memory.library.kr · 2020. 11. 3. · xii A ò = % } a } ¹ *e y a ] æ y ¹ ! 1 a)½ Ù > y...

Post on 15-Nov-2020

0 views 0 download

Transcript of memory.library.kr · 2020. 11. 3. · xii A ò = % } a } ¹ *e y a ] æ y ¹ ! 1 a)½ Ù > y...

2020. 9.

:

: ( )

: ( )

( )

( )

.

2020. 9.

iv

································································································································ 1

1. ···························································································· 11.1 ····································································································· 11.2 ············································································································· 2

2. ································································································· 32.1 ············································································································· 32.2 ············································································································· 4

················································································································· 5

1. ························································································ 51.1 ······················································ 51.2 ································································ 71.3 ······················································ 8

2. ·································································· 92.1 ································································ 92.2 ································································ 332.3 ···································································· 602.4 ················································· 72

····················································································· 74

1. ·············································································································· 741.1 ········································································································· 741.2 ······································································································· 741.3 ············································································································· 741.4 ············································································································· 751.5 ············································································································· 761.6 ········································································································· 76

2. ····································································································· 772.1 ··································································································· 782.2 ······················································································································ 872.3 ································································································ 902.4 ·························································· 96

v

3. ··································································· 1003.1 ··············································································· 1003.2 ··········································································· 1023.3 ···························································· 1053.4 ··············································································· 1073.5 ·································································· 1083.6 ···························································· 1103.7 ········································································· 110

4. ································································································· 1124.1 ···························································································· 1134.2 ······················································································ 1174.3 ········································································· 119

5. ·················································································· 1225.1 ····································································································· 1225.2 ······································································· 1245.3 ······················································································ 127

·························································· 134

1. ········································································································· 1341.1 ············································································································· 1341.2 ·················································································································· 135

2. ···························································································································· 1383. ································································ 139

3.1 ············································································································· 1393.2 ············································································································· 1413.3 ······························································ 143

4. ·················································································· 1484.1 ·································································································· 1484.2 ············································································· 1494.3 ·················································································· 151

5. ······································································· 1535.1 ······························································································ 1535.2 ·································································································· 1605.3 ··································································································· 162

6. ······································································· 1646.1 ··············································································· 164

vi

6.2 ····················································· 1656.3 ·················································································· 1676.4 ···························································································· 173

············································· 179

1. ················································································ 1791.1 ······························································ 1791.2 ·································································· 1801.3 ···························································· 1821.4 (description) ························································ 185

2. ······························································ 1892.1 ············································································································· 1892.2 ············································································································· 1912.3 ····················· 193

3. ·················································· 1943.1 ··································································································· 1943.2 ···························································· 2003.3 ······························ 2013.4 ································ 207

4. ··········································· 2094.1 ··········································································· 2094.2 ······························································ 2114.3 ······························································ 2154.4 ····················································· 2214.5 ······························································ 2244.6 ( ) ·················································· 227

5. ················································· 2295.1 ( ) ····································· 2295.2 ······················· 231

6. ······················· 2336.1 ·································································· 2336.2 ························································ 237

············································································ 242

1. ···························································································································· 2422. ···························································································································· 242

vii

3. ·················································································· 2434. ···················································································· 2445. ··········································································································· 245

5.1 ··············································································································· 2455.2 ·························································································· 2465.3 ······························································································ 2495.4 ·························································································· 2545.5 ·································································································· 2585.6 ········································································· 2605.7 ··············································································· 265

6. ·················································································· 2666.1 ··············································································································· 2666.2 ··············································································································· 267

7. ································································· 2687.1 ··············································································································· 2687.2 ··············································································································· 2687.3 ······························································································ 2697.4 ····················································· 270

8. ························································································ 2708.1 ······················································································································ 2708.2 ········································································································· 2708.3 ······························································································ 2708.4 ······················································································ 2718.5 ················································································· 2718.6 ······················································································ 2718.7 ········································································· 2718.8 ········································································································· 2738.9 ································································································ 275

9. ··································································· 2769.1 ···················································································· 2769.2 ··············································································································· 276

··················································································· 277

277

1. ··········································································································· 2771.1 ············································································································· 277

viii

1.2 ·························································································· 2771.3 ··············································································································· 2791.4 ··········································································· 279

2. ··········································································································· 2812.1 ············································································································· 2812.2 ···················································································· 282

284

1. ········································································· 2842. ······················································································ 2843. ····································································· 2854. ······························································································ 285

4.1 ·················································································································· 2854.2 DB ····················································································································· 2864.3 ··············································································································· 2874.4 ········································································································· 2874.5 ··············································································································· 2884.6 VOD ······················································································································ 2894.7 CD-ROM DVD ······························································································· 2894.8 CD ··············································································································· 289

················································································ 290

1. ···························································································································· 2902. ··································································································· 290

2.1 ············································································································· 2902.2 ············································································································· 291

3. ··································································································· 2923.1 ············································································································· 2923.2 ······························································································ 292

4. ····································································································· 2934.1 ······················································································································ 2934.2 ······················································································································ 2944.3 ······················································································································ 2944.4 ······················································································································ 2944.5 ······················································································································ 2954.6 ······················································································································ 295

ix

5. ····································································· 2965.1 ······································· 2965.2 ···································· 2965.3 ························································ 296

6. ················································································ 2977. ···························································································· 298

7.1 ·································································································· 2987.2 ·································································································· 298

········································································ 300

1. ································································································· 3002. ··············································································· 3003. ························································································ 3024. ························································································ 304

··············································································································· 310

1. ··················································· 3102. ··············· 3103. ················································· 313

x

< -1> ······························································· 10

< -2> ················································································· 10

< -3> ············································· 12

< -4> ······························································· 12

< -5> ······························································· 17

< -6> ················································································· 17

< -7> ··························································· 21

< -8> ············································································· 22

< -9> ·································································· 25

< -10> ·················································································· 26

< -11> ·································································· 32

< -12> ( )

·············································································································· 34

< -13> ( ) ······································· 41

< -14> ··········································· 43

< -15> ·················································································· 44

< -16> ······················································································ 44

< -17> ···································································· 44

< -18> ······························· 45

< -19> ··············································· 46

< -20> ( 2020.4.22. )

·············································································································· 48

< -21> ( 2018.1.11. )

·············································································································· 49

< II-22> ························································· 51

< -23> ( 2018.4.20. )

·············································································································· 52

< -24> ( 2018.6.25. ) ····· 53

xi

< -25> (2014.7.1.) ···················· 54

< -26> ····························································· 55

< -27> ······································································ 56

< -28> ‘ ’ ················ 61

< -29> ‘ ’ ············································ 62

< -30> ··························································· 64

< -31> 2015 ····················· 67

< -32> 2015 ‘ ’ ··················· 69

< -33> ··························································· 70

< -34> ······························· 71

< -35> ·································································· 72

< -1> ···································································· 76

< -2> ······················································································ 76

< -3> 3 (2017-2019) ·························································· 77

< -4> 3 (2017-2019) ···················································· 78

< -5> 3 (2017-2019) ···················································· 79

< -6> ···················································································· 81

< -7> 1 ········································································· 82

< -8> ······················································································· 84

< -9> 3 ···································································· 86

< -10> ····································································· 87

< -11> ··········································································· 88

< -12> ································································································ 89

< -13> 1 ·················································································· 90

< -14> ····························································································· 91

< -15> ···································································· 92

< -16> ······························································································ 94

< -17> ······························································································ 95

< -18> ·················································································· 96

< -19> 31 , , ·················· 98

< -20> 31 ················ 99

< -21> ······································································· 106

xii

< -22> ·························· 109

< -23> ·························· 109

< -24> ································································································ 113

< -25> ··········································································· 114

< -26> ····································································· 114

< -27> ············································································· 115

< -28> ······································································· 116

< -29> ( ) ······························································ 117

< -30> ······················································································· 120

< -31> (2020 ) ···································· 125

< -32> ( ) ············································ 126

< -33> (2019 ) ·········································· 126

< -34> ············································································· 127

< -1> ······················································································· 140

< -2> 1,000 ········································ 142

< -3> ··············································································· 144

< -4> ··························································································· 159

< -5> ········································································· 160

< -6> ······················································ 161

< -7> ·················································· 162

< -8> , , ( 2015) ·············· 169

< -9> ( ) ···························································· 174

< -10> ··········································· 177

< -1>

·································· 183

< -2> : ······· 184

< -3> ············································································· 185

< -4> ········ 186

< -5> :

································································· 187

< -6> ······································································ 187

< -7> Cataloguing Guidelines for Community Archives ··· 188

xiii

< -8> ···················································· 196

< -9> ··························································· 210

< -10> ·············································· 217

< -11> ······ 219

< -12>

KORMARC ·································································· 219

< -1> ···································· 265

< -2> ························································································· 288

< -3> ( ) ················································································· 302

< -4> ( ) ····································································· 303

< -5> ( ) ······························································ 304

xiv

< -1> ············································· 61

< -2> (2020~2023)

········································································································· 66

< -1> ························································································· 74

< -2> ····························································································· 75

< -3> 3 (2017-2019) ················································· 80

< -4> 1 ··············································································· 83

< -5> 1 ···················· 83

< -6> 3 ······················································· 86

< -7> 1 ( ) ··················· 86

< -8> ···················································································· 87

< -9> 3 ······················ 88

< -10> ····························································································· 89

< -11> 3 1 ········ 90

< -12> 3 1 ······· 91

< -13> 1

··························································································· 93

< -14> 1 ·············································································· 93

< -15> ,

1 ··········································································· 94

< -16> ····························································································· 95

< -17> ················································································ 96

< -18> ··········································································· 97

< -19> ······················································· 100

< -20> ············································································· 101

< -21> ··········································································· 101

< -22> ( ) ····················································· 101

< -23> ······································································ 102

xv

< -24> ············································· 102

< -25> ( ) ···· 103

< -26> ( ) ····················· 103

< -27> ···································································· 104

< -28> ··························································· 104

< -29> ····················································· 105

< -30> ········································································· 105

< -31> ······················································································ 106

< -32> ················ 107

< -33> ··········································· 108

< -34> ··········································· 110

< -35> ·································································· 115

< -36> ·············································· 116

< -1> 20 ·················································· 139

< -2> 10 ············································· 140

< -3> ················································································ 146

< -4> ······························································· 146

< -5> ················································································ 147

< -6> ······························································· 147

< -7> ························································· 150

< -8> ReCAP ········································································ 155

< -9> ASB(Additional Storage Building) ································ 157

< -10> ( ): /

( ) : ···················· 159

< -11> ······························································ 165

< -12> ························································· 170

< -13> [ 1 ] ········································· 176

< -14> [ 2 ] ········································· 177

< -1> ( ) ( ) ········································ 190

< -2> ( ) MARC( ) ········································ 191

< -3> Brooklyn Collection ( ) MARC( ) ··········································· 192

< -4> Windsor’s Community Archives ( ) ( ) ················· 192

xvi

< -5> ( ) ( ) ························ 202

< -6> 600 ( ) ( ) ············································· 203

< -7> ( ) ( ) ············································ 203

< -8> ( ) ( ) ·························································· 204

< -9> ( ) ( ) ··············································· 205

< -10> ( ) ( ) ························ 205

< -11> ( ) ( ) ···························· 206

< -12>

( ) ( ) ·········································· 207

< -13> ····························································· 211

< -14> ( ) ································ 214

< -15> ····························································· 215

< -16> ···················································· 221

< -17> ························································· 225

< -18> ( ) ················································· 228

< -19> ·················································································· 232

< -20> ( ) ································································· 233

< -21> ( ) ( ) ····· 236

< -22> ··········································· 239

< -1> ······································································ 300

< -2> ······································································ 302

� ,

� 2014 8 10 , 3 100

. 100

.

.

.

‘ ’ ,

.

� 108 ,

,

. ,

,

.

� ,

� , ,

, , ,

.

, , , ,

.

� .

.

.

� , ,

, , , .

� ,

� ( ) ,

.

, .

( )

.

� , 3

,

.

� 4

� ,

.

.

.

.

� .

(budget)

.

� 10 100

.

.

.

� .

� ,

, . .

- , ,

- 17 ( , , , )

- 4 ( , , , )

- ,

� , . .

-

-

� , ( ) , , ( )

� , .

.

-

-

-

-

� .

� , ,

.

- .

-

.

.

- .

.

.

,

.

� , ,

. ,

.

� , .

,

.

� , (collection management)

(collection development) , .

(collection development policy)

.

� ‘ ’ .

.

� (2006, 305)

. , ‘

, , , , , ,

, .’ .

.

� , (2020, 146) ‘

’ .

.

� (2020, 147) ‘

( ) ( ) .

, , ,

,

, , .

’ .

.

� ,

(collection development) (policy) .

, , .

.

� (2008 ) ‘1) , 41.4% 46

( ) .

.

’ .

� ,

. .

� , ‘ ’ .

written collection development policy .

‘ ’ . ,

(2018.10.1. 22 ) ‘ 10 ’, ‘ 6

1) 2020.

’ ‘ 37 ( )’, ‘ 38 ( )’, ‘ 39 (

)’, ‘ 40 ( )’ .

� .

,

.

.

� .

.

� 21 , 4

,

.

, .

( 2019).

� (

3 2010).

.

.

� (G. E. Evans 2012, 23) .

,

, ,

, , , ,

, ,

, , ,

( ) ( )

, ,

( , , , )

� LIS BD Network(2013)2) .

2) Library & Information Science Academic Blog. <http://www.lisbdnet.com/library-collection-de elopment-policy/>

, ,

� (San Jose Public Library)

: 1,043,000

: 25

: 2,487,000 3)

- 5 7

, .

- 5 , , , ,

. 7 ,

, , , .

- .

- .

3) item

( )

CDP , , , ,

.

. SJPL

.

. SJPL 24 (SJSU)Dr. Martin Luther King, Jr. Library .

, , , ,

. , , , .

, DVD, , CD,

. .

.

. .

CDAT(Collection Development Advisory Team). CDAT , ,

, .

, , , , , ,

. .

, , , SJPL .

( ) , . ( )

. .

. , .

. ,

. .

, .

. .

. .

( )

.

. ‘ ’ .

(City Librarian) , 30 .

.

� (Cincinnati & Hamilton Public Library)

( )

: ( )

(Intellectual Freedom)

5 . , ,

: 817,000

: 41

: 9,500,000

- < -3>

6 4 .

.

- 6 , , , ,

, ( ) . , 4 6

( ) ( ), ,

, .

- , , .

- .

. . . .

.

. .

.

. .

. , ,

. .

. , , , , .

.407 49 ,

. , , , .

.

. .

( )

, . , ,

, , , . , ,

. .

, .

. . .

.

� � � � � � � / � . - - - , - - /

( ) ( ) , /

, , .

, .

.

.

� . .

� . � , , .

� .

� Anderson Township Library Association ,

. .

� , .

.

, , , , ,

. , . , ,

. ( ) .

Anderson Township Library Association , .

. ,

‘ ’ ‘ ’ . , , ,

.

� � , � , � � � � �

. , .

. ( )

/ / ( )

. ,

. ‘ ’‘ ’ .

‘ ’ ( ) ‘’ 2

. .

. .

� (Oakville Public Library)

: 193,800

: 7

: 227,754

- 2004 , 2009 . <

-5> 6 11 .

- 6 , , , ( ), ,

( ),

- 11 , , , , ,

( ) , , , ( ) ,

- , . , (appendix)

.

/ / ,

a) b) c) d) ( ) e) f) g) ( ) h)

( )

( )

1. 1.1

2. 2.1

3. 4. 5. ( )

/ /

: :

: . ,

. , .

, , ,

- .

. , . , ,

.

a)

.

. . ,

., ,

, .

..

. ,

( ) .

b) ,

, . .

c)

" “(1974 6 17 , 1983 , 1985 , 2015 ) .

.

. .

.

.

.

d) ( )

. (The Canadian National Institute for the Blind,

CNIB) Talking Books . :

32 (1) (perceptual disability), , (print

disabled) . " " , ,

, .

a.

b. c.

.

e)

, .

. ‘Ontario Film and Video Review Board Viewer ’ .

‘ ’( 2).

f) , .

.

g) ( )

, .

. .

, .

h)

, .

. .

. .

( )

.“ ( )” ( , 5 ) ,

. .

.

. .

. .

, , .

. .

.

( )

, . .

, , .

. ,

.

. " "

..

, .

. . ( , 4 )

. , .

. 2003 3 .

.(Board Policy) :

, , . ,

.

( )

-

( )

� (Halifax Public Library)

: 431,700

: 14

: 857,000 ( )

- < -7> 12

. .

- 12 . , ‘ ’

, ‘ ’ ‘ ’

.

- .

� .

( ) ,

. , ,

.

, , .

.

. .

.

. .

.

, .

, , , , .

.,

. .

. .

. , , ,

, .

., ,

. .

. , .

.

, ,

, , , /

Halifax . (Canadian Income Tax Act)

. . ,

. .

. , , , .

. .

. . ‘ ’

. .

( ) . , ,

, , ..

. Halifax

. .

, , .

. .

. , .

..

. .

.

. ( )

( )

, .

‘ ’ ..

.

� (Geelong Regional Library)

: 263,000

: 17

: 423,600 ( )

1.

2. ( )

3. 4.

5.

5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 ( )5.6

6.

7.

7.1 7.2 7.3 (LOTE)7.4

- < -9> 11

12 4) .

- ,

.

- , ‘

’ ‘ ’ .

- ‘ ’ ‘

(LOTE)’ .

- .

4) ‘5.1 ’, ‘5.2 ’.

7.5 7.6

8. 9. 10. ( )

( )

1.

:

: , , .

, .

: 1. , 2. ( ) 3. 4.

: ( )

2. ( )3.

( )

4. .

� .

, ,

5. 5.1

. , / /

( )

:

LOTE(Languages Other Than English) :

, 1,000

. 1,000

. 5,000

. LOTE GRLC

.

5.2

. .

- / : � � . - �

. : � � �

5.3

GRLC

.

. GRLC.

. :

. . .

. (ARIA) (AMRA)

,

. , , . ‘

’ .

5.4

, . ,

,

. .

. . ,

.

Collection HQ .

GRLC.

5.5 ( )

. , . Collection HQ KPI

. .

- : 730 - ( ) : 40 - : 730 - ( ) : 55 - : 180 - ( ) : 100

- : 10 % - : 10 % - : 15 % - : 10% - : 10% - : 25% - : 80% - : 30% - : 10% - : 10%

5.6

. ( ) – ( ) – DVD CD

6.

.

.

7. 7.1

GRLC , , , .

, . ( )

, . .

.

GRLC, .

.

.

GRLC. . ,

.

GRLC

. .

. .

7.2

, ,

, .

( ) . , , , ,

. Geelong Regional Library Corporation Geelong Heritage Centre

.

7.3

, LOTE(Languages Other Than English)

. , ,

‘Press Display‘.

7.4 ,

. .

7.5 ,

, . , , , , ,

, .

7.6 ,

DVD, CD . National Broadband Network

.

8. GRLC

. , ,

. ,

. .

9.

, GRLC LibraryLink ,

. . Deakin

University Gordon Institute of TAFE.

10. ( ) 0000 00 .

1.

, ,

NLB . NLB

.

2. , ,

. , .

� 5) (NLB’s Collection Development Policy)

� 6) < -11> 5

, , , , ( ),

.

� 26

.

� , ‘ ’ .

� .

5) (NLB, National Library Board) 1995 , . , 26 .

6) 2020 4 30 .

: , , . , , . . . . ,

. . . ,

. , , , ,

3.

NLB , , , ,

. , . , NLB

(MCI)(MDA) .NLB

. , .

4. ( )NLB " "

. .

5.

" " ( ) .

NLBLibrary Consultative Panel .

� ( ) 2012 10 26

‘ ’ .

.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 - [ 1] 11 - [ 2] 12 13 14 - [ 3]

10

[ 1]

( )

11

[ 2]

14

[ 3]

. ,

.

. ,

. 7)

� . , ‘ 10

’ ‘[ 1] ’ , ,

‘ 11 ’ ‘[ 2] ’

. , ‘ 14 ’ ‘[ 3]

’ .

.

7) 2013 8 , 2015 11 , 2017 11 .

[ 2018.1.1.] [ 33 , 2017.11.21., ]

1 ( ) .

2 ( ) .1. “ ” . 2. “ ” , , ( ) ,

. 3. “ ” ,

.4. “ ” , ,

. 5. “ ”

.

3 ( ) ( ‘ ’ ) .

4 ( ) . 1. . . . . , . , 2. . . . 3. .

.

.

� 2019 11

.

� < -13> .

. . 4. 5.

5 ( ) 1 1 15 . , .

. 2

, .

6 ( ) . , .

3 , .

7 ( ) 1 . .

8 ( ) , ,

.

9 ( ) .

10 ( ) [ 1] . < 2017.11.21.>

11 ( ) [ 2] .

12 ( ) .

13 ( ) ( ‘ ’ ).

1. 2.

1 .

14 ( ) .

1. 2. .3.

4. , 5. 6. ,

[ 3] . 1

( ‘ ’ ) . .

< 5 , 2012.10.11. > 1 ( ) 2012 10 26 .

< 12 , 2013.08.23. > 1 ( ) 2013 8 23 .

< 21 , 2015.11.24. > 1 ( ) 2015 11 24 .

< 33 , 2017.11.21. > 1 ( ) 2018 1 1 .

[ 1]

( 10 )

1. . ,

. . . . . . , ( ,

) , , , . . . 1) 2) , 3) , 4) 5) 6) , 7) .

. , , . . ,

.

2. ( ) < 2017.11.21.> . ( ) . < 2017.11.21.> . ( ) . < 2017.11.21.>

3. . . , , . .

4. ,

. . , . . .

5. . ,

. . , . , , . , , , , . < > < 2017.11.21.> . , . . . . 5 < > . 3 < > . < > . , , , < > . , , , ,

< > ,

. < > . < >

6. ,

, . . . . . , . . , , , ,

[ 2]

1. :

.

2. : “ ” , “ ”

.

3. : [ 1 ] ,

.

4. : [ 1]“ ” “6. ”

, .

5. : . . . .

6. : .

[ 3]

( 14 2 )

1. . , , , ,

. . . , . 1) 2) 3) 4) . . 1) ( ), ( )

2) 3) . . . . 20 . .

2. . , , ,

, , . . .

3. . . .

4. 22 .

5. . 1) , , , - , - - , , 2) - - CD-ROM - , , - . . 1) 20 2) , , , 10 3) 4) 5) , 6) 7) 8) , 9) , . 1) 10 2) 3) 4) 5)

1.

2.

� ( )

� ( ) .

3.

4.

( )( )

( )

5. ( )

, , , , ,

* ( ) ‘ ’ .

6. ( )* ( ) ‘ ’ .

7. , , , , , , , , ,

* ‘ ’ .

8.

* ‘ ’ .9.

10.

* ‘’ .

11.

� 5

. 2021 20228) .

8) . 2019. . : .

1.

2.

3.

4.

( )( )

( )

5. ( )

, , , , ,

* ( ) ‘ ’ .

6. ( )* ( ) ‘ ’ .

7. , , , , , , , , ,

* ‘ ’ .

8.

. .

* ‘ ’ .9.

10.

* ‘’ .

11.

� , , ,

, .

- 5 .

1.

2. ( ) ,

3. ( )

4. (000), (100), (200), (300), (400),

(500), (600), (700), (800), (900)

5.

1.

2. - ( , , DB) . 3.

4. - ( , ,

DB) .

1. . . .

2. -

- 4 .

- 3 .

1.

2.

3.

4.

( )( )

( )

5. ( )

, , , , ,

* ( ) ‘ ’ .

6. ( )* ( ) ‘ ’ .

7. , , , , , , , , ,

* ‘ ’ .

8.

* ‘ ’ .9.

3.

.

10.

* ‘’ .

11.

6. ( )6.1

.( , , , ) (

),

.

.

.

.

.

� 2019 ‘ ’ ,

.

� < -13>, < -14>, <

-18> . , ‘1. ’ 11

, 37 .

.

� 11 37

. , < -19>

.

( , , , ) (, )

.

.,

OECD .

, , , , .

.

.( , , , (

, ) ,,

., , , ,

.

.

� 2020 2020 4

1514 ‘ ’ .

2

.

� 12 ,

, . , 12

.

� ‘ 5 ’, ‘ 6 ’,

‘ 8 ’ 8 ‘[ 1]

’ . ‘ 12 ’

4 ‘[ 2] ’ .

1 2 3 4 5 - [ 1] 6 - [ 1] 8 7 8 - [ 1] 8 9 10 11 12 - [ 2]

5,

68

[ 1]9)

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

12

[ 2]10)

1. 2. 3. 4. 2 ,

.

.

. ,

2020 , ,

.

.

� 2018 1 11) (

, 388 , 2018.1.11. )

.

9) 10) 11) 2018 4 .

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 - [ 1] 13 - [ 2] 4 14 - [ 1] 6

12

[ 1]13)

1. 2. 3. 4. 5. 6.

13

[ 2] 4.

14

[ 1] 6.17 1.

� < -21> 17

, , , 2

[ 1] [ 2] .

� ( )

. , 14

, 17

.

(7 ) (6 ) 12)

.

� 17 7

, .

.

12) . [ 3] 4 .

15 16 17 - [ 2] [ 1] 2 [ 2]14)

2. 3. 4. 5.

� < -21>

.

. ,

.

� 2023 ( ) 2014 15)

16).

� ( ) , , ,

.

� ,

.

.

, , , , ,

, . < II-22> .

13) 14) 15) . 2014. . : .16) ( ) ( ) ( )

. , ‘ ’.

1. 1) 2) 3) 4) 2. 1) – 2) –

1. – 2. – * KDC

1. 1) 2) 3) 2. 1) 2) 3) 4) 3. 1) 2) 3) 4. ( ) 1) 2) 3) 4) 5) 6) 5. 1) 2) (R. 1999; 2002) 3) ((R. 1999) 4) 6. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7)

1 2 3 - [ 1] 4 - [ 2] 5 6 7 - [ 3]

3

[ 1]17)

1. 2. 3. 4. 5.

4

[ 2]18)

1. 2. 3. 4. 5. 6.

7 1.

� 2018 4 (

, 1420 , 2018.4.20. ) .

. 7 ,

.

,

.

,

.

� ‘ ’, ‘ ’,

‘ ’ .

.

� ,

,

.

[ 3]19)

2. 3. 4. 5.

1 2 3 4 5

41. 2. 3. 4.

� ( ) 2018 2

2018 6 . 8

, .

.

.

� , ,

, ‘

.

,

.

. , ,

,

.

17) 18) 19)

6 7 8

51. 2. 3.

6� � � �

8

� � � � � � �

1 ( ) 2 ( ) 3 ( )4 ( ) 5 ( )6 ( )

� ( )

� 2003 2020 1 .

2014 7 ‘

’ ( 42 ) .

� , 4 ‘

( 1, 2, 3, 4 ) .

� ‘ ’ 13 1

. , 13 7

, 8 ( ) 13 (

) .

� < -25> .

7 ( )8 ( ) 9 ( )10 ( ) 11 ( )12 ( ) 13 ( )

11 ( ) [ 1 12 ( ) [ 2 [ 3 [ 4

� 1996 2020 4

.

� ‘2020 ’

, .

� ‘ ’ 6 , ‘ ( )’

‘ ( )’ .

� ( ) , ‘1. ’ ‘2. ’

. ‘1. ’ ‘ ’, ‘ ’, ‘ ’, ‘

’, ‘ ’, ‘ ’ . ‘2. ’

‘ ’ ‘ ’ .

< -27> .

.

. 1.

2.

.

, , ,

,

. 1.

, .

, , ( ), , , , ( , )

. 1~2

. , .

, ,

, .

, .

, , .

[ ] , ,

, . , , ,

. 1 1 , ,

, , , , , .

, .

.

, .

, , ,

.

( + ).

( 2 ) : (1 2 ) / (1 1 ) , .

.

.

. . - , , - ( ) -

- , , , - , , - , , , - , , , , - , - * 5 * , , 2 * - ( , , , ,

, POD , ebook ) - , 19

- - , - - 35,000 - , - ( ) (

) .

. . . - ( , , ) (DVD, CD-ROM ) - ,

- 5 - 2

-

. - , , - , - - , - - - , , , , , -

, , .

. ,

. ,

. ,

. .

.

. ,

. ,

.

- : DVD, , CD, CD-ROM - : , , , , DB, VOD

, - : , , , ,

, . , , DB

. 1 1 , 2 copy

. , DB, VOD ,

. .

. 4K(

) . 2 ‘

’ . DVD . , ,

. .

,

2.

,

( 1 , )

� 1991

.

� ‘ ’( 25 2020.7.15.)

, ‘ 10 ( )’ ‘ 6 ’ ‘ 37 ( )’,

‘ 38 ( )’, ‘ 39 ( )’, ‘ 40 ( )’

.

� ‘ ’( 6 2020.2.

18.) , ‘ 6 ( )’ ‘ 7 (

)’ . ‘( )

’ ‘

’ .

‘ ’( 6

2018.12.5.) .

, .

. ,

, .

, ,

[ ] .

.

- [ 2020.1.7.] [ 2213 ,

2020.1.7., ]

- [ 2020.4.3.] [ 1039 2020.4.3., ]

-

2 ( )

2. “ ”( “ ” ) , , , , ,

( ).

17 (

)

.

, .2 .

- (2020~2023)

- (2015.7.)

- : ‘ ’ ‘ ’

-

� , ,

6 , 35 .

.

� < -28> .

18( )

, .

.

19( )

.,

.

29( ) .

32( ) , , .

13( )

7 , 8 .

..

15 (

)

17 1 , .

17 2 . 1. 2.

‘ ( )’

.

- ‘ ’

� ‘ ’

. 29

. ‘ 14 ( )’ < -29> 4

.

3. 17 3 .

1. 2. 3. , 4. ( , , ) 5. 2

100 7 . , , .

16( )

5 1.

20(

)

2. . . . . .

� ‘

’ ‘

’ .

- ‘ ’

� ‘ ’

.

.

� 5 , 16 .

< -30> .

I.

. � �

.

� � � � �

.

� � � � �

.

� � � �

:

0 ( ) [ 1] .

0 ( ) [ 2] .

, ,

, , .

.

. ,

.

- (2020~2023)

� 2020 1 ‘ (2020~2023)’ .

.

.

.

.

� ‘ ’

< -2> .

.

- (2015.7.)

� 2015 7 ‘ 20)’

.

< -38> .

.

,

.

20) . 2015. . : .

� 2015 10 12

.

.

1. ( )2. ( )3. (4. ( )

5.

� � � � �

6. � � �

7. 8.

9. � �

10. � �

� 2015

. ,

.

. ,

‘ ( ) .

- : ‘ ’ ‘ ’

� . ,

.

� ,

‘ 21)’ , ‘ 22)’ .

� ‘ ’ ‘ . ’

. ‘ ’

21) <https://www.goyanglib.or.kr/center/data/mylib3.asp>22) <https://www.goyanglib.or.kr/center/used/donate.asp>

, ‘ ’

‘ ’ .

.

� , ‘ ’ ,

.

.

� ‘ ’ ‘ . ’

. ‘ ’ ‘

’ .

� , ‘ ’ ‘ ’ ‘

’ ‘ ’ . , ‘

’ ‘ 3 ’ .

‘ 5 ’

, 4 ,

1 . 23).

‘ ’ , ,

( ) .

- 2015 ‘ ’

� 2015

.

� 2015 10 12

, 5 16 .

� 2015

. , 2015

‘ ’, ‘ ’, ‘ ’, ‘ ’,

‘ ’ . , 2015

‘ ’, ‘ ’ .

23) ( ) ‘ 5 ’ .

1. I. 2.

3. .

� �

4. . � � � � �

5. � � � � � 6. � � �

. � � � � �

7. 8. 9. � �

. � � � �

10. � �

.

.

� (Hoffman and Wood 2005; , , 2008)

< -33> .

1. ( )2. 3. - ( , , , , ) - ( 10 ) - ( , , )4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. ( )

� 2015

, 2015 ‘6. ’, ‘7. ’,

‘8. ’

. , ‘

’ ( ) .

� , 2015 ‘ ’, ‘ ’, ‘ ’, ‘(

) ’ . 2015

,

.

� 2019 ,

.

< -34> 24)

.

24) ( ) , .

1.

2.

3.

4.

( )( )

( )

5. ( )

, , , , ,

* ( ) ‘ ’ .

6. ( )* ( ) ‘ ’ .

7.

, , , , , , , , ,

* ‘ ’ .

8.

* ‘ ’ .9.

10.

* ‘’ .

11.

� ‘2020 ’

< -35> 2015 ,

1. ( ) 1. 2. 2. 2. 3. 3. 3. 4. 4. 4. 5. 5. 5. ( )6. 6. 6. ( )7. 7. 7. 8. 8. 8. 9. 9. 9. 10. 10. ( ) 10.

11.

.

, 2015

.

,

‘2020 ’ .

� .

� ,

. 2015

. 5

.

.

� , ,

, , , 2015

.

.

� , .

.

� ,

.

.

� ,

. .

� , ‘ ’ 2015

, . ,

.

.

. 2020

.

� 1989 1992

. 1996 3 , 2005 5

( 2020). 2014 8

10 100 2020 6 1,076,996 ( 2020).

� ,

, . ,

, , .

� 3 39 ,

, .

� 1990 .

2014 8 1 100

2013 .

� 2019 12 0~4 (37,041 ,3.5%) 3.6% , 65

(135,272 , 12.7%) 4.9%

� 15~64 (797,027 ,74.7%) 82.6% ,

5-14 (97,011 , 9.1%) 8.9% .

� 2019 33.8 2012

2017 .

� 2012 2019 100.9 .

� 100 96.2 .

( ,%) 171

(48.7)84

(23.9)41

(11.7)36

(10.3)1

(0.3)3

(0.9)9

(2.6)6

(1.7)351

(100.0)

( ,%) 13,049(9.3)

54,934(39.1)

27,578(19.6)

30,593(21.8)

511(0.4)

10,665(7.4)

2,356(1.7)

919(0.7)

140,605 (100.0)

, 24 152

0 0

5,858 32,669

, , 23 579

, , 112 1,800

2,415 21,120

18,468 65,854

7,244 19,324

10,434 37,118

932 6,826

598 7,808

3,215 10,984

� 351

, 140,605 ( 2019).

� ,

, ,

( 2018)

, 1,873 10,040

, 1,342 14,631

, 106 7,250

4,331 31,112

2,667 38,170

, 2,379 9,512

, 7,234 17,955

69,255 332,904

� 17 , ‘

’ . , , , ,

< -3> .

( ) 1,955,173 1,970,645 1,974,368

( ) ( ) 108 109 118 ( ) 44 48 56

( ) 19,841,738 21,802,807 29,369,434

1,709,165 1,848,440 2,174,780 ( ) 557,221 612,606 619,680

( )1) 3,613,173 3,527,113 3,804,710 ( ) 302 182 149

( ) 63,505 75,683 36,597 ( ) 367 336 400

( ) 82,145 68,079 68,020 ( ) 47 52 49

( ) 4,947 5,837 497

1) = + + +

( ) 1,831,283 1,844,992 1,841,166 123,890 125,653 133,202 1,955,173 1,970,645 1,974,368

( ) 2,883 3,586 2,701 2) ( ) 33,989 34,822 35,463

3)

( )

2,339 2,413 3,389 + 48,860 46,798 50,236

2,567 2,567 2,567 53,766 51,778 56,192

( ) 2,377 1,699 1,875

133 110 113 2,510 1,809 1,988

� 3 < -4>

19,195 ( 9,883 + 9,312 )

. 2019 .

� 2018 2019 .

.

� 2018 2019 ,

, 2019 17.7%

.

2) : , , , CD-ROM, DVD, 3) : , , ,

89,070(4.6)

1,882(0.1)

90,063(4.6)

2,018(0.1)

90,327(4.6)

2,067(0.1)

89,820(4.6)

1,989(0.1)

91,809(4.7)

86,655(4.4)

1,235(0.1)

89,628(4.5)

1,267(0.1)

91,196(4.6)

1,316(0.1)

89,160(4.5)

1,273(0.1)

90,432(4.6)

45,194(2.3)

732(0.0)

45,162(2.3)

736(0.0)

44,565(2.3)

759(0.0)

44,974(2.3)

742(0.0)

45,716(2.3)

320,405(16.4)

9,042(0.5)

319,237(16.2)

9,161(0.5)

310,684(15.7)

9,521(0.5)

316,775(16.1)

9,241(0.5)

326,017(16.6)

156,691(8.0)

4,192(0.2)

155,592(7.9)

4,259(0.2)

152,123(7.7)

4,468(0.2)

154,802(7.9)

4,306(0.2)

159,108(8.1)

115,349(5.9)

2,967(0.2)

117,653(6.0)

3,019(0.2)

116,991(5.9)

3,192(0.2)

116,664(5.9)

3,059(0.2_

119,724(6.1)

82,454(4.2)

5,156(0.3)

82,742(4.2)

5,299(0.3)

82,634(4.2)

5,412(0.3)

82,610(4.2)

5,289(0.3)

87,899(4.5)

58,888(3.0)

23,748(1.2)

56,147(2.8)

23,341(1.2)

54,561(2.8)

24,237(1.2)

56,532(2.9)

23,775(1.2)

80,307(4.1)

708,821(36.3)

71,656(3.7)

722,152(36.6)

73,211(3.7)

733,749(37.2)

78,659(4.0)

721,574(36.7)

74,509(3.8)

796,083(40.5)

167,758(8.6)

3,278(0.2)

166,616(8.5)

3,342(0.2)

164,336(8.3)

3,571(0.2)

166,237(8.5)

3,397(0.2)

169,634(8.6)

1,831,285(93.7)

123,888(6.3)

1,844,992(93.6)

125,653(6.4)

1,841,166(93.3)

133,202(6.7)

1,839,148(93.5)

127,581(6.5)

1,966,729(100.0)

� 2019 12 < -5>

. 3 1,839,148 (93.5%), 127,581

(6.5%) .

, .

� 721,574 (36.7%) ,

74,509 (3.8%) .

� , < -3> 796,083 (40.5%)

, (16.6%), (8.6%), (8.1%), (6.1%),

(4.7%), (4.6%), (4.5%), (4.1%), (2.3%) .

� 2019 12 < -6> .

1,016,245 (51.5%), 958,123 (48.5%)

.

� (16.1%) ,

(25.0%) .

� 2019 6,795 (0.34%),

133,202 (6.7%) .

.

� 0.22%, 4.0%

. .

53,280 (2.7)

38,841(2.0)

92,121 715

(0.04) 2,067

(0.1) 74,605 (3.8)

17,985(0.9)

92,590 363

(0.02) 1,316

(0.1) 35,932(1.8)

9,357(0.5)

45,289 60

(0.00) 759(0.0)

205,037(10.4)

115,175(5.8)

320,212 627

(0.08) 9,521(0.5)

41,115(2.1)

115,552(5.9)

156,667 131

(0.01) 4,468(0.2)

102,997(5.2)

17,217(0.9)

120,214 247

(0.01) 3,192(0.2)

65,587(3.3)

22,498(1.1)

88,085 69

(0.00) 5,412(0.3)

38,151(1.9)

40,688(2.1)

78,839 126

(0.01) 24,237(1.2)

318,730(16.1)

493,711(25.0)

812,441 4,268(0.22)

78,659(4.0)

80,811(4.1)

87,099(4.4)

167,910 188

(0.01) 3,571(0.2)

1,016,245(51.5)

958,123(48.5)

1,974,368 6,795(0.34)

133,202(6.7)

� 2019 12 1 < -7>

< -4> < -5> .

� ( , , )

. (7 ), (5 ),

(5 ) .

4) : ( ) 5) : 6) : + ( ) 7) : , , ( ) 8) : ( )

466,157

164,750 0.4 149,296 0.3 110,287 0.2 63,742 0.1 59,726 0.1 105,822 0.2 106,670 0.2 760,293 1.6

297,671

199,909 0.7 164,462 0.6 142,759 0.5 89,645 0.3 79,716 0.3 676,491 2.3

302,523

135,714 0.4 139,041 0.5 75,790 0.3 55,878 0.2 131,161 0.4 537,584 1.8

1,066,351 1,974,368 1.9

� 1 1.9 , 2.3

, 1.8 1.6 .

.

� (0.7 ), (0.6 ), (0.5

) .

.

� 1 2.2 (

2019), 1 2.3 ,

1 1.9 0.3 , 0.4 .

� 2019 12 < -8> .

123,870 (12.2%) ,

127,949 (13.4%)

.

99,229(9.8)

65,521(6.8)

164,750(8.3)

1,248(18.4)

11,373(8.5)

146(5.4)

5,153(14.5)

52,803(100.0)

190(9.6)

101,392(10.0)

47,904(5.0)

149,296(7.6)

203(3.0)

6,839(5.1)

- 2,019

(5.7) - 136 (6.8)

64,684(6.4)

45,603(4.8)

110,287(5.6)

- 4,868 (3.7)

142 (5.3)

3,737(10.5)

- 104(5.2)

40,418(4.0)

23,324(2.4)

63,742(3.2)

70(1.0)

1,841(1.4)

511(18.9)

1,289(3.6)

- 139(7.0)

33,333(3.3)

26,393(2.8)

59,726(3.0)

46(0.7)

2,439(1.8)

19(0.7)

610(1.7)

- 139(7.0)

3,076(0.3)

102,746(10.7)

105,822(5.4)

681(10.0)

10,390(7.8)

- 1,137(3.2)

- 46

(2.3) 3,574

(0.4) 103,096(10.8)

106,670(5.4)

421(6.2)

10,680(8.0)

4(0.1)

928(2.6)

- 39

(2.0) 123,870

(12.2) 76,039

(7.9) 199,909

(10.1) 1,981(29.2)

27,827(20.9)

73(2.7)

2,387(6.7)

- 179(9.0)

109,033(10.7)

55,429(5.8)

164,462(8.3)

4(0.1)

4,552(3.4)

1,677(62.1)

3,258(9.2)

- 126(6.3)

89,170(8.8)

53,589(5.6)

142,759(7.2)

242(3.6)

5,262(4.0)

37(1.4)

3,264(9.2)

- 111(5.6)

49,032(4.8)

40,613(4.2)

89,645(4.5)

35(0.5)

5,075(3.8)

26(1.0)

2,002(5.6)

- 109(5.5)

47,819(4.7)

31,897(3.3)

79,716(4.0)

138(2.0)

4,655(3.5)

10(0.4)

1,736(4.9)

- 104(5.2)

92,310(9.1)

43,404(4.5)

135,714(6.9)

533(7.8)

6,779(5.1)

42(1.6)

2,058(5.8)

- 145(7.3)

79,424(7.8)

59,617(6.2)

139,041(7.0)

440(6.5)

8,279(6.2)

- 1,812

(5.1) -

141(7.1)

46,088(4.5)

29,702(3.1)

75,790(3.8)

213(3.1)

4,830(3.6)

14(0.5)

1,632(4.6)

- 122(6.1)

30,578(3.6)

25,300(2.6)

55,878(2.8)

416(6.1)

1,602(1.2)

- 1,090

(3.1) -

117(5.9)

3,215(0.3)

127,946(13.4)

131,161(6.6)

124(1.8)

15,911(11.9)

- 1,351

(3.8) -

41(2.1)

1,016,245(100.0)

958,123(100.0)

1,974,368(100.0)

6,795(100.0)

133,202(100.0)

2,701(100.0)

35,463(100.0)

52,803(100.0)

1,988(100.0)

9) : +

� 199,909 (10.1%)

.

� 1,981 (29.2%), 27,827 (20.9%)

16 .

� 1,677 (62.1%) ,

.

� 5,153 (14,5%), 52,803 (100.0%)

. ,

.

� 190 (9.6%) ,

.

� 2019 12 3

< -9> < -6> .

� , , ,

2018 2019

.

� 3 ( ) < -7>

. 2018 1 872 2019 120 .

( ) , 2019

. 2018 1 ( )

10) : , , ( ) 11) : ( ) 12) : 13) :

984.6 505.9 . 2019

.

( )( ) 94,742 12,834 111,899 12,415 129,546 3,368( ) 1,232 42 1,372 24 1,282 1

( ) 1,633 - 2,234 - 2,149 -14) ( )( ) 2,510 - 1,809 - 1,988 -

14) :

� 2019 12 3 <

-10> < -8> , .

( )( ) 70,177 107,576 108,843 124,314 129,191 132.914( ) 485 2,907 562 3,630 629 3,432

� 2019 12 < -11>

. 3 23,671,326 , 12,599,650

(53.2%), 9,160,881 (38.7%), 1,910,795 (8.1%) .

2019 DB /

/ ( ) .

2017 19,841,738 1,709,165 8.6 10,965,216 55.3 7,167,357 36.12018 21,802,807 1,848,440 8.5 13,016,596 59.7 6,937,771 31.82019 29,369,434 2,174,780 7.4 13,817,139 47.0 13,377,515 45.5

23,671,326 1,910,795 8.1 12,599,650 53.2 9,160,881 38.7

� 3

< -9> .

25~30% .

� 2019 12 < -12> <

-10> . 3 , (81.1%),

(14.0%), (2.7%), (2.3%) ( )

.

2017 1,709,165 1,355,263 79.3 34,402 2.0 30,000 1.8 289,500 16.92018 1,848,440 1,515,642 82.0 36,018 1.9 50,000 2.7 246,780 13.42019 2,174,780 1,778,400 81.8 81,600 3.8 50,000 2.3 264,780 12.2

1,910,795 1,549,768 81.1 50,673 2.7 43,333 2.3 267,020 14.0

� 2019 12 1 < -13>

< -11> . 3 1

2017 (1,903 ), 2018 (1,996 ), 2019 (2,166 ) ,

2017 (1,640 ), 2018 (1,770 ), 2019 (2,039 ) .

� 2017 2018 , 2019 DB

/ /

1 1 .

15) , , .

2017 1,709,165 1,640 98,526,376 1,903

2018 1,848,440 1,770 103,428,872 1,996

2019 2,174,780 2,039 112,322,827 2,166

� 2019 12 < -14> .

.

.

.

� 2018 2019 ,

3 303,632 .

1,041,983 1,044,189 1,066,351 1,050,841 5,222,701 5,162,253 5,140,199 5,175,051 4,033,127 3,963,996 4,197,483 4,064,869 277,717 305,023 328,156 303,632

� 1 17 1

< -12> .

.

� 2019 12 1

< -15> . 1 4.8

16,422 . 1 3.9

13,410 .

16) : (2019.6.24.-2020.2.26.)

466,157

273,526 0.6 874 194,252 0.4 621 371,189 0.8 1,186 258,793 0.6 827 218,548 0.5 698 168,838 0.4 539 257,914 0.6 824 245,758 0.5 785 316,869 0.7 1,012 253,845 0.5 811

215,984 0.5 690 207,104 0.4 662

192,445 0.4 615 183,597 0.4 587

1,846,475 4.0 5,899

1,512,187 3.2 4,831

297,671

445,331 1.5 1,423 426,380 1.4 1,362 303,269 1.0 969 185,688 0.6 593 389,937 1.3 1,246 277,824 0.9 888 220,249 0.7 704 213,191 0.7 681 274,129 0.9 876 213,295 0.7 681

1,632,915 5.5 5,217 1,316,378 4.4 4,206

302,523

519,331 1.7 1,659 380,076 1.3 1,214 418,945 1.4 1,338 335,359 1.1 1,071 252,798 0.8 808 200,871 0.7 642 219,072 0.7 700 213,354 0.7 682

250,663 0.8 801 239,258 0.8 764

1,660,809 5.5 5,306 1,368,918 4.5 4,374 1,066,351 5,140,199 4.8 16,422 4,197,483 3.9 13,410

� 1

< -13> . 1

5.5 3.9 , 1

4.8 3.9

, .

17) 1 (2019 ) 313

� 2019 12 < -16> < -14> .

1 3.37 , 1

10.94 . 1 .

� < -15> .

1 2.58 , 3.61 , 1

3.37 . 1

, .

466,157

17,722 142,048 0.30 8.02 20,164 193,480 0.42 9.60 14,036 124,940 0.27 8.90 19,029 169,487 0.36 8.91 19,175 218,867 0.47 11.41 11,875 275,477 0.59 23.20 11,009 230,481 0.49 20.94

113,010 1,354,780 2.91 11.99

297,671

28,675 330,895 1.11 11.54 21,099 157,999 0.53 7.49 28,775 225,447 0.76 7.83 16,854 179,339 0.60 10.64 16,583 182,432 0.61 11.00

111,986 1,076,112 3.62 9.61

302,523

27,818 311,841 1.03 11.21 25,502 254,329 0.84 9.97 16,571 171,300 0.57 10.34 15,458 150,774 0.50 9.75 17,811 270,096 0.89 15.16

103,160 1,158,340 3.83 11.23 1,066,351 328,156 3,589,232 3.37 10.94

108,971 3.1 103,866 3.0 107,266 3.0 106,701 3.0125,578 3.5 124,130 3.6 127,734 3.6 125,814 3.652,155 1.5 49,863 1.4 49,678 1.4 50,565 1.4

438,232 12.3 431,914 12.5 442,737 12.3 437,628 12.4

344,926 9.7 332,392 9.6 341,645 9.5 339,654 9.6

178,971 5.0 178,514 5.2 185,529 5.2 181,005 5.1

100,263 2.8 98,965 2.9 101,231 2.8 100,153 2.8241,178 6.8 233,861 6.8 240,221 6.7 238,420 6.7

1,693,534 47.4 1,627,343 47.1 1,707,799 47.6 1,676,225 47.4311,416 8.7 297,582 8.6 305,126 8.5 304,708 8.6

3,572,711 100.0 3,455,470 100.0 3,589,232 100.0 3,539,138 100.0

� 2019 12 < -17> < -16>

. 3 (47.4%), (12.4%),

(9.6%), (8.6%) .

1,504,985 42.1 1,392,294 40.3 1,516,834 42.3 1,471,371 41.6

131,728 3.7 104,301 3.0 108,098 3.0 114,709 3.2

1,714,354 48.0 1,733,998 50.2 1,728,336 48.2 1,725,563 48.8

221,644 6.2 224,877 6.5 235,964 6.6 227,495 6.4

3,572,711 100.0 3,455,470 100.0 3,589,232 100.0 3,539,138 100.0

� 2019 12 < -18> <

-17> . 3 (48.8%), (41.6%),

(6.4%), (3.2%) .

� 3 (2017 -2019 ) 31 ,

‘ ’ . 1,066,351

31 2 .

� 2019 12 31 < -18> < -19>

.

� 31 1 2.3 1.9

(26 )

� 31 1 12,953

19,042 (30 )

� 31 1 2,237 ,

1 2,039 (21 )

1,194,465 2,878,015 2.4 87.5 13,651 2,116,118 1,772 1,066,351 1,974,368 1.9 56.0 19,042 2,174,780 2,039 1,059,609 2,232,718 2.1 69.0 15,357 2,448,009 2,310 942,724 2,158,762 2.3 66.0 14,284 1,696,158 1,799 829,996 1,701,084 2.0 62.9 13,200 1,840,009 2,217 815,396 1,369,685 1.7 66.0 12,354 1,476,008 1,810 701,830 1,283,426 1.8 36.3 19,355 1,301,402 1,854 650,918 1,441,163 2.2 44.0 14,794 1,581,452 2,430 567,044 1,596,671 2.8 48.6 11,663 1,419,382 2,503 513,027 978,287 1.9 38.8 13,239 1,036,186 2,020 473,682 891,630 1.9 33.0 14,354 783,600 1,654

454,040 1,117,999 2.5 62.0 7,323 1,267,606 2,792 451,868 558,454 1.2 30.9 14,633 940,310 2,081

437,221 810,013 1.9 31.0 14,104 1,343,714 3,073 372,654 670,621 1.8 27.0 13,802 873,094 2,343 316,552 897,615 2.8 32.0 9,892 923,652 2,918

275,852 1,083,682 3.9 32.5 8,485 1,034,093 3,749 272,455 416,885 1.5 17.0 16,027 546,640 2,006 226,379 664,449 2.9 18.8 12,074 680,296 3,005 222,314 567,695 2.6 22.0 10,105 748,600 3,367 215,834 529,858 2.5 16.0 13,490 383,316 1,776 199,265 585,423 2.9 15.9 12,548 347,736 1,745

183,405 743,927 4.1 23.5 7,804 474,491 2,587 161,153 535,476 3.3 13.0 12,396 582,632 3,615

148,379 371,236 2.5 12.0 12,365 156,920 1,058 116,874 529,336 4.5 6.5 17,981 410,570 3,513 111,083 341,467 3.1 13.3 8,377 261,168 2,351 94,768 359,754 3.8 8.0 11,846 194,330 2,051 62,415 378,982 6.1 13.0 4,801 149,999 2,403 58,289 425,760 7.3 12.9 4,526 327,300 5,615 43,824 195,385 4.5 7.0 6,261 93,439 2,132

13,239,666 30,289,826 2.3 1,022 12,953 29,613,010 2,237

18) . 0.5

1,194,465 7,750,892 6.5 4,345,286 3.6 1,066,351 4,197,483 3.9 3,589,232 3.4 1,059,609 4,991,763 4.7 5,616,864 5.3 942,724 5,941,690 6.3 4,155,605 4.4 829,996 3,286,225 4.0 2,218,403 2.7

815,396 4,623,584 5.7 3,004,892 3.7 701,830 2,199,388 3.1 4,095,550 5.8 650,918 796,738 1.2 1,436,261 2.2 567,044 3,353,096 5.9 2,330,205 4.1 513,027 1,184,806 2.3 1,369,242 2.7

473,682 1,994,375 4.2 1,391,410 2.9 454,040 2,580,170 5.7 1,567,403 3.5 451,868 864,951 1.9 759,466 1.7 437,221 3,415,420 7.8 1,726,867 3.9

372,654 436,809 1.2 745,551 2.0 316,552 2,002,788 6.3 1,301,152 4.1

275,852 2,820,241 10.2 1,346,301 4.9 272,455 591,664 2.2 841,699 3.1 226,379 593,489 2.6 726,109 3.2 222,314 827,380 3.7 566,569 2.5 215,834 458,165 2.1 517,257 2.4 199,265 770,522 3.9 609,500 3.1 183,405 1,030,546 5.6 723,048 3.9 161,153 1,000,988 6.2 762,631 4.7 148,379 872,400 5.9 202,288 1.4

116,874 395,838 3.4 231,688 2.0 111,083 399,721 3.6 244,094 2.2 94,768 290,794 3.1 330,835 3.5 62,415 263,987 4.2 217,746 3.5

58,289 782,033 13.4 473,699 8.1 43,824 167,486 3.8 98,316 2.2

13,239,666 60,885,432 4.6 47,760,647 3.6

� 2019 12 31

< -20> .

1~5 19 45.26~10 6 14.311~15 14 33.316~20 2 4.8

21 1 2.442 100.0

� 31 1 4.6

3.9 (17 )

� 31 1 3.6

3.4 (16 )

� 2020.6.1.~6.26 (26 )

, , ,

, .

56 42 (75%) , .

� 1~5 (45.2%), 11~15 (33.3%), 6~10(14.3%),

16~20(4.8%), 21 (2.4%) 1~5

.

� 2015 ‘

’ 64.3%, ‘ ’ 21.4%, ‘ ’ 7.1%, ‘ ’ 4.8%, ‘

’ 2.4% ‘2015 ’

.

2 4.827 64.33 7.19 21.41 2.442 100.0

1 2.412 28.618 42.99 21.42 4.842 100.0

11 26.228 66.73 7.10 0.00 0.042 100.0

� 2015

‘ ’ 42.9%, ‘ ’ 28.6%, ‘ ’ 21.4%, ‘ ’

4.8%, ‘ ’ 2.4% .

.

� ( ) ‘ ’ 66.7%, ‘ ’

26.2%, ‘ ’ 7.1%

.

11 26.227 64.34 9.50 0.00 0.042 100.0

6 14.320 47.610 23.84 9.51 2.41 2.442 100.0

� , ‘ ’ 64.2%, ‘

’ 26.1%, ‘ ’ 9.6%

.

.

� , ‘ ’

47.6%, ‘ ’ 23.8%, ‘ ’ 14.3%, ‘ ’ 9.5%, ‘

’ ‘ ’ 2.4% . 61.9%

.

7 16.717 40.514 33.33 7.11 2.442 100.0

� ( ) , ‘

’ 40.5%, ‘ ’ 33.3%, ‘ ’ 16.7%, ‘ ’ 7.1%, ‘

’ 2.4% .

� ( )

‘ ’ ‘ ’ 57.2%

‘ ’ 31.3%, ‘ ’ 26.6%, ‘ ’ 23.4%, ‘ ’

18.8% .

� ( 1945 ) 40.5%,

26.2%, ( 1864 ) 21.4%, 9.5%, 2.4%

.

� 21.7%,

18.9%, 17.9%, 17.0%, 12.3%, 11.3%, 0.9%

.

� ‘3~5 ’

47.6%, ‘6~8 ’ 23.8%, ‘9~10 ’ 14.3%, ‘10 ’ 9.5%, ‘ ’ 4.8%

.

� ‘200~300 ’ 33.3%, ‘100 ’

23.8%, ‘100~150 ’ 21.4%, ‘150~200 ’ 16.7%, ‘ ’ 4.8% .

2.4 0.0 7.1 38.1 50.0 2.42.4 11.9 45.2 33.3 4.8 2.42.4 7.1 45.2 38.1 4.8 2.4

2.4 0.0 21.4 50.0 23.8 2.4

.2.4 0.0 16.7 45.2 33.3 2.4

� , + +

‘ ’ 40.5% ‘ ’

31.0%, ‘ ’ 26.2%, ‘ ’ 2.4%

‘ ’, ‘ ’, ‘

’, ‘ ’, ‘

’ .

� ‘ ’

20.2% . ‘ ’ 19.1%, ‘ (WED DB)’ 17.0%, ‘ ’ 8.5%,

‘ ’ ‘ ’ 7.4% .

� ‘ ’ 32.8%, ‘

’27.9%, ‘ ’ 14.8%, ‘ (WED DB)’ 13.1%, ‘ ’ 3.3%, ‘

’, ‘ ’ ‘ ’ 1.6%

.

� ‘ ’ 15.1% ,

‘ ‘ 12.8%, ’ ‘ 11.6%, ’ ‘. ’ ‘ 9.3%, ’ ‘ 8.1%,

8.1%, ’ ‘, ’ ‘ ’ ‘ 7.0%, ’ ‘ 3.5% .

.

.

� ‘ ’ ‘ ’

‘ ’

.

.

� ‘ ’ ‘ ’

.

� , , ,

.

� �� �� �� �� �

� �

� �

� �� �� �� �

� �� �� �� �� �

� �

� �

� �� �� �� �

� < -34> .

‘2020 ’ , ,

, , , , , ,

.

� 42 ,

, , ,

.

,

.

� , ( )

, .

.

� , , ,

, .

.

.

� 200-300

.

� ,

.

,

.

� .

, , .

.

,

.

.

� ,

.

, , ,

.

� ,

, , , , ,

.

.

� 56 42 (75%) , 45.2%

1~5 ,

.

( ) 1998 , 2002

, 2000

( 2018).

� 2017 ,

.

� 2007 8 16

, 2015 2016

4 ( , , , ) .

1,333 - 1,548 - 1,839 - 2,087 -20,787 1,601 21,223 1,672 22,046 1,714 20,773 1,7451,344 - 1,455 - 1,557 - 1,677 -

61,648 - 65,248 - 63,849 - 64,515 -

� 2016 4

.

� 2019 12 < -24> .

� 4 ( ) 63,815

, ( ) 21,207 , ( ) 1,702 , (

) 1,508 .

� , ( ) 4

1,683 .

� .

� 2019 12 < -25> .

4 (132,910 ),

(18,699 ), (1,867 ), (7 )

.

1,557 - 2,054 - 2,112 - 1,745 -19,825 132 19,534 782 17,412 1,222 18,023 1,596

- - - - 7 - 19 -

136,065 - 128,910 - 131,698 - 134,968 -

1,702 - 1,867 - 109.7 -21,207 1,683 18,699 933 88.2 55.41,508 - 7 - 0.5 -63,815 - 132,910 - 208.3 -

� 2019 .

� 2019 12 < -26> <

-35> . 4 (

) (208.3%), ( ) (109.7%), ( )

(88.2%), ( ) (0.5%) .

� 55,4% .

� ,

.

10,000 3,000 7,300 4,000 6,07510,000 8,470 9,280 11,970 9,930

81 - - - -22,500 30,000 33,200 35,000 30,175

.

. ,

.

� ,

.

5,600 4,100 13,000 8,000 7,675

5,210 5,620 11,200 24,000 11,508

720 - - 700 355

6,800 35,260 23,500 24,320 20,910

� 2017

.

� 4 ,

.

.

.

24 1 40 - 98 70 -48 84 116 113 70 116 112 515 1 1 1 1 1 7 133 3 53 3 48 3 42 4

� , , ,

.

� 2018 , , .

� 2019

.

� 2017

.

� (

, ) .

� ( , ) .

� .

� ,

.

.

� ( , )

.

� .

� ( ), ( )

.

� ,

.

� 4

� , , , , , , , ,

.

� , , , .

.

, , ,

.

� .

.

� 15 .

.

agency , .

� , ,

. .

� , .

.

. 4

, , , .

� 20%19) ,

.

19) . 2014. . : .

166,375 4,767 2.9%156,783 9,907 6.3%111,856 - -72,135 32,733 45.4%

� 2017 2019 3

< -30> . (2.9%), (6.3%),

(45.4%) ,

.

.

,

20% ,

.

� ,

.

,

4 .

( 2018).

� ,

, .

,

.

,

.

.

� 2017

(

, 2020). ,

.

, ,

.

� . 2016

, , , , ,

.

.

, ,

.

� ,

, .

,

.

� ,

.

.

� 20)(electronic material) (digital material), (electronic resour-

ce), , , (digital content) ,

. ‘

, 21) (Content

Stream) , (Physical Media) ’(

2007, 79).

� ,

. (e-Book), (WebDB), (e-Jour-

nal), (e-Newspaper), (audio-book), VOD(Video on Demand) ,

CD-ROM, DVD, Blu-ray .

� IT ‘

20) ‘ ’(99,800,000 ) ‘ ’(79,900,000 ). ‘ ’ ‘ ’ .

21) contents content . content . Content Stream .

’( 2015, 5).

� (e-Book)

� e-Book, E-Text, , ,

, ‘

,

( 2010,

11)’ .

� .

� ,

,

. 8,100

5,000 .

� (WebDB)

- DB

-

- , ,

.

� (e-Journal)

� ( , academic journal)

, (full-text)

.

� (e-Newspaper)

� (news)

.

.

� (Internet materials)

� (Web resources) ‘ ,

WWW( ) ,

’http’ https’ . , , ,

’( 2020, 256).

� (audio-book)

� ( )

, .

� ( 2019, 12).

- , , , ,

.

- ,

.

- , .

� CD-ROM DVD .

,

.

.

� , , VOD, ,

CD, CD-ROM, DVD

.

(A) 48,978 ( )22) 2,186,247 (a) 3,389 ( ) 1,828,000 (b)

(B) (3,825 )

VOD23) 2,567 50,000 (c)

(c/a) 2.3%(c/b) 2.7% 1,258

(A+B) 2,14924)

( ) 27,000 (d)

(d/a) 1.2%(d/b) 1.5%

25) 35,463 ( 227 , CD 498 , CD-ROM 966 , DVD 33,772 )

� 2019 48,978 3,389 .

VOD 2,567 1,258 .

� 2020 2019 ( ) 2.3%,

2020 ( ) 2.7% . ,

( ) 2019 ( ) 1.2%

2020 ( ) 1.5% .

� 2018 2019 12%, 8.7% .

2017 2019 2 0.46% ,

21.76% . 1 2017 1.47 2018 1.72

, 2019 1.77 .

. .

. 2017~2019 3 1.8 .

4.5 .

� 26)

22) 2019 . <https://www.libsta.go.kr/>23) Video On Demand( ). .24) (2,050 ) (VOD )(99 ) 1 .25)

1,955,173(a)* 97.3 1,970,645 97.4 1,974,368 97.3 3,572,711(b)* 93.4 3,455,470 93.8 3,589,232 93.7

b/a =1.83 b/a =1.75 b/a =1.82 47,950(a) 2.4 45,709 2.3 48,313 2.4 70,282(b) 1.8 78,739 2.1 85,572 2.2

b/a =1.47 b/a =1.72 b/a =1.77 53,766(a) 2.7 51,778 2.6 55,505 2.7 251,010(b) 6.6 227,076 6.2 240,030 6.3 b/a =4.67 b/a =4.39 b/a =4.32 2,008,939(a) 100 2,022,423 100 2,029,873 100 3,823,721(b) 100 3,682,546 100 3,829,262 100 a/b =1.90 a/b =1.82 a/b =1.89

* a: , b:

1,356,906,070(96.1) 1,523,766,380(95.1) 1,824,294,101(96.0) 1,828,000,000(96.0) 30,000,000 (2.1) 49,999,000 (3.1) 49,999,950(2.6) 50,000,000(2.6)

24,759,930 (1.8) 27,893,790 (1.8) 26,699,779(1.4) 27,000,000(1.4)

1,411,666,000 (100) 1,601,659,170 (100) 1,900,993,830(100) 1,905,000,000(100)

.

� ,

. ,

2017~2019 3 2.7% .

6.3% ( )

.

26) , .

70,282 78,739(12%)* 85,572(8.7%)*162,224 133,305 139,3241,366 443 490

DB 17,138 14,589 14,644251,010 227,076(-9.5%)* 240,030(5.7%)*

3,197,504 3,074,963(-3.8%)* 3,267,102(6.2%)**

� < -31> < -33> 2019

2.6% . ( ) 6.3% .

.

� .

� 2019 3 . 27) .

2018 3.1% 2019 2.6% .

� 2019 21 8,624 . 2021

3%( 6,500 ) . 2022 4%

(8,700 ), 2023 5%(1 930 ) .

� 2018~2019 10% .

, 2020 19

.

.

27) 950 .

� . ,

.

,

.

,

.

.

,

.

� , ,

.

.

� DBpia28) .

2020 2019 20%29) .

� open

access .

.

- (open access) , ,

( 2019).

- 2016 30)(Gold Open

28) 1,100 3,340230 . DB

. . 2020. . 5 . : , p.287. 29) 2019 8,750,000 , 2020 10,500,000 . ( )

Access) 31.8%, 32.2%

.( 2019, 41)

.

- ‘2020 2 (KISTI) (KOAR:

Korea Open Access platform for Researchers) . KOAR

,

2020 5 22,351,733 ’( 2020,

274-275).

-

� arXiv: , ,

� DOAJ(Directory of Open Access Journal): 2003

. 2020 , , , ,

14,505 .

� PubMed Central(PMC): ,

� RePEc(Research Papers in Economics):

� ( ) (Open Access Repository)31)

- ,

, , , , , , ,

,

.

- .

.

- OpenDOAR 2005

, 2020 5 5,368 .

- OpenDOAR 40 ,

OAK Potal(www.oak.go.kr) .

.

� KCI(Korean Citation Index) Open Access Repository

� (KISTI) Science Attic

30) APC(Article Processing Charge, ).

31) . 2020. . 5 . : , p.277-279.

� - , , - DB - ( ): 8,115,030 - ( ): 318,986,090 ( ) � : 32)

� - -

� - , , - ( ): 5,506,442 - ( ): 288,899,686� :

� (KAIST) KOASAS(KAIST Open Access Self-Archiving System)

� S-Space

� DB

� DB . , DB

DB

.

� , DB

DB .

� DB

.

32) PC .

� - - - IP

e-Article( ): 1,300 2,200

KISS( ): - 1,300 3,314 146 - KCI ( ) 844 91

( ): - 700 1,100 50 .

KRpia( ): - 8 , 1,800 , DB,

( ): -

DB - : - :

� , DB .

� ‘ ( )

.

, ‘ ’ ‘

’ .

.’( 2020, 256).

.

. OASIS(online archiving & searching internet

sources) . OASIS

.

� .

.

� . TTS(Text to Speech)33) ‘ ’

.

.

� URL URL

.

.

� .

� ( ) . , , ,

� H/W , H/W

.

33)

.

� . .

.

� CD-ROM DVD .

. 2020

35,463 ( 227 , CD 498 , CD-ROM 966 , DVD 33,772 )

.

� 10 , CD, CD-ROM

DVD CD/DVD CD/DVD

.

� 3

.

.

‘ ’ ,

,

� , ,

(information commons)

� ,

(hub)

,

.

60~701)

‘ (16.9 )’ ‘

(58.4 )’ ‘ 1 (73.40%)’ (9.1 , 22.8 ,

28.20%), (13.2 32.2 ), (6.9 , 20.7 , 23.40%)

� 3

(

2020~2023)

� , 2) ,

, 17 85% ,

� ,

, 5

1) 40 ~50 , 60 ~70 .

2) 2018 ( ) 9,116 . 2018 6 3,476 2009 (4 2,191 ) 10 2

1,285 (50.4%) . (5 9,724 ) 6.3% . 2,572 (113.8% ) , (19.4%), (12.4%), (8.8%), (3.4%) . , (7.8%), (6.0%), (4.6%)

.: 2020 1 24 . [ 2020 8 10 ]. https://www.sedaily.com/ewsVIew/

YXRR4R3K2

� 100

,

� ,

3)

(Maker space) ,

� ,

( ‘ ’)4)

� ,

. ,

, ,

3) 2018 . , , , ,

, – , , ( ; 2020~2023, 27).

4)

(open plan)

. ,

(browsing) ,

. , ,

,

, ,

, ,

� 108 ,

� 2014 8 10 , 3 108

1990 ‘ ’

( ) ,

� , ,

, (archiving)

‘ ’

,

,

� ,

� , , ,

, ,

� < -1> 20 2001 172,584

13 2013 1,742,526 10 , 20

2020 20 2,062,634 . 2020

1 1.97 1

(2.2 ) 0.23 , (31 )

1 24 ( 2020; 2019)

� 20 20 , 10

13 6

.

� , ,

, ‘ ’

1 2019 2,039 ( 2,026 ) 2023

2,400 5 10

270 300

1,974,368 2,387,080 109,615 1,096,150 328,845 769,305 2,743,673

: : 2019 12 31 , 2019 9 30 .

, < -1> <

-2>

� < -1> < -2> 2020

82.7% , 10

2030 20%(55 ) 2,743,676

, 55

3

� , 1 1.97 31

24 , 2017 1

2.03 ( 2020)

(16.9 ) (58.4 ) (9.1 , 22.8 )

(13.2 , 32.2 ) (6.9 , 20.7 ) (

; 2020~2030).

� 2018

� < -2> 2020 17 54,652

. 1,000 52.3

(56.6 ) (61.9 )

, 31 19

� 20305) 3 1

, 3 45,000 1

1,000 75

� 2030 3 1

108 36 ,

3 45,000 1

24

� ( )

‘ 3 ’

1,000 75 26,348

5) 2030,

‘ ’

58,218 18,151 311.8 144,187 10,329 233.8 2157,090 17,690 112.6 3323,527 36,209 111.9 462,740 6,276 100.0 5275,207 26,368 95.8 6943,316 83,446 87.9 7149,603 13,035 87.1 8201,952 17,111 84.7 9220,081 17,888 81.3 10183,665 14,830 80.7 11116,084 9,213 79.4 12

1,198,461 89,390 74.6 13687,575 48,139 70.0 14453,366 31,575 69.6 15111,143 7,422 66.8 16573,296 37,794 65.9 17

1,042,229 55,670 53.4 181,045,533 54,652 52.3 19219,789 11,195 50.9 20214,814 10,893 50.7 2195,375 4,690 49.2 22781,507 37,025 47.4 23837,937 39,520 47.2 24657,988 29,646 45.1 25459,601 18,761 40.8 26366,092 14,075 38.4 27450,332 16,538 36.7 28500,787 16,698 33.3 29429,752 11,923 27.7 30262,261 6,350 24.2 31

: . , 2019.

, 1,000

75 24

� 1,000 75

, 26,348 (

8,000 )

� 1 1,000 31

24 19 .

< -3> ,

,

� < -3>

110% , (56%) 85%~

90% , 101% 100%

� “ 86%

.”( 2013)

164,750 205,908 41,158 80 79 196 2003.9.

2019.6. ~ 2020.2.

149,296 168,286 18,990 91 67 102.22 1994.5.

110,287 119,782 9,495 95 61 30 2002.1.2020.7.

()

63,742 103,304 39,562 96 12 128.64 2014.5.59,726 85,010 25,284 88 9 51.766 2014.12.105,822 126,564 20,742 90 72 113.22 2007.6.106,670 136,348 29,678 88 51 86.87 2007.6.760,293 945,202 184,909 - - - -199,909 215,628 15,719 85 81 336.56 2007.6.

164,462 165,916 1,454 88 141 49 1999.5.2020

142,759 155,248 12,489 96 72 72 2003.9.89,645 83,580 -6,065 110 108 65.617 2008.10.79,716 104,576 24,860 96 1 55.44 2012.2.676,491 724,948 48,457 - - - -135,714 137,618 1,904 102 64 60.04 2008.3.139,041 146,336 7,295 101 68 74.25 2008.3.75,790 98,998 23,208 92 21 50.85 2012.5.55,878 166,104 110,226 56 0 194.89 2016.10.131,161 165,174 34,013 100 40 103.9 2007.6.537,584 714,230 176,646 - - - -

1,974,368 2,384,380 410,012 - - - -

,

� (337 ) (196 ),

(195 ) 100

� ,

60~70% ,

141% 108% ,

(< -3>~< -6> )

� , 2019 2020

(Maker space),

� ,

,

.

,

� , ,

� (preservation) (conservation)

IFLA “

, , , , , ,

” “ , ,

( 2012)

� (2007) “

,

� (IFLA) (Principles for

the Preservation and Conservation of Library Materials) “

, , ,

,

� (Society of American Archivists) “ (Preservation)

, , , , ,

, , ”

� (deposit library) “

” (

2010)

� ‘

‘ ,

,

� , , ,

.

� < -7>

,

� < -7>

( 2012)

‘ ’ .

,

� ,

,

, ,

� (recycle)

,

� , ,

( 2007)

� ,

� ,

� , , ,

,

,

(Institutional Storage), (Cooperative Storage), (Collaborative

Storage), (Regional Library Centre), (Repository Libraries)

5 (O’Connor et al. 2002; 2006; 2006)

� ‘ ’, ‘ (Harvard Depository)’,

‘ (Library of Congress High Density Storage Facility)’

� , ,

.

� ,

. ,

.

� (New England Deposit Library)

(Ohio Cooperative Regional Library Depository)

,

� , ,

,

� (California Regional Library Facility)

(Minnesota Library Access Center)

,

, , ,

.

(Center of Research Libraries)

� , .

‘ (National Repository Library of Finland)’ ‘

(National Repository Library of Norwegian)’

� 1990

(institutional storage) , ( ) (cooperative or

collaborative storage) , (regional library) (National

Repository Branch)

� USC : Title 44

– Public Printing and Documents 19 (Depository Library Program) 1901 1916

Depository Library Act of 1962 ,

2008 43 52 ,

33 , 15 , 4

� ,

,

ILLINET, ReCAP, MLAC

� 1997

1980

� , , , 5,000

15 ‘ILLINET(Illinois Library and

Information Network)’

� ReCAP(The Research Collections And Preservation Consortium)

� 2002 , , ,

.

ReCAP .

(< -8> )

� ReCAP

ReCAP ,

� ReCAP 20

.

ReCAP 15,222 ,

7 4 1,500

( 2019)

� MLAC(Minnesota Library Access Center)

� MLAC

MLAC 25.6m,

185m, 21.6m , 120

� ( ) ,

1984 (The National Preservation Office) , 2009

(British Library Preservation Advisory Centre)

( 2014).

(British Library Preservation Collection Care Department) ,

� ‘ ’, ‘

’, ‘ ’

(2012 ~2015 ) . , 2015

� (Scholarship and Collections) (Collection Care)

(Preventative Conservation), (Conservation and Preservation Research),

(Preservation Advisory Centre) ,

(Digital Scholarship) ,

, , ,

� (Preventative Conservation),

(Digital preservation), (Conservation and treatment),

(Science and research)

� , ,

,

� (Preservation Assessment Survey)

� ASB(Additional Storage Building)

� 262km ASB 700

, , ,

, ASB

48 (< -9> )

� ,

,

. 7

DB

� HBZ(Hochschulbibliotheks Zentrums)

� 1980 Nordrhein-Westfalien

� 3,800 , 23.3

� 1648 3

. 1989 2008

( 2012)

� 1968

. 2 1,400

� Danish Repository Library for Public Libraries

� 1960 1967

1968 .

, 1983

(

2002)

� 1983 Act Regarding Library Ser ices 14

� 20km 8,000

36km 60km

, ,

� ( )

� 1992

� 6,000 4,500 100

1 1

� ( )

� 2004

1992 2004, ,

: 6,000: 4,500 ()

- 70 -

: () 3,4

: 1,500 , 24: 630 (63,00 )

: 1,500 ( 5 )

- - MARC

:

:

-

- NACSIS

pdf,

3

� .

� ( )

( )

< -4>

1 1 KDCPKDC ( , ) 557,508 1,888.03

2 2 1,106,513 2,225.4

3 3KDC ( , )

445,121 1,562.7

4

216,942 1,666.186,464 559.38

()2,400

2,334,948 7,901.69

� ,

23 , 4

“ ”

� 2000 8 4 , 2

400 2008 11

(IFLA Preservation and Conservation) , 2010 8

2 ( 2012)

� < -5> 1 2000

, 2 , 3

, 2019 2,109,142 (

2019)

( ) ( )/ ( )

1 ( 1 ) 112,161 1,160 / 350 1,00311,418

40

2 ( 2 ) 363,467 1,216 / 368 1,20013,365

47

( 2 )131 29 / 8

82 5

8475,759 2,405 / 726 2,203 - 87

� . 2000

2008

( 14,900 ,

2,405m) 2006

� < -6> 3 (

, , ) .

3

,

� 465,611 ( 262,773 , 90,754 ,

12,232 ) , 90 1 1

( 1,160 ) 2 2 (1,216 )

� 1 47 112,161 (23.6%)

, 2 363,598 (72.4%)

1 (475 ) 3 (332 ) 2

202112

1 , 1(2021 12 )

30

2020 62020 61, 2 , 3

38

1 1

2013 926

� 2011 10

131

� 2007

� < -7>

( ) ,

� ,

ReCAP

� ,

2020

, ,

� ,

, ,

. ,

� ,

( )

, ,

. ,

,

� ,

( )

,

, ,

, ,

,

,

(Institutional Storage)

( ) ,

� , ,

, ,

, ,

(gateway)

,

, , (archiving)

3 ~5 1 2

, ,

� ‘

� < -11>

,

,

,

,

‘ ’

� , ,

‘ ’

� ‘ ’6) ‘ ’

,

� , ,

,

6) 17. ,

� ,

� 108 ‘ ’

(brand) ‘ ’

‘ ’

, ,

‘ ’

� (Larchiveum) (Library), (Archives), (Museum)

� ,

,

� , ( ), ,

, ‘ ’

� ,

� (Library and Archives Canada, LAC)

- ,

- 2004 (National Archives of Canada)

(National Library of Canada) ‘ (Library and Archives

of Canada Act)’

- LAC ,

- , ,

2014 7 ‘ ’

- ,

,

, , ,

- 2016 3 1

, (337.5 )

- 2 (870 ) , ,

,

� < -8> , ,

, , , , ,

, , records manager, archivist,

/ ,

, , , ,

, , ,

, , , , , , ( ) ( )

/( )

, , ,

- - -

- , ,

- -

- , , ,

- , , , ,

� < -8>

� : ,

� : , , ,

� : ,

< -12> ( , 2018)

� ,

.

, ,

� , .

,

� , , ,

.

� (Larchiveum)

- , ,

,

- ,

(

2012)

� (Larchiveum)

-

.

-

,

- , ,

-

-

, , ,

- , , 7)

< -11> ,

-

,

-

-

-

( )

� . ,

< -11>

� (

) ,

7) , , ,

,

.

� , , ,

, ,

� < -1> < -1> , < -11>

� , ,

, , ,

- 3

-

-

-

� ( )

� .

� , / , (3 )

( ) 767,305 (A) 2,301,915 (B) 3,836,525 (C)A/460 =1,668 B/460 =5,004 C/460 =8,340

( 10%)167 500 834

( 5%)83 250 417

( 10%)167 500 834

2,085 6,254 10,4251,500 ( )( )

2,000 ( )( )

2,500 ( )( )

800 ( ) 1,000 ( ) 1,200 ( )

4,385 9,254 14,125[ ] 1. 15 ,

2019 11 21 ‘’

2. (2013) ( ) 1 460,

10%, 5%, 10% 3. , ,

,

� ( , , , )

1

� < -9> 2020

, 10 , 30 , 50

,

, , ,

� 10 2030 4,500 (1,364 ), 20 2040 9,300

(2,818 ), 50 2070 15,000 (4,545 ) .

15,000 16,000 ( 4,500 5,000 )

� 15,000 16,000 3

1,000 75 ,

(26,348 ) 56% 61%

� , ,

, ,

.

2 , < -13>

< -14>

� < -13> [ 1 ]

‘ ’ . ,

‘ ’, ‘ ’, ‘ ’

‘ ’, ‘

’, ‘ 3

� ,

� < -14> [ 2 ] ‘ ’

‘ ’, ‘ ’, ‘ ’

, ‘ ’

‘ ’, ‘ ’, ‘ ’ 3

� ,

� ,

1

8

22

( , , , )

2

( , ) DB 2,

( , , ) 1

, , 1, 1

, ()

28

, 1

< -10>

321

6, 2

( , ), , 21

� ,

4 3

(2019~2023) . ‘ 2-2

.

.

.

.

, . ,

.

� , ,

.

.

General International Standard Archival Description( ‘ISAD(G)’

.) Dublin Core( ‘DC’ .) ,

. Library Automation System( ‘LAS’ .)

(metadata)

.

,

.

( 2016, 301).

.

.

‘ ’ .

� . ‘ ’, ‘ ’, ‘

’, ‘ ’, ‘ ’, ‘ ’ , ‘local

collection’, ‘local history collection’, ‘local studies collection’, ‘local record’, ‘community

archive’ ( 2003, 11).

.

.

� ‘ ’

.

.

‘ ’ .

� 17 226 , , ,

, ,

.

. .

.

‘ ’ ‘ ,

’ .

.

: ‘ ’ ‘ , ,

’ .

� Community Archives and

Heritage Group( ‘CAHG) .)

.

, , .

� ‘ (local

community archive)’ , , ,

.

� ,

’ ,

, , , , , , , ,

. , 1894 (

)

.

.

, ,

.

� : , , , , ,

, .

� : , ,

� :

.

.

< -1> .

, , , , , , , ,

, ,

. ,

� :

< -2> .

� ,

. , :

.

� ,

, ( , , , ) < -3>

.

, , ,

.

� : , , , , ,

,

� : , , ,

� : - , , , - , ,

� ‘ ’ ,

, (

), .

( ) ,

, , , ,

, , ,

, , , , ,

, , , ( ), ,

,

, , ,

, ,

, , ,

, , , , , , , , , , , , ,

, , , , ( , )

, , , , , , , ,

, ,

/

//

/

CDDVD

� ,

.

.

.

, :

, CAHG Cataloguing Guidelines for Community Archives .

.

, , ,

. ,

ISAD(G)

< -4> .

, , / , , ,

, .

*, , *, , , *, , , , / ,

, , , , , / / , , , ,

, , , - ‘ ’

� :

, ,

. , ,

.

ISAD(G) .

6 40

( ), ( , , , , ), ( , , , ), ( , , )

( , ), ( ), ( , , ), (, , , , , )

( , , )

( ), ( )

( )( , , , ), ( ,

, ), ( , )- ‘ ’

(DC)

/

/

(KDC)

Mandatory Reference, Title, Filename

RecommendedDescription, Size/Type, Place, Date of Coverage, Date of Creation, Creator(s), Recorder, Date of Recording

Optional Subject, Contributor(s), Rights, Access, Storage Location, Language

� < -6> DC ,

, , , 5 37 . 11 ( )

.

� CAHG Cataloguing Guidelines for Community Archives (Ireland) -

(non-archivists)

. DC (3 ), (8 ), (6 ) 3

17 . 17

ISAD(G) DC ,

.

ISAD(G)

DC

.

.

.

. ,

,

.

.

,

Brooklyn Collection ,

Windsor’s Community

Archives .

� , , , ,

.

.

� ,

, (korean decimal

classification) ISBN ISSN .

.

� (omeka)

.

, 50,757 ‘ ’,

51,532 ‘ ’,

‘ ’ ( 2018, 32-34).

� 1988 10

, 2000 7 .

,

.

� , , 9,813 , , , ,

1,663 11,476 . ,

‘ ’ ,

2018 ‘ ’ .

.

KORMARC- . KORMARC-

‘06( )’

,

.

� Brooklyn Collection

. 5,000 ,

, , , , ,

.

� Brooklyn Collection

, .

, ,

.

� , Brooklyn Collection Brooklyn Public Library

, (library catalog) Brooklyn

Collection ( , ‘Brooklyn Bridge’) < -3> , MARC

.

� Windsor’s Community Archives 1984 ,

, , .

, 7,500 2 , , ,

. ( , , ),

, , . .

� ,

. MARC ,

, , , ,

. .

.

� .

. ,

.

.

. ,

.

.

.

.

� ,

.

.

KORMARC .

.

.

� 26 (

) 30

. ,

.

� ,

, , , , , ,

, , 2 4

, , ,

,

3

.

.

,

.

[ 2019. 10. 17.] [ 162 , 2019. 10. 17., ]

( )

24 ( )

.1. 18942. , , , , 3.

( )

[ 2020. 6. 4.] [ 16685 , 2019. 12. 3., ]

( )

26 ( ) 30 .

. .

( )

.

, , ,

, (

). .

1894

.

.

� × � -

� � × -

� � �

( )� � × -

� × �,

� × ×

� , ,

.

� (

) .

17 226

, 2 , , , 4

. , ,

.

,

. .

[ 2020. 2. 14.] [ 1581 , 2020. 2. 14., ]

1 ( )

. 2 ( ) .

1. “ ” ( “ ” )( ) .

( )

.

. ,

1894

.

� , ,

, .

.

.

[ 2016. 9. 30.] [ 3329 , 2016. 9. 30., ]

( )

5 ( ) , .

1. 2. , , 3.

( )

[ 2020. 2. 6.] [ 4725 , 2020. 2. 6., ]

( )

5 ( ) , .

, , ., , , , .

( )

, ,

.

.

.

[ 2020. 2. 14.] [ 1581 , 2020. 2. 14., ]

( )

17 ( )

.“ ” .

18 ( ) .1. 2. 3. 4.

19 ( ) .1. 2. , 3. , , 4. 5. 6. 7. 49

8. 20 ( )

.

..

( )

.

‘ ’

. ,

.

, , , .

- ( ) (Korean Memory) ( ) - ( ) ,

, , , , ,

, , ,

.

� 3 (2019-2023) 14

,

. ‘

’ 3 , ,

4 13 .

� 3 (2019-2023) ‘ 02.

’ ‘ ’ .

‘2-2-1 ’ .

,

.

� ( )

( ) .

� (2020~2023) 7 (

- 1 : 2021 - 2 : 2022 - 3 : 2023

) .

� 7

� (2020~2023)

3 13 .

� ‘3. ’

‘3-1. ’ .

3

, ,

.

� , , ,

.

2019 6

.

.

‘ ’1)

� ‘ ’

2017 .

� , ,

, ,

. ,

.

600 2)

� 600

2017 .

� , , ,

, , ,

, .

1) <http://www.goyang.go.kr/ghistory/hoMiGuli.do#> [online]. [cited 2020. 7. 15].

2) 600 <https://goyang600.modoo.at/> [online]. [cited 2020. 7. 15].

3)

� ,

, 2014 .

� , ,

.

3) <http://www.goyang.go.kr/ghistory/gallery1Home/gallery1Home.do> [online]. [cited 2020. 7. 15].

4)

, 2015 .

� , 5 , .

5)

, 2016 .

� , , , , ,

.

4) <http://ilsan-platform.com/ #exhibition/exhibition> [online]. [cited 2020. 7. 15].

5) <http://www.goyangcm.or.kr> [online]. [cited 2020. 7. 15].

6)

1984 .

� , ,

, . ,

, , , ,

7 .

6) <http://www.goyangcc.or.kr> [online]. [cited 2020. 7. 15].

7)

� 17 ,

, 1,677 (2020 3 31 ) ,

2016 .

� ‘

’, ‘ ’ .

.

8)

2017 .

, ,

, .

� , ,

, , . 2016 ~2018

.

7) <http://www.goyanglib.or.kr/madu/main/index.asp> [online]. [cited 2020. 7. 15].8) <https://www.goyang.center> [online]. [cited 2020. 7. 15].

� , , , , ,

.

.

.

� ( , )

, , , ,

, ,

.

.

.

.

.

.

6 ,

.

. ,

.

.

.

.

.

. ,

.

� ,

1896 ,

.

� , ,

.

� : , , ,

.

� : , , ( ),

� : - 1894

.

.

, 3 , 39, ,

600 ,

17, ,

, , , , , , ,

,

, 1896, , ,

, , , , ,

.

, ( )

.

, ,

( ) .

.

� , , ,

.

. ,

.

.

� ,

.

.

� :

. ,

� :

( - , - , - , -

) . , ,

,

.

� ,

.

, , , , ,

.

� .

� , ,

, , ,

( , ) ,

, ,

.

� , ( )

.

� ( )

.

.

� ,

, .

,

.

.

� ( )

, , ( ),

.

.

� ,

.

.

.

‘ ’

,

( , ,

)

� ,

.

.

.

.

- :

- :

.

� .

.

.

( )

.

.

,

, , .

� : ,

.

, , 1 .

� 1 1

� /

� , ,

� 1 1

� 1

� 1

� 1 1

, , , , , , , , , , , , , , , SNS

, , , , , , , , CD DVD

, , , , , , , ,

, .

, .

.

,

.

, , , , 5

. , SNS

SNS .

.

� < -10> .

� (description) ( ),

( ),

( ), ( ),

( )

� .

.

.

� .

� ISAD(G),

DC, ,

: , Community Archives and

Heritage Group Cataloguing Guidelines for Community Archives

.

� ISAD(G)

DC

. 9 ,

ISAD(G) 19 , DC 11 39

.

� 39

,

: , CAHG Cataloguing guidelines for

community archives

21 .

� 21

(7) , , , , , ,

(11), , , , , ( ) , , ,

, , (3) , ,

(7)

001 M245 $a, $b, $x M100 $a, $b, $c, $d A110 $a, $b A111 $a, $c, $d A245 $d M700 $a, $b, $c, $d A710 $a, $b A711 $a, $c, $d A033 $a O264 $c O518 $a O300 $c, $g M300 $a M

06 M

7 , 11 , 3 3

(2019)

KORMARC .

KORMARC KORMARC-

(M), (A), (O) (M) 7 ,

(A) 9 , (O) 20 .

007 O245 $h M300 $a M340 $a, $c A

(11)

535 $a, $b, $c, $d, $g O850 $a O541 $a, $b, $c O056 $a M650 $a A264 $a, $b O506 $a, $b, $c, $d, $e O

( ) 540 $a, $b, $c, $d, $u O583 $x, $z O720 $a, $e A005 M583 $c, $d O040 $a, $c, $d M583 $k O650 $a A

(3)

500 $a O505 $a, $d, $e, $t, $g, $u O520 $a, $b, $c, $u O522 $a, $d O541 $d, $e, $f, $h, $n, $o O545 $a, $b O561 $a, $u O535 $a, $b, $c, $d, $g O544 $a, $b, $c, $d, $e, $n O776 $t, $w O856 $u O

M: , A: , O:

� ,

. ,

.

KORMARC

.

� KORMARC

MARC ,

. ,

.

.

. ,

� : PDF/A

� : ,

� : , , , ,

� ,

.

. ,

.

. (long-

term preservation) (enduring/ongoing values) ,

(reformatting), (refreshing), (migration), (emulation)

.

� : ,

.

� :

,

.

� : ,

,

.

� :

.

,

, , , , , SNS

� , , , ,

.

)

� , ,

.

,

.

,

) ( )

SNS SNS

. SNS .

SNS

. SNS

, , ( ) .

) , SNS

.

.

� ,

� , ,

,

.

, ,

.

� ,

, , .

( ) .

,

, .

KORMARC

� ,

� ,

.

.

.

, ,

, .

� ,

.

� , ,

, .

< -18> ( )

228 고양시 도서관 장서개발정책 학술연구용역 보고서

� 6 ( ,

, , , , )

( ) .

’ ‘ ’

‘ ’ ( ) .

� ( )

� :

.

� : , , ,

, , ,

� :

� : , ,

� : ,

,

� :

( ) < 0000. 00. 00>

( ) 031-8075-9215

1 ( ) 2 ( ) 3 ( ) 4 ( ) 5 ( ) 6 ( ) 7 ( ) 8 ( ) 9 ( ) 10 ( ) 11 ( ) 12 ( ) 13 ( ) 14 ( ) 15 ( ) 16 ( ) 17 ( ) 18 ( ) 19 ( ) 20 ( )

, ,

� :

� :

� : ( )

� (library)+ (archives)+

(museum)

(larchiveum) .

, ,

.

� .

.

� ‘ ’

, ,

.

� , ,

. 23

, , , .

� ,

2004 (Library

and Archives Canada, ‘LAC’ ) . LAC ,

,

.

� ,

.

� ‘ ’ .

� < -19>

.

� ( )

, , , .

, , .

� ( ) 1 , 1 , 1 , 2

5 .

� < -20> .

� ,

.

.

.

KORMARC

(description) .

KORMARC .

(description) .

.

.

� ,

,

.

� , .

.

,

.

1. 2. 2.1 2.2 3. 3.1 3.2 3.3 (description)4. 4.1 4.2 4.3 4.4 5. 5.1 5.2 5.3

1. 2. 3.

� ( )

� ‘ ’

.

� :

� :

� : ,

.

,

, , .

� :

� :

� :

.

� ,

.

� ( )

.

,

(self archiving) .

� (omeka)

.

� (ICA : International Council on Archives)

AtoM

.

� ( )

.

� ,

.

( )

� 1 :

-

-

-

� 2 :

-

- .

-

� 3 : 1 ( )

-

‘( ) ’ 1

( )

- ( , , , )

- 1 ( ) 5

� 4 : 1 ( )

- 1

-

.

� 5 :

-

-

,

� ,

.

� , ,

.

.

� : , ,

� :

. , ,

.

’, ‘ ’ .

‘ ’

.

� :

� :

� :

� : , , ,

, .

.

� : ,

� :

.

, .

, , ,

.

.

.

.

.

. 21

.

. 2015 ‘

’ ,

. , , ,

.

4 .

4 . 4

2015 ‘ ( ) 1.0’ ‘

2.0’ .

� .

, , , ,

,

� , ,

� .

. ,

. ,

.

.

� 9 ( , , ,

, , ,

, , ) .

� 4 .

-

-

-

-

� ‘

’ , .

� , , ,

, , , ,

.

� ,

, , , , .

� , , .

� , , , DB,

, , VOD , CD, CD-ROM, DVD

.

� , .

.

� .

� ,

.

� ,

.

� .

� .

� , , , , , , ,

.

, , .

� , ,

.

� .

� , , ,

.

� .

� ,

,

.

� ,

.

� .

� ,

.

� .

� .

� .

� .

� ‘ ’ .

.

.

� .

� , ,

,

.

� .

� .

5 . , ,

, ,

.

� .

,

-

( )

� ‘ ’

.

� .

� , , .

.

.

.

.

.

, .

� .

� .

-

5 ( , , 2 )

(5 )

( , , )

1 5 .

1 3

-

,

( , , , , , , )

-

,

( , )

, ,

, , ( )

( )

,

( , , , , )

� .

2

3

1 5

6

� 70~75% 25~30% .

.

� .

-

-

-

-

-

-

-

� , , .

� , .

� , .

� .

� ,

� , , .

� .

� .

� , , , ,

� ( ), ( ), , ,

, , , , , , ,

,

: .

(DAISY) : , .

• , , ( ) .: , CD/DVD

. : (

) .:

.:

.:

.: ,

. :

. :

, , Large Print Book .

: .

� .

� .

� .

� .

� e-Newspaper .

� .

� , , , , ,

( ) .

• ( , , ) • ( , ) • ( , , ) • ( ) • ( , ) • • •

:

: , , , .

� , , .

.

� , , , , , ,

, , , .

� .

� .

.

� .

� 60% .

� .

� .

� .

� , .

� .

• • • • • •

-

-

-

-

-

-

-

- (MP3, CD, DVD, )

- (DAISY) : , , ( )

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

� ,

� ,

� ,

� , .

� .

.

� ‘ ’

.

- , , ,

, , .

- , .

- , ,

.

-

.

-

.

- .

- .

- ( , , ) .

- , , , , ,

.

-

.

- KCI( ) .

- .

- .

-

.

- KCI .

- e-Newspaper ,

.

- , ,

.

- .

� ( )

-

.

, ‘ ’ .

- , , ,

.

- 1

.

- , , , , ,

, , .

- (review), ,

, / .

- , ,

.

- .

/ : , ,

: , ,

: ,

/ :

:

: ,

� (grey literature)

.

� , , ,

, , , , , .

� .

� , ,

.

� , , .

� , , , ,

.

� ‘ ’ SIGLE(System of

Information for Grey Literature in Europe) .

� (leaflet)

� (49 ) ,

, , , , , , .

� ,

.

� ,

.

� , , ,

, .

� .

� , ,

.

� .

� .

� ( ) .

� ‘ ’ .

.

� .

- ,

-

-

- , , , , , ,

-

� ‘ ’ .

.

� ,

, .

� .

.

.

.

� , ,

.

� .

� , , , ,

, , , , , ,

.

� , ,

, .

� , ,

.

� ( , , )

.

� .

� .

� ,

.

� , ,

.

� , , ,

.

� , .

� , ,

.

� , , ,

, .

(000)

- .

- 21 .

- 10% .

-

.

� 3 ( ) , 4

( ) .

(100)

-

.

- ,

,

.

- .

- ,

.

� 1 ( ) .

� 2 ( ) .

� 3 ( ) .

(200)

- ,

.

- , , .

- .

- .

� 1 ( ) .

� ( ) 2 ( ) .

� , 1 .

(300)

- .

- .

- , .

- ,

.

- .

- , ,

.

-

.

� 3 ( ) .

� 5 (

) . , .

(400)

-

.

-

.

� 1 ( ) .

� 4 .

,

5 ( ) . ,

.

(500)

-

, .

-

.

- ,

.

-

.

- , , .

� 1 ( ) .

- .

-

.

- , ,

.

- .

- ,

.

- ,

.

-

.

� 4 .

5 (

) . , .

- , .

-

.

- .

- , ,

.

� 4 ( ) .

� , , 3 ( ) .

� , , , , , ,

2 ( ) .

� , , , 1 ( )

.

.

- .

- .

- .

- .

- .

- .

-

.

� 4 ( ) .

� , , 3 ( ) .

� , , , , , ,

2 ( ) .

� , , , 1 ( ) .

.

� 4 .

5 (

) . , .

- .

- .

- .

- .

-

.

� 2 ( ) ,

3 ( ) .

� 2 , , ,

1 ( ) .

���

��

� ( )( ) �(a) �(b) �(c) �(d)

�(f) �(g) �(h) �(i)a

� b

(a): , , , (b): , , , , , , (c): , , (d): (f): , , , (g): , , , , , , (h): , , (i):

* a: , b: ** b: .

� 4 . , ,

,

5 ( ) . ,

.

.

� 4 , ,

, , .

4

.

� 4 5 ( )

.

� 4 , ,

.

� .

� 4 ‘

’ .

.

� , ,

, .

(MOU) .

� .

� .

.

.

.

� ,

.

� .

.

� ,

, ( ) .

.

.

.

� .

, ,

.

� .

� ( )

� ,

, ( , , )

.

� , , 1

( ) ‘ ’ .

.

‘ ’ .

.

.

� , ,

. , ‘1 1 ’

.

� 1 ‘ ’

1 .

� , .

.

� .

.

.

- ( , , )

- ( , , )

-

-

-

- (1970 , )

- ( ) 20

- ( ) 10

- 5

- ( , , , , )

-

- ( , )

-

-

-

-

� ‘ ’ .

.

� .

‘ ( )’

.

‘ ’ ‘ ’

.

� 5 2 5 3 , 3

2 100 7 . ‘

, ’

.

� . ,

, , , ,

.

� , ,

.

, , ,

.

.

� .

� ‘

’ 15 ( )

, ,

.

� .

� , , , ,

� , ,

� ( )

� , ,

� , ,

� ( , , )

� ( )

. , , ,

- ,

-

- , , ,

-

- 5

.

- ,

-

- , ,

-

- .

� , ,

� , , ,

� ,

� ,

� , ,

� , ,

� ,

� ‘ ’

‘ ’ .

� .

� .

- 1 .

-

, .

� , , ,

.

� .

� ( )

.

� ,

.

� .

-

-

-

� .

� ‘ ’ .

� ‘ ’

,

.

� .

� 3 .

� .

� , ,

, .

.

� , .

� , .

� .

� .

.

� , .

� .

� .

� .

1)

� ,

2)

� ( , , , , , ,

, , , , ) ,

.

� ( , ,WEB DB) .

� ,

.

3)

� ( , , , , )

.

� .

� .

4)

� .

� .

� , .

� , , , , , , ,

� : , CD,

� : , VCD, DVD

� : , WEB DB,

.

� , , ,

.

� .

� ,

.

.

� ,

.

� .

� ,

.

� .

. .

.

.

1)

� , , , , , , , , ,

.

� , ,

2)

� , , , .

� , ,

� CD, , ,

� ,

, ,

� ,

3)

� .

� ,

.

� , , .

� ,

� , ,

, .

� , , .

4)

� (

)

.

� .

� .

.

� ,

.

� , ,

.

.

� ,

� : , ,

1)

� , , ( ) ,

� ,

� , ( , , )

� ,

� - , ,

, ,

2)

� , , ,

� ,

� ,

3)

� .

� ,

4)

� ,

� , ,

� – , , , ,

. , , , ,

, , , ,

,

. 3

.

� ,

, DB, , VOD , CD, CD-ROM

.

� , , , ,

.

� , ,

.

� O/S ,

.

� ( ) .

� , .

� .

� .

� .

� .

� (trial version)

� ( ) .

� .

� .

� 1~2 , 5 ,

.

� .

.

.

� ,

.

.

� , , .

� .

� .

� .

� O/S

.

� .

.

� ,

.

.

� ,

.

� DB .

� .

� .

� DB .

.

� DB ,

.

.

� , , , 4

.

� .

� (access) ,

.

� ( , , ), ( , 24 ),

( , ) .

� .

� (full-text) , .

.

� .

� .

� , ,

.

(DB) .

.

� .

� .

� .

� .

, , , , ,

, , ,

, ,

, , , , , ,

� .

� .

� .

� , .

� .

� , (KDC)

.

� , ,

.

� .

� , .

� ,

.

1) . 2020. . 5 . : , p.258..

� .

� .

� , .

� .

� 20~30%, 50%, 20~30%

.

� .

� IT .

� , , .

� .

� , .

� ,

, , DVD .

� , .

� , , .

� .

� .

.

.

.

.

.

� , , ,

.

.

.

� , , .

.

� , , (

), .

� , , , , , , , , , ,

, .

� , , , , SNS .

� , , , , ,

, , , CD DVD .

� , , , , , , .

� , , .

1894

.

� ,

.

.

� , , , ,

, , , ,

.

� ,

, .

.

� ( )

.

� ,

.

.

� ,

.

� :

. ,

.

� :

.

.

� , ,

.

, , , , ,

.

� , ,

, , ,

( , ) .

, ,

.

� ( )

.

� ( )

.

.

� .

� , .

� ,

.

.

� ( ) . ,

, , ( ), .

.

� ,

.

.

.

� ,

.

� .

� , .

.

.

� .

.

� .

� ,

.

.

.

� 2 ,

.

( )

.

.

( ) .

.

.

‘ ( ’ ‘ .)’ .

� .

� , , ,

� ,

� ,

.

� .

.

( )

� 2 . ,

.

.

� .

� .

� ,

� , ,

� ,

.

� ( ) ( )

. ( ) .

� .

� .

� ( )

� ,

.

� ,

� 26

� .

.

( ) .

� < -15>

.

� < -1> ,

.

,

,

.

1 ,

.

.

� .

1)

� .

� , ,

.

� , , .

-

, ,

.

- ‘ ’

.

- , .

2)

� .

� .

� ,

.

.

� .

, , .

� .

3)

� ,

.

� . < -11>

‘ ( )’ ‘ ’

.

::

/( / / )

� (Cook and Griffin)

(2002) (2002) .

, ,

.

� < -2> ,

.

.

� .

1)

� , , ,

.

� , , ,

.

� < -4> ‘ ( )’ ‘ ’

.

, , , , .

0000 00 00: ( )

2)

� ( / / ) ,

.

� .

- , - - /

.

- .

- .

ID .

- , ,

.

- ‘D(Discard)’, ‘A(Archive)’, ‘E(etc)’

.

- .

� , .

� (<

-5> ).

ID ID

� MARC DB .

MARC MARC .

� MARC

, MARC (KORMARC 090 )

.

� DB ‘ ’

. 049

5XX (

) .

� , ,

.

� ( ) .

.

� ( , , )

.

- .

-

.

- .

- ,

.

(1)

, ,

-

.

- ,

.

/

- , , DVD

/

.

- ,

.

-

.

(2) ( 2002)

(HVAC, Heating Ventilation Air Conditioning)

- , , ,

.

-

.

- ,

.

- .

(3)

- .

- ( )

( ) ,

.

- (leaf-casting)

.

- ,

.

-

.

(1)

- .

-

.

- , .

- 5 .

- .

( )

- ,

.

-

, .

-

.

- .

-

.

- .

- .

(2)

- .

- 3 .

- ,

.

(3)

:

- 1

.

- ,

.

:

- .

( , )

( ) .

- / ,

.

- / ,

.

- , ,

, .

- , .

(4)

- /

, .

.

(5)

- , , ,

.

- ,

.

- CD DVD ,

.

.

� 2007 12 6

( 2007-37 )

‘ 100 7 ’

.

,

.

� .

1

.

� DB,

.

� ( , , )

.

.

.

· ·

.

.

� 2015

.

� 4 6

8 12 1) · .

, , , , ,

· . 2020

.

, , .

.

� , ,

1) , .

,

.

. .

� .

, , 17

.

,

.

� , 4 4

, .

� 2016 4 ( , , , )

.

20% . , ,

.

.

.

.

,

.

. .

� (85%)

,

� , ,

- ,

,

,

, , (archiving)

.

- , ( ) ,

, · , , ,

� 3 ,

- (Larchiveum) ‘ ’( 1 ) :

( ), ( ), ( ) , , ,

·

- ( 2 ) :

- ( 3 ) :

� 4

. .

� · ·

, , , ·

.

- : , , ,

·

· .

- : , , ( ),

- · : 1894 ,

� · ·

.

- : , , ,

- : , ,

- : , , ,

- : , , ,

� ·

.

-

.

-

� 2020

. 9

, , , , ,

, , ,

, .

� ‘ ’, ‘ ’, ‘

’, ‘ ’

.

� . ,

.

. , ‘ ’

. ·

.

. 2014. - - . .

.

, . 2017. . ,

48(3), 207-232.

<https://www.library.kr> [online]. [cited 2020.7.15.]

. 2018 <https://stat.gg.go.kr> [online]. [cited 2020.7.15]

. 2014. . : .

. 2018. : . : .

. . <https://memory.library.kr/> [online]. [cited 2020.7.6].

. 2014. . :

. 2020. (2020~2023). : .

. 2015. . :

.

- <http://www.goyang.go.kr> [online]. [cited 2020.7.15.]

. 2019 <http://www.goyang.go.kr> [online]. [cited 2020.7.15]

, . 2018. . , 29(3),

339-359.

. 2017. . : .

. 2020. 2020 ( ) . : .

. 2019. . : . <https://www.nl. go.kr/NL/contents/

N50704000000.do> [online]. [cited 2020.8.6]

. 2016. . :

.

. 2014. . :

. <https://www.nl.go.kr/upload/nl/commu/2017/3/14909459772020.pdf> [online]. [cited 2020.8.6]

. 2016. . , (49): 299-325.

. 2019. KORMARC- .

, 50(2): 285-310.

. 2019. , . , 468: 10-15.

, , , . 2009. : , . :

.

, , . 2018.

. , 29(3) : 245-270.

, . 2018. .

49(2) : 151-178.

. 2010. . ; 19. : .

. 2019. 3 (2019~2023) <http://www.clip.go.kr/cop/bbs/select

BoardArticle.do#LINK> [online]. [cited 2020.7.6].

<http://www.kla.kr> [online]. [cited 2020.8.20]

. 2012. . :

.

. 2013. . : .

. 2019. . : .

, , . 2008. . : .

. 2018. ‘ ’ . , 2018

(5): 23-37.

. 2012. . . : .

. 2013. . , 44(2), 5-26.

. 2020. . 4 . : .

. 2020. . 5 . : .

. 2007. . . : .

. 2003. / . , .

. . <https://history.ice.go.kr/> [online]. [cited 2020.7.6].

. 2011. . , 22(3), 229-245.

. 2015. . , 432, 4-13.

. 2015. . . :

.

<http://kosis.kr> [online]. [cited 2020.7.15]

. 2008. . : .

. 2019. . 2 .

: .

, , . 2014. . : .

Brooklyn Public Library. <https://www.bklynlibrary.org/> [online]. [cited 2020.7.6].

Community Archives and Heritage Group. Cataloguing guidelines for community archives <https://www.

communityarchives.org.uk/content/resource/cataloguing-guidelines> [online]. [cited 2020.7.6].

Hoffman, Frank W. and Richard J. Wood. 2005. Collection De elopment Policies: Academic, Public and

Special Libraries. Lanham, Md: Scarecrow Press.

Richard, Pearce-Moses. 2005. Archi al and Records Terminology. Chicago, IL: The Society of American

Archi ists. [cited 2020. 08.02]. <http://files.archi ists.org/pubs/free/SAA-Glossary-2005.pdf>

Windsor Public Library. <https://www.windsorpubliclibrary.com/?page_id=60314> [online]. [cited 2020.7.20].

?

‘2020 ’ .

. . .

2020 5 25

: ( ): 02-300-0584, E.mail: yskim7@mju.ac.kr

[ ]

� .

1. ?

1~5 6~10 11~15 16~20 21

2. ‘2015 ’ ?

. . . . .

3. ‘2015 ’ ?

. . . . .

4. ( ) ?

. . . . .

5. ?

. . . . .

� < >

.

6. ‘2015 ’ ?

_________________________________________________________________________________

____________________________________________________________

7. ‘2015 ’ ?

_________________________________________________________________________________

____________________________________________________________

8. ‘2020 ’ ( )

?

_________________________________________________________________________________

______________________________________________________________

9. ‘2020 ’ ( )

?

_________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________

10. ?

_________________________________________________________________________________

____________________________________________________________

1.

2. 3.

4.

-

KDC( )

Conspectus

5.

6.

7.

8. Conspectus

9. 10. 11. 12. 13. ,

11. ‘2020 ’ .

_________________________________________________________________________________

___________________________________________________________

0

1

1a. :

1b. : , ( ,

22a.

:

2b. : 2 (

, , )

33a.

:

3b. :

3c.

� ,

� .

12. [ ] .

000100200300400500600700800900

: , ,

4, , ( )

5

13. . ( )

/WEB DB

( / )

( : )

14. ? ( )

15. ? ( )

/WEB DB

( / )

( : )

� .

16.

?

. . . . .

17. ( )

?

. . . . .

18. (2 , . )

( )

?( )

( )

19. ?

( 1864 )

( 1945 ~ ) ( )

20. ?

.( )

( )

: , , , , ,

:

: , , ,

: , ,

: , , ,

: , , ,

.

.

.

.

.

� .

21. ?

3~5 6~8 9~10 10 ____

22. ?

100 100~150 150~200 200~300 ____

23. ?

( )

( + + )

24.

. �

.

!!