سيستم جامع برنامه ريزي منابع سازماني(Enterprise Resource Planning )

ذوب آهن اصفهان شركت سهامي

مرتضي حسين نخعي مهندس

آشنايي با شركت سهامي ذوب آهن اصفهان

ذوب آهن اصفهان يكي از عظيم ترين صنايع زير بنايي كشور و اولين توليد كننده محصوالت فوالدي درايران بين كشورهاي ايران و شوروي سابق1344 دي ماه 23تاريخ توافق نامه :

كيلومتري زاينده رود 5 جاده اصفهان شهركرد در 45مكان : كيلومتر 1346آغاز عمليات اجرايي : سال

توليد فوالد 1351 توليد چدن ، 1350شروع بكار : دي ماه سال به ظرفيت يك ميليون نهصد هزار تن در سال 1369ادامه كار : سال

واكنون : با ظرفيت دوميليون دويست هزار تن در سال مقاطع طويل

بخش هاي اصلي ذوب آهن اصفهان:واحد آگلومراسيون : توليد آگلومره از سنگ آهن

واحد كك سازي : توليد كك از ذغال سنگ : توليد چدن مذاب 2و1واحدهاي كوره بلند

واحد فوالدسازي : توليد فوالد مذابواحدهاي ريخته گري : توليد شمش فوالدي

واحدهاي نورد : توليد مقاطع طويل شامل انواع تير آهن / ميلگرد /ناوداني/نبشي / مفتول

مقدمه : چرخش سريع و صحيح اطالعات در سازمانهای بزرگ و سوق دادن فعاليتها و تصميم گيريهای لحظه ای و بعضا" سليقه ای

، يکی از مهمترين عوامل موفقيت سازمانسيستمهای مبتنی بر استانداردهای متداول و پذيرفته شدهبه سمت به حساب می آيد.اصوال" دامنه اطالعات و داده هائيکه در کارخانجات و سازمانهای بزرگ بايستی مبادله شوند به حدی

به صحت آن اطمينان داشت و غالبا" گزارشات استحصالیسيستم اطالعاتی يکپارچهاست که نميتوان در غياب يک تحت تاثير شرايط خاص و تفسيرهای مختلف تهيه کنندگان متفاوت و مغاير می باشدو احتماال" مديريت را در تحليل داده ها

و اتخاذ تصميم مناسب گمراه می کند. امروزه پيشرفت فن آوری ارتباطات و اطالعات ، اقتصاد ديجيتالی و تجارت الکترونيکی را به دنيا هديه کرده و اين پديده

جديد عرصه رقابت برای ماندن در چرخه اقتصاد را بسيار تنگ و سخت کرده است. در چنين شرايطی تنها سازمانهايی يارای ماندن و پيروز شدن را دارند که خود را برای اين چالش آماده کرده و با سرعت و زيرکی ابزارهای الزم برای پذيرش

.تحول را در اختيار بگيرند برای مکانيزه کردن سازمان بصورت يکپارچه يعنی ايجاد سيستم های اطالعاتی جامع راههای مختلفی وجود دارد ، بعنوان مثال ، مطالعه همه جانبه گردش اطالعات و فرآيندهای کاری در سازمان و سپس طراحی بانک های اطالعاتی و نهايتا" با

است. اما با انتخاب بستهزمانبر وهزينه بر سيستم های مورد نياز توليد می شوند. روند فوق بسيار برنامه نويسی، می توان راه ميانبر را انتخاب کرد و از مزايای آن بهره مند شد. در اين روش به جای برنامهERPهای نرم افزارهای

استاندارد از پيشنويسی و ايجاد سيستم های اطالعاتی مخصوص يک سازمان ، از سيستم های اطالعاتی و برنامه های استفاده می شود.آماده شده

ERP يا Enterprise Resource Planning مفهوم)بنگاه اقتصادي ( كه به معنای برنامه ريزی منابع سازمانی ساده اين کلمات عبارت است از »يک راه حل نرم افزاری که می کوشد کليه فعاليت های واحد های مختلف سازمان )اعم

از صف و ستاد( را بطور يکپارچه در يک سيستم نرم افزاری واحد تعريف و ايجاد نمايد، بنحويکه آن واحدها بتوانند نيازهای مجموعه نرم افزار و سيستمی است که فرآيندهایERPکاری و اطالعاتی خود را از آن دريافت نمايند « اما از نظر علمی

کاری يک سازمان رابابکارگيری محيط کاری يکپارچه ، داده ها و بانک اطالعاتی يکپارچه و زبان برنامه ريزی يکپارچه درزمينه های مالی / فروش / خريد / انبارها / توليد ومنابع انسانی مکانيزه می کند.

سال تجربه و سعی و خطا است و بدليل بهبود مستمر در تکنيک های40 نتيجه بيش از ERPمجموعه نرم افزارهای موجود در مديريت سازمان ها و رشد سريع تکنولوژی اطالعات ، اين مجموعه نرم افزار نيز به همراه آن رشد کرده و روند

تکاملی خود را طی کرده است. اين بسته های استاندارد به راحتی در هر سازمان در زمان نسبتاکوتاهی که فقط برای.بومی سازی سيستم صرف خواهد شد قابل پياده سازی و بهره برداری می باشد

اينERP در راستای ايجاد سيستم های اطالعاتی يکپارچه به دليل ويژگيهای شرکت سهامی ذوب آهن اصفهان ابزار را بعنوان گزينه برتر برای سيستم اطالعات مديريت کارخانه براي اولين باردر كشور بعنوان يك پروزه مستقل

سازماندهي و اجراء كرده است و هم اكنون در مرحله عملياتي كردن اين مجموعه در كليه واحدهاي توليدي ، پشتيباني ، وستادي مي باشد.

به منظور آشنايي همكاران / دانشجويان و عالقمندان با مفاهيم بنيادي در سيستم هاي اطالعات مديريت و سير تدوين شده كه درERP مجموعه مقاالتي در طي دوره پياده سازي سيستم ، و توانمنديهاي آن ERPتكاملي آنها و جايگاه

هفته نامه آتشكار ذوب آهن ، سايت ذوب آهن ، همايش ها و مجالت كامپيوتري انتشار يافت به منظور استفاده عالقمندانتمامي آن مقاالت در اين مجموعه آورده شده است.

در پايان از دوستان و همكاران عزيزم كه اينجانب را در تهيه اين مجموعه ياري كردند صميمانه تشكر مي كنم واميدوارم اين تالش جمعي مورد رضاي حق تعالي قرار گيرد .

مرتضي حسين نخعي معاون فن آوري اطالعات وسيستم هاذوب آهن اصفهان

اهميت سيستم های اطالعات مديران:

است دستيابي بهتسلط اطالعاتيامروزه اطالعات عامل اصلي كسب قدرت است و تسلط واقعي در جهان کنونی ، ماده و انرژي و تبديل آن به محصول ، پايه هاي قدرت در جامعه هاي سنتي به شمار مي آيد و امروزه مهمترين مشخصه

جامعه قدرتمند اولويت دادن به اطالعات و استفاده بهينه از آن است و به جرأت مي توان گفت پيشرفت و توسعه نمودي مي باشد.كاربرد اطالعاتعيني از

تجلي مي يابد كه ثمره اصلي آن تصميم گيري و راهبرد سازمانهاست. مديريتزيباترين و موثرترين جلوه اطالعات در اطالعات مديران تنها ابزاري است كه آنها را در اتخاذ تصميم ياري مي كند . مديران با دريافت اطالعات و پردازش آن به

شناختي دست مي يابند كه براساس آن گزينه هاي ممكن در حل مسائل را تشخيص داده و مناسب ترين آنها را انتخاب مي كند و در حقيقت سرعت عمل مدير در تصميم گيري و درستي تصميم او بستگي كامل به كم و كيف اطالعاتي دارد كه در

دسترس او قرار ميگيرد. اطالعات در مديريت امور فردي و خانوادگي نيز نقش اصولي يافته و پيشرفت انسان و بهره برداري مناسب در زمان و

منابع در اختيار فرد ، ارتباط مستقيم با حجم اطالعات جذب شده وي دارد. امروزه توسعه و پيچيدگي سازمانهاي تخصصي ، مديريت سنتي گذشته را غير كارآمد ساخته و سيستمهاي اطالعات

دانست .مؤثر جديد به مديريت مديريت سنتي ، پديده اي است كه مي توان آن را مشخصه گذر از MISمديريت مديران سنتي با حضور فيزيكي در محيط سازمان به كسب مستقيم اطالعات مي پردازد و با آزمون و خطا روشهاي مورد

نظر را تجربه ميكنند. شبكه اطالعاتي آنها به تعداد اندكي از افراد مورد اعتماد كه در نقاط حساس گمارده مي شوند محدود ميگرددو گاه نفوذ در اين گونه شبكه هاي اطالعاتي امكان خط دهي به مديران را فراهم مي سازد. اين مكانيزم

كسب اطالعات پاسخگوي شرايط پيچيده حاضر نيست و نمي تواند در برخورد با مسائل بغرنج صرفا به ذهنيات و ياگزارشات محدود اقوال دست اندركاران متكي شد.

اداره امور به شيوه هاي موثر و كارآمد مستلزم پردازش حجم انبوهي از اطالعاتي گوناگون است كه با آهنگي سريع رشد كرده و تحليل آنها را دشوارتر مي سازد . نگرش سيستمي به جهت جامعيت بالقوه به يكپارچگي و هماهنگي اطالعات

منجر ميMISموجود در سازمان انجاميده و نمود نگرش سيستمي به سازمانها به استقرار سيستمهاي اطالعات مديريت گردد . اين سيستمها كه از جمع آوري و سازماندهي داده ها شروع و به توليد اطالعات ، سطح بندي و انتقال آن به مديران مي انجامد ، همچون ناظري مقتدر در تمامي سطوح سازمانها حضور يافته و حيطه معرفتي مدير را توسعه داده بينش وي

را براي اتخاذ تصميمات صحيح مهيا مي سازد. الزم به توضيح است كه سيستم هاي اطالعات مديريت همپاي تحول در شيوه هاي مديريتي متحول و پاتر تر شده اند تا

بتوانند نيازهاي مديريت موثر قرن حاضر را تامين كنند.

: تجزيه وتحليل کلمه های سيستم / داده/ اطالعات/ پردازش

آورده شده است ازجمله :سيستم های اطالع رسانی جامعدرمقاالت وکتاب های مختلف اسامی متفاوتی برای سيستم های اطالعات مديريت -MIS Management Information System سيستم پشتيبانی تصميم گيری - DSS Decision Support System برنامه ريزی منابع سازمانی -ERP Enterprise Resource Planningسيستم اطالعات استراتژيکStrategic Information System – SIS

درنهايت همه اين عناوين داللت بر سيستم های اطالع رسانی جامعی است که مديران را در رهبری سازمان وتصميم گيری به کاربرده شده اما هنوز درباره مفهوم آن يک1960 از دهه MISودستيابی به اهداف ياری مي رساند.اگر چه اصطالح

توافق جهانی وجود ندارد برای درک بهتراين ا صطالح تعاريف زير رامطرح می کنيم. سيستمSystem

به مجموعه ای از اجزاء که با يکديگر در تعامل باشند وهدف خاصی را دنبال کنند سيستم می گويند با توجه به اين تعريف يک سيستم اوال بيش از يک عضو دارد ثانيا اجزاء وقطعات يک سيستم بايد باهم ارتباط منطقی داشته باشند به عنوان مثال ساعتها ، ماشين ها ودوچرخه ها همگی سيستم می باشند زيرا بيش از يک قطعه دارند وقطعات نيز با هم ارتباط منطقی دارند اما يک صخره نمی تواند يک سيستم باشدالزم به توضيح است يک ساعت مچی خراب که ديگرزمان صحيح را نشان

نمی دهد نيز يک سيستم است ولی يک سيستم معيوب مانند سازمانی که درست عمل نمی کند. می باشد هر سيستمقصد مشترک براي دستيابی به يک هدفمورد ديگری که در تعريف سيستم قابل تامل است

برای دستيابی به يک يا چند هدف طراحي می شود وتمام اجزاء به جای دستيابی به اهداف شخصی برای دستيابی به اهدافکل سيستم فعاليت می کنند.

سيستم هايی که شامل انسان می باشند)مانند سازمانها (برخالف سيستم های مکانيکی از پيچيده گی زيادی برخوردارند زيرا انسان ها در فرهنگ ، خلق وخو ، روابط انسانی و ..... متفاوتند همه اين موارد بر روی عملکرد

سيستم های انسانی اثر ميگذارند وکارمديران در سيستم های انسانی برای دستيابی به اهداف سازمان به مراتب مشکل ترخواهد بود.

داده Data اطالعات / Information پردازش /Processing اطالعات به داده های خامی گفته می شود که بعد از پردازش نتيجه خاصی را ارائه دهند. افراد زيادی داده واطالعات را به جای هم بکار ميبرند اين مسئله در مکالمات غير رسمی قابل قبول است ولی بايد بين اين دو تفاوت قائل شد .داده چيزی

است که برای تصميم گيری ، محاسبه ويا اندازه گيری مورد استفاده قرار می گيرد . به عنوان مثال داده ممکن است تعداد ساعت کارکردهر يک از کارکنان شرکت باشد وقتی اين داده ها پردازش شد می تواند به اطالعات منجرشود برای نمونه

وقتی ساعت کارکرد هر يک از کارکنان در نرخ دستمزد ساعتی وی ضرب شود حاصل آن درآمدناخالص فرد خواهد بود و وقتی درآمد های ناخالص کليه کارکنان با هم جمع شودحاصلجمع عبارت است از کل مبلغ قابل پرداخت شرکت به کارکنان .

اطالعات به مدير چيزی رامی گويد که ویحال اين ارقام يک اطالعات برای مدير شرکت به حساب می آيد پس است.نکته قابل توجه در بحث داده و اطالعات اين است که اطالعات استخراج شده از يک سيستم میقبال نمی دانسته

تواند داده ای برای سيستم ديگر منظور شوددر مثال قبل ارقام مجزا برای هر يک ازکارکنان اطالعات به حساب می آيند زيرا هر عدد به کارمند می گويد در ماه گذشته چه مقدار پول بدست آورده است ولی برای مدير قسمت اين ارقام فقط

داده است ومدير می خواهد بداند که مبلغ حقوق پرداختی شرکت چقدر می باشد بنابراين اين ارقام فردی می بايست برایتوليد اين اطالعات مجددا پردازش شود.

پردازش داده ها می تواند توسط دست ويا به کمک ابزار مانند ماشين حساب وياکامپيوتر انجام شود که به آن سيستم گفته می شود. معموال بين زمانی که داده ها جمع آوری می شوند وزمانیData Processing Systemپردازش داده

که به اطالعات تبديل می شوند فاصله زمانی وجود دارد. به عنوان مثال داده های حقوق بگيران تا پايان دوره پرداخت يعنی هنگامی که ليست حقوق بگيران آماده شود نگهداری می گردد ودرپايان ماه به اطالعات تبديل می شود وهمچنين اطالعات توليد شده برای استفاده کاربر می بايد ذخيره سازی وحفاظت شود تا در صورت نياز به آن مراجعه کنند بنابراين نگهداری

Databaseوذخيره اطالعات در سازمان از اهميت خاصی برخوردار است که اين مهم جزء وظايف مديريت پايگاه داده ها Management System - DBMS می باشد که يکی از اجزاء مهم سيستم اطالعات مديريت MISبه شمار می رود.با

در عصرMISبکارگيری وسيع کامپيوترها در امر پردازش وذخيره سازی داده ها وايجاد سيستم های اطالعات مديريت حاضراطالعات بيشترين توجه را به خود جلب کرده است.

در پايان اين قسمت بايدگفت گردش اطالعات در سازمان ها از ارزش بااليی برخوردار شده است ودر واقع اين گردش در است همانطور که اگر در بدن انسان به عضوی خون نرسد آن قسمت ازگردش خون در بدن انسانسازمانها مشابه

کار می افتد ودرنهايت اعمال ساير اعضا نيز مختل ميشود در سازمانها نيز مختل شدن روند گردش اطالعات منجر به روندعدم اجرای وظايف کامل يک قسمت ويا تمامی قسمت های سازمان خواهد شد.

: چرخه فرآيند مديريت

از سه كلمه سيستم،اطالعات و مديريت تشكيل شده است . در باال در مورد دو كلمهMISهمانگونه که توضيح داده شد سيستم و اطالعات توضيح داده شد و اكنون به تجزيه و تحليل كلمه مديريت مي پردازيم.

، اين تعريف توسط پايه گذاران علم مديريت عنوان شده است .فن و دانش انجام كار توسط ديگرانمديريت يعني تعريف مي گردد.چرخه فرآينداما در علم مديريت روز ، مديريت بصورت يك

اين چرخه از

، برنامه ريزي ، سازماندهي ، نظارت ، كنترل، رهبري. و نوآوري تشكيل شده است

اهداف، استراتژي و ماموريت سازمان مشخص مي شود و براساس آن سازماندهي مناسبيبرنامه ريزيدر مبحث مباحث انواع ساختار سازماني مورد بررسي قرار ميگيرد كهسازماندهيجهت نيل به اهداف تعريف ميگردد. در مبحث

شامل ساختارهاي سلسله مراتبي ، افقي، كارگروهي و غيره است كه براساس نوع فعاليت و محيط، مورد استفاده شرکتها و موسسات مختلف قرار ميگيرند. بعد از مشخص كردن ساختار سازماني مباحث مربوط به نظارت و كنترل مطرح مي

گردد. اطمينان مدير يا مديران از چگونگي انجام كار در حين انجام آن است و به منظور اطمينان خاطر از اينكهنظارتمنظور از

مطرح مي شود .كنترلخروجي هاي ايجاد شده با تعاريف اوليه انجام شده دربرنامه ريزي مطابقت داشته باشد، مبحث در بخش كنترل يك بازخورد )فيدبك( به بخش برنامه ريزي وجود دارد تا در صورتيكه مشكلي بوجود آمده باشد آنرا حل

كنند. مي رسيم. پس از تصميم گيري در سازمان توسط مديران عالي معموال بعضي يا تماميرهبريدر ادامه چرخه فرآيند به

تصميم ها عملي نمي شوند و اين بدين خاطر است كه از طرف بدنه سازمان در مقابل اين دستورات و تصميمات مقاومت وجود دارد. براي برطرف نمودن اين مشكالت مديران نقش رهبري را پيدا مي كنند و براي ايجاد رهبري بايد نظريات

سازمان بصورت جمع بندي شده اي در اختيار مديران قرار گيرد و مدير آنها را درتصميمات خود لحاظ كند.بعبارتی چونسازمان نقش خود را در اجراي تصميمات حس مي كند ديگر با تصميمات گرفته مقابله نمي كند.

است كه بدون وجود آن چرخه مديريت پويا نخواهد بود. در صورتيكه نوآوري واردنوآوريمهمترين مرحله چرخه فرآيند اين چرخه فرآيند شود اين حلقه از حالت سكون خارج و بصورت حلقه اي درمي آيد كه مرتبا در حال رشد و ارتقاء خواهد

بود. از عواملی که در موفقيت رهبری سازمان موثر مي باشد عوامل فشار بر مديريت است. ديده شده مديري در يك سازمان موفق بوده اما عملكرد همان مدير در سازمان ديگر ناموفق بوده است . اين موضوع به عوامل فشار بر مدير يك سازمان

بر ميگردد . اين عوامل عبارتند از:

، دولت ، سهامداران

برنامه ريزي

سازماندهي

نظارت

كنترل

رهبري

نوآوري

استاندارد

گذاران

مقامات

محلي

اعتبار دهندگان

دولت

تامين بازاركنندگا

ن

سهامداران

كاركنان

، )بازار )مشتري ، رقبا، كاركنان، اعتبار دهندگان، استاندارد گذاران،تامين كنندگان .و مقامات محلي

به عملكرد مديران باشد . دولت با وضع قوانين ،فشار مثبت و يا منفيهركدام از اين موارد مي توانند عامل سهامداران با طرح خواسته هاي خود ، مشتريان با توجه به اينكه انتظار محصوالت و خدمات بهتر و ارزانتري را دارند ، رقبا

با ارائه محصوالت و خدمات جديد، كاركنان بعنوان عامل فشار داخلي )اگر كاركنان يك سازمان پويا باشند حركت مدير به سوي اهداف سازمان سريعتر خواهد بود و اگر اين روند بر عكس باشد كاركنان حركت مدير را كند مي كنند(، اعتبار

دهندگان بعنوان تامين كننده منابع مالي مانند بانك ها، استاندارد گذاران با مباحثي مانند ايزو و غيره ، تامين كنندگان به عنوان فراهم كننده مواد اوليه و قطعات و در آخر مقامات محلي با طرح مسائل خاص خود، مي توانند عوامل فشار مثبت

و منفي بر مديريت يك سازمان باشند. است و بدون داشتن اطالعات کامل و دقيق از سازمان، بدونمديريت كار مشكليبا توجه به نكات فوق بايد گفت

سيستم هاي جامع و يكپارچه اطالعات مبتنی بر كامپيوترهاي پيشرفته و سريع با بستر مناسب انتقال اطالعات در يك سازمان ، نمي توان توقع داشت مديران آن سازمان موفق عمل كنند. زيرا يكي از عوامل موفقيت ،تصميم به موقع و

بجاست و آن حاصل نمي شود مگرآنکه اطالعات قابل اطمينان ، بموقع ، دقيق و مرتبط با موضوع به مدير داده شود و اين در سازمان را توجيه مي كند . MISضرورت پياده سازي

تعريف کلی ازMIS:

يعني مديريت ، سيستمها و اطالعات بصورت مجزا آشنا شديم و اكنون در اينMISدر قسمت هاي قبل با سه جزء اصلي ارائه ميدهيم.MISبخش يك تعريف جامع از

بكار برده شده اما هنوز در باره مفهوم آن يك توافق جهاني وجود ندارد1960 از دهه MISهمانطور كه اشاره شد اصطالح ميباشد . اين تعريف كلي به اين معني است كه شامل تمام پردازشهاي داده در يك سازمان MISامامي توان گفت

MIS.چيزي بيش از توليد اطالعات براي مديران است تعريف جامع زير آورده شده است :MIS در بعضي از منابع براي

سيستمهاي رسمي و غير رسمي كه اطالعات گذشته و حال و اطالعات مربوط به برنامه هاي آينده را بصورت كتبي و شفاهي ، مرتبط با عمليات داخلي سازمان و محيط آن فراهم مي سازد و سپس به وسيله اطالعات فراهم شده در چهار

چوب زماني مقتضي بمنظور بكار بردن در تصميم گيري ، از مديران ، پرسنل و اجزاء كليدي محيط پشتيباني مي كند. و چگونگي كاربرد آنرا نشان ميدهد كه در زير به آنها مي پردازيم .MIS در تعريف فوق ، اصل و ماهيت كلمه كليديچند

: سيستمهاي رسمي و غير رسمي يك سيستم رسمي ، سيستمي است كه به وسيله رويه ها تعريف شده است مانند جدول زمان بندي جلسات ، و سيستم

شاملMISغير رسمي بصورت پيش بيني نشده اجراء مي گردد مانند جلسات برنامه ريزي نشده و تلفنهاي غير منتظره . تمام سيستمهاي اطالعاتي رسمي و غير رسمي مي باشد.

: اطالعات گذشته - حال و آينده اطالعات بدين منظور فراهم ميشود كه مدير بداند سازمانش در چه وضعي بوده ، االن كجاست و به چه سمتي در حركت

است . در سالهاي قبل سيستمهاي اطالعاتی گزارشات قديمي را برای مديران فراهم مي كردند و مدير آن گزارشات را بعنوان مبنايي براي تصميم گيري در مورد اينكه در آينده چه كاري بايد انجام دهد استفاده مي نمود و اين سيستم ها به

مدرنMISقدري كند بودند كه مدير بندرت ديد مناسبي از مسائل در حال وقوع داشت . در صورتيكه در سيستم هاي قابليت گزارش اطالعات ) نزديك به حال ( و طراحي براي آيند مد نظر است و اين موضوع قبل از عصر كامپيوتر غير

ممكن بود.: كتبي و شفاهي

اكثر اطالعاتي كه مديران از كامپيوترها دريافت مي كنند بصورت كتبي همراه با گراف ها و نمودار ها است وMISدر تقريبا تمام اطالعات شفاهي دريافت شده از منابع غير كامپيوتري ناشي مي شود . در اينجا مدير مي تواند اهميت اطالعات

كامپيوتري و غير كامپيوتري را تشخيص دهد. : اطالعات داخلي و محيطي

عالوه بر اطالعاتMIS در سيستم هاي اطالعاتي قديمي عمدتا اطالعات از داخل سازمان فراهم ميشد. در صورتيكه داخلي سازمان، اطالعات محيطي زيادی را نيز در خود نگهداری مي کند. اين اطالعات محيطي مخصوصا براي مديران

سطح باال داراي اهميت است. بعنوان مثال براي مدير عامل يك شركت توليد فوالد اطالعات مربوط به بازار جهاني فوالد وتعرفه های واردات فوالد در كشور از اهميت خاصی بر خوردار می باشد.

: چهار چوب زماني مقتضي بايد در موقع نياز در دسترس مديران قرار گيرد. اين الزام مخصوصا براي اطالعاتي كه عملياتMISاطالعات حاصله از

رايج را شرح مي دهد از حساسيت خاصي برخوردار ميشود. بعنوان مثال مدير مي خواهد مطلع شود به ازاي هر تن توليد همچنين نفر ساعت كار چگونه مي باشد و با تغيير در سيستم توليد و…محصول ميزان مصرف برق ، آب ، گاز ، روغن ،

سازماندهي، اين موارد چگونه تغيير مي كند. در صورتيكه سيستم نتواند اين اطالعات را در زمان مقتضي در اختيار مدير قرار دهد اطالعات از درجه اهميت خارج ميشود. بنابراين با رشد كمي و كيفي سازمان و محيط، نياز به كامپيوترهاي بزرگتر

و گران تر و بستر مناسب جهت انتقال اطالعات بمنظور پاسخگويي سريع مطرح مي گردد. : بكار بردن در تصميم گيريMISبراي كمك به مديران در تصميم گيري طراحي ميشود . منظور تصميم گيري براي مدير نيست بلكه فراهم كردن

عالوه بر تصميم مديران به تصميم هاي پرسنل و اجزاءMISاطالعات براي پشتيبانی ازتصميم گيري وي مد نظر است. محيطي نيز كمك قابل توجهی مي كند. بعنوان مثال شركت تصميم دارد توليد خود را افزايش دهد، سهامداران مي خواهند

بدانند وضعيت سهام آنها بعد از افزايش توليد چگونه خواهد شد و مشتريان ميخواهند وضعيت قيمت محصول را در بازار مي تواند تمام موارد فوق را پوشش دهد.MISمطلع شوند،

است،متولد ميشود ، رشد ميارگانيزم زنده از بعضي جهات شبيه به يك MISبا توجه به مطالب فوق بايد گفت (. لذاMIS Life Cycle سيكل حيات تعريف مي كنند)MISكند ، عمل مي كند و دير يا زود مي ميرد. به همين دليل براي

جهت بقای يک سيستم اطالعاتی بايد مراقبتهای الزم از سيستم يا بعبارتی نگهداری و پشتيبانی سيستم در چهار چوب برنامه ای منسجم اجرا گردد تا با گذشت زمان و بوجود آمدن نيازهای جديد کاربران، تغيير تکنولوژی، تغيير فرآيندهای کاری

سيستم اطالعاتی بتواند پاسخگوی اين تغييرات و نيازها باشد.،

: مراحل تکامل سيستم های اطالعاتی

هزار سال قبل از ميالد مسيح تا بحال چنين پيشرفتي در زمينه تهيه و پردازش اطالعات ، آنچنانكه3از بدو اختراع كتابت در امروزه به كمك ابراز محاسبه الكترونيك فراهم شده وجود نداشته است . در تكنولوژي كامپيوترجهش هاي بسيار سريعي

اتفاق افتاده و خواهد افتاد بطوريكه يك كامپيوتر مي تواند بيش از ميلياردها كاراكتر را در حافظه خود نگه دارد و از طريق پردازش موازي در هر ثانيه بيش از هزار ميليارد عمليات قابل اجرا مي باشد . توسعه تكنولوژي كامپيوتر و سيستمهاي

انتقال اطالعات با سرعت زيادي ادامه دارد. كامپيوتر كه در ابتدا در ديد مديريت بصورت ابزاري براي پردازش اطالعات بود يكحال به عنوان دستياري قوي در تصميم سازي ، برنامه ريزي و كنترل مطرح است . در اين دنياي متحول انديشه

تبديل شده است.كامپيوتر براي يك شركت به ايده يك كامپيوتر براي هر نفر مديون رشد روز افزون تكنولوژي كامپيوتر است كه مراحل ذيل را برای تكامل وMISرشد سيستم هاي اطالعات مديريت

رشد سيستمهاي اطالعاتي مي توان بيان نمود:: سيستمهاي دستي

كه شامل فرم ، گزارش و دفاتر است كه بطور معمول در سازمانها مشاهده مي شود.: سيستم عملياتي رايانه اي

در اين روش هر كامپيوتر بطور معمول كار خود را انجام ميدهد و با سيستم نزديك خود هيچ ارتباطي ندارد و به همين علت… را به آنها نسبت داده اند . مانند سيستم حسابداري سيستم انبارداري ، سيستم حقوق و جزاير اطالعاتينام : سيستم هاي عملياتي رايانه اي مرتبط به هم

در اين روش بر خالف حالت قبل سيستم ها به هم مرتبط مي شوند بعنوان مثال در صورتيكه سيستم حسابداري مالي و سيستم حسابداري فروش در يك سازمان وجود داشته باشد، سيستم حسابداري مالي تعاريف حساب ها را در اختيار

سيستم حسابداري فروش قرارداده و اين برنامه براي سيستم حسابداري مالي سند حسابها را صادر ميكند. در هر سه نوع از سيستم هاي مذكور يك نقص بزرگ وجود دارد كه عبارتست از تكرار اطالعات، كه اين امر عالوه بر صرف

هزينه زياد سبب ايجاد مشكل در ارائه اطالعات مناسب به مديريت سازمانها مي شود.: سيستم هاي عملياتي يك پارچه

در اين روش مشكل تكرار اطالعات برطرف مي شود.يعني تكرار اطالعات در اين سيستم ها وجود ندارد و اين بخاطر پايگاهوجود يك مبداء اطالعاتي مشترك مي باشد كه هر سيستم بنا به تقاضاي خود از اين مبداء استفاده مي كند كه به آن

مي گويند. Data Base داده يا : سيستم هاي جامع و يكپارچه

در صورتيكه تمامي سيستم هاي يك سازمان بصورت كامپيوتري انجام گيرد و همچنين كليه اين سيستم ها يك پارچه باشند خواهيم داشت .سيستم هاي جامع و يكپارچهبه عبارتي از يك مبداء اطالعاتي مشترك )پايگاه داده( استفاده كنند،

در يك سازمان ضروري مي باشند.MISاين سيستم ها براي استقرار سيستم هاي اطالعات مديريت :سيستم هاي اطالعات مديريت

اين نوع سيستم بر مبناي جامعيت و يكپارچگي سيستم ها استقرار پيدا مي كند و اين بدان معناست كه اطالعات بطور اتوماتيك بين سيستم ها رد و بدل مي شود و پس از پردازش هاي مورد نياز در نهايت اطالعاتي كه به مديران ارائه مي

شود قابل اطمينان خواهد بود و اشتباهات انساني در آن وجود نخواهد داشت .

مراحل تکامل سيستمهای اطالعاتی

Integrated Systemسيستمهای يکپارچه

Integrated Total System

سيستمهای جامع يکپارچه

Management Information System )MIS(

سيستم های اطالعات مديريت

Manual Systemسيستم های دستی

Island Automationسيستمهای جزيره ای

Linked Systemsسيستمهای مرتبط به هم

مراحل پيکربندیMIS: در سازمان

در قسمت هاي قبل در مورد مفهوم سيستم ، داده ، اطالعات و مديريت توضيح داده شد همچنين تعريف كلي از MIS ارائه گرديد و مراحل تكامل آن مورد بحث قرار گرفت. در اين قسمت به مراحل پيكر بندي MIS. مي پردازيم

در سازمان به يك پيكر بندي نياز داريم.MISبراي استقرار و يا پياده سازي گويند. اين بستر مسير عبورBackbone در سازمان است كه به آن بستر ارتباطي مناسباولين بخش اين پيكر بندي

داده ها و اطالعات مي باشد كه بصورت يك پارچه كليه سيستم هاي سازمان را به يكديگر متصل می نمايد.مشابه رگ هاي بدن كه مسير عبور خون براي كليه اعضا و سلولهاست. هر چه اين مسير ها مطمئن تر و سريعتر طراحي شود قابليت و

در آن سازمان بيشتر خواهد بود.MISظرفيت پيشنهاد مي گردد كه دارای مزايايی از جمله پهنای باندBackbone گزينه بسيار مناسبي جهت ايجاد فيبر نوريامروزه

سرعت باالی انتقال اطالعات و عدم نويز پذيری ميباشد . الزم به توضيح است كه اگر سازماني از نظر فيزيكي در،زياد است اما اگر سازمان در دو محل يا بيشتر مستقررLANيك محل مستقر باشد، بستر ارتباطي، همان شبكه محلي و يا

) خطوط اختصاصي ( Lease Lineباشد در آن صورت به وسايل ارتباطي ديگری همچون خطوط ماهواره اي ، خطوط نياز داريم تا بتوانيم اطالعات سازمان را در اختيار بقيه سيستم هاي سازمان قرار دهيم .FMيا ارتباطات راديوي از نوع

گويند. الزم به Platform مناسب ميباشد كه به آن سخت افزاري و نرم افزاريدومين بخش اين پيكر بندي تجهيزات تقسيمInactive و غير فعال Activeتوضيح است که تجهيزات سخت افزاری شبکه و ارتباطات به دو گروه تجهيزات فعال

بندی می شوند . ها ) ايستگاههاي كاري ( وتجهيزاتClientها ) سرويس دهنده مركزي ( و Serverمنظور از تجهيزات سخت افزاري

سازمان انتخاب و خريداري ميشود و منظور ازMISشبکه مانند کابل ها وسوئيچ ها هستند كه تجهيزات مناسب با طرح

نرم افزار برنامه هايي است كه بر روي سرويس دهنده مركزي و ايستگاههاي كاري نصب مي گردد. بعنوان مثال مي توان ها در نظرClient را براي XP و ويندوز 98 ها و نرم افزار ويندوز Server را براي NT و ويندوز 2000نرم افزار ويندوز

گرفت . مي باشد كه بر مبناي بستر سخت افزاري و نرممديريت پايگاه داده ها نصب سيستم MISسومين مرحله در پيكر بندي

ياDBMSافزاري طراحي و ايجاد مي گردد كه به آن Database Management System گويند. اين سيستم وظيفه ذخيره ، كنترل، امنيت و ارتباط بين داده های مختلف را

به عهده خواهد گرفت و براي ايجاد آن از نرم افزارهاي مختلفی می توان استفاده نمود. الزم به توضيح است كه هر نيست اما وقتي سازمان بزرگ باشد وداده ها و اطالعات انبوهي موردDBMS نيازمند داشتن MISسازمان براي ايجاد

از ضروريات يك سيستم اطالعات مديريت خواهد شد. در ايجاد سيستم مديريت پايگاهDBMSپردازش قرار گيرد، داشتن ( استفاده خواهد شد كه در آينده در مورد آن توضيح بيشتريORACLEداده در ذوب آهن اصفهان از نرم افزار اوراكل )

خواهيم داد. كه Transaction Processing System يا سيستم هاي پردازش عملياتي به ايجاد MISدر مرحله چهارم پيكر بندي

خواهيم رسيد.، گويند TPSبه اختصار TPS، ها به طور مستمر مورد استفاده كارشناسان و يا كاربران قرار مي گيرد كه شامل سيستم هاي حسابداري

انبارداري ، حقوق و دستمزد ، فروش ، سفارشات وبه عبارتی شامل کليه سيستم هايي ميشود كه اطالعات روز مره را در خواهد بود و اينDBMS ها همان TPSسازمان فراهم مي كنند. الزم به توضيح است كه محل ورود داده و اطالعات كليه

سيستم اطالعات مديريت ميباشد.همان اصل يكپارچگي و جامعيت

مراحلپياده سازی

سيستمهای اطالعات مديريت در سازمانها

Transaction Process Systems )TPS(

سيستمهای پردازش عمليات

Management Report System )MRS(

سيستمهای گزارشات مديريت

Decision Support System )DSS(سيستم های پشتيبان تصميم گيری

Backbone بستر ارتباطي

Hardware & Software)platform( نرم افزار و سخت افزار

Database Management System)DBMS(

سيستم پايگاه داده

Executive Information System )EIS(سيستمهای اطالعات مديريت ارشد

ها استوار خواهد بود كه شامل موارد ذيل می باشد و با ايجاد آنها سيستمهایTPS بر پايه MISمراحل بعدي پيكر بندي اطالعات مديريت که همان استفاده بهينه از اطالعات است محقق خواهد شد.

سيستم گزارشات مديريت ياManagement Report System كه به اختصار MRS. گويند سيستم پشتيبان تصميم گيري ياDecision Support System كه به اختصار DSS گفته ميشود سيستم اطالعات مديريت ارشد ياExecutive Information System كه به آن EIS.گفته ميشود

سيستم گزارشات مديريت MRS :

همانطور كه گفته شد پس از ايجاد بستر ارتباطي مناسب جهت انتقال داده ها در سازمان و نصب تجهيزات سخت ها( ، مي توان سيستم(TPSافزاري و نرم افزاري مورد نياز و ايجاد مديريت پايگاه و سيستم هاي پردازش عملياتي

را در سازمان مستقر كرد و از سه بخش اصلي آن يعني MISاطالعات مديريت سيستم گزارشات مديريت MRS، سيستم پشتيباني تصميم گيريDSS، و سيستم اطالعات مديران عاليEIS.بهره مند شد

مي پردازيم :Management Report System ياسيستم گزارشات مديريتدر اين قسمت به توضيح

MRS رايج ترين نوع سيستم هاي پشتيباني مديريتي بعد از استقرار MISدر سازمان است. اين سيستم بيشتر نيازهاي اطالعات روزانه مديران را براي تصميم گيري تأمين مي كند. اين سيستم گزارشات متنوعي تهيه كرده و در اختيار مديران

قرار ميدهد. محتوي اين گزارشات پيشاپيش توسط مديران مشخص ميشود و بنابر اين كامال با نيازهاي آنها تطابق دارد. نحوه عملكرد اين سيستم ها بدين صورت است كه اطالعات واقعي كه توسط سيستم هاي پردازش عملياتي يا

TPS)ها( ايجاد شده است با اهدافي كه توسط مديران به عنوان استراتژي سازمان مشخص شده مقايسه مي گردد. در ها كه اهداف عملياتي واحدهاCSF يا Critical Success Factor حقيقت اطالعات واقعي با شاخص هاي كليدي موفقيت

هستند مقايسه ميشوند و مسائل و مشكالتي كه در رسيدن به اين اهداف وجود دارد به مديران سازمان گزارش دادهميشود كه بر مبناي آن بتوانند تصميمات مقتضي را در رابطه با مشكل بوجود آمده اخذ نمايند.

اين گزارشات مي تواند مبنايي براي پرداخت پاداش در سازمانها قرار گيرد به اين ترتيب كه اگر واحدي در سازمان كارش را به موقع انجام دهد و از اهداف خود جلوتر حركت كند اليق و مستحق پاداش بيشتري خواهد بود. بايد به اين نكته

فقط يك سيستم گزارش ساز نيست كه از اطالعات سيستم هاي موجودMRSتوجه داشت كه سيستم گزارشات مديريت گزارش هايي را تهيه كند و در كنار هم قرار دهد بلكه كاري بس فراتر از تهيه گزارش است. چون در اين قسمت مدير بايد خيلي سريع و بدون معطلي متوجه شود كه در سازمان چه اتفاقی در حال وقوع است و عملکرد واحدهای سازمان چگونه

حوزه وظيفه اي شامل :5است. بعنوان مثال ميتوان سازماني را در نظر گرفت كه داراي ،مديريت تكنولوژي،مديريت منابع مالي،مديريت بازاريابي ،مديريت منابع انساني.و مديريت اطالعات باشد

طراحي شده براي اين سازمان كليه حوزه ها در مونيتور كامپيوتر قابل مشاهده ميباشد )مانند صفحات اينترنت(.MRSدر در صورتيكه حوزه اي به اهداف تعيين شده دست پيدا كرده باشد با رنگ آبي و در صورتيكه حوزه اي به اهداف نرسيده

باشد و يا تأخيري در عملكرد داشته باشد با رنگ قرمز و نارنجي به نمايش درمي آيد. در اينجا مديريت عالی سازمان متوجهميشود وضعيت حوزه هاي وظيفه اي سازمان چگونه مي باشد.

كه از خصوصيات سيستم هاي جامع يكپارچهبايد توجه داشت به علت يكپارچگي و مرتبط بودن سيستم ها در صورت وجود اشكال يا تأخير در يكي از حوزه ها، در حوزه ديگر هم اين اشكال مشاهده ميشود. در آخرمي باشد

مديريت سازمان با آگاه شدن از وجود اشكال در حوزه اي از سازمان مي تواند با انتخاب آن حوزه روي مونيتور وارد آنشده و متوجه شود كدام قسمت از وظايفي كه قرار بوده انجام شود تحقق نيافته است و به اهداف خود نرسيده است.

بعنوان مثال اگردر حوزه منابع انساني در قسمت جذب نيروي انساني مشكلي وجود داشته است، حوزه منابع انساني با رنگ قرمز در مونيتور مشخص مي گردد و با وارد شدن به كليه زير سيستمهای آن مشاهده مي گردد که يكي از

قسمت هاي آن يعني نيروي انساني قرمز است. با انتخاب آن مورد براحتي ميتوان دليل بروز اين مشكل را رديابي نمود بعنوان مثال نبودن مجوز الزم جهت استخدام و يا نبودن تخصص الزم در بين متقاضيان استخدام می توانند يکی از مشکالت

مربوطه باشد.

سيستم پشتيبان تصميم گيری DSS:

،MRS در سازمان مي توان از سيستم هاي گزارشات مديريت MISدر قسمت هاي قبل گفته شد كه بعد از استقرار بهره مند شد در اين بخش در موردEIS و سيستم هاي اطالعات مديريت ارشد DSSسيستم هاي پشتيبان تصميم گيری

DSS.توضيح مختصري ارائه مي گردد MRSابتدا يادآوري اين نكته ضرورت دارد كه سيستم هاي پشتيبان تصميم گيري با سيستم هاي گزارشات مديريت

كه به مديران با ارائه گزارشات از پيش تعريف شده كمك مي كنند تفاوت اساسي دارد. آشنايي با مفهوم فرآيند تصميم گيريDSSيك نقطه خوب براي شروع بحث در مورد سيستم هاي پشتيبان تصميم گيري

شده تعريف مي شوند.غير برنامه ريزي و برنامه ريزي شدهاست. تصميمات به دو صورت ،تصميمات برنامه ريزي شده، تكراري و روتين بوده و در جايي كه مراحل كار تعريف شده در حال اجراء مي باشد

هر زمان كه اجراء مي شود مورد بررسي قرارمسئله جديدبكار مي روند. بهمين خاطرالزم نيست به عنوان يك گيرد .

تصميمات غير برنامه ريزي شده نوظهور مي باشند و هيچ روش شناخته شده اي براي تعيين نوع مسئله وجود ندارد زيرا تا به حال مشاهده نشده و يا طبيعت و ساختار آن پيچيده مي باشد و يا بقدري مهم است كه

را دارد.استحقاق سنت شكني اختالف بين تصميمات برنامه ريزي شده و غيربرنامه ريزی شده مهم مي باشد زيرا هر يك نياز به تكنيك هاي متفاوتي

جهت حل دارند. الزم به توضيح است كه به جاي استفاده از عنوان تصميمات برنامه ريزي شده و غير برنامه ريزي شده از اصطالح

غير ساخت كه مطابق با مراحل خاص و روتين می باشدو Structured Decisions تصميمات ساخت يافتة تصميمات كه در غياب چنين مراحلي اتخاد مي شوند و منطقه مبهم مياني را Unstructured Decisions يافته

گويند.نيمه ساخت يافته

اگر مسئله اي كامال ساخت يافته باشد كامپيوتر مي تواند آنرا بجاي مدير حل كند و تصميم مناسب را اتخاذ كند. اما اگر مسئله اي غير ساخت يافته باشد مدير بايستي آنرا بدون كمك كامپيوتر حل نمايد و مسائل نيمه ساخت يافته به وسيله

وارد عملDSSمدير و كمك كامپيوتر قابل حل مي باشند و در اينجا كامپيوتر به عنوان يك سيستم پشتيبان تصميم گيري شده است.

در يك سازمان به مديران در فرآيند تصميم گيریDSSپس مي توان گفت ايجاد سيستم ها پشتيبان تصميم گيري مسائل نيمه ساخت يافته كمك شايان توجه مي كند.

را به عنوان يك سيستم پشتيبان مدير جهت حل مسائل نيمه ساخت يافته به وسيلهDSSبا اين مقدمه مي توانيم تعريف نمائيم اين پيشنهادات مي توانند بشكل تصميمات توصيه شده و همچنيناطالعات و پيشنهادات فراهم كردن

فرآيندهاي توصيه اي براي به جريان انداختن امور جاري باشند. توانمنديهوش مصنوعي و سيستم هاي خبره مفهوم خاص تري را دنبال مي كند با بكارگيري DSSامروزه

سيستم هاي پشتيبان تصميم گيري در يك سازمان رو به افزايش است. هوش مصنوعي به استفاده از كامپيوتر در ارائه دليل، جهت حل مسئله بدون كمك انسان توجه دارد. سيستم هاي خبره يك زير مجموعه اي از هوش مصنوعي است كه در

آن هدف ، فراهم كردن كامپيوتري با قابليهاي مشابه به عنوان يك متخصص و يك مشاور مي باشد با تركيب سيستمهاي، كامپيوتر مي تواند توسط مدير در زمينه فرآيند هاي تصميم گيري بنحو )مؤثرتري( مورد مشاوره قرار گيرد.DSSخبره در

در اينجا با ارائه مثالي موضوع را به پايان مي رسانيم. مديريت يك سازمان تصميم دارد با توجه به مواد اوليه اي كه در سازمان است حد مطلوبي از توليد را ايجاد كند

مدل برنامه- LP مدل برنامه ريزي خطي با ارائه مدل هاي مختلف تصميم گيري مانند DSSسيستم پشتيباني تصميم گيري مدير را در انتخاب مسير راهنمائي می كند. Hurestic مدل هاي سرانگشتي و يا NLP ريزی غير خطی

و يا اگر قرار است مديري براساس نظريات مشتريان و موقعيت سازمان در بازار نسبت به تغيير موقعيت سازمان در بازار اقدام نمايد و يا موقعيت شركت خود را در بازار تثبيت كند و يا سهم بيشتري از بازار را در اختيار بگيرد مي تواند از

جهت تصميم گيري بهره مند شود. QFD مدل و يا اگر مديريت يك سازمان مي خواهد افراد مختلف سازمان و يا قسمتهاي مختلف سازمان را با يكديگر مقايسه

كند و راندمان كار آنها را با توجه به همگن كردن وروديها و خروجيهايي كه ايجاد كرده اند مشخص نموده و در جهت راهنمائي افراد و قسمت ها به منظور افزايش راندمان اقدام كند مي تواند از مدلهائي كه براي اين منظور در سيستم

پيش بيني شده است بهره مند شوند.

سيستم اطالعات اجرايی EIS :

ميتوان بهره مند شد در قسمت هاي قبل در موردEIS , DSS , MRS در سازمان از سه سرويس MISبعد از استقرار Executive سيستم هاي اطالعات اجرائي توضيح داده شد و در اين قسمت به بررسي MRS و DSSسرويس

Information System نيز گفته مي شود مي پردازيم . سيستم هاي اطالعات مديران ارشدكه به آنEIS. سيستم هاي اطالعات مديريتي هستند كه براي اطالعات استراتژيك مديران سطح باالي سازمان طراحي مي شود

مجريان سطح باال اطالعات مورد نيازشان را از منابع مختلفي از قبيل نامه ها ، يادداشتها ، نشريات و گزارشاتي كه دستي يا به كمك كامپيوتريند، مكالمات تلفني و فعاليتهاي گروهي تهيه مي كنند . بنابراين بيشتر اطالعات اين سيستم ها از منابع

غير كامپيوتري تامين مي شود و كامپيوتر در تهيه بسياري از اين اطالعات نقش اول را بازي نمي كند. ، پشتيباني مديران با دسترسي آسان و فوري به اطالعاتEISهدف از سرويس سيستم هاي اطالعات اجرائي كامپيوتري يا

كليدي مورد نظرشان براي رسيدن به اهداف شركت مي باشد در اين سيستم ها بيشتر از نمودارهاي گرافيكي استفاده ميشود و دسترسي به بانكهاي اطالعاتي الزم از داخل و خارج سازمان امكان پذير است .

آنچنان در سالهاي اخير مشهور شده است كه تاسطح مديران مياني نيز گسترده شده است . اين سرويسEISسرويس ايجاد می شود و مورد استفاده قرار می گيرد. , در سازمانMISپس از پايه ريزي

مشخص كردن اثرات تاثيرات تصميم هاي مديران سازمانEISيكي از وظائف اصلي سيستم هاي اطالعات مديران ارشد بر روند كار شركت است به اين منظور بايد قبل از اينكه يك تصميم به اجرا درآيد. اطالعات مربوط به حوزه تصميم گيري را بصورت نمودار رسم كرده و سپس بعد از اجراي تصميم، مجددا آن نمودار رسم شود. مديران از مقايسه اين دو نمودار

متوجه خواهند شد كه اين تصميم چه تاثيري را بر روند اجراي شركت گذاشته است . در اينجا براي درك بهتر مسئله مثالي مطرح مي كنيم . تصور كنيد مديران يك سازمان تصميم به افزايش قيمت كاال و يا

خدماتشان گرفته اند بنابراين مي بايست قبل از اجراي تصميم ، روند فروش و ارائه خدمات در شركت مورد بررسي قرار گيرد و به صورت نمودار رسم شود و بعد از اجراي تصميم افزايش قيمت ها ، نيز نمودار مورد نظر مديران مجددا ترسيم

گردد و با مقايسه اين دونمودار متوجه اثرات اين تصميم در روند اجرائي شركت مي شوند. امكان تهيه گزارشات نموداري از روندهاي مختلف جهت بررسيEISپس ميتوان گفت سيستم اطالعات مديران ارشد

تاثيرات تصميم گيري از قبيل روندهاي سودآوري ، فروش ، هزينه ها ، ضايعات ، رضايت مشتري و كاركنان و غيره را ايجادمي كند.

آشناشديم شكل زير به منظور مشخص كردن وضعيت حوزهEIS , DSS, MRS يعني MISاكنون كه با سه سرويس اصلي MRS, DSS مخصوص مديران ارشد است و EISهاي سازمان با اين سرويس ها ترسيم شده است . در ديدگاه قديمي

ها )سيستم هاي پردازش عملياتي ( به منظور ورود اطالعاتTPSتوسط مديران مياني مورد استفاده قرار ميگيرد و , EISواقعي سازمان مورد استفاده كاركنان و كارشناسان قرار ميگيرد ، درديدگاه جديد تر اينگونه مطرح مي شود كه

DSS , MRS ميتواند توسط تمام اليه هاي سازمان به منظور آگاهي از پيشرفت عمليات مورد استفاده قرار گيرد اما TPS ها به منظور ورود اطالعات واقعي سازمان همچنان مخصوص كاركنان و كارشناسان خواهد بود .

: چگونگی ايجاد سيستم اطالعات مديريت در سازمان

در قسمت هاي قبل ضمن تعريف و معرفي سيستم هاي اطالعات مديريت و زير ساخت هاي الزم جهت ايجاد آن به سرويس هاي سيستم هاي گزارشات مديريت، سيستم هاي تصميم گيري مديريت و سيستم هاي اطالعات مديران ارشد نيز

اشاره شد.در اين قسمت به اين سوال پاسخ مي دهيم كه چگونه يك سيستم اطالعات مديريت را در سازمان ايجاد كنيم.

براي ايجاد سيستم اطالعاتي در يك سازمان دو راه حل وجود دارد. ميشود . براي اين كار الزم استسيستم اطالعات مديريت مخصوص يک سازمان توليددر روش اول

گروهي از کارشناسان سيستم، نرم افزار، سخت افزارو تکنولوگهاي سازمان با تجزيه و تحليل كامل و دقيق سازمان بصورت قدم به قدم و بررسي كليه زير سيستم ها توسط متخصصين امركليه مراحل توليد يک سيستم اطالعتي

شامل مطالعه مقدماتي جهت شناخت وضعيت موجود، طراحي وضعيت موجود، طراحي گردش اطالعات منطقي سيستمها، طراحي بانکهاي اطالعاتي و ارتباط زير سيستمها با يکديگر ) ارتباط سيستمهاي توليد، فروش، خريد، مالي، نيروي انساني و...با يکديگر( و در نهايت برنامه نويسي آنها انجام می گردد. همانگونه که مشهود است اين

روش بسيار زمانبر و پرهزينه خواهد بود اما در نهايت نتيجه کارمطلوب و كامال مطابق با نيازهاي سازمان خواهد بود. آماده و سفارشي كردن آن است بدين معني كه از نرم افزارهاخريد يك بسته سيستم اطالعاتيدر روش دوم

و سيستم هائي كه در سازمانهاي مشابه مورد استفاده قرار گرفته و توسط شركتهاي معتبر ارائه و پشتيباني

مديرانارشد

مديران ميانی

كاركنان وكارشناسان

TPS

MRS DSS

EIS

TPS

E I

SD

S S

E I

S

ديدگاه قديم ديدگاه

جديد

ميگردند استفاده شود. الزم به توضيح است که اين نرم افزارها توسط كارشناسان داخل و خارج سازمان همخوان با نيازهاي سازمان شده و سپس مورد بهره برداري قرار مي گيرند. در اين روش عالوه بر كاهش چشمگير زمان ،

هزينه هاي كمتري نيز به سازمان تحميل مي شود. در اين روش احتمال مي رود كه در پايان، قسمت هاي از سيستماطالعات مديريت کامال مطلوب نباشد كه آنرا نيز مي توان با بازنگري هاي بعدي به حد مطلوب رساند.

يك مثال ساده در زندگي روزمره به تفهميم موضوع فوق كمك مي كند . براي تهيه يك منزل مسكوني به دو روش ميتوان عمل كرد . در روش اول با تحقيقات الزم و صرف وقت زمين مناسب خريداري شود و سپس طي مراحل قانوني نقشه

ساختمان با جزئيات كامل توسط گروهي طراح و معمار ترسيم مي شود )كه مطمئنا نيازها و ساليق سفارش دهنده در آن منظور شده است( . در مرحله بعد پيمانكاري معتبر و توانا جهت ساختن بنا انتخاب ميگردد و عمليات ساخت آغاز مي شود

و كليه جزئيات از جمله جنس و نوع لوازم مورد مصرف حتي جزئياتي مانند رنگ كاشي ها با در نظر گرفتن نظريات سفارش دهنده انتخاب خواهد شد . در پايان اين مراحل يك منزل مسكوني كه نيازها و سليقه هاي سفارش دهنده در آن

از…ديده شده است تحويل خواهد شد. اما بايد دقت شود عواملي چون زمان بيشتر ، هزينه زياد ، پيگيري هاي مكرر و جمله شرايط اين روش خواهد بود.

است كه بعد از پيگيريها و كارشناسيمعتبردر روش دوم خريد يك منزل مسكوني آماده از شركتهاي ساختماني انبوه ساز هاي الزم در مدت زمان كمتر و هزينه پائين تر اين كار امكان پذير است و در نهايت با تغييرات جزئي نه كلي در ساختمان

)سفارشي كردن آن( ميتوان حد نسبتا مطلوبي را با توجه به خواسته هاي مصرف كننده در آن ايجاد كرد. روش اول يعني تهيه سيستم هاي اطالعات مديريتي از صفر واستفاده ازنيروهاي متخصص جهت آن کاري بس وقت گير

" تصور اينکه تعدادي متخصص کامپيوتر يک سيستم مديريتيوپرهزينه است . به گفته يکي از صاحب نظران بگذارند نامعقول ومسخره است" .MISمجتمع وکامل را براي يک شرکت بزرگ تهيه کنند ونام آنرا

به اين روش انجام نمي گيرد وشرکت هاي توليدي وتجاري به روش دوم رويMIS سال قبل عمال ايجاد 20از حدود بهم مرتبط که تمام سطوح عملياتي سازمان از قبيل هايPackageآورده اند يعني استفاده از بسته هاي نرم افزاري

مالي ،خريد ،حسابداري ، پرسنلي ،برنامه ريزي توليد و ....... را پوشش دهد وعالوه برآن فعاليت هاي يک سازمان که در ) گويند ERP بسته هاي نرم افزاري بخش هاي متفاوت انجام مي شود را با يکديگر مرتبط سازد به اينگونه

Enterprise Resource Planning ) که توسط فروشندگان مختلفي در دنيا عرضه مي شود. برنامه ريزی منابع سازمانی

و پياده سازي آن در يک سازمان بايد موردERPآنچه که در خريد يک سيستم نظر قرار گيرد رساندن سازمان از نظر ارتباط بين سيستمها، گردش اطالعات

و فرآيند کارها به سطح قابل قبول جهاني است که الزمه چنين کاري

nterprise

esource

lanning

ER

P

با استانداردهاي معرفي شده از طرف تغيير و اصالح گردش اطالعات مي باشد.ERPفروشندگان

در اينجا توضيح اين نكته نيز ضروري است در صورتيكه سازماني تشخيص دهد موجود و سفارشي نمودن آن است بايد ERP بهترين راه حل، خريد يك بسته

فروشنده اي را انتخاب كند كه داراي شرايط زير باشد .- داراي سوابق و تجربيات مناسب در اين زمينه باشد.1- در سازمانها و صنايع مشابهي اين پياده سازي را انجام داده باشد.2- بتواند هزينه كلي پروژه را تخمين بزند.3- بتواند زمان مورد نياز براي پياده سازي و سفارشي نمودن سيستم را مشخص کند.4- بتواند فاصله زماني بين نصب سيستم تا پايداري و استقرار كامل آنرا مشخص نمايد.5- نحوه ارتقاء و بهنگام سازي سيستم را در آينده مشخص نمايد.6

در بازارERP :توليدکننده گان وتهيه کنندگان متعددی فعاليت می کنند که بعضی از آنها عبارتند از SAP / J.D.Edward / Ramco / Baan / Oracle / Peoplesoft / IBM

ERP : و روند تكامل آن

در قسمت هاي قبل توضيح داديم كه يكي از راههاي مطلوب براي ايجاد سيستم اطالعات مديريت خريد بسته هاي نرم گفته ميERPافزاري مربوطه و سفارشي كردن آن جهت سازمان مورد نظر است كه به اين بسته هاي نرم افزاري

و روند تكامل آن بحث خواهيم كرد.ERPشود . در اين قسمت در مورد ERP سال تجربه ، سعي و خطا است و بدليل بهبود مستمر در تكنيك هاي موجود در مديريت سازمانها و رشد40 نتيجه

نيز همراه آن رشد كرده و روند تكامل خود را طي كرده است .ERPسريع تكنولوژي اطالعات ، Material Resource Planning مي باشد كه از عبارت MRP بنام ERPنسل اول

گرفته شده است و يك روش عملياتي براي مديريت انبارها بوده است كه شامل مجموعه اي از سيستمهاي كامپيوتري است كه كنترل انبار و قطعات و مواد اوليه را تا مرحله برنامه ريزي خط توليد تحت كنترل و پوشش قرار مي دهد . هدف كلي در اين سيستم ها كنترل خريد سفارش و نگهداري قطعات و مواد اوليه مورد نياز خط توليد است و نيز برنامه ريزي

( بخشهاي مالي ، فروش وMRPبراي توليد محصول مطابق با موجودي قطعات و كاالهاي انبار است در اين سيستم )يعني پرسنلي سازمان پوشش داده نمي شود.

آمده است . اين سيستم هاManufacturing Resource Planning است كه ازعبارت MRPII بنام ERPنسل بعد امكانات پيشرفته تري ازMRP هستند يعني عالوه بر دارا بودن خصوصيات و توانمنديهاي MRPتوسعه يافته سيستم هاي

جمله كنترل و تجزيه و تحليل اطالعات مالي و برنامه ريزي بازار يابي را نيز شامل مي شود اما داده ها و پردازش آنها باهم يكپارچه نيستند.

مي رسيم كه ميتوان از آن به عنوان يك سيستم جامع يكپارچه نام برد وERPII امروزه به ERPسرانجام در ادامه تكامل را پوشش مي دهد و امكان…تمام سطوح عملياتي سازمان از قبيل مالي ، خريد ، حسابداري ، برنامه ريزي توليد و

همكاري داخلي و خارجي بين فرآيند هاي عملياتي را فراهم مي سازد.

پس از استقرار آن در سازمان مي توان چند مورد زير را بر شمرد .ERPاز ويژگيهاي اصلي ايجاد سيستمهاي اطالعاتي مجتمع در مقياس سازماني را تسهيل مي كند و اين سيستم كليه حوزه هاي كاركردي از

جمله توليد ، فروش ، توزيع ، پرداختها ، دريافت ها ، انبار، حسابها ، منابع انساني و غيره را پوشش مي دهد..كليه فعاليتهاي سرويس دهي به مشتري را بهبود داده و بدينوسيله باعث تقويت شركت از ديد مشتري مي شود.شكاف اطالعاتي بين اجزاء مختلف سازمان را از بين خواهد برد سيستمهاي تحت( كاربران اين سيستمها با صفحات كامال گرافيكيWeb Basedمواجه خواهند بود. در نتيجه كار با )

بهره مند می شوند.وبآنها راحت و آموزش سيستم ها سريع خواهد بود وکاربران از کليه مزايای با وجود اين سيستم ها(ERP).مديريت پروژه در سازمان بصورت بهتر و كاراتر صورت مي پذيرد ، ، اغلب مشكالت و مسائل سازمان از قبيل كمبود مواد ، بهبود توليدات ، سرويس به مشتري ، مديريت نقدينگي

قابل بررسي و تجزيه و تحليل و حل خواهد شد.…مسائل انبار ، مشكالت كيفي و

ERPIIERP EXTENDEDERP

MRPIIMRP

اين سيستم ها نه تنها نيازهاي فعلي سازمان رابرطرف خواهد کرد بلكه فرصتي براي بهبود مستمر و اصالح درفرآيندهاي سازماني نيز می باشد.

در ERP كپارچگي كامل سيستم هاي موجود در سازمان و حتي يكپارچگي سيستم هاي سازمانهاي تحت يك مديريتي نيز امکان پذير مي شود.

با استقرارERP در سازمان از سرويس هاي ارزشمند DSS ، ياسيستم هاي پشتيبان تصميم گيري EISياسيستم ياسيستم گزارشات مديريت مي توان بهره جست .MRSاطالعات مديران ارشد و

عمل مي كند نه برBusiness Process بر مبناي ERPدر ادامه بحث به نكته مهمي اشاره مي كنيم بسته هاي نرم افزاري Business با ساير سيستم هاي اطالعاتي مي باشد. درERPو اين مورد مهمترين تفاوت Business Functionمبناي

Functionشيوه گردش و انجام فرآيند پردازش اطالعات در درون يك سازمان توضيح داده مي شود )يعنی وضعيت فعلي مد نظر خواهدروند اصولي و منطقي حاكم بر يك پردازش Business Processسازمان( در صورتيكه در روش

بود يعني وظائف سيستم را به هر صورتي كه هست در قالب استانداردهاي مربوط به همان صنعت تبديل مي كنند . بعنوان Business خاص خودشان می باشد اما در Business Functionمثال سيستم هاي حسابداري در كليه سازمانها داراي

Processفرآيند پردازش و انجام كار بطور اصولي و علمي كه در يك سيستم حسابداري وجود دارد و منحصر به سازمان ERPخاصي نمي شود تعريف ميگردد كه البته بسته به نوع سازمانها تفاوتهايي وجود دارد كه اين امكان در نرم افزارهاي

گويند. Customization بومي سازي يا پيش بيني شده است كه اصطالحا به آن وقتي مشخص ميگرددكه اين تغييرات درERP و كارايی شيوه انجام كار افراد را تغيير خواهد داد ERPبه دليل فوق

نصب شود و تغييرات الزم در شيوه كار افراد داده نشود بايد گفتERPيك سازمان بوقوع به پيوندد اگر صرفا نرم افزار . آينده خواهد بودERPسيستم هاي فعلي در سازمان به مراتب بهتر از

از فروشنده واستقرارآن ،سازمان مربوطه وارد يك سيكل همكاري طوالني مدت باERPبه همين منظور بعد از خريد تحت نظارت فروشنده(Process) مي شود و كنترل سازمان و شيوه انجام فرآيند ERPفروشنده سيستم نرم افزار

درخواهد آمد.

روش هاي بكارگيري ERP:در سازمان

و ويژگيهاي آن آشنا شديم در اين قسمت روشERP با بسته هاي نرم افزاري MISدر قسمت هاي قبل در ادامه مبحث در سازمان را مورد بحث قرار مي دهيم.ERPهاي بكارگيري

در يك سازمان وجود دارد.ERPسه روش كلي براي استقرار خريداري شده، ERPتغيير روشها و فرآيندهاي موجود در سازمان مطابق استانداردهاي -1

فرآيندها و روشهاي سازماني موجود را، Reengineering در اين روش سازمان بايد با بكارگيري تكنيك مهندسي مجدد و سپس با ساختار دهي ونموده )مورد نظر( استخراج ERPبررسي كرده و عدم مطابقت آنها را با استانداردهاي

بعبارت ديگر در اين روش پروسه هاي.ان، آنها را با استانداردهاي مذكور تطبيق دهندمدهي مجدد فرآيند هاي سازمانسازشركت از نو مطالعه ، طراحي و ايجاد ميشوند و تغييرا ت عمده اي در سازمان بوجود مي آيد.

و مطابقت آن با سازمان،ERPتغيير -2 خريداري شده مطابق با روال و استانداردهايERPدر اين روش عكس مورد باال عمل ميشود يعني سعي مي گردد تا

عدم تغيير در كاركردهاي سازماني، پذيرشمانند مزايايی هر چند كه اين روش داراي.ان مورد نظر تغيير داده شودمسازبيشتر توسط كاربر، انجام كار در مدت زمان كوتاه تر و هزينه كمتر مي باشد اما داراي معايبي است از جمله:

،ناديده گرفتن تجربيات موفق سازمانها،عدم يكپارچگي بين سيستمها در اين روش عدم ارتقاء و استفاده از نسخه هاي بعديERP،

بطور همزمان،ERPتغيير روشها و فرآيند ها در سازمان و تغيير -3 اين روش تركيبي از دو حالت قبل است يعني در بعضي موارد عمل اصالح سازي فرآيندها و روش هاي سازماني صورت

بومي سازي اين مورد از اصطالح مطابق استانداردهای سازمان تغيير داده می شود که درERP موارد ديگرمي گيرد و درERP می شود استفاده.

ان ، ابعاد آن ومبسته به نوع فعاليت سازالزم است در هر صورت هر يك از روشهاي فوق داراي مزايا و معايبي هستند كه ريسك پذيري مديريت عالي روش مناسب انتخاب گردد.

پس از انتخاب يكي از روشهاي فوق براي انجام كار مي توان از استراتژي انفجاري يا استراتژي انتخابي بهره برد. دراستراتژي انفجاري تمام بخشهاي سازمان به يكباره ودفعتا با بسته هاي نرم افزاريERPمكانيزه مي شوند و تمام

بخشهاي سازمان تحت تاثير تغييرات ناشي ازاستقرار سيستم اطالعات مديريت خواهد شد.اما در استراتژي انتخابي بعضي از بخشها كه براي سازمان داراي اهميت بيشتري هستند و داراي داده هاي مشترك

مكانيزه ميشوند و بهERPبطور انتخابي با بسته هاي نرم افزاري هستند مانند )سيستم هاي مالي ، فروش و خريد(مرور زمان ساير سيستم هاي مورد نياز اضافه مي گردند.

: در حالت كلي به قرار زير استERPفازهاي عملياتي استقرار سيستم

ل : شامل تصميم گيري و تضمين اعتبار و انتخاب وفاز اERP، مناسب با سازمان ، مدير پروژه ، بودجه و زمان بعدي اجراي پروژه مشخصERPدر اين مرحله بسته هاي نرم افزاري

.ITمي شوند افراد فعال در اين فاز عبارتند از : فروشندگان ، مشاوران، مديران ارشد سازمان و متخصصين

فاز دوم : اجراي پروژه ، با نيازهاي سازمان به عبارت ديگر انجام تنظيمات ERP آماده سازي و تطبيق بسته هاي نرم افزاري شامل

وزش مي باشد افراد فعال در اين دوره عبارتند از :ممربوط به نرم افزار ، يكپارچه سازي سيستم ها ، تبديل داده ها و آ و مشاوران.ERPمان ، فروشنده ساز درون ITمدير پروژه اعضاء تيم پروژه، متخصصين

ز سوم : مرحله فرو ريختگي ،اف و تا زمانيكه عمليات نرمال نشود درشود در كارها مي ركود و ايستاييان وارد يك مرحله م ،سازERPپس از استقرار

اين مرحله باقي خواهد ماند. در اين فاز خطاها شناسايي شده و برطرف ميشد، كارايي سيستم ها تنظيم شده و آموزش هاي الزم تكرار مي شود و در صورت لزوم از پرسنل كارآمدتر استفاده مي گردد. افراد فعال در اين فاز عبارتند از :

. كاربران نهايي، نمايندگان مديريتهاواعضاء تيم پروژه ، مديران اجرايي ،فاز چهارم : حركت بسوي جلو

ادامه عمليات فوق بطوري كه سيستم قديمي با سيستم جديد بطور كامل جايگزين شده و بتوان ادعا كرد كه سرمايه زياان قابل برگشت خواهد بود و نيز در اين مرحله توسعه و افزايش مهارت ها و پياده سمگذاري انجام شده توسط ساز

. ITتكميلي انجام ميشود. افراد فعال در اين فاز عبارتند از : مديران اجرايي، كاربران نهايي، پرسنل پشتيبان :شاره كرد ا بايد به نكات زير نيزERPدر پايان مبحث

ERPنيز مانند هر بسته نرم افزاري ديگر داراي معايبي است كه با توجه به جنبه هاي فرهنگي، تكنولوژي و سازماني و ERPاهداف هر شركت بايد در انتخاب و بكار گيري آن مطالعات جامع صورت گيرد. ممكن است قابل انعطاف ترين بسته

،كه بنظر مي رسد با مدل و سبك سازمان مربوطه هم خواني دارد در زمان پياده سازي با بحرانهايي همراه شود كه قبال مناسب كار ساده اي نيست و يك تصميم استراتژيكERPپيش بيني نشده است. به بيان ديگر انتخاب بسته نرم افزاري

وبه همکاری تمام پرسنل در استتفکر بر جسته ترين افراد سازمان در گرو ERP موفقيت.براي هر سازماني استسطوح مختلف سازمان نيازمند است .

آمارهاي زير كه توسط مؤسسات تحقيقاتي معتبر ارائه شده است قابل بررسي و تجزيه و تحليل است:35 از پروژه هاي % ERP.در هنگام اجرا متوقف مي شوند 55.بيشتر از بودجه پيش بيني شده هزينه مي شود % طبق زمان بندي قبلي و بودجه مصوب اجراء مي شوند.10كمتر از % بيشتر از بودجه مصوب است.178هزينه هاي پروژه % طوالني تر از برنامه زمان بندي بطول مي انجامد.23حدود % موفق بوده اند% 40از لحاظ كارايي حدود.

مطالعات همه جانبه و دقيقی صورت گيرد وبهترين گزينه ERPن مطلب است كه بايد در اجراي پروژه ايموارد فوق گوياي و همه مديران، کارشناسان ، تکنسينها و .... آماده استفاده از سيستمی جديد با فرآيندهائی استاندارد باشند انتخاب گرددو

بدرستيERP پياده سازی مراحل در و اين مهم اگر بهبود واصالح گردش اطالعات را از اهم فعاليتهای خود قرار دهند ندان دور از مزايايچ آينده نه در سازمان مي تواند توسعه وگسترش آن حتمی است در اين صورت است کهشود انجام

.شود بهره مندمناسبسيستم هاي اطالعاتي

: مفهوم مهندسی دوباره

درشد اشاره اي Reengineering به عنوان مهندسي دو باره فرآيندهاي سازماني ERPدر قسمت هاي گذشته در بحث اين قسمت به دليل اهميت اين موضوع به بررسي آن مي پردازيم .

لزوما به انجام كار نميخروش كار در اكثر سازمانها و ادارات ايران به كالف سردگمي مي ماند كه شروع از يك سرن اتالف انرژي و هزينه اضافي نمي گردد. زماني كه صحبت از ورود به بازارزانجامد و تاكيد بر سرعت عمل و كيفيت باال ج

Reengineeringآغازي دو باره ، فرصتي ديگر براي بازسازي فرآيندها و دو

باره سازي روشهاي كار

نبوده و ساختارهاي قديميعهجهاني و جلب سرمايه هاي خارجي است ديگر روشهاي كهنه جوابگوي نيازهاي مدرن جام با تكنولوژيباز انديشي اساسي در سازمان و روش كار منطبقشايسته اين عزم ملي نمي باشد بلكه الزم است

و محيط رقابتي روز انجام شود تا سازماني نو و فرآيند محور ، جايگزين ادارات موروثي گردد. زماني كه در ترافيك هم سواره و هم پياده شاكي اند و در مقابل هم به اعتراض ايستاده انده، زماني كه در ادارات دولتي

زماني كه در صنايع و كارخانجات مصرف كننده وتوليد كننده هر دو تحت فشارند و هم ارباب رجوع و هم كارمند گله مندند، حاصل كار خود ناراضي اند ،گناه افراد نيست و حتي تقصير مديريت و برنامه ريزي هم نبوده و گره ها با سرمايه گذاريزا

اكثرا به فكر بهبود مسكن و به روزما در كشور . است حاکم بر فرآيندهای موجود سيستم باز نمي شود مقصر اصلي تالشتجديد نظر در روشهاي كار و فرآيندهاساختن شرايط زندگي هستند . به ندرت كسي را مي بينم كه در جهت

م ملل ديگر كم ندارند و حتيردكند . ايرانيان چه از نظر خالفيت و توانايي فكري و چه از نظر عالقه ووابستگي به كار از م در پشتكار و نوآوري سر آمدند ولي سد معضالت ساختار متاسفانه منجر به دلسردي و اتالف انرژي آنها شده و فرصتي

براي شكوفايي آنها نمي ماند. . آغازي دو باره ، فرصتي ديگر براي بازسازي فرآيندها و دو باره سازي روشهاي كارمهندسي مجدد يعني ناي كنار گذاشتن بخش بزرگي از دانش و يافته هاي صد سال اخير مديريت صنعتي و شكستنعمهندسي دوباره به م

فرضيات وقواعد قبول شده در داخل سازمان است در اين رويكرد روش انجام كار و عنوانهاي كهن و ترتيبات سازماني ها ساخته دوره اي هستندنگذشته همچون نحوه تقسيم بندي اداره ، شرح و ظايف و استاندارد سازي از اهميت مي افتند . آ

ري شده اند.پكه ديگر س باوجود نقش ارزشمند تكنولوژي اطالعات در مهندسي دو باره بايستي بگوئيم كه اين مفهوم با مكانيزه كردن سيستم ها

سان سازي آكامال متفاوت است مكانيزه كردن فرآيندهاي موجود شايد آسفالتكاري جاده خاكي كنوني است و يا بعبارتي شود کهنه طراحی بر پايه فرآيندهايMIS ديگر اگر سيستم اطالعات مديريت به بيان استانجام كارهاي نادرست

مهندسيهمچنين مهندسي دوباره سازماندهي مجدد و يا كوچكتر كردن سازمان هم نيست است .كاربزرگي انجام نگرفته دن سازمان و يا بازسازي سازماني نمي باشد ، هر چند در نتيجهودوباره همان كاستن از اليه هاي سازماني و افقي نم

مهندسي دو باره ممكن است سازماني افقي تر و كوچكتر گردد ولي مشكالت اساسي شركتها ناشي از ساختار سازماني رفرآيند كهنهباده كردن سازماني نو ي در آنها مي باشد . پساختار فرآيندهاي انجام كاراشکال در آنها نبوده بلكه نتيجه

.و غير كار آمده مانند رنگ آميزي ديواري فرسوده است اساس مهندسي دو باره بر بررسيهاي مرحله اي و حذف مقررات كهنه و تصورات بنياديني استوار است كه زمينه ساز

عملكرد كسب و كاركنوني اند اكثر شركتهاي انباشته از مقررات نانوشته اي هستند كه از دهه هاي پيشين بجا مانده اندتا همانندهنگاميكه اين شركت ها اينگونه مقررات را از سرخود باز نكنند هر گونه بازسازي و نوسازي بي تاثير بوده و

نرددر مهندسي دو باره تجهيز موقت سيستم هاي موجود براي بهتر كگردگيری ميزوصندليها در ساختمانيهای ويرانه است .ر نخواهد بود زير همانند وصله كردن پارگيها است .ظكارها مد ن

مشكل ازاشركت هاي كه با كوشش هاي فراوان در پي از بين بردن ديوانسالري اداري هستند راه را به اشتباه رفته اند زير است . راه راهاييتكه تكه كردن فرآيندها علت ديگري است كه همان معلولالري اديوانساالري نيست در واقع ديوانس

نجات خواهد داد.تكه تكه بودناز آنها ، مهندسي دو باره فرآيند كار مي باشد كه آنرا از در مهندسي دوباره بايد به اين سوال پاسخ داده شود كه چگونه امروز با توجه به خواسته مشتري و تكنولوژي و دانش

: مهندسي دو باره بطور دقيقتري عبارت است از.كنوني مي توان فرآيندهاي كار را از نو ساختشگفت انگيز در معيارهايیبازانديشي بنيادين و ريشه اي فرآيندها براي دستيابي به پيشرفت

. حساس چون كيفيت و سرعت خدمات يش وجود دارد را ويران كنيم بكله بدينپا نيست كه آنچه را كه از عنماين به از ابتدا شروع كردن در مهندسي دوباره

كنيم .فرآيندهاي سازماني را از نو طراحي و بنامعناست كه ني ژرف در شكل و محتواي سازمان انجام دهنده آن همراه است . مهمترينگرگو همواره با دبادگرگوني در فرآيند كار تقري

كافي از ضرورت تفكر فرآيند محوري ،ينشعوامل آگاهي و ب، استفاده از فنون بهبود و طرح ريزي دو باره،توانمند سازي گروهها و افراد در فرآيند و ارتباط نزديك با مشتري است.

راهنمايي مي كند حفظ و توسعهحذف فعاليتهاي غير مولدتجديد حيات و عقالني كردن فرآيندها ، مارا به ، محور اصلي مديريت فرآيندها است فرآيندهايي كه در سازمان باقي مانند بايد مسير بهبودفرآيندهاي مولد و مهم

مستمری را به وجود بياورند . مراحل بهبود از اصالحات جزئي تا روشهاي بهبود مستمر و تا طرح ريزي دو باره فرآيند را شامل ميشود مستند سازي فرآيندها ، توانمند سازي گروهها و افراد و تعامالت بين فرآيندها در سازمان عناصر اصلي

سازمان فرآيند محور مي باشد.

 : اجرای مهندسی دوباره وفرهنگ سازی

90امروزه رويكرد نويني كه از دريچه كامال جديدي به سازمانها مي نگرد مهندسي مجدد فرآيند است . از اواخر دهه خوددگرگوني در سازمانسازمانهاي مختلفي در كشورهاي پيشرفته صنعتي با ياري جستن از رويكرد مزبور، موفق به

شده اند و هم اكنون نيزبراي دستيابي به دگرگوني مداوم تالش مي كنند. براساس اين رويكرد در حال حاضر دردوره اي به سر مي بريم كه تغييرات آن به مراتب بنيادي تر از تغيير و تحوالت انقالب صنعتي است و از همين رو سازمانها براي حفظ

بقا و حضور خود در صحنه رقابت ناگزيربه دگرگوني و استفاده از تازه ترين دستاورهاي تكنولوژي براي دستيابي به باالترين سطح بهبود توانايي هاي خود و كاركنان هستند. سازمانهايي كه برنامه مهندسي مجدد را باموفقيت به انجام رسانند، ضمن

نيز خواهنددگرگوني مداومدستيابي به نتايج بنيادي در كوتاه مدت ، از چنان انعطافي برخوردار مي شوند كه قادر به شد. از جمله دستاوردهاي اين رويكرد، ارائه خدمات با كيفيت به مشتري ، كاهش هزينه ، سرعت بخشيدن به امور و

درنهايت ، بهبود عملكرد سازمان است . شدني نيست. تنها اقدامات همه جانبه و اساسي است كه مي تواند نتايج ،گامهاي كوتاه و بااحتياط مهندسي دوباره با

به وجود بياورد. بيشتر شركتها در زمان طراحي مجدد در وضعيتي هستند كه تنها اميدآنها، رهايي از روشهاي كهنه چشمگيري در زمان و غيركارساز است كه در صورت ادامه به نابودي آنها خواهد انجاميد. ولي شركتهاي موفق در مهندسي مجدد اكثرا

انعطاف وپرتالطم كسب وكار، قابليت به بهبود اساسي و تضمين رفاه آينده خود مي پردازند كه در دنياي با فراقت رفاه كند ، چه شركت چگونه فرآيندهاي كسب وكارش را دوباره طرح ريزي كند، از كجا شروع يك . خود را افزايش بدهندنوآوري

از كجا مي آيد، در گذشته شركتها در انجام تغييرات كسي مشغول اين كار شود ، انديشه هاي الزم براي تغيير اساسي اينگونه عمل شده است .ولي براساس استفاده مي كردند که متاسفانه در كشور ما آزمون و خطااساسي از شيوه

به وجود آمده كه سازمانها مي توانند به طور هوشمندانه براي موثري تكنيك هاي تجارب دهساله شركتهاي غربي مجموعه . از آنها استفاده كنندابداع دوباره شيوه انجام كار

مراحل اجرايي مهندسي مجدد را می توان بصورت زير برشمرد :

Business Process Re-engineering - BPR

مهندسي مجدد فرآيندکار

مهمترين و اساسي ترين مرحله مهندسي مجدد فرآيند، درك و تشخيص فرآيندهايدرک فرآيند کار موجود :-1 سازمان موجود ، جمع آوري اطالعات راجع به آنها و سپس ترسيم نمودار آنها است . به كمك اين روش مي توان به

درك فرآيند به حذف فعاليتهايآساني مشخص ساخت كه در كجا و چگونه فرآيندها را بهبود بخشيد. درواقع ، كمك مي كند.فاقد ارزش افزوده ، تاخيرها و دوباره كاري ها و نيزساده سازي فرآيند

در اين مرحله پس از تعيين نقاط قوت و ضعف فرآيندهاي موجود، بايستي باتوجه به- طراحي مجدد فرآيند :2 كارآيي ، اثربخشيمنابع فني و اجتماعي فرآيندها بهبود يابند يا دوباره طراحي شوند. به كمك اين روش مي توان

را بهبودبخشيد.و انعطاف پذيري فرآيندها بايد ازطريق اعمال تغييرات  يا دوباره طراحي شده   بهبود يافته: در اين مرحله فرآيند اجراي فرآيند - 3

ضروري در ساختار سازماني و سيستم اطالعاتي موجود و حتي درفرهنگ سازماني به اجرا درآيد. در اين مرحله فرآيندهاي به اجرا درآمده ، بايد از نظركيفي به گونه اي- ارزيابي و بهبود مستمر فرآيند :4

شوند تا بدين طريق ، هرگونه اشكال و يا عدم كارآيي احتمالي آنها از ميان برداشتهمستمر ارزيابي و كنترلشود و به صورت مستمر بهبود يابند.

در ادمه بحث به موضوع فرهنگ سازی در اجرای مهندسی مجدد در سازمان می پردازيم موثرترين عامل سازمان است. فرهنگ سازمان بايد منطبق بافرهنگي و منابع انساني مسائل موفقيت مهندسي مجدد توجه به

ژرفي دوباره شركتها به سازماني نوين ساخته و پايه گذاري شود . دگرگونيهاي فرهنگي مهندسي رسالت و ساختار آنهاست.در اين فرهنگ جديد كاركنان ياد مي گيرند که براي مشتري کار کنند نه مسئولين شان و پاداش آنان به ساختار داشته باشند. در همخواني سازمان مشتري گرامشتري وابسته است و ارزشها و اعتقادات مي بايست با رضايت

روابط انساني به ترويج فرهنگ مساعد از جمله توجه به فرد و مهندسي فرآيندها، مديران بايستي بااستفاده از مهارتهاي بپردازند. خطرپذيري و گرايش به دگرگوني، احساس تعلق و مالكيت فردي در سازمان اعتماد به نفس،

به حد به دور افتاده اند. عمده توجه آنها به امور مالي شركت و رسيدن در سازمانهاي سنتي، مديران از حوزه عمليات مربي به مشتريان و نصابهاي تعيين شده است. با افقي شدن سازمان پس از مهندسي مجدد مديران ارشد به عنوان

و برقراري طراحي و آماده كردن زمينه درست انجام كار نزديكتر مي شوندو وظيفه اصلي آنها كاركنان مولد بازي و توجه به فرآيندي است. مانند يك مربي فوتبال که در بازي شركت نمي كند ولي در طرح نقشه سيستم مديريت

. عملكرد بازيكنان صميمانه و مسئوالنه مشاركت دارد نه تنها اختيار دارند، بلكه بايدتيمهاي فرآيندي در فرهنگ جديد داشتن اختيار، الزمه كار در سازمان نوين است. كاركنان

جايگزين ادارات تخصصي سنتي شده وتيمهادخالت خود را به كار برند. در ساختار تازه، انديشه، قضاوت، تصميم گيري و. مرتبط در جريان بيندازند فراسوي روش ساختگي سازمانبندي گذشته گرد هم مي آيند تا نيازهای مشتري را به طور

جامعه است و به كندي قابل تغيير است. فرهنگ داخل سازمان متاثر از فرهنگ در مباحث فرهنگی بايد دقت داشت که سيستم و تيمي و انضباط شخصي ندارد و به داليل تاريخي و اجتماعي اعتمادش را به كارگر محافظه كاري كه عادت به كار

شود و يا در آموزش و تجربه هاي جديد داوطلب تيم خودگردان مديريت از دست داده است، به سختي مي تواند عضو موثر كارمند را به سوي رفع مسئوليت، كار انفرادي، و رفتارهاي ناشي از حجم كار و روش غلط فرآيندها در کشور ما. گردد

و آگاهي مي تواندتعديل اين فشارها و تصحيح فرآيندها همراه با آموزش است. مقاومت در برابر تحول كشانده محيط را براي رسيدن به كالس جهاني هموار فرهنگ پذيري سازمانها را افزايش دهد، ارزشها و اعتقادات نوين را بپروراند و

سازد.در صورتيکه در مورد مسائل فرهنگی و نيروی انساني درست عمل شود دگرگونيها ی ايجاد شده مي تواند يك انرژي دهنده قدرتمند و نيروي مخالف باشد كه به تحولهاي محصولي ورقابتی بينجامد.

 : موفقيت در مهندسی دوباره و موانع موجود

بايد شرايط زير در سازمان وجود داشته باشد.ERP برای موفقيت در برنامه مهندسي مجدد وپياده سازی موفق باشد تا سبب تشويق كاركناندردآور وضعيت موجود بايد به معناي واقعي كلمه - احساس درد از وضعيت موجود:1

به حركت شود. باشد تا بهروشن و باوركردني منافع پيش بيني شده حاصل از مهندسي مجدد بايد - منافع حاصل از دگرگوني :2

سازمان كمك كند که اراده و عزم الزم براي حركت به جلو را فراهم سازد . اگر مديريت سازمان در مورد ضرورت و نياز به دگرگوني قانع نشده باشد، - حمايت و درك ضرورت دگرگوني :3

قادر به حمايت جدي از طرح دگرگوني نخواهد بود و اگرپشتيباني موردنياز براي دگرگوني در سطوح فوقاني به صورت و در سطحي كه مهندسي مجدد به آن نياز دارد، ظاهر نشود، هرنوع برنامه اي كه براي مرحله استقرار تهيهريشه اي

شده باشد، با شكست مواجه خواهد شد. مشتري گرايي و فرآيند محوري طبيعي است ولي بديهي نيست. تغييرات . نيستآسان است ولي ساده مهندسي مجدد

تعجب برانگيز باشد كه بيشترين شگفت انگيز خواست همه شركتها است ولي بندرت تحقق مي يابد. دليل آن شايد بنيادين و است كه در حفظ مرزهاي موجود خود تالش جانب مديران شركتها مقاومت نه از طرف كارگران و كارمندان بلكه از

ريسك و زمان طوالني بهانه ارشدي كه بايد با آگاهي و تعهد ، رهبري طراحي مجدد را به عهده گيرند به دارند. مديران كهن، حاكم است. در اين ديدگاه ما در برابر آنها در مديريت سنتی ، انديشه قبيله اي از تغييرات اساسي مي پرهيزند.

بلند، استوار، و سخت نگهباني شده و بدبيني كسب وكار ميدان جنگ هركس در برابر ديگران تلقي مي شد. ديوار سازمانها متقابل، مديران را وادار مي سازد تا استحكامات دژ شركت را هرچه بيشتر كنند. فرآيند محوري به مفهوم برداشتن

همه موانع و مرزها در كسب وكار فرو. ديوارهاست. مهندسي مجدد چيزي بيش از مرزهاي درون سازمان را نابود مي كند برروي فعاليتهاي خرد كه در درون مرز شركت انجام مي شود به كل فرآيند تغيير مي ريزند. توجه عمده شركتها از تمركز

در فرآيندهاي شركت نقش مي يابد كه با گذر از ديوارهاي ميان شركتها تكميل مي گردد. مشتريان و تامين كنندگان عمال .خواهند داشت

ديگر مباحث مديريت نوين جاي خود را در كتابفروشيها و سمينارها در چند سال گذشته، مباني مهندسي مجدد بهمراه راپروژه هاي سطحي و كوتاه مدت سازمانهاي پيشگام ايراني، در تالش به دسترسي به نتايج شگفت انگيز، بازكرده و

طراحي موفق تكميل شده آموزش كافي و يا عدم تعهد مديريت تابه حال مورد انجام دادند. ولي به دليل عدم آگاهي و.هنوز در ساختار سنتي درجا مي زنند در ايران وجود ندارد. اكثر منابع كليدي كشور و حتي سازمانهاي پيشرو و يا نوپا مجدد

كه با اجراي پروژه هاي عجوالنه وخريد كالن سيستم ها از خارج بدون کار از سازمانهاي متعددي مي توان نام برد توجهي دست يابند ميان بر هستند وتوانسته اند به تغييرات موقت و يا غيرقابل ، در جستجوي راه مطالعاتی وکارشناسی

كيفيت و اتوماسيون در بهبود مستمر عمليات تالش دارند و آن ونيز تعدادي از سازمانهاي توليدي بااستفاده از ابزار تضمين . او را تبديل به اسب نمي كند دوباره مي نامند. اما بايد گفت كه آويختن عالمتي بر يك گاو را طرح ريزي

مشكالت و محدوديتهاي اجراي مهندسي مجدد در است نه توانائيهاي تكنيكي فرهنگ سازماني و مديريتي ايران اكثرا وظيفه گرا و عمودي هستند و مديريت ارشد بندرت در مسائل بنيادي و تحول درگير و كاري. سازمانهاي سنتي عموما

نتيجه توجه مالكيت به شركت ندارند و از تجربه هاي تازه و ريسك دوري مي كنند. و در مي شود. كارمندان احساس تعلق و درك ابعاد تحولي كه در كسب و كار. است به برنامه ريزی درازمدت و نيازهاي مشتري و قابليت انعطاف به حداقل رسيده

مديران و كاركنان دشوار مي نمايد. جهاني امروز جريان دارد براي

در محيط رقابتي پيچيدهادامه حياتاما بايد باور داشت که امروزه سازمانهاي موفق به منظور فراهم آوردن شرايط امروز، به كمك مهندسي مجدد دست به دگرگوني و نوآوريهای بسياری زده اند ازجمله پيامدهاي اين اقدام ،ارائه خدمات و محصوالت با كيفيت به مشتري ، كاهش هزينه ،سرعت بخشيدن به امور و در نهايت بهبود عملكرد سازمان است . باوجود

آغازين استقرار موجبدر سازمان در مراحل ERPاين مزايا ، بايد اذعان داشت كه مهندسي مجدد و پياده سازی در سازمان مي شود. اما اگر اين مهم با دقت وپيش بيينی های الزم انجام گيرد می تواندلواپسي و بروز مشكالتي

کنند و کارهای قديمی ويکنواخت حذف شدهکار مفيداميدوار بود که سازمان ومجموعه کارکنان وقت بيشتری صرف کارکناناهداف سازمانی و حفظ کرامت انسانیوفعاليتها ارضاء کننده تر شود که در نتيجه باعث دسترسی آسان به

خواهد شد.

ERP و جايگاه سطوح اتوماسيون در سازمان

PlanningLevel

ExecutionLevel

ControlLevel

SupervisoryLevel

ms seconds hours days weeks month years

ERP(Enterprise Resource

Planning)

DCS

MES(Manufacturing

Execution System)

PLC(Programmable

Logic Controller)

(Distributed Control System)

(Supervisory Control and Data Acquisition)

SCADA

سيستم هاي نظارتي و كسب داده ها

سيستم هاي كنترلي گسترده

كنترل كننده منطقي قابل برنامه ريزي

سيستم هاي اجراييواحدهاي توليدي

مشخصات پروژه برنامه ريزي منابع سازماني در ذوب آهن اصفهانEnterprise Resource Planning

اماراتGTSپيمانکار : شرکت باسا با همکاری ماه13مدت اجرای پروژه :

3/6/82تاريخ شروع : 3/7/83تاريخ اتمام :

تحت ليسانس شرکت اوراکلOracle E . Business suiteنام بسته نرم افزاری :

برنامه های کاربردی که در اين پروژه نصب و بومی سازی شده اند عبارتند از :( Financial Modulesالف ( سيستم هاي مالی )

( دفتر داری کل و بودجه بندیOracle General ledger and Budgeting، )( اموال و دارائيهای ثابت Oracle Fixed Assets، )( حسابهای پرداختنیOracle Accounts Payable، )( حسابهای دريافتنیOracle Accounts Receivable، ) ( مديريت نقدينگیOracle Cash Management ، )

( Supply chain Managementب ( زنجيره تامين ،تداركات وفروش )( خريدOracle Purchasing ، ) ( ) فروش( سفارشات مشتریOracle Order Management، )( ) محصول و مواد ( انبارهاOracle Inventory ، )

(Oracle Human Resourceج ( سيستم هاي نيروی انسانی )( پرسنلیOracle Human Resource، )( حقوق ودستمزدOracle Payroll، )( حضور وغيابOracle Time and Labor ، )

(Manufacturingد ( فرآيند توليد )برنامه ريزی توليد / برنامه ريزی موادMaterial Requirements Planning / Master Production

Scheduling) ) اجرای برنامه های توليدWork In Process)، )( ليست مواد ، انرژی ،ماشين و نيروی کار به ازای يک تن محصول مورد نيازBill Of Material، )( کيفيت محصولQuality Management، )( قيمت تمام شده( مديريت هزينهCost Management، )

(Enterprise Asset Managementه ( در حوزه نگهداری وتعميرات )( نگهداری وتعميراتMaintenance Management، )

در ذوب آهن اصفهان ERPگروه های فعال در پروژه

نفر 15 پيمانکار خارجی نفر 17 پيمانکار داخلینفر 11 مديريت پروژهنفر 110 حدود ذوب آهن کارشناسان نفر 35اپراتور جهت ورود اطالعات به سيستم ها ساعت 2000جلسات کارشناسی و تخصصي حدود

ERPفعاليت های انجام شده در پروژه اهم

پياده سازی پروژه تجهيز و پشتيبانی سايت نصب سرورهای اصلی ERP شامل پنج سرور

Development server Training server

Test server DB server

Application server Backupنصب سيستم

طراحي و اجراي شبكه جامع ديتاي ذوب آهن کامپيوتر1000آماده سازی کامپيوترهای کاربران حدود کاربر1500تعريف کابران وسطوح دسترسی حدود مورد100حدود سمينارها و نشست های متعدد جهت مديران وکارشناسان نفر200 آموزش اوليه آشنايي با کليات سيستم ها در سطوح مديران و كارشناسان حدود (آموزش تخصصی کاربران اصلیPower User ) نفر150 حدود نفر800آموزش کاربران نهايی حدود گزارش200توليد گزارشات جديد تاکنون نزديک به ايجاد و ويرايش دستورالعمل هاي كاري بر اساس فرآيندهايERP مورد 100 بيش از

چگونه پياده سازی برنامه های اراوكل در ذوب آهن اصفهان

( ، به منظور پياده سازي AIM - Application Implementation Methodذوب آهن اصفهان متدولوزي )در در اين روش برای پياده سازی برنامه های کاربردی اوراکل چهارچوبگرديد انتخاب ERPمجموعه بسته های نرم افزاری

فاز مستقل به شرح زير تشکيل شده است:6خاصی دنبال می شود . اين روش از

1- (Definition:شناخت ) در اين فاز تيم پيمانکار و کارفرما برای برنامه ريزی مراحل کار ، بررسی منابع و محدوديت ها، تعيين اهداف پروژه و سازماندهی تيم های عملياتی در کنار هم کار می کنند.

2-Operations Analysis ): در اين فاز تيم پروژه نسبت به جمع آوری اطالعات فرآيندهای( تحليل عمليات کاری در ذوب آهن اقدام می نمايد که به موجب آن بتواند تفاوت سطح مراحل کاری جاری با برنامه های کاربردی

را استخراج نمايدو نيزتصميم گيری در مورد فرآيند های کاری آينده در ذوب آهن در اين فاز انجام میERPاستانداردشود.

3-Solution Design):در اين مرحله با توجه به تصميم گيري های مرحله قبل راه حلهای( طراحی راه حل ارائه می شود.ERPمناسب جهت انطباق فرآيندهای کاری جاری با فرآيندهای استاندارد

4- (Build) : در اين فاز راه حلهای انتخاب شده با بومی سازی نرم افزار و ايجاد برنامه های واسط بصورتساخت عملی ساخته می شود.

5-(Transition) : )در اين مرحله برنامه های ساخته شده در قسمت قبل بصورت عملی درمرحله گذار)انتقال ذوب آهن به اجرا در می آيد وداده ها از سيستم های قبل به سيستم های جديد منتقل می شود و نقاط ضعف آن

بصورت موازی کار میERPاصالح می گردد. در اين فاز فرآيند های کاری جاری و برنامه های ايجاد شده توسط کنند. بعبارتی برنامه های کاربردی در محيط واقعی آزمايش می شوند.

6-(Production): آخرين فاز پياده سازی بهره برداری از سيستم ERPاستفاده از برنامه های کاربردی است که بصورت مستقل در محيط واقعی وارد عمل می شود . در اين مرحله فرآيندهای کاری استاندارد جای فرآيندهای

کاری جاری ذوب آهن را می گيرد و کليه سيستم های قديمی از مجموعه حذف می گردد.

AIMبرخي از مستندات پروژه منطبق بر متدولوژي

CR010 سند راهبردي پروژه ، اهداف WM020 برنامه زمان بندي پروژه

Definition فازRD020 شناخت فرآيندهاي موجود CV010 استراتژي تبديل اطالعات

Analysis فازBP080 فرآيندهاي آينده سازمان BR010 فاصله فرآيندهاي موجود نامنطبق با استاندارد BR100 تنظيمات سيستم

Design فازBR110 سطوح دسترسي به سيستم ها TA040 معماري برنامه ها PM010 استراتژي انتقال از وضعيت قديم به جديد CV060 برنامه هاي تبديل اطالعات

Build فازTE020 مراحل تست سيستم TE050 تست يكپارچگي

ERPنقش آموزش و فرهنگ سازی در پياده سازی

ERP فرآیندهای سازمان براي کمک به بهبود انجام كه برگرفته از استانداردها و تجربيات موفقسيستمي استمجموعه فرآيندهاي سازمان راERPفعاليتهاي مالي، توليدي، بازرگاني و پشتيباني بکار گرفته ميشود. به عبارت ديگر شامل :

مي كند . مهمترين اصلی که درتغييرفرآيند مديريتی سازمان دخالت دارد بحث آموزش و تعليم است. اينتغيير دچار قرار نيست فرآيندهای موجودERP از اهميت ويژه ای برخوردار است. با پياده سازی ERPموضوع در پياده سازی

نزديک و در شرايط ايده آل منطبقERPسازمان مکانيزه شود بلکه بايد روش های کاردر سازمان به استاندارد های در روش کارهای جاری را در خود ايجاد کنند و قبولتغيير و تحولگردد. برای اين منظور بايد کليه پرسنل آمادگی

کنند که وضعيت موجود در سازمان مطلوب نيست و بايد کارها به روش مناسبتری انجام شود. در صورتيکه فرهنگ می تواند راه حلیERPتغيير وتحول در سازمان همه گير شود آنوقت است که می توان گفت بسته های نرم افزاری

برای حل مشکالت امروزه باشد . برای دستيابی به اين مهم نقش آموزش در تغيير فرهنگ فعلی سازمان و كاهش مقاومت سازمان در مقابله با تغييرات و نيز آموزش هاي پايه كامپيوتر و سيستم های مکانيزه از اهميت خاصی

.برخوردارخواهد بود

چگونگی معماری برنامه های کاربردی اوراکل

معماری خاصی را پيش بينی کرده است. در اين نوع معماری مجموعهERPاوراکل جهت انجام عمليات خود در سيستم توزيع می شود. (Tierسه سطح )فرآيندهايی که توسط اوراکل ارائه می شوددر

قرار می گيرد . بعبارتی کامپيوترERP ناميده می شود در اختيار کاربران (Desktop Tierنمايش )سطح اول که اليه دسترسیERP ( می تواند به برنامه های مورد نياز خود در Internet Explorerکاربران توسط يک مرورگر اينترنتی مانند)

برنامه های کاربردی )پيدا کند و نتايج حاصل از عمليات خود را به اليه های ديگر انتقال دهد. سطح دوم)ميانی( بنام اليه Application Tier) ناميده می شود که در واقع رابط اليه اول و سوم است و در برگيرنده کليه سرويس های مورد نياز

فرآيند های موجود در سازمان می باشد.اين اليه شامل شش سرويس دهنده است:Web server , Forms server , Concurrent server , Reports server , Discover server , Admin server

الزم به توضيح است مجموعه سرويس دهنده های فوق می توانند بر روی يک يا چند سرور پياده سازی شوندو نهايتا" سطح است.ERP ناميده می شود که در برگيرنده کليه داده های مجموعه (Database Tierپايگاه داده )سوم است که اليه

با توجه به اين نوع معماری کاربربه هيچگونه نرم افزار خاصی جزء يک سيستم عامل مانند ويندوز و يک مرورگر وب نياز ندارد وکاربر با استفاده ازمرورگر برنامه هايی که مجاز به دسترسی آنهاست را فرا می خواند همانند دسترسی به سايت های اينترنتی و سپس با توجه به نوع عمليات مورد نيازکاربر، داده ها از کامپيوتر کاربر به اليه پايگاه داده انتقال يا از آن فرا خوانده می شود

از يک پايگاه داده بهره مند می شوند کليه سيستم های موجود بصورتERPو با توجه به اينکه همه برنامه های کاربردی تغيير داده شوديا به آن اضافه گردد، فقط کافی است آنراERPيکپارچه عمل خواهند کرد و در صورتيکه قرار باشد برنامه ای در

در اليه برنامه های کاربردی اضافه يا اصالح کرد و بدين ترتيب کليه کاربران می توانند از آن بهره مند شوند.

معرفي اجمالي تعدادي از سيستم های اوراکل كه در ذوب آهن اصفهان به كار گرفته شده است

سيستم دفتر داری عمومی General Ledger ) : )

Desktop Tier Applicatio

n TierDatabase

Tier

1 2 3

اين ماجول قلب سيستم مالی و در بر گيرنده کليه اطالعات و ساختار اصلی نظام مالی و سر مقصد تمامی ماجول هایديگر اين سيستم است.

عمده فعاليت هايی که در دفتر داری عمومی انجام می شود عبارتند از:مديريت وکنترل مالی سازمان .-ايجاد و ويرايش اسناد به صورت دستی و اتوماتيک.-تائيد ، ثبت و ارجاع اسناد به صورت تکی و دسته ای.-تعريف بودجه سازمان و کنترل حسابها بر اساس بودجه تعريف شده.- سطح (.30تعريف ساختار کدينگ حسابها در سطوح مختلف ) حداکثر -تعريف واحد های مختلف ارزی و نرخ های تبديل ارز.-تعريف و استفاده از تقويم ها و دوره های مالی مختلف.-تعريف حسابهای مستقل و حسابهای مشترک جهت سازمان های وابسته .- تعريف و تدوين تجميع حسابهای سازمانهای مادر و وابسته که دارای حسابهای مشترک با سازمان اصلی می باشند، در-

پايان دوره مالی .تائيد، بررسی و ثبت اسناد توليد شده در ساير بخش ها و ارسال اطالعات به بخش های ديگر سازمان- توسط فايل های واسط.ERPدريافت اطالعات واسناد از سيستم های غير - ها يا ابزارهای گردش کار جهت تعريف و کنترل روالهای مربوط به چرخه ايجاد ، تاييد و ثبتWork Flowاستفاده از -

اسناد ، عمليات بودجه و ساير عمليات ها . ارائه گزارشهای کامل از فعاليت های مالی سازمان در سطوح مختلف تحليلی، کاربردی و مديريتی به مديران ،-

بازرسان و ساير اشخاص و بخش های سازمان . (Set of Books- دفاتر مالی )

دفاتر مالی يک سازمان نگهدارنده ترازها ، ثبت ها و ساير اطالعات مالی و حسابداری آن سازمان می باشند. تنظيم و نگهداری اين دفاتردر دفتر داری عمومی انجام می شود . برای تنظيم دفاتر مالی سازمان سه مشخصه و پارامتر

اساسی بايستی ايجاد وتنظيم شوند که عبارتند از: (( Currencyواحدهای ارزی-1 (( Chart of Accountsساختار کدينگ حسابها -2 (Calendarsتقويم های مالی ) -3

( سيستم مديريت نقدينگی Cash Management : )

اين ماجول مديريت اطالعات نقدينگی و کنترل گردش وجه نقد در سازمان و عمليات مغايرت گيری و پيش بينی نقدينگی رابر عهده دارد.

اهم فعاليت هايی که در اين ماجول انجام می شود عبارتند از:- دريافت اطالعات بانکی مثل اسناد مربوط به چک ها از بانک.

- مغايرت گيری اطالعات و اقالم بانکی با پرداخت ها و در يافت ها.- بررسی گردش وجه نقد در سازمان .

- ارائه گزارش های مربوط به اطالعات بانکی.- ارائه گزارش های وضعيت گردش نقدينگی .

( :cash for a casting- پيش بينی نقدينگی ) در پيش بينی نقدينگی سازمان عوامل در آمد زا و هزينه ای دخيل می باشند، به همين جهت هنگام پيش بينی وجه نقدتمامی بخش هايی که به نحوی با منابع در آمدزا يا منابع هزينه زا در ارتباطند با مديريت نقدينگی مرتبط خواهند بود.

( سيستم دارايی ها Assets : )

اين ماجول نگهداری اطالعات دارايی ها و اموال و محاسبه استهالک به روش های مختلف را بر عهده دارد . اهم وظايف اين ماجول و فعاليت های آن عبارتند از:

- ايجاد وويرايش اطالعات دارايی ها و ورود آنها به سيستم های دارايی.- ثبت اطالعات در مورد موقعيت فيزيکی دارايی ها.

- ثبت اطالعات مربوط به وضعيت استفاده از دارايی ها، مستهلک کردن و بکارگيری مجدد دارايی ها.- محاسبه استهالک با روشهای مختلف.

(.Inventory- استخراج و نگهداری موجودی دارايی ها) - مغايرت گيری دارايی های موجود در سيستم توسط ارتباط با ساير ماجول ها مثل دفتر داری عمومی ،حسابهای

پرداختنی و پروژه ها .- ارائه گزارش های مختلف در مورد وضعيت دارايی ها و اموال.

- دسته بندی مجدد دارايی ها، انتقال دارايی ها بين افراد يا بخش های مختلف و ورود دارايی ها از ماجول های ديگر مثلحسابهای پرداختنی .

( سيستم حسابهای پرداختنی Accounts Payable : )

اين ماجول بخش فعاليت ها و عمليات مالی زنجيره خريد و فروشندگان و فاکتورهای هزينه و پرداخت ها را عهده دار است.

اهم فعاليت هايی که در حسابهای پرداختنی اوراکل انجام می شودعبارتند از:- تعريف و تنظيم اطالعات فروشندگان .

- ورود اطالعات فاکتورهای خريدبه صورت دستی و اتوماتيک.- استفاده از اطالعات مربوط به بانک ها.

- دريافت ، ورود ، تاثير و ثبت اطالعات فاکتورهای هزينه و صورت حسابهای خريد.- تعريف متدهای مختلف پرداخت به صورت زمانبندی شده ، با روش های مختلف مثل : چک ، نقد ، الکترونيکی و....

ها جهت اعمال تخفيف های مختلف بر حسب زمان سررسيد و نوع پرداخت ها.Payment term- تعريف - ايجاد اسناد مربوط به حسابداری پرداخت هاو توزيع حسابها به مراکز هزينه مختلف .

- انتقال اسناد پرداختنی جهت ثبت در دفتر داری عمومی .- کنترل و تطبيق اطالعات سفارش خريد ، اقالم صورت حساب، اجناس دريافت شده و کيفيت کاالهای دريافتنی .

توسط فايل های واسط .ERP- دريافت اطالعات از سيستم های غير - بستن دوره ای حسابها و اخذ گزارش های مربوط به مغايرت ها و حسابداری پرداخت ها .

- ارائه گزارش های متنوع کاربردی ، مديريتی ، تحليلی . ها يا ابزارهای گردش کار جهت تعريف و کنترل روالهای مربوطه .Work flow- استفاده از

( سيستم حسابهای دريافتنی Accounts Receivable : )

اين ماجول عهده دار فعاليت های مالی سيستم فروش می باشد.اهم فعاليت های اين ماجول عبارتند از:

- تعريف و ويرايش و ثبت اطالعات مشتريان.- ثبت اطالعات مربوط به حسابهای فروش.

- ورود اطالعات صورت حسابها به صورت دستی و اتوماتيک.- تعريف متد های مختلف دريافت به صورت زمانبندی شده از قبيل : دريافت نقدی ، چک ، الکترونيک و ... .

- تغيير و اصالح صورت حسابها بر اساس اعطای اعتبار به مشتريان و تخفيف های اعطايی.- مشاهده تمام رويدادهای مشتريان و ارائه گزارش های الزم به مشتريان.

- انتقال اسناد دريافتی به دفتر داری عمومی جهت ثبت در دفاتر حسابداری .- کنترل و تطبيق در خواست فروش ، اجناس تحويل شده ، اقالم آمده در صورت حسابها و مبالغ دريافت شده .

توسط فايل های واسط .ERP- دريافت اطالعات از سيستم های غير - ارائه گزارش های متنوع کاربردی ، مديريتی و تحليلی .

ها جهت تعريف و کنترل روالهای مربوطه .Work flow- استفاده از ابزارهای گردش کار يا

( سيستم خريد Oracle Purchasing )

برنامه کاربردی خريد برای خريداری و دريافت کاال، خدمات مورد نياز سازمان و سازماندهی فروشندگان مورد استفاده قرار می گيرد.اين عمليات شامل مديريت وبررسی در خواست ها و سفارشات خريد ، امور مربوط به استعالم گيری و

جواب استعالم و نيزمديريت و بررسی تامين کنندگان و دريافت کاال می باشد اين برنامه کاربردی در ارتباط با برنامه ( می تواند طوری تنظيم شود که برای اقالم مورد نياز ، در خواست های( MRPبرنامه ريزی مواد های کاربردی نظير

خريد اتوماتيک صادر کند . اهم خصوصيات برنامه كاربردي خريد عبارتند از :

Requisition- قابليت ايجاد و نگهداری درخواست خريد Purchase Order- قابليت ايجاد و نگهداری و تعيين منبع سفارش خريد

Quotation و جواب استعالم RFQ- قابليت ايجاد و نگهداری استعالم - مستند سازی و ثبت تائيدها و کنترل ها

Inspection و بازرسی Receiving- دريافت Returns- برگشتی به فروشنده ها ) دفتر داری مومی (GL و ورود تغييرات قيمت به Accrual Receipt- عمليات رسيدهای آينده

- نگهداری ليست تامين کنندگان و تامين کنندگان تائيد شده برای هر کاال

( سيستم انبارداری Oracle Inventory )

اين برنامه کاربردی يکی از مهمترين برنامه های کاربردی اوراکل است و به عنوان مرجعی در توليد و توزيع کاال مطرح می دارد از اطالعات انبار استفاده میItem( اقالم است و هر برنامه ای که ارتباط با (Item باشد.برنامه انبار شامل تمام

کند. شامل تمام کاالها و خدماتی است که سازمان آن را خريداری ، توليد و يا به فروش می رساند.itemدر هر سازمان

اهم خصوصيات سيستم انبارداري عبارتند از :Receivingرسيد کاال از فروشنده به انبارها - Sub inventory Transfer- انتقال بين انبارها

Inter organization transfer- انتقال بين سازمان Move Order - درخواست انتقال بين انبارها

Miscellaneous transaction- عمليات متفرقه جهت باالبردن موجودي وكم كردن موجودي انبارها )RMA )Return material authorization- اجازه برگشت جنس به مشتري

RTV (Return to vendor)- برگشت کاالهای غير قابل قبول و اضافه به فروشنده Inventory Planning- برنامه ريزی انبار

Min – Max Planning- برنامه ريزی حداقل حداکثر Reorder Point Plan- نقطه مجدد سفارش

Inventory accuracy - کنترل موجودی ABC analyze كاالها ABC- دسته بندی

Cycle Counting- شمارش دوره ای Physical Inventory- انبار گردانی

( سيستم فروش Oracle order Management )

سيستم فروش قادر است سازماندهي سفارشات مشتريان و انجام عمليات حمل را مديريت نماييد .اهم خصوصيات سيستم فروش عبارتند از :

ايجاد انواع سفارشات فروش -ثبت سفارش فروش- هاي دستي و خودكار براي سفارشات Holdايجاد -برنامه ريزي تحويل -سازماندهي عمليات حمل -

ايجاد ليست قيمت ها-ثبت كليه مراحل تغييرات در سفارش هاي فروش -

سيستم برنامه ريزي مواد وتوليد MRP/MPS

سيستم برنامه ريزي شامل برنامه ريزي توليد و برنامه ريزي مواد اوليه مورد نياز توليد براساس سفارش مشتري / بيشبيني بازار / ظرفيت توليد / موجودي انبارها و كاالي در جريان ساخت مي باشد .

قابليت هاي اين سيستم عبارت است از :- ايجاد سفارش خريد مواد اوليه بصورت خودكار

هاي توليدي بصورت خودكار Job- ايجاد Work bench - قرار دادن محيط مناسب جهت برنامه ريزان

- برنامه ريزي و كنترل براساس محدوديت زماني - ارتباط با برنامه نگهداري و تعميرات و اعمال اثرات آن برروي برنامه ريزي مواد و توليد

RCCP- ايجاد محيط برنامه ريزي براساس ظرفيت توليد

سيستم موجودی در جريان ساخت Work In Process

گسسÊÊته ،Discrete از فعاليتهای توليدی كارگاهها پشتيبانی می کند و نيز از ترکيبی از متدهای توليدی شامل : WIPبرنامه Repetitive ، تکراری Assemble to Order ساخت بر اساس سفارش و Work Orderسفارش کار ، پشتيبانی می

کند .

بيان شده است :WIPدر زير ويژگيهای اصلی ،- کنترل و مديريت مواد

،- کنترل کارگاه و تراکنشهای آن ،- مديريت منابع

،- کنترل وضعيت کار،- قيمت تمام شده ، ارزيابی قيمت و اختالف با استاندارد

، Out Side Processingكار خارج از سازمان - ، (Job- ايجاد سفارش كارهاي دستي )

،Material And Resource transaction- اجرا كردن سفارش كارها / شارژ مواد /منابع و نيروي كار واقعي ، هاي غير استاندارد Job- ايجاد

،- پيگيري آخرين وضعيت توليد ،- تنظيم اوليه و تنظيم مجدد برنامه توليد براساس برنامه هاي توصيه شده

،- تنظيم برنامه زماني جهت شروع و توقف سفارش كار، به انبارJob - ارسال محصوالت بصورت اتوماتيك در خاتمه

سيستم ليست مواد مورد نياز Bill of material

مشخصات ساختار محصول و فرآيند اطالعات برای توليد را نگهداری و کنترل می کند .BOMبرنامه ) ليست دستگاهها ، نيروی انسانی و منابع مورد نياز و مسيرRouting )ليست مواد مورد نياز ( و Billدر اين سيستم

توليد يک آيتم توليدی ( و اين سيستم قلب برنامه ريزی ، زمانبندی و فرآيند محاسبه بهای تمام شده می باشند.

عبارتند از :BOMويژگيهای اصلی تعريف دپارتمانهاي توليدي و تخصيص منابع توليد و نيروي انساني به آنها -درخت محصول ) رديابي محصول تا مواد اوليه (-

Routing- مسير توليد ) لسيت دپارتمانها و منابع جهت توليد يك محصول همراه با زمانبندي توليد (.- ارتباط با سيستم نگهداري و تعميرات

سيستم مديريت قيمت تمام شده Cost Management

اين سيستم قيمت تمام شده محصوالت را براساس روش استاندارد يا روش ميانگين محاسبه مي كند و همچنين مقادير واختالفات هر تراکنش را نگهداری كرده و مقادير فعلی و دائمی را برای هر آيتم جهت باالنس انبار نگهداری می کند .

در زير ويژگيهای اصلی سيستم قيمت تمام شده بيان شده است :.Standard/Average/ABC- روش هاي محاسبه قيمت براساس استاندارد / ميانگين و برپايه فعاليت

- توانايي تعريف و نگهداری قيمت آيتم ها توسط عامل قيمت و مجموعه عوامل آن . ) درخت محصول ( توسط انواع قيمت .BOM- محاسبه مجموع قيمت

- محاسبه قيمت نقل و انتقاالت انبار. ) کار درجريان ساخت (.WIP- محاسبه قيمت

- بها گذاری مجدد برای تغييرات قيمت. ) انبار مواد و محصوالت ( و ارسالINV ) کار در جريان ساخت ( با WIP- قيمت گذاري بر روي تراکنش های بين

اختالف به دفاتر کل .

سيستم مديريت كيفيت Quality Management

اين سيستم يک برنامه مديريت کيفيت جامع برای پشتيبانی از توليد کنندگان جهت پيگيری مديريت جامع کيفيت )TQM ( عيوب صفر ، ) Zero defects ( بهبود مداوم عمليات ، ) CPI و گواهينامه ) ISO 9000.می باشد

اين سيستم برای پشتيبانی از مجموعه های مختلف داده ها که مورد نياز سيستم های توليد می باشند طراحی شده. و نيزاطالعات بحرانی کيفی را در سرتاسر سازمان مديريت مي کند .

قابليت هاي اين سيستم به شرح زير است :ايجاد استانداردهای کيفی برای توليدات و تعميرات در سرتاسر کارخانه .-تشخيص و پيگيری کردن فاکتورهای عملياتی که در کيفيت توليد اثر بخش هستند.-گردآوری اطالعات راجع به عيوب توليد ، علل آنها و حاالت مرتبط به آنها .- ايجاد اطمينان برای در دسترس بودن دستورالعمل های بازرسی و تست جهت اختصاص دادن مراحل در سرتاسر-

چرخه تامين مواد برای يک محصول معين .ايجاد اطمينان برای انجام شدن تست های مناسب در زمان صحيح و مستند سازی همه نتايج تست.-اعالم اخطار به اپراتور مورد نظر وقتی توليدات مطابق با استاندارد نباشند.-ايجاد گزارشات انعطاف پذير بر روی تمامی حاالت مديريت کيفيت .-

سيستم پرسنلي Human Recourse

اين سيستم مديريت پرسنل سازمان را از ابتداي ورود تا قطع كامل ارتباط فرد با سازمان را عهدار مي شود از جمله امكانات اين سيستم مي توان موارد زير را برشمرد :

- مديريت تمام سيکل هاي استخدام - ساختن مدلهای سازمانی که با اهداف و استراتژی های حال وآينده تجارت هماهنگ باشد.

- مديريت پست هاي سازماني بر اساس قابليت ها /مهارت ها/شايستگي ها و تجارب شغلي و سازماني - مديريت كارراهه هاي شغلي بر اساس تعريف شايستگي ها /ارزيابي ها / برازندگي ها / رتبه بنديهاي گرافيگي و برنامه

ريزي هاي جابجاي مشاغل - مديريت مزايا و فوق العاده هاي جنبي سازمان

- امكان پيگيري اطالعات و احكام پرسنل متناسب با تاريخ - استفاده از صفحات گسترده برای انتقال جزئيات پرداخت ها و كسورات براي استفاده هاي الزم .

- امكان ايجاد گزارشات و مديريت هرگونه اطالعات الزم در سطح گسترده

سيستم حقوق و دستمزد Payroll

اين سيستم قادر است حقوق و مزاياي كليه پرسنل سازمان را مديريت نمايد از جمله امكانات اين سيستم مي توان موارد زير را برشمرد :

مديريت يك يا چندين حقوق تعريف شده بصورت پريودهاي تعريف شده -امكان اجرا و كنترل حقوق بصورت فردي / گروههاي خاص و كلي -امكان اجراي حقوق براساس آيتم هاي حقوقي خاص و يا كلي -اجراي معوقه هاي حقوقي پرسنل -امكان تعريف نامحدود ايتم هاي حقوقي شامل پرداختي / كسوري و اطالعاتي -امكان تصحيح و بار گذاري اطالعات حقوقي بصورت جمعي -امكان ايجاد گزارشات الزم در سطح گسترده-مديريت هزينه ها در تمام سطوح سازمان -

سيستم تعمير و نگهداری enterprise Asset Management

می باشد که قادرenterprise Asset Management ( eAMاين ماژول به نام مديريت منابع)تجهیزات( سازمان يا ) است با مديريت سفارش کارهاي تعميراتي / هزينه های مربوطه / استفاده بهينه از تجهيزات و نيروی کار با تخصصهای

متفاوت / مواد و مصالح مورد نياز تعمير و نگهداری و با برنامه ريزی و زمانبندی مناسب کارائی و در دسترس بودن مواردفوق را حداکثر کرده و راندمان سازمان را افزايش دهد.

بيان شده است :EAMدر زير ويژگيهای اصلی سيستم تعريف تجهيزات و مشخصات مربوطه شامل گروه بندي / محل استقرار فيزيكي / دسته بندي /مالكيت /مركزهزينه و-

ايجاد ارتباط پدر فرزندي بين تجهيزات Department and Resourceتعريف دپارتمانهاي تعميراتي و تحصص هاي مربوطه - Assetتعريف فعاليت هاي تعميراتي و جزئيات آن شامل مراحل كاري / تخصص ها مواد و ماشين آالت مورد نياز -

activity / Maintenance BOM/ Maintenance Routing Preventive Maintenanceتعريف پريودهاي تعميراتي و انتساب آن به تجهيزات -Work Request صدور درخواست كار تعميراتي بصورت دستي يا خودكار -Work orderايجاد سفارش كارهاي دستي /اتوماتيك -Work order transactionاجرايي كردن سفارش كارها و شارژ مواد و قطعات و نيروي كار واقعي -Work order costمشاهد هزينه هاي تخميني و واقعي تعميرات انجام شده -مشاهده ساختار درختي تجهيزات و هزينه هاي مربوطه در دوره هاي دلخواه و تغيير ساختار درختي -مشاهده درخواست يا سفارش كارهاي تعميراتي مربوط به تجهيزات خاص -

ERP استانداردها و تجربيات موفق برگرفته از سيستمي استمجموعه( Best Practice)فعاليتهاي مالي، توليدي، بازرگاني و پشتيباني بکار گرفته ميشود.فرآیندهای سازمان شامل : براي کمک به بهبود انجام كه

آورده شده است .ERP استاندارهاي فرآينديدر ادامه چند نمونه از

نيازهاي اطالعاتي جهت پياده سازي سيستم توليد :قسمتي از

انتخاب روش توليد ، مانند شركت هاي مونتاژخودرو /Discrete Manufacturingروش توليد با فرآيند گسسته

مانند شركت هاي داروسازي ،Process Manufacturingروش توليد با فرآيند پيوسته /

(Departmentمشخص كردن بخش هاي توليدي ) (Sub Inventoryمشخص كردن انبارهاي بخشي و بين بخشي )

/ محصوالت جانبيIntermediate مواد مياني /Row materialمشخص كردن و دسته بندي مواد شامل : مواد خام By Product محصوالت نهايي / Finish Product

(Bill Of Materialمشخص كردن مواد ورودي به ازاي واحد توليد مشخص )

( Resourceمشخص كردن ماشين آالت در گير با توليد )( Personمشخص كردن نيروي انساني مربوط به ماشين آالت)

( هزينه مديريتي / انرژي / استهالك / تعميرات Over headمشخص كردن هزينه هاي باالسري هر ماشين )( Usageمشخص كردن زمان كار ماشين به ازاي واحد مشخص توليد )

(Quality Planوخروجي هر بخش ), مشخص كردن طرح كنترل كيفي براي اقالم ورودي (Routingمشخص كردن مسير توليد )

(Job دستور كار ) مشخص كردن كارهاي در جريان بصورت

سفارشات مشتري

و بورس

سربرنامه MDS

موجودي انبارمحصوالت

اجراي برنامه هاي توليد (Jobدر بخش ها )

كنترل كيفت

محصوالت

ورود محصول نهايي به

انبارمحصوالت

صدور گواهينامه مشتريان

برنامه ريزي توليد MPS

صدور صورتحساب و تسويه حساب با مشتريان

محاسبه هزينه هاي توليد وبهاي تمام شده به صورت اتوماتيك

انتقال هزينه ها به دفترهاي مالي

حمل وتحويل به مشتريان

ظرفيت سنجي واحدهاي

توليدي

( POسفارش خريد )

گزارشاتگزارشاتگزارشات

ERPفرآيند برنامه ريزي توليد بر اساس

برنامه ريزي مواد MRPخام

JOB آماده اجراء

Release

BOM ليست مواد به ازاي يك - تن توليد محصول

Routing منابع و دپارتمان – ها(Recourse / Department)

ماشين آالت / نيروي انساني / پيمانكار

JOBاجراي

Material Transactionشارژ واقعي مواد مصرف شده

Recourse Transactionشارژ واقعي منابع و نيروي

انساني ) زمان استفاده از منابع )

Move Transactionانتقال ماده توليدي به واحد

عملياتي بعديتكميل فرم هاي كيفيت

(Quality Plan)

كامل كردن JOB

انبارمحصول

JOBبستن

قيمت تما م شده محصول : قيمت استاندار (x)مواد مصرف شده

+ قيمت استاندارد (x) مواد توليدي جانبي

+ قيمت يك ساعت كار x)ساعت كار منابع

منابع ( +قيمت يك ساعت باالسري x)ساعت كار منابع

ها Over head)

استهالك / هزينه تعميرات / نيروي انساني / انرژي / مواد غير قابل اندازه گيري

انتقال به دفتر كل براي تاثير گذاري روي حساب هاي

مالي

انبارهاي مواد اوليه

ERPفرآيند تولید بر اساس توليد JOBايجاد

MPSاز طريق بصورت خودكار

توليد JOBايجاد هر آيتم محصول

بصورت دستي

:خريد و انبار نيازهاي اطالعاتي جهت پياده سازي سيستم قسمتي از

ها Itemاقالم شناسايي Category / Subcategoryتعريف طبقه بندي اقالم

كد گذاري كليه اقالم شامل قطعات / مواد اوليه / محصوالت مياني / محصوالت نهايي صفت 160به هر قلم كاال حدود ( مربوط attributeصفات )

تعريف انبار ها و موقعيت هاي انباري شامل انبار واردات / انبارهاي اصلي / انبارهاي فرعي و انبارك هاانتساب كدهاي مالي بودجه و هزينه به اقالم و انبارها

تعريف سلسله مراتب تاييدات Approval Groupتعريف سطوح تاييد قيمت ها

هاSupplierتعريف فروشندگان و اطالعات مربوطه ها Buyerتعريف كارپردازان

خريد خواست درخدمات / / قطعات مواد

Request

تاييدات الزم

خريد سفارشPurchase Order

دريافتReceipt

انبار واردات

كيفي كنترلنياز صورت در

Inspection

رسيد برگه چاپناظرين توسط

GRN

به پرداختتوسط پيمانكاران

مالي Invoicسيستمانبارها به انتقال

قطعات و مواد برايDeliver

درخواست استفادهانبارها از Moveكننده

Order

درصورت استعالمنياز

فروشنده / تعداد / قيمت

تاييدات الزم خر

يد

گزارشات

گزارشات

گزارشات

فرآيند خريد مواد/ قطعات/ خدمات بر اساس ERP

MASTER ITEM

كد كاال حساب بودجه مركز هزينه

واحد اندازه گيري قيمت پايه

نيازهاي اطالعاتي جهت پياده سازي سيستم نگهداري وتعميرات :قسمتي از

Assetشناسايي تجهيزات (Asset numberکد تجهيزات)

(Asset hierarchyسلسله مراتب تجهيزات)(Asset groupگروه تجهيزات)

( مربوط به هر گروه attributeصفات ) (Areaناحيه )موقعيت های فيزيکی ( )

(Owningمالک تجهيزات )( Categoryدسته بندی تجهيزات )

(Asset Activityتعريف فعاليت تعميراتي روي تجهيز )( operationعمليات اصلی فعاليت )

(departmentمجری کار )(BOMليست مواد مصرفی و قطعات جهت انجام کار )

(Resourceليست ماشين آالت و نيروی انسانی الزم جهت انجام کار )

ها Assetها با Activityارتباط (Preventive Maintenanceتعريف تعميرات پيش گيري كننده )

(Rebuildableشناخت تجهيزات قابل بازسازی)

ايجاد سفارش كار تعميراتي

(Work Order)

WO آماده اجراء

Release

BOMليست مواد و قطعات مورد نياز - Routing – )Recourse / Department (

/ ماشين آالت / نيروي انساني / پيمانكار

اجراي WO

Material Transactionشارژ واقعي موادو قطعات

مصرف شده Recourse Transaction

شارژ واقعي منابع و نيروي انساني

) زمان استفاده از منابع (تكميل فرم هاي كيفيت

(Quality Planتعميرات )

كامل كردن

WO

انبارقطعات Sub Inventory

بستن WO

قيمت تما م شده تعميرات : قيمت ميانگين x)مواد و قطعات مصرف شده

+ ) نرخ يك ساعت x)ساعت كارنيروي انساني

كار ( +

نرخ يك x )ساعت كار لوازم و تجهيزات ساعت(

+هزينه هاي باالسري

انتقال به دفتر كل براي تاثير گذاري روي

حساب هاي مالي

درخواست تعميرات خارج از

برنامه

تعميرات برنامه

اي

فعاليت تعميراتي

Activity و پريود تعميرات

ايجاد خودكار

WO

ERPفرآيند تعميرات بر اساس

ERPموانع دسترسي به اهداف ،چالش ها و نكات كليدي

راهبري پروژه در سازمان ) ايجاد كميته راهبري ( از جمله نكات كليدي در رسيدن بهERPمديريت يكپارچه به منظور راهبري پروژه

مي باشد ، تغيير ساختار سازماني و انطباق سازمان با فرآيندهاي جديد كه با ادغام سازمان يا گسترشپروژه اهداف سازمان، تغيير شرح شغل ها و تغيير دستورالعمل هاي كاري از اهم وظايف كميته راهبري خواهد بود در صورتيكه كميته

را اخذ كند ريسك هاي پروژه راافزايش خواهد دادERPراهبري نتواند در زمان مورد نظر تصميمات كليدي در جهت اهداف .

پيمانكار و مشاورباشدزير انتخاب پيمانكار و مشاورمجرب و توانمند كه داراي سه ويژگي

داشتن شناخت كامل از فعاليت سازمان مورد نظر،- ،ERPآگاهي كامل ازقابليت ها ي سيستم - ،ERP توانمندي تطبيق فرآيندهاي جاري سازمان با فرآيندهاي استاندارد سيستم -

افراط و تفريط .مي تواند از سقوط در وادي افراط و يا تفريط جلوگيري كند ERPنگاه واقع بينانه به توانمندي هاو اهداف برپايي ،يا تركيبي بصورت انفجاري / مرحله اي وERPبرپايي ، بصورت هم زمانERPانتخاب تعداد ماژول هاي

،ERPجزيره اي مكانيزه يا غير مكانيزه و انتقال تمامي آنها به حذف همه سيستم هاي . خواهد بودERPاز نكات قابل تأمل در پياده سازي

Power Userها هادرسازمان در مراحل مختلف پياده سازي و عملياتي نمودن سيستمها ميتواند از نقاطPower Userانتخاب افراد كليدي

باشد.اين افراد بايد خود را مالك و صاحب سيستم ها دانسته و معتقد و ملزم باشند ERP قوت و يا ضعف در اجراي پروژه قرار دهند و تا پايان عملياتي شدن سيستم ها اين افرادتغيير نكنند . اين افرادERPخود و سازمان را در جهت استقرار

عالوه بر شناخت و تجربه كافي در مورد وضعيت موجود سازمان در حوزه فعاليت خود ،بايد با كسب آموزش هاي الزم تالش خستگيERP نيز پيدا نمايند و در جهت تطبق سازمان و دستورالعمل ها به فرآيندهاي ERPشناخت كافي از سيستم

ناپذيري را برنامه ريزي نمايند .

ديگرانتجربيات حداقل رسانيده و استفاده از تجربيات مفيد و پويا ديگران مي تواندريسک انتخاب ، پياده سازي و استقرار پروژه را به ها از واحدهايPower Userهزينه و زمان آن را کاهش دهد در اين راستا بازديد و تجزيه و تحليل كارشناسان منتخب

مورد نظر مي باشد مي تواند در جهت دستيابي به اهداف پروژه بسيار مفيدERPمشابه كه سيستم اطالعاتي آن ها باشد .

اطالعات پايه تحتو بصورت يكپارچه بايد برپايي سيستم ها به منظور Data( Master ) جمع آوري و پاك سازي اطالعات پايه و كليدي

خواهد بود هر گونه اشتباه ياERP،اين اطالعات اساس بر پايي برنامه هاي كاربردي صورت گيرد نظر يك مديريت واحد ERPسهل انگاري در اطالعات پايه و عدم ارتباط صحيح بين اطالعات خسارات جبران ناپذيري در مسير عملياتي شدن

از اهميت خاصي برخوردار مي باشد .ERPخواهد داشت و همچنين بارگذاري صحيح اطالعات جمع آوري شده به سيستم

آموزش اين مي باشد .ERPاز نكات قابل تامل پياده سازي سيستم هاي آموزش صحيح و مداوم كابران اصلي و كاربران نهايي

آموزش ها بايد بصورت دوره اي تكرار و زمانبندي شود و نيز به منظور پاسخ گويي سريع به نيازها و مشكالت حين انجامد .ن پاسخگوي نيازهاي كاربران باشERPسيستم كار كاربران بايد گروههاي پشتيباني

ورود داده ها اين بايد مكانيزه گردد و در صورتيكه داده ها به صورت دستي وارد سيستم ها مي شود ،ERPورود داده ها در سيستم

اطالعات بايدبه موقع و صحيح وارد گردد و همچنين كنترل مداوم ورودي ها و خروجي هاي سيستم و تحليل منشا ء خطا هاو پيگيري مداوم در جهت اصالح روندهاي كاري و اطالعات ورودي از فعاليت هاي مداومي است كه بايد برنامه ريزي گردد.

ERPهزينه هاي سيستم هزينه هاي مستقيم،

، هزينهERP به شركت توليد كننده ERPليسانس نرم افزارها ، خريدسرورها ، هزينه پشتيباني ساليانه از برنامه هاي پياده سازي و مشاور

هزينه هاي غير مستقيم ، در زمان پياده سازي و عملياتي كردنERPايجاد شبكه ارتباطي در كل سازمان ، هزينه هاي نيروي انساني درگير با

، هزينه هاي آموزش وفرهنگ سازي و هزينه بر هم ريختگي سازماني و) ها /End User ها Power Userسيستم ها )فعاليت ها در مدت زمان عملياتي كردن سيستم ها به عبارتي افت راندمان كار.

برگشت هزينه هاهاي زير مي باشد :بصورت ERPبعد از عملياتي شدن سيستم برگشت هزينه ها

،در سازمان كاهش زمان فعاليت ها كنترل سيستمي عمليات بجاي كنترل دستي آنها ،

شفافيت اطالعات بدليل دستيابي اطالعات از يك مرجع ، ارائه اطالعات به موقع و صحيح به مديران جهت اخذ تصميمات بهمگام ،

شفافيت در موجودي انبارها مواد اوليه و قطعات در نتيجه خريد به موقع و جلوگيري از اتالف هزينه هاي انبارداريو ....

، كاهش چشمگير نيروي انساني ستادي، در سازمان ،و نيز كاهش استرس و فشاركاري افراد تصميم گير