Afrikaans L2 JS Syllabus 2016...,1+28'623*$:( ,QOHLGLQJ 5DVLRQDDO 'RHOVWHOOLQJV

30
Republic of Namibia MINISTRY OF EDUCATION, ARTS AND CULTURE JUNIOR SECONDARY PHASE For implementation: Grade 8 in 2017 and Grade 9 in 2018 AFRIKAANS SECOND LANGUAGE SYLLABUS GRADES 8 AND 9

Transcript of Afrikaans L2 JS Syllabus 2016...,1+28'623*$:( ,QOHLGLQJ 5DVLRQDDO 'RHOVWHOOLQJV

  • Republic of Namibia

    MINISTRY OF EDUCATION, ARTS AND CULTURE

    JUNIOR SECONDARY PHASE

    For implementation:

    Grade 8 in 2017 and

    Grade 9 in 2018

    AFRIKAANS SECOND LANGUAGE

    SYLLABUS

    GRADES 8 AND 9

  • Afrikaans Second Language Syllabus Gr 8 and 9, NIED 2015

    Ministry of Education, Arts and Culture National Institute for Educational Development (NIED) Private Bag 2034 Okahandja Namibia

    © Copyright NIED, Ministry of Education, Arts and Culture 2015 Afrikaans Second Language Syllabus Grades 8 and 9 ISBN: 99916-52-52-3 Printed by NIED Website: http://www.nied.edu.na Publication date: 2015

  • INHOUDSOPGAWE 1 Inleiding .............................................................................................................................. 1

    2 Rasionaal ............................................................................................................................. 1

    3 Doelstellings ........................................................................................................................ 1

    4 Inklusiewe onderrig ............................................................................................................ 1

    5 Skakeling met ander vakke en interkurrikulêre kwessies .................................................... 2

    6 Onderrig-leer-benadering .................................................................................................... 3

    7 Vaardighede aan die einde van die fase............................................................................... 4

    8 Samevatting van die leerinhoud ......................................................................................... 5

    9 Leerinhoud ......................................................................................................................... 6

    10 Assessering.......................................................................................................................... 13

    10.1 Deurlopende assessering...................................................................................................... 13

    10.2 Formatiewe en summatiewe assessering ............................................................................. 13

    10.3 Informele en formele metodes.............................................................................................. 13

    10.4 Evaluering............................................................................................................................ 14

    10.5 Kriteria-gerigte assessering ................................................................................................. 14

    10.6 Graadomskrywings............................................................................................................... 14

    10.7 Uitvoer en byhou van assessering........................................................................................ 14

    10.8 Assesseringsdoelstellings..................................................................................................... 14

    10.9 Deurlopende assessering: Verdere riglyne ......................................................................... 15

    10.10 Jaareindeksamen................................................................................................................... 17

    10.11 Promosiepunt........................................................................................................................ 19

    11 Woordelys............................................................................................................................. 20

    Bylaes:

    Bylae A: Merkskema: Praatvaardigheid

    Bylae B, C & D: Merkskema: Deurlopende Skryfwerk

    Bylae E: Deurlopende Assesseringspuntelys

  • 1 Afrikaans Second Language Syllabus Gr 8 and 9, NIED 2015

    1 Inleiding Hierdie sillabus beskryf die leeruitkomste en assessering van Afrikaans Tweede Taal in die Junior Sekondêre fase (graad 8 en 9). As vak hoort Tweede Taal tot die linguistiese en geletterdheidsleerarea in die kurrikulum, maar het tematiese skakels met ander vakke in die kurrikulum. 2 Rasionaal Taal is die belangrikste sleutel tot suksesvolle leer. Geletterdheid en kommunikasie word beskou as inherent deel van menslike ontwikkeling en lê die basis vir lewenslange leer. Tweedetaalonderrig verskil van eerstetaalonderrig in die opsig dat dit onderrig word aan leerders vir wie die taal nie 'n moedertaal is nie. Terwyl die moedertaal as basis dien vir emosionele ontwikkeling en 'n sterk band verskaf met die spreker se herkoms en kultuur, kan die studie van 'n tweede taal help om persoonlike groei te stimuleer en help met die ontwikkeling van 'n wye algemene kennis, gesindhede, kritiese vaardighede, morele waardes en estetiese aanvoeling. Die leerder moet in staat gestel word om gedagtes, idees, ervaringe en waardes met vertroue uit te druk in die tweede taal en om die mas op te kom met die eise van 'n taal wat nie sy/haar moedertaal is nie. Eerstetaalsprekers daarenteen kan meer komplekse taalstrukture gebruik en het 'n fyner aanvoeling vir die taaleie idioom asook die intrinsieke waarde van literêre werke. 3 Doelstellings Die oorkoepelende doelstelling met die onderrig van Afrikaans Tweede Taal is die ontwikkeling van die kommunikatiewe vaardighede van die leerders, ter wille van betekenisvolle interaksie in 'n multi-kulturele en meertalige gemeenskap. Die doelstellings met die onderrig van Afrikaans Tweede Taal in hierdie fase is om:

    positiewe gesindhede en waardering vir Afrikaans en die Afrikaanse letterkunde te ontwikkel vaardigheid in die gebruik van die taal te ontwikkel sodat leerders skriftelik en mondelings suksesvol

    kan kommunikeer kreatiwiteit te ontwikkel sodat leerders dit wat hulle waarneem, weet, dink en voel duidelik, korrek en

    samehangend kan formuleer leerders te help om selfvertroue te ontwikkel, asook 'n beter begrip van die wêreld waarin hulle leef kritiese denke te ontwikkel

    4 Inklusiewe onderrig

    Inklusiewe onderwys is die reg van elke leerder en bevorder toegang tot en deelname aan alle opvoedkundige programme en dienste wat in die onderwyssisteem beskikbaar is. Dit is gebaseer op die beginsel van ondersteuning van die diversiteit onder leerders en het ten doel om soveel as moontlik leerhindernisse te verwyder. Die tweedetaalonderwyser in die Junior Sekondêre fase moet daarom alle leerders met spesiale leerbehoeftes probeer akkommodeer deur hierdie sillabus aan te pas by die behoeftes van die leerders. Dit kan gedoen word onderrigmetodes en -materiaal aan te pas soos aangedui in die Curriculum Framework for Inclusive Education: A supplement to the National Curriculum for Basic Education (2014). Die aanpassing van assessering van leerders met spesiale leerbehoeftes moet gedoen word volgens die riglyne wat vervat is in die handbook for Centres (2012) wat beskikbaar is by die Directorate of national Examinations and Assessment (DNEA). Die voorskrifte in hierdie handboek is nie net bedoel vir eksterne eksamens nie, maar is van toepassing op alle leerders van graad 1 tot 12.

    Leerders met gestremdhede wat van so 'n aard is dat hulle glad nie kan baat by hoofstroomonderwys nie, sal volgens hulle behoeftes geakkommodeer word in eenhede wat leer ondersteun of spesiale skole totdat hulle by 'n hoofstroomskool kan inskakel, indien dit moontlik is.

  • 2 Afrikaans Second Language Syllabus Gr 8 and 9, NIED 2015

    5. Skakeling met ander vakke en interkurrikulêre kwessies Taalonderrig speel 'n groot rol in die leerder se selfbeeld en bevorder waardes soos samewerking, verdraagsaamheid, gesonde kompetisie en respek vir ander se kultuur en besittings. Dit bied ook nuwe maniere om begrip te ontwikkel vir die noodsaaklikheid van die instandhouding van die omgewing en kan leerders help om die interafhanklikheid van volhoubare omgewingsbewaring en politieke, morele, sosiale en ekonomiese eise te verstaan. Dit kan bereik word deur 'n studie van die interkurrikulêre kwessies wat in die onderstaande tabel gelys is. Hierdie kwessies word in elke vak en fase van die kurrikulum ingesluit, omdat dit handel oor spesifieke risiko's en uitdagings in die Namibiese gemeenskap. Dit is noodsaaklik dat alle leerders: die aard en omvang van hierdie risiko's en uitdagings verstaan die huidige sowel as toekomstige impak daarvan op ons gemeenskap en die kwaliteit van ons lewens sal

    besef sal weet hoe hierdie risiko's en uitdagings plaaslik sowel as globaal die hoof gebied kan word sal weet wat elkeen van hulle daaromtrent kan doen in die skool en in hulle onmiddellike gemeenskap.

    Die onderstaande is die risiko's en uitdagings wat geïdentifiseer is om tans in die kurrikulum hanteer te word:

    die risiko's en uitdagings wat ons in die gesig staar as ons nie omsien na natuurlike hulpbronne nie die gesondheidsrisiko's en uitdagings wat deur besoedeling, swak sanitasie en rommelstrooiing

    veroorsaak word die risiko's en uitdagings wat deur MIV en Vigs veroorsaak word die risiko's en uitdagings ten opsigte van demokrasie en sosiale stabiliteit veroorsaak deur ongelyke

    geleenthede en die ignoreer van regte en verantwoordelikhede die risiko's en uitdagings wat deur globalisering gestel word die risiko's en uitdagings waarmee die moderne mens gekonfronteer word as padveiligheidsreëls

    veronagsaam word. Die voorstelle in die tabel wat volg, is slegs voorbeelde en het ten doel om onderwysers te lei om die interkurrikulêre kwessies by taalonderrig te integreer. Onderwysers kan hulle eie onderwerpe en aktiwiteite byvoeg of die voorgestelde onderwerpe aanpas om by die vlak en belangstelling van die leerders te pas. Interkurrikulêre

    kwessie Onderwerp

    Aktiwiteite Luister en reageer Lees en reageer

    Omgewingsop-voeding

    Impak van menslike aktiwiteite op die omgewing

    Konflik tussen mense en diere

    Besoedeling Bewaring

    Luister na radiouitsendings, gassprekers, liedjies, gedigte, ens. oor die omgewing en reageer verskillende wyses, bv. deur die inhoud oor te vertel, 'n brief daaroor te skryf

    Groepbesprekings, debatte, rolspel of onderhoude voer oor hierdie onderwerpe

    Lees stories, plakkate, advertensies en dramas wat met hierdie onderwerpe verband hou en beantwoord vrae daaroor

    Skryf eie gedigte, liedjies of plakkate oor die onderwerpe (bv. Boomplantdag)

    Beplan 'n volledige projek: “Hoe om vir jou omgewing te sorg”

    Bevolkings-opvoeding

    Bevolkingsgroei en armoede

    Verstedeliking

    Luister na voorstelle oor strategieë om bevolkingsgroei te beheer in verskillende lande, insluitend Namibië

    Luister na tekste oor kwessies soos armoede, skuilings, verstedeliking en voer opdragte daaroor uit

    Bespreek die uitwerking van 'n hoë bevolkingsaanwas op armoede

    Debatteer die voor- en nadele van verstedeliking

    Lees 'n teks oor die beheer van bevolkingsgroei en beantwoord vrae daaroor

    Lees tekste oor sake wat met armoede verband hou

    Lees 'n artikel oor verskillende skulings in Namibië en skryf 'n opsomming

    Skryf 'n opstel oor hoe om armoede in Namibië uit te wis

    Skryf 'n opstel oor die lewe in 'n vlugtelingkamp

  • 3 Afrikaans Second Language Syllabus Gr 8 and 9, NIED 2015

    Interkurrikulêre

    kwessie Onderwerp

    Aktiwiteite Luister en reageer Lees en reageer

    Inligtingstegnologie Kommunikasie en tegnologie

    Voordele van

    die Internet

    Luister na tekste oor moderne tegnologie en beantwoord vrae, voltooi tabelle, ensovoorts

    Debatteer of bespreek: Inligting

    en tegnologie werk teenproduk-tief in op sosiale interaksie

    Lees 'n verskeidenheid tekste en doen verskillende take, bv om bepaalde detail uit die teks te haal; onderskei tussen feit en opinie; ensovoorts

    Skryf 'n artikel oor hoe die gemeenskap kan baat vind by moderne tegnologie.

    MIV en Vigs Oorsake, simptome en die voorkoming van MIV en Vigs

    Luister na 'n lied oor MIV en Vigs en voltooi 'n tabel of beantwoord vrae

    Luister na 'n verhaal oor MIV en Vigs en beantwoord Waar / Onwaar vrae

    Hou gereelde klasbesprekings oor MIV en Vigs-verwante onderwerpe, bv. Leerders kan help om diskriminasie teen en stigmatisering van Vigs-lyers te bekamp

    Lees 'n reeks tekste en reageer op verskillende tipes vrae, bv.: - Mites oor MIV en Vigs - Hoe tieners die pandemie

    kan beveg - Gedigte oor MIV en Vigs - Verhale en artikels

    Skryf 'n verhalende opstel: Die verhaal van 'n jong seun / dogter wat met Vigs moet saamleef

    Skryf 'n brief aan 'n vriend / vriendin en deel nuwe / interessante feite oor Vigs

    Skryf 'n gedig Skryf die slotparagraaf van 'n

    storie Menseregte en demokrasie

    Vrede en konflik (verskillende tipes vrede en konflik; oorsake en gevolge)

    Luister na voorlesings oor werklike konfliksituasies en beantwoord vrae daaroor

    Voorbereide toespraak: Doen navorsing in koerante en tydskrifte oor aktuele konflik-situasies en neem 'n persoonlike standpunt in daaroor

    Rolspeel situasies oor verdraag-saamheid in skoolverband

    Lees 'n teks en beantwoord vrae daaroor, bv.: vind voorbeelde of bewyse van hoe vrede bewaar kan word tussen lande

    Skryf 'n opstel oor die oorsake van konflik en stel oplossings voor

    Menseregte en demokrasie (vervolg)

    Kultuur en verskeidenheid

    Luister na en reageer op praatjies oor verskillende tale, kossoorte, kleredrag, rituele, ens.

    Dramatiseer, rolspeel of bespreek kulturele verskille

    Vertel volksverhale

    Lees verskillende tekste met illustrasiemateriaal (bv. karate, diagramme, ens.) en haal ter-saaklike inligting daaruit om vrae te beantwoord

    Stel 'n kalender saam waarop kulturele, historiese of tradisionele gebeure in Namibië aangedui word

    6. Onderrig-leer-benadering Namibië volg 'n leerdergerigte benadering tot onderrig en leer, wat uiteengesit word in ministeriële beleidsdokumente en die Learner centred Education conceptual framework. Dit verseker die optimale kwaliteit van leer indien sekere beginsels nagekom word.

  • 4 Afrikaans Second Language Syllabus Gr 8 and 9, NIED 2015

    Die doel is om begrip te verseker, asook die ontwikkeling van vaardighede en gesindhede wat nodig is om 'n bydrae tot die gemeenskap te kan lewer. Die uitgangspunt is die feit dat elke leerder 'n magdom kennis en sosiale ondervinding na die skool bring. Onderrig en leer in die skool moet elke leerder se bestaande kennis en ondervinding verbreed, ontwikkel en uitdaag. Leerders leer die beste wanneer hulle aktief betrokke is by die leerproses deur 'n hoë mate van aktiewe deelname, bydrae en produksie. Terselfdertyd moet die onderrig-leer-benadering voorsiening maak vir die feit dat elke leerder 'n individu is met sy/haar eie behoeftes, tempo van leer, ondervinding en vermoëns. Die onderwyser moet in staat wees om die behoeftes van leerders te peil, die aard van die leer wat moet plaasvind te identifiseer en dan die leerervaring dienooreenkomstig te beplan. Daarom moet onderrigstrategieë buigsaam wees in 'n goed beplande reeks lesse wat verkieslik rondom temas beplan word wat verskillende vakgebiede betrek. Afhangende van die betrokke algemene en spesifieke doelstellings wat bereik moet word, moet die onderwyser besluit wanneer leerinhoud direk onderrig moet word, wanneer dit beter sal wees om leerders die inhoud self te laat ontdek, wanneer gerigte leeraktiwiteite nodig is, wanneer vaslegging of verryking nodig is, wanneer daar 'n spesifieke opeenvolging van vaardighede of inligting is wat gevolg moet word, of wanneer leerders toegelaat kan word om self te besluit hoe hulle 'n onderwerp wil aanpak. Die klas kan op verskillende wyses georganiseer word: leerders kan individueel werk, in pare, in groepe of as die totale klasgroep. Die groepering wat gekies word, sal afhang van die taak op hande. Wedersydse ondersteuning en samewerking tussen groepe behoort aangemoedig te word. Om dit te bewerkstellig, moet opdragte so beplan word dat paar- en groepwerk nodig is om dit uit te voer, andersins is groepwerk vir leerders irrelevant. In die lig van die feit dat leerders in hierdie fase reeds bepaalde persoonlike, sosiale en kommunikatiewe vaardighede ontwikkel het, moet hulle onder leiding van die onderwyser toenemend meer en meer by die beplanning en evaluering van hulle werk betrek word. Aangesien leerders in die Primêre fase reeds 'n groot deel van die taal verwerf het, behoort die onderrig in die Junior Sekondêre fase afgestem te wees op verdere ontwikkeling van taalvaardighede. Dit moet bou op wat leerders reeds ken en kan doen, dit moet lei tot verfyning van taalstrukture, asook die ontwikkeling van die vermoë om die taal op meer subtiele wyse en in meer komplekse situasies te gebruik. 'n Belangrike funksie van die vak in hierdie fase is om die woordeskat wat die leerders reeds het verder uit te brei en hulle begrip van betekenis te verdiep. Die onderrig van die taal as tweede taal moet 'n bewustheid kweek van die feit dat daar 'n standaardvorm van die taal is wat toepaslik is in skryfwerk en meer formele situasies, terwyl die gesproke vorm van die taal 'n reeks variëteite insluit, nie net in terme van dialekte nie, maar ook wat betref baie formele en hoflike taal, informele taal en slang. Die klaskamer moet 'n ryk taalomgewing bied, nie net in terme van die mondelinge gebruik van die eerste taal nie, maar ook sover dit die geskrewe en gedrukte vorm raak. Elke klaskamer behoort 'n leeshoekie te hê met gepubliseerde boeke, plaaslike stories, poësie en prosa wat in samewerking met die plaaslike gemeenskap geskryf is, die leerders se eie kreatiewe skryfwerk en geannoteerde plakkate wat die leerders self maak. 'n Wye verskeidenheid onderrigmedia behoort gebruik te word om besprekings uit te lok: rolspel, kreatiewe skryfwerk, uitsendings deur plaaslike radiostasies, prente sonder byskrifte en jeugliteratuur. 7 Vaardighede aan die einde van die fase Baie van die vaardighede in die Junior Sekondêre Afrikaans Tweedetaalsillabus is reeds in die Senior Primêre fase onderrig. In die Junior Sekondêre fase moet gekonsentreer word op die voortgesette ontwikkeling van hierdie vaardighede. Leerders wat slegs die minimum aantal vaardighede bemeester, moet leerondersteuning kry deur aangepaste onderrigbenaderings en -materiaal asook die nodige ondersteuning van onderwysers en die skoolbestuur. Aan die einde van die Junior Sekondêre fase behoort leerders die onderstaande vaardighede te bemeester het.

  • 5 Afrikaans Second Language Syllabus Gr 8 and 9, NIED 2015

    Leerarea Vaardighede Luister en reageer Leerders sal inligting kan verstaan, sprekers se hoofpunte en ondersteunende detail kan

    herken, gepaste woordeskat kan gebruik om te reageer en effektief aan groepbesprekings en debatte kan deelneem.

    Lees en reageer Leerders sal hardop kan lees om begrip van die teks oor te dra, spesifieke inligting kan verkry uit tekste en 'n wye verskeidenheid tekste kan lees en daarop reageer.

    Deurlopende skryfwerk

    Leerders sal 'n verskeidenheid sinsoorte en goed gestruktureeerde paragrawe kan skryf, 'n verskeidenheid formele en informele skryftake kan uitvoer en 'n aanvoeling toon vir die gehoor en doel van skryfstukke.

    Grammatika en taalgebruik

    Leerders sal korrekte spelling, punktuasie en 'n verskeidenheid sinstrukture kan gebruik, en gepaste woordeskat en idiomatiese uitdrukkings gebruik.

    8 Samevatting van die leerinhoud Die tweedetaalsillabus omskryf die taalvaardighede wat deur alle leerders verwerf behoort te word. Die tabel wat volg, dui oorsigtelik die leerareas of aktiwiteite aan ten opsigte van elk van die taalvaardighede wat verwerf moet word. Verskillende taalvaardighede word in die praktyk nie in isolasie gebruik nie, maar wel in verskillende kombinasies. In die taalklas moet gepoog word om dieselfde natuurlike groepering van taalvaardighed geïntegreerd te onderrig.

    Leerarea Vaardighede wat ontwikkel moet word

    Luister en reageer mondelings en skriftelik

    Die doel van luisteronderrig is om luistervaardighede te ontwikkel; na inligting te luister en daarop te reageer; opdragte en aanwysings te verstaan; gevoelens, bedoelings, emosies en houdings van sprekers te verstaan; bewustheid van die struktuur van die taal en woordeskat te ontwikkel; met selfvertroue en gebruik van gepaste woordeskat effektief en oortuigend in verskillende situasies met 'n aanvoeling vir die gehoor en doel te kommunikeer.

    Lees en reageer mondelings en skriftelik (insluitend literatuurstudie)

    Die doel van leesonderrig is om stilleesvaardighede te ontwikkel asook die vermoë om voor te lees; inligting uit verskillende soorte tekste te leer haal; naslaanbronne te leer gebruik; verskillende soorte tekste met 'n aanvoeling vir die gehoor en doel te leer skryf; en sinstrukture, korrekte spelling en punktuasie in goed gestruktureerde paragrawe te kan gebruik.

    Grammatika en taalgebruik

    Grammatika-onderrig moet lei tot toenemend korrekte spelling en punktuasie, en die gebruik van verwysing, geskikte woordeskat, idiome en woordsoorte in 'n verskeidenheid sinstrukture.

    9. Leerinhoud 9.1 Inleiding Die leerinhoud wat volg, het ten doel om leiding te gee aan onderwysers oor wat geassesseer sal word. Die bedoeling is nie om die onderrigprogram van enige skool te beperk nie. Die spesifieke doelstellings dui aan wat leerders in staat behoort te wees om aan die einde van 'n skooljaar te doen.

  • 6 Afrikaans Second Language Syllabus Gr 8 and 9, NIED 2015

    9.2 Algemene en spesifieke doelstellings Alhoewel baie van die spesifieke doelstellings vir Graad 8 en 9 dieselfde is, lê die progressie in vaardigheid in die toenemende moeilikheidsgraad van mondelinge en skriftelike tekste. Terselfdertyd moet leerders se bemeestering van die vaardighede vasgelê en ontwikkel word deur voldoende oefening dwarsdeur die hele fase. 9.2.1 Luister en reageer mondelings en skriftelik Ten einde luistervaardigheid te assesseer, sal leerders mondelings of skriftelik moet reageer. Die tekste, asook die vrae en opdragte wat in die verskillende grade gebruik word, sal in lengte en moeilikheidsgraad toeneem in Graad 9. Die verskeidenheid en tipes tekste wat gebruik word vir die onderrig van luistervaardigheid moet van so 'n aard wees dat dit pas by die leerders se belangstelling en ontwikkelingspeil en bespreking stimuleer.

    ALGEMENE DOELSTELLINGS SPESIFIEKE DOELSTELLINGS

    Leerders sal:

    Graad 8 Graad 9 Teen die einde van Graad 8 behoort leerders in staat te wees om:

    Teen die einde van Graad 9 behoort leerders in staat te wees om:

    1. na 'n groot verskeidenheid tekste luister, bv. instruksies, stories, gediggies

    na 'n verskeidenheid tipes tekste te luister, soos stories, inligting en radiouitsendings met die doel om: inligting uit te haal mondelings daarop te reageer of verslag te lewer tussen feite en opinies te onderskei

    na 'n verskeidenheid tipes tekste te luister, soos stories, dramas, hoorspele, inligting en radiouitsendings met die doel om: besluite te neem en keuses te maak mondelings daarop te reageer of verslag te lewer tussen feite en opinies te onderskei

    2. vir inligting luister met die doel om op verskillende wyses te reageer

    die einde (uitkoms) van tekste te voorspel hoofpunte uit te haal inligting op te som

    die doel van die tekste te identifiseer inligting uit die tekste te gebruik om kort, duidelike

    reaksies te skryf tussen feite en opinies te onderskei

    3. bedoeling, emosie en houdings verstaan in tekste waarna hulle luister

    die wyse waarop beklemtoning, intonasie en pouses gebruik word om feite uit te lig en betekenis te verander, te herken en uit te wys

    die wyse waarop beklemtoning, intonasie en pouses gebruik word om verskillende emosies oor te dra, te herken en uit te wys

    4. 'n verskeidenheid toepaslike aanwysings en instruksies verstaan

    mondelinge aanwysings en instruksies te interpreteer en gepas daarop te reageer, bv. bespreek

    mondelinge aanwysings en instruksies te interpreteer en gepas daarop te reageer, bv. bespreek, definieer

  • 7 Afrikaans Second Language Syllabus Gr 8 and 9, NIED 2015

    9.2.1 Luister en reageer mondelings en skriftelik (vervolg)

    ALGEMENE DOELSTELLINGS SPESIFIEKE DOELSTELLINGS

    Leerders sal:

    Graad 8 Graad 9 Teen die einde van Graad 8 behoort leerders in staat te wees om:

    Teen die einde van Graad 9 behoort leerders in staat te wees om:

    5. effektief en krities reageer, deur gepaste woordeskat te gebruik in sosiale, kulturele en vakverband

    ander se opinies, voorstelle en gevoelens te erken en in ag te neem

    deel te neem aan groepbesprekings, gesprekke en debatte oor sosiale en kulturele aangeleenthede

    op gepaste wyse deel te neem aan groepbesprekings, gesprekke en debatte oor sosiale, kulturele en vakverwante aangeleenthede

    6. die letterlike betekenis van tekste verstaan die letterlike betekenis van tekste te verduidelik fyner betekenisnuanses in tekste te herken deur die verwantskap tussen bepaalde woorde, frases en sinne te verstaan en aan te dui

    7. vir genot luister die einde van stories waarna hulle luister, te voorspel

    dit wat hulle in gedigte, stories, hoorspele en ander tekste geniet het, aan ander oor te dra

    8. korrekte taal en gepaste woordeskat gebruik om inligting te vra en te verskaf en transaksies aan te gaan

    vlot en met vertroue te praat en gepaste woordeskat te gebruik in 'n verskeidenheid situasies soos: - telefoongesprekke - afsprake maak en kanselleer - bestellings plaas - persone voorstel

    vlot en met vertroue te praat en gepaste woordeskat te gebruik in 'n verskeidenheid situasies soos: - meegevoel oordra - aan groepgesprekke deelneem

    9. inligting, opinies en idees oordra deur 'n verskeidenheid aanbiedings

    vlot en met vertroue te praat in 'n verskeidenheid aanbiedings soos: - stories oorvertel - gedigte voordra - praatjies / eenvoudige toesprake

    vlot en met vertroue aan debatte deel te neem

  • 8 Afrikaans Second Language Syllabus Gr 8 and 9, NIED 2015

    9.2.2 Lees en reageer mondelings en skriftelik (insluitend literatuurstudie) Die tekste wat in die verskillende grade gebruik word, sal toeneem in lengte en moeilikheidsgraad en moet aanpas by die belangstelling en ontwikkelingsvlak van die leerders. Die aktiwiteite wat vir Graad 8 gelys is, kan ook in die daaropvolgende grade gebruik word. Gepaste Afrikaanse tekste wat handel oor onderwerpe wat in ander vakke behandel word, asook tekste oor interkurrikulêre kwessies, behoort gebruik te word vir die onderrig van leesvaardighede. Alhoewel die klem in die sekondêre fase op stilleesvaardighede val, moet die vaardigheid om verskillende tipes tekste voor te lees steeds ontwikkel en verfyn word. Leesonderrig moet egter nie net op die ontwikkeling van bepaalde leesvaardighede afgestem wees nie, maar moet veral op so 'n wyse aangepak word dat leerders dit geniet om te lees en lewenslange lesers sal word.

    ALGEMENE DOELSTELLINGS SPESIFIEKE DOELSTELLINGS

    Leerders sal:

    Graad 8 Graad 9 Teen die einde van Graad 8 behoort leerders in staat te wees om:

    Teen die einde van Graad 9 behoort leerders in staat te wees om:

    1. hardop lees (voorlees) met die doel om die betekenis van die teks oor te dra en mense te vermaak

    kort tekste van verskillende aard (storie, drama, koerantberig, woordeboekinskrywing, afkondiging, ens. ) vlot en akkuraat voor te lees

    woorde korrek uit te spreek 'n gepaste leestempo (ritme) te handhaaf

    'n groter verskeidenheid en langer tekste (gedigte, feitelike inhoud) as in Graad 8 vlot en akkuraat voor te lees

    moeiliker woorde korrek uit te spreek 'n gepaste leestempo te handhaaf intonasie en beklemtoning met groter vaardigheid

    te hanteer 2. gepaste leesstrategieë gebruik wanneer hulle 'n

    verskeidenheid van voorgeskrewe en ander beskikbare tekste lees (studielees, vluglees, soeklees)

    'n verskeidenheid tekste te lees met die doel om: - die onderwerp vas te stel - inligting uit te haal

    tekste te vluglees om 'n oorsig te kry soeklees te gebruik om spesifieke inligting en

    detail te vind betekenis, spelling en idiomatiese gebruik van

    woorde in woordeboeke na te slaan

    'n verskeidenheid tekste te lees met die doel om notas te maak

    tekste te vluglees om 'n oorsig te kry soeklees te gebruik om spesifieke inligting en

    detail te vind betekenis, spelling en idiomatiese gebruik van

    woorde in woordeboeke na te slaan

    3. verskillende tipes vrae onderskei en op gepaste wyse reageer

    op gepaste wyse te reageer op verskillende tipes vrae wat in eksamenvraestelle en toetse verwag kan word, bv. vrae wat oop antwoorde verwag, vrae wat slegs “ja” of “nee” verwag, gerigte skryfwerkopdragte, ens.

    op gepaste wyse te reageer op verskillende tipes vrae wat in eksamen-vraestelle en toetse verwag kan word, bv. vrae wat oop antwoorde verwag, vrae wat slegs “ja” of “nee” verwag, gerigte skryfwerk opdragte, ens.

  • 9 Afrikaans Second Language Syllabus Gr 8 and 9, NIED 2015

    9.2.2 Lees en reageer mondelings en skriftelik (insluitend literatuurstudie)

    ALGEMENE DOELSTELLINGS SPESIFIEKE DOELSTELLINGS

    Leerders sal:

    Graad 8 Graad 9 Teen die einde van Graad 8 behoort leerders in staat te wees om:

    Teen die einde van Graad 9 behoort leerders in staat te wees om:

    4. kortverhale en romans lees en daarop reageer op die volgende sleutelaspekte van tekste te reageer: - breë inhoud - volgorde van gebeure - storielyn - karakters

    op die volgende sleutelaspekte van tekste te reageer: - optrede (aksies) en gevolge - karakters en metodes van karakterisering - verhouding tussen karakters - tema - tydshantering

    5. dramas/eenbedrywe lees en daarop reageer op die volgende sleutelaspekte van dramatekste te reageer: - die basiese elemente van die drama (tema,

    handeling, dialoog, botsing/konflik, karakters, ruimte)

    - die bou van 'n drama (uiteensetting, verwikkeling, klimaks, ommekeer, ontknoping)

    op die volgende sleutelaspekte van dramatekste te reageer: - die basiese elemente van die drama (tema,

    handeling, dialoog, botsing/konflik, karakters, ruimte)

    - die bou van 'n drama (uiteensetting, verwikkeling, klimaks, ommekeer, ontknoping)

    6. gedigte lees, geniet, verstaan en analiseer

    informeel op die volgende aspekte in gedigte te reageer: - inhoud - personifikasie - metafore - vergelyking - rym, alliterasie en assonansie

    op die volgende aspekte in gedigte te reageer: - emosie/stemming wat in die gedigte uitgedruk

    word en by die leser gewek word - taalgebruik - houding van digter - personifikasie - vergelyking en metafore - rym, alliterasie en assonansie

    7. die letterlike betekenis van 'n teks verstaan letterlike betekenis van tekste te verduidelik verwantskap tussen woorde, frases en sinne uit te

    wys soos dit blyk uit skakelwoorde

    betekenis van tekste te verduidelik verwantskap tussen woorde, frases en sinne uitwys

    soos dit blyk uit skakelwoorde 8. tekste lees en ontleed met die doel om houdings,

    waardes en ander kwessies te verken subtiele betekenis van tekste te verduidelik subtiele betekenis van tekste te verduidelik,

    insluitend temas en simbole dialoog en beeldspraak in tekste te identifiseer en

    bespreek

  • 10 Afrikaans Second Language Syllabus Gr 8 and 9, NIED 2015

    9.2.2 Lees en reageer mondelings en skriftelik (insluitend literatuurstudie)

    ALGEMENE DOELSTELLINGS SPESIFIEKE DOELSTELLINGS

    Leerders sal:

    Graad 8 Graad 9 Teen die einde van Graad 8 behoort leerders in staat te wees om:

    Teen die einde van Graad 9 behoort leerders in staat te wees om:

    9. 'n verskeidenheid goed gestruktureerde paragrawe skryf

    beskrywende, verhalende en feitelike paragrawe te skryf

    goed gestruktureerde sinne te gebruik begin-, ontwikkeling- en slotparagrawe effektief te

    skryf

    beskrywende, verhalende en feitelike paragrawe te skryf

    goed gestruktureerde sinne te gebruik begin-, ontwikkeling- en slotparagrawe effektief te

    skryf 10. goed gestruktureerde, samehangende stukke skryf skryfstukke te beplan, struktureer en verbeter

    voordat die finale stuk geskryf word idees in 'n logiese en oortuigende wyse te koppel

    en te ontwikkel gepaste styl, trant en woordeskat in formele en

    informele skryfstukke te gebruik 11. 'n verskeidenheid kreatiewe formele en informele tekste skryf

    korter en langer formele en informele tekste te skryf, bv. briewe, verslae, artikels, toesprake, gedigte, strokiesverhale, dagboekinskrywings en inligtingsbrosjures

    (sien p. 17 vir lengte van tekste)

    korter en langer formele en informele tekste te skryf, bv. briewe, verslae, artikels, toesprake, gedigte, strokiesverhale, dagboekinskrywings en inligtingsbrosjures

    (sien p. 17 vir lengte van tekste) 12. verskillende soorte opstelle skryf die volgende tipes opstelle te skryf:

    - verhalend - beskrywend

    die volgende tipes opstelle te skryf: - verhalend - beskrywend - beredeneerd

    13. skriftelik op tekste en uittreksels reageer toepaslike inligting in tekste te vind om gerigte skryfwerkopdragte effektief uit te voer

    notas oor 'n gedig te skryf

    toepaslike inligting in tekste te vind om gerigte skryfwerkopdragte effektief uit te voer

    'n resensie te skryf oor 'n film 14. sal informatiewe tekste lees en daarop reageer puntsgewyse opsommings van tekste te maak idees in tekste te parafraseer en herformuleer om

    puntsgewyse en paragraafvorm opsommings te maak

  • 11 Afrikaans Second Language Syllabus Gr 8 and 9, NIED 2015

    9.2.3 Grammatika en taalgebruik Leerders moet algaande meer korrek spel en punktueer en gepaste taalstrukture korrek gebruik.

    ALGEMENE DOELSTELLINGS SPESIFIEKE DOELSTELLINGS

    Leerders sal:

    Graad 8 Graad 9 Teen die einde van Graad 8 behoort leerders in staat te wees om:

    Teen die einde van Graad 9 behoort leerders in staat te wees om:

    1. progressief meer korrek spel en punktuasie korrek gebruik

    die klanke, spelling en punktuasie van Afrikaans redelik korrek te gebruik

    moeilike en onbekende woorde na aanleiding van bekende woorde te skryf

    'n verskeidenheid naslaanbronne te gebruik om spelling na te slaan

    basiese lees- en skryftekens korrek te gebruik

    die klanke, spelling en punktuasie van Afrikaans toenemend meer korrek te gebruik

    moeilike en onbekende woorde na aanleiding van bekende woorde te skryf

    'n verskeidenheid naslaanbronne te gebruik om spelling na te slaan

    lees- en skryftekens korrek te gebruik 2. gepaste woordeskat effektief in verskillende

    situasies gebruik woordeskat duidelik en ondubbelsinnig te gebruik gepaste woordeskat vir 'n verskeidenheid

    persoonlike en sosiale funksies te gebruik die volgende tipes woorde te herken en gebruik: - sinonieme - antonieme - homonieme en homofone - mees gebruikte idiome en vaste uitdrukkings

    woordeskat duidelik en ondubbelsinnig te gebruik gepaste woordeskat vir 'n verskeidenheid

    persoonlike en sosiale funksies te gebruik die volgende tipes woorde te herken en gebruik: - sinonieme - antonieme - homonieme en homofone - algemene idiome en vaste uitdrukkings

  • 12 Afrikaans Second Language Syllabus Gr 8 and 9, NIED 2015

    9.2.3 Grammatika en taalgebruik (vervolg)

    ALGEMENE DOELSTELLINGS SPESIFIEKE DOELSTELLINGS

    Leerders sal:

    Graad 8 Graad 9 Teen die einde van Graad 8 behoort leerders in staat te wees om:

    Teen die einde van Graad 9 behoort leerders in staat te wees om:

    3. gepaste grammatikale strukture gebruik die volgende grammatikale strukture mondelings en skriftelik te gebruik: - selfstandige naamwoorde - voorsetsels - voornaamwoorde - werkwoorde en bywoorde - die aktiewe en passiewe vorm - voegwoorde - direkte en indirekte rede - byvoeglike naamwoorde - trappe van vergelyking - dubbele ontkenning - sinsoorte - sinsdele - tydsvorme - woordorde

    die volgende grammatikale strukture mondelings en skriftelik te gebruik: - selfstandige naamwoorde - voorsetsels - voornaamwoorde - werkwoorde en bywoorde - die aktiewe en passiewe vorm - voegwoorde - direkte en indirekte rede - byvoeglike naamwoorde - trappe van vergelyking - dubbele ontkenning - sinsoorte - sinsdele - tydsvorme - woordorde

    4. naslaanbronne progressief meer vaardig en akkuraat gebruik

    woordeboeke en ander beskikbare naslaanwerke te gebruik om spelling, betekenis en addisionele inligting na te slaan, soos afkortings, idiomatiese uitdrukkings, woordsoort, ens

    elektroniese bronne (waar beskikbaar) te gebruik vir naslaandoeleindes

    woordeboeke en ander beskikbare naslaanwerke te gebruik om spelling, betekenis en addisionele inligting na te slaan, soos afkortings, idiomatiese uitdrukkings, woordsoort, ens

    elektroniese bronne (waar beskikbaar) te gebruik vir naslaandoeleindes

  • 13 Afrikaans Second Language Syllabus Gr 8 and 9, NIED 2015

    10. Assessering 'n Leerdergerigte kurrikulum en leerdergerigte onderrig maak gebruik van 'n breë verskeidenheid kennis en vaardighede wat relevant is vir 'n kennis-gebaseerde samelewing. Die basiese vaardighede in die sillabus omskryf die kennis en vaardighede waaroor 'n leerder moet beskik as 'n gevolg van die onderrig-leerproses, asook watter vaardighede geassesseer sal word. Die bedoeling is dat die kurrikulum op leer moet fokus, nie op assessering en eksaminering nie. Die funksie van assessering is om leer te ondersteun. 10.1 Deurlopende assessering

    'n Verskeidenheid van formele en informele deurlopende assesserings is nodig om 'n volledige prentjie te gee van 'n leerder se vordering en prestasie in alle vakke. Deurlopende assessering moet duidelik, eenvoudig en maklik hanteerbaar wees en uitdruklik geanker wees in leerdergerigte beginsels en praktyk. Onderwysers moet betroubare en geldige inligting verkry oor 'n leerder se prestasie in die basiese vaardighede. Die inligting wat versamel word oor die leerders se vordering en prestasie behoort gebruik te word om terugvoer te gee aan die leerders oor hul sterk en swak punte, en waarom, waar en hoe hulle nodig het om harder te probeer. Die ouers moet gereeld ingelig word oor die vordering van hul kind, aangemoedig word om prestasies te beloon, en voorstelle ontvang oor hoe hulle hul kind se leeraktiwiteite kan ondersteun. Die leerder se vordering en prestasies in alle vakke moet aan die ouers gerapporteer word deur middel van die skoolrapport. 10.2 Formatiewe en summatiewe assessering Die twee vorme van assessering wat gebruik word, is formatiewe deurlopende assessering en summatiewe assessering. Formatiewe deurlopende assessering is enige assessering wat gedurende die skooljaar gedoen word ten einde leer te verbeter en die onderrig-leerproses te help vorm en rig. Assessering is formatief omdat die waarnemings wat gemaak word en die inligting wat verkry word, gebruik word om leiding te gee aan die leerder sowel as die onderrig- en leerproses. Assessering het formatiewe waarde vir leerders as en wanneer:

    - dit gebruik word om leerders te motiveer om hulle kennis en vaardighede uit te brei, waardes te vestig en gesonde studiegewoontes te bevorder;

    - assesseringstake leerders help om probleme op intelligente wyse op te los deur dit wat hulle geleer het, toe te pas;

    - die onderwyser die inligting gebruik om onderrigmetodes en –materiaal te verbeter. Summatiewe assessering is enige assesering wat aan die einde van die skooljaar gedoen word en gebaseer is op die akkumulasie van die vordering en prestasies van die leerder dwarsdeur die jaar in 'n gegewe onderwerp, tesame met enige einde-van-die-jaar toetse of eksamens. Die resultaat van die summatiewe assessering is 'n einde-van-jaar bevorderingsgraad. 10.3 Informele en formele metodes Die onderwyser moet vasstel hoe goed elke leerder die basiese vaardighede bemeester wat in die vaksillabus beskryf word. Dit kan in 'n groot mate op 'n informele wyse gedoen word deur gestruktureerde waarneming van elke leerder se vordering in leersituasies en aktiwiteite waartydens hulle dinge ondersoek, verskynsels en data interpreteer, kennis toepas en kommunikeer. Wanneer dit nodig is om assessering meer formeel te struktureer, moet die onderwyser sover as moontlik situasies gebruik wat soortgelyk is aan gewone leer- en praktyksituasies om die vaardigheid van die leerder te assesseer. Formele geskrewe en mondelinge toetse kan gebruik word om 'n beperkte reeks vaardighede te assesseer en behoort dus nie baie tyd in beslag te neem nie. Kort toetse moet beperk word tot 'n deel van 'n periode en slegs in uitsonderlike gevalle 'n hele periode gebruik.

  • 14 Afrikaans Second Language Syllabus Gr 8 and 9, NIED 2015

    10.4 Evaluering Inligting verkry uit informele en formele deurlopende assessering moet deur die onderwyser gebruik word om vas te stel in watter gevalle dit nodig is om metodes en materiaal aan te pas by die individuele vordering en behoeftes van elke leerder. Aan die einde van 'n bepaalde hoofafdeling van die werk en aan die einde van elke termyn moet die onderwyser saam met die kinders die leerproses evalueer in terme van voltooide take, deelname, wat die leerders geleer het, en wat gedoen kan word om voortdurend die werkatmosfeer en prestasies van die klas te verbeter. 10.5 Kriteria-gerigte assessering Wanneer punte toegeken word in deurlopende assessering is dit belangrik dat die leerder se werklike vlak van prestasie ten opdigte van die basiese vaardighede in die sillabus, en nie ten opsigte van die ander leerders nie, weerspieël word. Graadomskrywings moet vir elke vak vir elke jaar ontwikkel word. Dit is belangrik dat onderwysers saamwerk sodat hulle 'n gemeenskaplike begrip van die graadomskrywings ontwikkel en dit eenvormig toepas in deurlopende assessering. Slegs dan sal die assessering betroubaar wees. 10.6 Graadomskrywings Die leerder se bemeestering van die basiese vaardighede wat in die sillabus aangedui is, sal met die letters A – E en U aangedui word. A verteenwoordig die hoogste gradering en E die laagste. In gevalle waar die leerder nie die minimum hoeveelheid basiese vaardighede kon bereik nie, sal 'n U (ungraded) toegeken word. Die verband tussen die gradering en die basiese vaardighede word in die tabel hier onder aangedui.

    GRAAD GRAAD-

    INTERVALLE (%)

    OMSKRYWING

    A 80-100% Bemeester basiese vaardighede uitsonderlik goed. Die leerder is uitsonderlik goed in alle vaardighede.

    B 70-79% Bemeester basiese vaardighede baie goed. Die leerder is hoogs vaardig in die meeste vaardighede.

    C 60-69% Bemeester basiese vaardighede goed.

    D 50-59% Bemeester die basiese vaardighede bevredigend.

    E 40-49% Bemeester 'n voldoende hoeveelheid basiese vaardighede om die minimum vaardigheidsvlak te oorskry.

    U 0-39% Ongegradeer.

    10.7 Die uitvoer en byhou van assessering Deurlopende assessering moet aan die begin van die jaar beplan word en so eenvoudig as moontlik gehou word. Punte wat toegeken word vir klasaktiwiteite, praktiese aktiwiteite, projekwerk, opdragte, huiswerk en kort toetse mag deurlopende assessering aangeteken word. Hierdie punte moet aan die ouers gerapporteer word deur die skoolrapport aan die einde van elke kwartaal. 10.8 Assesseringsdoelstellings

    10.8.1 Luister en reageer skriftelik en mondelings

    Die leerder behoort in staat te wees om: 1) na inligting te luister en dit te verstaan 2) 'n spreker se hoofpunte te herken en ondersteunende detail en voorbeelde identifiseer 3) gepaste woordeskat te gebruik om effektief te kommunikeer 4) effektief en krities aan groepbesprekings en debatte deel te neem

  • 15 Afrikaans Second Language Syllabus Gr 8 and 9, NIED 2015

    10.8.2 Lees en reageer skriftelik en mondelings

    Die leerder behoort in staat te wees om: 1) hardop te lees om begrip van die teks oor te dra 2) spesifieke inligting te verkry deur stillees van 'n verskeidenheid tekste 3) 'n verskeidenheid tekste te lees en daarop te reageer 10.8.3 Deurlopende (kreatiewe) skryfwerk

    Die leerder behoort in staat te wees om: 1) enkelvoudige, saamgestelde en veelvoudige sinne te skryf 2) goed gestruktureerde paragrawe te skryf 3) 'n verskeidenheid formele en informele kreatiewe skryftake uit te voer 4) 'n aanvoeling te toon vir die gehoor en doel 10.8.4 Grammatika en taalgebruik

    Die leerder behoort in staat te wees om: 1) korrekte spelling, punktuasie en grammatikale strukture te gebruik 2) gepaste en verbeeldingryke woordeskat en idiome te gebruik 3) verskillende woordsoorte effektief te gebruik 4) 'n verskeidenheid sinstrukture te gebruik

    10.9 Deurlopende assessering: Verdere riglyne

    'n Spesifieke aantal deurlopende assesseringsaktiwiteite moet per termyn nagesien en aangeteken word. Hierdie deurlopende assessering moet noukeurig beplan word en volgens 'n nasienskema gemerk word. Die kriteria wat gebruik word om ander aktiwiteite as toetse te assesseer, moet voor die assesseringsaktiwiteit aan die leerder gegee word. Bewyse van goeie, gemiddelde en swak werk deur leerders moet tot die einde van die volgende jaar by die skool gehou word.

    10.9.1 Luister en praat Leerders se luisterbegrip moet ten minste twee keer per termyn formeel getoets word. Vir hierdie doel sal onderwysers telkens 'n luistertoets moet opstel wat skriftelik beantwoord word. Die punte word aangeteken in die kolomme vir Luisterbegrip op die Deurlopende Assesseringspuntelys. Leerders se praatvaardigheid in 'n voorbereide praatjie/toespraak moet ten minste een keer per termyn bepunt word. Onvoorbereide praataktiwiteite moet ook een maal per termyn bepunt word. Die punte word aangeteken in die toepaslike kolomme op die Deurlopende Assesseringspuntelys.

    10.9.2 Lees en literatuurstudie Hardoplees moet steeds onderrig word, maar die assessering daarvan dra nie by tot die formele deurlopende assesseringspunt nie. Die onderwyser kan begrip van die voorgelese gedeelte toets deur enkele vrae te vra wat die leerder mondelings moet beantwoord, maar dit is belangrik om daarop te let dat die formele toetsing van begrip in die Lees en Gerigte Skryfwerk-take gedoen word. Leerders se begrip van die voorgeskrewe literêre werke moet formeel getoets word. Ten minste twee kort take of toetse oor die voorgeskrewe literatuur moet per termyn bepunt word. Die punte word in die toepaslike kolomme op die Deurlopende Assesseringspuntelys aangeteken. Die studie van literatuur bestaan uit twee aspekte: prosa en poësie. Beide prosa en gedigte moet deel uitmaak van mondelinge toetsing en moet ook skriftelik getoets word.

  • 16 Afrikaans Second Language Syllabus Gr 8 and 9, NIED 2015

    Prosa (roman of kortverhale of drama) Die inhoud moet informeel bestudeer word wat betref karakters, verhaalverloop, gebeure en gevolge. Geskrewe vrae moet kontekstueel wees. Leerders behoort in staat te wees om die vrae te beantwoord deur die teks te raadpleeg. Gedigte Leerders behoort geleer te word om gedigte te waardeer en te geniet. Om dit te bereik, is dit belangrik dat die leerders die inhoud van 'n gedig verstaan. Gedigte moet nie gememoriseer word nie. Leerders moet eerder gelei word om die gedigte met gevoel en 'n interpretasie van die emosies wat ter sprake is te lees. Voorgeskrewe leeswerk per graad: Graad 8: 5 gedigte (verpligtend) en 'n seleksie van 3 kortverhale OF 1 kort roman (jeugverhaal) OF 1 drama per jaar Graad 9: 8 gedigte (verpligtend) en 'n seleksie van 4 kortverhale OF 1 kort roman (jeugverhaal) OF 1 drama per jaar 10.9.3 Lees en gerigte skryfwerk Ten minste een taak wat uit 'n leesstuk met 'n verskeidenheid tipes vrae bestaan moet per termyn deur die onderwyser gemerk word en die punte ingedra word op die Deurlopende Assesseringspuntelys. Die vrae kan vrae insluit wat kennis van die grammatika toets. Dit is egter belangrik om daarop te let dat grammatikale kennis altyd in sinsverband getoets moet word. Die vrae moet ook begrip toets. 10.9.4 Deurlopende skryfwerk Ten minste een opstel en een korter skryfstuk per termyn moet volledig nagesien word en die punte op die Deurlopende Assesseringspuntelys aangeteken word. Die onderstaande aanduiding van die lengte van skryfstukke is op die verskillende grade van toepassing: Opstelle: Graad 8: 180-200 woorde Graad 9: 200-250 woorde Korter skryftake: Graad 8: 120-150 woorde Graad 9: 150-180 woorde 10.9.5 Samevatting van Deurlopende Assessering:

    Vaardigheid Punte Totaal

    1. Luister & Praat Luisterbegrip (10 x 2) 20 Onvoorbereide praat 10 Voorbereide toespraak 10 Totaal: 40 2. Lees en gerigte skryfwerk Lees en gerigte skryfwerktaak 20 Totaal: 20 3. Deurlopende skryfwerk Opstel 10 Korter skryfstuk 10 Totaal: 20 4. Literatuurstudie Taak of toets (10 x 2) 20 Totaal: 20

    TOTAAL 100

  • 17 Afrikaans Second Language Syllabus Gr 8 and 9, NIED 2015

    10.10 Jaareindeksamen Aan die einde van Graad 8 sal daar 'n interne jaareindeksamen geskryf word en aan die einde van Graad 9 'n semi-nasionale eksamen. Die vraestelle vir Graad 9 sal deur die DNEA opgestel en versprei word, maar in die streke gemerk word. Die doel van hierdie eksamen is om vas te stel in watter mate elke leerder die doelstellings vir die jaar bemeester het. Die eksamen moet nie meer as twee weke in beslag neem nie. Die jaareindeksamen sal uit vier vraestelle bestaan:

    Vraestel Vrae Tyd Punte

    Vraestel 1 Lees en gerigte

    skryfwerk

    Vraestel 1 bestaan uit twee afdelings, wat dieselfde gewigswaarde het. 'n Verskeidenheid beskrywende, verhalende, argumenterende of feitelike leesstukke moet gekies word en toepaslike vrae aan die hand daarvan gestel word

    Afdeling A - Lees Deel 1: 'n Leesstuk (350-400 woorde) wat kort antwoorde, invul antwoorde of koppeling van inligting verwag en leerders se vermoë toets om te vluglees (4 punte) Deel 2: Leesstuk (500 woorde) met 3 meerkeuse vrae wat begrip toets (3 punte) en kort begripsvrae wat langer en korter antwoorde verwag (7 punte) (Totaal: 10 punte) Deel 3: Cloze toets of leesstuk (350-400 woorde) met vrae wat grammatika in konteks toets. (6 punte)

    Section B - Gerigte Skryfwerk Drie vrae sal gevra word na aanleiding van verskillende tipes tekste. Deel 1: 'n Teks van 170-200 woorde: invul van 'n vorm (10÷2 = 5 punte) Deel 2: 'n Teks van 450 woorde: wat 'n opsomming (puntsgewys of paragraafvorm) van ongeveer 100 woorde vereis (7 punte) Deel 3: 'n Teks van 450 woorde: gerigte skryfwerkstuk van 150 woorde (byvoorbeeld 'n brief, artikel, verslag, paragraaf of dialoog.) (8 punte)

    2 uur

    20

    20

    Totaal: 40

    Vraestel Vrae Tyd Punte

    Vraestel 2

    Deurlopende

    skryfwerk

    Vraestel 2 bestaan uit 2 afdelings. Daar sal van die leerder verwag word om op kreatiewe wyse te reageer, en sy/haar verbeelding en 'n gepaste skryfstyl te gebruik. Die vrae kan opstelle, paragrawe, briewe, verslae, dialoë, ens. vereis. Afdeling A: (25 punte) Leerders sal 'n langer skryfstuk oor een van 6 onderwerpe skryf, wat beskrywende, verhalende en beredeneerde opstelle kan insluit. (Graad 8: 180-200 woorde, Graad 9: 200-250 woorde Afdeling B: (15 punte) 'n Korter skryfstuk van 120-150 woorde in Graad 8, 150-180 woorde in Graad 9, sal verwag word. Leerders sal een van vier onderwerpe kies om 'n formele of informele brief, verslag of resensie te skryf.

    1 uur 30 minute

    25

    15

    (40÷2)

    Totaal: 20

  • 18 Afrikaans Second Language Syllabus Gr 8 and 9, NIED 2015

    Vraestel Vrae Tyd Punte

    Vraestel 3 Luister-begrip

    Vraestel 3 bestaan uit 2 afdelings. Tekste sal tussen 300 en 500 woorde beslaan en die totale aantal woorde sal nie meer as 1500 wees nie. Afdeling 1: Deel 1: Vyf kort stellings met vrae wat een-woord-antwoorde verwag (180-200 woorde) (5 punte) Deel 2: Teks van 400 woorde. Vyf meerkeuse of waar/onwaar vrae. (5 punte) Afdeling 2: Deel 1: Teks van 400 woorde. Leerders sal reageer op vrae wat kort antwoorde verwag. (5 punte) Deel 2: Teks van 400 woorde. Leerders sal reageer op vrae wat volsin-antwoorde verwag en toepassing insluit. (5 punte)

    Ongeveer

    30 min.

    Totaal:

    20

    Vraestel Vrae Tyd Punte Vraestel 4

    Letterkunde Hierdie vraestel sal uit 3 afdelings bestaan (poësie, prosa en drama). Elke afdeling sal twee konteksktuele vrae van 20 punte bevat. Leerders moet een vraag beantwoord in elk van 2 afdelings; die poësievraag is verpligtend.

    Leerders sal getoets word ten opsigte van algemene begrip van die breë inhoud, verloop van gebeure, karakters en hulle verwantskap, aksie en gebeure, hooftema en plot.

    1 uur

    40÷2 = 20

  • 19 Afrikaans Second Language Syllabus Gr 8 and 9, NIED 2015

    10.10.2 Verband tussen assesseringsdoelstellings en die vraestelle

    Assesseringsdoelstellings Deurlopende assessering

    Vraestel 1 Vraestel 2 Vraestel 3 Vraestel 4

    Luister en reageer 1 √ √ Luister en reageer 2 √ √ Luister en reageer 3 √ √ Luister en reageer 4 √ √ Lees en reageer 1 √ Lees en reageer 2 √ √ √ Lees en reageer 3 √ √ √ Deurlopende skryfwerk 1 √ √ Deurlopende skryfwerk 2 √ Deurlopende skryfwerk 3 √ √ Deurlopende skryfwerk 4 √ √ √ Grammatika en taalgebruik 1 √ √ √ √ Grammatika en taalgebruik 2 √ √ √ √ Grammatika en taalgebruik 3 √ √ √ √ Grammatika en taalgebruik 4 √ √ √ √ 10.11 Promosiepunt Deurlopende assessering sal 50% bydra tot die finale jaarpunt en 'n interne eksamen aan die einde van die jaar sal 50% tel. [50 + 50 = 100]. Die gewigswaarde van elke komponent is soos volg:

    KOMPONENT OMSKRYWING PUNTE GEWIGSWAARDE

    Deurlopende assessering Verskeie vaardighede 100 50%

    Eksamen

    Vraestel 1 40 20% Vraestel 2 20 10% Vraestel 3 20 10% Vraestel 4 20 10%

    Totaal: 100

  • 20 Afrikaans Second Language Syllabus Gr 8 and 9, NIED 2015

    11. WOORDELYS

    Deurlopende Assesseringspunt: die totale punt wat in al die vaardighede oor die drie termyne versamel is

    Deurlopende skryfwerk: langer en korter skryfstukke soos opstelle, briewe, verslae, dialoë Formele deurlopende assessering: geskied tydens gestruktureerde toetsing onder gekontroleerde

    omstandighede Gerigte skryfwerk: korter skryfstukke wat op stimulusmateriaal gebaseer is Informele deurlopende assessering: geskied tydens die les en vorm 'n integrale deel van die onderrig van

    elke dag Interne eksamen: 'n eksamen wat deur die onderwyser opgestel word en deur die

    vakhoof gemodereer word

    Kronologiese orde: die orde waarin gebeure plaasvind

    Kommunikatiewe: om inligting, nuus, idees op 'n interaktiewe wyse uit te ruil Leesstrategieë: leesprosesse en –vaardighede Promosiepunt: die gemiddeld van die deurlopende assessering en finale eksamenpunt Soeklees: om slegs vir spesifieke inligting in 'n teks te soek Trimesterpunt: die totale punt wat in al die vaardighede in een termyn versamel is Vluglees: om 'n teks baie vlugtig te lees om 'n oorsig te kry Voorspel: om te sê of te raai wat gaan gebeur voordat 'n teks volledig gelees is

  • 21

    BYLAE A: MERKSKEMA: PRAATVAARDIGHEID Ken vir elke kategorie 'n punt toe uit 10. Deel die totaal deur 3 om 'n finale punt uit 10 te kry.

    Punte Korrektheid Vlotheid Toepaslikheid

    9-10

    Baie goeie en wye woor-deskat; feitlik geen sins-boufoute nie; duidelike en korrekte uitspraak van woorde

    Kommunikeer eie idees met vertroue; goed ontwikkelde idees en persoonlike gevoelens; idees, gevoelens en inligting vloei gemaklik

    In staat tot gepaste taalgebruik vir verskillende onderwerpe en gehore

    7-8

    Wye woordeskat; geringe sinsboufoute; geringe foute in uitspraak, praat duidelik

    Praat met 'n mate van vertroue en gemak; kan idees en persoonlike gevoelens ontwikkel

    Gebruik meestal gepaste woordeskat en sinstrukture

    5-6

    Bevredigende woordeskat; algemene foute in sinsbou en uitspraak; praat redelik duidelik

    Praat met 'n mate van huiwering, maar kan idees en gevoelens oordra

    Kan gepaste woordeskat en taalstrukture in alledaagse situasies gebruik

    3-4

    Beperkte woordeskat; talle foute in sinsbou en uit-spraak; swak kommunikasie

    Huiwerig om te praat; sukkel om duidelik te kommuni-keer; idees deurmekaar

    Kan slegs in baie bekende, alledaagse situasies geskikte woordeskat en taalstrukture gebruik

    1-2

    Baie beperkte woordeskat; benodig baie hulp van onderwyser

    Het baie aanmoediging en hulp nodig om te praat

    Woordeskat en taalgebruik selde toepaslik

    Korrektheid: Korrekte woordeskat en sinsbou Vlotheid: Die korrekte hantering van taal, met gemak Toepaslikheid: Kennis en gebruik van woordeskat wat van toepassing is vir bepaalde hoorders in

    bepaalde situasies

  • BYLAE B: MERKSKEMA: DEURLOPENDE SKRYFWERK

    JSC AFRIKAANS TWEEDE TAAL

    Totaal 15 INHOUD EN VORM

    TA

    AL

    EN

    ST

    YL

    1 2 3 4 5 Verbeeldingryke ge-bruik van woorde-skat; idioom en sinsbou feitlik fout-loos; aanbieding en register feitlik fout-loos

    Vloeiende en geskikte gebruik van woordeskat en idioom; enkele kleiner foute; feitlik korrekte aanbieding en register

    Eenvoudige sinne; verbindingstruktuur wel korrek gebruik; onvoldoende woor-deskat; beperkte idioom; foute kom voor maar belemmer nie begrip nie; aan-bieding en register toon leemtes

    Idioom- en sinsbou-foute veroorsaak verwarring; beperkte en/of nie-paslike woordeskat; aanbie-ding erg hinderlik; register onvanpas

    Totale onvermoë om te kommuni-keer; gebrekkige woordeskat; onvolledige sinne; geen skryftegnieke; foute oorweldigend

    1

    Oorspronklik; instruksies ten volle uitgevoer; inligting korrek geïnterpreteer; vorm uiters gepas

    13-15 11-12 9-10 8 (6-7)

    2

    Oortuigend; die meeste instruksies is korrek uitgevoer; die meeste inligting is korrek geïnterpreteer; afwykings affekteer nie die teks as geheel nie; vorm geskik

    11-12 9-10 8 6-7 (5)

    3

    Oortuigend; sommige instruksies is uitgevoer; afwykings kom voor; nierelevante inligting word gebruik; vorm aanvaarbaar; doodgewone, gemiddelde inhoud

    9-10 8 6-7 5 (4)

    4

    Inhoud slegs plek-plek relevant; afwykings pla; die meeste instruksies nie uitgevoer nie; yl, affekteer inhoud erg; vorm toon leemtes, herhalend, nie juis inhoud nie

    8 6-7 5 4 3

    5

    Deurmekaar; heeltemal nie relevant nie; geen instruksies uitgevoer nie; geen vorm; waninterpretasie van tema; onsamehangend

    (6-7) 5 4 3 1-2

  • BYLAE C: MERKSKEMA: DEURLOPENDE SKRYFWERK

    JSC AFRIKAANS TWEEDE TAAL

    Totaal 25 INHOUD EN VORM

    TA

    AL

    EN

    ST

    YL

    1 2 3 4 5 Verbeeldingryke ge-bruik van woorde-skat; idioom en sinsbou feitlik fout-loos; aanbieding en register feitlik fout-loos

    Vloeiende en geskikte gebruik van woordeskat en idioom; enkele kleiner foute; feitlik korrekte aanbieding en register

    Eenvoudige sinne; verbindingstruktuur wel korrek gebruik; onvoldoende woor-deskat; beperkte idioom; foute kom voor maar belemmer nie begrip nie; aan-bieding en register toon leemtes

    Idioom- en sinsbou-foute veroorsaak verwarring; beperkte en/of nie-paslike woordeskat; aanbie-ding erg hinderlik; register onvanpas

    Totale onvermoë om te kommuni-keer; gebrekkige woordeskat; onvolledige sinne; geen skryftegnieke; foute oorweldigend

    1

    Oorspronklik; instruksies ten volle uitgevoer; inligting korrek geïnterpreteer; vorm uiters gepas

    22-25 20-21 17-19 14-16 (11-13)

    2

    Oortuigend; die meeste instruksies is korrek uitgevoer; die meeste inligting is korrek geïnterpreteer; afwykings affekteer nie die teks as geheel nie; vorm geskik

    20-21 17-19 14-16 11-13 (8-10)

    3

    Oortuigend; sommige instruksies is uitgevoer; afwykings kom voor; nierelevante inligting word gebruik; vorm aanvaarbaar; doodgewone, gemiddelde inhoud

    17-19 14-16 11-13 8-10 5-7

    4

    Inhoud slegs plek-plek relevant; afwykings pla; die meeste instruksies nie uitgevoer nie; yl, affekteer inhoud erg; vorm toon leemtes, herhalend, nie juis inhoud nie

    14-16 11-13 8-10 5-7 3-4

    5

    Deurmekaar; heeltemal nie relevant nie; geen instruksies uitgevoer nie; geen vorm; waninterpretasie van tema; onsamehangend

    (11-13) 8-10 5-7 3-4 1-2

  • BYLAE D: MERKSKEMA: DEURLOPENDE SKRYFWERK

    JSC AFRIKAANS TWEEDE TAAL

    Totaal 10 INHOUD EN VORM

    TA

    AL

    EN

    ST

    YL

    1 2 3 4 5 Verbeeldingryke ge-bruik van woorde-skat; idioom en sinsbou feitlik fout-loos; aanbieding en register feitlik fout-loos

    Vloeiende en geskikte gebruik van woordeskat en idioom; enkele kleiner foute; feitlik korrekte aanbieding en register

    Eenvoudige sinne; verbindingstruktuur wel korrek gebruik; onvoldoende woor-deskat; beperkte idioom; foute kom voor maar belemmer nie begrip nie; aan-bieding en register toon leemtes

    Idioom- en sinsbou-foute veroorsaak verwarring; beperkte en/of nie-paslike woordeskat; aanbie-ding erg hinderlik; register onvanpas

    Totale onvermoë om te kommuni-keer; gebrekkige woordeskat; onvolledige sinne; geen skryftegnieke; foute oorweldigend

    1

    Oorspronklik; instruksies ten volle uitgevoer; inligting korrek geïnterpreteer; vorm uiters gepas

    9-10 8 7 6 5

    2

    Oortuigend; die meeste instruksies is korrek uitgevoer; die meeste inligting is korrek geïnterpreteer; afwykings affekteer nie die teks as geheel nie; vorm geskik

    8 7 6 5 4

    3

    Oortuigend; sommige instruksies is uitgevoer; afwykings kom voor; nierelevante inligting word gebruik; vorm aanvaarbaar; doodgewone, gemiddelde inhoud

    7 6 5 4 3

    4

    Inhoud slegs plek-plek relevant; afwykings pla; die meeste instruksies nie uitgevoer nie; yl, affekteer inhoud erg; vorm toon leemtes, herhalend, nie juis inhoud nie

    6 5 4 3 2

    5

    Deurmekaar; heeltemal nie relevant nie; geen instruksies uitgevoer nie; geen vorm; waninterpretasie van tema; onsamehangend

    5 4 3 2 1

  • DEURLOPENDE ASSESSERINGSPUNTELYS: AFRIKAANS TWEEDE TAAL

    GRAAD: 8 & 9 KLASGROEP: _______________ JAAR: ____________ SKOOL: ________________________________________ ONDERWYSER: _________________________________________ NAAM T

    rim

    este

    r

    Luister en Praat Lees en Gerigte

    Skryfwerk

    Deurlopende Skryfwerk

    Literatuur-studie

    Tri

    mes

    terp

    unt

    Tot

    ale

    Tri

    mes

    terp

    unt

    Gem

    . Tri

    mes

    terp

    unt (

    300÷

    6)

    Eks

    amen

    punt

    Pro

    mos

    iepu

    nt

    Lui

    ster

    begr

    ip

    Lui

    ster

    begr

    ip

    Onv

    oorb

    erei

    de p

    raat

    Voo

    rber

    eide

    pra

    at

    TO

    TA

    AL

    Taa

    k

    TO

    TA

    AL

    Kor

    t stu

    k

    Lan

    ger

    stuk

    TO

    TA

    AL

    Taa

    k 1

    Taa

    k 2

    TO

    TA

    AL

    10 10 10 10 40 20 20 10 10 20 10 10 20 100 300 50 50 100

    1 2 3

    1 2 3

    1 2 3

    1 2 3

    1 2 3

    1 2 3

  • The National Institute for Educational Development Private Bag 2034 Okahandja NAMIBIA Telephone: +264 62 509000 Facsimile: +264 62 5090073 E-mail: [email protected] Website: http://www.nied.edu.na