Erik Arends

Inspiring every child with our wonderful cosmos

Hans Tuinenburg

UNAWE Internationaal educatief sterrenkunde-programma met sociale doelen Focus: jonge (4 tot 12 jaar) kinderen (uit kansarme situaties) in contact brengen met de inspirationale aspecten van sterrenkunde

Kerntaken UNAWE

3

Natuurkunde

Scheikunde

Wiskunde & rekenen

Biologie

Geschiedenis

Wetenschap

Verschillende vakgebieden

Democratie

Wetenschapper

Wereldburgerschap

Aardrijkskunde

Rationeel nadenken

Wereld om je heen begrijpen

Sterrenkunde / Ruimtevaart

Toegankelijk

Alledaags leven

Mooie plaatjes Ruimtereizen

5

ESERO NL

• educatief project van ESA en NSO uitgevoerd door Science Center NEMO

• ruimtevaart en sterrenkunde als context voor W&T onderwijs

• ondersteuning aan leerkrachten en docenten

Maan DE

- Toegankelijk hemellichaam

- Dagelijks zichtbaar

- Bolvormig object

- Diameter -

3560 km

- Temperatuur - -160º tot 120º C

Australie

- Zwaartekracht - 6 x zo klein

- Veranderend uiterlijk

‘Zeeen’

..

- Geen atmosfeer

22

Afstand

384.000 Kilometer

384.000

Maan tot de

Afstand Maan

tot de

‘werkelijke’

30 Aardes op een rij

25

26

27

“EERSTE kwartier”

“Volle Maan” “LAATSTE kwartier”

Maancyclus

Schijngestaltes

Maan van de

“Nieuwe Maan”

“Eerste Kwartier”

“Volle Maan”

“Laatste Kwartier”

Overdag

Avond

Nacht

Ochtend

“Volle Maan”

efore efore fter fter

30

Activiteit 1.7- Maanfasedoos

31

32

Zonsverduistering

vanaf aarde vanuit ruimte

-ISS-

34

Andersom kan ook...

Maansverduistering

37

Waarom hebben we niet elke maand een zons of maansverduistering-

Waarom hebben we niet elke maand een zons of maansverduistering-

40

Maan OP DE

Lopen

- 21 juli 1969- Apollo 11 Mens zet voor het eerst voet op de Maan

- 6 bemande maan-landingen in totaal -12 astronauten-

- 1 mislukte missie- Apollo 13

42

Maan OP DE

Lopen

- 6x kleinere zwaartekracht dan op Aarde

- Geen atmosfeer -dus ook geen zuurstof-

- Schadelijke straling

- Dagzijde- - 120˚ Celcius

- Nachtzijde- - -160˚ Celcius

44

PAUZE

45

Aarde DE

- Diameter -

12.742 km

- Zwaartekracht - naar CENTRUM gericht

- Gewicht - -6.000.000.000.000.000.000.000.000 kg

47

Water

Energie

Bescherming

Kunnen bewegen

- warmte/koude - Straling/brokstukken

- 70% van aardoppervlakte - Ideale afstand tot de Zon

Zwaartekracht: - Zwak: niet platdrukken

- Krachtig: niet wegzweven

- Voedsel - Zuurstof - Zonlicht

- Atmosfeer - Ozonlaag

48

49

Dag Nacht vs.

51

52

Seizoenen

Aardas staat onder een hoek-

Hoe komt het dat er seizoenen zijn- - Omdat de aarde in de winter verder van de zon staat

- Omdat de zon feller schijnt in de zomer

Seizoenen

Winter

Zomer

Zonnestralen worden uitgesmeerd over een groter oppervlak- lagere intensiteit

Seizoenen

Winter

Zomer

Zomer

Winter

56

VAN DE Baan Aarde

150.000.000 km

Astronomische Eenheid is

-

Schrikkeljaar • Jaar duurt 365,24 dagen ~ 365 ¼ dagen

• Oplossing- elke 4 jaar 1 dag extra

• Probleem: 0,24 ≠ ¼

• Oplossing- elke eeuwwisseling GEEN schrikkeljaar

• Verfijnen- elke vierde eeuw WEL schrikkeljaar -bijv. 2000-

58

Zon DE

De Zon - Ster

- Gigantische lichtgevende bol plasma

- Energie: nucleaire kernfusie

- Centrum van ons Zonnestelsel

99.9 procent van alle massa in ons Zonnestelsel

Diameter

1.392.000 km

Gewicht -2.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000 kg

Temperatuur 5.500ºC | 15.700.000ºC

Leeftijd -4.570.000.000 jaar

61

Maan

Aarde Zon-

vs.

vs.

--op correcte afmetingsschaal-

Diameter - 109 Aardes Inhoud - miljoen Aardes Diameter - 109 Aardes Inhoud - miljoen Aardes

De Zon - Ster

- Gigantische lichtgevende bol plasma

- Energie: nucleaire kernfusie

- Centrum van ons Zonnestelsel

Diameter

1.392.000 km

Temperatuur 5.500ºC | 15.700.000ºC

Leeftijd -4.570.000.000 jaar

Zendt niet alleen visueel licht uit! - Ultraviolet - Infrarood - Radiostraling - ...

63

Pad van de Zon

Nederland

Pad van de Zon

Evenaar

Pad van de Zon

Noordpool

67

Zijn er nog VRAGEN ?

www.unawe.nl www.ruimtevaartindeklas.nl http://unawe.nl/middelen/lesmateriaal/ www.esa.int/esaKIDSnl http://unawe.nl/middelen/lesmateriaal/UiB_handbook_NL_WEB/ www.e-nemo.nl www.twanight.org www.stellarium.org http://www.science-on-stage.nl