DOCUMENT RESUME ED 087 264 Barcinas, Jesus C.; Faustino ... · DOCUMENT RESUME ED 087 264 FL 005...

Post on 04-Oct-2020

3 views 0 download

Transcript of DOCUMENT RESUME ED 087 264 Barcinas, Jesus C.; Faustino ... · DOCUMENT RESUME ED 087 264 FL 005...

DOCUMENT RESUME

ED 087 264 FL 005 670

AUTHOR Barcinas, Jesus C.; Faustino, Rogelio G,TITLE I Estorian I Niyok (The Story of the Coconut).INSTITUTION Guam Dept. of Education, Agana.SPONS AGENCY Office of Education (DHEW), Washington, D.C.PUB DATE 73NOTE 26p.

EDRS PRICE MF-$0.65 HC-$3.29DESCRIPTORS Biculturalism; *Bilingual Education; Bilingualism;

Elementary Education; *Elementary Grades;*Instructional Materials; Language Enrichment;*Malayo Polynesian Languages; Minority Groups;Paperback Books; Reading Instruction; *ReadingMaterials; Reading Programs; Second Languages;Textbooks

IDENTIFIERS *Chamorro; Project Chamorro Materials

ABSTRACTThis book, written in Chamorro, is part of a series

used in the bilingual education program in Guam. It is an elementaryreader with many illustrations. (SK)

N

US DEPARTMENT OF HEALTH.EDUCATION IS WELFARENATIONAL INSTITUTE OF

EDUCATIONTHIS DOCUMENT HAS BEEN REPRODUCE° EXACTLY AS RECEIVED FROMTHE PERSON OR ORGANIZATION ORIGINATING IT POINTS OF VIEW OR OPINIONSSTATED 00 NOT NECESSARILY REPRESENT OFFICIAL NATIONAL INSTITUTE OFEDUCATION POSITION OR POLICY

or14 ..,..

.------.(?,--------,;_. P;.---,N..-.., t

g-- 4 ,.--e-c-;-.4=,=::----_'----:-----.-_----- .,

) V :..-:--,..,... _.,-iii 1:rie-- ( .....:ft: "..÷).),"1 ' .--' . ,,,0 ...-%&...0.::0

%101.

' ;1.1.'4.t : .:

t

ESEA, TITLE IIICHAMORRO MATERIALS PROJECT

1973

The project presented or reported herein wasperformed pursuant to a Grant from the U.S.Office of Education, Department of Health,Education, and Welfare. However, the opinionsexpressed herein do not necessarily reflectthe position or policy of the U.S. Office ofEducation, and no official endorsement by theU.S. Office of Education should be inferred.

DEPARTMENT OF EDUCATION

AGANA, GUAM

IESTORIAN

NTYOK

TINIGE': JESUS BARCINASPINENTAN: ROGELIO FAUST INO

2.

Gi abmamam na tiempo estaba giya Guam un sen takhilo'na familian Chamorro: i tata, i nana, yan i hagan-hiha.

Siha i manakhilo' manmafana'an i Achote.

tor: 1.7

Gos maolek macho'cho' i tata. Guiya mananaga' acho' paralatte yan kontodu para atupak yan eskopplo.

4

3.

4

7An

,1 i4

1lir!'.

- - , _ ..4710;44.1411116.1laii.i.-_,,s4,.-

...

elJr./.....5.7.r.a........j........."'

__,4',....-!--7...L.........:,..-r.......'

,:'__,..,.....--,.........:.

AIA

-----_-_-...,................-

liff.-...---__........i._

...___,...............,..,....,...41,....---

...,....-

f...-...,,,,,,,...

r.'...__::::,..--ore.reey,",4A

."4.-/-'15-----

.7X-orar...............ror

A-

.1.11M7

. ,,.........--..rionoillirr-

,

.,eS

:t:

....___--...-

,,.......".,1.:,,....14.10;..7,,,..- -,1,11:441r"

',,...---,-

1111111.--- A

we

r,\J

4

MID

.+--"'"

Sotterita esta i hagan-liiha. Ha osge i maolek na kostumbreni nana-"na yan tata-ga. Gos maguaiya gue'.

5.

tit

6.

;Ha tutuhon mumalangu i sotterita, ya gas triste. Mampinitii taotao siha. Mandafia' i famalao'an para u ma'espia hafachetnot-iia.

111101,1»),),011bilifin1011)

Ma'ho i sotterita. Ha agang si tata-ha ya ha faisen, 'Tata,sina mohon un chuli'i yo' nu ayu na fruta i mahetok, yagai chigo' na kalan mames na hanom?"

7.

'1,41..`11,

8.

I tata ha agang i lalahen i sengsong. Ha sangani nu i malagoi haga-fia. "Bai in fanhanao ya in espia ayu na fruta,"ilek-niha i lalahi.

11;;:,.t,::!')7,4,:.,5,...t.,\

vx, ,, *,,-.L.s,

44 ' , ,, ,

''

:,

14:47

_I46_ jk.,

Ti masodda' ayu na fruta, pues matai ma'ho i sotterita. IVta'adotnai gima' nu i manadan flores, ya manganta i taotao siha ni'manna'mahalang na kanta. 9.

Mahafot i matai gi takhilo' na sabana. Un simana di kada dia10. uchan, ya ti sina mabisita i naftan.

%.# naiiiphno

Fr )*°///11

1,11.1.0 ',

I gh11100,00:1101,wwoadhocill11111,01,

1

Annai pumara i ichan, manhanao i tatan i matai yan i taotaosengsong para u mana'tachu i latte. Fina'tinas i tata i latte parai naftan i

12.

Mansenmanman annai ma li'e' na dokko' un tinanom gi naftan."Hafa este na tinanom?" todos manmamaisen.

--Manguentos i manmalate'. Ilek niha, "Adahi sa' gai pakto estena tinanom. Debi di u mapulan sa' yanggen sifla matto, puessina Iokkue' malingu.""Nihi ya ta hatsa un lancho para liheng, ya ta pulan este natinanom," ilek-riiha i taotao. 13.

Sinko afios di mapupulan i tronko. Esta dankolo ya manokcha'.

14. Poddong un gafo'.

Mahokka i gafo' ya annai mayengyong, masiente na guahachachaochao gi sanhalom.

15.

Manago' i amko' na ma'gas, "U ma'i'eng ya u ma'ette enao na16. tinekcha' esta ki to li'e' hafa chachaochao. "

Annok i mahetok na sanhalom i tinekcha'. Manma'airiaotaotao sa' mali'e' na gai mata, gai gui'eng, yan gai pachot.Kalan gai gaputilu i inetten-riiha.

17.

Mahatsa otro liheng para i na'manman na fruta. Mafa'tinasi unlamasa ya nape() i fruta para u ma'adora.

18.

IPgl II

//

Luminao un talo'ani, sumen duru yan sumen anakko'. Manoppopi taotao gi hilo' to no' ya manggos luhan.

Gumalilek i ti'nekcha' esta i fina'manana. Inina ni' atdao, mumaipe,ya despues maffak.

19.

Pumara i Iinao. Taigue i tinekcha' gi lamasa. Masodda' gi hilo'tano' gi fina'manana. Manma'avriao i taotao sa' mali'e' na i

tinekcha' ha baba i pachot-na, ya a'annok mansen a'paka' na nifen.Mali'e' lokkue' na guaha hanom gi sanhalom 1 tinekcha'.

20.

I ma'gas i manamko' ha agang i tatan i matai na sottera ya ilek-ria,

"Hagu ni' tata, chagi fan gumimen i hanom i tinekcha'." 21.

22.

; ,

. r't'"N'ialt.

"Ai, ti sins hu gimen enao," ilek-fia tita.

ya guahu bai gimen," nana.

Ilek-ria talc, i nana, "Yanggen binenu i hanom este na tinekcha'ya ha puno' yo', na'daria' ham gi naftan yan i difunta haga-hu.Humallom yo' na ginen as Yu'us este na tronkon patma." 23.

,,,!.;`

;.,

1k

24.

\\WN,Vt //Ha gimen i nana i chigo tinekcha'. Ha ipe' i fruta ya ha kanno'i sensen. "Gos mannge' i tinekcha' este na patma," ilek-fia i nana.

Desde ayu na tiempo ma tungo' na sifia mana'fansetbe i difirentesna patte siha gi niyok.