.ex, öD

f< ReTiterrfber 1980

n r . 8/80

' i 980

Persone,el;var> de Koninklijke Harine jnaf;' ój> \rieed'-'t'o-~kr!owii

"basiö kennifi nemen >van de" In 'het anlichtingènJ^arppotrJt'-ver-rtie.Ide- 5é^cvens» Gezie^ de y,erscheid ''l^n' 'bestaat- tegen 'herlezen -van -liet'

' : a . .géén " '

d van/.,de ''<artike---dooi'

2, Indien- 'geadresseerden t§n behoeve van dé-o-miër hïmt.c-'óis-mandb" ge^-tèJde eenheden .en/of opleidingen —1~'~"-"" '""te maketf'van, gesdient met die/?e^evens/rde/ifibdS^fi , vporRiehitigh'e'i.;^. tf '^den b

4«" In -h e.t . ge val 'dat in dit. rapport :• vervatte --gegevens dooréén .ceadresséerde èijii verwerkt*" "ir een ótirsus, we<*rfante voii s .buitenlandse officie-ten declneiren, . dient tersakekontakt te worden opft'enqHien met hoofd l'IA'ÉI-D e , q _ „ SOI-GSKÏEB!' - ' '• ;

'De g-eadressg^iiclèn dL±-eiien s^cht^ tien ^opeenvolgend' ge-dateei*d'e. uitgaven .aii te houden. Bij öïitvarfgfet van- eetielfd^ di^nt .de oudë't.e uitgave,,, t e worden-' vernietigd 'onder in;dieniïig vaii een. proceg-verbaal aan- het hoofd' ' " ' "' " "" ' '

. _ „ . , , , , . . . , i, -' Indien' rg^dre-^sgerde' één oft;meer' uit.gaTen" vénèt. aan-te houden ,<iién"t 'hij .dat sclir£jÉ?t'eli.jk mede- -f'Q d&leix •aan het' hopfd MARÏD* ' '. • ' '." ' ' " ' • _ • - . " . • ' . • ' ' ' -

ju-<3J

-Tc-'idt-

. kffir

O

O

PIR 8/80 - i -

DISTRIBUTIELIJSTMINDEF/CDSCHSF STAF (KM) IGKCMS tevens voor: PLV.CMS, HMILJUZA

VOORZ. VG BELEIDSVOORBEREIDINGCHEF KAB, CMS-BDZ

SC PLANNEN tevens voor: HORG. HTAKTIEK 4HPLANNEN

SC OPERATIEN tevens voor: HLÜVRT en HLOG JL.HVERB ^HTECHNIEK, WAPENTECHNIEK EN VEILIGHEID ter visie J, (MAS - <HOPS 8DIR. MARSTAFSCHOOL .9-DIR. PERSONEEL KM/HPLANPERS 10DIR. MATERIEEL KM tevens voorj HCQFINMAT 11 en 12

EWAPCOMSYSH¥0 m^^^~- $53~~^ c

DGB/CKMARNS tevens t.b.v. C 1-AGGP en C W-INFCIE 18 t/m 20CZMNA d,t.v. SOI 21

GZMNED d.t.v. HDGBOZMNED/SÖI 22, t/aCEKD 23CMM RIJNMOND 24CMM TEXEL 25CMM IJMOND 26CMM SCHELDE 27COZDNED 28t,b,v. in dienst zijnde onderzeeboten 29 t/m 34CMDNED . 35CFREGRON 36HVBS 37 t/aCOPSCHOOL 38 sm 41CMARKAZ ERFPRINS 39 en 40HANTAK 42 t/a

CMVKV d.t.v, 01 44 en 45 / ,CMVKK tevens voor CVSQ 46 -bt.b.v. de daarvoor in aanmerking komende schepen 47 t/m 68CAWCS 69CMBFLOT 1 70CMBFLOT 3 71CVSQ 320 72CVSQ, 321 73CVSQ 2 74CVSQ 860 75VOKIM 76HDGB 77

COORD. INLICHTINGEN- EI VEILIGHEIDSDIENSTENHLAMIDHLÏÏID 80HPMV 81HWKC 02 t/aHINL. 83 t/m 89

PIR 8/80- ii -

INHOUDSOPGAVE

DISTRIBUTIELIJSTINHOUDSOPGAVEEVALUATIE DER INLICHTINGEN

iiiiii

HOOFDSTUK 1 - DIVERSE ONDERWERPEN.

- RECENTE INFORMATIE MET BETREKKING TOT 1 - 1 3DE ELEKTRONISCHE DREIGING (PERIODE23 NOVEMBER 1979 - 4 JUNI 1980)

- SUBMERGED ENDURANCES OF SOVIET DIE- f4 - 15SEL SUBMARINES

>) - MODIFICATION TO IL-38, MAY 16 - 18

- USSR - ENERGY PRODUCTION IN 1979 AND 19-22PROSPECTS UP TO 1985

- NEW HORMONE VARIANT 23-25

- SOVIETS ORDER MULTI PURPOSE CARGO 26 - 2?SHIPS

- DE FUNKTIE VAN DE BAND STAND RADAR 28 - 36AAN BOORD VAN DE NANUCHKA

r

HOOFDSTUK 2 - SOVJET MARITIEME ACTIVITEITEN,

- DE ATLANTISCHE OCEAAN/OOSTZEE

- DE MIDDELLANDSE ZEE

- DE INDISCHE OCEAAN

- DE STILLE OCEAAN

- LEVERANTIES

37404142

40414243

HOODSTUK 3 - KARAKTERISTIEKEN VAN COMBATTANTEN ENHULPVAARTUIGEN.

-"SONYA-KLASSE"'{HSC), VOORZIEN VANVOLGA-TYPE HYDROFOIL. 47

- iii -

EVALUATIE DER INLICHTINGEN

Bij het evalueren (graderen) en de waarde van

de ontvangen inlichtingen stelt men de betrouwbaarheid

van de bron vast en bepaalt vervolgens de waarschijn-

lijke juistheid van het bericht zelfs

Ca. Betrouwbaarheid bron

A = geheel betrouwbaar

B = gewoonlijk betrouwbaar

C - tamelijk betrouwbaar

D = niet altijd betrouwbaar

E = onbetrouwbaar

P = niet te beoordelen

Waarschijnlijkheid van de informatie

1 = bevestigd door andere informatie

2 - waarschijnlijk juist

3 = mogelijk juist

4 = twijfelachtig

5 = onwaarschijnlijk

6 = niet te beoordelen,

RECENTE INFORMATIE. MET BETREKKING TOT DB ELECTRONISCHB DREI-GING.PERIODE 25 NOVEMBER 1979-4 JUNI 1980) (Eval.: B~2)

1 « (fj) De waargenomen trend inzake modif io at i e s/vernieuwin-gen op het gebied van IFF-apparatuur aan boord vande schepen van het Sovjet-blok zet zich verder voort:

a. Steeds meer koopvaardijschepen worden uitgerustmet de oudere generatie transponder (HIGH POLE).Tot voor kort waren - n§.ar de gangbare opvatting -slechts die schepen niet IFF toegerust, waarvanmen mocht aannemen dat deze in tijden van span-ning een voor de vloot ondersteunende rol was toe-bedeeld.Betrekkelijk recente fotografie doet vermoeden datin een incidenteel geval de OKEAN-M radar (Bravovariant) mogelijk is toegerust met de een of an-dere vorm van een geïntegreerd IFF~systeem«

b. Ap,n boord van enkele combattanten werden een aan-tal gemodificeerde radars waargenomen.Het betreft hier:

(1) POP GROUP - o.m, toevoeging van een tweetalkleine radomes met een mogelijke IFF functie(1400-1600 MHz ?) en een schijnbaar gemodifi-ceerde waveguide opening.

2 -

C

Foto 1.

(2) BIG NET - 2 verticaal gepolariseerde'btacked yagi" antennes aange-bracht vlak onder de "feedhorn".Functie tot dus ver onbekend,doch mogelijk IFF-interrogaj-tion (+ 660 Mhz)

(3) STRÏÏT CURYE- Bovenop de reflector een kegelvor-mige radome toegevoegd. Tevensnaast de bestaande IFF-interro-gator een tweede hoorn toegevoegd.

STRÜT CÏÏHVE MOD

Figuur 1,

Ook werd van een tweetal IFF antennes een ge~modificeerde versie waargenomen.Deze waren j

(1) HIGH POLE-A

(2) SQUARE HEAD MODIFIED -

met een afgevlaktetop, waarvoor een ver-klaring voorshands ont-breekt.

a/b van een OstzeeGrisha-kl. extra in deachtermast geplaatst.Deze wordt voorlopig inverband gebracht met demogelijke surveillancefunctie van de MÜFF CDBFC-radar.

lCM O -P O

l O -P O

(3) SOVIET IFF EBCOGITITION MODE

A recent emigre report has indioated a newrecognition mode for use by the Soviets withtheir IFF aystems, According to the emigre,the IFF operator requests a normal moderesponse through the IFF interrogator. Uponreceipt of an IFF response from the target,the operator requests a second response. In-structions are that all friendly targets re-ceiving the interrogation will not respondto the second interrogation. The emigre in—dicates that "non-friendlies" are expected

, to respond to this second interrogation since- they supposedly are not aware of this tricke-

3T.

Comments Use of the second IFF response inthis manner is an attempt by theSoviets to identify a FOE by thefact that hè would normally be expeotedto answer all interrogations, espe-cially if his IFF system is in a freerunning mode» Although this may be anunsophisticated technique to isolateFRIEND from FOE, it is an indicationthat the Soviets are concerned withIFF techniqueg, tactics and doctrine.

2, (G) Inzake ESM is gebleken dat de kleine radomes bovenop de RUM TUB a/b van de KIEV-klasse "KIEV" werdenvervangen door een combinatie van BRICE PLUG en

" SUIT OASE.Er wordt aangenomen dat de voorgaande configuratiekennelijk niet voldeed.

5» (G) BAL-GOM-1 UPDATE.

a. Initial sea trials for the BAL-COM-1 shouldcommence during April or May 1980» After ashort initial phase in the Gulf of Finlandthe unit will travel south to the Liepaya/Cape Taran area, There it will conduot cheoksof its equipment including electronie, pro-pulsion and possibly weapon systems»Upon completion of initial sea trials the BAL-GOM-1 will return to the yards at Leningradfor final preparation»If consisting of only minor repairs and ad-justments, the period should last approxima—tely 4 to 8 weeks, whereupon, the vessel willre—enter the Baltic for initial crew training»

It is unknown how long the BAL-COM-1 will remainin the Baltic since she will eventually "be assig-ned to the Northern Fleet.

b. The following equipment/systems are estimated tobe fitted on BAL-COM-1.

(1) The primary air searoh/target acquisition radarwill be TOP PAIR. This new radar, composed oftwo antennas, appears to be a combination of anextensively modified TOP SAIL and a modifiedBIG HET mounted baok-to-back.Although no emissions have been reported fromthe new radar, it is believed to have operatingcharacteristics similar to TOP SAIL, giving itèhe same 500 km plus detection range againsthi&h altitude airor^ft. In all likelihood, im-proved ECGM funotions as well as improved pro-cessing techniques will be used»

(2) TOP STEER, another air search/target acquisi-tion radar will be fitted on board, The first,three dimensional, pulse oompression, radar inthe Soviet naval inventory, is composed of back-to-back antennas operating in the E-band. TOPSTEEK is presently fitted on the KIEV cl^ss CVHG'sand one KASHIN DDG.

(5) Por surface search/navigation the BAL-COM-1 willbe equipped with PALM FRQND. First identified in1975 aboard a KRESTA-1, ADMIRAL ZOZULYA^ ThePALM FROM) is an I—band radar with operatingcharacteristics similar to DON KAY antennas onseveral vessels, both newly constructed and re-conditioned. This suggests that the PALM FRONDmay be replacing the DON KAY as the primary sur-face search/navigation radar for major combatantsin the Soviet Navy.

(4) Several weapons associated radars will be car-ried, The newest, known as TOP DOMS, is assessedto be a phased array antenna, providing targetand missile tracking and guidance functions fora new type of surface-to-air missile system.It consists of a large hemispheric radomeapproximately four meters in diameter, with smal-ler radomes all mounted on the same pedestal.The hemispheric radome appears to be fixed inelevation at an angle of approximately 20 degreesbut is trainable in azimuth.The largest of the three smaller radomes, aboutone meter in diameter, is attached to an arm whiohis located directly in front of the hemispherioradome.

- 6

7 -

This is believed to be the feed system for theradar. The two smaller radomes are located atthe base of the large hemispheric radome, oneon each side, and may have a side lobe suppessionfunction» Mounted fore and aft, the radars willprobably control a new missile systein possiblyundergoing operational testing in the Black Seaaboard the AZOY, a KARA class unit.The new missile is thought to be the shipborneversion of the SA-X-10» When operational, themissile may be vertically launched from belowdeck containers, possibly mounted on revolvingmagazines,

(5) The POP GROÏÏP, SA-N-4 associated missile oontrolradar, will most likely be carried, and will belooated on the port and starboard sides similarto the KARA CG.This system has been installed on all new Sovietmajor combatants and also several minor ones.

(6) KITE SGRSECH, also estimated to be on BAL-COM-1 ,was first observed in 19?6 on KRIVAK-II, iiaesFFG's. The radar is associated with the single100 mm dual purpose gun mount,BAL-COM-1 may cazry two such mounts aft.

(7) BASS TILT fire control radars, which control theADMG-630 rapid fire gatling guns, will be fitted.The JO mm gatling guna along with the SA-N-4 sur-faoe-to-air missile system will give the cruiseran excellent short range air defense capability.

(8) The EYE BOWL, SS-ïï-14 weapon associated radar,will be carried» They will probably be mountedon the forward superstructure just below the TOPDOME radar, very similar to those on the KRIVAKclass FFG. The SS-N-14 launch tubes will be moun-ted near the bow. It is possible the BAL-COM-1will have a reload capability for this system,the first in the Soviet Navy,

(9) In keeping with the Soviets current emphasis onanti-submarine warfare, the BAL-COM-1 may havea helo platform, jrcts ÜÖ y including storage facili-ties.Several ASV rocket launchers should be carriedas well as huil mounted sonar, he unit willprobably be fitted with a towed array and possi-bly have on board a variable depth sonar.

(10) The remainder of the electronies equipment inclu-ding Communications, IFF, ESM and ECM shouldolosely parallel that of the KIEV.

C

C

8 -

c» Weien oompleted the BAL-COM-1 is expected to bea flexible, multipurpose ship, endowed with abalanced mix of anti—aircraft, anti-submarine,and anti-surface weapons.It is assessed that this class will be capableof sustained speeds over 30 knots and that thenuclear power plant will provide extended endu-rance for deployment to any location, worldwide.The complete Communications system, when fitted,is expected to enable the BAL-COM-1 to functionas a command and control vessel.

d. Commentaar;

(1) De BAL-COM-1 voerde gedurende de periode 23-27 mei "sea-trials" uit in de Golf van Fin-land, waarna wederom werd teruggekeerd naarLeningrad» Een eerste analyse van de BAL-COM-1, het eerste nucleair voortgestuwde Sovjetbovenwaterschip, geeft aan dat de totale leng-te van het schip ongeveer 248 m bedraagt (wa-terlijn ongeveer 230 m).Een eerste inzicht v.w.b. de bewapening vandit schip duidt op uitgebreide onderzeeboot-bestri jding- antilucht en anti-oppervlaktebe-strijdings mogelijkheden, terwijl de nucleairevoortstuwing het schip in staat stelt langdurigen overal ter wereld te kunnen opereren.Observatie van de electronische uitrustingtoont dat deze ruimschoots beantwoord aan deverwachtingen, waarbij de volgende apparatuurwerd geïdentificeerd|

1 TOP PAIR, 1 TOP STEER, LONG HEAD, 2 TOP DOME,2 EYE BOWL, 3 PALM FROND, 1 KITE SCREECH, VEEMESH, 4 BASS TILT, 2 POP GROUP, 8 SIDE GLOBES,2 PUNCH BOWL, 2 ROUND HOUSE, 4 RUM TUB, CROSSLOOP-A, PARK PLINTH, HIGH RING-A, VEE TUBE-MOD,4 BELL BASÏÏ, 3 GAGE BARE-A, 3 POP ART-D, FLYSCREEN, 1 SLIM POLE, 1 SALT POT, 2 TILT BT, 1CAGE STALK, 2.LONG FORB, 4 POP ART-B, 2 SHOTROCK-2, 4 POSS BELL NIP en MARE TAIL (VDS),4 BELL THUMP, 2 BELL CROWN.

Verder werden nog 2 nog niet geïdentificeer-de systemen schuin beneden de POP GROUP-radarswaargenomen, en 2 onbekende systemen onderaande mast van de TOP STEER.Een aantal nog niet bezette platforms doetvermoeden dat nog niet alle systemen aan boordgeplaatst zijn.

- 8

- 9 -

(2) Voorshands wordt aangenomen dat9 indien deelectronica van de TOP DOME een gelijksoor-tige functie heeft als die van het U.S."Patriot missile system", o,m. multipletarget/missile tracking en target-track-via-missile (TVM) door deze eenheid kan wordenuitgeoefend.

4. (G) COMMIMICATIONS DEVIGE OM SOVIET VESSELS.

a. The Soviets have apparently deployed what appearsto be a ship-to-ship Communications device toaugment the flashing light system. After firstbeing detected in use at the Kithera anchoragein the Mediterranean Sea on 4 September 1977»this device, called BOX YOKE, has entered wide-spread deployment on Soviet ships.The device normally appears in groups of four,one pair on the port side of the signal bridgerail and the other pair to starboard, However,the device has also been observed in a singleunit installation. (see fifeure 2)The system consists, in part, of a flat box 2Jom high, J1 cm wide, and 10 cm deep mounted ona ïï-shaped bracket J>6 cm wide and 40 cm high.The box has a cylindrical appendage 2 to 5 cm indiameter extending down from its center about 8om,Two red rectangles, each about 6 by 18 cm withthe long dimension ver&ical are on one face ofthe device.The flat box is conneoted by a cable to anotherbox behind the signal bridge rail. A microphoneis conneoted ot the latter box.To use the system, the operator aims one of bothflat boxes at the snip to be communieated with andspeaks into the microphone»

b. This device may be a la*er Communications systemoperating in the near infrared spectral region whiohis supported by the red rectangïïs" (possible fil-ters) on the face of the device. A prime candida.tefor the laser would be a semi-conduotor diode laser.The Soviets have had the required technology tofield a portable voice Communications system usingsemi-conductor lasers for several years.Such a system would be ideal for use as a reasona-bly secure system over relatively short ranges (afew kilometers) such as encountered in anchoragesand in formation steaming.

- 10 -

K-6-*!

^rZ—J——

jo.

BOX

YOKE

Waa

rgen

omen

ep

t

Mos

kva

K/e

vK

ara

Rog

ovK

rivaklS

.il

Ugr

aK

ashi

n M

oe/

Kifc

fti M

od

Kyn

daB

erez

/na

Afmetingen in centimeters

Figuur 2.

- 10 -

- 11 -

5, () RADAR TECHÏÏOLOGY.

a. Evidence from deployed sy sterns and trends intechnology indicate Soviet interest in milli-meter waves leading to a present or future ca-pability for radars that could pose a seriousthreat to tactical and strategie defensivesystems,Benefits might accrue in the areas of battle-field surveillance, short- or medium-rangeweapons oontrol, missile seekers, electroniccountermeasures (EGM) and interoept resistan-oe features, and ballistic missile defence.

"b. Present systemss SMALL FRED and BIG FREDpossibly battlefield surveillance radars, whichare already deployed, indicate a Soviet capabi-lity in the 34-37

c. Millimeters wave radars such as SMALL FRED andBIG FRED offer potential payoffs in many areas.Because of their excellent resolution and mea-surement accuracy, they are particularly suitablefor target intercepts, tracking, homing, and fu-zing in "both natural and hostile environmentsShort wavelength soattering is sensitive to smalldetails in the target conf iguration, providingenhanoed discrimination possibilities. he narrow"beamwidths and wide bandwidths, possible at mil-limeter wavelenghts, give such radars èignificantECM and intercept resistance relative to microwaveradars .Coupled with these advantages are drawbacks, pri-marily in the area of search performance,

d. The Soviet SU-1 9/FENCER aircraf t has a radarthat could overcome some of these drawbacks, A36 Ghz signal (T1141') has been correlated foFEHCER aircraf t flying over East Germany. Duringintercepts of E1141, the 36 Ghz PENCER radarsignal (A397Z) was aotive on the same bearingand displayed the same scan and scan ratetë withtwice the pulse repetition frequency (PRF).Because of these similarities, the 36 Ghz signalis believed to have come from the same radar an-tenna as A397Z, suggesting a possible multi-moderadar.A multimode radar at two widely separated frequen—cies has an inherent electronic counter countermeasu-res (ECCM) capability of frequenoy diversity,In order to completely cover this radars frequencycapabilities, jamming would have to include oove-rage of -10 Ghz and 36 Ghz,

- 11 -

C

- 12

e. FENCER could use the lower frequency radarfor search and acquisition and thus providea handover volume for the higher frequencyradar for tracking.Also, ground attack fighter bomber radars re-quire a mechanism for high accuracy and resolu-tion to be effective,The J>6 Ghz signal could be used for ground tar-get trackirig and provide accurate target looa—tion data because of its inherent capabilitiesto provide narrow beains.The T1141 has a relatively low atmospheric atte-nuation and is not overly affected by diverseatmospheric conditions. At this frequency, hig-her antenna gain is achieved along with a smal-ler beamwidtia. from the antenna used for AJ972.The beainwidtïi is inversely proportional to theantenna size and proportional to the wavelength,Consequently, this operating frequency is inherentlyuseful for generating narrow-beam, high-resolutionground mapg.

f. Future systems: Recently, a 52 Ghz signal was in-tercepted from a probable large East G-erman elec-tronics production facility.This is the first signal to be intercepted inthis frequency range, and we have no knowledge ofits signal characteristics*While it has not been possible to determine theapplication of the sinal, its use with radar orCommunications is most likely.The intercept of the 52 Ghz signal indicates East

f German or Soviet advances in the technology atmillimeter wave frequencies.This present teohnology may be intended for theSoviets or at least readily available to them,The narrow antenna beams and wide bandwidlhtöpossible with millimeter wave systems are idealfor high data rate and low risk of intercept com-munications systems.

g« Additiorial future systems operating- at such highfrequencies might include high-resolution harbornavigation radars, secure point-to-point Commu-nications between ships and short-range weaponcontrol (SAM-s or air defense artillery) ra-dars or missile seekers.Additional use of active or semi-active radarhoming seekers on aerodynamic missiles at milli-meter wave frespzencies would provide the benefitsof small component size and high accuracy.

- 12 -

Operating radars at the highest frequency pos-sible permits use of small antennas with small"beamwidths and wide-band transmitted wave-formsto obtain high resolution.High sign.al-to-n.oise ratios are achievable withsmall targets in a olutter environment,

Is* ladaia ih^the highifcr freqiienoyband might provide an intermediate acquisitionand handover volume between a micro wave radar anda laser radar or weapon system.Millimeter wave radars based in satellites offerthe potential of sufficient track accuracy andbeam agility to provide continuous track of anumber of post— boost vehicles for Identificationof re-entry vehicle drop.

C

- 14 -

SUBMERGED ENDURAWCES OP SOVIET DIESEL SUBMARINES.

C

C

6. |0) Recent Information indicates that the Soviets areourrently fitting their first line, diesel-poweredsubmarines with batteries identified as lead-acid,tubular-type, double-decker cells, based on West-Ge rman Varta Corporation design»Comments a. Supporting reports have provided infor-

mation which leads to the conclusionthat Soviet first line diesel submarinesare being fitted with new-type lead acidbatteries based on the Varta design. ThisSoviet breakthrough in lead—acid batterytechnology apparently was possible as aresult of technology transfer either di-reotly from West-Germany or from Sweden viaIndia* Calculations and documentary infor-mation show that these new batteries enableabout 60 percent greater submerged endu-rances than those previously attainablewith the flat-plate SU-46 battery ofvintage. This capacity is especially im-pressive when projected toward the powerrequirements of the TANGO class SS whichhas about the same electric propulsionpower requirement as the FOXTROT; however,given the larger displacement of TANGO,it is believed to have a battery instal-lation 50 percent langer than. that ofFOXTROT.

b. Sonie FOXTROT and TANGO units are nowassessed oapable of theoretical maximumsubmerged endurance of about 24$ hoursusing &conomical speeds of 3» 5 and 4»4Kn, respectively. Theoretically maximumspeed of 15.5 to 16 Kn could be maintainedfor 3 hours for the FOXTROT and 5 hoursfor TANGO» These are based on minimum ho-tel load requirements below those associa-ted with routine operations, Further more,the theoretical submerged endurance of240 hours could only be achieved with theaid of air regeneration cartridgea. AlthoughSoviet diesel-powered submarines are belie-ved to normally carry adequate superoxidecartridges to sustain the atmosphere forabout 3 0 hours, the cartridges cannoteliminate all contaminants, hence the240 hour maximum for one submergence af-ter which the submarine must be ventilated.Soviet criteria for minimum battery chargelevels are not known.

14 -

15 -

c. TANGO and FOXTROT are considered to teof high priority for "back-fitting withthe new "batteries, "trut other conventio-nally pro"belled classes such as JULIHTT,could also "be included. Exactly which•units within a c las s might now have thenev system cannot "be

v

- 15 -

- 16 -

7.

TO IL~38/MAY.

In September 1979» "the Royal Norwegian Air Porceinteroepted an IL— 38 MAY with a new radome in-stalled aft of the WET EYB chin radome.The MAY, an ASW variant of the GOOT, is also em-ployed in a reconnaissanoe role by the AVMP.

C

C

8,

Foto 4«

The fimction of this new radome is as yet un-known "but is possibly an additional ASW radar.As can "be seen on the photograph, it occupies aport ion of the forward weapons bay.

- 16 -

lLT

v

O -P O

l O -P O

C

- 1

The IA/ET EYS is a navltgation/surface surveillanceradar specially designed for the AS¥ role. 11 isalso fitted in the TÜ-1 42 BEAR F. The WET EYE isused in the interrogation of BM-type sonotmoys,(For further information see MC-262/B).

8» (4) Northern Fleet Air Force MAYS operate from Seve-romorsk, where there are currently 20 in the Orderof Battle, It has not been determined if this mo-dified MAY belongs to the Severomorsk x\S¥ unit,although it is likely to have operated from that"base.

C

- 18 -

- 19

ÜSSR-EHERGY PRODÜGTIOH IN 1979 AM PROSPEGTS ÏÏP TO 1985»

10.

r

The 1979 performances by the Soviet coal, oiland natural gas industries reflect the growingproblems which are facing the energy sector.With the decline of the richer and more accessibledeposits in the traditional producing areas in theWest of the country, the production of all threemajor fuels is having to come increasingly fromthe remote and harsh areas east of the Urals, Newdeposits are taking longer to exploit and thecosts of extracting them are growing at a timewhen there are strongly competing claims forresources from other sectors of the economy.Coal is still the major fuel in Soviet energyoonsumption and energy growth, in the long termit is still planned to a large extent on the ba-sis of a considerable expansion of coal produc-tion. However, in every year of the current(1976-80) five year plan, coal output has been be-low its plan target. In 1979 a total of 719 mil-lion tons of hard and soft coal was mined. Thiswas not only 33 million tons below plan but wasaotually 5 million tons below the 1978 output»One result of this poor performance is that out-put is not keeping paoe with the normal growthof coal consumption, Still less is it able tosubstitute for oil or gas. This year there willbe a shortfall of some 50 million tons on theoriginal target of 790-810 million tons, Althoughpast investment in new projeets aiould soon beginto yield results, coal produotion is at best expec-ted to grow only slowly up to 1985»

Planned1900

1979

Planned1979

OEH

OM

(M

i

CO

o

§M

O HCT"j -»

P

0 0 iONT— lC--CB l

robable1980

- -O

mo

oM

0 Hfc"" *^H

0 0

Ceal Production Table

19 -

- 20 -

11.

C

The suocess story of the Soviet energy sectorin 1979 was the natural gas industry's outputof 407 billion cubio meters, which exceeded thelower and of the target range for 1980 (400-435 billion cubic meters), Af ter many years ofbelow plan output the Soviet gas industry madegreat strides in the 1970 's with the help oflarge scale imports of western teohnology, par-ticularly of large diameter pipe and pumpingequipment. Soviet sources have predicted thatnatural gas will become the major fuel in Sovietenergy consumption in the 1990 's and considerableinvestment is being devoted to its development,including further injections of western equip-ment, ¥e oannot yet assess what impact the U.S.economie sanctions may have on this long termprogram, This year's gas target of 435 billioncubic meters will probably be exceeded and pro-duction should continue to inorease steadilythrougbout the next five year plan period, Theflexibility of natural gas will enable it to ta-ke some of the pressure off oil in industry andpower generation.

C1979

COÖ f4O (D•H -PH O)

•HW O

•Ht— ,0O p»

Planned1979

öo•H

•Hpq ca

?4ir\u

•vi' <D

O-P O

•rH

C2«=30

Planned1 980

CQf4CU

•Pdlg

O•H

O

öo•H

tr\, ^ ,. _j

Natural Gas Production Table

Probable.—1280_.

20 -

C

21 -

12. The oil industry has been under particularpressure, not simply from inoreasing domesticdemand, but because the Soviet Union suppliesthe "bulk of Eastern Europe's oil needs on pre-ferential terms and oil is its major hard cur-renoy earner, After many yearg of plan fulfillrnentthe Soviet oil industry has tteen declining growthrates during the current plan period and it hasfailed to achieve its planned targets during thepast three years. In 1979 oil output was 586 mil-lion tons, 7 million tons below plan, The majorfields of West Siberia, which this year willaccount for over half of the total Soviet oiloutput, are now peaking and the older Yolga-Urals area is in decline.There have been delays in introducing new equip—ment and in bringing new fields one stream. Du-ring the first half of 1979 daily oil output de—clined but by the end of the year it had recove-red to reach new peaks. The original target for1980, 620—640 million tons, has been reviseddownwards substantially to 606 million tons.Though this may not be achieved, actual produc-tion will probably top the 600 million tons mark.Beyond this year, with the reduced output fromthe older areas eroding the smaller increases beingachieved in West Siberia, it seems likely thatSoviet oil production will plateau to about the600 million ton level until the middle of the de-cade before beginning to decline. The problems ofthe energy sector will have some impact on theSoviet economy, but should not in themselves actas a major constraint on economie growth.Programs for energy conservation and oil substitu—tion will continue in the early 1980's at a timewhen the economy as a whole seems likely for avariety of reasons, to be growing more slowly thanin 'the 1970 's. As a result, the growth in domestiodemand for energy, oil in particular, will be re-duced,Demand from Eastern Europe will be stabilized bypegging the relatively cheap, soft ourrency supp-lies at the 1980 level» The Soviet Union may beprepared to supply some additional oil, but thenon-Soviet ¥arsaw Pact countries would almostcertainly have to pay the fuil market price inhard currency, Nevertheless, the failure to in-crease oil production in the 1980's will have itseffects. With coal and gas unable to compensatethere will be a rapid fall in the amount of oilavailable for sale to the West, and by 1985 hardcurrencj receipts from oil will have virtuallydisappeared.

ro

l

f |; 586

Million Tons

tl—

o H-

H ff o 0r-1 O cH H*

Q P 0 P o4 H CD

ï • i *""

"

\ $

P

: 593 M

illion

T

on

s [^

g

?.

i vo

^4 m

0*3

....

__

- .

' o,

or

»-

(_j

: PJ P

' i g ra ra p i-1 CD ra •

, , ,

. n_

r r

u ,

, , , -

. - -

r-

1 0

06 M

illion

T

on

s l'jg

gJ

OP

-*.

H

*

---

-

~

i ff

(Lr\

r\

i\/r^

TT

,' —

«

m.- —

™

i —

O_

H O O É?

CD H p" H P-

O pi H H CD B O ^ P H g JlD H CQ ^ p4 P ra p nj

CT"

-j

O p 0 0 p PV (D Otj o o p- ct-

H- ra H o m CQ o4 <<: H-

t-< P i ra H-

P H CD <j

CD f-"

H c+ (D 0 P H'

P CQ cf o 0"

CD ra ro p P' o s; Hj

P ^ g: CD W O <! H-

CD H-

c( Hf

/»\

W--*-.-,-—.».-..

ro

l

CD

NEW HORMONE VARIANT«

A new variant of the KA-2 5 HORMONE helicopter,designated HORMONE C, has been identified by theAir Standardization Coordinating Committee. HOR-MONE C is a utility variant of the HORMONE Aanti-submarine warfare platform. The C model dif*fers from the A model in that the dipping sonarcavity has been skinned over, a teardrop-shapedpod is present at the bottom of the center ver—tical fin, and the cylindrical dome antenna hasbeen removed from the top of the tail bo.om.

14.

Foto 7.

PROBABLE HORMONE C ON DECK OF MINSK

The aircraft now identified as HORMONE O has beenemployed in several utility roles since 19^7» mostfrequently assooiated with search and rescue.It has reoently been observed operating from thereplenishment oiler BEREZINA in apparent supportand replenishment roles. It has also been invol—ved ±n operations associated with auxiliary (AG)and experimental auxiliary (AGE) ships.HORMONE C is assessed to operate at a gros weightof 7100 kg | it's payload is estimated to be 640kg? and it has a ra,nge of 395 nnu Approximately16 HORMONE C 's have been identified on boardvarious ships,

- 24 -

C

HOftKONF

15-

C.

Foto 8.

HORMONE A is the most numerous version opera-tional with AVMF (some 152 as of 1 February 1980).In performing its ASW mission, it employs a dip-ping sonar, sonobuoys, and a MUSHROOM/SHORTHORNsearch-traok radar system. Many ship classes in-cluding KIEV, MOSKTA, KRESTA, and ROGOV carrythe HORMONE A,

- 24 -

- 25 -

Foto 9.HORMONE B is a target acquisition anddata link version employing the BIG BÜLGEsearch radar to provide target data forsurface-to-surface cruise missiles, Thereare 28 ÏÏOHMONE B in the AYMF inventory.

- 26 -

SOVIETS ORDER MTJLTI PÏÏRPOSB CARGO SHIPS.

17. (0) Wartslla, Turku Shipyard, Finland, and V/0SUDOIMPORT, Moscow recently signed a contractfor six 15»000 DWT icebreaking, multi^purposecargo vesselsfr while Valmet, Helsinki, Shipyardsigned a contract for three 2j25,000 DWT units ofthe same type. All nine are scheduled for deli-very in 1982-8?.

18. () These ships will be capable of independent ope-rations in fairly difficult ice conditions l,.e,„

f minus fifty degrees C and in solid ice up to onemeter thick. They can be used to transport gene-ral cargo, containers, grain, coal or ore. Addi-tionally, all will be equipped with Wartsila'sair bubbling system to decrease the ice resistan-ce. The specially-designed diesel main engineswill have an output of 15*600 KW. Maximum speedin open water will be 17 Kn.

19. (jÉÉ) The three 20,000 D¥T ships will have six holds, withlarge cargo hatches, 4$-'$ lift capacity deck cranes,an angled stern ramp, and internal ramps for d±i-ving between decks. The six Vartsila-built shipswill be equipped with Hovercraft to assist intransporting cargo permafrost-covered Arctic areasand will not be dependdent on ports for loadingo r di se har ging o ar go.

( 20, (M Oornmentj The Northern Sea Route (HSR) serves asthe primary means of transporting natu-ral resources and of supplying varioussettlements, polar stations, airfields,and other military and oivilian activi-ties in the Soviet Arctic. These shiporders represent a substantial commit-ment by the Soviet Union to further de-velop Arctic resources and to continuethe extension of the navigation season inthe Arctic legion.

21. tfi These ships will probably be replacenents for the1950's-built LENA olass and the 1960's-builtAMGUYEMA class icebreaking cargo ships that pre-sently serve the HSR. The icebreaking, heavy-lift,hoancarexafb and RO/RO capabilities of these shipswill increase the economie growth and developmentof the Soviet Arctic Region.

- 26 -

- 27 -

These ships would also provide the Sovietswith significant military logistic supportplatforms, especially in the Western Europeanand Scandinavian areas. If these ships provesuccessful, furhter series production of si-milar units is expected.

28 -

DE FUNKTIE VAN DE BAND STAND HADAR AAN BOORD YAN BENANUGHKA (E VAL.; B- 3)

22. He indienststelling van de NANUCÏÏKA-klasse G. V.patrouillevaartuigen dateert van 1968. Sindsdienzijn er drie varianten in de loop der tijd ont-staan die als volgt worden onderscheiden:

a, Het oorspronkelijke model (NANUCHKA-l)

(Zie foto 10.)

C

c

b» Het model dat voor de export naar India werdbestemd. (UANUCHKA-Il).

(Zie foto 11.)

- 28 -

Poto 11.

c. Een variant waarvan het bouwprogramma thansnog loojjiNANUCHKA-IIl),

Zie foto 12.

23 • ( In figuur 5 worden in drie tekeningen de be-staande variante-n' weKFgggcrseB.,Het overzicht van de wapen- en electronica uit-rustingen (zie fig. j) dient ter ondersteuningvan de argumentatie om tot een bevredigende ver-klaring te komen voor de funktie van de BANDSTAND.Het schip •- lucht geleidewapensysteem dat op alledrie varianten voorkomt, is het SA— N-4 G. V. sys-teem waarbij de POP GROUP vuurleidingsradar be-hoort.

24. < ) NANUCHKA-I en II beschikken beiden over een 57mm/L70 dubbelloops opstelling waarbij MUPF COBradarvuurleiding is geïntegreerd, NANUCHKA IIIverschilt in dit opzicht door de aanwezigheid vanéén J6 mm geschut opstelling (dual purpose) eneen 30 mm gattlaLgg automatische geschutsopstelling,alsmede de bijbehorende BASS TILT vuurleidingsra—dar. Deze zwaardere- en meer geavanceerde-bewape-ningsuitvoering werd pas mogelijk gemaakt door hetop later tijdstip beschikbaar komen van nieuw ont-wikkelde electronica en geschut.

25. ) De voornaamste dreiging van de NANUCHKA gaat uitvan het schip-schip wapen, dat in het geval vanNANUCHKA I en III bestaat uit 2 drielingsopstel-lingsbuizen voor het SS-N-9 wapen, min/max be-reikj 5. Pm. /§Q. P-P (dit laatste uitsluitend metexterne verkenningsbron- en gegevens overdracht.)en voor Indiase NANUCHKA II uit 2 x 2 afzonderlijk

V, naast elkaar opgesteld SS-N-2c lanceerbuizen.

26. p Het SS-N-9 Projectiel, heeft een bereik van 60zeemijlen dat niet kan worden overbrug met eigenradarwaarnemingen zodat, buiten radarhorizonbe-reik, de wapendrager theoretisch is aangewezen opde volgende informatiebronnens

a. Helikopter, vliegtuig, samenwerkend schip? allebeschikkend over mogelijkheden tot overdrachtvan radarbeeld en/of andere vormen van gegevens-overdracht (data Link, radio-telefonie).

b« Gegevensoverdracht te verzorgen door het gelei-de wapen (radar- of televisiebeeld).

c. Eigen (scheeps) passieve elektronische inter-ceptie (met als beperking het ontbreken van af-standsinformatie).

- 31 -

Voorzover is "bekend, wordt voor doelcaanviózingen geleiding (vooraf ingesteld) in het geval vande NANUCHKA, alleen gebruik gemaakt van de moge-lijkheden, aangegeven in het "bovenstaande ondera.

27* (£) Het schootsbereik van het SS-N-2c missile wordtaangenomen als zijnde 45 zeemijlen. Om ditschootsbereik mogelijk te maken moet gebruik wordengemaakt van externe doelsaanwijzing» Voorzoverthans kon worden vastgesteld, wordt uitsluitendgebruik gemaakt van verkenningsgegevens die viaradiotelefonie worden doorgegeven^ deze doelsge-gevent: moeten dan voor de lancering in het projec-tiel worden ingevoerd. Zowel het SS-N-9 als hetSS-N-2c wapen voeren het vluchtprof iel autonoomuit | correcties tijdens de vlucht zijn niet moge-lijk. Op een van te voren ingesteld tijdstip wordt(worden) de sensor(en) voor de eindfase geleidingingeschakeld voor de actieve en/of passieve gelei-ding van het wapen naar het doel.

28. (<£) De P3EL PAIR radar, a/b van de NANUCHKA I en III,wordt primair gebruikt voor waarschuwing en navi-gatie. De mogelijkheid bestaat dat de POP GROUPradar in de surveillance mode ook hiervoor bruik-baar is en- in een enkel geval - SPIN TROÏÏGH ra-dar waarmede enige NANUCHKA I eenheden zijn uit-gerust. De SQUARE TIE rsdkarwsjfce . ÉioH~Vèr-aoedeli jktjnderc de radome a/b van de NANUCHKA II bevindtfunctioneert primair als zoekradar. Daarnaast kun-nenPOP GROUP en MIUS radaoas ook hiervoor wordengebruikt.

29» () Voor de externe do el s aanwijzing wordt normaal deHORMONE BRAVO helikopter ingezet. De verkennin-gen worden doorgaans op ongeveer 40 zeemijlenafstand van het NANUCHKA lanc eerplatform uitge-voerd en de HORMONE BRAVO verschaft zo het radar-beeld voor het wapen lanc eerplatform,

50. 40) Drie afzonderlijke signalen kunnen worden onder-scheiden bij overdracht van het radarbeelds

1. de eigenlijke BIG BULGE met een frequentie van+ 9 GHz.

2, de specifieke radar-dataU&mk (3,2 GHz)

3» een transpondersignaal van 7 0 MHz.

- 31 -

- 32

31» (0 Dit "betekent dat een lanceerplatform voor max,SS-N-9 schootsbereik dient te beschikken over:

a, een 3»2 GHz ontvangstantenne met bijbehorendeapparatuur;

b, een 9 GHz ontvangstinrichting (BIG BULGE fre-quentie) voor het vaststellen van de richtingwaarin, de helikopter zich bevindt;

c, een zendantenne t,b.v, het J60 MHz antwaordsig-naal.

32. ( Buiten het overdrachtssysteem bestemd voor uitwis-seling van het radarbeeld, is er nog een afzonder-lijk systeem van gegevens overdracht aanwijsbaardat door NANUCHKA-eenneden onderling wordt ge-bruikt (NANUCHKA I/III) op een werkfrequentie van10 GHz.

33» (J0) De volgende radomes a/b van NANUCEKA komen in aan-merking bij gegevensoverdrachtsystemen ten dienstevan de vuurleiding:

a. BAND STAND

b. FISH BOWL

c. SPAR STUMP.

33, (0) BAND STAND.

De grootste radome a/b NANUCHKA's met afmetingen3,20 m hoog en 3,25 m doorsnede. Op de NANUCHKA Istaat de radome op een sokkel. Deze ontbreekt ech-ter op de NANUCHKA III, terwijl de gehele opstel-ling meer voorlijk en wel op het brugdak is geplaatst,

Fotografie van de NANUCHKA I, BAND STAND-antenne,toont een dichte, deels parabolische reflector van2,80 m x 1,30 m, eveneens draaibaar in azimuth,

35. 40) FISH BOWL.

Een soort half bol vormige radome met afmetingen,hoogte 1,36 m en 1^54 m doorsnede. De antenne vanFISH BOWL heeft men eenmaal kunnen fotograferen enblijkt een cirkelvormig parabolische reflector tezijn die zowel in azimuth als in elevatie kan wor-den verdraaid. ledere NANUCHKA beschikt zowel aanbak- als stuurboord over een dergelijke FISH BOWLradome.

- 33 -

36. (0 SPAR STUMP»Een vertikaal geplaatste cylindervormige radome,hoogte 1,15 m> doorsnede 0,40 m. Twee golfpijpen(afmetingen onderscheidenlijk 85 xl66 mm en 40 x J2mm) verbinden SPAR STUMP met de sokkel van de BANDSTAND. Aan beide uiteinden is een overgang van golf-pijp naar kabel waarneembaar. Het antenne— type isnog onbekend.

37» (£) "Van SQUARE TIE en MIUS radar signalen is zonder enigetwijfel het verband met NANUCHKA II aangetoond tijdensproef vaarten, schietoefeningen en tijdens opmars. DeSQUARE TIE antenne is echter niet aanwijsbaar opge-steld zodat nu wordt aangenomen dat deze radar onderde BAHD STAND radome is opgenomen die, enigzins ge-wijzigd van vorm en van sokkel, zich overigens opdezelfde plaats bevindt, als bij NANUCHKA I (ziefig» 2).Deze aanname wordt nog eens onderschreven door hetontbreken van PISH BO¥L en SPAR STUMP op de (Indiase)NANUCHKA II en voorzover thans bekend, zijn dezeeenheden in staat tot gegevensoverdracht (data linkof radar link).

38, () of schoon de radar antenne onder de BAND STAND domeop, de NANUCHKA III waarschijnlijk anders van vormis dan die van NANUCHKA I, wordt deze radar tochdezelfde funktie toegedacht.

39» ^ ) Een zorgvuldige analyse van alle voorhanden zijndesignalen uit interceptie betreffende NANUCHKA I en

(•" m» lijkt de aanwezigheid van een lange-af standswaarschuwingsradar onder de BAND STAND radome zoalseerder gesuggereerd, uit te sluiten. Alle beschikbaregegevens wijzen er nu op dat de BAND STAND een ont-vangstantenne moet zijn, geconstrueerd voor over-dracht van radarparameters op de 3>2 GHz frequentie,waarbij in voorkomende gevallen de antenne-spiegelwordt opgelijnd met de richting waarin zich de he-likopter bevindt. Dit oplijnen wordt te meer belang-rijk naarmate de afstand tot de helikopter groterwordt iDe werking van het systeem wordt nu als volgt aange-nomen: Om de BAND STAND antenne opgelijnd te krijgen

dient eerst de SPAR STUMP (ongerichte antenne)door de 9 GHz (BIG BULGE) radar bundel van dehelikopter te worden geactiveert, die vervol-gens de richting-gevoelige PISH BOWL antennein actie doet komen om vervolgens voor de op-lijning en nasturing van de BAND STAND anten-ne zorg te dragen. Het "J6C> MHz signaal wordtongericht door de SPAR STUMP' antenne uitge-zonden,

- 34 -

40. De aanwezigheid van een tweede FISH BOWL antennelijkt noodzakelijk om zekeï te stellen dat zichgeen afscherming ta*v. de helikopter voordoet.(Een overzicht van radar eip. wapensystemen op dedrie NANUCHKA's wordt in gig. 5 gegeven)

C

c

NANUCHKA Varianten

NANUCHKA-I

3ia

lw

NANUCHKA -

i30

lJO

I I69, ,

NANUCHKA-Hl-

, i10

figuur 2.

- 36 -

Wapenuitrusting/elektronica

NANUCHKA

Luchtdoel

Artillerie

Zeedoel

Zoekradar

Radomea

ESM/EGM

Verbindingen

IFF

Narigatie

••Hl

SA-N-4

POP GROUP

76mm enkelijyste]ling

JOrnm Gatling

BASS TILT

2-57mm/L70

MUFF COB

SS-N-9

SS-N-2c

PEEL PAIR

SPIN TROUGH

MIUS

SQUARE TIE

BAND STAND

FISH BOWL

SPAR STUMP

CHAFF. LAÏMÜEERi

BEtt TAP

BELL NEST

HALF HAT

FOOT BALL

ROUND WEB .

GAGE BARE

POP ART

SQUARE HEAD

HIGH POLE

CROSS LOOP B |

B»i

I II

1x2

1

-

1

1x2

1

1

1 i 1

2x3

1

deels

1

4

III

1x2

1

1

1

1

--

2x3

1

11

1 mod.

2 i

1 j

2

1

1x A o.B

deels

deels

1-2

1

1xB

1ccmiT» 7

1

2

2

1xA

1

1 mod.

2

1

2

1xB

2

1

1

1 , deels mod.

1iB

1

HOOFDSTUK 2

SOTJET MARITIEME AKTIVITEITEN

DE ATLANTISCHE OGEAAH/OOSTZBE.

Algemeen,

3 1. (£) De Sovjet marine-aktiviteiten binnen de eigen wa-teren en daarbuiten waren gedurende de maandenjuli en augustus intensief, waarbij als bijzonder-heid valt te vermelden:

a, het in de Oostzee verblijven van de helikopter-kruiser Leningrad (MOSKVA-klasse),

b« een uitgebreide amfibische oefening in de Oost-zee, met deelname van zowel Sovjet- als Poolseen Oost-Duitse eenheden,

c. een groot aantal marine-hydrografen/onderzoe-kings vaar tuigen opereerden op de Noord Atlan-tische Oceaan, Het voor speciale doeleinden om-gebouwde vrachtschip Svanetiya opereerde geruimetijd in de Noorse zee en bracht i. t. t, vorigjaar geen bezoek aan de Middellandse Zee. Z jwerkte traditiegebrouw samen met een ZULU-IV-klasse onderzeeboot maar ook met een FOXTROTen een TANGO-klasse onderzeeboot.

i )-' d. in de Oostzee voerden BAL-GOM- I, II en IV sea-

trails uit,

e. een groot aantal opleidingsvaartuigen voerdentrainingscruises uit,

Bezoek aan Gdynia (Polen).

2« <W Eind juni bezochten een Sovjet SYBRDLOV-klasse GW-kruiser (OKTYABRSKAYA REVOLUTSIA) en een KASHIN-klasse GW-jager de havenplaats Gdynia (Polen) t.g.v, het 35 jarig bestaan van de Poolse marine. Hier-bij aanwezig was Admiraal Sidorov in zijn funktieals commandant van de Sovjet Oostzeevloot. EenOost-Duits KONI-klasse fregat woonde de festivi-teiten eveneens bij.

- 38 -

Amfibische oefenaktiviteiten in de Oostzee,

3. (0) BfüÜ'3aiii-begin juli vond in de Oostzee een groot-scheepse amfibische oefening plaats, voornamelijkin een gebied ten westen van Klaipeda en in deGolf van G-dansk, Deze oefening werd traditiege-trouw waargenomen door de commandant van. de SovjetOostzeevloot a/b van een SVERDLOV-klasse kruiser.Nabij Klaipeda vond op 3 juli een grote amfibischelanding plaats, waarbij paradroppings werden uit-gevoerd met Candid-transportvliegtuigen. Hieraannamen in totaal ongeveer 40 marine-eenheden deel,van zowel de Sovjet als Poolse en Oost-Duitse ma-rines. Bovendien waren 56 vliegtuigen hierbij be-trokken. De landing werd voorafgegaan door mijnen-vegers en een SVERDLOV en een KRIVAK voerden kust-bombardementen uit.Tijdens deze oefening kwamen geen bijzonderhedennaar voren. Voordat de daadwerkelijke landingplaatsvond, waren hydrografische vaartuigen ak-tief (geven veelal de veilige weg naar het strandaan d.m,v, boeien), ASW-eenheden (obstakels enmijnen uit de weg ruimen) en mijnenvegers (aan-voerslijnen naar het strand schoonvegen). Tijdensde landing werd support verleend door groterecombattanten,

SYANETIYA-operaties.

4. (0) Op 30 juni verliet het voor speciale doeleindenomgebouwde vrachtschip SVANETIYA (KOLUMWA-klasse)

-> de Noordelijke Vloot en verbleef 50 dagen buiten„/ haar vlootgebied. In tegenstelling tot vorig jaar

opereerde zij niet in de Middellandse Zee, maaruitsluitend in het Noordelijk gedeelte van deAtlantische Oceaan/Noorse Zee ten noorden van deShetland eilanden. De duur van haar operatieswas 2 weken korter dan in vorige jaren. Zij werk-te na.ast een Z LTT IV FOXTROT en TANGO-klasse on-derzeeboot eveneens samen met het onderzoekings—vaartuig RYBACHIY (MOMA klasse), hoewel dit vanzeer korte duur was. De mogelijkheid wordt nietuitgesloten dat een KRESTA II klasse GW kruiser(643) eveneens een rol speelde in Svanetiya's ope-raties. Overigens ondervond deze eenheid moeilijk-heden tijdens een niet geslaagde bevoorrading metde tanker DUBNA, De KRESTA kon enige dagen nietmanoeuvreren i,v,m, een onklare schroef. Op 19augustus bereikte de SYANETIYA wederom de Noord-vloot, terwijl de ZULU-IY klasse onderzeebootterugkeerde in de Oostzee,

38 -

39 -

Verblijf -van helikopterkruiser LENINGRAD in de Oostzee.

5. 0) Op 4 juli bereikte een MOSKVA-klasse helikopter-kruiser voor het eerst de Oostzee, vergezeld door2 KRIVAK-klasse GW fregatten (700, 71 0) én detanker LENA (UDA-klasse), Direkt na het binnen-lopen van de Oostgee scheidde één der KRIVAK 'szich van de hoofdgroep af, ter voorbereiding vaneen "steam past" waarbij de beide escorte fregat-ten langs de Leningrad voeren. Daarna stoomde deLeningrad met een KRIVAK op naar de Golf van Fin-land. Op 27 juli was de Leningrad aanwezig bij deviering van de Sovjet "Wavy Day" te Leningrad,Begin augustus werd aangevangen met het vertrekuit de Oostzee, waarbij een nieuwbouw KRIVAK klas-se GW fregat (789) zich bij de Leningrad voegdeen de tanker OLEKMA die de eenheden tot het Kanaalbegeleidde. Onderweg naar de Middellandse Zee werdten westen van Portugal geoefend. In het centralegedeelte van de Middellandse Zee werd hiervooreveneens tijd uitgetrokken, alvorens de Golf vanSollum te bereiken. Op 25 augustus liep de Le-ningrad de Zwarte Zee in, terwijl de nieuwbouwKRIVAK zich via het Suez-kanaal op weg begaf naarde Indische Oceaan, Bij het binnenlopen in de Mid-dellandse Zee begeleidde de Leningrad een CHARLIE-klasse SSGN.

LST ROPÜCHA maakt deel uit van het Sovjet Zuid-Atlantischecontinenè».

6. Q) Op 28 juni verliet een ROPUCHA-klasse landings-vaartuig (019) '-.' de Oostzee op weg naarde West-Afrikaanse kust ter aflossing van eenALLIGATOR-klasse eenheid. Meestal bevindt zicheen eenheid van laatstgenoemde klasse bij West-Af r ika,

Bezoek aan GOTONOÏÏ/Benin.

7* 0) Op 1 2 augustus ving een bezoek van een J-talSovjet marine eenheden aan Cotonou (Benin). Hetbetrof een KANIN_klasse GW-jager (627), een NATYA-klasse mijnenveger (645) ®n de tanker ABRENE. Be-zoeken van dergelijke omvang komen niet geregeldvoor.

Commentaar: Dit jaar werd een ZHUK-klasse patrouille-vaartuig in Cotonou afgeleverd. Benin 'smarinecapaciteit is erg klein» Zij be-schikt thans vermoedelijk over 3 ZHTJK—klasse vaartuigen,

- 39 -

^\ - i

- 40 -

8, (&) Bijlage 1 geeft een overzicht van het gebied waarBAL-OOM- I en BAL-GOM-II sea-trails uitvoerden, meteen korte beschrijving.

DE MIDDELLANDSE ZEE.

Algemeen»

9« (<) In de maanden juli en augustus werd er bij hetSOVMEDRON slechts op kleine sohaal geoefend. Aanhet einde van de maand augustus was er sprake vaneen verhoogde Sovjet-onderzeeboot aanwezigheid, het-geen verband hield met de terugkeer van de helikop-terkruiser Leningrad naar de Zwazte Zee. Opvallendwaren enkele bezoeken van Sovjet eenheden aan Syri-sche havens (Lattakia, Tartous), waar wat regelmati-ger bezoeken werden gebracht, o. m. door Sovjet com-battanten (SVERDLOV, RIGA).

Bezoek aan Malta,

) Midden juli bracht een Sovjet delegatie een bezoekaan Malta, w. o. personeel van buitenlandse zakeneende algemeen direkteur van SUD IMPORT, 4HMHBMM^Doel van dit bezoek was het afsluiten van een 5- Ja-ren overeenkomst voor het gebruik van de droogdok-ken op Malta. Waarschijnlijk is een dergelijke overeenkomst niet getekend, maar werd een overeenkomstgetekend die de toelating van 9 Sovjet koopvaardij-schepen i»v,m. onderhoud regelt. Waarschijnlijk be-treft het hier 3 vrachtschepen en enkele tankers.

11* •) Toelichting*

Premier BHHl van Malta is huiverig voor Russishcepenetratie, maar omdat de banden met Lybi¥ verslech-teren, de droogdokken bijna geen werk hebben en erarbeidsonrust heerst, is de verleiding voor Mintoffgroot te proberen om economische banden met de Rus-sen aan te knopen. De Russen willen het liefst ge-bruik maken van Malta voor hun oorlogsschepen, dochzij zullen - zeker als eerste stap - ook genoegennemen om de havenfaciliteiten, van. Malta alleen voorhun koopvaardijschepen te gebruiken.

12. (G) Op 7 juli verklaarde premier 4HHH dat Lybife" deolietoevoer naar Malta zal stopzetten. Lybië' leverde3/4 van Malta's behoefte aan olie, Lybiè* en Maltahebben o, a, problemen over de zeegrenzen. Op eenMaltees ultimatum op dit gebied^ is door Lybië1 nietgereageerd. Hierop besloot dHB de Lybische fa-ciliteiten op Malta te beperken.

- 40 -

o

13» (ft) Malta sloot daarop een verdrag met Saoedi Arabiëvoor de leverantie van olie aan Malta.

14» (ft) Men kan zich afvragen waarom de Sovjets gebruikwillen maken van Malta voor onderhoud aan hunkoopvaardijschepen aangezien dit onderhoud netzo goed ergens anders kan plaatsvinden, mogelijkzelfs goedkoper.Politieke motieven lijken derhalve dit te hebbeningegeven.

DE INDISCHE OCEAAN,

Algemeen»

15« (ft) In de maanden juli en augustus traden er geen bij-zondere wijzigingen op in de sterkte van het SOTIN-DROH. De combattanten opereerden voornamelijk na-bij Socotra en het Zuidelijk gedeelte van de RodeZee. Opvallend was het bezoek van een oombattantaan Djibouti en een bezoek van een combattant aanBeira •(Mozambique) en Massawa (Ethiopië). Desterkte van het aantal onderzeeboten was opmerke-lijk: 5 in totaal w.o. 2 VIKTOR-klasse nukleairvoortgestuwde aanvals-onderzeeboten.Oefenaktiviteiten vonden niet plaats, routinepa-trouilles werden uitgevoerd en Amerikaanse vloot-verbanden werden geschaduwd.

Bezoek aan Ethiopië'.

16. (ff) Op 7 juli ving een bezoek aan Addis Abeba/^Ethio-piê* aan van een Sovjet militaire delegatie o,l*v.vlootadmiraal S.G. Gorshtov. Doel van dit bezoekis mogelijk te trachten de weerstanden weg te ne-men van. de Ethipische regering om gebruik te ma-ken van de faciliteiten van Massawa, Dhalak Kebiren de haven van het vliegveld van Assab. Tijdensdit bezoek verbleef een KRESTA II klasse GW krui-ser (573) in Massawa.Massawa wordt thans reeds gebruikt voor de statio-nering van MAY-ASW vliegtuigen°, vermoedelijk vondzo'n stationering voor het eerst plaats aan hetbegin van dit jaar. Bij Dehalak Kebir bevinden zichveelal een groot aantal Sovjet eenheden, w.o. on-derzeeboten die onderhoud ondergaan. Of er sprakeis van de mogelijkheid tot "major overhaul" isthans nog niet geheel duidelijk. Het wordt aange-nomen dat het 8000 tons droogdok dat voorheen inBerbera (Somalië*) was gestationeerd, zich bijDehalak Kebir bevindt.Mede gezien het #eit dat de totale sterkte vanhet SOVIHDRON sinds + november 1979 aanzienlijkis toegenomen, zullen de Sovjets streven naar hetverkrijgen van meer faciliteiten voor hun eenheden.

42 -

Bezoek aan Be ir a (Mozambique).

17. 9 Midden augustus "brachten een KRESTA-klasse GWkruiser (01 7) en de tanker AKTUBA een bezoekvan enkele dagen aan Beira,

Bezoek aan Djibouti (Djibouti) (sedert 1977 onafhankelijk) .

O

18, 0) Van 24-28 juli werd door een KRIVAK II klasse G¥fregat (758) £en bezoek gebracht aan Djibouti,hetgeen het eerste bezoek was van een oombattant,Dit bezoek werd aangekondigd i. t. t, eerdere bezoeken dit jaar van tankers en 2 onderzoekingsvaar-tuigen. Vorig jaar werden geen bezoeken door Sov-jet marine eenheden gebracht. Mogelijk zullenechter regelmatiger bezoeken worden gebracht nueenmaal een precedent is geschapen. Deze bezoekenonderstrepen de Sovjet interesse in Djibouti,

19* < ) Op 23 juni werd een drijvend droogdok met eenlifting capaciteit van +_ 5500 mt, door de sleep-boten POSEYDON en SWOEOVETS uit de Zwarte Zeegesleept op weg naar de Stille Oceaan (PLAVDOK-22).

20, ) In de maand juli en augustus opereerden 2 VIKTOB-klasse nuclear voortgestuwde onderzeeboten in deIndische Oceaan. Midden augustus vond een aflos-sing plaats nadat 2 VICTOR's reeds ± 4 maanden inde Indische Oceaan hadden geopereerd. Een van dezeeenheden had de Indische Oceaan met de vloottan-ker BEREZINA bereikt. De beide VICTOR's keerdenterug naar het Noordelijk vlootgebied,

DE STILLE OCEAM.

Algemeen,

21 , |) Aan het einde van de maand augustus was er sprakevan een vermindering van het aantal Sovjet eenhedenbij de Vietnamese kust. Opvallens is dat zich hiervrij regelmatig een landingsvaartuig bevindt. Dedeployments van het type Bear vliegtuigen in Viet-nam duurt voort. Over het algemeen opereerden min-der combattanten in de Chinese Zee, Pas aan heteind van de maand augustus was er sprake van dekomst van een aantal combattanten, maar dit stondin verband met de door brand in moeilijkheden ge-raakte Sovjet ECHO- klasse onderzeeboot,

22, (•?) Rond Japan vonden een 2-tal incidenten plaats.Eind juni crashte een Sovjet TU-16 3ADGER vlieg-tuig in de Zee van Japan, terwijl een ECHO-klas-se nucleare onderzeeboot eind augustus ten oos-ten van Okinawa in "brand raakte. In "beide geval-len zou er sprake zijn geweest van zowel eenschending van. het Japanse luchtruim als de Ja-panse territoriale wateren. Na, de crash van deBADGER zou een MAY-type vliegtuig het Japanseluchtruim hebben geschonden. Hiervoor zou de Sov-jet regering haar verontschuldigingen hebben, aan-geboden en gezegd hebben dat de schending werdveroorzaakt door een navigatiefout.

23. (£) Toelichting:

De ECITO-klasse onderzeeboot had zojuist een patrouil-le in de Zuid-Chinese Zee beëindigd en was op wegnaar Vladiwostok toen op 20 augustus in een positieten Oosten van Okinawa brand uitbrak. De onderzee-boot zocht verbinding met een Brits kaopvaardij-schip (GARï) en een Sovjet marine-officier gingaan boord van dit schip, Via GARI's radio werd deSovjet Ambassade in Tokyo op de hoogte gebracht.Alle aanbiedingen van omliggende schepen om assis-tantie te verlenen werden door de Sovjets gewei-gerd. Doden en gewonden werden een dag later over-gebracht naar het Sovjet koopvaardijschip MEREDIAN.Er zouden 7 - 9 doden zijn. De oorzaak van de branden de omvang van de schade was nog niet bekend. Na-derhand bevonden zich ter assistentie in het gebied ïde tanker ILIM, het opleldingsvaartuig BORODINO(UGRA-klasse), de sleepboot MB-18 die de onderzee-boot naar Vladiwostok zou gaan slepen. Eveneensaanwezig waren een KRIVAK-klasse G¥ fregat (678),een KARA-klasse GW kruiser (558) die als escortefungeerden.Op 23 augustus liep de sleepboot MB-18 met de on-derzeeboot de tsanrito-riule wateren van Japan binnen,ondanks het verzoek van de Japanse regering om ditniet te doen i,v,m, het gevaar van radio-aktievestraling. De Japanse authoriteiten protesteerdenhiertegen bij de Sovjet Ambassade. Dit protest werdals ongegrond verklaard en er werd mededeling ge-daan dat er zich geen nucleare wapens aan boord vande onderzeeboot hadden bevonden.

- 43 -

3

O

_ 44 _

LEVERANTIES

Leverantie aan Ouba.

24. (ft) Op 6 juli werd aan SONYA-klasse mijnenveger doorde Sovjet sleepboot, BISON, uit de Oostzee ge-sleept met boordnummer 568 (hetgeen over het ou-de "boordnummer 626 was geverfd),Alhoewel een loods a/b van de sleepboot melddedat deze sleep op weg was naar Malta, werd gekoerstnaar Cuba alwaar de SONYA +_ 19 augustus werd afge-leverd.

Leverantie aan Algerije,

25» •) Op + 6 juli werd een NANUCHKA-klasse patrol Guided .missile oombattant (801) afgeleverd aan Algerije.Haar naam is EAIS HAMIDOU. Deze exportversie isvoorzien van 4 SS-N-2 missiles. Deze eenheid werdtijdens de passage door het Kanaal begeleid doorde tanker SHEKSÏÏA.

Leverantie aan India»

26. (0) Op 16 juli verlieten 2 NATYA-klasse mijnenvegers(ALEPPY, RATNAGIRI) de Oostzee met een vaart van15 knepen op weg naar India.Een aangevraagd schuilbezoek i.g.v, slecht weeraan Rotterdam vond geen doorgang. Wel werden LeHavre en Lissabon bezocht. In de MiddellandseZee wwerd Bizerthe (Tunesië) aangelopen. Elk vande eenheden had 5 Sovjet technici aan boord voorde duur van de "acceptance trails",

Leverantie aan Lybiè*.

27. (ft) Op 26 juli werd een OSA-II-klasse GW patrouille-vaartuig (954) uit de Zwarte Zee aanvankelijk ge-sleept door het vrachtschip MEZEN, en later moge-lijk door de sleepboot ZUBR. Eind juli werd deze12e OSA II voor Lybië in Tobrouk afgeleverd.

28« (ft) Op 6 of 7 september zal vanuit de Zwarte Zee eengemoderniseerde KASÏÏIN-klasse geleide wapen jager(RAJPUT) komen, die aan India geleverd zal worden,Dit is het eerste schip van deze klasse dat aanIndia zal worden overgedragen.

- 44

- Sfr -

46 -

HOOFDSTUK 3.

KARAKTERISTIEKEN VAN GOMBATTANTEHEN ÏÏULPSCHEPEN

SONYA-KLASSE (MSC)VOORZIEN VAN "VOLGA-TYPE"HYDROPOIL

- 46 -

47 -

SONYA-KLASSE (MSC), voorzien van VOLGA type hydiroTfdH

(Sovjet TJniet)

Foto 13.

- 47 -

- 48 -

Country

Class

Type

UR V

OLG

A

HY

DR

OFO

IL M

SL

123456789101112

I. Huil &

Engineering

Length OA

(DW

L) m

8.5

Beam

MA

X (D

WL)

m

1.9

5

Draft

m

0.8

5/0

.50

*

Displacem

ent MA

X

t 1.8

5

Engines 1

GE

x*

Propulsion Power

MW

0.0

5

Speed MA

X

Kn

J0

.8

Screws/R

udders

Endurance N

M/K

n 1

00

/30

.8

Endurance N

M/K

n

POL

t

Com

plement

Builder

II. Arm

ament

Supply

none

Delivery

Num

ber D

ate

(1978) 6/1980

III. Electronics

Rem

arks:

at h

ullb

orn

e/fo

ilbo

rne

KK

1 x ?0

h

p,

é-c

yl.,

gaso

line en

gin

e

Du

ring

19

78

a SO

NY

A

Cla

ss M

SC w

as ob

serv

ed

in

the

Baltic

carry

ing

an

early

m

od

el V

OLG

A

typ

e h

yd

rofo

il o

n th

e fa

nta

il. T

he h

yd

rofo

il h

ad

been

m

od

ified

by

th

e ad

ditio

n

of

pad ey

es

on

th

e ed

ges

of

the

transo

man

d

a "sp

ad

e"-lik

e

dev

ice atta

ch

ed

to

th

e cen

ter

of

the

tran

som

.A

mech

an

ical

link

ag

e

ran

down

from

th

e "sp

ad

e"

to

the

are

a

of

the

rud

der.

Th

e mo

dific

atio

ns

ap

pear

to

be

for

the

pu

rpo

se o

f co

nv

ertin

git

to

a h

igh

sp

eed

(po

ssibly

re

mo

tely

co

ntro

lled

) lig

ht

min

esweep

ing

lau

nch

.

- 48

-