1

Pieter van der Hijden (pvdh@sofos.nl) Sofos Consultancy (www.sofos.nl)

OPEN UP YOUR ...PRESENTATIE OVER DE INTERNATIONALE WERELD VAN FAB LAB

BUDA LIBRE, KORTRIJK, VLAANDEREN, 11 OKTOBER 2012

2012 –Pieter van der Hijden (pvdh@sofos.nl) - This work is licensed under a Creative CommonsAttribution- Noncommercial-Share Alike 3.0 Unported License.

AGENDA

AGENDA

4

INLEIDING

Uw spreker Pieter van der

Hijden msc Sofos Consultancy

Portfolio Fab Labs

"How to manage a Fab Lab"

International Fab Lab Association

Fab Lab Suriname Gaming/Simulation

Cyberdam E-learning

Moodle Ontwikkelingslande

n

5

Ingrediënten voor de derde industriële revolutieNieuwe businessmodellen

Economische gevolgen

OPEN UP YOUR WINDOWDE 3E INDUSTRIËLE REVOLUTIE

6

OPEN UP YOUR WINDOWDE 3E INDUSTRIËLE REVOLUTIE

The Economist, 21 April 2012

7

OPEN UP YOUR WINDOWDE 3E INDUSTRIËLE REVOLUTIE

Nieuw business model:Crowd-sourcingbijv. Quirky

8

OPEN UP YOUR WINDOWDE 3E INDUSTRIËLE REVOLUTIE

Nieuw business model: Online manufacturing community, bijv. Shapeways online community market place maken, kopen en verkopen 3D printing met verschillende materialen

9

OPEN UP YOUR WINDOWDE 3E INDUSTRIËLE REVOLUTIE

Boek: Business Model Generatie; Alex Osterwalder et al.

10

OPEN UP YOUR WINDOWDE 3E INDUSTRIËLE REVOLUTIE

Boek: Business Model Generatie; Alex Osterwalder et al.

11

OPEN UP YOUR WINDOWDE 3E INDUSTRIËLE REVOLUTIE

Sociaal-economische gevolgen: Sommige

productie komt fysiek weer dichter bij ontwerp

12

"design zal niet exclusief blijven"Creative Common licenties

ThingiverseInstructables

Ponoko

OPEN UP YOUR MINDOPEN DESIGN NOW

13

OPEN UP YOUR MINDOPEN DESIGN NOW

"design zal niet exclusief blijven"

14

OPEN UP YOUR MINDOPEN DESIGN NOW

Creative Common licenties

15

OPEN UP YOUR MINDOPEN DESIGN NOW

Thingiverse

16

OPEN UP YOUR MINDOPEN DESIGN NOW

Instructables

17

OPEN UP YOUR MINDOPEN DESIGN NOW

Ponoko

18

Fab Lab Digitale fabricage

Inrichting ABC rating

Machten van tien

OPEN UP YOUR LABFAB LAB

OPEN UP YOUR LABFAB LAB – DIGITALE FABRICAGE

Hoe het begon Prof. Neil Gershenfeld Center for Bits and Atoms Massachusetts Institute

of Technology Cursus: How to make

(almost) anything Buitenactiviteit

Opzetten van enkele eenvoudige en goedkope Fab Labs (50-100k USD)

Autonome initiativen Nu 150 Fab Labs

wereldwijd Alle continenten

Movie Full printed, http://youtu.be/NiOKDOnJ3VE

19

OPEN UP YOUR LABFAB LAB - INRICHTING

Computer controlled subtractive machining

Laser cutter CNC Large Scale Wood Router

or Soft Materials Mill Vinyl/Sign Cutter Precision Desktop Milling

Machine Computer controlled

additive machining 3D-printer

Electronica Electronics workspace

Communication Connection with Fab Lab

Video Conference Server aka "the Polycom" or "mcu.cba.mit.edu"

20

21

OPEN UP YOUR LABFAB LAB - ABC RATING

ABC - Toegankelijkheid

ABC - Fab Charter ABC - Tools &

processen ABC - Netwerk

Bart Bakker in zijn mini fab lab in Utrecht

22

OPEN UP YOUR LABFAB LAB – POWERS OF TEN

100 USD 1000 USD 10.000 USD 100.000 USD 1.000.000 USD Movie Powers of

Ten (1977), http://bit.ly/QFQaQb

Fab Lab Kamakura (Japan) ontwikkelde een prototype voor een mobiel mini Fab Lab (20 kg, USD 2000)

23

Business-modellenLife-cycle

OPEN UP YOUR BUSINESSFAB LAB ACTIVITEITEN

24

OPEN UP YOUR BUSINESSFAB LAB ACTIVITEITEN

Business modellen

Zeven business modellen en een aantal voorbeeld activiteiten van Fab Labs die merendeels nog in hun set-up stage verkeerden (gepeild tijdens workshop op Fab8 in Wellington, New Zealand, 2012)

25

OPEN UP YOUR BUSINESSFAB LAB ACTIVITEITEN

Life cycle van een Fab Lab (3 stages)

Setting-up: Veel fab labs hebben initiële funding voor max. drie jaren.

Running: Weinig fab labs zijn 100% self supporting; werken volgens één business model is te beperkt; je ziet meestal een mix van meerdere business modellen

Fostering new businesses: wordt veel over gesproken, maar vooral incidenteel toegepast; bijv. Utrecht: Ultimaker, Lima: innovatievouchers voor starters (te besteden bij Fab Lab)

Setting-up Running

Fostering new

businesses

26

OverzichtWereldkaart

Benelux

OPEN UP YOUR WORLDFAB ECOSYSTEM

27

OPEN UP YOUR WORLDFAB ECOSYSTEM

28

OPEN UP YOUR WORLDFAB ECOSYSTEM

Wereldkaart

10/1

/201

1

11/1

/201

1

12/1

/201

1

1/1/

2012

2/1/

2012

3/1/

2012

4/1/

2012

5/1/

2012

6/1/

2012

7/1/

2012

8/1/

2012

0

20

40

60

80

100

120

140

160

not ratedother ratingsaaaa rating

Boven: actuele wereldkaart door Peter Uithoven; Links: aantal operationele Fab Labs door Lindi Mophuti; Bron: lijst van Fab Labs op http://wiki.fablab.is/wiki/Portal:Labs

29

OPEN UP YOUR WORLDFAB ECOSYSTEM

Benelux

30

OPEN UP YOUR WORLDFAB ECOSYSTEM

31

OPEN UP YOUR WORLDFAB ECOSYSTEM

Up: mobile Fab Lab South Africa; Right: Mini Fab Lab SurinameThe Fab Ecosystem opens up your mind to people all over the world with their challenges and solutions.

32

Vergelijking met andere conceptenAdvies aan Buda Lab

UITLEIDING

33

UITLEIDINGVERGELIJKING MET ANDERE CONCEPTEN

Fab Lab TechShop Maker Space

Hacker Space

Rechtsvorm

Gevariëerd, vaak stichting

Onderneming

tbd tbd

Aantal 150 5

Regionale spreiding

Hele wereld USA

Toegang Wekelijks open uren

Betaald usd 99 per maand

Investering

100 k USD 1-2 m USD

Business-modellen

Mix van 7 verschillende

Access bieden

Standaards

Losjes Strak

Sharing Belangrijk Niet belangrijk

Hoofddoel Social Commercial

34

UITLEIDINGADVIES AAN BUDA LAB

Leer de community kennen Naburige Fab Labs Stichting Fab Lab Benelux Fab Academy Fab9, Kamakura, Japan, 2013 International Fab Lab

Association Leer van vergelijkbare Fab

Labs Lima: MKB Barcelona: samenwerking

stadsbestuur Meerdere

businessmodellen combineren

35

REFERENTIES

Business model generation; a handbook for visionaries, game changers, and challengers; Alexander Osterwalder et al.; John Wiley & Sons, Inc., Hoboken NJ, USA, 2010.

CBA - The Center for Bits and Atoms; web site; http://cba.mit.edu/ Design Thinking for Educators; Design Team Riverdale Country School and

IDEO; 2011. Fab Central; website; http://fab.cba.mit.edu/ Fab Lab Locations; FabWiki; website; http://wiki.fablab.is/wiki/Portal:Labs Fab Life Cycle; Workshop; 2012; www.fablabinternational.org; page Resources. Fab; the coming revolution on your desktop; from personal computers to

personal fabrication; Neil Gershenfeld; Basic Books, New York, USA, 2005. FabLab Business Models; presentation to the first Artilect FabLab Conférence;

Peter Troxler; Toulouse, 20-23 October 2011. FabYearBook 2011; another year of growth; Ton Zijlstra (ed.); 2011. International Fab Lab Association; web site; http://www.fablabinternational.org Open design now; why design cannot remain exclusive; Bas van Abel et al.; Bis

Publishers, Amsterdam, The Netherlands, 2010; www.opendesognnow.org. Special report: Manufacturing and Innovation; The Economist; print edition 21

April 2012.

36

Ga door naar Start:

International Fab Lab Association

www.fablabinternational.org

37

BEDANKT VOOR UW AANDACHT

Pieter van der HijdenSofos Consultancy (www.sofos.nl), The Netherlands –

pvdh@sofos.nl