USABILITY &USER-CENTERED

DESIGNMieke Hoing

2

MIEKE HOING Sinds maart 2008:

Onderwijstechnoloog /Bb ondersteunerKdg / DLO

Aug 2005 – feb 2008:(certified) usability designerHuman Interface Group

2000 – 2005:Germaanse taal en letterkunde – computerlinguïstiekUniversiteit Antwerpen

3

HUMAN INTERFACE GROUP

Opgericht in 1992 door Christel Dehaes & Kris Vanstappen

Gespecialiseerd in gebruiksvriendelijkheid van ICT oplossingen (zowel hard- als software)

Diensten +40 werknemers: humane

wetenschappers!

4

PROJECTEN

Documentatie bij iDTV Digibox & Digicorder

Gebruikerstesten (o.a. bij blinden en slechtzienden)www.ond.vlaanderen.be/Studietoelagen

Gebruikerstesten (internationaal)http://eur-lex.europa.eu

Usability audit www.extrafilm.be

Gebruikersobservaties, interface design, gebruikerstesten en standaardisering

TX-MAX boordcomputer (touch-screen) TX-CONNECT back-office software:

tracking & tracing, fleet management, … (webapplicatie)

5

WAT IS USABILITY?

6

WAT IS USABILITY? Gebruiksgemak, efficiëntie, … Begrijpen hoe een toepassing of product

werkt Makkelijk, efficiënt, aangenaam, …een

toepassing of product kunnen gebruiken Positive user experience

7

GESCHIEDENIS VAN USABILITY

1946: Eniac omvang van enkele kamers -

19000 vacuüm buizen - 30 ton voor het berekenen van

kogelbanen met verschillende soorten geschut

klaarmaken voor één bepaalde berekening duurde 2 dagen

beperkt aantal opgeleide gebruikers

2008: MacBook Air 32.5 x 22.7 cm – 1.94 cm dik

– 1.360 kg eindeloos veel functies:

surfen, mail, tekstverwerking, muziek, filmbewerking, e-banking, …

berekeningen in fractie van seconde

zeer groot aantal niet-opgeleide gebruikers

8

USER-CENTERED DESIGN

Doel = usability Methode = user-centered design

9

USER-CENTERED DESIGN ≠ de gebruiker de

gebruikersinterfaces laten ontwikkelen, de documentatie laten schrijven, en de opleiding laten geven

= de gebruiker betrekken bij de ontwikkeling, en de toepassing zo ontwikkelen dat de gebruiker er optimaal mee kan werken

10

USER-CENTERED DESIGN

= iteratief proces!

Gebruikers-, taak- en

omgevingsanalyse

InterfaceontwerpEvalueren

11

GEBRUIKERS-, TAAK- EN OMGEVINGSANALYSE “To build a successful product you must

understand the people who will use your product (users), the work they do (their goals and tasks), and the situations they work in (their physical, social and cultural environments)”

JoAnn T. Hackos and Janice C. Redisch, User and Task Analysis for Interface Design, 1998

12

GEBRUIKERS-, TAAK- EN OMGEVINGSANALYSE Gebruikersanalyse

gebruikersprofielen Omgevingsanalyse:

Fysieke omgeving Sociale omgeving Culturele omgeving

Taakanalyse: Prioriteit Tijdsduur Frequentie Continuïteit Moeilijkheidsgraad Volgorde …

Welke hulpmiddelen worden er nu gebruikt om taken uit te voeren?

Hoe hebben gebruikers geleerd hoe ze taken moeten uitvoeren?

13

GEBRUIKERS-, TAAK- EN OMGEVINGSANALYSE Methode: gebruikersobservaties

Think aloudProbing

Observaties ≠ conclusiesObservaties: wat de gebruiker doetConclusies: jouw subjectieve

interpretatie ervan Output: observatierapport

14

INTERFACE ONTWERP Input:

gebruikersprofielen en taakbeschrijvingen

Conceptueel ontwerp: moet aansluiten bij mentaal

model van de gebruikers vroeg, ruw model gebruik van metaforen ontwerp meerdere

conceptuele modellen en test ze bij de eindgebruiker

Navigatie-ontwerp Output: maquette (evt.

prototype)

15

CONCEPTUEEL ONTWERPMenubalkWerkbalk

MailAgendaContactpersonenTaken

Mappen

Overzicht

Detail

16

ONTWERP VAN INFORMATIEARCHITECTUUR Methode: cardsorting Doel: informatiearchitectuur die

afgestemd is op mentaal modelvan de gebruikers

Kaartjes met labels/items Eindgebruiker moet categoriseren in voor

hem betekenisvolle groepen Groepen benoemen Wat gebruikers zeggen tijdens cardsorting

is even belangrijk als de categorisering zelf

17

EVALUEREN Methode: gebruikerstesten Eindgebruikers enkele vooraf uitgewerkte

scenario’s (taken) laten uitvoeren in de (interactieve) maquette

Combinatie van: Observatie Think aloud Probing Vragenlijst

Output: Testrapport Herwerkte maquette

18

EVALUEREN Hoeveel gebruikers testen?

Geen statistische gegevens

19

GEBRUIKERSTESTEN Voorbereiding: testplan

Welk gedeelte van de toepassing wordt

getest + welk stadium in ontwikkeling

Doel

Gebruikers (cfr. profielen)

Testlocatie

Testtaken / scenario’s

20

GEBRUIKERSTESTEN Voorbeeld testtaak:

Situatieschets: Je hebt net je diploma Professionele Bachelor Kleuteronderwijs behaald, maar hebt besloten dat dat toch niets voor jou is. Je wilt graag bijkomend het diploma Lager onderwijs behalen. Zoek uit hoeveel jaar je daarvoor nog moet studeren.

Beginpunt: www.kdg.beEindpunt: Pagina lerarenopleiding >

Verkorte opleiding PBLO+1(antw: 1 jaar)

21

GEBRUIKERSTESTEN Uitvoering:

Niet te snel helpen(pas als gebruiker zeer gefrustreerdraakt of dreigt op te geven)

Probing, maar geensuggestieve vragen stellen

Oog voor non-verbaleaspect

Na afronding van de taakterugkoppelen

22

GEBRUIKERSTESTEN Verwerking: testrapport:

Verloop van de usability testenTechnische aspectenAlgemene beoordeling door testgebruikersGedetailleerde beschrijving van de

resultaten opgedeeld in logische categorieën (bijv. navigatie, grafisch ontwerp, metaforen, taalgebruik, …) : Observaties Vragenlijst Afrondend gesprek

Voorstellen / adviezen voor verbetering

23

OPDRACHT Voer gebruikerstesten uit

voor een website naar keuze: Bepaal de mogelijke

gebruikersprofielen Bepaal 1 natuurlijke taak /

scenario met een duidelijk begin- en eindpunt

Laat de test uitvoeren door 1 of 2 gebruikers (medestudenten, ouders, lector, vriend, …)

Schrijf een beknopt testplan/testrapport

24

EVALUEREN Methode 2: expert evaluatie / audit Aantal experts:

4 à 5 detecteren 70 à 80% van usability

issues

1 detecteert 40 à 50% van usability issues

Kwaliteit belangrijker dan kwaniteit Output: auditrapport

Observatie

Advies

Prioriteit

25

EXPERT EVALUATIE Workflow / navigatie Feedback User in control Consistentie en standaarden Foutafhandeling Efficiëntie en flexibiliteit Esthetisch en minimalistisch design Help en documentatie

26

TRAINING & DOCUMENTATION Gebruikersdocumentatie

Papier

Online

OpleidingKlassikaal

Hands-on

E-cursus

…

27

ACCESSIBILITY Alle bezoekers kunnen de website of

webapplicatie gemakkelijk gebruiken in uiteenlopende omstandigheden en met verschillende configuraties

Enkele aandachtspunten: Vermijd het gebruik van kleur als enige

informatiedrager

Voorzie steeds informatieve alt tags bij

afbeeldingen

Voorzie betekenisvolle links

Dus NIET: Klik hier voor meer info

…

28

VRAGEN?