Post on 14-Jan-2017
Emerging Trends in Real Estate
Europe 2016 Nie tylko kapitał
Kinga Barchoń John Banka Przemysław Krych PwC Dział Doradztwa Colliers International Griffin Real Estate
Urban Land Institute
1
#emergingtrends
Najważniejsze
globalne trendy
13. edycja raportu,
550 respondentów
z 23 krajów
(wyłącznie kadra
menedżerska)
2
3
#emergingtrends
Sytuacja gospodarcza w Europie
się poprawi 39% (30%)
Kapitał będzie dostępny 55% (71%)
Stopy procentowe znacznie
wzrosną 3% (1%)
Legenda: X% - wyniki ETRE 2016 (X%) - wyniki ETRE 2015
4
#emergingtrends
Stopy kapitalizacji nieruchomości w Polsce oraz stopy procentowe, 2006-2015
%
Źródło: PwC, Reuters, ECB
-2
-1
0
1
2
3
4
5
6
7
8
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
EURIBOR Obligacje skarbowe strefy euro klasy AAA
Rentowność nieruchomości w Polsce Rentowność 5-letnich swapów
#emergingtrends
Aktywa w najlepszych
lokalizacjach są za
drogie 63%
(61%)
Działalność
deweloperska
sposobem na dostęp
do najlepszych
nieruchomości
78% (b/d)
Inwestowanie w nowe /
alternatywne klasy
aktywów
41% (28%)
Legenda: X% - wyniki ETRE 2016 (X%) - wyniki ETRE 2015 5
6
#emergingtrends
10 sektorów nieruchomości, których perspektywy inwestycyjne oceniane są jako najbardziej optymistyczne
* Nowa kategoria, nieoceniana w raporcie ETRE 2015
15%
22%
17%
21%
16%
15%
7%
32%
21%
21%
22%
22%
22%
23%
23%
27%
28%
30%
34%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40%
Obiekty logistyczne
Budynki dla sektora służby zdrowia
Mieszkania na wynajem
Mieszkania na sprzedaż
Hotele
Centra usług wspólnych*
Akademiki
Centra danych
Domy opieki długoterminowej
Sklepy na głównych ulicach handlowych
ETRE 2016 ETRE 2015
Najważniejsze wnioski – perspektywa europejska
7
#emergingtrends
Rynek nieruchomości pozostaje interesującą opcją dla inwestorów lecz postrzegany jest jako coraz bardziej konkurencyjny
Wysokiej klasy aktywa są trudno dostępne, a one same zaczynają być postrzegane jako przeszacowane – widoczne zainteresowanie alternatywnymi nieruchomościami związanymi np. z sektorem medycznym (ośrodki opieki długoterminowej), hotelami, akademikami, centrami danych. Dodatkowo, wzrasta zainteresowanie działalnością deweloperską
Postępująca urbanizacja wpływa na sektor nieruchomości – chcemy mieszkać i pracować w centrum miast – liczy się więc lokalizacja lokalizacja i lokalizacja
9
#emergingtrends
Perspektywy inwestycyjne
Dobrze= >3.5 Średnio= 2.5-3.5 Słabo= 1.0-2.5
Inwestycje Dział. deweloperska Rok/ pozycja w
rankingu ETRE2014 ETRE2015 ETRE2016
Warszaw 11. 14. 17.
Inne miasta w CEE:
Praga 16. 18. 19.
Budapeszt 27. 22. 13.
Moskwa 13. 28. 28.
Rok/ pozycja w
rankingu ETRE2014 ETRE2015 ETRE2016
Londyn 5. 10. 15.
Monachium 1. 11. 10.
Frankfurt 10. 16. 20.
Paryż 14. 24. 22.
#emergingtrends
17. miejsce w rankingu 28 miast, spadek
o 3 pozycje w stosunku do 2015 r.
10
Warszawa: Perspektywy inwestycyjne w 2016 r.
Wspaniałe
Dobre
Średnie
Złe
Bardzo złe
Rok
Warszawa to nadal atrakcyjna lokalizacja - mimo spadku
Polska jest „jasną gwiazdą” na tle regionu CEE
2016 będzie rokiem intensywnego rozwoju miast regionalnych takich jak Łódź, Poznań i Gdańsk
#emergingtrends
11
Inwestorzy o Polsce w wywiadach „ Sektor nieruchomości mieszkaniowych jest i będzie
atrakcyjny, szczególnie w Warszawie.
Rośnie zainteresowanie inwestycjami w miastach
regionalnych – Łódź, Poznań i Gdańsk.
Drugie życie centrów handlowych – rewitalizacja/
odświeżenie i przeformatowanie centrów dobrze
ugruntowanych na lokalnych mapach stanowi ciekawą opcję
inwestycyjną
#emergingtrends
• Doradztwo inwestycyjne, formułowaniu strategii
• Restrukturyzacja/ postępowanie upadłościowe
• Kontrola wydajności, zarządzanie ryzykiem na
projektach
• Doradztwo księgowe, podatkowe, prawne i audyt
• Umowy najmu i dzierżawy: przygotowanie i
negocjacje umów najmu
• Proces inwestycyjny: Doradztwo w zakresie
uzyskania decyzji administracyjnych i pozwoleń,
reprezentacja klientów, przygotowanie i
negocjacje umów
• Obsługa transakcji (sprzedaż aktywów i spółek)
• Wycena nieruchomości
• Finansowe, prawne, komercyjne i podatkowe due
diligence
• Umowy kupna/sprzedaży
• Pozyskiwanie finansowania dłużnego i kapitałów
własnych, w tym przygotowanie i negocjacje
umów kredytowych, refinansowanie kredytów
inwestycyjnych, ustanawianie zabezpieczeń
• Postępowania sądowe i administracyjne, arbitraż
itp
• Expansion Viewer – optymalne lokalizacje dla
ekspansji dowolnej sieci lub planowania
inwestycji
• Strategia inwestycji w parkingi samochodowe,
prywatne akademiki i domy studenckie, domy
spokojnej starości i uzdrowiska
• Geospatial Dashboard for Real Estate –
interaktywny panel do zarządzania portfelem
nieruchomości
• Kompleksowa strategia dla miast w zakresie
porządkowania przestrzeni publicznej
Zarządzanie aktywami Kupno / sprzedaż PwC GeoAnalytics
Nasze wybrane doświadczenie we wsparciu transakcyjnym (tylko transakcje zamknięte) oraz analizach i wycenach
PwC w nieruchomościach
#emergingtrends
• Fundusz zarządzany przez Griffin założony
w 2006 roku przez Przemysława Krycha
• Obecnie załoga Griffin liczy ponad 45 ekspertów
z zakresu nieruchomości
• Fundusz zarządzany przez Griffin jest
odpowiedzialny za jedno z największych przejęć
na rynku nieruchomości w Polsce – zakup
pakietu 65,99 proc. Akcji spółki Echo Investment
S.A.
• Do partnerów strategicznych Griffin należą
Oaktree Capital Management oraz Pacific
Investment Management Corporation, partner
inwestycyjny Griffin w przejęciu spółki Echo.
• Griffin jest jednym z najbardziej aktywnych i
rozpoznawalnych inwestorów na rynku
nieruchomości w Polsce – od listopada 2010 .
Laureat wielu nagród, między innymi „Overall
Company of the Year 2015” w
międzynarodowym konkursie Central & Eastern
European Real Estate Quality Awards we
współpracy z Financial Times.
• Griffin skupia się na unikatowych aktywach oraz
transakcjach oportunistycznych przy zachowaniu
odpowiedniej dywersyfikacji i zakupie również
aktywów typu „prime”.
Podstawowe informacje Wybrane obiekty w portfolio
Griffin Real Estate - wiodący i dynamicznie rozwijający się inwestor na rynku nieruchomości komercyjnych w Europie Środkowej i Wschodniej
Platforma handlowa
Hala Koszyki w
Warszawie
Supersam
Katowice
Centrum
Handlowe Jupiter
w Warszawie
Platforma biurowa
Lubicz Office
Center w
Krakowie
Nordic Park
w Warszawie
Green Horizon
w Łodzi
Platforma oportunistyczna
Portfel RUCH – 7
obiektów w Warszawie,
5 w mniejszych
miastach
Meble Emilia – zakup
spółki Skarbu Państwa
z 24 nieruchomościami
Platforma mieszkaniowa
Centrum Akademickie
Polonez w Poznaniu –
zakup nieczynnego
hotelu i przekształcenie
obiektu na prywatny
akademik
Kabaty/Ekonatolin –
37ha gruntu pod
inwestycję
mieszkaniową
#emergingtrends
16
© 2016 PwC Polska Sp. z o.o. Wszystkie prawa zastrzeżone. W tym dokumencie
nazwa "PwC" odnosi się do PwC Polska Sp. z o.o. firmy wchodzącej w skład sieci
PricewaterhouseCoopers International Limited, z których każda stanowi odrębny i
niezależny podmiot prawny.
Kinga Barchoń
Partner
PwC Dział Doradztwa
+48 502 184 178
kinga.barchon@pl.
pwc.com
John Banka
Colliers International
Urban Land Institute
+48 600 330 236
John.banka@
colliers.com
Przemysław
Krych
Prezes, Griffin Real
Estate
+48 22 21 21 900
PKrych@
griffin-re.com