Impaktu nasionál husi Benefísiu ba Antigu Kombatente sira

Post on 11-Jan-2016

45 views 0 download

Tags:

description

Impaktu nasionál husi Benefísiu ba Antigu Kombatente sira. Husi La’o Hamutuk Institutu Timor-Leste ba Monitor no Analiza Dezenvolvimentu Ba BELUN nia semináriu 5 Marsu 2013. Osan estadu nian?. - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of Impaktu nasionál husi Benefísiu ba Antigu Kombatente sira

Osan estadu nian?Osan estadu nian?

• Osan atu selu ba programa estadu nian hotu, inklui benefísiu ba veteranu sira, mai 95% husi riku soin mina no gas iha Tasi Timor nia okos.

• Timor-Leste nia riku soin petrolíferu tomak maizumenus biliaun $26.

• Bainhira ita gastu riku soin ba buat ida, ita labele uza ba buat seluk.

Alokasaun OJE 2013Alokasaun OJE 2013

Gastu ba Veteranu no FuturuGastu ba Veteranu no Futuru

Gastu ba veteranu kada fulanGastu ba veteranu kada fulan(tokon dolar Amérika)(tokon dolar Amérika)

Despeza programa veteranus Despeza programa veteranus durante 2008-2012durante 2008-2012

Pagamentu ba Veteranu siraPagamentu ba Veteranu sira

Projetu emerjénsia ba veteranusProjetu emerjénsia ba veteranus

2010 2011 2012 (part.) Total

Númeru projetu 54 53 16 123

Valor kontratu hotu t$ 30.5 t$ 30.1 t$ 17.4 t$ 78.0

Valor kada projetu t$ 0.56 t$ 0.57 t$ 1.09 t$ 0.63

Osan ba veteranu: kumpre Osan ba veteranu: kumpre promesa eleisaun?promesa eleisaun?

“Iha 6 Juñu, loron hafoin kampaña hahú, Sekretáriu Estadu Veteranu nian, Marito Reis hateten katak Governu sei hahú selu pensaun ba veteranu sira liu na’in 27.000 no sira ninia família iha 15 Juñu. … Desizaun atu selu osan ho montante boot… fó sujestaun katak Governu uza vantajen hosi ninia mandatu atu manán votante ba CNRT ne’ebé konsidera ona nudár importante tebes ba susesu kampaña partidu ne’e nian. … Maski ida-ne’e legál iha Timor-Leste, hahalok ne’e la halo tuir prátika internasionál ne’ebé di’ak liu no aplika ba eleisaun demokrátiku.”

-- Misaun Observasaun Eleitorál Uniaun Europeia kona-ba Eleisaun Parlamentár 2012

Osan ba veteranu: promesa Osan ba veteranu: promesa eleisaun?eleisaun?

Porsaun boot liu iha retifikasaun tinan 2012 mak alokasaun tokon $27 ba pensaun Veteranu Funu Libertasaun. Montante ne’e atu aumenta ba t$80 ne’ebé iha ona dotasaun iha orsamentu orijinál. Proposta Orsamentu ne’e la inklui razaun forte hodi aumenta osan ida ne’e.

Ami hanoin katak los duni funu na’in no heroi ba ukun rasik-an nian tenke hetan atensaun hosi estadu, maibé ami mós preokupa teb-tebes bainhira retifikasaun ida ne’e atu selu promesa polítika partidu ida nian. La’o Hamutuk nia submisaun ba PN kona-ba Orsamentu Retifikativu 2012

Pensaun ba veteranu: hira iha Pensaun ba veteranu: hira iha dékada oin mai?dékada oin mai?

OJE 2013 aloka tokon $92.5 ba benefisiariu veteranu ba libertasaun nasionál durante 2013 no halo projesaun katak sei sa’e 4.00% kada tinan iha futuru, la inklui inflasaun no jerasaun ne’ebé hakat liu daudauk ne’e.

Retifikasaun iha 2012 inklui kreximentu boot ba veteranu sira nia benefísiu, no ami duvida katak osan hirak ne’e sei hetan redusaun hahú hosi ohin. Osan ne’e maiór parte ida hosi orsamentu estadu, no Parlamentu presiza hatene osan hira loloos mak estadu sei aloka iha dékada ida oin mai.

La’o Hamutuk nia submisaun ba PN kona-ba OJE 2013

Gastu total iha futuru?Gastu total iha futuru?

Tuir relatóriu internu governu nian:

•Programa pagamentu ba veteranu sira sei kontinua to’o tinan 2122.

•Estimasaun kustu $2.8 biliaun no sei aumenta duplu se karik veteranu sira foun kontinua rejistu no saláriu mínimu aumenta.

Kazu referénsia: $2.8bKazu referénsia: $2.8b

Kazu karun liu: biliaun $7Kazu karun liu: biliaun $7

Riku soin petróleu tomak: bilaun $26

Informasaun tanInformasaun tan

Vizita www.laohamutuk.org ka

http://laohamutuk.blogspot.com/

Obrigado barak.