
អងគករេលកកពំស់ធនធនសហគមន៍េដមបកីរអភិវឌ ន៍ Community Resource Improvement for Development
វគគសអំព អ បល ចចល 7 េ យេ ក ែសម សំ ន នយកអងគករ CRID
៣. វិធី សេដមបជំីរុញករចូលរួម
េដមបជំីរញុឲយសកមមភពចលូរមួកន់ តមនភពងយ សលេឡង និងេដមបធីនឲយ បជ
ពលរដ និងអនកតំ ងរបស់ បជពលរដ មនឱកសចលូរមួេពញេលញ ជពិេសសតំ ង
កមអនក ក ក និង កមងយរងេ គះ កម បក ឃុំ សងក តគ់រួពិចរ េលចណុំចមួយចនំនួ
ដចូខងេ កម ៖
- ផ ពផ យដល់បជពលរដ អំពី រៈសំខន ់និងភពចបំចៃ់នករចលូរមួរបសព់កួេគ
- ផ ពផ យពត័ម៌នសីអំពីកចិច បជុំនិងពត័ម៌នេផ ងៗ ឲយបនទលំូទូ យដល់ បជពល
រដ
- កណំតេ់ពលេវ និងទកីែនង បជុំឲយបនសម សប
- បងកបរយកសៃនករ បជុំឲយមនលកខណៈជចហំរ មនករចលូរមួយ៉ងផលុផសុ និង
សបបយរក យ
- េរ បចទំកីែនង បជុំ បកបេ យផសកុភព
- េរ បចឲំយមន បពន័ធទទលួ និងផលព់ត័ម៌នែដលមនលកខណៈងយៗ និង ចទទលួ
យកបន
- បេងកតទនំកទ់នំងល និងសនិត ន លជមួយ បជពលរដ
ខ. ន រដ
នីតរិដកនុងនយ័អភបិលកចិចល ទមទរឲយមនឯក រ កបខណ័ចបប់ គប់ គន ់ េដមបបំីេរ
និងករពរផល បេយជន៌ ធរណៈ េហយចបបទ់ងំេនះ តវបនអនវុតេ យមិនលំេអ ង។
េលសពីេនះេទ ត ចបបទ់ងំេនះ តវែតមនករករពរសិទ ធមិនសុ ជពិេសស កមងយរងេ គះ
ឬ កមភគតចិ។
ដេូចនះ តវមន បពន័ធតុ ករឯក ជយ និងយតុធិម ៌ និងសមតថកចិចព ងងករអនវុតចបប ់
េ យមិនលំេអ ង និងមិនពកុរលយួ។
នីតរិដកនុងនយ័អភបិលកចិចលេផតជសំខនេ់ទេល ៖
o ឯក រ កបខណ័ចបប ់
o ករអនវុតចបបេ់ យមិនលំេអ ង
o ករករពរសិទ ធមិនសុ
o តុ ករឯក ជយ និងយតុធិម ៌
o សមតថកចិចព ងងករអនវុតចបបេ់ យមិនលំេអ ង និង មិនពកុរលយួ
១. ឯក រ កបខណ័ចបប់
អងគករេលកកពំស់ធនធនសហគមន៍េដមបកីរអភិវឌ ន៍ Community Resource Improvement for Development
វគគសអំព អ បល ចចល 8 េ យេ ក ែសម សំ ន នយកអងគករ CRID
ឯក រ កបខណ័ចបប ់ គជឺលិខតិបទ នគតយិតុិ ដលរមួមន ចបប ់ អនុ កតយ បកស
េសចកសំីេរច េសចកី ណន ំដកី និងលិខតិបទ ននន ។
ឯក រ កបខណ័ចបបមួ់យចនំនួ ែដលទកទ់ងនឹងករបំេពញករងររបស់ កម បក ឃុំ
សងក ត ់រមួមន ៖
o ចបបសី់ពីករ គប់ គងអងគភព
o អនុ កតយសីពីមូលនិធ ិ
o បកសសីពីករក ងែផនករអភវិឌ ន ៍
o ...............។ល។
២. ករអនុវតចបប់េ យមិនលំេអ ង
ឯក រ កបខណ័ចបប់ តវបន កឲ់យេ ប បសជ់បនបនទ ប ់ ។ លក់រអនវុត តវែតេធ
េឡងេ យ សម មឯក រ កបខណ័ចបបទ់ងំេនះយ៉ងេពញេលញ តម តវ យតុធិមនិ៌ងមិន
លំេអ ង។
ឧទហរណ៍ ៖ ករែតង ងំសមជិកគណៈកមមករនន ករេ ជសេរសទី ងំគេំ ង ករអនវុត
គេំ ងឃុំ សងក តជ់េដម តវែតេធេឡយេទ មេគលករណ៌ ណន ំែដលបនកណំត ់។
៣. ករករពរសិទធមិនុស
សិទ ធមិនសុ គជឺេសចកី តវករចបំចរ់បសម់នសុ គបរ់បូ ែដលមន ងំពីកេំណតេដមប ី
ទមទរនវូអីៗ ែដលឬេធឲយមនសុ រសេ់ន បកបេ យវចរណញញ ណ និងេសចកី ថថូរ ។
៤. តុ ករឯក ជ និងយុតធិម៌
ជទេូទ កម បក ឃុំ សងក ត់ តងែត បឈមមុខនឹងបញ ឬជេមះននែដលេកតេឡង
កនុងមូល នរបសខ់នួ។ បញទងំេនះមនដចូជ ជេមះដធី ី អំេពហឹង កនុង គ រ និងបញ
ឬជេមះជេ ចនរបូេផ ងេទ ត។
កម បក ឃុំ សងក ត ់ ជអនកចលូរមួស មះស មលនវូ លប់ញជេមះេនះដបំងូេគ។ េប
ករណីជេមះេនះមិន ចស មះស មលបនករណីជេមះេនះ តវេ ះ យ មនីតវិធតីុ
ករ។
តុ ករមនតនួទកីតក់ជីេមះេនះ េ យយតុធិម ៌ និងមិនលំេអ ង។ ដេូចន ះតុ ករ
ឯក ជយ និងយតុធិម ៌ជយនករសនូលមួយកនុងករជំរញុឲយមនករេគរពនិងអនវុតចបប។់
៥. សមតថកិចចព ងងឹករអនុវតចបបម់ិនលំេអ ង និងមិនពុករលួយ
ជករពិត ស ់ កម បក ឃុំ សងក តម់នតនួទី តមែតេធករស មះស មល និង យ
ករណ៌េទសមតថកចិចទទលួខសុ តវអំពីបញ ឬជេមះែដលេកតេឡង។ សមតថកចិចទទលួខសុ តវ
អងគករេលកកពំស់ធនធនសហគមន៍េដមបកីរអភិវឌ ន៍ Community Resource Improvement for Development
វគគសអំព អ បល ចចល 9 េ យេ ក ែសម សំ ន នយកអងគករ CRID
តវអនវុត មចបបេ់ យមិនលំេអ ង និងមិនពកុរលយួ គជឺកររមួចំ ណកយ៉ងខងំកនុង
អភបិលកចិចល។
គ. តមភព
តមភពកនុងនយ័អភបិលកចិចល មននយ័ថ លក់រសំេរចចតិ និងករអនវុតេសចក ី
សំេរចេនះ តវេធេឡង ៖
- េ យអនេុ មេទ មចបប ់និងបទបបញញតនិន
- ពត័ម៌នពកព់ន័ធនឹងករសំេរចចតិ
និងករអនវុតេសចកសំីេរចចតិ តវផ ពផ យជចហំ មរយៈ បពន័ធសម សប និង
ចែសងរកបន ជពិេសសចេំពះអនកែដលទទលួនវូ ផលបះ៉ពលពី់ករសំេរចចតិ
និងករអនវុតេសចកសំីេរចចតិទងំេនះ។
- ពត័ម៌នទងំេនះ តវមនលកខណៈ គប់ គន ់និងងយយល។់
ឧទហរណ៍១ ៖ លក់រេធេសចកសំីេរចរបស់ កម បក ឃុំ សងក ត់ តវបនអនេុ ម មបទ
បញជ ៃផទកនុង ដចូជ ៖
- បជុំយ៉ងតចិកនុង១ែខ និង ចមនករ បជុំពិេសសែថមេទ ត
- លក់ចិច បជុំ តវេធេឡងជ ធរណៈ
- សមជិក កម បក ឃុំ សងក ត ់ តវបនអេញជ ញរយៈេពល ៣ៃថងមុនេពល បជុំ
- កមមវធី បជុរំបស់ កម បក ឃុំ សងក ត់ តវផ ពផ យជ ធរណៈ ដល់បជពលរដ
េនកនុងឃុំ សងក តរ់បសខ់នួ។
- រេប ប រៈ បជុំ តវបនេរ បចជំ យលក័ខណ៏អក រ។ សមជិក កម បក ឃុំ សងក ត ់
និង បជពលរដ ចេសនសុំបែនថមចណុំចេផ ងៗ េទកនុងរេប ប រៈេនះ។
- េសម នឃុំ សងក ត ់ និងអនកចលូរមួេផ ងៗេទ តែដលលមិនែមនជសមជិក កម បក ឃុំ
សងក តម់នសិទ ធបិេញច ញមតេិ យេសរប៉ុែនពុំមនសិទ ធសំិេរចេនះេទ។
- លក់រសំេរចរបស់ កម បក ឃុំ សងក ត់ តវែផក មមតភិគេ ចនជ ចខ់ន។
- លក់រសំេរចរបស់ កម បក ឃុំ សងក ត ់ តវកត់ េនកនុងកណំតេ់ហតុ បជុំ និង តវ
ផ ពផ យជ ធរណៈ។
ឧទហរណ៍២ ៖ កចិចលទ ធកមមគេំ ងមូលនិធឃិុំ សងក េត តវេធេឡង មនិតវិធី ដលមនែចងេន
កនុងេស វេភែណន ំសីពីករអនវុតគេំ ងមូលនិធឃិុំ សងក តដ់ចូជ ៖
- គណៈកមមករលទ ធកមម តវបនេកតេឡង និងបំេពញមុខងរ សប មករែណន ំ
- ឯក រពកព់ន័ធនឹងករេដញៃថ តវផ ពផ យជ ធរណៈ
- កចិច បជុំលទ ធកមម តវេរ បចេំឡងជ ធរណៈ
អងគករេលកកពំស់ធនធនសហគមន៍េដមបកីរអភិវឌ ន៍ Community Resource Improvement for Development
វគគសអំព អ បល ចចល 10 េ យេ ក ែសម សំ ន នយកអងគករ CRID
- លទធផលៃនករេដញៃថ តវ បកសជ ធរណៈ
ឧទហរណ៍៣ ៖ ករេ ប បសថ់វករមូលនិធឃិុំ សងក ត ់ តវអនវុតេទ មេគលករណ៍ ណន ំ
ដចូជ ៖
- តវេរ បចគំេំ ងថវក បចឆំន ំេ យមនករចលូរមួ
- តវអនវុតចនំយ ចនំលូេទ មនីតវិធី ដលបនកនំត ់
- តវចះុបញជ ីករគណេនយយឲយបនចបស់ ស ់
- តវេធករផ ពផ យរបយករណ៌ហិរញញ វតថុជ ធរណៈ
ឃ. ករ ពមេ ព ងឯកភពគន
ករ ពមេ ព ងឯកភពគន កនុងនយ័អភបិលកចិចល គជឺករពិចរ ទលំូទូ យ និងែវង
ឆង យេលផល បេយជន ៌និងត មវកររបសអ់នកពកព់ន័ធេផ ងៗកន េនកនុងសងគម េហយឈនេទ
រកករសំេរចចតិេ យមនករ ពមេ ព ងឯកភពគន េលជំេរស និងវធី ស មួយែដលបំេរ
ផល បេយជនរ៌មួ សំ បស់ហគមនទ៌ងំមូល។
១. ភពេផ ងៗគន េនកនងុសងគម
កមមនសុ េនកនុងសងគមែតងែតមនគនិំត បញត មវករ ទភិពដេំ ះ យ ករ
េពញចតិចេំណះដងឹ និងករយលេ់ឃញេផ ងៗគន ។ េហតដុចូេនះ ករពិចរ ឲយបនយ៉ង
ទលំូទូ យ និងែវងឆង យេលផល បេយជនៃ៌នករពកព់ន័ធេផ ងៗគន ទងំេនះ តវែតគតិដល ់
ចណុំចមួយចនំនួដចូជ ៖
- ថ នភព រមួមនដចូជ បញ ត មវករ ទភិព េភទ យ ុ នៈកនុងសងគម
មុខរបរ.......។ល។
- កមជនរងេ គះ រមួមនដចូជ អនកជំងេឺអដស ៏ ជនពិករ អនកេ ប បសេ់ គ ងេញ ន
កមុរកំ ព សរកសុីផូវេភទ ទរុគតជន ចសជ់ .......។ល។
- បវតិ ស បវតរិបស់ កម ឬជនជតនីិមួយៗ
- វបបធម ៌ទេំន មទំ ប់ បៃពណី ដចូជ ភ ពិធី ពហពិ៏ពហ ៏ពិធបុីណយ បៃពណី
េផ ងៗេទ ត........។ល។
- ជំេន សន ដចូជ សន ពះពទុ ធ សនឥ ម សន គស.....។ល។
- គណបក បេយបយ ដចូជ គណបក បជជន ហុ៊នសុិនបិុច សមរង ុ .ី.........។ល។
- កមជតិ សន ៌ដចូជ គយួ ភនង ច យ គង កចក ់ចនិ ចម េវ ត ម....។ល។
២. េគលករណ៌ែណនសំំ ប់សំរបសំរួលឲយមនករ ពមេ ព ងឯកភពគន
ក. លកខខ័ណ័ៃនករ ពមេ ព ងឯកភពគន រមួមន
- ក ពមេ ព ងគន បកបេ យសខុដមុរមន
អងគករេលកកពំស់ធនធនសហគមន៍េដមបកីរអភិវឌ ន៍ Community Resource Improvement for Development
វគគសអំព អ បល ចចល 11 េ យេ ក ែសម សំ ន នយកអងគករ CRID
- ករពិេ គះេយបលជ់មួយ កមពកព់ន័ធទងំអស ់
- ករចលូរមួពី កមអនកពកព់ន័ធេផ ងៗកនុងដេំណរករៃនករេធេសចកសំីេរចចតិ
- ករយលដ់ងឹអំពីគន េទវញេទមករ ង កមពកព់ន័ធទងំអស ់
ខ. ដេំណរករៃនករ ពមេ ព ងឯកគន
ខងេ កមេនះជករែណនខំះៗ េដមបេីធករសំរបសំរលួឲយមនករ ពមេ ព ងឯកភពគន
- េរ បចឲំយមនករជបួជុំគន រ ង កមពកព់ន័ធទងំអស ់
- ែសងយលគ់ន េទវញេទមករ ង កមអនកពកព់ន័ធទងំអសនិ់ង
បេងកតករេយគយលគ់ន
- ពិភក ជមួយ កមពកព់ន័ធទងំអស ់អំពីផល បេយជន ៌និងបេងកតជំេរសនន
- សំរះុសំរលួេដមបសំីេរចយកជំេរសលមួយែដលបំេរនវូផល បេយជនរ៌មួេ យមនករ
ពមេ ព ងឯកភពគន បកបេ យសខុដមុរមន។
ង. សមធម ៌
សមធមក៌នុងនយ័អភបិលកចិចល មននយ័ថ កម ឬជន គបរ់បូទងំអសេ់នកនុងសហ
គមន ៍ ជពិេសស កមភគតចិ និង កមែដលងយរងេ គះមនឱកស គប់ គន ់កនុងករចលូរមួ
បេញច ញេយបល ់ េលកេឡងនវូត មវករពិត អនវុតសកមមភព និងទទលួផល បេយជនស៍ម
សបេដមប ី កលំអ និងែថរក សខុមុលភពរបសព់កួេគ។ េលសពីេនះេទ តពកួេគមន
រមមណ៍ ថខនួគជឺសមជិកពិត បកដរបសស់ងគម និងមិន តវបនេបះេចលេនះេទ។
សខុមលភពរបសស់មជិក ឬ កមនីមួយៗគជឺសខុមុលភពរបសស់ងគមទងំមូល។ ដចូ
េនះដេំណរករៃនករសំេរចចតិ និងករអនវុតេសចកសំីេរចចតិ បកបេ យសមធម ៌ និងេធឲយ
សមជិកទងំអសេ់នកនុងសងគមមន រមមណ៌ថ ពកួេគមន ក់ៗ គជឺសមជិកពិត បកដរបស ់
សងគម និងបនចលូរមួចំ ណក េនកនុងដេំណរករអភវិឌ សងគមេនះ ។ េលសពីេនះេទេទ តមិន
មនសមជិក មន កគ់តិថខនួេគ តវបនសងគមេបះបងេ់ចលេឡយ។
សខុមលភពេផតសំខនេ់ទេលភពសបបយ ភពសខុ សល សវុតថភិព សនិសខុ
សខុភពល......។ល។ សខុមុលភពរបសម់នសុ មន ក់ៗ មិន គន់ តគតិេល ផនករបូ ងកយ
ប៉ុេនះេទ ែត តវគតិដល ់ ផនកជេំន សន ម រត ីផូវចតិ រមមណ៍ ពមទងំភព គប់ គនក់នុង
ជីវភពរសេ់នផងែដរ។
ជក់ សងេដមបធីនឲយមន សមធម ៌ េនកនុងករងរអភវិឌ ឃុំ សងក ត ់ កម បក ឃុំ
សងក ត ់បន៖
o បេងកតគណៈកមម ធកិរទទលួបនទុកកចិចចករនរ និង កមុរ
o បេងកតអនកទទលួបនទុកករងរ ស និងកមុរ
អងគករេលកកពំស់ធនធនសហគមន៍េដមបកីរអភិវឌ ន៍ Community Resource Improvement for Development
វគគសអំព អ បល ចចល 12 េ យេ ក ែសម សំ ន នយកអងគករ CRID
o បេងកតគណៈកមម ធកិរក ងែផនករ និងថវករ
o អនញុញ តឲយតំ ងជនជតេិដមភគតចិ ចលូរមួេនកនុងករ បជុំគណៈ
កមម ធកិរ ក ង ែផនករ និងថវក
o ............។ល។
ច. សទធភពខពស ់
បសិទ ធភពខ ពសក់នុងនយ័អភបិលកចិចល មននយ័ថ ជដេំណរករ និងរចនសមពនធ ័ គប ់
គង កនុងករេ ប បសធ់នធនឲយអសល់ទ ធភព និងសន សំំៃចខ ពស ់ េដមបបីេងកតលទ ធផលែដល
មនគណុភពខ ពស ់ បរមណេ ចន ចបំេរផល បេយជនជ៌អតបិរម និង បនេឆយតបេទ
នឹង ត មវករពិតរបសស់ងគម។ េគលគនិំតៃន បសិទ ធភពខ ពស ់ េនកនុងបរបទអភបិលកចិចល
កប៏ន បញចូ លផងែដរ ចេំពះករេ ប បសធ់នធនធមមជត ិ បកបេ យនិរនភព និងករករ
ពរបរ ថ ន។
េដមបឲីយមន បសិទ ធភពខ ពសក់នុងករអនវុត កម បក ឃុំ សងក ត ់ តវពិចរ េលចនំចុ
ដចូខងេ កម ៖
o ករេ ប បសធ់នធនឲយបន តម តវ
o ករអនវុតនស៍កមមភពែដលជ ទភិពខ ពស ់
o េជ ស ងករអនវុតនន៍វូករយធបិេតយយ
o ករគតិគរូរយៈេពលែវងេលករេ ប បសធ់នធនធមមជត ិ
o គម នអំេពពកុរលយួ
o ករសំេរចចតិ មែបបវមជឈករ
o ...............។ល។
១. ករេ ស់ធនធនបន តឹម តវ
កល េ ប បសធ់នធនបន តម តវ នឲំយមន បសិទ ធភពខ ពស។់ ធនធនទងំេនះ
មនដចូជ ធនធនមនសុ ធនធនថវក សមភ រៈ េពលេវ .........។ល។
ឧទហរណ៍ ១ ៖ ករេរ បចបុំគគលិក មជំនញរបសេ់គ គជឺករេ ប បសធ់នធនមនសុ បន
តម តវនិង ចមន បសិទ ធភពខ ពស ់ េ ពះកល បុគគលិកេធករចជំំនញរបសេ់គេនះេគ
ចេធករបនល តម តវ និងបនរហ័សេទ តបនផង។ ទនទឹមេនះចេំណះដងឹរបសេ់គនិងមន
កររកចេំរនកនែតខងំ ។
ឧទហរណ៍ ២ ៖ បសិនេប កម បក ឃុំ សងក ត់ តវករទញិម៉សុីនេភងមួយេ គ ងសំ ប ់
េ បកនុងករយលយ័ េនះករគតិជចបំងមិន គន់ តេលតៃមម៉សុីនេភងប៉ុេ ះេទ ែតករំត
អងគករេលកកពំស់ធនធនសហគមន៍េដមបកីរអភិវឌ ន៍ Community Resource Improvement for Development
វគគសអំព អ បល ចចល 13 េ យេ ក ែសម សំ ន នយកអងគករ CRID
ៃនករសុីេ បងភព ចរកបននវូេ គ ងបនស ់ និងតៃមែថទ ំ
កជ៏ចណុំចែដល តវពិចរ ជ ចបំចផ់ងែដរ។
២. ករអនុវតសកមមភពែដលជ ទិភពខពស់
ករអនវុតនស៍កមមភពែដលជ ទភិពខ ពស ់ មននយ័ថ លត់ មវករពិត បកដ ចបំច ់
និងបនទ នបំ់ផតុរបស់ បជពលរដទេូទ តវបនយកមកពិចរ និងេ ះ យមុនេគ។
បសិនេបគេំ ងែដលជ ទភិពខ ពសរ់បស់ ទភិពខ ពសរ់បសអ់នកភមិូ តវបនអនវុតេនះ
អនកភមិូនឹងចលូរមួកនុងករអនវុតគេំ ងេនះ េហយមនករេបចជញ ចតិខ ពស ់ កនុងករែថទសំមិទ ធ ិ
ផលទងំអសេ់នះេទ តផង។ េលសពីេនះេទ តអនកភមិូនឹងមិនេពញបងទ់នុចលូរមួ េ ពះគេំ ង
េនះបនេឆយតបេទ នឹងត មវករពិត បកដរបសព់កួេគ។
៣. េជ ស ងអនុវតករយិធិបេតយយ
េដមបេី យករអនវុតនស៍កមមភពមន បសិទ ធភពខ ពស ់ តវេជ ស ងនវូករយធបិេតយយ
េ ពះេបមិនដេូចនះេទ មនសកមមភពជេ ចនែតងែតពនយជបនបនទ ប ់ េ យ រែតទរំង ់
ែបបបទ េ ចនេពក រងច់កំរពិនិតយឯក រ និងករអនមុត័យល់ ពមរបសអ់នកដកឹនពីំមន កេ់ទ
មន ក ់ឬពី មួយថន កេ់ទមួយថន ក ់ឬករបញជូ នឯក រ តឡបច់ះុេឡងេ ចន រេពក។ ជលទធផល
ករអនវុតនគ៍េំ ងមិនបន សប មែផនករ ថវក មិនបនចំ យទនេ់ពលេវ េហយ
ត មវករ របស់ បជពលរដកម៏ិនបនេឆយតប និងេ ះ យទនេ់ពលេវ ផងែដរ។
៤. ករគិតគូររយៈេពលែវងេលករេ ស់ធនធនធមមជតិ
ករគតិគរូរយៈេពលែវងេទេលករេ ប បសធ់នធនធមមជតមិននយ័ថ លក់រសំេរច
ចតិកនុងករេ ប បសធ់នធនធមមជត ិ តវគតិដលត់ៃមៃនធនធននិរនភពៃនៃនករេ ប បស ់
ផលបះ៉ពលដ់លប់រ ថ ន និងករំតៃនភព ចដះុ លេឡងវញបននវូធនធនធមមជតទិងំ
េនះ។
ឧទហរណ៌ ៖ឃំុមនបឹងតូចមួយៈ - បជពលរដមួយចំនួនបនរក តីេនកនុងបឹងេនះេដមបីចិញច ឹមជីវតិ។ - បជពលរដមួយចំនួនបនេ ប បស់បឹងេនះសំ ប់ចិញច ឹមសតទនិងសតេគ កបី។ - បជពលរដមួយចំនួនេទ តចង់បូមទឺកបឹងេដមបីេ ចច សព សវនិងចំករបែន។
បសិនេបករបូមទឹកសំ ប់េ ច សពេ ចនេពកបឹងេនះនឹងែលងមន តីនិងែលងមនទឹកសំ ប់ចិញច ឹមសតទនិងេគ កបី។ កម បឹក ឃំុពយយយមេធែផនករេដមបី េ ប បស់បឹងេនះសំ ប់បំេរ ឲយផល បេយជន៏របស់ បជពលរដ គប់របូ។
ល់ករសំេរចចិតែដលធនឲយមននិរនភពៃនករេ ប បស់ទឹកបឹងជករសំេរច ចិតមួយែដលល និងបនគិតគូររយៈេពលែវងៃនករេ ប បស់ធនធនធមមជតិ
អងគករេលកកពំស់ធនធនសហគមន៍េដមបកីរអភិវឌ ន៍ Community Resource Improvement for Development
វគគសអំព អ បល ចចល 14 េ យេ ក ែសម សំ ន នយកអងគករ CRID
៥. គម នអំេពពុករលួយ
គម នអំេពពកុរលយួេនកនុងករអនវុតករងររបស់ កម បក ឃុំ សងក ត ់ គជឺក មួយ
សំខន់ សក់នុងករអនវុតករងរ បកបេ យ បសិទ ធភពខ ពស ់ និងទទលួបននវូទនំកុចតិពី
បជពលរដ។ េបមនអំេពពកុរលយួ េនកនុងករអនវុតករងររបស់ កម បក ឃុំ សងក តេ់នះ
នឹងនឲំយករអនវុតករងរគម ន បសិទ ធភព និងមិន តវបនទទលួ នវូករេគរព ស ញ់ពី
បជពលរដេឡយ។
ឧទហរណ៍ ៖ េបមនអំេពពកុរលយួេកតេឡង េនកនុងករេ ប បសមូ់លនិធឃិុំ សងក ត ់
រ ង កម បក ឃុំ សងក តជ់មួយអនកេដញៃថគេំ ង េនះនិងេធឲយតៃមគេំ ងេឡងខ ពស ់ គណុ
ភព គេំ ងអន ់ និងបតប់ងទ់នំកុចតិពី បជពលរដ។ េលសពីេនះេទ ត បជពលរដនិងែលង
ចលូរមួ ជមួយ កម បក ឃុំ សងក តក់នុងសកមមភពអភវិឌ នន៌ន។
៦. ករសំេរចចិត មែបបវិមជឈករ
កម បក ឃុំ សងក តរ់សេ់ននិងេធករផទ លជ់មួយ បជពលរដពកួគត់ ចដងឹអំពី បញ
ត មវករពិត បកដរបស់ បជបលរដ និង ចរកដេំ ះ មួយែដលមន បសិទ ធភពខ ពស ់
និងសម សប ម ថ នភពជក់ សងកនុងឃុំ សងក តរ់បសខ់នួ។
ដចូេនះ ករសំេរចចតិរបស់ កម បក ឃុំ សងក តេ់ យមនករចលូរមួពី បជពលរដ
ចមន បសិទ ធភពខ ពសជ់ងអនកមកពីខងេ ក ឬអនកដៃ៏ទ។
ឆ. គណេនយយភព
គណេនយយភពកនុងនយ័អភបិលកចិចល មននយ័ថជករអនវុតតនួទ ី និងភរកចិច េន
កនុងដេំណរករ និងអនវុតេសចកសំីេរចចតិេហយទទលួខសុ តវចេំពះទេងរបសខ់នួ េ យ
យករណ៌បនសំេរច ពមទងំបញជ កពី់មូលេហតនុវូអី ដលខនួបនសំេរចបន និងអនវុត។
គណេនយយភព គមឺិន តមែតជករទទលួខសុ តវចេំពះមខុអនក មន ក់ ដលបនេសនសុំ
ឲយេធអីមួយេនះេទ ប៉ុែនជករទទលួខសុ តវនវូសកមមភពែដលបនអនវុត ចេំពះមខុអនកពក ់
ពន័ធទងំអសផ់ងែដរ។
មិនែមនមនែត ថ បន័ អងគភពរបសរ់ ភបិលប៉ុេ ះេទែដល តវមនគណេនយយភព
អងគករសងគមសុីវល និង កមហុ៊នឯកជន ក៏ តវមនគណេនយយភពជ ធរណៈ ចេំពះអនក
ពកព់ន័ធទងំអសរ់បសខ់នួផងែដរ ពិេសសចេំពះអនកែដលទទលួរងផលបះ៉ពល ់ អំពីករសំេរច
ចតិ។
គណេនយយភពរមួមន គណេនយយភពចេំពះមខុថន កដ់កឹន ំ និង គណេនយយភពចេំពះ
មុខ ធរណជន។
១. គណេនយយភពចំេពះមុខថន ក់ដឹកន ំ
អងគករេលកកពំស់ធនធនសហគមន៍េដមបកីរអភិវឌ ន៍ Community Resource Improvement for Development
វគគសអំព អ បល ចចល 15 េ យេ ក ែសម សំ ន នយកអងគករ CRID
សមជិកមន ក់ៗ តវមនគណេនយយភពចេំពះមុខថន កដ់កឹនរំបសខ់នួ មលំ បថ់ន កនិ់ង
អនកផលធ់នធនថវក។
២. គណេនយយភពចំេពះមុខ ធរណជន
ម ន ធរណៈទងំអស ់ តវមនគណេនយយភពចេំពះមុខ ធរណជន ពីេ ពះពកួ
េគ តវបនែតង ងំេឡងេដមបបំីេរ ធរណជន។ កលពីមុនជេរ យៗេគបនសេងកតេឃញថ
ម ន ជករ តវបែតង ងំេឡងេដមបដីកឹន ំបជពលរដ។ ប៉ុែនបចចុបបននេនះ តនួទរីបសម់ ន
ជករ គេឺផតេទេលករផលេ់ស ជនូ បជពលរដ។ ដេូចនះពកួេគ តវមនគណេនយយភព
ចេំពះមុខ បជពលរដទេូទ។ ដចូគន េនះែដរចេំពះភន កង់រឯកជនែដលផលេ់ស កមមដលអ់តថិិ
ជនរបសខ់នួ មិន តមែតមនគណេនយយភពចេំពះអតថិិជនរបសខ់នួប៉ុេ ះេទ ប៉ុែនក ៏ តវ
មនគណេនយយភពចេំពះ ធរណៈជនទេូទផងែដរ។ េ ពះថករពយយមផលផ់ល
បេយជន ៌ ឬត មវចតិដលអ់តថិិជន កម មួយ ចេធឲយមនផលបះ៉ពលដ់ល់ កមេផ ង
េទ ត ឬ ធរណៈជនទេូទ ។
ឧទហរណ៍ ៖ កម បក ឃុំ សំេរចេ ប បសថ់វកមូលនិធឃិុំ សងក តេ់ដមប ី ងសងផូ់វលំមួយ
ែខ បែវង ៣ គ.ម កនុងភមូិមួយ។
- សកមមភពែដល កម បក ឃុំ េធេសចកសំីេរចអំពីករេ ប បសមូ់លនិធឃិុំ និងអនវុត
ករ ងសងផូ់វលំេនះ គជឺករបំេពញតនួទ ីនិងភរកចិចរបស់ កម បក ឃុំ ។
- បនទ បពី់ករសំេរច កម បក ឃុំ ជំ បជនូ បជពលរដ ៖
+ ដេំណរករ និងមូលេហតៃុនករេធេសចកសំីេរចចតិ កនុងករ ងសងផូ់វលំ
+ ផលច់េំលយសមរមយ ដលអ់នកពកព់ន័ធទងំ យែដលទទលួផលបះ៉ពលពី់ករ
ងសងផូ់វលំមួយែខ េនះ
ឧទហរណ៌ េមឃំុបនេសនឲយេសម នឃំុយករបយករណ៌ បចំឆន ំរបស់ កម បឹក ឃំុ េទឲយ អងគភពរដបលមូល នេខត។
- សកមមភពែដលេសម នឃំុយករបយករណ៌េនះេទឲយអងគភពរដបលមូល នេខត គឺជករបំេពញតួនទី និងភរកិចចរបស់េសម នឃំុ ។
- េនេពល តលប់ដល់ឃំុេហយ េសម នឃំុបន យករណ៌ជូនេមឃំុថគត់បន បគល់ របយករណ៌េនះ ឲយេទេ ក សុខ សុផល ជម នីរដបលៃនអងគភពរដបលមូល
នេខត ន ពឹកៃថងទី ១៨ ែខ េម ម ិលមិញេនះ ពមទំងបញជ ក់ផងែដរថ ម នី របូេនះបនចុះហតថេលខេនេលេស វេភបញជូ នលិខិត។
េសម នឃំុយកសំបុ តេទឲយអងគភពរដបលមូល ន និង យករណ៌ជូនេមឃំុមន ន័យថ េសម នមនគណេនយយភពចំេពះេមឃំុ។
អងគករេលកកពំស់ធនធនសហគមន៍េដមបកីរអភិវឌ ន៍ Community Resource Improvement for Development
វគគសអំព អ បល ចចល 16 េ យេ ក ែសម សំ ន នយកអងគករ CRID
+ លទធផលៃនករ ងសងផូ់វលំ
កម បក ឃុំសំេរចេ ប បសមូ់លនិធឃិុំ អនវុតក ងសងផួ់វលំ និង យករណ៌ជនូ
បជពលរដមននយ័ថ កម បក ឃុំ មនគណេនយយភបចេំពះ បជពលរដ( ធរណជន)
ជ. ករេឆយតប
ករេឆយតបកនុងនយ័អភបិលកចិចល មននយ័ថ ជករពយយមខតិខំ បងែ បងរបស ់
អងគភព ថ បន័ េដមបបំីេរដល ់ បជពលរដ និងអនកពកព់ន័ធទងំអសេ់ យេសមភពគន និងមិន
េរសេអងេនកនុង កមខណ័កនុងេពលេវ មួយដស៏មេហតផុល។ ករេឆយតប ចជ ៖
- ករបំេពញេស កមមជនូ បជពលរដ មករេសនសុំ
- ដេំ ះ យែដលែសងេឡងជសកមមភពេដមបេី ះ យបញ ឬកលំបកនន
- ករេឆយបំភអំឺពីមូលេហតែុដលមិន ចឈនដលក់រេធសកមមភពេដមបេី ះ យ
បញ ឬករលំបកទងំេនះបន
- សំេណរសុំអន គមនពី៌ ថ បន័ អងគភពមនសមតថកចិចេដមបជីយួេ ះ យបញ
ឬករលំបកទងំេនះ ពមទងំជំ បអំពីសំេណសុំអន គមនេ៌នះដល់ បជពលរដ
ែដលពកព់ន័ធ និងបញ ឬករលំបកទងេនះ។
ឧទហរណ៍១៖ បជពលរដមន កប់នមកសុំចះុេស វេភ នកុលូ នកេំណត និងសំបុ ត
កេំណតឲយកនូរបសខ់នួែដលេទបនិងេកត។ បជពលរដរបូេនះបនមកដល់ ឃុំ ប៉ុែនគត ់
មិនដងឹថ តវជមួយអនក េនះេទ។ េនេពលេនះម នឃុំមន កប់ន គមន ៌ និងសរួេទកន ់
បជពលរដរបូេនះេដមបឲីយដងឹថ េតគត់ តវកេស អីពីឃុំ។ បនទ បពី់ដងឹចបសម់ នឃុំរបូ
េនះបនជំ បដល់ បជពលរដរបូេនះភមអំពីអនកែដលគត់ តវជបួ ពមទងំនេំទជបួម ន
េនះែតមង។ ម នឃុំ ែដលទទលួបនទុកបនបំេពញករងរជនួ បជពលរដរបូេនះេ យទកឹចតិ
រក យ និងសនិត ន ល។ ទងំេនះគជឺទេងៃនករេឆយតបរបសឃ់ុំចេំពះ បជពលរដមូល ន
របសខ់នួ។
ឧទហរណ៍ ២៖ េនភមូិ (ក)មនផទុកជំងឆឺងសតេគ កប។ី េមភមិូបនេធលិខតិមួយមកេមឃុំ
េដមបជីយួេធអន គមន។៌ េនេពលទទលួបនលិខតិេនះភមេមឃុំបនេកះ បជុំ កម បក ឃុំ
វ មញញ េដមបេី ះ យបញេនះ។ បនទ បពី់បនករសំេរចេមឃុំបនេធសំេណេទមនទីរ
កសិកមមរកុខ បមញ់ និងេន ទេដមបជីយួេធអន គមនច៌ះុចក់ ក់ ងំដលស់តេគ កបី
ៃនភមិូជុវំញភមិូ (ក) និងពយបលដលស់តេគ កបី េនកនុងភមិូ (ក)។ េមឃុំកប៏នជំ បដលភ់មូិ
(ក)ផងែដរអំពីលិខតិេសនសុំអន គមនពី៌មនទីរកសិកមម រកុខ បមញ់ និងេន ទេដមបជីពត័ម៌ន។
ចប់