Energiekoffer enonderzoeksvragen

Missie van MOS

Samen leren omduurzame keuzes te maken

voor de planeet.

“We live at a time when emotions and feelings count more than truth,and there is a vast ignorance of science.”

(James Lovelock)

De West-Vlaamse energiekoffer

Alle info, handleidingen, …:

https://www.west-vlaanderen.be/kwaliteit/Leefomgeving/MOS/MOS-uitleningen/Paginas/MOS-energiekoffer-secundair-onderwijs.aspx

Uitlenen:

Marjolein.hantson@west-vlaanderen.be

Eindtermen

Tweede graad: ‘onder begeleiding’, ‘met structuur’, ‘met stramien’, ‘geselecteerde bronnen’• Onder begeleiding voor een gegeven onderzoeksprobleem onderzoeksvragen formuleren;• Op basis van geselecteerde bronnen voor een gegeven onderzoeksvraag, op een systematische

wijze informatie verzamelen en ordenen;• Onder begeleiding een gegeven probleem met een aangereikte methode onderzoeken;• Onder begeleiding onderzoeksresultaten verwerken, interpreteren en conclusies formuleren;• Volgens een gegeven stramien over de resultaten van de eigen onderzoeksactiviteit rapporteren;• Onder begeleiding reflecteren over de bekomen onderzoeksresultaten en over de aangewende

methode.

Derde graad: ‘meer vrijheid’, ‘open onderzoek voeren’• zich oriënteren op een onderzoeksprobleem door gericht informatie te verzamelen, te ordenen

en te bewerken;• een onderzoeksopdracht in verband met de poolcomponent voorbereiden, uitvoeren en

evalueren;• de onderzoeksresultaten en conclusies rapporteren en ze confronteren met andere standpunten.

Geschiedenis

Eerste krantenartikel over versterkt broeikaseffect op 7 november 1902, gebaseerd op artikel van Svante Arrhenius uit 1896.

We produceren genoeg energie om deze gletsjer te doen smelten.

Ontmasker klimaatontkenners

Years would pass before human-generated climate change was recognized as a dangerous reality, although now we know, thanks to

the journalists at InsideClimate News, that Exxon scientists told the company about the impact of burning fossil fuels on climate as early as 1977. After funding an initial period of research

that backed up the scientists’ claims, Exxon allegedly chose to cover up the evidence and deny the truth.

CO2 in de atmosfeer

Groei?

Hoeveel broeikasgas?

Age of stupid

Waar gaat CO2 naartoe?

“Without the hot air”

“Without the hot air”(David McKay)

kWh/d (per persoon)

195kWh/d/p180 kWh/d/p

Duurzame Ontwikkeling

Educatie voor DO

• Hoofd

• Hart

• Handen

Energie besparen

Scholen en energie

Energiedrager TJ/jaar energiedienst besparingspotentieel

aardgas 2150 42%90% verwarming8 % warm water2% andere

36% brandstofverbruik= ca. 1600 TJ/jaar

stookolie 1550 30%

elektriciteit1400 28%

72% verlichting12% circulatiepomp (CV)6% koelmeubelen0% ventilatie10% andere

45% elektriciteitsverbruik= ca. 380 TJ/jaar

TOTAAL 5100

Trias Energetica

De energiekoffer

MO

S

tij

dsin

vesterin

g

besp

arin

gsp

oten

tie

el

een

vo

ud

maatreg

ele

n

verb

eterin

g c

om

fo

rt

ENERGIECHECK: verlichting *** ** * **

verbruik verlichting sensibilisatie, communicatie ** * ** -

efficientie van de verlichting energiemaatregelen bepalen, communicatie ** ** *** **

doven van lichten sensibilisatie, communicatie, opvolgen maatregelen * * * -

ENERGIECHECK: sluipverbruik ** * ** -

ENERGIECHECK: ventilatie

CO2 instantaan meten sensibilisatie, communicatie * * * ***

ventilatieprocedures zoeken energiemaatregelen bepalen, communicatie * * * ***

ENERGIECHECK: verwarming * *** ** ***

Oef1 Data loggen

Automatisch verrichten van metingen gedurende een bepaalde periode.

• Verlichtingssterkte• Relatieve luchtvochtigheid• Temperatuur• Externe sonde (CO2 en temp.)

Gebruik logger

1. Installeren hoboware

2. Launch

– Wat meten?

– Frequentie metingen?

– Hoe meten starten?

3. Meten

– Veilig opstellen (droog, diefstal, …)

4. Uitlezen

Analyseren

Waterzijdig inregelen.

Oef 2 EnergieCHECK verlichting

Normen E

verlichtingssterkte E (lx)

specifiek vermogen(W/m²)

KLASLOKAAL 300 à 500 6 à 10

BORD 500 10

PRAKTIJKLOKAAL 500 10

TEKENLOKAAL 700 15

GANGEN 150 3

INKOMHAL 200 4

TRAPPEN 150 3

Inventarisatie verlichting

S [m²]

Efficiëntie vd verlichting

per 100 lx en per m² 2 tot 2,5 W geïnstalleerd vermogen

naam lokaal

soort lamp

P (W)

E (lx)

S (m²)

P/S (W/m²)

15 min(EURO)

Besluit

(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8)

Is de verlichting van dit lokaal efficiënt?

Wat heb je geleerd?

Soorten onderzoek:

• Bevestigend(vraag en methode door lkr, resultaat op voorhand gekend)

• Gestuurd (vraag en methode door lkr)

• Begeleid (vraag lkr, methode lln)

• Open (vraag en methode lln)

Onderzoeksvragen verzinnen

Onderzoeksvraag formuleren

“Energiegebruik van een laptop.”

• Verzin elk afzonderlijk 3 vragen post it

• Post it op muur groeperen

• Vragen bij verzinnen

• Selecteren van de vragen

Relevantie van mijn vraag?

Onderzoekscompetetenties

Wat is een goede onderzoeksvraag?

• Is de vraag scherp geformuleerd?

• Is ze enkelvoudig?

• Leidt ze niet naar een bekende weg?

• Gaat ze niet uit van foute veronderstellingen?

De West-Vlaamse energiekoffer

Alle info, handleidingen, …:

https://www.west-vlaanderen.be/kwaliteit/Leefomgeving/MOS/MOS-uitleningen/Paginas/MOS-energiekoffer-secundair-onderwijs.aspx

Uitlenen:

Marjolein.hantson@west-vlaanderen.be

Planetwatch-Planetchange