Bloque 4 Indic Biol UniméTrics

Post on 22-Jun-2015

1.025 views 1 download

Tags:

Transcript of Bloque 4 Indic Biol UniméTrics

EL ESTADO ECOLÓGICO USO DE LOS MACROINVERTEBRADOS

RIBERA

HIDROMORFOLOGÍA

MétriquesMétriquesMétriquesMétriques....Mètodes d’ordenació i classificacióMètodes d’ordenació i classificacióMètodes d’ordenació i classificacióMètodes d’ordenació i classificació

Univariable

Multivariable

Medida única

Varias medidas

Unimétricose.g. Índices bióticos, diversidad

Multimétricose.g. Índices integridad bilógica(IBI)

Ordenación

Clasificación, Asociación

Gradientes indirectos(CA, PCA, DCA)

Gradientes directos(CCA, RDA)

Multidimensional (MDS)

Clusters (Twinspan, k-means) M

ultivariables

e.g. RIVPACS, AUSRIVAS

Índices unimétricos

� Un solo valor, una sola métrica. � Métrica simple o combinada� Las combinadas, normalmente combinan

riqueza (mas o menos taxa) con tolerancia. A veces también la densidad.

� Los mas utilizados son los índices bióticos.

� Algunos son normas oficiales (IBGN en Francia por ejemplo)

Intensidad del impacto

Met

rica

Métricas útiles

+_

Principales métricasPrincipales métricasPrincipales métricasPrincipales métricasCATEGORIA MÉTRICA RESPUESTA

Riqueza Número total de taxa Disminución

EPT taxa Disminución

Taxa efemerópteros Disminución

Taxa Plecoptera Disminución

Taxa Trichoptera Disminución

Composición %EPT Disminución

%Quironómidos Aumento

Tolerancia/Intolerancia Número de taxa intolerantes Disminución

% de organismos tolerantes Aumento

% del taxon dominante Aumento

Abundancia (valor absoluto) Abundancia de EPT Disminución

Abundancia de quironómidos Incremento

Abundancia total Disminución

Características tróficas % Filtradores Variable

% Ramoneadores Disminución

% Recolectores Disminución

% Trituradores Disminución

% Depredadores Disminución

Habitat

% de animales sésiles Disminución

Unimétricos: Índices bióticos

Macroinvertebrados:Macroinvertebrados:InglaterraInglaterra (’60), (’60), Trent IndexTrent Index ((DerivadosDerivados: IBGN, : IBGN, FrançiaFrançia; ;

BBI, BBI, BélgicaBélgica; EBI, Italia, FBILL ; EBI, Italia, FBILL CatalunyaCatalunya, , IBioPampeanoIBioPampeano))..

Chandler’s (Inglaterra ’60), BMWP; IBMWPIBMWP, ABI, ABI

DiatomeasDiatomeas::Índice Zelinka y Marvan (derivado saprobis)

ÍndiceÍndice SaprobiosSaprobios (’20):(’20):Valor saprobiedad, toda la comunidad

MacrófitosMacrófitos::IVAM, derivado de saprobis (similar a índice francés)IM, mas similar al índice de Trent

Nº familias de Plecoptera(excepto Leuctridae)

Riqueza de familias

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

0-2 3-5 6-10 11-14 15-19 >19

7

7

7

7

7

7

8

8

8

8

8

9

9

9

9

10

10

10

10

6

6

6

6 6

7

6 6

5

5 6

5

5

5

--

--

--

--

--

-- 4

4

43

3

3

2

21

10

--

--

--

--

--

--

--

--

----

Índice FBILL

Presencia de Limnephilidae,Rhyacophilidae, Elmidae

y/o Gammaridae

0

1

>1

Más de 1 familia

1 familia

0 familias

Presencia de Trichoptera con estuche(excepto Limnephilidae), y/o de Leuctridae y/o de Heptageniidae

Más de 1 familia

1 familia

0 familias

No

Sí Sí

No NoPresencia de Physidae,Oligochaeta, Culicidaey/o Chironomidae rojos

Presencia de Ancylidaey/o Chironomidae

no rojos

Presencia de Hydropsychidae,Hydroptilidae y/o Ephemeroptera(excepto Heptageniidae)

entrada FBILL

Grupo Faunístico Número total de unidades sistemáticas (U.S)

presentes 0-

1 2-5

6-10 11-15 16-20 21-25 >26

1 Trichoptera con estuche (Leptoceridae)

>1 U.S - - 8 9 10 11 12

Solo 1 U.S - - 7 8 9 10 11

2 Hydropsychidae, Lestidae, Elmidae, Gomphidae

>1 U.S - 6 7 8 9 10 11

Solo 1 U.S - 5 6 7 8 9 10

3 Ancylidae, Decapoda, Aeshnidae, Simuliidae, OtrosTrichoptera

>1 U.S - 4 5 6 7 8 9

Solo 1 U.S - 3 4 5 6 7 8

4 Otros Coleoptera, Ephemeroptera (excepto Caenidae)

Todas las U.S anteriores (1,2,3) ausentes

- 3 4 5 6 7 -

5 Coenagrionidae, Caenidae, Heteroptera, Amphipoda

Todas las U.S anteriores (1,2,3,4) ausentes

2 3 4 5

IBPampeano, Reófilo

IBPampeano

léntico

Grupo Faunístico Número total de unidades sistemáticas (U.S) presentes

0-1

2-5

6-10 11-15 16-20 21-25 >26

1 Trichoptera con estuche (Leptoceridae)

>1 U.S - - 9 10 11 12 13

Solo 1 U.S - - 8 9 10 11 12

2 Otros Trichoptera, Lestidae, Elmidae, Gomphidae, Unionidae

>1 U.S - 6 7 8 9 10 11

Solo 1 U.S - 5 6 7 8 9 10

3 Ancylidae, Decapoda, Aeshnidae, Simuliidae

>1 U.S - 4 5 6 7 8 9

Solo 1 U.S - 3 4 5 6 7 8

4 Otros Coleoptera, Ephemeroptera(excepto Caenidae), Libellulidae

Todas las U.S anteriores (1,2,3) ausentes

- 3 4 5 6 7 -

5 Coenagrionidae, Caenidae, Heteroptera, Amphipoda

Todas las U.S anteriores (1,2,3,4) ausentes

2 3 4 5

6 Turbificidae, Chironomidae rojos, Physidae, Culicidae

Todas las U.S anteriores (1,2,3,4,5) ausentes

1 1 2 3

7 Syrphidae, Enchitreidae, Psychodidae

Todas las U.S anteriores (1,2,3,4,5,6) ausentes

- 0 1 2

Índice IBMWP

<15Pèssim

16-35Dolent

36-60Moderat

61-100Bo

>100Molt bo

IBMWPNivell Qualitat

� Scores de 0 a 10� Familias� Si se divide por el número de familias tenemos el IASPT

Australia

SIGNAL

Orden Familia Puntuación Orden Familia Puntuación Turbellaria 5 Lepidoptera Pyralidae 4 Hirudinea 3 Coleoptera Ptilodactylidae 5 Oligochaeta 1 Lampyridae 5 Gasteropoda Ancylidae 6 Psephenidae 5 Physidae 3 Scirtidae

(Helodidae) 5

Hydrobiidae 3 Staphylinidae 3 Limnaeidae 3 Elmidae 5 Planorbidae 3 Dryopidae 5 Bivalvia Sphaeriidae 3 Gyrinidae 3 Amphipoda Hyalellidae 6 Dytiscidae 3 Ostracoda 3 Hydrophilidae 3 Hydracarina 4 Hydraenidae 5 Ephemeroptera Baetidae 4 Diptera Blepharoceridae 10 Leptophlebiidae 10 Simuliidae 5 Leptohyphidae 7 Tabanidae 4 Oligoneuridae 10 Tipulidae 5 Odonata Aeshnidae 6 Limoniidae 4 Gomphidae 8 Ceratopogonidae 4 Libellulidae 6 Dixidae 4 Coenagrionidae 6 Psychodidae 3 Calopterygidae 8 Dolichopodidae 4 Polythoridae 10 Stratiomyidae 4 Plecoptera Perlidae 10 Empididae 4 Gripopterygidae 10 Chironomidae 2 Heteroptera Veliidae 5 Culicidae 2 Gerridae 5 Muscidae 2 Corixidae 5 Ephydridae 2 Notonectidae 5 Athericidae 10 Belostomatidae 4 Syrphidae 1 Naucoridae 5 Trichoptera Helicopsychidae 10 Calamoceratidae 10 Odontoceridae 10 Leptoceridae 8 Polycentropodidae 8 Hydroptilidae 6 Xiphocentronidae 8 Hydrobiosidae 8 Glossosomatidae 7 Hydropsychidae 5 Anomalopsychidae 10 Philopotamidae 8 Limnephilidae 7

ÍndiceABI

Como calcular el valor de tolerancia:Perfiles ecológicos

Como calcular el valor de tolerancia:Perfiles ecológicos

Como calcular el valor de tolerancia:Perfiles ecológicos

Cálculo del grado de intolerancia

i = valores de parámetros de contaminación que los organismos no toleran de forma creciente, en este caso: sólidos en suspensión, P-fosfatos, amonio, sulfatos y cloruro

j = valores de parámetros que son mas altos cuando los organismos son mas abundantes (en este caso oxígeno)

DIS varia entre 0 y 10

Cálculo DIS para tricópteros en ríosMediterráneos

Se confirman en general los valores de calidad otorgados en el índice IBMWP para la mayoría de las familías.

Se obtienen valores de intoleranciapara las diferentes especies en caso de que se quisiera utilizar este niveltaxonómico

Índice BMWP’

100400100399*Total

3,3134,518Secos

4,0162,39Aguas fuertemente contaminadas

10,54210,843Aguas muy contaminadas

11,84711,546Aguas contaminadas

16,86715,361Contaminación moderada

53,821555,6222Aguas muy limpias

%Nº estaciones%Nº estacionesBMWP’

20022001

GUADALMED project

154 sampling sites

7 Samplingperiods during1999 and 2000

12 catchments

…Guadalmed mediterranean streams…

15% Percentil 25

Percentil 25

36% Percentil 25

100%

61% Percentil 25

MUY BUENO

BUENO

MODERADO

DEFICIENTE

O MALO

MUY BUENO

BUENO

“ACEPTABLE”

DEFICIENTE

MALO

15% Percentil 25

Percentil 25

36% Percentil 25

100%

61% Percentil 25

MUY BUENO

BUENO

MODERADO

DEFICIENTE

MUY BUENO

BUENO

“ACEPTABLE”

DEFICIENTE

MALO

Rango Clase Originales Cal/Cab Cal/Gb Cal/Mb Muy bueno Clase I > 100 > 116 > 67 > 104 Bueno Clase II 61 - 100 71 - 115 41 - 66 63 - 103 Moderado Clase III 36 - 60 42 - 70 24 - 40 37 - 62 Deficiente Clase IV 15 - 35 17- 69 10 - 23 16 - 36 Malo Clase V < 15 < 17 < 10 < 16

Rango Clase Originales Karst Llanura Ramblas Muy bueno Clase I > 100 > 123 - > 39 Bueno Clase II 61 - 100 75 - 122 - 24 - 38 Moderado Clase III 36 - 60 44 - 74 - 14 - 23 Deficiente Clase IV 15 - 35 18 - 43 - 6 - 13 Malo Clase V < 15 < 18 - < 6

Rango Clase Originales Sil/Cab Sil/Mb Temporales Muy bueno Clase I > 100 > 109 > 62 > 81 Bueno Clase II 61 - 100 66 - 108 38 - 61 50- 80 Moderado Clase III 36 - 60 39 - 65 22 - 37 29 - 49 Deficiente Clase IV 15 - 35 16 - 38 9 - 21 12 - 28 Malo Clase V < 15 < 16 < 9 < 12

Biotic IndexWaterquality

Efectos avenidas

Spain

Mediterranean sea

France

L56

Llobregat

cabals de 1994 a 2000

0 1 0 0 2 0 0 3 0 0 4 0 0 5 0 0 6 0 0 7 0 0 8 0 0 9 0 0

0 1 /1 0 /9 4

0 1 /1 2 /9 4

0 1 /0 2 /9 5

0 1 /0 4 /9 5

0 1 /0 6 /9 5

0 1 /0 8 /9 5

0 1 /1 0 /9 5

0 1 /1 2 /9 5

0 1 /0 2 /9 6

0 1 /0 4 /9 6

0 1 /0 6 /9 6

0 1 /0 8 /9 6

0 1 /1 0 /9 6

0 1 /1 2 /9 6

0 1 /0 2 /9 7

0 1 /0 4 /9 7

0 1 /0 6 /9 7

0 1 /0 8 /9 7

0 1 /1 0 /9 7

0 1 /1 2 /9 7

0 1 /0 2 /9 8

0 1 /0 4 /9 8

0 1 /0 6 /9 8

0 1 /0 8 /9 8

0 1 /1 0 /9 8

0 1 /1 2 /9 8

0 1 /0 2 /9 9

0 1 /0 4 /9 9

0 1 /0 6 /9 9

0 1 /0 8 /9 9

0 1 /1 0 /9 9

0 1 /1 2 /9 9

0 1 /0 2 /0 0

0 1 /0 4 /0 0

0 1 /0 6 /0 0

0 1 /0 8 /0 0

any

c a ba l (m 3 /s )

19 99

1 9 95

1 9 96

1 9 97

19 98

20 00

19 94

Avenida1994

Efectos avenidas sobre indices biológicos

Taxa acumulados

No. taxa

L56-Pobla de Lillet

0

10

20

30

40

50

60

XI94

IV95

IX95

VI96

VII96

IV97

VII97

IV98

VIII98

IV99

VIII99

IV00

VIII00

Fecha

Tax

a

EPT

OCH

Efectos de las sequías

Fecha

Besòs24-Gallifa

0

10

20

30

40

50

60

XI94

IV95

IX95

VI96

VII96

IV97

VII97

IV98

VIII98

IV99

VIII99

IV00

VIII00

Tax

a

EPT

OCH

Taxa acumulados

No taxa

seco

Fito bentos

Sensibilidad contaminación (Ij)

Valor indicador (Vj)

Abundancia (Aj)

Agència Catalanade l’Aigua

Índice IPS

0

5

10

15

20

25

30

35

C EE IP S IB D

%

Macrófitos

VeronicaVaucheria

Cladophora

Zanichiella

Lemna gibba

MACRÓFITOS: Índice IM Taxones / Grupos Funcionales Cobertura % Puntuación total

< 5 5 - 50 > 50 Grupo I

- Musgos, Hepáticas

- Rodófitos: (p.e. Batrachospermum),

- Nostoc, Rivulariáceas, Chaetophorales

9

9

9

10

10

10

8

8

8

Grupo II

- Ranunculus, Myriophyllum

- Potamogeton (excepte P. pectinatus)

- Zannichellia

- Ruppia

- Charales

- Clorófitos filamentosas

6

6

6

6

6

6

7

7

7

7

7

7

5

5

5

5

5

5

Grupo

III

- Nasturtium, Apium, Veronica

- Xanthophyceae: (Vaucheria)

- Zygnematales

- Tapetes continuos de diatomeas

- Clorófitos incrustantes (Epiliton)

3

3

3

3

3

4

4

4

4

4

2

2

2

2

2

Grupo

IV

- Oscillatoriales

- Cladophora

- Enteromorpha

- Potamogeton pectinatus

- Lemna

1

1

1

1

1

2

2

2

2

2

0

0

0

0

0

Total índice:

MACRÓFITOS

Nivel de calidad IM

Muy bueno > 30

Bueno 21 – 30

Moderado 13 – 20

Deficiente 5 – 12

DMalo < 5

Suárez ML, Mellado A, Sánchez-Montoya MM, Vidal-Abarca MR. 2005. Propuesta de un índice de macrófitos (IM) para evaluar la calidad ecológica de los ríos de la cuenca del Segura. Limnetica 24(3-4): 305-318.

MACRÓFITOS

Índice IVAM

Cobertura Cobertura

c = 1 c = 2 c = 3 c = 1 c = 2 c = 3

vt vi < 5 %

5 - 50

%

> 50

% vt vi < 5 %

5 - 50

%

> 50

%

ALGUES

Cyanophyta

6 2 Nostoc BRIÒFITS

8 3 Anabaena 6 2 Molses

8 3

Cylindrosper

mum 8 3 Hepàtiques

8 3 Nodularia

8 3 Scytonema PTERIDÒFITS

6 2 Tolypothrix 4 2 Azolla

6 2 Plectonema

6 2 Rivularia FANERÒGAMES

2 1 Oscillatoria 2 1 Potamogeton

2 1 Lyngbya 6 2 Zannichellia

8 3 Microcoleus 6 2 Nuphar

8 3 Phormidium 6 2 Ruppia

8 3 Schizothrix 6 2 Ranunculus

4 2 Arthronema 6 2 Callitriche

Rhodophyta 4 2 Ceratophyllum

6 2

Batrachosper

mum 2 1 Lemna

4 2 Audoniella 4 2 Myriophyllum

6 2 Lemanea 4 2

Rorippa -

Nasturtium

6 2 Hildenbrandia 4 2 Apium

Xanthophycea

e 4 2 Berula

4 2 Vaucheria 4 2 Veronica

8 3 Tribonema

Clorophyta Nº

8 3 Ulothrix

No

identificades

6 2 Monostroma (assenyaleu-les amb

6 2 Enteromorpha el mateix

número

8 3 Tetraspora que les mostres

2 1 Cladophora recollides)

2 1 Rhizoclonium

6 2 Microspora

2 1 Hydrodyction

2 1 Spirogyra

8 3 Zygnema

4 2 Mougeotia

8 3 Chaetophora

8 3 Draparnaldia

2 1 Stigeoclonium

2 1 Oedogonium

Valor final de l’índice IVAM:

Aplicar la fórmula IVAM= ∑(vii * ci * vti) / ∑(vii * ci)

1 Moreno JL, Navarro C, de las Heras J. 2005. Índice Genérico de Vegetación Acuática (IVAM): Propuesta de evaluación rápida del estado ecológico de los ríos ibéricos en aplicación de la Directiva Marco del Agua. Tecnología del Agua 261: 48-53.

(vt: valor de tolerància; vi: valor indicador):